กศน.ตำบลตำหรุ การบริหารจัดการผลผลิต กล้วยหอมทองของตำบลตำหรุ

BEST PRACTICE การบรหิ ารจดั การผลผลติ กลว้ ยหอมทองของตาบลตาหรุ โดย นางสาววลพี ร มว่ งอมุ งิ ค์ ครู กศน.ตาบลตาหรุ ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตาม อธั ยาศยั อาเภอบา้ นลาด จงั หวดั เพชรบรุ ี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ก คำนำ Best Practice เร่อื ง “การบริหารจัดการผลผลิตกลว้ ยหอมทองของตาบลตาหรุ” กศน.ตาบลตาหรุ ไดม้ ีส่วนช่วยการส่งเสรมิ การบรหิ ารจดั การผลผลิตกล้วยหอมทองให้มีช่องทางการจาหน่ายตามความตอ้ งการ ของตลาด ทาให้กลว้ ยหอมทองมมี ลู คา่ ผลผลติ เพมิ่ มากขึน้ ประชาชนในตาบลตาหรุใหร้ จู้ กั วิธีการบรหิ าร จดั การผลผลติ กล้วยหอมทอง ผจู้ ัดทาหวงั เป็นอย่างยงิ่ ว่า Best Practice เรอ่ื ง “การบรหิ ารจดั การผลผลติ กลว้ ยหอมทองของตาบล ตาหรุ” จะเป็นประโยชนใ์ นการนาไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นการบรหิ ารจัดการผลผลิตประเภทอืน่ ๆ และเปน็ ประโยชน์ กับผทู้ ่ีสนใจได้

ข สำรบญั คานา............................................................................................................................................................... ก สารบญั ........................................................................................................................................................... ข วธิ ปี ฏิบัตทิ เี่ ปน็ เลิศ (Best Practice) ...............................................................................................................๑ ๑. ชอ่ื ผลงาน การบรหิ ารจัดการผลผลิตกลว้ ยหอมทองของตาบลตาหรุ........................................................๑ ๒. หนว่ ยงาน/สถานศกึ ษา/กศน.ตาบล ..........................................................................................................๑ ๓. ชื่อเจา้ ของผลงาน นางสาววลีพร มว่ งอุมงิ ค์ .........................................................................................๑ ๔. ความสอดคล้อง ........................................................................................................................................๑ ๕. ทมี่ าและความสาคัญของ Best Practice ................................................................................................๑ ๖. วัตถุประสงค์.............................................................................................................................................๒ ๗. วธิ ดี าเนินการ............................................................................................................................................๒ ๘. ตวั ช้ีวดั ความสาเรจ็ ...................................................................................................................................๓ ๙. การประเมนิ และเครื่องมอื การประเมนิ ผล.................................................................................................๓ ๑๐. ผลการดาเนนิ งาน...................................................................................................................................๔ ๑๑. บทสรุป..................................................................................................................................................๔ ๑๒. กลยทุ ธ์หรือปจั จัยทีท่ าใหป้ ระสบความสาเร็จ .........................................................................................๔ ๑๓. ข้อเสนอแนะ..........................................................................................................................................๔ ๑๔. การอา้ งองิ ...............................................................................................................................................๔ ๑๕. ภาคผนวก ..............................................................................................................................................๔

