ผักอินทรีย์ ชีวีมีสุข

๑ แนวทางการปฎิบตั งิ านท่ีดี (Best Practic ) “ผกั อนิ ทรยี ์ ชีวมี สี ุข”. นางสาวสดุ า พว่ งทรพั ย์ ครู กศน.ตาบลหนองกระเจ็ด ศูนย์เรียนรู้ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหมป่ ระจาตาบลหนองกระเจ็ด อาเภอบา้ นลาด จังหวัดเพชรบรุ ี

๑ คำนำ การผลิตไมผ้ ลเศรษฐกิจปลอดภยั สารพิษเป็ นการนาํ เอาเทคโนโลยีการผลิตพืชตามแนว เกษตรท่ีเหมาะสมเขา้ มาปรับใช้ โดยท่ีผลผลิตที่ไดร้ ับมีคุณภาพที่จะตอบสนองต่อตลาดและ ผบู้ ริโภคมีวิธีการผลิตท่ี ปลอดภยั ไม่เกิดผลกระทบต่อผผู้ ลิต ผบู้ ริโภค และส่ิงแวดลอ้ ม และเม่ือ มีการใชส้ ารเคมีต่อเนื่องกนั เป็ นระยะ เวลานานจะมีผลทาํ ให้แมลงท่ีมีประโยชน์ไดถ้ ูกสารเคมี ทาํ ลายใหม้ ีปริมาณลดนอ้ ยลง และหมดไปในทส่ี ุด แต่ แมลงศตั รูพืชจะสร้างความตา้ นทานและ เกิดการแพร่ระบาดอยา่ งรุนแรงเพมิ่ มากข้ึน รายจ่ายในดา้ นของ สารเคมีจึงสูงข้ึนตามลาํ ดบั กศน.ตาํ บลหนองกระเจด็ จึงเลง็ เห็นความสาํ คญั ของการปลูกผกั อินทรียข์ ้ึน โดยการร่วมมือ กบั ประชาชนในตาํ บลหนองกระเจ็ดและหน่วยงานต่าง จดั ต้งั กลุ่มปลูกผกั อินทรียข์ ้ึนเพื่อเป็ น ศูนยก์ ารเรียนรู้ใหก้ บั ประชาชนทส่ี นใจและผลิตผกั ปลอดสารเพอื่ จาํ หน่ายอกี ดว้ ย

๒ สำรบญั สำรบญั คำนำ.................................................................................................................................................................. ก สำรบญั ................................................................................................................................................................ข ๑.ช่ือผลงำน....ผกั อินทรีย์ ชีวมี ีสขุ ...........................................................................................................................1 ๒.หน่วยงำน/สถำนศกึ ษำ/กศน.ตำบล .....................................................................................................................1 ๓.ช่ือเจ้ำของผลงำน...นำงสำวสดุ ำ พว่ งทรัพย์ .........................................................................................................1 ๔.ควำมสอดคล้อง ................................................................................................................................................1 ๕.ที่มำและควำมสำคญั ของ Best Practice.............................................................................................................2 ๖. วตั ถปุ ระสงค์ ....................................................................................................................................................2 ๗. วธิ ีดำเนินกำร ...................................................................................................................................................2 ๘. ตวั ชีว้ ดั ควำมสำเร็จ...........................................................................................................................................4 ๙. กำรประเมนิ ผลและเคร่ืองมอื กำรประเมนิ ผล........................................................................................................4 ๑๐. ผลกำรดำเนินงำน ..........................................................................................................................................5 ๑๑. บทสรุป.........................................................................................................................................................5 ๑๒. กลยทุ ธ์หรือปัจจยั ที่ทำให้ประสบควำมสำเร็จ ....................................................................................................5 ๑๓. ข้อเสนอแนะ..................................................................................................................................................6 ๑๔. กำรอ้ำงองิ .....................................................................................................................................................6 ๑๕.ภำคผนวก......................................................................................................................................................6

