teacher 21st century skills

บทความ-คุณลกั ษณะครรู ่นุ ใหม่กบั การปฏิรูปหลักสูตรผลิตครใู นศตวรรษ 21 บทนา โลกเรากาลังเผชิญกับวิกฤตทส่ี าคัญและยิง่ ใหญ่ วกิ ฤตนีเ้ ปน็ การทา้ ทายเราเหลา่ สตั วโ์ ลกทเี ปน็ เวไนย สตั ว์ เราพบวา่ ความเจรญิ ทางวัตถกุ ็ดี ความสามารถที่เราเอาชน ะธรรมชาติได้ก็ดี การรู้และคน้ พบสง่ิ ตา่ ง ๆ ท่ี เราไม่เคยรู้มากอ่ นก็ดี ความมัง่ ค่ังของประเทศตลอดจนความก้าวหน้าทางวชิ าการ การส่อื สารคมนาคมทีย่ อ่ โลก อันกวา้ งใหญ่ให้เป็นจุดเดียวกนั เชอ่ื มต่อกนั ได้อย่างสะดวกรวดเร็วกด็ ไี ม่ไดช้ ว่ ยให้เรามีความสามารถเพ่ิมขึน้ ใน การแก้ไขปญั หาเรอื้ รังหลายด้านของสังคม ท้ังในระดับชุมชน ชาติ และนานาชาติ เราเช่อื ว่าการศึกษามหี รือ ควรมีบทบาทและภารกิจสาคัญในการเพิ่มขดี ความสามารถของมนษุ ย์เพ่อื แก้ไขปัญหานี้ ขณะนส้ี งั คมไทยกาลงั เผชิญกับวกิ ฤติการณท์ างเศรษฐกจิ ซึง่ สง่ ผลกระทบถงึ คนไทยทกุ คน ทาอย่า งไรคนไทยจึงจะสามารถผนกึ กาลัง รว่ มแรงรว่ มใจกันกสู้ ถานการณข์ องประเทศใหพ้ ลกิ ฟ้ืนกลบั คนื สสู่ ภาวะปกตไิ ดโ้ ดยเรว็ ส่ิงทเี่ กดิ ขึน้ น้ี ไมใ่ ชอ่ ุบตั ิเหตุ แต่เปน็ เหตุท่ีหลายคนไมต่ ระหนัก เพกิ เฉยและรู้เทา่ ไม่ถงึ การณ์ บทเรียนครัง้ นี้ “ คุ้มค่า “ สาหรับคนไทยที่จะไดร้ ่วมกันวิเคราะหถ์ งึ สาเหตแุ ละรากเหง้าของปญั หาท่แี ทจ้ ริงซง่ึ กค็ อื คนไทยโดยรวมยงั ขาด “ ความรู้ภมู ปิ ญั ญา ” ที่จะนาพาประเทศให้คงอยทู่ ่ามกลางกระแสโลกาภวิ ตั น์ซง่ึ เปน็ โลกที่ไร้พรมแดน ทง้ั ดา้ น ความรู้ เศรษฐกิจ เทคโนโลยีสารสนเทศ เชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรม ฯลฯ การจะเกดิ ซ่งึ “ความรภู้ มู ิ ปัญญา” ได้น้ันทกุ คนในขาตจิ กั ตอ้ งได้รับการศกึ ษาที่ดี มีคณุ ภาพและมปี ระสิทธภิ าพ เฟอื งจกั รสาคัญทจ่ี ะ นาพาสู่การศกึ ษาทดี่ มี คี ณุ ภาพกค็ อื “ครู” รุ่ง แก้วแดง (2543) กลา่ วไว้สอดคล้องกบั เอกสารรายงานเกีย่ วกับครู ของสานกั งานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ (2542) ความวา่ “ ความเปน็ ครใู นสังคมไทยปจั จบุ ันกาลังเผชญิ กับปัญหารมุ เรา้ รอบดา้ น แต่ปญั หาใดก็ไม่เทา่ กบั วกิ ฤติศรัทธาในวชิ าชีพครู ประกอบกบั การปฏิรปู การศกึ ษาเปน็ กระแสใหมท่ ่วั โลก เพราะในยุคทโี่ ลกกาลงั กา้ วหนา้ เข้าสศู่ ตวรรษท่ี 21 สภาพของโล กนี้ เปลยี่ นไปเปน็ โลกแหง่ ข้อมลู ข่าวสารและเทคโนโลยี เปน็ สังคมโลกทสี่ ลับซบั ซ้อนเช่อื มโยงและเคลอ่ื นไหว เปลีย่ นแปลงอย่างรวดเรว็ สงั คมโลกกลายเป็นสังคมความรู้ (Knowledge Society)หรือสงั คมแห่งการเรียนรู้ (Learning Society) ครบู คุ ลากรทางการศึกษาและองค์การทางการศกึ ษา จึงตอ้ งปรบั ตวั ใหเ้ ป็นองค์การแห่งการ เรยี นรู้ (Learning Organization) “ถงึ เวลาแลว้ ทปี่ ระเทศจะตอ้ งม่งุ ไปเพือ่ การศกึ ษาของปวงชน (Education for All) และขณะเดยี วกนั ทุกภาคส่วนของสงั คมตอ้ งท่มุ เทให้กบั การศึกษา (All for Education) การศกึ ษาเป็น กระบวนการเรยี นรู้ ชีวติ และการกลอ่ มเกลาของคน โดยคนและเพือ่ คน คนจึงเปน็ ส่วนสาคัญที่สุด เป็น ศูนย์กลางของกระบวนการเรียนรู้ท้งั ปวงประกอบกับนานาทัศนะมคี วามเหน็ สอดคล้องกันเป็นที่ยอมรับกันแล้ว วา่ เศรษฐกจิ และสังคมจะดเี พียงใด แขง่ ขันในตลาดโลกไดด้ เี พยี งใดข้นึ อยกู่ ับคณุ ภาพของประชา ชน คณุ ภาพ

แรงงานและคุณภาพของผู้นาในวงการตา่ ง ๆ และยงั ยอมรบั กนั อย่างแทจ้ รงิ วา่ คุณภาพคนขึ้นอยู่กับ คณุ ภาพ การศึกษา และคุณภาพการศึกษาขึน้ อยู่กับคณุ ภาพครเู ปน็ หลกั (สุมน อมรววิ ัฒน์ , 2533 ; Jacques Delors,1996 อา้ งถงึ ในสานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาแห่งชาติ 2540ข ; สิปปนนท์ เกตทุ ตั , 2539 ; UNESCO, 1999 อ้างถงึ ในสานักงานคณะกรรมการการศึกษาแหง่ ชาติ , 2543ข) แตน่ ่าเปน็ หว่ งว่าในขณะนี้ วชิ าชพี ครูทั่วโลกตกต่า ระบบการจดั การครไู มด่ งึ ดูดคนรุน่ ใหมท่ เี่ ก่งและดมี าเปน็ ครู นิสิต นักศึกษาครุ ศาสตร์ ศึกษาศาสตร์ และประกาศนยี บตั รวิชาชีพครูในสถาบนั กวา่ 125,000 คน และกว่าร้อยละ 35 เลือก เรยี นสาขาครศุ าสตร์ ศึกษาศาสตร์เป็นอนั ดับสดุ ท้าย (สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาแหง่ ชาติ , 2540ก ; กอง สง่ เสริม วิทยฐานะครู สานกั งานสภาสถาบนั ราชภัฎ , 2539 ; สานกั งานคณะกรรมการขา้ ราชการครู , 2544 ; วทิ ยากร เชียงกูร, 2542 ; วจิ ติ ร ศรีสะอา้ น, 2540) ครูสว่ นใหญ่ขาดความกระตือรือร้นทจี่ ะพัฒนาทักษะและ วิทยาการใหท้ ันสมยั คณุ ภาพครไู ทยประจาการในสถานศึกษาทั้งหมดกว่า 600,000 คนได้รบั การต้งั คาถามวา่ ดี จรงิ หรอื เป็นครูระดับ “มืออาชีพ” ไดห้ รือไม่ มีจานวนก่มี ากนอ้ ย ย่งิ ถ้าต้องการปฏริ ปู กระบวนการการเรยี นรู้ และจัดโครงสรา้ งเงินเดือนครรู ะบบใหมต่ ามพระราชบญั ญตั กิ ารศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. 