คู่มือทักษะความฉลาดทางดิจิทัลสำหรับครู

คู่มือ ทักษะ ความฉลาดทางดิจิทัล สำหรับครู

คำนำ คู่มือทักษะความฉลาดทางดิจิทัล สำหรับครู เป็นส่วนหนึ่งของ รายวิชา PC62506 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการื่อสาร การศึกษาและการเรียนรู้ โดยยึดประเด็นจาก DQ ความฉลาดทางดิจิทัล 8 ทักษะ จัดทำขึ้นเพื่อให้ครูสามารถเรียนรู้และพัฒนาทักษะให้ดำรงชีวิตในโลก ที่เปลี่ยนแปลงอย่าง รวดเร็วจากอิทธิพลของเทคโนโลยีดิจิทัล และเกิดการ สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ที่มีคุณภาพ และเหมาะสม โดยเฉพาะต่อเด็กและ เยาวชน ครูจำเป็นต้องพัฒนาตนเองให้มีความฉลาด รู้เท่าทันเทคโนโลยี สามารถเลือกใช้เทคโนโลยีได้อย่างถูกต้อง และเรียนรู้แนวทางการ พัฒนา และวิธีป้องกันความปลอดภัยของตนเองในสังคมออนไลน์บนโลกดิจิททัล ผู้จัดทำหวังว่าคู่มือทักษะความฉลาดทางดิจิทัลสำหรับครูเล่มนี้ จะเป็น ประโยชน์กับผู้อ่าน หรือผู้ที่สนใจเกี่ยวกับทักษะความฉลาดทางดิจิทัล หากมีข้อผิดพลาด ประการใด ผู้จัดทำต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย จัดทำโดย นางสาววันเพ็ญนภา สิทธิกุล รหัสนักศึกษา 644110058 หมู่ 2

สารบัญ การรู้ดิจิทัล คืออะไร 1 ความฉลาดทางดิจิทัล(DQ: DIGITAL INTELLIGENCE) คืออไร ทำไมต้องเพิ่มทักษะ ความฉลาดทางดิจิทัล 2 3 ความเป็นพลเมืองดิจิทัล (DIGITAL CITIZENSHIP) คืออะไร 4 5 ครูวิถีใหม่กับการฉลาดรู้เท่าทันดิจิทัล 14 บทบาทของครูยุคดิจิทัล 15 16 8 ทักษะ ความฉลาดทางดิจิทัล สรุป อ้างอิง นำเสนอและประวัติผู้จัดทำ

การรู้ดิจิทัล คืออะไร 1 การรู้ดิจิทัล (DIGITAL LITERACY : DL) คือ ความสามารถที่ ทำให้เข้าใจ (UNDERSTAND) ใช้(USE) และสร้างสรรค์ (CREATE) สื่อและเทคโนโลยีดิจิทัลได้อย่างเท่าทันและปลอดภัย ความฉลาดทางดิจิทัล(DQ: DIGITAL INTELLIGENCE) คืออไร ความฉลาดทางดิจิทัล (DQ: D IGITAL INTELLIGENCE QUOTIENT) คือ กลุ่มความสามารถทางสังคม อารมณ์ และการรับรู้ ที่จะ ทำให้คนคนหนึ่งสามารถเผชิญกับความท้าทายของชีวิตดิจิทัล และสามารถ ปรับตัวให้เข้ากับชีวิตดิจิทัลได้ ความฉลาดทางดิจิทัลครอบคลุมทั้งความรู้ ทักษะ ทัศนคติและค่านิยม ที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตในฐานะสมาชิกของโลก ออนไลน์ กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ ทักษะการใช้สื่อและ การเข้าสังคมในโลก ออนไลน์ ทำไมต้องเพิ่มทักษะ ความฉลาดทางดิจิทัล ครู เด็กๆ และเยาวชนในยุคไอทีเติบโตมาพร้อมกับอุปกรณ์ดิจิทัลและ อินเทอร์เน็ต ด้วยลักษณะการสื่อสารที่รวดเร็ว อิสระ ไร้พรมแดน และไม่เห็น หน้าของอีกฝ่าย ทำให้การรับรู้และ การใช้ชีวิตของเด็กรุ่นใหม่มีลักษณะที่แตก ต่างจากเจนเนอเรชั่นรุ่นก่อนๆมาก ทักษะชีวิตใหม่ๆ ต้อง ได้รับการเรียนรู้ และฝึกฝนเพื่อที่เด็กที่เติบโตมาในยุคที่เต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสารและ เทคโนโลยี สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันการใช้ชีวิตของคนรุ่นใหม่ยังผูก ติดกับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตและสื่อ ออนไลน์เกือบตลอดเวลา ไม่ว่าจะ เป็นการรับข่าวสาร ความบันเทิง หรือการซื้อขายสินค้าและบริการ และการทำ ธุรกรรมการเงิน ในอดีตตัวชี้วัดอย่าง IQ ได้ถูกนำมาใช้พัฒนาระดับทักษะ ทางสติปัญญา ของมนุษย์ ในขณะที่ EQ ได้นำมาศึกษาเพื่อพัฒนาระดับ ทักษะความฉลาดทางอารมณ์ แต่ด้วย บริบททางสังคมที่เปลี่ยนไป ปัจจุบัน ทักษะความฉลาดทางปัญญาและทางอารมณ์ ไม่เพียงพอต่อสิ่ง ที่เยาวชนต้อง เผชิญในโลกไซเบอร์ อินเทอร์เน็ตและอุปกรณ์ดิจิทัล ถึงแม้จะเพิ่มความ สะดวกสบาย แต่ก็แฝงด้วยอันตรายเช่นกัน หากใช้งานสื่อดิจิทัลมากเกินไป หรืออันตรายจากมิจฉาชีพออนไลน์ การคุกคามทางไซเบอร์ และการกลั่น แกล้งทางไซเบอร์ พลเมืองยุคใหม่จึงต้องรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และมี ทักษะความฉลาดทางดิจิทัล เพื่อที่จะใช้ชีวิตอยู่ในสังคมออนไลน์และในชีวิต จริง โดยไม่ทำตัวเองและผู้อื่นให้เดือดร้อน