๑ ๑.ชื่อผลงำน....ผกั อนิ ทรีย์ ชีวมี สี ุข ๒.หน่วยงำน/สถำนศึกษำ/กศน.ตำบล กศน.ตาํ บลหนองกระเจด็ อาํ เภอ บา้ นลาด จงั หวดั เพชรบุรี ๓.ช่ือเจ้ำของผลงำน...นำงสำวสุดำ พ่วงทรัพย์ โทร.๐๘๒-๙๑๔๐๐๙๖ โทรสาร- อีเมล์ joysuda๒๐๑๖@gmail.com ผบู้ ริหาร นางวรภร ประสมศรี ๔.ควำมสอดคล้อง การปลูกผกั อินทรีย์ ชีวมี ีสุข ของ กศน.ตาํ บลหนองกระเจด็ มีความสอดคลอ้ งกบั ยทุ ธศาสตร์ที่๑.ยทุ ธศาสตร์ดา้ นความมนั่ คง ขอ้ ๑.๑ พฒั นาและเสริมสร้างความจงรักภกั ดีต่อสถาบนั หลกั ของชาติโดยปลูกฝังและสร้างความ ตระหนกั รูถ้ ึงความสาํ คญั ของสถาบนั หลกั ของชาติ รณรงคเ์ สริมสร้างความรักและความภาคภูมิใจในความ เป็ นคนไทยและชาติไทย นอ้ มนาํ และเผยแพร่ศาสตร์พระราชา หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมถึง แนวทางพระราชดาํ ริต่างๆ ยทุ ธศาสตร์ที่๔. ยทุ ธศาสตร์ดา้ นการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสงั คม ขอ้ ๔.๔ ส่งเสริมและสนบั สนุนใหเ้ กิดตน้ แบบเมืองแห่งการเรียนรูเ้ พอื่ ส่งเสริมการเรียนรูอ้ ยา่ งต่อเน่ืองให้กบั ประชาชนในชุมชน โดยกาํ หนดพน้ื ทน่ี าํ ร่องทผ่ี า่ นมาตรฐานเทียบวดั (Benchmark) ของสาํ นกั งาน กศน.