2542 (มาตรา 55) ยิง่ มี คาถามเกีย่ วกบั คุณภาพครูมากขน้ึ สภาพการณเ์ หล่าน้มี คี วามเข้มขน้ และมปี ระเดน็ สงสัยนา่ ศกึ ษาอยา่ งยง่ิ ว่า เกิด อะไรข้นึ กับสภาพการณข์ องครู จะแกไ้ ขปรบั ปรุงและพฒั นาไดอ้ ย่างไร ดงั นัน้ จงึ ตอ้ งมรี ะบบหรอื วิธีการทจี่ ะทา ใหส้ ังคมไทยมคี วามม่ันใจว่าครไู ทยทุกคนไม่วา่ จะทาหนา้ ท่ใี นสายงานในระบบและนอกระบบจะตอ้ งมคี ุณภาพ เพ่ือพฒั นากระบวนการเรยี นรู้ให้การศกึ ษาไทยและอนาคตคนไทยมีโอกาส ดขี ้นึ ส่ิงหนึง่ ในความพยายามทีจ่ ะ ยกระดบั คณุ ภาพครกู ็คือกระบวนการกาหนดคุณลักษณะครูรนุ่ ใหมแ่ ละกระบวนการพัฒนาหลักสตู รวิชาชีพครู รุน่ ใหม่ การประเมนิ มาตรฐานวชิ าชพี ครดู ว้ ยเกณฑ์คณุ ลกั ษณะครทู ม่ี มี าตรฐาน มใี บอนุญาตประกอบวิชาชีพ และคา่ ตอบแทนทสี่ มั พนั ธก์ ับคุณภาพครู น่ีคือกลไกอนั เป็นหลักประกันคณุ ภาพครูรุ่นใหม่ที่มี ประสทิ ธภิ าพ (สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาแห่งชาติ , 2543ก ; ศรนี ้อย โพวาทองและคณะ , 2542 ; สมหวัง พิธยิ านวุ ัฒน์, 2543 ; สรุ ศักดิ์ หลาบมาลา, 2543 ; อมรวชิ ช์ นาครทรรพ, 2540 ; สริ พิ ร บุญญานนั ต์, 2538 ; อรรณพ พงษว์ าทและจิตรกร ตงั้ เกษมสุข, 2539) ทาไมตอ้ งผลติ ครรู ุ่นใหม่ จากการศึกษาสภาพการณ์ ( Contextual Study ) ความต้องการจาเปน็ ตอ่ การผลติ ครรู ุน่ ใหมเ่ พ่อื การพัฒนา ครูส่คู วามเป็นครูมืออาชีพไดข้ ้อค้นพบวา่ 1. สังคมส่วนรวมมีความเชอ่ื ว่า การศกึ ษาเป็นเครื่องมอื สาคญั ในการพัฒนาคน

ใหส้ ามารถนาการพฒั นาประเทศทง้ั ในดา้ นเศรษฐกิจ สังคม การเมอื ง และวัฒนธรรม ให้ เหมาะสม สอดคล้องกบั สภาพแวดล้อมภายในและภายนอกประเทศ ผลผลติ ของระบบการศกึ ษาคอื พลเมือง ของประเทศท่สี ามารถปรบั ตัวและสามารถแก้ปญั หาที่มีความหลา กหลายในสถานการณท์ มี่ คี วามเปล่ียนแปลง ตลอดเวลา และสามารถริเร่ิมพฒั นาตนเอง ครอบครัว ชุมชน ตลอดจนประเทศให้พัฒนาและก้าวหน้าไปได้ อยา่ งมีหลักการบนพื้นฐานของความเขา้ ใจเหตแุ ละผล ความถกู ตอ้ ง ความดงี าม และความเหมาะสมกับ สภาพแวดลอ้ ม 2. สังคมส่วนใหญม่ ีความเข้าใจว่ า การศึกษาท่ีพึงประสงคใ์ นสังคมปจั จุบนั จะตอ้ งเปน็ การศึกษาทีม่ งุ่ พัฒนาคนใหส้ มดลุ ทัง้ ดา้ นร่างกาย สตปิ ญั ญา จิตใจและสงั คม ท้งั ในระดบั ความคิด ค่านยิ มและพฤตกิ รรม ซ่งึ ต้องจดั ให้สอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของบุคคล ชมุ ชน สงั คม และประเทศชาติ โดยปรับแนวคิดในการ พฒั นาการศึกษาให้เปน็ กระบวนการทที่ าให้ผูเ้ รียนร้จู กั เรียนรูแ้ ละแสวงหาความรดู้ ว้ ยตนเองอยา่ งตอ่ เน่อื งตลอด ชวี ิต โดยจัดการศึกษาทยี่ ดึ ผูเ้ รียนเปน็ ศนู ยก์ ลางของการพฒั นา จดั ในรูปแบบที่หลากหลาย เพ่ือสนองความ ต้องการ ความสามารถและความถนัดของผเู้ รียน 3. คนส่วนมากมคี วามเชื่อว่า การจดั การศกึ ษาในลักษณะท่ีตอ้ งการจาเป็นจะตอ้ งใช้ครูที่มี ลักษณะเฉพาะ มีความสามารถสงู (เปน็ ครูรุน่ ใหม่ระดบั ครูมืออาชพี ) และได้รบั การฝึกอบรมด้วยหลกั สตู รและ วิธีการสอนท่ีมีความเข้มขน้ และมคี ณุ ภาพมาอย่างดี สามารถทาหน้าท่คี รูไดอ้ ย่างมีประสทิ ธภิ าพมศี กั ดิศ์ รแี ละมี เกยี รติ ในอดีตสงั คมไทยเคยยกยอ่ งครโู ดยเปรยี บเทยี บเป็นปชู นียบุคคลท่ีรอบรู้ รู้จรงิ รแู้ จง้ ทงั้ นเี้ พราะครูใน อดตี ส่วนใหญ่คือ พระอาลักษณ์ นักปราชญ์และผู้รู้ในหมูบ่ า้ น ซง่ึ เปน็ ที่ยอมรบั ในฐานะท่เี ปน็ คน ดี คนเกง่ ใน วชิ าความรู้แขนงต่าง ๆ แต่ในปัจจุบันความรสู้ กึ ผูกพนั ต่อครดู งั กล่าวไดเ้ สือ่ มถอยลง อนั เนือ่ งมาจากครตู อ้ งปรบั พฤตกิ รรมตามสภาพทางเศรษฐกจิ สงั คมทเ่ี ปลยี่ นแปลงไป ความเช่ยี วชาญทางวชิ าการและความเอาใจใสต่ ่อ เด็กลดถอยลง 4. จากสาระการปฏิรปู และกระแสสงั คม เศรษฐกจิ บง่ ชี้วิสัยทัศน์ พบวา่ ในโลกยคุ ใหม่ในสงั คมแหง่ การ เรยี นรู้ ( Learning Society ) ครูจะตอ้ งมีบทบาทหน้าที่ซบั ซอ้ นข้นึ ครจู ะตอ้ งมีความรู้ ประสบการณ์และก้าวทนั สถานการณโ์ ลก จะต้องเป็นผูม้ องกวา้ ง คดิ ไกล ใฝร่ ู้ ครูจะตอ้ งจดั ระบบการเรยี นการสอนโดยยึดผู้เ รียนเป็น ศูนย์กลางของการพฒั นา คอื ต้องสอนโดยยดึ พน้ื ฐานความรู้ ความสามารถ ความสนใจและความต้องการของ ผูเ้ รยี นเป็นหลัก ครูในอนาคตจงึ ตอ้ งมีมาตรฐานคุณภาพในระดับครมู อื อาชพี ทไ่ี ดร้ บั การยอมรับจากสงั คมใน ระดบั สงู ดงั นัน้ ครจู ะตอ้ งเตรยี มพร้อมสาหรบั สังคมยุคใหม่ ที่จะปรบั เปลี่ยนไปท้งั ในปัจจุบันและในอนาคต โดยเชอื่ วา่ ครใู นปจั จุบนั และอนาคตจะต้องมคี ุณลักษณะโดดเดน่ ดี เก่ง ทันโลกและเปน็ ครูมอื อาชพี