2 ความเป็นพลเมืองดิจิทัล (DIGITAL CITIZENSHIP) คืออะไร ความเป็นพลเมืองดิจิทัลคือ พลเมืองผู้ใช้งานสื่อดิจิทัลและสื่อสังคม ออนไลน์ที่เข้าใจบรรทัดฐานของ การปฏิบัติตัวให้เหมาะสมและมีความรับ ผิดชอบในการใช้เทคโนโลยี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสื่อสาร ในยุคดิจิทัล เป็นการสื่อสารที่ไร้พรมแดน สมาชิกของโลกออนไลน์คือ ทุกคนที่ใช้เครือ ข่ายอินเทอร์เน็ต บนโลกใบนี้ ผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์มีความหลากหลาย ทางเชื้อชาติ อายุ ภาษา และวัฒนธรรม พลเมือง ดิจิทัลจึงต้องเป็น พลเมืองที่มีความรับผิดชอบ มีจริยธรรม เห็นอกเห็นใจและเคารพผู้อื่น มีส่วนร่วม และมุ่งเน้นความเป็นธรรมในสังคม การเป็นพลเมืองในยุค ดิจิทัลนั้น มีทักษะที่สำคัญ 8 ประการ

ครูวิถีใหม่กับการฉลาดรู้เท่าทันดิจิทัล 3 จากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีดิจิทัลในช่วงต่างๆ หรือเรียกว่า คลื่นดิจิทัล ตั้งแต่เริ่มแรกเป็นคลื่นลูกที่1 ยุคเริ่มต้นของอินเทอร์เน็ต (INTERNET) คลื่นลูกที่2 ยุคของการใช้อุปกรณ์ที่สามารถเข้าถึง อินเทอร์เน็ตได้ตลอดเวลาเป็นระบบอินเทอร์เน็ตเคลื่อนที่ (MOBILEINTERNET คลื่นลูกที่3เป็นยุคที่อุปกรณ์ต่างๆ ที่สามารถเข้าถึง อินเทอร์เน็ตได้ (INTERNET OF THINGS: IOT) และคลื่นลูกที่ 4เป็น ยุคที่ทำให้เครื่องจักร (MACHINE LEARNING) สามารถรวบรวมข้อมูลที่ เป็นข้อความและรูปภาพจากอินเทอร์เน็ต รวมถึงข้อมูลจากตัวรับสัญญาณ มาประมวลผลเพื่อช่วยในการตัดสินใจรวมถึงการสร้างความรู้จากการเรียนรู้ โดยเครื่องจักรโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลสมัยใหม่เช่น การให้บริการบน คลาวน์อุปกรณ์ต่างๆ (MOBILE APPLICATION) ข้อมูลขนาดใหญ่ (BIG DATA) หรือปัญญาประดิษฐ์(AI)จะถูกฝังอยู่ในผลิตภัณฑ์การให้ บริการและโมเดลทางธุรกิจเป็นการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันสร้าง ความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับลูกค้าและเพิ่มประสิทธิภาพ