๒ ๕.ทมี่ ำและควำมสำคญั ของ Best Practice การทาํ การเกษตรในรูปแบบของเกษตรอินทรียเ์ ป็นรูปแบบการเกษตรที่ควรจะตอ้ งไดร้ ับความนิยมมากเป็ น พิเศษ ด้วยความท่ีการทาํ เกษตรรูปแบบน้ีนอกจากจะเป็ นการช่วยรักษาส่ิงแวดลอ้ มแลว้ ยงั ทาํ ให้ผูบ้ ริโภค รวมถึงตวั เกษตรกรเองปลอดภยั จากสารเคมีตา่ งๆ มากมายอีกดว้ ย เพราะการใชส้ ารเคมีแลว้ ไดร้ ับส่ิงเหล่าน้ี เขา้ สู่ร่างกายเป็ นเวลานานจะทาํ ให้เกิดโรคภยั ไขเ้ จบ็ ข้ึนได้นัน่ เอง ต่อใหจ้ ะมีคนบอกวา่ การทานผกั ล้วน แลว้ แตเ่ ป็นส่ิงมีประโยชน์แต่การท่ีผกั มีสารเคมีเจือปนอยกู่ ส็ ามารถสร้างโทษไดม้ หนั ตเ์ ช่นเดียวกนั และจาก สิ่งเหล่าน้ีเองทาํ ให้ประชาชนเห็นความสําคญั และเกิดการรวมกลุ่มเพ่ือปลูกผกั ปลอดสารพษิ ไวบ้ ริโภค ภายในครวั เรือนและจาํ หน่ายใหก้ บั ประชาชนท่ีสนใจอีกท้งั เป็ นศูนยก์ ารเรียนรู้ใหก้ บั ประชาชนทว่ั ไป การเปล่ียนมาทาํ การเกษตรในรูปแบบของเกษตรอินทรียถ์ ือวา่ เป็นการพฒั นาทช่ี ่วยใหเ้ กิดความยงั่ ยนื ต่อการ ทาํ การเกษตรอยา่ งมาก ช่วยให้เกษตรกรเองมีความเขา้ ใจในการปลูกผกั ปลอดสาร เพ่อื ความปลอดภยั ของ เกษตรกร ผบู้ ริโภคและส่ิงแวดลอ้ ม ๖. วตั ถปุ ระสงค์ ๑. เพอ่ื ช่วยใหเ้ กษตรกรผปู้ ลูกผกั มีสุขภาพอนามยั ดีข้ึน ๒.. เพอ่ื ทาํ ใหไ้ ดพ้ ชื ผกั ท่ีมีคุณภาพ ไม่มีสารพษิ ตกคา้ ง เกิดความปลอดภยั แก่ผบู้ ริโภค ๓. เพอื่ ลดตน้ ทุนการผลิตของเกษตรกรดา้ นคา่ ใชจ้ า่ ยในการซ้ือสารเคมีป้องกนั และกาํ จดั ศตั รูพชื ๔. เพอ่ื ช่วยใหเ้ กิดความสามคั คกี นั ในชุมชน ๕. เพอื่ ช่วยใหเ้ กษตรกรจะมีรายไดเ้ พม่ิ มากข้ึนเนื่องจากผลผลิตท่ีมีคุณภาพทาํ ใหส้ ามารถขายผลผลิต สรา้ งรายไดใ้ หแ้ ก่สมาชิก ๖. จดั ต้งั ศนู ยก์ ารเรียนรูห้ ลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการปลูกผกั แบบอินทรีย์ ประจาํ ตาํ บล หนองกระเจด็ เพอ่ื ถ่ายทอดความรู้ดา้ นเกษตรธรรมชาติสู่การพฒั นาอาชีพเกษตรกรรมใหก้ ับประชาชน ตาํ บลหนองกระเจด็ และผทู้ สี่ นใจ เป็นการดาํ เนินชีวติ อยบู่ นพน้ื ฐานของเศรษฐกิจพอเพยี ง

๓ ๗. วธิ ดี ำเนินกำร ในการจดั ต้งั ศนู ยเ์ รียนรู้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งการปลูกผกั แบบอินทรีย์ ประจาํ ตาํ บลหนองกระ เจด็ มีวธิ ีการดงั น้ี ๑ .ประชุมวางแผนการดาํ เนินงาน โดยทาง กศน.ตาํ บลหนองกระเจด็ ไดร้ ่วมทาํ การสาํ รวจความตอ้ งการของประชาชน ในพ้นื ที่ซ่ึงเป็ นการทาํ ประชาคมระดบั หมู่บา้ น เพอื่ สอบถามความตอ้ งการของประชาชน ในดา้ นต่างๆ ๒. ร่วมกนั วางแผนในการดาํ เนินงานการจดั ต้งั กลุ่มปลูกผกั อินทรีย์ ช้ีแจงวตั ถุของการจดั ต้งั กลุ่ม ใหก้ บั ประชาชนทีส่ นใจ ๓. ลงพ้ืนท่ีเพือ่ ศึกษาสภาพพ้นื ท่ีและบริบทของการดาํ รงชีวิต รวมไปถึงขอ้ มูลดา้ นการประกอบ อาชีพของประชาชนตาํ บลหนองกระเจด็ อาํ เภอบา้ นลาด จงั หวดั เพชรบรุ ี ๔. ส่งเสริมและสนับสนุนให้ปราชญ์ชาวบา้ นเขา้ ร่วมการอบรมสัมมนาเชิงปฏิบตั ิการเครือข่าย ปราชญเ์ พ่อื ความมน่ั คงระดบั จงั หวดั สนับสนุนศูนยเ์ รียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งการปลูกผกั แบบ อินทรีย์ ๕ ประชุมวางแผนจดั หาสถานท่ี ปราชญป์ ระจาํ ศูนยก์ ารเรียนรู้ และงบประมาณ เพื่อดาํ เนินการจดั ต้งั ศูนยก์ ารเรียนรู้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและการปลูกผกั แบบอินทรีย์ ประจาํ ตาํ บลหนองกระเจด็ ๖. เปิ ดศูนยก์ ารเรียนรู้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการปลูกผกั แบบอินทรีย์ ประจาํ ตาํ บล หนองกระเจด็ และร่วมกนั ประชาสัมพนั ธ์ใหป้ ระชาชนเขา้ มาศึกษาในศูนยก์ ารเรียนรู้ฯ และมีส่วนร่วมใน การพฒั นาศนู ยก์ ารเรียนรูฯ้