5. จากการวเิ คราะห์ พบวา่ ในปัจจบุ นั วิกฤตใิ นวงการครูทั้งในประเทศและตา่ งประเทศปัญหาหลกั ๆ จะ คลา้ ยคลงึ กัน ไดแ้ ก่ การทีค่ นดีคนเก่ งไมส่ นใจเขา้ เรียนครเู ป็นลาดบั ต้น ๆ เมอ่ื เรียนสาเรจ็ แล้วสว่ นหน่งึ จะไม่ ประกอบอาชีพครู ทาใหไ้ มส่ ามารถบารงุ รกั ษาครูดๆี ไวไ้ ด้ ท้งั นี้เหตุผลหนึง่ เนือ่ งมาจากคา่ ตอบแทนของครูต่า มากเมื่อเทียบกับอาชีพอ่นื ความตั้งใจและทุ่มเทต่อการเรยี นการสอนของครกู ็ลดตา่ ลงประกอบกั บการเรยี นการ สอนในสถาบันฝึกหดั ครูมุ่งสอนเนื้อหามากกว่าใหค้ ิดวิเคราะห์และปฏิบัติ การสอนไมเ่ น้นผู้เรียนเปน็ ศูนยก์ ลาง ดงั น้ันครใู นปัจจบุ ันส่วนใหญจ่ ึงขาดความเช่ยี วชาญในการสอนทั้งทางวชิ าการและคุณลักษณะความ เป็นครู ความเอาใจใส่ต่อเด็กลดลง ความนิยมยกยอ่ งของสังค มตอ่ ครูจงึ ลดลงทาใหว้ ชิ าชพี ครูตกต่าลง รวมท้งั ในตา่ งประเทศทีป่ ระสบปญั หาวิกฤติครดู ังกล่าวขา้ งต้นต่างก็พยายามแสวงหาแนวทางในการแกป้ ญั หาของครู เช่นเดยี วกนั ซงึ่ ประสบความสาเร็จมาในระดับหน่งึ ซึง่ เป็นกรณีตัวอย่างใหเ้ ป็นบทเรียนสาหรบั ประเทศไทย ไม่ ว่าจะเปน็ คุณภาพของครู โครงสร้างการบรหิ ารจัดการเก่ียวกับครแู ละระบบโรงเรยี น ศักดศิ์ รีการยอมรับใน วิชาชพี ครทู ่ถี อื ว่าเป็นวชิ าชีพชน้ั สงู ทย่ี ั่งยนื ประโยชนเ์ กื้อกลู และการสง่ เสรมิ พัฒนาบทบาทวิชาชีพครูทง้ั ตนเอง ระบบการศกึ ษาและการบริหารจดั การโดยรวมท่ีสอดคล้อง สัมพันธ์กับโครงสรา้ งดา้ นอื่นเช่น เศรษฐกจิ สังคม การดารงชีพ วฒั นธรรม วิทยาศาสตรเ์ ทคโนโลยี และจติ วทิ ยา ในมมุ มองในประเทศไทยกบั สภาพการณ์ท่ปี รากฏ (Situation Study) สามารถมองเหน็ กระแส ความเปลยี่ นแปลงและมีประเด็นสาคญั ท่เี ปน็ เหตผุ ลและความเกยี่ วข้องกับความจาเป็นในการพฒั นาครรู ุน่ ใหม่ การพฒั นาครรู นุ่ ใหม่และวิชาชพี ครู สรุปได้ คอื 1. ประเดน็ ความล้มเหลวด้านคณุ ภาพของผู้เรยี น ซงึ่ ปรากฎขอ้ มลู เชิงประจักษใ์ นการแขง่ ขนั ทาง วิชาการในระดับนา นาชาติหรอื ในระดับเอเชียและการจัดคุณภาพการบรหิ ารจดั การทรัพยากรบคุ คล ระดับ นานาชาติของสถาบนั IMD ซึ่งพบวา่ คณุ ภาพของประเทศไทยอยู่อันดับท้าย ๆ 2. ประเด็นความเคลือ่ นไหวเกยี่ วกบั นโยบายการปฏิรูปการศึกษา ไดก้ ่อให้เกดิ แนวทางและมาตรการ ปฏิรูปหลกั สูตรการเรยี นการสอนปฏิรูปครูและบคุ ลากรทางการศึกษาและปฏิรปู โรงเรยี น 3. ประเดน็ การใชก้ ฎหมายใหเ้ ป็นกลไกสาคัญในการบริหารจัดการด้านการศกึ ษา นอกเหนือจาก แผนการศึกษาแหง่ ชาติ ซ่งึ พบวา่ กฎหมายหลักและกฎหมายประกอบทางการศกึ ษาทาให้เกิดผลบงั คบั และ คิดค้นแก้ไขเพิม่ เตมิ เพ่อื การเปล่ียนแปลงที่ สาคญั เก่ียวกบั ครู และหลักสตู รพฒั นาครู เช่น การเน้นคณุ ภาพ ผลผลติ โครงสรา้ งการบรหิ ารองคก์ ารครู การบริหารงานบคุ คล การจดั องค์กรวิชาชีพ การออกใบประกอบ วิชาชีพตามเกณฑ์มาตรฐานวชิ าชพี ครู จรรยาบรรณวชิ าชีพครู การอนมุ ัติหลกั สตู ร คุณวุฒิ วิทย ฐานะ ค่าตอบแทนวชิ าชพี ครแู ละการยกฐานะวิชาชพี ครใู ห้เปน็ วชิ าชีพชน้ั สูง

4. ประเด็นการเรียนรทู้ ีเ่ นน้ ผู้เรียนเปน็ ศนู ยก์ ลาง ก่อใหเ้ กิดกระแสการปฏิรปู กระบวนการเรยี นรู้ การ ปรบั ปรงุ บทบาทและการปรับพฤตกิ รรมการสอนของครู ให้เปน็ ครยู คุ ใหมท่ ี่มที ง้ั ศาสตร์ (Science) คอื ความลมุ่ ลึกจัดเจนในเนื้อหา ( Subject Matters) มศี ลิ ปการสอน (Methodology) คอื มีเทคนคิ วิธกี ารถ่ายทอดการจัด กิจกรรมทเี่ นน้ ผเู้ รียนเปน็ ศนู ยก์ ลางอยา่ งมีความสุขและตระหนกั ผลทเี่ กดิ กบั ผูเ้ รียนเปน็ สาคัญ 5. ประเดน็ จดุ เน้นของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาตฉิ บบั ท่ี 8 (พ.ศ.2540 – 2544) และ แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติฉบบั ที่ 9 (พ.