4 บทบาทของครูยุคดิจิทัล ครูยุคดิจิทัล ต้องปรับบทบาทให้เป็นเสมือนสะพานเชื่อมโยงองค์ ความรู้ให้กับนักเรียน ด้วยความเข้าใจในพฤติกรรมของการเรียนรู้ที่ เปลี่ยนแปลงไป สามารถเลือกใช้หรือสร้างสรรค์สื่อ และ เทคโนโลยีดิทัล ที่เหมาะสม เพื่อกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้ตลอดจนเป็นเกราะป้องกันความ เสี่ยงและ ภัยอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในโลกออนไลน์ให้กับนักเรียนได้

ความฉลาดทางดิจิทัล 5 8 ทักษะ Digital Citizen Identity ทักษะในการรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเอง Critical Thinking ทักษะการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี Cybersecurity ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเอง Management ในโลกไซเบอร์ Privacy Management ทักษะในการรักษาข้อมูลส่วนตัว Screen Time Management ทักษะในการจัดสรรเวลาหน้าจอ Digital Footprints ทักษะในการบริหารจัดการข้อมูลที่ผู้ใช้งานมีการทิ้ง ไว้บนโลกออนไลน์ Cyberbullying Management ทักษะในการรับมือกับการกลั่นแกล้งบนโลกไซเบอร์ Digital Empathy ทักษะการใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม

ทักษะในการรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเอง 6 1 Digital Citizen Identity อัตลักษณ์ คือ ลักษณะบุคคลไม่ว่าจะอยู่ในโลกไซเบอร์หรือโลกเสมือนจริง ในสังคม ยุคสารสนเทศที่มีการแพร่หลายและนำเสนอข้อมูลได้อย่างง่ายดาย มีเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ทันสมัยมากมาย มีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทางต่างๆ ทั้งเว็บไซต์ คลิป อีเมล์ เฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ ไลน์ ฯลฯ โดยผู้ ใช้จะสร้างอัตลักษณ์ความเป็นตัวตนของตนเองเพื่อดึงดูดให้มีผู้เข้ามาเยี่ยมชม ติดตาม กดไลค์ กดแชร์ข้อมูล และเรียกค้นหาข้อมูลเป็นจำนวนมากๆ ทั้งการซื้อการขายออนไลน์ หรือการสร้างบัญชีผู้ใช้เพื่อเน้นขายสินค้า หรือซื้อสินค้าออนไลน์การชำระเงินด้วยบัตรเครดิต และครูป็นบุคคลหนึ่งที่เป็นพลเมืองดิจิทัลและเป็นผู้มี บทบาทในการจัดการเรียนสอน การสื่อสาร การสร้าง นวัตกรรมต่างๆ ในโลกออนไลน์ เพราะ ข้อมูลดิจิทัล คือ อัตลักษณ์ความเป็นตัวตนของครูโดย แนวทางในการสร้างอัตลักษณ์ที่ดีของครูคือการสร้างอัตลักษณ์ของ ตนเองที่ดีใน เชิงบวก มีวิจารณญาณในการรับส่งข้อมูลข่าวสาร รับผิดชอบต่อการกระทำของตนเองปฏิบัติต่อผู้ อื่นในสังคม ออนไลน์ด้วยความเคารพ ไม่กลั่นแกล้งผู้อื่น มีอิสระในการแสดงความคิดเห็นแต่ต้องรับผิดชอบ ต่อ การกระทำ ดูแลตัวเองทั้งทางร่างกายและจิตใจให้ไกลจากโรคภัยที่เกิดจากการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล \"การแสดงความคิดเห็นผ่านข้อความ แสดงความชื่น ตัวอย่าง ชอบผ่านการกดไลค์โพสต์ และการแชร์ข้อมูล\" วิธีการป้องกันแก้ไข อ้างอิงรูปภาพจาก : OEC News สภาการศึกษา รู้จักปกป้องข้อมูลส่วนตัว จากผู้ที่ไม่หวังดีในโลก ไซเบอร์และรู้จักการ รักษาความปลอดภัยของ ข้อมูลและอุปกรณ์ดิจิทัล

ทักษะการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี 7 2 Critical Thi nking ความสามารถของ ครูในการเข้าถึงใช้สร้างสรรค์ประเมิน สังเคราะห์และสื่อสารข้อมูลสารสนเทศ ผ่านเครื่องมือดิจิทัล อย่างปลอดภัย เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์สมาร์ตโฟน แท็บเล็ตโปรแกรมและแอฟลิเคชั่น ต่างๆ ที่นำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอน แนวทางในการจัดทำสื่อการเรียนการสอนได้อย่างเชี่ยวชาญและ เป็นมืออาชีพ โดยครูต้องเป็นผู้มีทักษะในการคิดอย่างมีวิจารณญาณที่จำเป็นต่อการเลือก จัด ประเภท วิเคราะห์ตีความ และเข้าใจข้อมูลข่าวสาร เป็นผู้มีความรู้และทักษะในสภาพแวดล้อมดิจิทัล เป็นผู้มีความรู้ดิจิทัล ในการเป็นผู้ใช้ที่ดีเป็นผู้เข้าใจบริบทสภาพแวดล้อมสังคมดิจิทัลที่ดี เป็นผู้สร้าง เนื้อหาทางดิจิทัลที่ดีและเป็นผู้ ที่มีความรู้เกี่ยวกับข้อกฎหมายต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอาทิกฎหมายธุรกรรม ทางอิเล็กทรอนิกส์กฎหมายกระทำผิดเกี่ยว กับคอมพิวเตอร์กฎหมายดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กฎหมายระบบชำระเงิน กฎหมายข้อมูลข่าวสารของทาง ราชการ กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล กฎหมายความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์และกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการ ป้องปรามการละเมิดทรัพย์สิน ทางปัญญาเช่น ลิขสิทธิ์สิทธิบัตร เครื่องหมายการค้า การออกแบบผลิตภัณฑ์ เป็นต้น \"เมื่อพบข่าวสารต่าง ๆ ที่แชร์มาจากโซเชียล ตัวอย่าง ควรเช็คให้แน่ก่อนว่าเป็นข้อมูลที่จริงและเชื่อถือได้ ก่อนนำไปแชร์ต่อ\" อ้างอิงรูปภาพจาก : OEC News สภาการศึกษา วิธีการป้องกันแก้ไข อ้างอิงรูปภาพจาก : OEC News สภาการศึกษา อ้างอิงรูปภาพจาก : ตรวสอบข้อมูลเท็จหรือ Terra BKK จริง ความน่าเช่ือถือ และ แหล่งที่มา ก่อนนำไป แชร์ต่อ

ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเอง 8 3 ในโลกไซเบอร์ Cybersecurity Management ความสามารถในการรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกไซเบอร์ที่อาจเกิดขึ้น ได้เช่น การถูกโจมตีขู่ทำร้าย หรือใช้ถ้อยคำหยาบคายจากผู้ไม่ประสงค์ดีการคุกคามทางเพศแบบ ออนไลน์การ แอบอ้าง สวมรอย การหลอกลวง ต้มตุ๋น โดยครูมีแนวทางในการรับมือ เช่น การบันทึก ประวัติการใช้ งานทางการเงินเพื่อป้องกันการโจรกรรม ข้อมูล การเปลี่ยนเบอร์โทรศัพท์อีเมล์ ที่อยู่ การไม่ส่งรูปหรือ ข้อมูลสำคัญลงบนอินเทอร์เน็ตถึงแม้ว่าจะเป็นการส่งแบบส่วนตัวก็ตาม การ หลีกเลี่ยงการใช้เครือข่าย สาธารณะ (WI-FI) การไม่แชร์ทุกอย่างบนโลกออนไลน์ เพราะ อาจเป็น การแบ่งปันข้อมูลให้กับผู้ไม่ ประสงค์ดีได้การตรวจสอบประวัติการใช้งานอินเทอร์เน็ตอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการติดตามและการ คุกคามด้วยโฆษณาออนไลน์ที่ไม่เหมาะสม การใช้ระบบความ ปลอดภัยในทุกอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อทั้ง เครื่องคอมพิวเตอร์มือถือ และแท็บเล็ต เพราะทุกการเชื่อมต่อมี ภัยแฝงอยู่เสมอ ในกรณีที่สงสัยว่า ข้อมูลถูกนำไปใช้หรือสูญหายควรรีบแจ้งความและแจ้งหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องทันที \"ตั้งรหัสผ่านโทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ อีเมลล์ ตัวอย่าง เฟสบุ๊คและสื่อออนไลน์ เพื่อป้องกันการถูกแฮก ข้อมูล\" วิธีการป้องกันแก้ไข 1. ตั้งรหัสผ่านที่เดายาก ไม่ใช้ซ้ำ และหมั่นเปลี่ยนอยู่เสมอ 2. หลีกเลี่ยงการใช้ WI-FI สาธารณะ 3. ใช้ระบบรักษาความปลอดภัยในทุกอุกปกรณ์ที่เชื่อมต่อออนไลน์ อ้างอิงรูปภาพจาก : WWW.MEKAIONLINE .COMTERRA อ้างอิงรูปภาพจาก : OEC NEWS สภาการศึกษา

