Монгол хэл шалгалтын тест

12. Дондогийн лууны тухай багш болон хүүхдүүдэд ярьсан яриаг харьцуулан дүгнэлт гаргаарай. Хүүхдүүдэд хэлсэн нь Багшид хэлсэн нь  .........................................................  .......................................................... Дүгнэлт: .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... 13. Эхийг \"Шидэт малгай\" гэж нэрлэсний учир юу вэ? Өөрийн ойлгосноор тайлбарлан 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР О.Сундуй зохиолчид хандан 100-120 үгэнд багтаан талархлын захидал бичээрэй. Эхлэл хэсэгт - Мэндчилгээ Гол хэсэгт –Яагаад захидал бичих болсон тухай - \"Шидэт малгай\" зохиолоос чамд ямар сэтгэгдэл төрсөн, юуг ухаарч ойлгосон тухай - Юунд талархаж байгаагаа илэрхийлэх Төгсгөл хэсэг –Хүндэтгэсэн баярласнаа илэрхийлсэн талархлын үгээр төгсгөх ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................. ........................ .......................................................................................................... ........................................... ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................ ......................... ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................. ........................ .................................................................................................. ................................................... ............................................................................................................................. ........................ .

Б хувилбар ШИДЭТ МАЛГАЙ Биднийг дөрөвдүгээр ангид орох намар Дундговь аймгаас нэг хүүхэд шилжиж ирлээ. Тэр бид хоёр дотно найзууд боллоо. Учир нь хоёуланд маань нэгэн ижил зүйл байсан юм. Би ангийнхандаа үлгэр ярьж байгаад зарим хэсгийг нь мартчихвал Дондог шууд л зохиогоод ярьчихна. Ёстой л ангайтал ярьж түс хийтэл инээд алдуулна шүү дээ. Түүнийг ирээд удаагүй байтал Мөнхөөгийн төрсөн өдөр болж биднийг урилаа. Хорин хэдүүлээ ширээ тойрон суугаад дайлуулж гарлаа даа. Тэгтэл нэг нь: -Дондог оо, чи өндөг идэж үзээгүй юм уу? Говьд нээрээ өндөг байдаггүй байх л даа гэлээ. Тэгтэл Дондогийн нүд нь сэргэж, биднийг тойруулан харснаа нэг өндөг аваад: -Өө би үүнийг үрлэн чихэр гэж бодсон юм. Энэ чинь тэгээд өндөг юм уу? гэлээ. Бүгд түүнийг гайхан харвал ер анзаарсан шинжгүй: -Манай говийн шувууны өндөг хүний толгойн чинээ том байдаг юм. Ангиараа идсэн ч нэг өндгийг барахгүй гэж хэнэг ч үгүй хэллээ. -Арай ч үгүй байлгүй дээ. -Та нар говиос олдсон үлэг гүрвэлийн өндөг хараагүй юм уу? -Харах нь харсан л даа. Тэр чинь олон зуун сая жилийн өмнө мөхсөн амьтан шүү дээ. -Тийм нь ч тийм. Гэхдээ манай говьд нисдэг үлэг гүрвэлүүдийн удам аварга том шувуунууд одоо ч байдаг юм. Зарим өдөр аварга том шувуунууд нар халхалж нисээд л сүртэй шүү дээ. Өндөг нь энэ данхнаас том. Манай ангийнхан түүний яриаг сонсоод гайхаж итгэж ядаж байлаа. -Ха ха монхойчхоод догь залж байна шүү гэх дуунаар эргэн харвал Мөнхөөгийн ах нь ирчихэж. Энэ өдрөөс хойш Догь монхор хочтой болж, сонин хачин түүх ярьдгаараа алдаршив. -Нэгэн удаа Дондог говьд луу гэж амьтан байдаг тухай ярилаа. Тэр луу нь найман бөхтэй, дөрвөн том далавчтай. Амнаас нь гал дүрэлзээд л уурлахаараа ургаа модыг хугарч унатал сүүлээрээ шавхуурддаг. Сайхан ааштай үедээ говийн хүүхдүүдийг нуруундаа суулгачхаад л номин хөх тэнгэрээр зугаацуулж явдаг гэнэ. Ингээд л лууны тухай яриа ид өрнөж байтал багш орж ирлээ. Тэгтэл нэг нь: -Багш аа говьд аварга том, нисдэг луу байдаг юм уу? гэж асуулаа. Багш инээгээд: -Дондог тэгж байна уу? гэлээ. Дондог тэгтэл: -Багш аа! манай Лувсан өвөө хүрэн атаа Луу гэж нэрлэсэн байхгүй юу. Өвөөгийн хүрэн лууны тухай найзууддаа ярьсан юм гэдэг байгаа. Гэхдээ л Дондогийн энэ яриа үнэхээр сонирхолтой байсан юм. Бас нэгэн удаа зургийн хичээл дээр малгай зурлаа. Багш бидний дундуур явж байгаад Дондогийн зургийг үзээд: -Энэ чинь харин сонин малгай байна даа. Ингэж л урнаар сэтгэж зурах хэрэгтэй гэж магтлаа. Нээрээ л далбийсан хүрээтэй, шовойсон өндөр оройтой хачин янзын малгай байв. Би завсарлагаанаар: -Яагаад ийм сонин малгай зурснаа ярьж өгөөч гэхэд: -Надад яг ийм малгай байсан юм. Манай найзууд миний малгайг \"Марзан шовгор\" гэдэг байлаа. Хүүхэд бүхэн өмсөж үзэх гээд л гуйна. Марзан шовгор малгайг өмссөн хүүхдийн толгойд ид шид орж ирдэг байсан юм. Харамсалтай нь би энэ малгайгаа гээчихсэн л дээ. Нэг зун ахтайгаа мөнгөн цагаан онгоцоо хөлөглөн толгойгоо цухуйлгачхаад од шүүрэн алдан нисэж явлаа шүү дээ. Гэтэл хавирган саранд марзан шовгор малгай минь өлгөгдөж унаад би толгой нүцгэн хоцордог байгаа гэж Дондогийг ярихад: -Ха ха, хи хи. Ёстой л жинхэнээсээ залж орхилоо доо гэж анги дүүрэн инээлдлээ. Ийнхүү Догь монхрыг байхад бид дандаа хөгжилдөж инээлдэж байдаг байлаа. -Гэтэл нэг өдөр тэр хичээлдээ ирсэнгүй. Бүгд л түүнийг үгүйлж, \"Арай говь нутаг руугаа буцчихсан юм биш байгаа\" гэж харамсаж байлаа. Хичээл тарахын өмнөхөн ээж нь ирж багштай уулзаад: -Дондог маань ханиад хүрчихжээ гэлээ. Бид хичээл тараад гэр гэрийн зүг явсангүй. Харин цуглаж дэрвэгэр хүрээтэй, шовгор малгайг хатуу цаасаар урлаж дээр нь \"Чи бол шидэт үлгэрийн зохиолч. Одоо бид ч бас ид шидтэй болсон. Тэгээд чамд зориулж шидэт малгай хийлээ. Энэ малгайг өмссөн хүүхдийн ханиад тэр дорхноо эдгэдэг юм. Чи ид шидэд итгэдэг болохоор амархан эдгэнэ ээ\" гэж бичлээ. Ингээд манай ангийн охид хөвгүүд шидэт малгайгаа барьсаар Дондог найзындаа очлоо. Биднийг хараад баярлаж хөөрсөн Догь монхор маань шидэт малгайг өмсөнгүүтээ эв эрүүл болсон юм даа.

О.Сундуй

УНШИХ ЧАДВАРЫГ СОРЬСОН ДААЛГАВАР: 1. \"Ёстой л ангайтал ярьж түсхийтэл инээд алдуулна шүү дээ.\" тодруулсан үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. гэнэт B. үргэлж C. хааяа D. дандаа 2. \"Хавирган саранд марзан шовгор малгай минь өлгөгдөж унасан\" гэсэн нь уран зохиолын ямар дүрслэл байна вэ? А. амьдчилал B. багасгал C. зүйрлэл D. ихэсгэл 3. Дондогийн хэтрүүлэн ярьсан зүйлсийн зөв дарааллыг сонгоно уу. А. лууны тухай, малгайны тухай, онгоцны тухай, өндөгний тухай B. лууны тухай, онгоцны тухай, малгайны тухай, өндөгний тухай C. өндөгний тухай, малгайны тухай, онгоцны тухай, лууны тухай D. өндөгний тухай, лууны тухай, малгайны тухай, онгоцны тухай 4. \"..... говиос олдсон үлэг гүрвэлийн өндөг хараагүй юм уу?\" өгүүлбэрийг гүйцээж бичихэд цэгийн оронд төлөөлөх утгатай аль үг тохирох вэ? А. бид B. Дондог C. та нар D. энэ 5. Лувсан өвөө хүрэн атандаа ямар нэр өгсөн бэ? А. Гал B. Луу C. Найман бөхт D. Тэнгэр 6. Зургийн хичээл дээр багш яагаад Дондогийн зургийг магтсан бэ? А. гоё сайхан зурсан учраас B. далбийсан хүрээтэй малгай байсан учраас C. уран сэтгэж зурсан учраас D. Дондогт ийм малгай байсан учраас 7. “Манай ангийнхан түүний яриаг сонсоод гайхаж итгэж ядаж байлаа.” гэсэн өгүүлбэрээр сэтгэлийн ямар өнгө аястай байна вэ? А. баталсан өнгө аястай өгүүлбэр B. магтан сайшаасан өнгө аястай өгүүлбэр C. зөвлөсөн өнгө аястай өгүүлбэр D. эргэлзсэн өнгө аястай өгүүлбэр 8. Дондог яагаад сургуульдаа алдаршсаныг тайлбарлан бичнэ үү.  ......................................................................................................................................... 9. Дараах өгүүлбэрийг орон байр, цаг хугацаа заасан үгээр дэлгэрүүлэн бичээрэй. ................... хичээл тар................. ээж нь ирж багштай уулзав. ................................................................................................................................................................... 10. Дондогийн ярианд гарсан лууны тухай 3 баримтыг тоочин бичнэ үү.  ...........................................................................................................................................  ...........................................................................................................................................  ........................................................................................................................................... 11. Дараах өгүүлбэр нь уран сэтгэмж, бодит явдал аль нь болохыг сонгож, тайлбарлан бичнэ үү. Яагаад? \"Бид хичээл тараад гэр гэрийн зүг явсангүй.\" ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

12. Шидэт малгайг харьцуулж дүгнэн бичнэ үү? Найзуудын хийсэн малгай Дондогийн ярьсан малгай  ...........................................................  ......................................................... Дүгнэлт:.................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 13. Найзууд нь Дондогийг \"Чи бол шидэт үлгэрийн зохиолч\" гэж хэлснийг өөрийн ойлгосноор 30-35 үгэнд багтаан тайлбарлан бичнэ үү. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР \"Шидэт малгай\" зохиолыг уншсан тухай өдрийн тэмдэглэл 100-120 үгэнд багтаан бичээрэй. Эхлэл хэсэгт - Он сар өдөр, тухайн өдрийн тухай ба цаг агаарын байдлыг товч бичих Гол хэсэгт – О.Сундуйн \"Шидэт малгай\" зохиолыг уншаад түүнээс өөрт сонирхолтой санагдсан, таалагдсан зүйлийн талаар бичих Төгсгөл хэсэг –Зохиолоос юуг ойлгож ухаарсан, цаашид юу хийх тухайгаа товч төлөвлөн бичих ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