๔ ๗. จดั อบรมวชิ าต่างๆที่เกี่ยวกบั การทาํ เกษตรอินทรียใ์ หก้ บั สมาชิกในกลุ่ม - อบรมการปลูกผกั อินทรีย์ - อบรมการทาํ ป๋ ุยน้าํ หมกั ชีวภาพ - อบรมการทาํ ป๋ ุยหมกั โบกาฉิ - อบรมการทาํ ฮอร์โมนสงั เคราะห์แสง ฯลฯ ๘. การลงนิเทศศูนยก์ ารเรียนรู้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการปลูกผกั แบบอินทรีย์ ประจาํ ตาํ บล โดย ผอู้ าํ นวยการ และเจา้ หนา้ ที่นิเทศ จากศูนยส์ ่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อธั ยาศยั อาํ เภอบา้ นลาด ๙. ร่วมกันวิเคราะห์ขอ้ มูลแล้วนําขอ้ มูลไปพฒั นาศูนยก์ ารเรียนรู้ฯให้มีประสิทธิภาพและสร้าง ประโยชน์ตอบสนองความตอ้ งการของชุมชนใหม้ ากท่สี ุด ๘. ตัวชีว้ ดั ควำมสำเร็จ ๑ .สุขภาพอนามยั ของประชนชนในชุมชนดีข้นึ ๒. เกษตรกรลดตน้ ทุนในการทาํ การเกษตร ๓. ประชาชนในกลุ่มปลูกผกั และประชาชนในชุมชนเกิดความสามคั คี ๔. สมาชิกในกลุ่มมีรายไดเ้ พมิ่ ข้ึน ๕. สามารถจดั ทาํ เป็ นศูนยก์ ารเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพยี งใหก้ บั ผทู้ สี่ นใจปลูกผกั อินทรียเ์ ขา้ มาเรียนรู้ได้ ๙. กำรประเมนิ ผลและเครื่องมือกำรประเมนิ ผล ๑. แบบสงั เกต ๒. แบบประเมินความพงึ พอใจ