9 4 ทักษะในการรักษาข้อมูลส่วนตัว Privacy Management ความสามารถในการป้องกันสิทธิความเป็นส่วนตัวทั้งของตนเองและผู้อื่น และมีความ ตระหนักในความเท่าเทียมกันทางดิจิทัล แนวทางในการรักษาข้อมูลส่วนตัวของครูคือการไม่เปิดเผย ข้อมูลของตนเองบนโลกออนไลน์มากเกินไป เช่น ชื่อสกุลสถานที่ติดต่อสถานที่ทำงาน หมายเลข โทรศัพท์ ไม่ส่งรูปภาพ รายละเอียดบัตรเครดิตหรือบัญชีธนาคารหรือข้อมูลอื่นๆ ไม่บอกรหัสผ่าน ให้แก่ ใคร ไม่ตอบโต้อีเมลหรือแสดงความคิดเห็นในลักษณะก้าวร้าวเชิญชวน หยาบคายศึกษาข้อมูล เกี่ยวกับ มาตรการด้านความเป็นส่วนตัวไม่ตั้งรหัสผ่านของบัญชีใช้งานที่ง่ายเกินไป สำรองข้อมูล (BACK UP) ของตนเองอย่างสม่ำเสมอ ติดตั้งระบบตรวจสอบไวรัส (ANTIVIRUS) บนเครื่อง คอมพิวเตอร์แท็บเล็ต หรือโทรศัพท์เปลี่ยนพาสเวิร์ดเป็นประจำ ไม่ใช้เครือข่ายสาธารณะ (WI-FI) ในกรณีที่ต้องกรอกข้อมูล ส่วนตัวหรือการลงทะเบียนออนไลน์ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับมาตรการด้าน ความเป็นส่วนตัว ตลอดจนขั้น ตอนการปฏิบัติต่างๆและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการใช้งาน อินเทอร์เน็ตและรู้เท่าทันภัยทาง อินเทอร์เน็ตให้เคารพในสิทธิของคนทุกคน รวมถึงมีวิจารณญาณใน การรักษาความปลอดภัยของข้อมูล ตนเองในสังคมดิจิทัลต้องรู้ว่าข้อมูลใดควรเผยแพร่ ข้อมูลใดไม่ ควรเผยแพร่ สามารถจัดการความเสี่ยง ของข้อมูลของตนเองในสื่อสังคมดิจิทัลได้ ตัวอย่าง \"ปฏิเสธการรับข้อมูลหรือเพื่อนในสื่อออนไลน์ที่ไม่รู้จัก, ไม่เปิดอ่านข้อความที่ถูกส่งมาจากบุคคลที่ไม่รุ็จัก, ไม่ โพสต์ตำแหน่งที่ตั้งของตนเองลงส่ือออนไลน์\" อ้างอิงรูปภาพจาก : วิธีการป้องกันแก้ไข OEC NEWS สภาการศึกษา 1.อย่าเปิดเผยข้อมูลบนโซเชียลมีเดียมากเกินไป 2.เปลี่ยนรหัสผ่านเป็นประจำในทุกอุปกรณ์ ที่จำเป็น 3.ทำลายเอกสารสำคัญทุกครั้ง