А ХУВИЛБАР УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ШИНЭ МАШИН 1 ...Чинбаяр шоргоолжны нууцад нэвтрэх хүслээсээ няцсангүй. Тэр шоргоолжны үүрэн дээр өдөржин өнжинө. Шоргоолжны биеийн бүтцэд л нэг учир байна гэж бодох болжээ. Нэг удаа Чинбаярын гарыг часхийтэл хазаж гэнэ. Ийм жижигхэн мөртөө яагаад ингэж чанга хаздаг билээ? Хүү дахиад хэд хэдэн удаа хазуулж туршиж гэнэ. Бас биеийн хойд хэсгийг нь тасалж хаячхаад хазуулж туршив. Өвдсөнгүй гэнэ. Ингэхээр биеийн хойд тасархай нь хазахад нэмэр өгдөг байх нь ээ. Шоргоолжны энэ хаздаг аргыг л судалж чадвал нууцыг нь тайлж болох юм биш үү? Тиймээ. Чинбаяр дүгнэлт хийж чаджээ. Аалз шиг урт хөл, анааш шиг өндөр хүзүү, арслан бар шиг хүчирхэг булчингүй, бүх бие нь хатуу хайрс. Тэгсэн мөртөө яагаад өөрийн жингээс олон арав дахин хүнд юмыг дажгүй өргөж чаддаг билээ. Өргөх ч гэж дээ, амандаа зуугаад л явж байгаа хэрэг шүү дээ. Хүү чухам энэ нууцыг л тайлж чадсанаар шинжлэх ухаанд том нээлт хийсэн юм. Шоргоолжны биеийн хойд тасархай нь урд хэсэгтээ дэм өгч хөшүүргийн үүрэг гүйцэтгэн хазах юм уу, хүнд юм өргөх боломжийг хэд дахин нэмэгдүүлдэг ажээ. Та нар хүн байгалийн хичээл дээр хөшүүргийн тухай заалгасан шүү дээ. Тэгвэл шоргоолж нэг ёсондоо байгалийн бүтээсэн амьд хөшүүрэг юм байна. 2 Хүү шоргоолжны биеийн бүтцийг дуурайлган шинэ машин зохион бүтээхээр шийджээ. Тэгээд шинэ машинаа хийхээр их л махран оролдож сууна. Янз бүрийн дүрстэй мод, төмөр, эрэг шураг хөглөрөн харагдана. Нэг юм нь бүтэмжгүй болоход дахиад нэг өөр янзаар хийж байна. Заяа охины хүүхэлдэйг харж угсрах аргаас санаа авч байсан юм. Ингэж уйгагүй өдөржин шөнөжин нойр хоолоо мартан ажилладаг аж. Үүнд нь аав ээж нь санаа зовдог гэнэ. Гэвч хийсэн зүйл нь өдөр ирэх бүр сайжирч байсан юм шүү. Аргагүй ч биз. Эрсний хүчинд амжилт олдог нь жам шүү дээ. Үнэндээ хүү гав ганцаараа бол юу ч бүтээж чадахгүй байсан л даа. Ангийн нөхөд, багш, түүний дүү Заяа охин тун их тус болсныг энд зориуд хэлэх хэрэгтэй. За тэгээд шинэ машин ч бэлэн болж, Чинбаяр зорьсондоо хүрлээ. Тэр шоргоолжны бүтцийг дуурайлган бяцхан өргөгч машин зохион бүтээжээ. 3 Хичээл эхэлсний дараахан Улаанбаатар хотод олон улсын тэмцээн болсон юм. Чинбаярын ангийн найзууд нь шинэ машин бүтээхэд оролцсон гавьяатнууд болохоор тэмцээн үзэх эрхийн бичгээр шагнагдсан байж. Тэр тэмцээн дээр Чинбаяр маань дэлхийн аварга цол хүртсэн юм. Залуу аваргад хүн бүхэн баяр хүргэнэ. -Яаж ийм амжилтад хүрсэн тухайгаа ярьж өгөөч гэж сурвалжлагч нар шалгаагаад салдаггүй. Чинбаяр: -Би шидэт эм уусан юм. Хүнд гэнэтхэн бяр чадал нэмдэг шидэт үрэл! гэхэд тэд гайхаж байгаа нь жигтэйхэн. Чинбаяр инээмсэглэснээ: -Тийм ээ. Шидэт эм. Тэр эмийг хөдөлмөр гэдэг юм байна... гэхэд нь академич тааламжтай нь аргагүй толгой дохин, нагал сахлаа имрэн инээмсэглэж зогссон юм. Нээрээ тийм байна шүү. Хүүхдүүд ээ! Хөдөлмөр гэдэг ид шидтэй эм байдаг юм байна. З.Далхжав ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

1. \"нууцыг тайлах\" үгийн утгад тохирохыг сонгоно уу. А. нууцаар тайлбарлах B. нууц тайлагдсаныг мэдэх C. нууцаар хайж учрыг мэдэх D. тухайн нууц зүйлийн учрыг олж илрүүлэх 2.\" Аалз шиг урт хөл, анааш шиг өндөр хүзүү, арслан бар шиг хүчирхэг булчингүй, бүх бие нь хатуу хайрс. “ гэсэн хэсэгт уран зохиолын ямар дүрслэл байна вэ? А. амьдчилал B. багасгал C. зүйрлэл D. ихэсгэл 3.“Чинбаяр шинэ бүтээлээ сургуульдаа өргөн барив.”, “Өөрийн жингээс олон арав дахин хүнд юмыг өргөж чаддаг билээ.” гэсэн өгүүлбэрүүдийн тодруулсан үгс ямар утгатай вэ? А. далд утгатай үг B. ойролцоо утгатай үг C. салаа утгатай үг D. эсрэг утгатай үг 4.\"Чинбаяр шоргоолжны нууцад нэвтрэх хүсэлтэй ...... туршилт хийв.\" цэгийн оронд тохирох холбох үгийг сонгоно уу. А. ба B. өмнө нь C. учраас D. үр дүнд 5.Чинбаярын хийсэн үйлийн зөв дарааллыг сонгоно уу? А. машин бүтээсэн, туршсан, нээлт хийсэн, тэмцээнд түрүүлсэн B. нээлт хийсэн, туршсан, машин бүтээсэн, тэмцээнд түрүүлсэн C. туршсан, машин бүтээсэн, нээлт хийсэн, тэмцээнд түрүүлсэн D. туршсан, нээлт хийсэн, машин бүтээсэн, тэмцээнд түрүүлсэн 6. Чинбаяр шоргоолжны хойд хэсгийг тасалж хаяад хазуулахад өвдөөгүйн шалтгааныг сонгоно уу. А. арслан бар шиг хүчирхэг булчингүй, хайрсан бүрхүүлтэй учраас өвдөөгүй B. биеэр жижиг мөн урд хэсэг нь хүчтэй учраас өвдөөгүй C. хойд тасархай нь урд хэсэгтээ дэм өгч хөшүүргийн үүрэгтэй байсан учраас өвдөөгүй D. шоргоолж өөрөөсөө 10 дахин хүнд юмыг өргөж чаддаг учраас өвдөөгүй 7. Чинбаяр ямар хүслээсээ няцаагүй вэ? А. шидэт эм уух хүсэл B. шоргоолжинд хазуулах хүсэл C. шоргоолжны нууцад нэвтрэх хүсэл D. шоргоолжны үүрэн дээр өдөржин өнжих хүсэл ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

8. “Тиймээ. Чинбаяр дүгнэлт хийж чаджээ.” гэсэн хэсэгт баталсан өнгө аяс илэрхийлж байгаа өгүүлбэр аль нь вэ? Тэр өгүүлбэрээ баярласан өнгө аястай өгүүлбэр болгон хувиргаж бичээрэй. баталсан өнгө аястай өгүүлбэр: .......................................................................................................... баярласан өнгө аястай өгүүлбэр: ................................................................................................................................................................. 9. Эхийн 1-р хэсэгт хэн, юу, ямар, яав? зэрэг асуултаас ашиглан сэргээн санах 1 асуулт зохиогоорой. ............................................................................................................................................................. 10. Чинбаярыг амжилтад хүргэсэн зан чанаруудаас 3-ыг тоочин бичээрэй.  ....................................................................................................................................................  ....................................................................................................................................................  .................................................................................................................................................... 11. \" Чинбаярын ангийн найзууд нь шинэ машин бүтээхэд оролцсон гавьяатнууд болохоор тэмцээн үзэх эрхийн бичгээр шагнагдсан байж.\" гэсэн өгүүлбэрийн тодруулсан үгэнд тохирох үгийг сонгон бичээд зохиогч яагаад энэ үгийг сонгож бичсэнийг тайлбарлаарай. Тохирох үг: ........................................................................................................................................... Зохиогчийн сонгосон шалтгаан: ........................................................................................................................................... 12. Дараах 2 зүйлийн онцлог шинжийг илрүүлж, нэгтгэн дүгнээрэй. шоргоолж хөшүүрэг онцлог шинж онцлог шинж ............................................................................... ............................................................................... Дүгнэлт: ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. 13. Чинбаяр хөдөлмөрийг \"Шидэт эм\" гэсний учир юу вэ? Өөрийн ойлгосноор тайлбарлан 30- 35 үгэнд багтаан бичнэ үү. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Найз нартаа хандан \"Миний хийх дуртай зүйл\" сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан зохиож бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Өөрийнхөө хийх /сурах/ дуртай зүйлийнхээ талаар бичих 30-50 үг/ Гол хэсэгт: Яагаад хийх /сурах/ дуртай болсон ба хэрхэн яаж хийж /сурч/ чадвараа ахиулах тухай /60-80/ Төгсгөл хэсэгт: Үүнийг хийснээр /сурснаар/ чи ямар амжилтад хүрэх талаар төсөөлөн бичих /30-50 үг/ ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