๑ วิธีปฏบิ ตั ทิ ีเ่ ป็นเลศิ (Best Practice) ๑. ช่อื ผลงำน กำรบริหำรจดั กำรผลผลติ กลว้ ยหอมทองของตำบลตำหรุ ๒. หน่วยงำน/สถำนศกึ ษำ/กศน.ตำบล กศน.ตำบล ตำหรุ อำเภอ บำ้ นลำด จงั หวัด เพชรบรุ ี ๓. ช่ือเจ้ำของผลงำน นำงสำววลพี ร มว่ งอมุ งิ ค์ โทรศัพท์ ๐๘๙-๙๑๒๑๙๙๗ โทรสาร – อีเมล์ [email protected] ผบู้ ริหาร นำงวรภร ประสมศรี ๔. ควำมสอดคลอ้ ง การบรหิ ารจดั การผลผลิตกลว้ ยหอมทองของตาบลตาหรุ สอดคลอ้ งกบั ยทุ ธศำสตร์ที่ ๕ ด้านการสร้างการเตบิ โตบนคุณภาพชีวิตท่เี ปน็ มิตรตอ่ สงิ่ แวดล้อม ๕.๑ สง่ เสริมให้มากรให้ความรู้กบั ประชาชน ๕.๒ สร้างความตระหนักถึงความสาคญั ของการสร้างสงั คมสเี ขียว โดยกศน.ตาบลตาหรุสง่ เสรมิ การทาปยุ๋ หมกั ชีวภาพ ปยุ๋ อนิ ทรยี ์ และให้ประชาชนนาปยุ๋ ท่ีไดไ้ ปใช้ กบั ผลผลิตทางการเกษตรกลว้ ยหอมทอง ลดปรมิ าณการใชส้ ารเคมี เพม่ิ รายได้และโอกาสใหก้ ับประชาชนใน ชุมชนตาบลตาหรุ ๕. ทมี่ ำและควำมสำคญั ของ Best Practice ประชากรในตาบลตาหรสุ ว่ นใหญ่ประกอบอาชพี เกษตรกรรม เน่ืองจากสภาพนื้ ท่ีท่ลี าบลมุ่ และมีลักษณะสภาพดิน เป็นดินเหนียวปนทราย และดินร่วน มีแหล่งน้าท่ีไหลผ่านได้แก่ แมน่ ้าเพชรบรุ ี จงึ เหมาะแก่การทาเกษตร เช่นการทานา ทาไร่ ทา สวน เช่น มะนาว ชมพู่ มะม่วง กลว้ ยและพชื ผกั สวนครวั พ้นื ท่ี ในตาบลตาหรุ เป็นท่ีพ้ืนที่ทานา ทาไร่ ทาสวนเป็นสว่ นใหญ่ แต่ก็ มกี ารเล้ียงปลา เล้ยี งกบ ในครวั เรือนเป็นต้น เพ่ือเปน็ อาชพี เสริม เพิ่มรายได้ให้แก่ครอบครัว จากสภาพบริบทดังกล่าว ตาบลตา หรุได้มกี ารจัดกิจกรรมส่งเสรมิ การเรยี นรเู้ ศรษฐกิจพอเพยี ง การ ทาปุ๋ยหมักชีวภาพ เพ่ือเป็นการส่งเสริมการใช้ปุ๋ยอินทรีย์แทน

๒ ปุ๋ยเคมี อีกทั้งยังเป็นการลดต้นทุน นอกจากนั้นปุ๋ยอินทรีย์ยัง ประกอบด้วยธาตุอาหารหลักในปริมาณสูงกว่าปุ๋ยอินทรีย์ทั่วไปเหมาะ สาหรับพืชทุกชนิด และสามารถผลิต และเลือกใช้ตามความเหมาะสม ตาบลตาหรุ พ้ืนทส่ี ่วนใหญป่ ลูกกลว้ ยหอม การบรหิ ารจดั การ กล้วยหอมทองท่อี อกมาจงึ เป็นสงิ่ ทมี่ คี วามสาคญั มาก เมือ่ ถงึ ฤดกู าลท่ี กลว้ ยหอมออกพรอ้ มๆกนั เป็นจานวนมาก ทาใหเ้ กิดปญั หากล้วยหอมล้น ตลาด ทง้ั นี้ กศน.ตาบลตาบลตาหรุ ดาเนนิ การจดั การศกึ ษาตอ่ เน่อื ง พัฒนาอาชพี ระยะสนั้ ไมเ่ กิน ๓๐ ชัว่ โมง(กลมุ่ สนใจ) ใหก้ บั ประชาชนใน ชมุ ชนและประชาชนทัว่ ไปทส่ี นใจ ไดใ้ ชเ้ วลาว่างให้เปน็ ประโยชน์ ซง่ึ ประสบความสาเรจ็ เปน็ อย่างมาก เพราะไดเ้ ป็นการสง่ เสรมิ อาชพี ใหก้ บั ประชาชนในพืน้ ที่ตาบลตาหรุ แต่ในช่วงท่กี ล้วยหอมทองมีนอ้ ยและมี ราคาแพง กศน.ตาบลตาหรไุ ด้มบี รหิ ารจัดการผลผลติ โดยการ ประสานงานกบั สหกรณ์เกษตรประจาอาเภอบ้านลาด เกีย่ วกบั การ บรหิ ารจัดการกลว้ ยหอม โดยส่งผลผลติ กล้วยหอมทองตาม รา้ นค้า สะดวกซือ้ (เซเวน่ ) ซึง่ ประสบความสาเรจ็ เปน็ อย่างมาก เป็นการ บรหิ ารจัดการผลผลติ กลว้ ยหอมทองใหก้ บั ประชาชนในพน้ื ท่ีตาบลตาหรุ ดาเนนิ ชวี ิตตามหลกั เศรษฐกจิ พอเพยี งนน่ั คอื พอประมาณ มีเหตผุ ล และมภี ูมคิ ุ้มกันในตัวท่ดี ีน่ันเอง ๖. วัตถปุ ระสงค์ ๑. เพอ่ื เป็นการสง่ เสรมิ การใช้ปยุ๋ ชีวภาพดา้ นการเกษตร ๒. เพ่อื เปน็ การบรหิ ารจดั การผลผลิตกล้วยหอมทองใหม้ ี ช่องทางการจาหนา่ ยตามความต้องการ ของตลาดหลายช่องทาง ๓. เพอ่ื เปน็ การเพม่ิ มลู ค่าให้กบั ผลผลิตกลว้ ยหอมทอง ๗. วิธดี ำเนนิ กำร ๑. ประชมุ วางแผนพร้อมท้ังการลงพ้ืนท่ีตาบลตาหรุ เพื่อเก็บ ข้อมลู ดา้ นการประกอบอาชีพของประชาชนในตาบลตาหรุ พบว่าตาบล ตาหรมุ ีอาชพี หลกั คือเกษตรและการปลูกพืชโดยเฉพาะพชื หลกั ของตาบล ตาหรุ คอื การปลูกกลว้ ยหอมทอง ๒. ส่งเสริมการใช้ปุ๋ยหมักชีวภาพแทนการใช้ปุ๋ยเคมีกับพืชที่ ปลกู ให้กบั ประชาชนในตาบลตาหรุ