ทักษะในการจัดสรรเวลาหน้าจอ 10 5 Screen Time Management ความสามารถ ในการรู้จักควบคุมตนเองและรู้จักแบ่งเวลาในการใช้งานอุปกรณ์เทคโนโลยี และโซเชียลมีเดียได้ อย่างมีประสิทธิภาพ แนวทางในการจัดสรรเวลาหน้าจอคือรู้จักการสร้างสมดุล ระหว่างการใช้เวลา หน้าจอและรู้จักจัดกิจกรรมที่ต้องทำในชีวิตประจำวันโดยไม่กระทบต่อสุขภาพตนเอง และ ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ไม่ใช้เวลาหน้าจอในห้องนอนหรือก่อนนอนเพราะอาจส่งผลกระทบกับ การนอนหลับ ลดการพูดคุยผ่านสื่อโซเซียลลงบ้างโดยอาจใช้การพูดคุยทางโทรศัพท์แทนหรืออาจมี การ นัดพบกันในบางครั้ง กำหนดระยะเวลาในการใช้สื่อสังคมออนไลน์ หากต้องสืบค้นข้อมูลอาจ พิจารณา ใช้สื่ออื่นบ้างนอกจากออนไลน์เช่น การค้นคว้าในห้องสมุด หรือสอบถามผู้เชี่ยวชาญ กรณี ที่จำเป็นต้อง ใช้หน้าจอเป็นระยะเวลานานควรหยุดพักผ่อนเป็นระยะและขยับร่างกายบ้างเพื่อไม่ให้ เกิดความเหนื่อย ล้าเพราะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลที่มากเกินไปจนกลายเป็นเสพติดดิจิทัลจะ ก่อให้เกิดความเครียดส่งผล ต่อสุขภาพจิตเป็นสาเหตุก่อให้เกิดความเจ็บป่วยทางกายอันจะนำไปสู่ การสูญเสียทรัพย์สินเพื่อใช้ใน การรักษาและเสียสุขภาพในระยะยาวจากการรู้เท่าไม่ถึงการณ์ในสื่อ สังคมดิจิทัลได้ ตัวอย่าง \"แบ่งเวลาในวันหยุด ให้สามารถอยู่กับสื่อโซเชียล วันละ 4 ชั่วโมง เท่านั้น เวลาที่เหลือให้แบ่งทำงานอดิเรก ที่เราชอบทำ\" วิธีการป้องกันแก้ไข อ้างอิงรูปภาพจาก : อักษรเจริญทัศน์ อจท. 1.ลดการใช้โทรศัพท์มือถือเป็นเวลานาน ๆ 2.ไม่นั่งทำงานนานติดต่อกันมากจนเกินไป 3พักสายตาทุก 20 นาที 4.หมั่นยืดเส้นยืดสายไม่นั่งนาน พยายาม ปรับเปลี่ยนอิริยาบท ทุกๆ 20 นาที

ทักษะในการบริหารจัดการข้อมูลที่ผู้ใช้งาน 11 6 มีการทิ้งไว้บนโลกออนไลน์ Digital Footprints ทักษะในการบริหารจัดการข้อมูลที่ผู้ใช้งานมีการทิ้งไว้บนโลกออนไลน์ (DIGITALFOOTPRINTS) ทุกครั้งที่เข้าสู่โลกออนไลน์ไม่ว่าจะเป็นโซเชี่ยลมีเดียเว็บไซต์หรือ โปรแกรม สนทนาการลงทะเบียนเพื่อทำธุรกรรมต่างๆ และการใช้งานเครือข่ายสาธารณะ (WI-FI) ผู้ใช้มักทิ้ง ร่องรอยการเข้าใช้งานอยู่เสมอและต้องเข้าใจธรรมชาติของการใช้ชีวิตในโลกออนไลน์รวม ไปถึง ผลลัพธ์ที่อาจเกิดขึ้น แนวทางในการป้องกันตนเองของครูให้ปลอดภัยจากการใช้สื่อสังคม ออนไลน์ คือ การไม่เผยแพร่เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้ถ้อยคำรุนแรงลงบนพื้นที่สาธารณะ การจำกัดการเผย แพร่ ข้อมูลส่วนตัวเพื่อป้องกันมิจฉาชีพสวมรอย การหลีกเลี่ยงการโพสต์ทรัพย์สินที่มีค่ามีราคาบนพื้นที่ สาธารณะเพราะอาจตกเป็นเหยื่อของอาชญากรรมทางออนไลน์ได้ การให้ความสำคัญและตระหนัก อยู่ เสมอว่าทุกการกระทำจะปรากฏร่องรอยในโลกออนไลน์ทั้งสิ้นอันจะเป็นผลให้เจ้าหน้าที่ทาง กฎหมาย เฝ้าติดตามและระบุตัวตนของผู้ทำกิจกรรมได้ ตัวอย่าง \"การตอบแบบประเมินแบบออนไลน์,การทำแบบทดสอบ ออนไลน์เพื่อเกียรติบัตร,การลงทะเบียนอบรม ออนไลน์,การล็อคอินเข้าใช้งานแอพพิเคชั่น\" วิธีการป้องกันแก้ไข 1.อัพเดตเครือข่าย ซอฟแวร์ และแอพพิเคชั่น ต่าง ๆ อยู่เสมอ 2.ใช้วิธียืนยันตัวตนหลายระดับ เพราะนี่คือโอกาส อันดีหากคุณยังไม่เคยใช้วิธีนี้ 3.อย่าตอบรับคำขอข้อมูที่ไม่ทราบที่มา 4.ตรวจสอบความถูกต้องของ URL เว็บไซต์ก่อน ให้ข้อมูลความลับ อ้างอิงรูปภาพจาก : HTTPS://PIXABAY.COM/PHOTO -1958774/ , GERALT