Б ХУВИЛБАР УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ШИНЭ МАШИН 1 ...Чинбаяр шоргоолжны нууцад нэвтрэх хүслээсээ няцсангүй. Тэр шоргоолжны үүрэн дээр өдөржин өнжинө. Шоргоолжны биеийн бүтцэд л нэг учир байна гэж бодох болжээ. Нэг удаа Чинбаярын гарыг часхийтэл хазаж гэнэ. Ийм жижигхэн мөртөө яагаад ингэж чанга хаздаг билээ? Хүү дахиад хэд хэдэн удаа хазуулж туршиж гэнэ. Бас биеийн хойд хэсгийг нь тасалж хаячхаад хазуулж туршив. Өвдсөнгүй гэнэ. Ингэхээр биеийн хойд тасархай нь хазахад нэмэр өгдөг байх нь ээ. Шоргоолжны энэ хаздаг аргыг л судалж чадвал нууцыг нь тайлж болох юм биш үү? Тиймээ. Чинбаяр дүгнэлт хийж чаджээ. Аалз шиг урт хөл, анааш шиг өндөр хүзүү, арслан бар шиг хүчирхэг булчингүй, бүх бие нь хатуу хайрс. Тэгсэн мөртөө яагаад өөрийн жингээс олон арав дахин хүнд юмыг дажгүй өргөж чаддаг билээ. Өргөх ч гэж дээ, амандаа зуугаад л явж байгаа хэрэг шүү дээ. Хүү чухам энэ нууцыг л тайлж чадсанаар шинжлэх ухаанд том нээлт хийсэн юм. Шоргоолжны биеийн хойд тасархай нь урд хэсэгтээ дэм өгч хөшүүргийн үүрэг гүйцэтгэн хазах юм уу, хүнд юм өргөх боломжийг хэд дахин нэмэгдүүлдэг ажээ. Та нар хүн байгалийн хичээл дээр хөшүүргийн тухай заалгасан шүү дээ. Тэгвэл шоргоолж нэг ёсондоо байгалийн бүтээсэн амьд хөшүүрэг юм байна. 2 Хүү шоргоолжны биеийн бүтцийг дуурайлган шинэ машин зохион бүтээхээр шийджээ. Тэгээд шинэ машинаа хийхээр их л махран оролдож сууна. Янз бүрийн дүрстэй мод, төмөр, эрэг шураг хөглөрөн харагдана. Нэг юм нь бүтэмжгүй болоход дахиад нэг өөр янзаар хийж байна. Заяа охины хүүхэлдэйг харж угсрах аргаас санаа авч байсан юм. Ингэж уйгагүй өдөржин шөнөжин нойр хоолоо мартан ажилладаг аж. Үүнд нь аав ээж нь санаа зовдог гэнэ. Гэвч хийсэн зүйл нь өдөр ирэх бүр сайжирч байсан юм шүү. Аргагүй ч биз. Эрсний хүчинд амжилт олдог нь жам шүү дээ. Үнэндээ хүү гав ганцаараа бол юу ч бүтээж чадахгүй байсан л даа. Ангийн нөхөд, багш, түүний дүү Заяа охин тун их тус болсныг энд зориуд хэлэх хэрэгтэй. За тэгээд шинэ машин ч бэлэн болж, Чинбаяр зорьсондоо хүрлээ. Тэр шоргоолжны бүтцийг дуурайлган бяцхан өргөгч машин зохион бүтээжээ. 3 Хичээл эхэлсний дараахан Улаанбаатар хотод олон улсын тэмцээн болсон юм. Чинбаярын ангийн найзууд нь шинэ машин бүтээхэд оролцсон гавьяатнууд болохоор тэмцээн үзэх эрхийн бичгээр шагнагдсан байж. Тэр тэмцээн дээр Чинбаяр маань дэлхийн аварга цол хүртсэн юм. Залуу аваргад хүн бүхэн баяр хүргэнэ. -Яаж ийм амжилтад хүрсэн тухайгаа ярьж өгөөч гэж сурвалжлагч нар шалгаагаад салдаггүй. Чинбаяр: -Би шидэт эм уусан юм. Хүнд гэнэтхэн бяр чадал нэмдэг шидэт үрэл! гэхэд тэд гайхаж байгаа нь жигтэйхэн. Чинбаяр инээмсэглэснээ: -Тийм ээ. Шидэт эм. Тэр эмийг хөдөлмөр гэдэг юм байна... гэхэд нь академич тааламжтай нь аргагүй толгой дохин, нагал сахлаа имрэн инээмсэглэж зогссон юм. Нээрээ тийм байна шүү. Хүүхдүүд ээ! Хөдөлмөр гэдэг ид шидтэй эм байдаг юм байна. З.Далхжав ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

1. \"Зарим амьтны биеийг бүрхэн тогтсон хатуу хэсэг\"-ийг юу гэж нэрлэх вэ? А. арьс B. хайрс C. хальс D. яс 2. Та нар хүн байгалийн хичээл дээр хөшүүргийн тухай заалгасан шүү дээ. Тэгвэл шоргоолж нэг ёсондоо байгалийн бүтээсэн амьд хөшүүрэг юм байна.\" гэсэн хэсэгт уран зохиолын ямар дүрслэл байна вэ? А. амьдчилал B. багасгал C. зүйрлэл D. ихэсгэл 3. “Чинбаяр өдрийн турш ажиглав”, “Шинэ бүтээлээ хийж турш.” гэсэн өгүүлбэрүүдийн тодруулсан үгс ямар утгатай вэ? А. далд утгатай үг B. ойролцоо утгатай үг C. салаа утгатай үг D. эсрэг утгатай үг 4. \"Чинбаяр туршилт хийсэн ....... шинжлэх ухааны нээлт хийсэн.\" цэгийн оронд тохирох холбох үгийг олж сонгоно уу. А. өөрөөр хэлбэл B. өмнө нь C. учраас D. харин 5. Эхийн санааг зөв дараалалд оруулсныг сонгоорой. А. Машин бүтээсэн нь, Тэмцээнд оролцсон нь, Туршилт хийсэн нь B. Туршилт хийсэн нь, Машин бүтээсэн нь, Тэмцээнд оролцсон нь C. Туршилт хийсэн нь, Тэмцээнд оролцсон нь, Машин бүтээсэн нь D. Шинэ машин, Шинэ нээлт, Дүүгийн тоглоом 6.Чинбаяр гараа шоргоолжинд хазуулахад часхийтэл өвдсөний учрыг олно уу. А. өөрөөсөө 10 дахин хүчтэй учраас B. хатуу хайрсан биетэй учраас C. хойд хэсэг нь өргөх хүчийг нэмэгдүүлэг учраас D. хэд хэдэн удаа хазуулсан учраас 7. Чинбаяр шинжлэх ухаанд ямар нээлт хийсэн бэ? А. хүүхэлдэй харж угсрах арга мэдсэн B. шоргоолжинд гараа хэд хэдэн удаа хазуулах арга мэдсэн C. шоргоолжны бүх бие нь хатуу хайрс гэдгийг мэдсэн D. шоргоолжны хойд хэсэгт хүч байдгийг мэдсэн 8. Нээрээ тийм байна шүү. Хүүхдүүд ээ! Хөдөлмөр гэдэг ид шидтэй эм байдаг юм байна. гэсэн хэсэгт баталсан өнгө аяс илэрхийлж байгаа өгүүлбэр аль нь вэ? Тэр өгүүлбэрээ гайхсан өнгө аястай өгүүлбэр болгон хувиргаж бичээрэй. баталсан өнгө аястай өгүүлбэр: .......................................................................................................... гайхсан өнгө аястай өгүүлбэр: ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

9. Эхийн 2-р хэсэгт хэн, юу, ямар, яав? зэрэг асуултаас ашиглан сэргээн санах 1 асуулт зохиогоорой. ........................................................................................................................................................ 10. Чинбаярыг шинэ машин хийхэд тус болсон зүйлүүдээс 3-ыг тоочин бичнэ үү.  ........................................................................................................................................................  ........................................................................................................................................................  ........................................................................................................................................................ 11. Би шидэт эм уусан юм. Хүнд гэнэтхэн бяр чадал нэмдэг шидэт үрэл! .\" гэсэн өгүүлбэрийн тодруулсан үгэнд тохирох үгийг сонгон бичээд зохиогч яагаад энэ үгийг сонгож бичсэнийг тайлбарлаарай. Тохирох үг: ........................................................................................................................................... Зохиогчийн сонгосон шалтгаан: ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 12. Дараах 2 зүйлийн онцлог шинжийг илрүүлж, нэгтгэн дүгнээрэй. Хөдөлмөр Шидэт эм онцлог шинж онцлог шинж ............................................................................... ............................................................................... Дүгнэлт: ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. 13. Чинбаярыг Олон улсын тэмцээнд түрүүлэхэд юу нөлөөлсөн бэ? Өөрийн ойлгосноор 30-35 үгэнд багтаан тайлбарлан бичнэ үү. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Найз нартаа хандан \"Миний амжилт\" сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан зохиож бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Чиний хийх /сурах/ дуртай зүйлийнхээ талаар бичих 30-50 үг/ Гол хэсэгт: Яагаад хийх /сурах/ дуртай болсон ба хэрхэн яаж хийж /сурч/ чадвараа ахиулсан тухай /60-80/ Төгсгөл хэсэгт: Өөрийн амжилтыг үнэлж бичих /30-50 үг/ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ....... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

А Цэцгийн үр Нарлаг зуны сайхан өдөр есдүгээр байрны гадаах талбайд хүүхдээ салхилуулах ээжүүд, ач зээгээ харах эмээ өвөө нар, хэд хэдээрээ нийлэн дуу хөгжим сонсож, утсаа оролдсон хөвгүүд охид тэгээд бас энд тэндгүй гүйлдэх том жижиг хүүхдүүд гээд түм түжигнэж, бум бужигнаж байв. Хэнийх гэдгийг нь мэдэхгүй нэгэн гэр бүлийнхэн байрныхаа гадаа цэцгийн үр суулгаж, хэд хэдэн мод тарив. Гэрийн эзэн хүрзээр газар малтаж, том савтай ус зөөж харагдана. Гэргий нь гялгар уутаар үндсийг нь боосон нарийхан мөчир, тэгээд бас гоё гоё ууттай цэцгийн үрийг нямбайлан суулгаж, долоогоос найман настай хүү нь ээж аавдаа тусална. Тэдний юу хийж байгааг харж суусан хүмүүсийн зарим нь “Ингээд нэмэргүй дээ, сахилгагүй хүүхдүүд дор нь гишгээд хаяна” гэж хүүхдүүд рүү муухай харна. Нөгөө нэг нь огт тоосон шинжгүй байхад харин үлдсэн хэсэг нь өнөөх гэр бүлийнхнийг гоочилж өмссөн зүүсэн, үс зүснийх нь тухай шивэр авир гэнэ. Хэн ч тэдэнд тусалсангүй, хэн ч тэдэнд урмын үг хэлсэнгүй. Эхний өдөр ингээд өнгөрөв. Маргааш нь нээрээ л өнөөх гэр бүлийнхний суулгасан мөчрүүд унасан гэмтсэн, хугарсан, үр цацсан хөрс нь талхлагдсан харагдав. Ажил тараад удаагүй байтал өнөөх гэр бүлийнхэн маань дахин гарч ирээд өчигдрийн суулгасан модны мөчрүүдээ үзэж, дахин суулгаж, цэцгийн үр цацсан хөрсөө услан тордож эхлэв. Өчигдөр тэднийг үгүйсгэж байсан хүмүүс өнөөдөр тэднийг шоолох янзтай мушилзана. Дахиад нэг өдөр өнгөрөв. Өмнөх хоёр өдрийн үйл явдал давтагдахад харж суусан хүмүүс харин өнөөх гэр бүлийн өмнөөс харамсан халаглаж, өрөвдөж хөөрхийлөв. Гэсэн ч тэд огт шантрахгүйгээр модоо усалж, цэцгийн үр суулгасан хөрсөө хамгаална. Дахиад нэг өдөр өнгөрөхөд гэрийн эзэгтэй бүр олон мөчир авчирсан байв. Хэн ч хүчлээгүй байхад хүүхдүүд тэдэнд тусалж эхлэв. Дараагийн өдөр болоход хүмүүсийн ихэнх нь тэдэнтэй хамтрав. Ийнхүү долоо хоног өнгөрөхөд нөгөө гэр бүлийнхний тарьсан мод, цэцгийн үртэй хөрсийг хэн ч сэндийлэхээ болив. Арав хоногийн дараа гэхэд энэ хавийнхан бүгд өнөөх моддыг, үр суулгасан хөрсийг хамгаалдаг болсон байв. Харин сарын дараа тэр байрны гадаах бүх хүн нахиалан ургасан мөчрүүдийг, соёолж эхэлсэн цэцгийн үрийг харан, инээж хөөрч, өөрсдөө тарьсан мэт баярлан догдолж, бие биенээсээ өрсөн усалж тордон, ойр орчмынх нь хогийг түүдэг болсон юм. Нэгэн гэр бүлийн тууштай, тэвчээртэй, уужуу тайван, ухаалаг зөв хандлага ийнхүү олон хүнийг өөрчилсөн. Энэ байрны гадаа итгэл найдвар, эв нэгдэл, эрүүл саруул сэтгэл сэтгэлгээ мододтой цуг, цэцэгстэй цуг ургаж эхэллээ. Хүмүүс ярвайж биш инээмсэглэн алхах нь анзаарагдана. Одоо есдүгээр байрны гадаах орчин маш сайхан болсон. Байшингийн гадаа мод ургаж цэцэг дэлгэрлээ. Хүмүүсийн сэтгэл ухаанд ч бас ийм сайхан цэцэгс урган төлжиж эхлэв. Гадаад ертөнц өөрчлөгдөхөд түүнийг дагаад дотоод ертөнц бас хувьсдаг юм байна. Д.Нарантуяа ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