๓ ๓. ดาเนินการบริหารจดั การผลผลติ กลว้ ยหอมทองทมี่ มี ากเกิน ควา มต้ อ งกา รขอ ง ต ล า ดโดย ก ารก ารแ ป รรูป ผ ล ผ ลิ ต ทา งกา รเก ษ ต ร กล้วยหอมฉาบรสหวาน รสเคม็ และรสปาปริกา้ กลว้ ยหอมอบ ๔. ดาเนินการบริหารจัดการผลผลิตกล้วยหอมทองมีน้อย ราคาแพงบรหิ ารจัดการตลาดโดย ประชุมหารือสมาชกิ ในกลุ่มกล้วยหอม ทองและผนู้ าชมุ ชน ประสานความร่วมมอื กับสหกรณ์เกษตรอาเภอบา้ น ลาด เร่ืองการบริหารจัดการกล้วยเพื่อเพ่ิมมูลค่า โดยการส่งกล้วยหอม ให้กับทางสหกรณเ์ กษตรบา้ นลาด แพ็คสินค้าส่งตามห้างสรรพสินค้า และร้านค้าสะดวกซือ้ ๕. ประเมนิ ผล การบรหิ ารจดั การกล้วยหอมทองเปน็ ไปใน ทศิ ทางท่ดี ีขึ้นมกี ารจัดการผลผลติ หากมมี ากกจ็ ะมีการนามาแปรรปู ขาย แตถ่ ้าหากผลผลิตกลว้ ยหอมทองมนี ้อยกจ็ ะสง่ จาหนา่ ยให้กบั สหกรณ์เกษตรอาเภอบา้ นลาดเพอ่ื เป็นการเพมิ่ มลู ค่าให้กบั ผลผลิต กล้วยหอมทอง ๖. แกไ้ ข/ปรับปรุง มีการหาช่องทางการตลาดในดา้ นอ่ืนๆ เช่น การสง่ ออกตา่ งจงั หวัด ต่างประเทศ โดยต้องขอความรว่ มมือ สนับสนุนจากหนว่ ยงานอืน่ หากกลว้ ยหอมทองมีจานวนมาก ๘. ตวั ช้วี ัดควำมสำเรจ็ ๑. ประชาชนในตาบลตาหรใุ ช้ปยุ๋ ชีวภาพดา้ นการเกษตร เพิ่มขึ้น ๒. สามารถบรหิ ารจัดการผลผลิตกลว้ ยหอมทองใหม้ ชี อ่ งทาง การจาหนา่ ยตามความตอ้ งการ ของตลาด ๓. กล้วยหอมทองมมี ูลคา่ ผลผลติ เพ่ิมมากขึ้น ๙. กำรประเมินและเครอ่ื งมือกำรประเมินผล - สอบถามความความพงึ พอใจเรื่องการบรหิ ารจัดการ ผลผลิตกลมุ่ กล้วยหอมทองของตาบลตาหรุ