๕ ๑๐. ผลกำรดำเนนิ งำน การดาํ เนินงานตามแผนงานการจดั ต้งั ศูนยเ์ รียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการปลูกผกั แบบอินทรีย์ ประจาํ ตาํ บล ทาํ ใหเ้ กิดการเปล่ียนแปลงในชุมชน โดยประชากรในพ้นื ท่ีเกิดความกระตือรือร้นในเร่ืองของ การปลูกผกั ปลอดสารแบบอินทรียแ์ ละใส่ใจดูแลสุขภาพของตนเองและคนในครอบครัว มีความสามคั คี รวมถึงการสรา้ งรายไดใ้ หก้ บั ครอบครัว การพฒั นางานร่วมกบั ผนู้ าํ ชุมชน และประชากรในพ้นื ท่ี โดยการปฏิบตั งิ านตามระบบและแผนงานท่ี ชดั เจน มีการสนบั สนุนจากภาคีเครือข่าย ช่วยใหง้ านบรรลุสาํ เร็จตามเป้าหมาย ช่วยใหง้ านออกมาตอบสนอง กบั ความตอ้ งการและช่วยแกป้ ัญหาของชุมชนไดเ้ ป็ นอยา่ งดี ๑๑. บทสรุป ปัจจบุ นั น้ีกลุ่มการปลูกผกั อินทรีย์ หมู่ ๗ บา้ นประชาบาํ รุง ตาํ บลหนองกระเจด็ ประสบความสาํ เร็จ จากการรวมกลุ่มของประชาชนในชุมชนที่มีความสนใจในการปลูกผกั ปลอดสาร มีการขยายผลจากกลุ่ม ไปสู่ชุมชน ทาํ ให้ประชาชนใน หมู่ ๗ บา้ นประชาบาํ รุง เห็นความสาํ คญั ในการดูแลสุขภาพ กินผกั ปลอด สารพิษกันมากข้ึน พร้อมท้งั ยงั ขยายผลไปยงั หมู่ ๒ บา้ นหนองกระเจ็ด ให้มีการจดั ต้งั กลุ่มข้ึนเพ่ือผลิตผกั ปลอดสาร และหาตลาดในการรับซ้ือ ทางกลุ่มปลูกผกั ปลอดสารยงั ไดร้ ับการสนบั สนุนจากภาคีเครือข่ายใน ดา้ นตา่ งๆ ไม่วา่ จะเป็นเครื่องผสมป๋ ุย งบประมาณในการอบรมทาํ ป๋ ุยชีวภาพ การทาํ สารฆ่าแมง จากการจดั กิจกรรมต่างๆ ทาํ ให้กลุ่มสามารถจดั ต้งั เป็ นศูนยก์ ารเรียนรู้ ถ่ายทอดความรู้ดา้ นเศรษฐกิจพอเพียงให้กับ ประชาชนทส่ี นใจเขา้ มาเรียนรู้ นอกจากน้ีทางกลุ่มยงั สามารถผลิตผกั ปลอดสารเพอ่ื จาํ หน่ายใหก้ บั ประชาชน ทว่ั ไปผา่ นทางช่องทางตา่ งๆ ไม่วา่ จะเป็นเพจบา้ นสวนเพาะธรรม Facebook แอพพลิเคชน่ั การเปิ ดหนา้ ร้าน ขายตามสถานท่ีต่างๆ มียอดสั่งซ้ือเพ่มิ ข้ึนทุกเดือน เพ่ิมรายไดใ้ หแ้ ก่ประชาชนในหมู่บา้ นเป็ นการพฒั นา คุณภาพชีวติ ของคนในชุมชนใหม้ ีคุณภาพชีวติ ท่ีดีข้ึน ๑๒. กลยุทธ์หรือปัจจยั ทที่ ำให้ประสบควำมสำเร็จ ปัจจยั ท่ที าํ ใหป้ ระสบความสาํ เร็จของการจดั ต้งั กลุ่มปลูกผกั อินทรีย์ คือ การไดร้ ับการสนับสนุนจาก ภาคีเครือข่ายต่างๆ ๑.กศน.อาํ เภอบา้ นลาด ๒.โครงการไทยนิยมยงั่ ยนื ๓.พฒั นาชุมชนอาํ เภอบา้ นลาด ๔.สาํ นกั งานเกษตรอาํ เภอบา้ นลาด

๖ ๑๓. ข้อเสนอแนะ ๑) การปฏบิ ตั ิงานท่ีมีการวางแผน มีแนวปฏบิ ตั ทิ ่ชี ดั เจน จะนาํ มาซ่ึงความสาํ เร็จในการทาํ งาน ๒) ภาคเี ครือข่าย ผนู้ าํ ชุมชน โรงเรียน องคก์ ารบริหารส่วนตาํ บล นกั ศึกษา กศน. มีความสาํ คญั ใน การทาํ งาน หากร่วมมือกนั ทาํ งาน ผลสาํ เร็จของงานยอ่ มเป็นทย่ี อมรับและเกิดประโยชนส์ ูงสุด ๑๔. กำรอ้ำงองิ - เพจบา้ นสวนเพาะธรรม - www.hongkhrai.com การปลูกผกั ปลอดภยั จากสารพิษ : ศูนยศ์ ึกษาการพฒั นาห้วยฮ่องไคร้อัน เนื่องมาจากพระราชดาํ ริ - แบบฟอร์มกระบวนการหรือวธิ ีปฏบิ ตั ิทเ่ี ป็นเลิศ (Best Practice) ของ สนง.กศน. - นโยบายและจุดเนน้ การดาํ เนินงาน ของสาํ นกั งาน กศน.ประจาํ ปี งบประมาณ ๒๕๖๒ - แผนการดาํ เนินงานของ กศน.อาํ เภอบา้ นลาด ประจาํ ปี งบประมาณ ๒๕๖๒ ๑๕.ภำคผนวก

๗

๘ วนั ที่ ๑๑ มถิ นุ ายน ๒๕๖๒ นางวรภร ประสมศรี ผอ. กศนอาเภอบา้ นลาด มอบหมายใหน้ างสาวสุดา พ่วงทรัพย์ ครูกศน.ตาบลหนองกระ เจด็ นางสาวภาณมาศ วงษ์แก้ว ครูกศน.ตาบลถารงค์ นางสาวสมกมล บุญฤทธ์ิ ครูกศน.ตาบลสมอพลือ นาย ณัฐพงค์ คลา้ ยทรง ครู กศน.ตาบลไร่มะขามและนางสาวอาฑิติยา วีรนนท์ ครูกศน.ตาบลท่าเสน จัดโครงการ จัดการศึกษาตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การปลูกผักปลอดสารพิษ ณ ศูนย์การเรียนรู้ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หมป่ ระจาตาบลหนองกระเจ็ดอาเภอบา้ นลาด จังหวดั เพชรบุรี โดยมี นายสหรัฐ ทองใย เป็นวิทยากร ให้ความรู้

๙ นางวรภร ประสมศรี ผอ. กศน. อาเภอบ้านลาด มอบหมายให้ นางสาวสุดา พ่วงทรัพย์ ครูกศน ตาบลหนอง กระเจ็ด จัดการศกึ ษาตอ่ เน่อื งระยะสนั (หลกั สูตรไม่เกิน ๓๐ ชม. ) วิชาการปุ๋ยนาชีวภาพ (จุลินทรีย์สังเคราะห์ แสง ,ฮอร์โมนเร่งราก) ระหว่างวันที่ ๓-๔ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ณ หมู่ ๒ ตาบลหนองกระเจ็ด อาเภอบ้านลาด จงั หวัดเพชรบรุ ี มผี ้เู รยี นจานวน๖ คน โดยมีนางสุธาสนิ ยี ์ ไมจ้ นั น์ เปน็ วทิ ยากร “

๑๐ ชอ่ งทางการจดั จาหนา่ ยสนิ คา้ ๑.จาหนา่ ยสนิ ค้าผ่านสือ่ ตา่ งๆ

๑๑ ๒. การออกบทู๊ ตามสถานท่ีต่างๆเพอื่ ประชาสมั พนั ธแ์ ละจาหนา่ ยสินคา้

๑๒ กจิ กรรมกลุ่ม ทางกลมุ่ จะจัดกจิ กรรมทกุ ๆวันอังคาร สมาชิกจะมารว่ มกิจกรรมตา่ งๆที่ทางกลุม่ จดั และจะมกี าร ผลดั เปลยี่ นหมนุ เวยี นกันมาดแู ลผกั ทป่ี ลกู ไว้

๑๓