УНШИХ ЧАДВАРЫГ СОРЬСОН ДААЛГАВАР: 1. түм түжигнэж, бум бужигнаж - гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. маш олон хүүхэд инээх В. маш олон хүн цуглах С. маш олон цэцэг суулгах D. маш олон хүн суух 2. \"эрвийх дэрвийхээрээ\" гэсэн хэлц үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. биеийн амрыг харах B. бусдад туслах C. чадлаараа, байгаа бүхнээрээ хичээх D. эзэн хичээвэл заяа хичээнэ 3. \"Утсаа оролдсон хөвгүүд охид, энд тэндгүй гүйлдэх том жижиг хүүхдүүд байна.\" тодруулсан үгс ямар утгатай холбоо үг вэ? А. ойролцоо утгатай үг B. салаа утгатай үг C. шилжсэн утгатай үг D. эсрэг утгатай үг 4. \"Нэгэн гэр бүлийн тууштай хөдөлмөрийн ...... байрны гадаах орчин сайхан болсон.\" гэсэн өгүүлбэрийн цэгийн оронд тохирох холбох үгийг сонгоно уу. А. дараа B. учраас C. үр дүнд D. эцэст нь 5. Тэр гэр бүлийнхний хийсэн үйлийг цаг хугацаагаар нь зөв дараалуулсан хэсгийг олоорой. 1. Маргааш нь мөчрүүд унаж гэмтэж ч дахин суулгаж тордсон. 2. Хэн ч тусалсангүй, хэн ч тэдэнд урмын үг хэлсэнгүй. 3. Нэгэн гэр бүлийнхэн цэцгийн үр суулгаж, хэдэн мод тарив. 4. Сарын дараа өөрсдөө тарьсан мэт баярлан догдолсон. А. 1, 2, 3, 4 В. 2, 3, 1, 4 С. 3, 2, 1, 4 D. 3, 1, 4, 2 6. Нэгэн гэр бүлийнхэн байрны гадаа юу хийж байсан бэ? А. Хүүхдээ салхилуулж байсан. В. Цэцгийн үр суулгаж, мод тарьсан. С. Цэцгийн үр суулгаж, хөгжим сонссон. D. Энд тэндгүй гүйлдэж байсан. 7. Өмнөх хоёр өдрийн үйл явдал давтагдахад хүмүүс яаж хандсан бэ? A. Харамсан халаглаж өрөвдсөн. B. Шоолох янзтай мушилзсан. C. Огт тоосон шинжгүй байсан. D. Тэдэнд очиж тусалсан. 8. Яагаад? Ямар учраас гэсэн асуух үг ашиглан нэгэн гэр бүлийнхэн мод тарих болсон шалтгааныг илрүүлэх 1 асуулт зохиогоорой. ................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................  .......................................................................................................................................... 9. Тэр гэр бүлийнхний зөв хандлагуудаас 3-ыг тоочин бичнэ үү?  .............................................................................................................................................  .............................................................................................................................................  ............................................................................................................................................. 10. дэм дэмэндээ гэсэн хэлц үгийн утгыг тайлбарлан, хэлц үгээ оролцуулан өгүүлбэр зохиож бичээрэй. Хэлц үгийн тайлбар: .............................................................................................................................................................. Өгүүлбэр: .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 11. “Хүмүүс ярвайж биш инээмсэглэн алхах болсон.\" өгүүлбэрт хүмүүс инээмсэглэн алхах .б..о..л..с..о..н...г.э..с..э..н...ү.г..э..э.р...з..о..х..и..о..г.ч...я..м..а..р...с..а..н..а..а..г...и..л..э.р..х..и..й..л..с..э..н...б..э..?.................................................................... ...................................................................................................................................................................

Учир шалтгаан: ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................... Зохиогчийн санаа: ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... 12. Дараах хоёр өгүүлбэрийн утгыг харьцуулж, дүгнэн бичнэ үү. Байшингийн гадаа мод ургаж цэцэг Хүмүүсийн сэтгэл ухаанд ч бас ийм дэлгэрлээ. сайхан цэцэгс урган төлжиж эхлэв. ............................................................. ............................................................. ................................................................... .............................................................. Дүгнэлт: ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................... 13. \"Энэ байрны гадаа итгэл найдвар, эв нэгдэл, эрүүл саруул сэтгэл сэтгэлгээ мододтой цуг, цэцэгстэй цуг ургаж эхэллээ.\" гэсэн хэсэгт ямар санаа илэрхийлснийг өөрийн бодлоор тайлбарлан 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Ангийнхандаа хандаж \"Хоггүй сургууль аянд нэгдэцгээе\" сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан уриалж бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: - Тус аяныг хаанаас ямар зорилгоор зохион байгуулж байгаа тухай Гол хэсэгт: - Хог хаяхгүй байх ямар ач тустай болох талаар бичих Төгсгөл хэсэгт: - Тус аянд нэгдэн идэвхтэй оролцохыг уриалж бичих ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................. ........................ .............................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................ ..................................... ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................. ........................ ........................................................................................................ ............................................. ............................................................................................................................. ........................ ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................................. ........ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................................

Б Цэцгийн үр Нарлаг зуны сайхан өдөр есдүгээр байрны гадаах талбайд хүүхдээ салхилуулах ээжүүд, ач зээгээ харах эмээ өвөө нар, хэд хэдээрээ нийлэн дуу хөгжим сонсож, утсаа оролдсон хөвгүүд охид тэгээд бас энд тэндгүй гүйлдэх том жижиг хүүхдүүд гээд түм түжигнэж, бум бужигнаж байв. Хэнийх гэдгийг нь мэдэхгүй нэгэн гэр бүлийнхэн байрныхаа гадаа цэцгийн үр суулгаж, хэд хэдэн мод тарив. Гэрийн эзэн хүрзээр газар малтаж, том савтай ус зөөж харагдана. Гэргий нь гялгар уутаар үндсийг нь боосон нарийхан мөчир, тэгээд бас гоё гоё ууттай цэцгийн үрийг нямбайлан суулгаж, долоогоос найман настай хүү нь ээж аавдаа тусална. Тэдний юу хийж байгааг харж суусан хүмүүсийн зарим нь “Ингээд нэмэргүй дээ, сахилгагүй хүүхдүүд дор нь гишгээд хаяна” гэж хүүхдүүд рүү муухай харна. Нөгөө нэг нь огт тоосон шинжгүй байхад харин үлдсэн хэсэг нь өнөөх гэр бүлийнхнийг гоочилж өмссөн зүүсэн, үс зүснийх нь тухай шивэр авир гэнэ. Хэн ч тэдэнд тусалсангүй, хэн ч тэдэнд урмын үг хэлсэнгүй. Эхний өдөр ингээд өнгөрөв. Маргааш нь нээрээ л өнөөх гэр бүлийнхний суулгасан мөчрүүд унасан гэмтсэн, хугарсан, үр цацсан хөрс нь талхлагдсан харагдав. Ажил тараад удаагүй байтал өнөөх гэр бүлийнхэн маань дахин гарч ирээд өчигдрийн суулгасан модны мөчрүүдээ үзэж, дахин суулгаж, цэцгийн үр цацсан хөрсөө услан тордож эхлэв. Өчигдөр тэднийг үгүйсгэж байсан хүмүүс өнөөдөр тэднийг шоолох янзтай мушилзана. Дахиад нэг өдөр өнгөрөв. Өмнөх хоёр өдрийн үйл явдал давтагдахад харж суусан хүмүүс харин өнөөх гэр бүлийн өмнөөс харамсан халаглаж, өрөвдөж хөөрхийлөв. Гэсэн ч тэд огт шантрахгүйгээр модоо усалж, цэцгийн үр суулгасан хөрсөө хамгаална. Дахиад нэг өдөр өнгөрөхөд гэрийн эзэгтэй бүр олон мөчир авчирсан байв. Хэн ч хүчлээгүй байхад хүүхдүүд тэдэнд тусалж эхлэв. Дараагийн өдөр болоход хүмүүсийн ихэнх нь тэдэнтэй хамтрав. Ийнхүү долоо хоног өнгөрөхөд нөгөө гэр бүлийнхний тарьсан мод, цэцгийн үртэй хөрсийг хэн ч сэндийлэхээ болив. Арав хоногийн дараа гэхэд энэ хавийнхан бүгд өнөөх моддыг, үр суулгасан хөрсийг хамгаалдаг болсон байв. Харин сарын дараа тэр байрны гадаах бүх хүн нахиалан ургасан мөчрүүдийг, соёолж эхэлсэн цэцгийн үрийг харан, инээж хөөрч, өөрсдөө тарьсан мэт баярлан догдолж, бие биенээсээ өрсөн усалж тордон, ойр орчмынх нь хогийг түүдэг болсон юм. Нэгэн гэр бүлийн тууштай, тэвчээртэй, уужуу тайван, ухаалаг зөв хандлага ийнхүү олон хүнийг өөрчилсөн. Энэ байрны гадаа итгэл найдвар, эв нэгдэл, эрүүл саруул сэтгэл сэтгэлгээ мододтой цуг, цэцэгстэй цуг ургаж эхэллээ. Хүмүүс ярвайж биш инээмсэглэн алхах нь анзаарагдана. Одоо есдүгээр байрны гадаах орчин маш сайхан болсон. Байшингийн гадаа мод ургаж цэцэг дэлгэрлээ. Хүмүүсийн сэтгэл ухаанд ч бас ийм сайхан цэцэгс урган төлжиж эхлэв. Гадаад ертөнц өөрчлөгдөхөд түүнийг дагаад дотоод ертөнц бас хувьсдаг юм байна. Д.Нарантуяа ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