ทักษะในการรับมือกับการกลั่นแกล้ง 12 7 บนโลกไซเบอร์ Cyberbullying Management การให้ร้ายต่อว่า ด่าทอ เสียดสีหยาบคาย หรือรังแกผู้อื่นของสื่อสังคมออนไลน์ ผ่านช่องทางต่าง ๆ เช่น เฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ ฯลฯ แนวทางในการรับมือของครูกับการกลั่นแกล้งบน โลกไซเบอร์คือ การประเมินการใช้งานโซเชียลมีเดียของตนเองและปรับเวลาการใช้งานให้เหมาะ สม การไม่ตอบสนองข้อความกลั่นแกล้งการไม่เอาคืน และการเก็บหลักฐานเพื่อบังคับใช้ทาง กฎหมายกับ ผู้ที่กลั่นแกล้ง รวมทั้งรู้จักวิธีการรายงานความรุนแรงและการส่งข้อมูลความรุนแรงที่เกิด ขึ้นใน โซเชี่ยลมีเดียเพื่อให้ฝ่ายกฎหมายดำเนินการรู้จักวิธีการตัดช่องทางเช่น วิธีการลบ วิธีการ ยกเลิก และวิธีการบล็อคทุกช่องทางเชื่อมต่อ ตัวอย่าง \"การถูกส่งข้อความด่า, การถูกเหยียดด้านร่างกย, การถูกล่ลวงให้โอนเงิน\" วิธีการป้องกันแก้ไข 1.อย่าโต้ตอบ 2.เก็บหลักฐานเมื่อถูก \"บูลลี่\" 3.ตั้งความเป็นส่วนตัว 4.แจ้งตำรวจ อ้างอิงรูปภาพจาก : OEC News สภาการศึกษา

ทักษะการใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม 13 8 Digital Empathy ความก้าวหน้าทาง เทคโนโลยีและอุปกรณ์ที่ทันสมัยรวมถึงอินเทอร์เน็ตที่มีความเร็วสูง ขึ้นทำให้การแชท และการแชร์ ข้อมูลทำได้ง่ายและรวดเร็วผู้คนจึงมักเปิดเผยเรื่องราวของตนเองตลอด เวลาทั้งการโพสต์ข้อความ และความคิดเห็น การแชร์ภาพ หรือคลิปวีดีโอผ่านสื่อโซเชี่ยลมีเดียต่างๆ ทำให้ความเป็นส่วนตัวจึง ไม่เป็นส่วนตัวอีกต่อไปในสังคมออนไลน์ในขณะที่ข้อมูลเหล่านั้นยังมีความ สำคัญเสมอ หากมีผู้ไม่ ประสงค์ดีคอยติดตามข้อมูลข่าวสารของบุคคลนั้นก็จะรับรู้พฤติกรรมการใช้ชีวิต ได้ไม่ยากและอาจ นำมาซึ่งอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สิน แนวทางในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมี จริยธรรมของครู คือ การโพสต์ข้อความหรือแชร์สิ่งใดต้องคำนึงถึงความปลอดภัยไว้เป็นหลัก คำนึงถึง ความถูกต้อง แม่นยำโดยตระหนักอยู่เสมอว่าข้อมูลที่นำเสนอนั้นเป็นข้อมูลที่มีการกลั่นกรองและตรวจ สอบความ ถูกต้องแล้ว มีความแม่นยำและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้โดยไม่กระทบกับผู้ใช้งาน สามารถ ตรวจสอบแหล่งที่มาของข้อมูลได้โดยง่ายไม่ลอกเลียนแบบ ปลอมแปลง ทำซ้ำหรือละเมิด ลิขสิทธิ์ของ ผู้อื่น ควรกำหนดสิทธิ์ในการเข้าถึงข้อมูลและเก็บรักษาสิทธิของการเข้าถึงข้อมูลนั้นไว้กับ ตนเองอย่าง ปลอดภัย ไม่ควรลักลอบเข้าไปใช้ข้อมูลของคนอื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต ตัวอย่าง \"ชาวเน็ตแชร์คลิปคนทะเลาะกัน ก่อนที่จะแสดงความคิด เห็นควรตรวจสอบให้แน่ใจก่อนว่าใครผิด ใครถูก และ ควรแสดงความคิดเห็นอย่างเป็นกลาง ไม่ใช้อารมณ์หรือ อินจนเกินไป เพราะทุกคำที่แสดงความคิดเห็นจะอยู่ไม่ หายไปจากโลกออนไลน์\" วิธีการป้องกันแก้ไข อ้างอิงรูปภาพจาก : OEC NEWS สภาการศึกษ 1.โพสต์หรือแชร์แต่ข้อความที่ดีและเป็นจริง 2.หลีกเลี่ยงการเขียนคำหยาบและคำด่าทอ 3.รักษาข้อมูลส่วนตัวของเพื่อนและผู้ใช้งาน 4.ไม่แสดงความคิดเห็นที่ใช้คำพูดที่รุนแรง หรือคำหยาบคาย