ศ.2545 – 2549) ไดว้ เิ คราะหใ์ หเ้ ห็นจุดดอ้ ยในคุณภาพและ ความสามารถของคนไทยจงึ ไดก้ าหนดแนวทางการพฒั นาท่เี นน้ การพัฒนาศกั ยภาพของคนเปน็ สาคญั มี แผนพฒั นาครอู ยา่ งตอ่ เน่ืองชัดเจนโดยเน้นคุณภาพครแู ละวิธีการสร้ างครรู ุ่นใหม่ และสอดคลอ้ งสมั พันธ์ ระหวา่ งการบริหารครู การใชค้ รูและการพัฒนาครู 6. ประเดน็ ที่ชี้ให้เหน็ ความสาคัญต่อการเรยี นรู้อยา่ งเป็นระบบ และการมีผลการเรียนรู้ (Learning Outcomes) ท่มี คี วามน่าเชื่อถอื เปน็ ท่ียอมรับและเนน้ การวิจัยชนั้ เรยี น กระบวนการเหล่าน้เี ปน็ กระแสสาคญั ตอ่ การปฏริ ูปบทบาทของครใู ห้เปน็ ผ้นู าทางวิชาการท่ใี ช้พันธกิจและทิศทางเพอื่ สรา้ งสรรคผ์ ลงานให้ปรากฏและ นาไปส่กู ารเป็นนกั แก้ปัญหาอย่างเปน็ ระบบและปรบั ปรงุ กาหนดตาแหน่งเปน็ ครูมืออาชีพ เปน็ ครู ต้นแบบ เปน็ ครูผ้เู ช่ยี วชาญ เปน็ ครูนกั วจิ ยั เปน็ ครูผ้นู าทางวชิ าการ เป็นครูนกั เปลยี่ นแปลง โดยใช้ผลงาน ศึกษาวจิ ยั เปน็ เครอ่ื งชว้ี ัดและประเมินผลคณุ ภาพการปฏบิ ัตงิ านอย่างเป็นระบบตอ่ เน่ือง 7. ประเดน็ การประกนั คณุ ภาพการศกึ ษา ไดก้ อ่ ใหเ้ กิดกจิ กรรมการประเมนิ คุณภาพการควบคุมคุณภาพ และการตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึก ษา การกาหนดเกณฑม์ าตรฐานดา้ นปจั จัยดา้ นกระบวนการ และผลผลิตทางการศึกษาเพ่อื นาไปสู่การประกันคุณภาพตามเกณฑ์มาตรฐานทัง้ นโี้ ดยมกี ารประเมินคณุ ภาพ ภายในและภายนอกและนาไปสกู่ ารพฒั นาสถานะภาพผูส้ อนและผู้บริหารสถานศกึ ษาตามมาตรฐานสากล 8. ประเดน็ กระแสโลกาภิวัฒน์ (Globalization Currently) ที่ทาให้เกิดการเปลยี่ นแปลงอยา่ งรวดเรว็ ใน ด้านวสิ ัยทศั น์ สงั คม สิ่งแวดลอ้ ม เศรษฐกจิ การเมอื ง วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ละการสอ่ื สาร ทงั้ ทางบวกและทางลบ แนวคิด คา่ นยิ ม ความเช่อื ไดก้ ่อใหเ้ กิดการเปลีย่ นแปลงในด้านการดารงชีวิต การเรยี นรู้ สงั คมความรู้ สงั คมปราชญ์และผลกระทบในการพัฒนาครู การพฒั นาภาวะผนู้ าทางวิชาการและวชิ าชีพครูอยา่ ง สาคญั (โณทยั อุดมบญุ ญานุภาพ, 2543)

คุณลกั ษณะครรู ุ่นใหม่ควรมลี ักษณะอยา่ งไร ตวั บง่ ชี้คณุ ลกั ษณะครูตามเกณฑ์มาตรฐานการศึกษาดา้ นปจั จยั เพ่ือประเมินภายนอก 4 มาตรฐาน 12 ตวั บ่งชี้ของสานกั งานคณะกรรมการการศึกษาแหง่ ชาติ ได้กาหนดไว้ดงั นี้ 1. มาตรฐานดา้ นมีวิญญาณความเปน็ ครู มคี ุณธรรมจรยิ ธรรม ประกอบด้วย ตวั บ่งช้ี 1 ครูมีความเออ้ื อาทร เข้าใจและเอาใจใสผ่ ู้เรยี นทกุ คนอยา่ งสมา่ เสมอและเทา่ เทยี มกนั ตวั บง่ ชี้ 2 ครูมีมนุษยสัมพันธ์ ควบคุมอารมณ์ไดแ้ ละรับฟงั ความคดิ เหน็ ของผู้อ่นื ตวั บง่ ชี้ 3 ครมู ีความรับผิดชอบ ซ่อื สตั ย์ ตรงต่อเวลา อทุ ิศตนให้กบั การพฒั นาผเู้ รียน ตัวบ่งช้ี 4 ครูวางตนเหมาะสม เป็นแบบอย่างทดี่ ีในเรื่องความประพฤตแิ ละบุคลิกภาพ ตัวบ่งชี้ 5 ครูมที ัศนคตทิ ่ดี ตี ่ออาชพี ครู 2. มาตรฐานด้านความสามารถในการจัดการเรียนการสอนอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและเน้นผู้เรยี นเปน็ สาคญั ประกอบด้วย ตวั บง่ ช้ี 1 ครรู ู้เป้าหมายของหลกั สูตรและเป้าหมายการจัดการศกึ ษา ตัวบง่ ชี้ 2 ครมู ีความรคู้ วามสามารถในการประเมนิ ผลการเรียนการสอน จดั ทาแผนและกระบวนการ เรยี นการสอนที่เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคัญ ตวั บง่ ชี้ 3 ครมู ีความรคู้ วามสามรถในการเรยี นการสอนและการนาผลการประเมินมาใช้พฒั นาคุณภาพ 3. มาตรฐานด้านความสามารถในการแสวงหาความรู้ คิดวิเคราะหแ์ ละสร้างองค์ความรู้เพือ่ พัฒนาการเรยี นการสอนประกอบด้วย ตัวบง่ ช้ี 1 ครูมนี ิสยั รกั การแสวงหาความรแู้ ละข้อมูลจากแหล่งตา่ งๆ เพอ่ื นามาพัฒนาการเรียนสอน ตัวบง่ ชี้ 2 ครูมีความสามารถในการศึกษาวจิ ยั เพื่อพฒั นากระบวนการเรยี นการสอน

ตัวบ่งชี้ 3 ครมู คี วามสามารถในการวเิ คราะหป์ ัญหาและแกไ้ ขสถานการณ์ได้ 4. มาตรฐานด้านคุณวุฒิ ความรู้ ความสามารถตรงกับงานทีร่ บั ผิดชอบ ตวั บง่ ชี้ 1 ครมู ีคณุ วฒุ ิ มคี วามถนดั มีความเช่ียวชาญตรงกับงานทป่ี ฏิบตั ิการสอน (สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาแหง่ ชาติ, 2543ก) หลกั และมาตรฐานคณุ ลกั ษณะตามเกณฑก์ ารประเมินครูใหม่ 10 ประการเพอ่ื การออกใบประกอบ วชิ าชพี ครู มาตรฐานนีเ้ ทียบเท่าวฒุ ิบัตรช้นั สงู ของสภาแห่งชาตดิ ้านมาตรฐานวิชาชีพการสอน (NBPTS) ไดแ้ ก่ หลักประการท่ี 1 ครตู อ้ งเขา้ ใจความคิดหลัก เคร่ืองมือท่ีจะใชห้ าความรแู้ ละโครงสร้างของหลักการท่ีใช้ สอน และสามารถสร้างประสบการณก์ ารเรียนรทู้ ที่ าให้ลักษณะต่าง ๆ น้มี คี วามหมายแกน่ ักเรยี น หลักประการที่ 2 ครูตอ้ งเขา้ ใจวา่ เด็กเรยี นรอู้ ย่างไรและพฒั นาอย่างไรและสามารถตระเตรียมโอกาสแหง่ การ เรยี นร้ทู ี่สนับสนุนการพัฒนาทางสตปิ ญั ญาและสังคมสว่ นบคุ คล หลกั ประการท่ี 3 ครตู อ้ งเขา้ ใจว่านักเรยี นแตกตา่ งกันอย่างไรในการมแี นวทางเรียนรู้และค รูตอ้ งสรา้ งโอกาส ทางการสอนท่ีมกี ารปรบั ให้เข้ากบั นกั เรยี นทมี่ ีความหลากหลาย หลกั ประการท่ี 4 ครูต้องเข้าใจและใช้ยุทธศาสตร์การสอนต่าง ๆ ทจี่ ะช่วยเรง่ เร้าการพัฒนาของนักเรยี นให้มี ความคดิ รจู้ กั วิพากษ์วิจารณ์ แก้ปัญหาและแสดงทกั ษะได้ หลักประการที่ 5 ครูต้องใช้ความเขา้ ใจเกีย่ วกับการบนั ดาลใจและพฤตกิ รรมของกลุม่ และสว่ นบุคคลทีจ่ ะสร้าง บรรยากาศการเรยี นรูท้ ่เี รง่ เรา้ การพบปะสังสรรค์ทางสงั คม การเข้าไปเกยี่ วขอ้ งในการเรยี นรูแ้ ละการสรา้ งพลัง ใจของตนเอง หลกั ประการที่ 6 ครตู ้องใช้ความร้ทู ม่ี ีประสิทธภิ าพในหลกั การนเิ ทศด้านกา รใชค้ าพูด การไมใ่ ชถ้ ้อยคาและส่ือ ทจ่ี ะใหม้ ีการเรียนรูอ้ ย่างจรงิ จัง มีการร่วมมอื การพบปะสงั สรรค์ในชั้นเรียน หลักประการที่ 7 ครตู ้องวางแผนการสอนโดยมีพ้นื ฐานทางความร้ใู นเรอ่ื งราวท่ีสอนประชาคม และเป้าหมาย ในหลกั สูตร

หลักประการท่ี 8 ครูต้องเขา้ ใจและใชย้ ทุ ธศาสตรก์ ารประเมนิ อยา่ งเปน็ ทางการและไม่เปน็ ทางการในการวัดผล และใหม้ ่ันใจว่านกั เรยี นไดม้ กี ารพัฒนาอยา่ งต่อเน่ืองในทางปัญญา ทางสังคมและทางกายภาพ หลักประการท่ี 9 ครูต้องเปน็ นักปฏบิ ัตทิ ่ีมกี ารทบทวนตนเอง โดยวัดผลอย่างต่อเนื่องในผลของทางเลือกและ การปฏบิ ตั ติ อ่ คนอื่นๆ (นักเรยี น ผ้ปู กครองและผู้มวี ิชาชพี ในประชาคมแห่งการเรยี นรู้ ) และเปน็ ผู้เสาะแสวงหา โอกาสที่จะมีการเตบิ โตในทางวิชาชพี หลักประการที่ 10 ครตู ้องสรา้ งความสัมพนั ธ์กับเพอื่ นร่วมงานในโรงเรียน ผูป้ กครอง และองค์กรในประชาคม ที่กวา้ งขวางมากขึ้น เพือ่ ชว่ ยสนบั สนนุ การเรียนรู้และความเป็นอยู่ท่ดี ขี องนักเรียน (สานักงานคณะกรรมการ การศึกษาแห่งชาติ, 2540ก) คุณสมบัติ 6 ประการตามมาตรฐานครูแหง่ ชาติของสหราชอาณาจกั ร (Advanced Skills Teacher) 1. ครูมีผลงานเปน็ เลิศ โดยมีผลการสอนท่ีปรากฏท่ีตัวนักเรียนโดยนกั เรี ยนแสดงผลการเรยี นและ พฤตกิ รรมอย่างสูง อยา่ งสมา่ เสมอ มหี ลกั ฐานแสดงผลรว่ มกบั ผู้ปกครองและผ้ปู กครองมคี วามพอใจ 2. ครมู ีความเป็นเลศิ ในวชิ าทส่ี อนหรอื ความรใู้ นสาขาวิชาพเิ ศษ โดยมคี วามรู้ในวิชาที่ตนสอนอย่าง เชีย่ วชาญ ลึกซึ้ง กว้างขวาง ทันตามความก้าวหนา้ ของวชิ าการ ครมู ีความเข้าใจการใชข้ อ้ มลู ระบบสารสนเทศ และเทคโนโลยกี ารสอ่ื สารในการสอนวิชาของตนอย่างเช่ยี วชาญ 3. ครูมคี วามสามารถในการวางแผนอย่างดี โดยเตรียมบทเรยี น และลาดับการสอนอยา่ งมี วตั ถุประสงค์ท่ชี ดั แจง้ มุ่งใหน้ ักเรียนเกิดการเรยี นรอู้ ยา่ งประสบผลสาเรจ็ มีความคาดหวังสูงใหก้ ับ นักเรยี น และครสู ามารถวางแผนการสอนโดยใช้ประโยชนจ์ ากผลการเรยี นของนักเรยี นทัง้ ในอดตี และปจั จุบัน 4. ครมู ีความสามารถเปน็ เลศิ ในการสอน การจดั การานักเรียนและการรักษาวนิ ัยในหอ้ งเรยี นอย่าง สรา้ งสรรค์ ทา้ ทายและมีความสขุ โดยครมู ีความสามารถใช้วิ ธีสอนทม่ี ีประสทิ ธิภาพสงู สามารถท้าทายใหก้ ลุ่ม นกั เรียนเกิดการเรยี นรอู้ ย่างมีความคิดสรา้ งสรรค์ กระตือรอื ร้น สามารถใชค้ าถามและอธิบายยกตัวอย่าง สาธติ อยา่ งชานาญการเพื่อให้เกิดความก้าวหนา้ สูงสดุ มคี วามสามารถในการชว่ ยเหลอื นักเรยี นทีม่ ีความยงุ่ ยาก ในการเรียนและความประพฤติ ครสู ามารถรักษาความเคารพนับถอื และรักษาวนิ ัยในหอ้ งเรยี นไดอ้ ยา่ งยุตธิ รรม 5. ครูมคี วามเป็นเลิศในการประเมิน โดยใช้วิธีการประเมินผลเป็นสว่ นหนึ่งของการสอนและปรับปรงุ การสอนจากผลการประเมนิ ใหส้ มั พันธ์กับความกา้ วหน้าของนกั เรียนและเป้าหมาย