УНШИХ ЧАДВАРЫГ СОРЬСОН ДААЛГАВАР: 1. шивэр авир - гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. сэм сэм алхах В. сэм сэм явах С. сэм шивнэн хэлэлцэх D. олон хүн ярилцах 2. \"биеэ оторлох\" гэсэн хэлц үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. ажилсаг B. залхуурах C. биеэ хураах D. эвт шаазгай буга барина 3. \"Долоогоос найман настай хүү нь ээж аавдаа тусална.\" тодруулсан үгийн ойролцоо утгыг олж сонгоно уу? гэсэн А. дэмжих, хамтрах, хэмжих B. дэмжих, хамжих, хамтрах C. туслах, ургах, дэмжих D. хамжих, хэмжих, хамтрах 4. \"Нөгөө нэг нь тоосон шинжгүй байхад харин үлдсэн хэсэг нь шивэр авир гэнэ.\" өгүүлбэрийн онцолсон үгэнд тохирох төрлийг олж сонгоно уу. А. лавшруулах B. харьцуулах C. цаг хугацааны D. эсрэгцүүлэх 5. Байрны хүмүүсийн хийсэн үйлийг цаг хугацаагаар нь зөв дараалуулсан хэсгийг олоорой. 1. Дараагийн өдөр болоход хүмүүсийн ихэнх нь тэдэнтэй хамтрав. 2. Өмнөх хоёр өдрийн үйл явдал давтагдахад харж суусан хүмүүс тэдний өмнөөс харамсав. 3. Одоо есдүгээр байрны гадаах орчин маш сайхан болсон. 4. Өөрсдөө тарьсан мэт баярлан догдолж, усалж тордон, ойр орчмынх нь хогийг түүдэг болсон. A. 1, 3, 2, 4 B. 2, 3, 4, 1 C. 2, 1, 4, 3 D. 3, 2, 4, 1 6. Маргааш ажил тарсны дараа танил гэр бүлийнхэн юу хийсэн бэ? А. Бүр олон модны мөчир авчирсан. В. Мөчрүүдээ суулгаж, хөрсөө услан тордсон. С. Үр суулгасан хөрсийг хамгаалдаг болсон. D. Цэцгийн үрийг харж, баярлан догдолсон. 7. Долоо хоног өнгөрөхөд ямар үр дүн гарсан бэ? A. Мөчрүүд унаж гэмтэж, хугарсан байсан. B. Хүүхдүүд хайр найргүй гишгээд хаясан. C. Цэцгийн үртэй хөрсийг хэн ч сэндийлэхээ больсон. D. Үр цацсан хөрс нь талхлагдсан байсан. 8. Яагаад? Ямар учраас? гэсэн асуух үг ашиглан байрны хүмүүс баярлах болсон шалтгааныг илрүүлэх 1 асуулт зохиогоорой. .......................................................................................................................................... 9. Цэцгийн үр суулгаж буй гэр бүлийнхнийг хараад байрны гадаах хүмүүс ямар ямар байдалтай байсныг тоочин бичнэ үү.  .............................................................................................................................................  .............................................................................................................................................  ............................................................................................................................................. 10. урмыг хугалах - гэсэн хэлц үгийн утгыг тайлбарлан, хэлц үгээ оролцуулан өгүүлбэр зохиож бичээрэй. Хэлц үгийн тайлбар: .............................................................................................................................................................. Өгүүлбэр: .............................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................

11. “Хүмүүсийн сэтгэл ухаанд ч бас ийм сайхан цэцэгс урган төлжиж эхлэв.\" өгүүлбэрт цэцэгс ургах гэсэн үгээр зохиогч ямар санааг илэрхийлсэн бэ? Үгийн тайлбар: ......................................................................................................................................................... Зохиогчийн санаа: ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................. 12. Сарын дараа тэр байрны хүмүүсийн хандлага хэрхэн өөрчлөгдсөнийг харьцуулан дүгнэлт гаргаарай. Зохиолын эхэнд хүмүүсийн хандлага ямар Зохиолын төгсгөлд хүмүүсийн байсан бэ? хандлага ямар болсон бэ? ............................................................. ......................................................... ............................................................. ............................................................. Дүгнэлт: ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................... 13. \"Гадаад ертөнц өөрчлөгдөхөд түүнийг дагаад дотоод ертөнц бас хувьсдаг\" гэдэг үгээр ямар санаа илэрхийлснийг өөрийн бодлоор тайлбарлан 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Ангийнхандаа хандаж \"Мод тарьцгаая\" сэдвээр 120-150 үгэнд багтаан уриалж бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: - Хэзээ хаана мод тарих талаар Гол хэсэгт: - Мод тарихын ач холбогдлыг тоочин бичих Төгсгөл хэсэгт: - Мод тарих аянд идэвхтэй оролцохыг уриалж бичих ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

А ХУВИЛБАР УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Ер бусын шинэ нээлт 1 Улаанбаатарын нэгэн сургуульд Ганаа гэдэг нэгэн хүү суралцдаг байжээ. Түүний хэрхэн зүггүйтдэгийг хамт суралцдаг нөхөд, анги даасан багш нь төдийгүй сургуулийн бүх багш, сурагчид мэднэ. 2 Ганаа зуны амралтаараа Дундговьд байдаг өвөөгийндөө ирээд хэд хоножээ. Хөдөөгийн хот айлд анх удаа ирж байгаа нь энэ учир түүнд юм бүхэн сонин ажээ. Ганаа үй түмэн цацрагаа тэлэн өндийсөн гэрэлт шар нарны нүд гялбам туяаг харж “Яасан хурц, ямар гоё юм бэ?” гэж бодоод “Хотод нарны цацраг яагаад ийм тод харагддаггүй юм бол?” хэмээн гайхав. Хөдөө газар уйдах янз алга. Ганаа өвөөгөөсөө хэдэн өдөр гуйсны эцэст хонинд явах болов. Үнэнийг хэлэхэд мал хариулах ямар ч дөргүй ач хүүгээ олон зуун хонь дагуулж явуулна гэгч өвөөд нь хэцүү байсан боловч “Яахав, үзэг” гэж бодсоноос тийнхүү зөвшөөрчээ. Ганаа морь унаж сураагүй учир явган явах боллоо. Түүнд өвөө нь урт уурган шилбүүр төхөөрч өгөөд: 3 -За хүү минь хонио их үд болмогц хотлуулдаг юм шүү гэж хэллээ. “Бага үд гэдэг нь нар эгц өмнө голлоогүй байгаа үеийг, жин үд гэдэг нь нар яг голлосныг, их үд гэдэг нь нар тонгойж эхэлсэн үеийг хэлнэ.” гэснээ гараараа заан тайлбарлаж өгөв. Эцэст нь “Малчин хүүхдүүд цагаа ингэж баримжаалдаг юм” хэмээн нэмж хэллээ. Ганаа малчид нар, сүүдэр хоёрыг сайн мэддэг, энэ говь нутгийн нар хамгаас тод харагддагийг төсөөлөн бодож амжжээ. ...Хонин сүрэг нов ногоон талд тогтуухан идээшилнэ. Ганаа нэг хэсэг явж байснаа гэнэт зүггүй зан нь хөдөллөө. Цэцэг, ногооны үнэр шингээсэн агаар амьсгалж, уурган шилбүүрээ чирэн алхалж явах нь уйтгартай байснаас ч тэр үү, гэнэт хариулж явсан хоньдоо үргээхэд хонин сүрэг тал тал тийшээ бутрав. Бутарсан хонин сүрэг аажмаар нийлэн хэзээ ч юу ч болоогүй юм шиг тайвнаар идээшилж харагдана. Ганаа өвөөгийнхөө хэлснийг гэнэт санан сүүдрээ ажиглавал их үд хэдийнээ өнгөрсөн байв. Ганаа яахаа мэдэхгүй, дэмий л гэрийн зүг ажваас нэгэн морьтой хүн хар хурдаараа айсуй. Тэр хүн өвөө нь байжээ. 4 Муу даа чи ийм дуулгаваргүй, зоргоороо байж болохгүй гэж өвөө нь тун таагүй янзтай харангаа хэлж цагаан сахлаа илэн сууна. Энэ үед ангийн багшийн байнга хэлдэг “Манай Ганаад сүүдэртэй тал их байна.Түүнээс л болоод онц сурч чадахгүй байгаа юм.” гэсэн үг санаанд оров. ... Хэдэн удаа хонинд явж, хоёр ч удаа тэмээ хураахдаа биеэ барьж, өвөөгийнхөө үгийг ягштал дагаж байлаа. Үүнд өвөө нь урамшаад ач хүүгээ моринд сайжирч байгааг нь магтан нэг удаа адуу услахдаа дагуулж, хөөрхөн зээрд зүсмийн унага зааж өгчээ. “Миний хүү том морь болохоор нь унаарай. Хурдан удамгүй ч эдэлгээ сайтай гүүний төл юм шүү” гэжээ. Бас хөнгөхөн хуйвтай урт уурга төхөөрч өгөв. 5 Харамсалтай нь сургууль цуглах цаг нэгэнт ойртсон тул Ганаа нийслэл хот руугаа буцах болжээ. Дахиад хэзээ өвөөгийндөө ирэх бол? Аав маань хойтон ч явуулж мэднэ. ...Хот явах машин аль хэдийнээ ирчихсэн байна. Эмээ нь ач хүүдээ өгнө гээд ааруул өрөм бэлдсэн байжээ. Өвөө эмээ хоёрын нь сэтгэл ихэд хөдөлсөн бололтой, нулимсаа нуун арчаад байгаа ч юм шиг санагдана. Тэд: “За хүү минь хичээл номоо сайн үзээрэй, хойтон ирээрэй” гэж захиад Ганаагийн духан дээр үнсэв. “Ганаа тавдугаар ангид орсноосоо хойш сүрхий томоожиж, хичээлдээ ч идэвхтэй болжээ” гэсэн яриа сургууль даяар таржээ. Ялангуяа ангийнхан нь ам амандаа магтан ярилцдаг болов. С.Надмид “Сүүдэр хүү” зохиолын хэсгээс

1.\"ямар ч дөргүй \" гэсэн үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А. ажил хийж үзээгүй. B. ихийг хийж чаддаггүй C. эв дүйгүй, ажлын туршлагагүй D. юу ч мэддэггүй 2.\"нар тонгойх\" гэсэн хэлц үгийн утгад тохирох хэсгийг сонгоно уу. А.нар мандах B.нар доошлох C.нар шингэх D. нар хиртэх 3. \" Ганаа өвөөгөөсөө хэдэн өдөр гуйсны эцэст хонинд явах болов.\" гэсэн өгүүлбэрт тодруулсан холбох үг ямар утгатайг сонгоно уу. А. лавшруулах утгатай үг B. харьцуулах утгатай үг C. цаг хугацаа заасан утгатай үг D. эсрэгцүүлэх утгатай үг 4. Цаг хугацаа заасан утгаар дэлгэрүүлсэн өгүүлбэрийг олоорой. А. Аав маань хойтон ч явуулж мэднэ. B. Өвөөгийнхөө үгийг ягштал дагаж байлаа. C.Эмээ нь ач хүүдээ өгнө гээд ааруул өрөм бэлдсэн байжээ. D. Ялангуяа ангийнхан нь ам амандаа магтан ярилцдаг болов. 5. Эхийн 2-р хэсэгт Ганаагийн хийсэн үйлүүдийн зөв дарааллыг сонгоно уу. А. сахилгагүй байсан, хөдөө ирсэн, хөдөөний байдлыг гайхсан, хонинд явсан B. хөдөө ирсэн, хөдөөний байдлыг гайхсан, хонинд явахаа зөвшөөрүүлсэн, C. хөдөө ирсэн, хөдөөний байдлыг гайхсан, хонинд явахаа зөвшөөрүүлсэн, унагатай болсон D. хөдөө ирсэн, хөдөөний байдлыг гайхсан, хонинд явахаа зөвшөөрүүлсэн, шилбүүр төхөөрсөн 6.“Ганааг хонинд явъя” гэхэд өвөөд нь хэцүү байсан боловч “Яахав, үзэг” гэж зөвшөөрсний учир юу вэ? А. уйдааг нь гаргах гэсэн учраас B.хонио хотлуулах гэсэн учраас C. хонь хариулж сургах гэсэн учраас D. хонь хариулж чадна гэж бодсон учраас 7. Ганаагийн зан чанарт өөрчлөлт орсныг аль өгүүлбэр илэрхийлж байна вэ? А.Өвөөг зэмлэхэд багшийн хэлсэн үг санаанд нь оров. B. Тавдугаар ангид орсноосоо хойш хичээлдээ сайжрав. C. Хариулж явсан хоньдоо үргээхэд хонин сүрэг тал тал тийшээ бутрав. D. Хонинд явахдаа биеэ барьж, өвөөгийн хэлсэн үгийг ягштал дагаж байлаа. 8. “сүүдэртэй тал” үгийн шилжсэн утгыг тайлбарлан тэр утгыг оролцуулан өгүүлбэр зохиож бичээрэй. Үгийн шилжсэн утга: .............................................................................................................................................................. Зохиох өгүүлбэр: .............................................................................................................................................................. Эхийн 4-р хэсгээс Ганаагийн өөрчлөгдөж байгаа шалтгааныг илрүүлэх асуулт зохиогоорой.

 ........................................................................................................................................ 9. Ганаа өвөөгийнхөө ямар ямар сургаалыг сайн биелүүлсэн бэ? тоочин бичээрэй  ..........................................................................................................................................  ...........................................................................................................................................  ........................................................................................................................................... 10. “Ялангуяа ангийнхан нь ам амандаа магтан ярилцдаг болов.” гэсэн өгүүлбэрт Ганааг хүүхэд бүр гэснийг ямар үгээр дүрсэлсэн бэ? Зохиогч энэ өгүүлбэрээр юу хэлэхийг хүссэн бэ? Дүрсэлсэн үг: ........................................................................................................................................... Зохиогчийн санаа: ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 11. Ганаагийн зан чанарт хэрхэн өөрчлөлт орсныг харьцуулж, дүгнэж бичээрэй. Ганаа зохиолын эхэнд ямар хүүхэд Зохиолын төгсгөлд ямар хүүхэд болсон байсан бэ? бэ? .................................................................. ..................................................................... ................................................................... ...................................................................... Өөрийн дүгнэлт: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ 12. Ганаа өвөөгөөсөө унага зүслүүлж, уурга төхөөрүүлж байх үедээ юу бодсоныг төсөөлж 30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Ангийнхандаа хандан \"Өөрийн танилцуулга\"-аа 120-150 үгэнд багтаан бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Өөрийн товч намтар, хүсэл сонирхлоо бичих Гол хэсэгт: Яагаад ийм хүсэл мөрөөдөлтэй болсон шалтгаан буюу мөрөөдөлдөө хэрхэн хүрэх тухайгаа бичих Төгсгөл хэсэгт: Түүнийхээ үр дүнд ирээдүйдээ ямар хүн болохоо төсөөлж бичих

Б ХУВИЛБАР УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Ер бусын шинэ нээлт 1 Улаанбаатарын нэгэн сургуульд Ганаа гэдэг нэгэн хүү суралцдаг байжээ. Түүний хэрхэн зүггүйтдэгийг хамт суралцдаг нөхөд, анги даасан багш нь төдийгүй сургуулийн бүх багш, сурагчид мэднэ. 2 Ганаа зуны амралтаараа Дундговьд байдаг өвөөгийндөө ирээд хэд хоножээ. Хөдөөгийн хот айлд анх удаа ирж байгаа нь энэ учир түүнд юм бүхэн сонин ажээ. Ганаа үй түмэн цацрагаа тэлэн өндийсөн гэрэлт шар нарны нүд гялбам туяаг харж “Яасан хурц, ямар гоё юм бэ?” гэж бодоод “Хотод нарны цацраг яагаад ийм тод харагддаггүй юм бол?” хэмээн гайхав. Хөдөө газар уйдах янз алга. Ганаа өвөөгөөсөө хэдэн өдөр гуйсны эцэст хонинд явах болов. Үнэнийг хэлэхэд мал хариулах ямар ч дөргүй ач хүүгээ олон зуун хонь дагуулж явуулна гэгч өвөөд нь хэцүү байсан боловч “Яахав, үзэг” гэж бодсоноос тийнхүү зөвшөөрчээ. Ганаа морь унаж сураагүй учир явган явах боллоо. Түүнд өвөө нь урт уурган шилбүүр төхөөрч өгөөд: 3 -За хүү минь хонио их үд болмогц хотлуулдаг юм шүү гэж хэллээ. “Бага үд гэдэг нь нар эгц өмнө голлоогүй байгаа үеийг, жин үд гэдэг нь нар яг голлосныг, их үд гэдэг нь нар тонгойж эхэлсэн үеийг хэлнэ.” гэснээ гараараа заан тайлбарлаж өгөв. Эцэст нь “Малчин хүүхдүүд цагаа ингэж баримжаалдаг юм” хэмээн нэмж хэллээ. Ганаа малчид нар, сүүдэр хоёрыг сайн мэддэг, энэ говь нутгийн нар хамгаас тод харагддагийг төсөөлөн бодож амжжээ. ...Хонин сүрэг нов ногоон талд тогтуухан идээшилнэ. Ганаа нэг хэсэг явж байснаа гэнэт зүггүй зан нь хөдөллөө. Цэцэг, ногооны үнэр шингээсэн агаар амьсгалж, уурган шилбүүрээ чирэн алхалж явах нь уйтгартай байснаас ч тэр үү, гэнэт хариулж явсан хоньдоо үргээхэд хонин сүрэг тал тал тийшээ бутрав. Бутарсан хонин сүрэг аажмаар нийлэн хэзээ ч юу болоогүй юм шиг тайвнаар идээшилж харагдана. Ганаа өвөөгийнхөө хэлснийг гэнэт санан сүүдрээ ажиглавал их үд хэдийнээ өнгөрсөн байв. Ганаа яахаа мэдэхгүй, дэмий л гэрийн зүг ажваас нэгэн морьтой хүн хар хурдаараа айсуй. Тэр хүн өвөө нь байжээ. 4 Муу даа чи ийм дуулгаваргүй, зоргоороо байж болохгүй гэж өвөө нь тун таагүй янзтай харангаа хэлж цагаан сахлаа илэн сууна. Энэ үед ангийн багшийн байнга хэлдэг “Манай Ганаад сүүдэртэй тал их байна.Түүнээс л болоод онц сурч чадахгүй байгаа юм.” гэсэн үг санаанд оров. ... Хэдэн удаа хонинд явж, хоёр ч удаа тэмээ хураахдаа биеэ барьж, өвөөгийнхөө үгийг ягштал дагаж байлаа. Үүнд өвөө нь урамшаад ач хүүгээ моринд сайжирч байгааг нь магтан нэг удаа адуу услахдаа дагуулж, хөөрхөн зээрд зүсмийн унага зааж өгчээ. “Миний хүү том морь болохоор нь унаарай. Хурдан удамгүй ч эдэлгээ сайтай гүүний төл юм шүү” гэжээ. Бас хөнгөхөн хуйвтай урт уурга төхөөрч өгөв. 5 Харамсалтай нь сургууль цуглах цаг нэгэнт ойртсон тул Ганаа нийслэл хот руугаа буцах болжээ. Дахиад хэзээ өвөөгийндөө ирэх бол? Аав маань хойтон ч явуулж мэднэ. ...Хот явах машин аль хэдийнээ ирчихсэн байна. Эмээ нь ач хүүдээ өгнө гээд ааруул өрөм бэлдсэн байжээ. Өвөө эмээ хоёрын нь сэтгэл ихэд хөдөлсөн бололтой, нулимсаа нуун арчаад байгаа ч юм шиг санагдана. Тэд: “За хүү минь хичээл номоо сайн үзээрэй, хойтон ирээрэй” гэж захиад Ганаагийн духан дээр үнсэв. “Ганаа тавдугаар ангид орсноосоо хойш сүрхий томоожиж, хичээлдээ ч идэвхтэй болжээ” гэсэн яриа сургууль даяар таржээ. Ялангуяа ангийнхан нь ам амандаа магтан ярилцдаг болов. С.Надмид “Сүүдэр хүү” зохиолын хэсгээс

1. \"Малчин хүүхдүүд цагаа ингэж баримжаалдаг юм” гэсэн өгүүлбэрийн тодруулсан үгийг солин найруулахад дараах үгсээс аль нь илүү тохиромжтой вэ? А. ахиулдаг B.багцаалддаг C. баримталдаг D. дөхүүлдэг 2.\" сүүдэртэй тал \" гэсэн хэлцийн утгад тохирох хэсгийг олно уу. А. дутагдалтай тал B. сүүдэртэй адил хар C.сүүдэр туссан газар D. сэрүүн газар 3. \"Энэ үед ангийн багшийн байнга хэлдэг үг санаанд оров. \" гэсэн өгүүлбэрт тодруулсан холбох үг ямар утгатайг сонгоно уу. А. лавшруулах утгатай үг B. харьцуулах утгатай үг C. цаг хугацаа заасан утгатай үг D. эсрэгцүүлэх утгатай үг 4. Орон байр заасан утгаар дэлгэрүүлсэн өгүүлбэрийг сонгоно уу. А. Цэцэг, ногооны үнэр шингээсэн агаар амьсгалав. B. Уурган шилбүүрээ чирэн алхалж явах нь уйтгартай байв. C. Ганаад сүүдэртэй тал их байна. D. Хонин сүрэг тал тал тийшээ бутрав. 5. Ганаагийн хийсэн үйлийг зөв дараалалд оруулсныг сонгоорой. a. Ганаа хөдөө ирсэн b. өвөөгөөсөө ухаарал авсан c. хонинд явсан d. хонио үргээсэн A.а,b,c,d B.a,b,d,c C.a,c,d,b, D.a,c,b,d 6. Багш нь “Ганаад сүүдэртэй тал бий” гэж яагаад хэлсэн юм бол? А. Байнга зүггүйтдэг учраас B. Мал хариулах ямар ч дөргүй учраас C. Онц сурдаггүй учраас D. Сургуулийн бүх багш сурагчид таньдаг учраас 7. Ганаад багшийн хэлсэн үг ямар үед санаанд нь орсон бэ? А. Багшийн үг байнга санаанд байдаг B. Өвөө хар хурдаараа давхиж ирэх үед C. Өвөөг зэмлэх үед D. Хоньдоо үргээх үед 8. “биеэ барих” гэсэн үгийн шилжсэн утгыг тайлбарлан тэр утгыг оролцуулан өгүүлбэр зохиож бичээрэй. Үгийн шилжсэн утга: .............................................................................................................................................................. Зохиох өгүүлбэр: .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

9. “Хотод нарны цацраг яагаад ийм тод харагддаггүй юм бол?” хэмээн гайхсаныг өөрийн төсөөллөөр тайлбарлаж бичнэ үү. ............................................................................................................................................................... 10. Ганаагийн бодлоос 3-ыг тоочиж бичээрэй.  ...........................................................................................................................................  ...........................................................................................................................................  ........................................................................................................................................... 11. “Хэдэн удаа хонинд явж, хоёр ч удаа тэмээ хураахдаа биеэ барьж, өвөөгийнхөө үгийг ягштал дагаж байлаа.” гэсэн өгүүлбэрт Ганаа өвөөгийнхөө хэлсэн ёсоор бүхнийг хийж байгаа гэсэн утгыг аль үгээр илэрхийлснийг олж, зохиогч энэ өгүүлбэрээр юуг хэлсэн бэ? Утга гаргасан үг: ............................................................................................................................................................... Зохиогчийн санаа: ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 12. Багш, өвөө 2-ын сургамжийг илрүүлэн харьцуулж, нэгтгэн дүгнэж бичээрэй. Өвөөгийн сургамж Багшийн сургамж .................................................................. ..................................................................... ................................................................... ...................................................................... Өөрийн дүгнэлт: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ 13.“За хүү минь хичээл номоо сайн үзээрэй, хойтон ирээрэй гэж захиад Ганаагийн духан дээр үнсэв.” Энэ үед Ганаа юу бодсоныг төсөөлж, 30-35 үгэнд багтаан тайлбарлан бичнэ үү. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР

Ангийнхандаа хандан \"Өөрийн дотны найзын танилцуулга\"-аа 120-150 үгэнд багтаан бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Өөрийн найзынхаа товч намтар бичих Гол хэсэгт: Найзынхаа сонирхол, хүсэл , мөрөөдөл тэдгээрийг сонирхож, хүсэх болсон шалтгааныг бичнэ. Төгсгөл хэсэгт: Найзыгаа өөрийн бодлоор дүгнэж бичнэ. .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... ...................................................................................................................................... ............ ...................................................................................................................... ............................ ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... ................................................................................................................................. ................. ................................................................................................................. ................................. ............................................................................................................................. ..................... ........................................................................... ....................................................................... ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... ............................................................................................................................. ..................... ............................................................................................................ ...................................... ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... ............................................................................................................................. ..................... ....................................................................................................... ........................................... ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .....................