๔ ๑๐. ผลกำรดำเนนิ งำน - ประชาชนในตาบลตาหรใุ ช้ปยุ๋ ชวี ภาพดา้ นการเกษตรมากข้ึน มกี ารบรหิ ารจัดการผลผลิตกล้วยหอม ทองใหม้ ชี อ่ งทางการจาหน่ายตามความตอ้ งการ ของตลาด มีเปน็ การเพม่ิ มลู คา่ ใหก้ บั ผลผลติ กล้วยหอม ๑๑. บทสรปุ ประชาชนในตาบลตาหรใุ ห้ความสนใจในการใช้ปุ๋ยชวี ภาพกบั พืชทางการเกษตร และมีการบรหิ าร จัดการผลผลิตทางดา้ นเกษตรกลว้ ยหอมทอง ซง่ึ สามารถหาชอ่ งทางการตลาดในดา้ นอื่นๆเช่น การส่งออก ต่างจงั หวดั ตา่ งประเทศ โดยไดร้ บั ความร่วมมือสนบั สนนุ จากหนว่ ยงานอื่น ทีม่ สี ่วนรว่ มในการบรหิ ารจัดการ กล้วยหอมทองให้ประสบผลสาเรจ็ ๑๒. กลยทุ ธ์หรอื ปจั จยั ทท่ี ำให้ประสบควำมสำเร็จ ๑. การไดร้ ับการสนบั สนนุ จากสหกรณเ์ กษตรอาเภอบ้านลาด/จากผ้นู าชุมชน ๒. กศน.ตาบลตาหรุดาเนนิ การสนบั สนุนดา้ นอาชีพการแปรรปู ผลผลติ กลว้ ยหอมทองทม่ี มี ากเกนิ ความตอ้ งการของท้องตลาด ๑๓. ขอ้ เสนอแนะ สง่ เสรมิ การบรหิ ารจดั การผลผลิตกลว้ ยหอมทองดา้ นการสง่ ออกหรอื การจัดจาหน่ายทางด้านอนื่ ๆ เชน่ การแปรรปู เป็นกล้วยกวน ท็อฟฟ่ีกลว้ ย เพื่อเป็นทางเลอื กและสร้างความมน่ั คงให้กบั ประชาชนที่ปลูก กล้วยในพ้ืนท่ี ๑๔. กำรอำ้ งองิ ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง https://tinyurl.com/y26273zj สืบคน้ เม่ือวันท่ี ๑๓ สงิ หาคม ๒๕๖๒ บา้ นลาด บ้านเรา http://www.banlat-banrao.com/way-point-suggestion.html สืบค้นเม่อื วนั ท่ี ๑๓ สิงหาคม ๒๕๖๒ ๑๕. ภำคผนวก

๕ บรบิ ทพนื้ ทต่ี ำบลตำหรุ สว่ นใหญป่ ลกู กลว้ ยหอมทอง กศน.ตำบลตำหรจุ ดั กจิ กรรมกำรทำป๋ ยุ ชวี ภำพเพอ่ื ให้ ประชำชนนำไปใชก้ บั พชื ทตี่ นเองปลกู

๖ กศน.ตำบลตำหรจุ ดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ กำรแปรรปู กลว้ ย ฉำบ กลว้ ยมว้ น รสชำตติ ำ่ ง ๆ กศน.ตำบลตำหรจุ ดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ กำรแปรรปู กลว้ ย ทำกลว้ ยหอมอบ

๗ บรหิ ำรจดั กำรกลว้ ยหอมทองสง่ ขำยสหกรณเ์ กษตร บำ้ นลำดเพอ่ื สง่ หำ้ งสรรพสนิ คำ้

๘ คณะทำงำน นำงวรภร ประสมศรี ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอบำ้ นลำด นำงสำววลพี ร มว่ งอมุ งิ ค์ ครกู ศน.ตำบลตำหรุ

๙