6. ครมู ีความเป็นเลศิ ในการใหค้ าแนะนาและสนบั สนุนเพื่อนครู โดยสามารถใหข้ อ้ มูลย้อนกลบั ไปให้ การสนบั สนุน คาแนะนาอยา่ งดีแกเ่ พอ่ื นครู สามารถทาตวั เปน็ แบบอยา่ งในการสอน สาธิต ฝึกอบรม ให้ ความร่วมมอื ทง้ั ในโรงเรียนของตนและสถานการณอ์ ืน่ อย่างมีคุณค่า รู้วธิ ีการวางแผนและจัดลา ดบั ความสาคัญ ของเวลาและกิจกรรมต่าง ๆ อยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพได้รบั การยอมรบั จากผู้รว่ มงาน (สรศุ กั ดิ์ หลายมาลา, 2543 ; สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาแหง่ ชาติ , 2543ก ; Advance Skills Teachers (cited 2000 Oct , 10) Avaible from URL: http://www.dfee.gov.uk/ast/index.htm) คณุ ลักษณะครรู ุน่ ใหมท่ ี่สาคัญและเปน็ จดุ เดน่ ในศตวรรษท่ี 21 ควรมีคุณลักษณะดงั นี้ 1. มีความสนใจเสาะแสวงหาความรู้ กระตือรอื รน้ ท่ีอยากเรยี นรแู้ ละเปน็ บุคคลแหง่ การเรียนรู้ 2. มคี วามรอบรู้ดา้ นปรชั ญาการศึกษา นโยบายทางการศึกษา กฎหมายการศกึ ษา มาตรฐานวิชาชีพ ครู มาตรฐานการศกึ ษา จติ วทิ ยาการศกึ ษาและหลักสตู รการสอนท่วั ไป 3. มีความรอบรูค้ วามสามารถทท่ี ันสมัย ทนั เหตุการณแ์ ละทันตอ่ การเปล่ียนแปลง โดยสามารถเชอ่ื มโยง สภาพท้องถนิ่ เข้ากบั มาตรฐานสากลในลักษณะสหวิทยาการ 4. มคี วามรู้ความสามารถในวิธกี ารแสวงหาความรู้ 5. รู้จกั และเข้าใจพฒั นาการของผู้เรียน 6. มคี วามรูแ้ ละทกั ษะในวิชาชพี ทส่ี อนอยา่ งลมุ่ ลึก ชัดเจน สามารถสอนแลว้ ผเู้ รียนเขา้ ใจมีความสามารถ เรียนรู้ได้และสนุกกบั การ เรยี นรู้ สอนและจัดกจิ กรรมการเรียนร้อู ยา่ งเตม็ ความสามารถ เต็มเวลา และเตม็ หลกั สูตร 7. มีความสามารถในการสร้างบรรยากาศและส่งิ แวดล้อมการเรียนรทู้ ีก่ ระตนุ้ ความสนใจใฝ่รู้และมี ความสุข สนกุ ในการเรียนการสอนมคี วามสามารถในการสังเกตและรู้จักแก้ไขพฤติกรรม การเสริมแรงและ การลงโทษท่ีเหมาะสม 8. มีทักษะในการสอนอย่างเชยี่ วชาญและสรา้ งสรรคก์ ารเรยี นรูจ้ นสามารถพัฒนาผเู้ รียนได้เต็มศักยภาพ ตามความแตกตา่ งระหวา่ งบุคคล โดยปลุกเร้าใหผ้ ู้เรียนแสดงความสามารถอยา่ งเตม็ ที่ เน้นการจดั กจิ กรรมที่ หลากหลายเพือ่ สนองผ้เู รยี นเปน็ สาคัญ

9. มคี วามรู้และความเข้าใจในเป้าหมายและวธิ ีการของหลักสตู รและการสอน 10.มีความสามารถในการออกแบบ วางแผนการสอนการบริหารจัดการชั้นเรียน วิจยั และพัฒนาการ สอน มีความเปน็ ผูน้ าในการเปลย่ี นแปลงทางวชิ าการท่มี ีประสทิ ธิภาพและมคี วามสามารถวัดผลประเมนิ ผล พฒั นาการของการเรียนร้ไู ด้หลายวธิ ไี ดอ้ ยา่ งเหมาะสม สม่าเสมอ 11. มีความรกั ศรัทธาท่จี ะเป็นครู มีความเมตตากรุณาและเปน็ กัลยาณมิตรของศิษย์ 12. มีจริยธรรม มีกริยามารยาทสภุ าพเรยี บร้อย วางตนอยใู่ นศลี ธรรมอนั ดีเป่ียมด้วยคณุ ธรรมฝกึ หดั ปฏิบัติ ตนยึดมนั่ ในจรรยาบรรณวชิ าชีพครูโดยชีแ้ นะทางถูกตอ้ งแก้ไขสิ่งผดิ และยดึ มน่ั ตามหลักศาสนา 13. มีบุคลกิ ภาพดีเปน็ แบบอยา่ งทีด่ ีสาหรับเด็กและสาธารณชน ในดา้ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และ การดารงชีวติ 14. มีความรับผิดชอบในหน้าทม่ี ุ่งม่นั ในการทางานทางานเปน็ ระบบและพฒั นาตนเองอย่างตอ่ เนอื่ ง 15. มคี วามสามารถในการปลูกฝงั วนิ ยั คณุ ธรรมจรยิ ธรรมและคา่ นิยมที่ดี และถกู ต้องตอ่ ผู้เรยี น 16. ความสามารถในการจดั ระเบียบเนอ้ื หาสาระการเรยี นรู้ และจดั กิจกรรมกระบวนการเรยี นรู้ที่มี ประสิทธภิ าพ ใหส้ อดคล้องกับพัฒนาการผู้เรียนและมคี วามสามารถพฒั นาหลักสตู รทอ้ งถ่ินไดต้ รงความ ต้องการของท้องถิน่ หลักสูตรผลิตครรู ุ่นใหมค่ วรมลี ักษณะอยา่ งไร คุณลักษณะท่วั ไปของนักศึกษาครูในศตวรรษ 21 ในระดบั อุดมศกึ ษาสาขาครุศาสตร์ ศึกษาศาสตร์ ซงึ่ อยู่ในวยั กาลังจะเปน็ ผ้ใู หญ่ในระดับปรญิ ญาตรีเป็นผทู้ ี่มคี วามกระตอื รอื รน้ และมอี ุดมการณ์ สนใจในสงิ่ ท่ีอยาก รู้ ตอ้ งการการยอมรบั ของเพอ่ื น อาจารย์ และสงั คม ต้องการทีจ่ ะสามารถนาตนเองได้ เป็นบุคคลท่มี ุ่งสรา้ ง ประสบการณ์และสามารถเรียนรไู้ ด้ดว้ ยตนเอง ( Self Directed Learning) มกั สนใจในเรอ่ื งทีเ่ กย่ี วข้องกบั ชีวิต และสิ่งแวดลอ้ ม การจัดการเรียนการสอนควรมุ่งจัดใหส้ อดคล้องกับความตอ้ งการของนักศึกษาสาขา ศึกษาศาสตรแ์ ละใหส้ ามารถเชื่อมโยงกับประสบการณแ์ ละบรบิ ทของผู้เรียนจะสามารถชว่ ยใหเ้ รยี นรู้ได้ดี (ไพฑรู ย์ สนิ ลารตั น,์ 2542 ; สุวัฒน์ วฒั นวงศ์, 2538 )

ปฏณิ ญาสากลวา่ ดว้ ยการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาศตวรรษท่ี 21 ณ กรุงปารสี (5-9ต.ค. 2541) ได้บญั ญตั ิไว้ วา่ การจดั การเรียนการสอนที่ม่งุ เหน็ ผลผลติ คุณภาพของนกั ศึกษาระดบั อุดมศกี ษาจะตอ้ งมุง่ พัฒนาด้านสาคัญ และใหบ้ รรลุคณุ ลักษณะของผูเ้ รียนรูด้ ังนี้ คือ 1. จะต้องมีความสามารถในการคิดอย่างมีวจิ ารณญาน มีความคดิ และการติดสนิ ใจดว้ ยตนเอง 2. จะมงุ่ แสวงหาความรู้ด้วยการศกึ ษาดว้ ยตนเอง การศึกษาที่ตอ่ เนอื่ งและการศึกษาเพื่อการดารงชีวิต และเปน็ บุคคลแห่งการเรยี นรู้ (Learning Person) มีทกั ษะชวี ิตทีเ่ ขม้ แขง็ และมีประสิทธิภาพ 3. มคี วามรู้สกึ อย่างลึกซึ้ง ประยกุ ต์ใช้ไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธิภาพมีทกั ษะกระบวนการแก้ไขปัญหา 4. การใชเ้ ทคโนโลยแี ละนวัตกรรมผา่ นเครอื ข่ายไดอ้ ยา่ งชานาญและมีทกั ษะการส่ือสารสารสนเทศ ดา้ นภาษาและเครือขา่ ย 5. การเรียนรู้ร่วมกนั เปน็ สังคมแห่งการเรียนรู้ (Learning Society) (ปฏิณญาสากลปารสี October, 1998 ; Education Goal, 2000) หลักสูตรผลิตครรู นุ่ ใหม่มีลกั ษณะสาคญั และจะเน้นให้เหมาะในศตวรรษที่ 21 คอื 1. มีระยะเวลาการเรียนทยี่ าวนานยงิ่ ข้ึน โดยฝึกประสบการณ์วชิ าชพี ครู ประยุกตค์ วามรู้เพ่อื สอน วจิ ยั และ พฒั นา เสนอผลงานตอ่ สถาบนั และสาธารณชนในรอบ 1 ปี 2. ใชค้ ุณลกั ษณะของครูรุ่นใหม่ กาหนดเปน็ จดุ มุง่ หมายของหลกั สูตรโดยตรง 3. องคป์ ระกอบของกลุ่มวิชาในหลกั สูตรและจานวนหนว่ ยกติ ไม่น้อยกวา่ 170 หน่วยกิต จดั เปน็ 4 กลมุ่ วิชา คือ 3.1 กลุม่ วิชาการศกึ ษาท่วั ไป จานวน 30 – 35 หนว่ ยกิต 3.2 กลุ่มวิชาชพี ครู จานวน 45 – 55 หน่วยกติ 3.3 กลมุ่ วิชาฝึกประสบการณ์วชิ าชีพครู และการประยุกต์ จานวน 25 – 30 หน่วยกติ

3.4 กลุม่ วิชาเลอื กเฉพาะด้านหรือวชิ าเอก จานวน 60 – 70 หน่วยกติ 4. มเี กณฑก์ ารประเมนิ ผลการเรียนร้ทู ี่เขม้ ขน้ ย่ิงข้ึนคือ จะต้องไดร้ ะดับผลการเรียนไม่ ตา่ กว่า C หรือ S ทกุ รายวิชา มีคะแนนสะสมเฉลย่ี ไม่ตา่ กวา่ 2.50 และมเี วลาเรยี นไม่นอ้ ยกว่ารอ้ ยละ 90 ของ เวลาเรียนในแตล่ ะรายวิชา 5. มีเกณฑ์คุณลกั ษณะการคดั เลอื กผูจ้ ะเขา้ เรียนตามกรอบหลกั สตู ร ที่มุ่งเนน้ ใหค้ ดั เลอื กคนดี คนเก่งและมี จิตใจที่ชอบทจี่ ะเปน็ ครเู ขา้ เรียน 6. มีจดุ เน้นในโครงสรา้ งในวิชาทีส่ อดคล้องกบั ความตอ้ งการและการแก้ไขปญั หาคุณภาพทางวชิ าการของ ครยู คุ ใหมค่ อื 6.1 เน้นวชิ าภาษาอังกฤษท่ีม่งุ ใหค้ รูสามารถส่ือสารดว้ ยภาษาอังกฤษได้ในระดบั สงู 6.2 เนน้ วิชานวตั กรรมและเทคโนโลยที างการศกึ ษา ทมี่ ่งุ ใหค้ รูเป็นนกั เทคโนโลยี เพือ่ พฒั นาสอ่ื นวัตกรรมการสอน6 6.3 เน้นวชิ าวจิ ัยทางการศึกษาทม่ี งุ่ ให้ครเู ป็นนักวิจยั สามารถวจิ ัยและพัฒนาทางการ เรยี นการสอน แกป้ ญั หาการเรียนการสอนอยา่ งเป็นระบบ 6.4 เน้นทกั ษะกระบวนการคิด การคิดอย่างมีวิจารณญาณ ความคิดสร้างสรรคท์ ่ีเน้นให้ ครเู ป็นนัก คิด นักเปลย่ี นแปลง ปรับปรุงดว้ ยวธิ กี ารต่าง ๆ อย่างมีระบบและมีวิจารณญาณ ซึ่งเปน็ แบบอย่างของครรู นุ่ ใหม่ 6.5 เน้นความร้อู ยา่ งลกึ ซึง้ กระจา่ งชดั ในเนื้อหาวิชาเอกและวชิ าความเปน็ ครู ให้แตกฉานระดับครูมือ อาชพี โดยมสี ดั ส่วนจานวนหนว่ ยกติ การเรียนรอู้ ย่างสมดลุ และสดั ส่วนระหว่างวชิ าชีพครู วชิ าฝกึ ประสบการณ์ วชิ าชพี และวชิ าเอก หลกั สตู รผลติ ครรู ุ่นใหมค่ วรมีหลกั การสาคญั ดงั นี้ 1. เปน็ การจดั การศกึ ษาเพอื่ ผลติ บัณฑติ วิชาชพี ครสู าขาตา่ งๆ ใหม้ ีมาตรฐานตามเกณฑม์ าตรฐาน วิชาชพี โดยให้มีความรู้ สติปญั ญา มคี วามสามารถในการสอนและมคี ณุ ธรรมจรยิ ธรรม

2. เปน็ การศึกษาท่มี ุง่ ใหบ้ ณั ฑติ สามารถบูรณาการ ประยกุ ตพ์ ฒั นาและปรบั ปรุงกระบวนการสอนใน สถานศึกษาใหเ้ หมาะสมกับสถานการณท์ อ้ งถนิ่ และสากล 3. เป็นการศกึ ษาทม่ี งุ่ ให้บัณฑิตสรา้ งความเปน็ เลิษในวชิ าชพี ครูให้เป็นวิชาชพี ช้นั สงู อยา่ งภาคภมู มิ นั่ คง และน่าเชื่อถือ 4. เป็นการศกึ ษาทีเ่ น้นการเรยี นรดู้ ว้ ยตนเองอยา่ งเตม็ ศักยภาพโดยอาศัยส่ือ นวัตกรรมและแหล่งเรยี นรู้ ทก่ี ว้างชวาทัง้ ในท้องถ่ิน ในประเทศและตา่ งประเทศ เนน้ การใช้เวลาอยา่ งสรา้ งสรรคต์ ลอดชวี ิตและการเรี ยนรู้ ท่เี ข้มข้นและหลากหลาย 5. เป็นหลกั สูตรทมี่ ีความสมดลุ ทั้งเน้อื หาสาระและกิจกรรม พัฒนาคณุ ลกั ษณะผู้เรียนในลักษณะ หลกั สตู รบูรณาการสัมพนั ธว์ ิชา (Correlation and Integrated Curriculum) จากสาระสาคัญแห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พทุ ธศักราช 2542 ไดบ้ ัญญัติไว้วา่ “ให้ กระทรวงศกึ ษาสง่ เสริมใหม้ ีระบบการผลติ และพัฒนาครู คณาจารย์และบุคลากรการศึกษาใหม้ คี ุณภาพและ มาตรฐานทเี่ หมาะสมกับการเป็นวชิ าชีพช้ันสูง โดยการกากับและประสานงานใหส้ ถาบันท่ผี ลิตครแู ละพฒั นา ครูคณาจารย์รวมท้ังบคุ ลากรทางการศกึ ษาใหม้ คี วามพรอ้ มและมคี วามเ ข้มแขง็ ในการเตรยี มบคุ ลากรใหม่และ พัฒนาบคุ ลากรประจาการอยา่ งตอ่ เน่ือง …” ดังนั้นภายใตค้ วามมุ่งหวังท่ีจะใหก้ ารศกึ ษาเป็นกลไกการพัฒนา คณุ ภาพคนของประเทศเพ่อื เป็นกาลงั สาคัญในการพฒั นาขีดความสามารถของประเทศ เสรมิ สร้างศกั ยภาพใน การพ่งึ พาตนเองและการแขง่ ขนั รวมทัง้ ความกา้ วหน้าและมน่ั คงทางเศรฐกจิ ในประชาคมโลกบนฐานแหง่ ความเปน็ ไทย “ครู” เปน็ ผู้มบี ทบาทสาคญั ยงิ่ ทจ่ี ะทาใหก้ ารศึกษาเปน็ กลไกนาไปส่คู ุณภาพคนของประเทศ ได้ ดังน้นั ปัญหาเกยี่ วกับ “ครู” และ “วิชาชีพครู” จาเปน็ ทจี่ ะตอ้ งเร่งดาเนินการปรบั ปรุง แก้ไขพฒั นาโดย เร่งดว่ นเพอ่ื ให้การศึกษาสามารถพัฒนาคณุ ภาพ “คร”ู ไดส้ มตามเจตนารมยท์ ่ตี ง้ั ไว้ ความตอ้ งการจาเปน็ จึงต้อง สมควรท่ีจะสรา้ งสรรค์ “ครูร่นุ ใหม่” ท่ยี อมรบั และสามารถแสดงพันธกจิ และทศิ ทางของตนเองไดอ้ ยา่ งเต็มที่ และสมบทบาท ดว้ ยคุณลกั ษณะครูที่มมี าตรฐานและนน่ั คอื การสร้างสรรค์คณุ ลกั ษณะครูรนุ่ ใหม่ท่เี ป็นมอื อาชพี และสร้างสรรค์หลักสตู รครุศาสตร์หรอื ศึกษาศาสตร์ท่มี ีเนื้อหาสาระและกระบวนการเรียนร้แู ละการฝึกหดั ท่ี เข้มขน้ มีประสิทธภิ าพ รฐั และองค์กรจะต้องมรี ะบบการกาหนดคณุ ลกั ษณะครรู ่นุ ใหม่ มหี ลกั สูตรครุศาสตร์ หรอื ศึกษาศาสตรท์ ่ีมคี ุ ณภาพโดยมสี าระและวธิ กี ารพัฒนาคณุ ลกั ษณะให้ครูร่นุ ใหม่ไดด้ ารงอยู่ใน ตาแหน่ง บทบาทหน้าทีค่ รู พร้อมท่จี ะแขง่ ขนั กับวชิ าชีพอน่ื และเพือ่ ใหไ้ ดค้ รรู ุ่นใหมร่ ะดบั มืออาชพี อยู่ใน สถาบันและสังคมท่ียิง่ ใหญก่ วา้ งไกลอย่างมีเกียรติและไดร้ ับในปัจจบุ ันและอนาคต

อน่ึงเป็นท่ียอมรั บกันโดยท่ัวไปวา่ การปฏิรูปการศึกษาไม่มีวันสาเร็จถ้าไม่ไดป้ ฏริ ูปครู เพราะครูเป็นกญุ แจ สาคัญของการนาไปสู่ความสาเร็จในการปฏิรูปกระบวนการเรยี นรู้ซึ่งเปน็ รูปหวั ใจในการปฏริ ูป การศึกษา ดังนนั้ จึงได้ตระหนักถึงบทบาทสาคญั ของการผลิตครู และการพัฒนาครูใหเ้ ปน็ ครคู ณุ ภา พ และเปน็ ครมู อื อาชพี เปน็ ครูทีร่ ักของผ้เรยี นและพร้อมท่ีจะเรยี นร้แู ละสง่ เสรมิ ช้แี นะให้ผเู้ รียนได้พฒั นาเตม็ ศกั ยภาพและ เป็นผรู้ ักในการเรยี นรู้ เป็นครทู ี่มีใบอนุญาตประกอบวิชาชพี ครูเพอ่ื ยกมาตรฐานวิชาชีพครูใหเ้ ปน็ วชิ าชพี ชัน้ สงู เปน็ ครูมุ่งพัฒนา สามารถประเมนิ แ ละปรบั ปรงุ ตนเองอยา่ งตอ่ เน่ือง พรอ้ มปฏิบตั ติ นตามจรรยาบรรณ วิชาชีพครอู ยา่ งเคร่งครดั เปน็ แบบอย่างท่ีดีแกผ่ เู้ รียนและผอู้ นื่ มีการจัดการเรยี นการสอนทเ่ี นน้ ผเู้ รียนเปน็ สาคญั เพ่ือใหผ้ เู้ รยี นมีความสามารถในการแข่งขันและมีความร่วมมอื มคี วามเป็นไทยในความเป็นสากล เป็น คนเก่งเปน็ คนดี และมีความสุขดงั น้นั จากสภาพการณ์ ความคาดหวัง และความต้องการพฒั นา จงึ มขี อ้ เสนอ เชงิ นโยบายภารกจิ และทศิ ทาง ในการปฏริ ปู วชิ าชีพครู โดย 1. เพิ่มคณุ สมบตั แิ ละคณุ ลักษณะของผู้จะเปน็ ครูและผจู้ ะไดร้ ับการยกยอ่ งเป็นครมู อื อาชพี โดยมีการ กาหนดระดบั คุณลักษณะครู (NTQ : National Teachers Qualification) 2. เร่งจดั ระบบ กลไก เชอื่ มโยง เกื้อกูลระหวา่ งระบบการผลิต การพฒั นา การบริหารครู การยกยอ่ ง ครู มงุ่ พัฒนาวิชาชพี ครูให้เป็นวิชาชพี ชนั้ สูง โดยปรับปรงุ หลักสูตรผลิตครพู ัฒนาครูและขยายหลกั สตู ร ปริญญาตรี สาขาการศกึ ษาศาสตร์ เป็น 5 ปี เพื่อความเข้มข้นของศาสตร์ ศลิ ปการสอน และจติ วิญญาณแห่งความเปน็ ครู นาไปสูก่ ารปรับโครงสร้างของเงนิ เดอื น คา่ ตอบแทนและวิทยฐานะครูรุ่นใหม่ ครูร่นุ ใหมเ่ ปน็ บคุ ลากรวชิ าชีพ ซึ่งทาหนา้ ท่ีหลกั ท้งั ทางด้านการเรยี นการสอน และการส่งเสรมิ การ เรียนรู้ของผเู้ รียนดว้ ยวิธีการตา่ ง ๆ ในสถานศึกษาของรัฐ และเอกชน โดยมีองคป์ ระกอบคณุ ลกั ษณะที่ เพยี บพร้อมในด้านความรอบรูใ้ นวิทยาการในฐานะครูและพลเมอื งทมี่ ี คุณภาพ มคี วามสามารถและทกั ษะใน ดา้ นการเรยี นการสอนทีส่ ร้างสรรค์การเรยี นรู้ สมกับเปน็ บคุ ลากรในวชิ าชพี ชน้ั สูง มีคณุ ธรรม จริยธรรม และ บุคลิกภาพสมกบั ความเป็นครู และมคี วามรู้อย่างลึกซึ้ง กวา้ งขวางในศาสตร์สาขาทสี่ อน (Subject Matter) อนั นาไปสู่บคุ ลากรวิชาชีพ ผซู้ ึ่งสมควรไดร้ บั ใบประกอบวิชาชีพครู ตามเกณฑม์ าตรฐานวิชาชพี ท่สี ภาวชิ าชีพครู จะกาหนด การดาเนินการเพ่อื ยกระดับมาตรฐานวิชาชพี ครู คณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษาใหเ้ ปน็ วิชาชีพ ชนั้ สงู และเป็นทย่ี อมรับจากสังคมท่วั ไป เริม่ ต้นต้งั แตก่ ารปรับปรงุ ระบบการผลติ ครเู พือ่ ให้การผลติ ครู สอดคลอ้ งกบั สภาพความต้องการ ความจาเป็นท้ังทางดา้ นปรมิ าณและคุณภาพโดยการพัฒนาหลกั สูตรการผลติ ครรู นุ่ ใหมใ่ หเ้ ข้มขน้ ในศาสตรท์ ส่ี อนและหลากหลายในวิธีการสอน. ที่มา : http://educ105.wordpress.com/