А ХУВИЛБАР УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ЗУРМАЛ САРНАЙН ҮНЭР Маргааш багш нарын баярын өдөр. 5а ангийнхан багшдаа гучин гурван сарнай бэлэглэхээр болжээ. Тэд ангидаа гучин гурвуулаа билээ. Ингээд хүүхдүүд ангийн даргадаа сарнай авах мөнгөө өгцгөөлөө. Гэтэл Алимаагийн мөнгө алга. Бүх халаас, ном дэвтрийнхээ завсар үзээд ч олсонгүй. Дэрэм, “Ха ха, хи хи Алимаа сарнай авах мөнгөөрөө чихэр аваад идчихэж” гэж шоолон инээхэд, тэр багшдаа сарнай өгч чадахгүй нь гэж харамссандаа бас Дэрэмд гомдсондоо тэсэлгүй уйлчихлаа. Алимаа харих замдаа маш гоё сарнай зураад багшдаа бэлэглэе гэж бодлоо. Харингуутаа сарнай зурж гарлаа. Аав ээж хоёр нь бүр шөнө дөл болсон хойно иржээ. Миний охин унтаж байхгүй яагаа вэ? гээд ээж нь түүнийг үнсэхэд том алаг нүдэнд нь нулимс цийлэгнэж, ирснээ өдрийн болсон явдлаа ярилаа. Аав нь: -Миний охин ухаантай шүү. Харамсаж суухын оронд ийм сайхан сарнай зурж суудаг гээд охиноо үнслээ. Охин: - Та хоёрыг хүлээсээр байтал цэцгийн дэлгүүр хаачихлаа. Тэгээд ч би мундаг зурдаг юм чинь. Тиймээ ээжээ гэж Алимаа баяр хөөртэй хэллээ. Алимаа “Миний сарнай яг л амьд юм шиг гоё болох ёстой гэж бодоод байлаа. Багш маань миний сарнайг аваад баярлан энгэртээ тэвэрч байна гэж бодоход түүний харцанд аз жаргал гэрэлтэнэ. Шөнө дунд болтол гэрэлтсээр байсан тэр л цонхны цаана Алимаа охины сэтгэлийн нэгэн сарнай талархлын халуун үгс амилж байлаа. Алимааг ангидаа орж ирэхэд багшийнх нь ширээн дээр сагс дүүрэн ягаан сарнай тавиастай байлаа. Сарнайн үнэр анги дүүрэн анхилна. Хичээлийн хонх дуугарч Саран багш орж ирлээ. 5а ангийнхан багшдаа алга ташин баяр хүргэж, сагс дүүрэн сарнайгаа бэлэглэлээ. Багш нь сагс дүүрэн сарнайг энгэртээ тэвэрч инээмсэглэн үнэртэнэ. Тэгснээ сагстай сарнайгаа халуун дотноор энхрийлэн тэврээд: -Хүүхдүүд ээ, та нартаа маш их баярлалаа. Багш нь та нарынхаа хайр хүндэтгэл шингэсэн гучин гурван сарнайг тэвэрч байна. Энэ гучин гурван сарнайтай хамт та нарыгаа бас тэвэрч байна гэлээ. Гэтэл Дэрэм суудлаасаа: - Багшаа наана чинь Алимаагийн сарнай байхгүй байгаа. Тэр өчигдөр сарнай авах мөнгөө гээчихсэн юм. Би бас түүнийг шоолоод уйлуулчихсан гэж их гэмшингүй хэллээ. Тэгтэл Алимаа самбарын өмнө гарч ирээд “Миний сарнай энэ байна” гэлээ. “Багш аа, би ард нь сэтгэлийн үгээ бичсэн юм” гэв. Саран багш зурмал сарнайг удаан ажиглаж харснаа: - Тиймээ энэ бол амьд сарнай. Яг л энэ сагсанд байгаа сарнайнууд шиг амьд юм байна гэлээ. Тэгтэл нэг нь: - Багш аа, амьд сарнай чинь үнэртэй байдаг шүү дээ гэлээ. Саран багш хариуд нь: - Тиймээ хүүхдүүд ээ, амьд сарнай анхилуун сайхан үнэртэй байдаг. Алимаагийн сарнайнаас тэр сайхан үнэр анхилж байна. Би одоо та нарт үнэрийг нь уншиж өгье гээд ингэж уншлаа. “Би өдөр бүхэн сургууль руугаа яаран ирдэг. Яагаад гэвэл би багш таныхаа сайхан инээмсэглэлийг харах гэж намуухан дуу хоолойг чинь сонсох гэж яардаг. Та бол биднийг бүгдийг нь их хайрладаг болохоор бид танд их олон сарнай бэлэглэе гэж шийдсэн юм. Би найз нартаа маш их хайртай. Сайхан сэтгэлтэй найз нартайгаа уулзах гэж хамтдаа тоглох гэж би сургууль руугаа их яардаг. Би их мундаг зураач болоод багшдаа найз нартаа зориулж мянган сарнай зурна.” Багш нь ийнхүү уншиж байхад ангид нам гүм байлаа. Гагцхүү зурмал сарнайн анхилуун үнэр болох сайхан сэтгэлийн үгс л бүгдийн зүрх сэтгэл рүү намуухан түгэх ажээ. О.Сундуй

1.“шөнө дөл болсон” гэдэг үг ямар утга илэрхийлж байна вэ? (1 оноо) А. шөнө дөхөж байгаа B. шөнө дунд болсон C. шөнө өдрийн дунд D. шөнө өнгөрсөн хойно 2. “Яг л энэ сагсанд байгаа сарнайнууд шиг юм байна” гэсэн хэсэгт ямар дүрслэлашигласан байна вэ? А. амьдчилал B. багасгал C. зүйрлэл D. ихэсгэл 3. Дараах үгсийн утгын тайлбарыг олж, зөв харгалзуулсныг сонгоорой. а. бэлэглэх 1. золгүй явдалд сэтгэл өвдөх b. түгэх 2. үнэрлэх, үнэр авах c. үнсэх 3. хүнд сайныг санаж юм өгөх d. харамсах 4. юмны олон нийтэд дэлгэрэх A. а-1, b-2, c-3, d-4 B. a-3, b-1, c-2, d-3 C. a-4, b-3, c-2, d-1 D. a-3, b-4, c-2, d-1 4. Хүүхдүүд ангийн даргадаа сарнай авах мөнгөө өгцгөөлөө. ....... Алимаагийн мөнгө алга.” гэсэн өгүүлбэрүүдийг аль холбоосоор холбож бичих вэ? А. Гэтэл B. Тийм учраас C. Түүнчлэн D. Эцэст нь 5.Эхийн санааг бүрэн багтааж тодорхойлсон хэсгийг сонгоно уу. А. Алимаа мөнгөө гээсэн, Алимаа сарнай зурсан, Зурмал сарнайгаа багшдаа өгсөн B. Алимаа мөнгөө гээсэн, Сарнай зурахаар шийдсэн, Зурмал сарнайгаа багшдаа өгсөн C.Багшдаа бэлэг барих болсон, Алимаа сарнай зурсан, Аав ээж нь оройтож ирсэн D. Багшдаа бэлэг барих болсон, Алимаа мөнгөө гээсэн, Алимаа сарнай зурсан, Багшдаа бэлгээ өгцгөөсөн 6.Саран багш зурмал сарнайг удаан ажиглаж харснаа “Тиймээ энэ бол амьд сарнай” гэж хэлсний учир нь юу вэ? А. Алимаагийн халуун дулаан сэтгэл шингэсэн болохоор B. Алимааг багш өрөвдөж хайрласан болохоор C. амьд сарнай шиг зурсан болохоор D. зурмал сарнай үнэртэй гэж бодсон болохоор 7. Зурмал сарнайн үнэр нь юу байсан бэ? А. Аавынх нь хэлсэн үг B. Алимаагийн бичсэн талархлын үг C. Амьд сарнайн үнэр D. Багшийн баярлах сэтгэл

8. Дараах өгүүлбэрийг цаг хугацаа заасан үгээр дэлгэрүүлэн бичээрэй. Алимаа сарнай зурав. .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 9. Яагаад, ямар учраас гэсэн асуух үг ашиглан Алимаагийн сарнай зурах болсоншалтгааныг илрүүлэх 1 асуулт зохиогоорой. .................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ 10. Багшийн хэлсэн үгээс 3-ыг тоочиж бичээрэй.  .......................................................................................................................................................  .......................................................................................................................................................  ....................................................................................................................................................... 11. “Алимаагийн сарнайнаас тэр сайхан үнэр анхилж байна. Би одоо та нарт үнэрийг нь уншиж өгье.” гэсэн өгүүлбэрт Алимаагийн талархлын үгийг ямар үгээр илэрхийлснийг олоод тайлбарлаж бичээрэй.. Илэрхийлсэн үг: :......................................................................................................................................... Утгын тайлбар: ...................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 12.Хоёр янзын сарнайн үнэрийг илэрхийлж, нэгтгэн дүгнэж бичээрэй. Амьд сарнайн үнэр Зурмал сарнайн үнэр .................................................................. ..................................................................... ................................................................... ...................................................................... Өөрийн дүгнэлт: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ 13. “Гагцхүү зурмал сарнайн анхилуун үнэр болох сайхан сэтгэлийн үгс л бүгдийн зүрх сэтгэл рүү намуухан түгэх ажээ.” гэсэн өгүүлбэрт ямар утга санаа илэрч байгааг 30-35 үгэнд багтаан тайлбарлан бичнэ үү. .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Багшдаа талархсан захидал 100-120 үгэнд багтаан зохион бичээрэй. Эхлэл хэсэгт: Мэндчилгээ, өөрийн тухай сонирхуулах зүйлээ болон сонирхсон зүйлээ асууж бичнэ. /30-50 үг/ Гол хэсэгт: багшдаа юунд, яагаад талархаж байгаагаа илэрхийлж бичнэ. /60-80 үг/ Төгсгөл хэсэгт: багшдаа сайн сайхныг ерөөж хүсэж захидлаа төгсгөж бичнэ. /30-50 үг/ ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. ......................... ................................................................................................. ..................................................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... .................................................................................................................................. .................... .............................................................................................................. ........................................ ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................................... ....... ........................................................................................................................... ........................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. ......................... .......................................................................................... ............................................................ ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. .........................

Б ХУВИЛБАР УНШИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР ЗУРМАЛ САРНАЙН ҮНЭР Маргааш багш нарын баярын өдөр. 5а ангийнхан багшдаа гучин гурван сарнай бэлэглэхээр болжээ. Тэд ангидаа гучин гурвуулаа билээ. Ингээд хүүхдүүд ангийн даргадаа сарнай авах мөнгөө өгцгөөлөө. Гэтэл Алимаагийн мөнгө алга. Бүх халаас, ном дэвтрийнхээ завсар үзээд ч олсонгүй. Дэрэм, “Ха ха, хи хи Алимаа сарнай авах мөнгөөрөө чихэр аваад идчихэж” гэж шоолон инээхэд, тэр багшдаа сарнай өгч чадахгүй нь гэж харамссандаа бас Дэрэмд гомдсондоо тэсэлгүй уйлчихлаа. Алимаа харих замдаа маш гоё сарнай зураад багшдаа бэлэглэе гэж бодлоо. Харингуутаа сарнай зурж гарлаа. Аав ээж хоёр нь бүр шөнө дөл болсон хойно иржээ. Миний охин унтаж байхгүй яагаа вэ? гээд ээж нь түүнийг үнсэхэд том алаг нүдэнд нь нулимс цийлэгнэж, ирснээ өдрийн болсон явдлаа ярилаа. Аав нь: -Миний охин ухаантай шүү. Харамсаж суухын оронд ийм сайхан сарнай зурж суудаг гээд охиноо үнслээ. Охин: - Та хоёрыг хүлээсээр байтал цэцгийн дэлгүүр хаачихлаа. Тэгээд ч би мундаг зурдаг юм чинь. Тиймээ ээжээ гэж Алимаа баяр хөөртэй хэллээ. Алимаа “Миний сарнай яг л амьд юм шиг гоё болох ёстой гэж бодоод байлаа. Багш маань миний сарнайг аваад баярлан энгэртээ тэвэрч байна гэж бодоход түүний харцанд аз жаргал гэрэлтэнэ. Шөнө дунд болтол гэрэлтсээр байсан тэр л цонхны цаана Алимаа охины сэтгэлийн нэгэн сарнай талархлын халуун үгс амилж байлаа. Алимааг ангидаа орж ирэхэд багшийнх нь ширээн дээр сагс дүүрэн ягаан сарнай тавиастай байлаа. Сарнайн үнэр анги дүүрэн анхилна. Хичээлийн хонх дуугарч Саран багш орж ирлээ. 5а ангийнхан багшдаа алга ташин баяр хүргэж, сагс дүүрэн сарнайгаа бэлэглэлээ. Багш нь сагс дүүрэн сарнайг энгэртээ тэвэрч инээмсэглэн үнэртэнэ. Тэгснээ сагстай сарнайгаа халуун дотноор энхрийлэн тэврээд: -Хүүхдүүд ээ, та нартаа маш их баярлалаа. Багш нь та нарынхаа хайр хүндэтгэл шингэсэн гучин гурван сарнайг тэвэрч байна. Энэ гучин гурван сарнайтай хамт та нарыгаа бас тэвэрч байна гэлээ. Гэтэл Дэрэм суудлаасаа: - Багшаа наана чинь Алимаагийн сарнай байхгүй байгаа. Тэр өчигдөр сарнай авах мөнгөө гээчихсэн юм. Би бас түүнийг шоолоод уйлуулчихсан гэж их гэмшингүй хэллээ. Тэгтэл Алимаа самбарын өмнө гарч ирээд “Миний сарнай энэ байна” гэлээ. “Багш аа, би ард нь сэтгэлийн үгээ бичсэн юм” гэв. Саран багш зурмал сарнайг удаан ажиглаж харснаа: - Тиймээ энэ бол амьд сарнай. Яг л энэ сагсанд байгаа сарнайнууд шиг амьд юм байна гэлээ. Тэгтэл нэг нь: - Багш аа, амьд сарнай чинь үнэртэй байдаг шүү дээ гэлээ. Саран багш хариуд нь: - Тиймээ хүүхдүүд ээ, амьд сарнай анхилуун сайхан үнэртэй байдаг. Алимаагийн сарнайнаас тэр сайхан үнэр анхилж байна. Би одоо та нарт үнэрийг нь уншиж өгье гээд ингэж уншлаа. “Би өдөр бүхэн сургууль руугаа яаран ирдэг. Яагаад гэвэл би багш таныхаа сайхан инээмсэглэлийг харах гэж намуухан дуу хоолойг чинь сонсох гэж яардаг. Та бол биднийг бүгдийг нь их хайрладаг болохоор бид танд их олон сарнай бэлэглэе гэж шийдсэн юм. Би найз нартаа маш их хайртай. Сайхан сэтгэлтэй найз нартайгаа уулзах гэж хамтдаа тоглох гэж би сургууль руугаа их яардаг. Би их мундаг зураач болоод багшдаа найз нартаа зориулж мянган сарнай зурна.” Багш нь ийнхүү уншиж байхад ангид нам гүм байлаа. Гагцхүү зурмал сарнайн анхилуун үнэр болох сайхан сэтгэлийн үгс л бүгдийн зүрх сэтгэл рүү намуухан түгэх ажээ. О.Сундуй

1. “ Алимаа охины сэтгэлийн нэгэн сарнай талархлын халуун үгс амилж байлаа.” гэсэн өгүүлбэрт “амилах” гэдэг үг ямар утгаар орсон бэ? . (1оноо) А. Амь орох, сэргэж ухаан орох, сэхэх B. Гийгүүлэгчийг эгшгээр амь оруулах C. Сайжруулах, өнгө үзэмж нэмэх. D. Хаврын улирал эхэлж, амьд бодис сэргэх 2.“анхилуун үнэр болох сайхан сэтгэлийн үгс” хэсэгт уран зохиолын ямар дүрслэл байна вэ? (1 оноо) А.амьдчилал B. зүйрлэл C. ихэсгэл D. хүншүүлэл 3. Дараах үгсийн утгын тайлбарыг олж, зөв харгалзуулсныг сонгоорой. а. анхилуун үнэр 1.их зөөлөн аядуу b. намуухан 2. ихэд дотно хайрлах c. сайхан сэтгэл 3. сэтгэлд таатай сайхан үнэр d. энхрийлэн 4. цагаан цайлган, тусархаг сэтгэл A. а-3, b-4, c-2, d-1 B. a-3, b-4, c-1, d-2 C. a-2, b-1, c-3, d-4 D. a-3, b-1, c-4, d-2 4. “Багшдаа гучин гурван сарнай бэлэглэхээр болжээ. ......... хүүхдүүд ангийн даргадаа сарнай авах мөнгөө өгцгөөлөө. гэсэн өгүүлбэрүүдийг хэрхэн холбох вэ? Сонгоорой. А. Гэтэл B. Тэгвэл C. Ингээд D. Учир нь 5. Эхийн эхлэл хэсгийн үйл явдлын зөв дарааллыг сонгоно уу. 1. Алимаа мөнгөө хайгаад олсонгүй. 2. Дэрэм Алимааг шоолж, Алимаа гомдов. 3. 5а ангийнхан багшдаа сарнай бэлэглэх болов. 4. Хүүхдүүд ангийн даргадаа сарнай авах мөнгөө өгцгөөлөө A. 3,1,4,2 B.,4,2,3,1 C.3,4,1,2 D. 3,4,2,1 6. Алимаагийн аав нь “Миний охин ухаантай шүү. Харамсаж суухын оронд ийм сайхан сарнай зурж суудаг” гэж хэлсний учир нь юу вэ? А. охин нь ангийнхаа Дэрэмд гомдсон болохоор B. охиноо өрөвдөж хайрласан учраас C. охиныхоо ухаалаг занг ойлгож мэдэрсэн учраас D. охиноо шөнө дөл болтол хүлээлгэсэн болохоор 7. Хүүхдүүдийн өгсөн сарнай юуг илэрхийлж байсан бэ? А. багшдаа сайныг санаж өгсөн сэтгэлийн бэлгийг B. багш нарын баяраар өгөх ёстой зүйлийг C. багшдаа сарнай үнэртүүлэхийг хүссэн сэтгэлийг D. багшийн авах дуртай бэлгийг

8. Дараах өгүүлбэрийг тоо хэмжээ заасан утгаар дэлгэрүүлж бичээрэй. Хүүхдүүд сарнай бэлэглэв. ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... 9. Яагаад? Ямар учраас гэсэн асуух үг ашиглан хүүхдүүд багшдаа сарнай бэлэглэх болсон шалтгааныг илрүүлэх 1асуулт зохиогоорой. (1оноо)  ........................................................................................................................................................ .................................................................................................................................. 10. Алимаагийн талархлын үгээс 3-ыг тоочин бичнэ үү.  .............................................................................................................................................  .............................................................................................................................................  ............................................................................................................................................. 11. Дэрэм суудлаасаа: - Багшаа наана чинь Алимаагийн сарнай байхгүй байгаа. Тэр өчигдөр сарнай авах мөнгөө гээчихсэн юм. Би бас түүнийг шоолоод уйлуулчихсан гэж их гэмшингүй хэллээ. гэсэн хэсэгт Дэрэмийн байдлыг ямар үгээр илэрхийлснийг олж, утгыг нь тайлбарлаарай. Сэтгэлийн байдлыг илэрхийлсэн үг: ...................................................................................................... .................................................................................................................................................................... Утгын тайлбар: .................................................................................................................................................................... 12. Багшдаа сарнай бэлэглэсэн хүүхдүүдийн сэтгэлийг илэрхийлж, нэгтгэн дүгнэж бичээрэй. Амьд сарнай бэлэглэсэн Зурмал сарнай бэлэглэсэн Алимаагийн хүүхдүүдийн сэтгэл сэтгэл ............................................................. ..................................................................... ............................................................... ...................................................................... Дүгнэлт: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 13. Алимаагийн зан чанарыг дүгнэж 30-35 үгэнд багтаан бичээрэй. (5 оноо) .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................

БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР Баярлаж явдаг дотны хүндээ талархсан захидал 100-120 үгэнд багтаан зохион бичээрэй. (20 оноо) Эхлэл хэсэгт: Мэндчилгээ, өөрийн тухай сонирхуулах зүйлээ болон сонирхсон зүйлээ асууж бичнэ. /30-50 үг/ Гол хэсэгт: дотны хүндээ юунд, яагаад талархаж байгаагаа илэрхийлж бичнэ. /60-80 үг/ Төгсгөл хэсэгт: Дотны хүндээ сайн сайхныг ерөөн хүсэж захидлаа төгсгөж бичнэ. /30-50 үг/ ............................................................................................................................. ......................... ........................................................................................................................................... ........... ....................................................................................................................... ............................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. ......................... ................................................................................................... ................................................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... .................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................ ...................................... ............................................................................................................................. ......................... ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................... ................................................................................................................................................. ..... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................... ....................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................