สรุป 14 \"การจะเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดีนั้น ต้องมีความฉลาดทาง ดิจิทัล ซึ่ง ประกอบด้วยชุดทักษะทั้ง 8 ประการนี้ และต้องมี ความรู้เชิง เทคโนโลยีและทักษะการคิดขั้นสูง หรือที่เรียกว่า “ความรู้ดิจิทัล (DIGITAL LITERACY) เพื่อให้สามารถใช้ ประโยชน์จากข้อมูลข่าวสาร ในโลกไซเบอร์ รู้วิธีป้องกันตนเอง จากความเสี่ยงต่าง ๆ ในโลก ออนไลน์ เข้าใจถึงสิทธิความรับ ผิดชอบ และจริยธรรมที่สำคัญใน ยุคดิจิทัล และใช้ประโยชน์ จากอินเทอร์เน็ตในการมีส่วนร่วม ทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ที่เกี่ยวกับตนเอง ชุมชน ประเทศและ พลเมืองบนโลก ได้อย่างสร้างสรรค์\"

อ้างอิง 15 กฤษณา สิกขมาน. (2554). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนรายวิชาการสื่อสาร ภาษาอังกฤษธุรกิจ โดยการใช้การสอนแบบ E-LEARNING, รายงานการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการ สอน, มหาวิทยาลัยศรีปทุม เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2553). กระชากเปลี่ยนอนาคต: วิเคราะห์ปฏิวัติโควิค กรุงเทพมหานคร:ซัคเชส พับลิชชิ่ง ฐาปะนีย์ธรรมาเมธา. (2557). อีเลิร์นนิ่ง: จากทฤษฎีสู่การ ปฏิบัติ, กรุงเทพมหานคร บริษัทสหมิตรพริ้งติ้งแอนด์พับลิสซิ่ง จำกัด, ประภาภัทร นิยม. (2558). บรมราชกุมารีครูดี ศรีแผ่นดิน ปฏิรูปการศึกษาเพื่อการ พัฒนาคนอย่างยั่งยืน 123 ปี กระทรวง ศึกษาธิการการพัฒนาคนเป็นคำตอบแรกและคำตอบ สุดท้ายของการ พัฒนาทั้งปวง, กรุงเทพมหานคร : บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน). ปานใจ ธารทัศนวงศ์และศิริพร ศักดิ์บุญรัตน์, (2564), แบบเรียนออนไลน์แบบเปิด เพื่อมหาชน (MOOCS) เพื่อการศึกษา ไทยหลังการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา2019. วารสารคุรุ สภาวิทยาจารย์ 2(1), 17-21. ไพฑูรย์สินลารัตน์และคณะ. (2560), โรงเรียน 4.0: โรงเรียนผลิตภาพ, วิทยาลัยครุ ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

16 คู่มือทักษะความฉลาดทางดิจิทัลสำหรับครู เสนอ ผศ.ดร.สุจิตตรา จันทร์ลอย รายวิชา PC 62506 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อการสื่อสารการศึกษาและการเรียนรู้ หลักสูตรครุศาสตร์บัณฑิต (ค.บ.) รุ่นที่16 มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง ประวัติผู้จัดทำ ชื่อ - สกุล : นางสาววันเพ็ญนภา สิทธิกุล รหัสนักศึกษา : 644110058 สาขาวิชา : สังคมศึกษา หมู่เรียน : 2 กำลังศึกษา : หลักสูตรครุศาสตร์บัณฑิต (ค.บ.) รุ่นที่16 มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง