หลักหกคืออะไร

หลกั หกคอื อะไร?

ทมี่ าของชอื่ “หลกั หก” • ชอื่ “หลกั หก” มาจาก หลกั ศลิ า ทบี่ อกระยะทางของคลองขดุ ในสมัยรัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5 รวม 3 คลอง เป็ นคลองท่ี ขดุ ในสมัยรัชกาลท่ี 4 จานวน 2 คลอง และขดุ ในสมัยรัชกาล ท่ี 5 อกี 1 คลอง • ทกุ ระยะ 100 เสน้ มหี ลกั ศลิ าปักไว ้ 1 หลกั เป็ นหมดุ หมาย บอกระยะทางนับจากปากคลอง (คอื หลกั ศนู ย)์ เรมิ่ นับ ระยะทางตงั้ แตห่ ลกั หนง่ึ หรอื หลกั รอ้ ยเสน้ • 1 เสน้ = 40 เมตร, 100 เสน้ = 4,000 เมตร = 4 ก.ม. ระยะทาง 600 เสน้ จากปากคลอง เทยี บเท่าไดก้ บั ก.ม. 24

“หลกั หก” ไมไ่ ดม้ เี ฉพาะปทมุ ธานเี ทา่ นัน้ • คลองขดุ สมัยรชั กาลที่ 4 ทมี่ กี ารปักหลักศลิ า ไดแ้ ก่ คลองภาษีเจรญิ และ คลองดาเนนิ สะดวก ปัจจบุ นั ยังมี หลกั ศลิ า อยู่ มลี ักษณะแตกตา่ งกนั และเรยี กตา่ งกัน

หลกั หก คลองดาเนนิ สะดวก อาเภอดาเนนิ สะดวก ราชบรุ ี หลกั 600 เสน้ คลองภาษีเจรญิ อ.กระท่มุ แบน สมุทรสาคร

ทม่ี า ดร.ตรงใจ หตุ างกรู และ นทั กฤษ ยอดราช 2560 ตามหาจารกึ เสาหลักเสน้ ที่ 0. 100, 200 และ 300 ของคลองภาษีเจรญิ เวบ็ ไซตศ์ ูนยม์ านษุ ยวทิ ยาสริ นิ ธร

ทมี่ า ดร.ตรงใจ หตุ างกรู และ นทั กฤษ ยอดราช. 2560. ตามหาจารกึ เสาหลักเสน้ ท่ี 0, 100, 200 และ 300 ของ คลองภาษีเจรญิ เวบ็ ไซตศ์ นู ยม์ านษุ ยวทิ ยา สริ นิ ธร

ทม่ี า ดร.ตรงใจ หตุ างกูร และ นทั กฤษ ยอดราช. 2560. ตามหาจารกึ เสาหลักเสน้ ท่ี 0, 100, 200 และ 300 ของคลองภาษีเจรญิ เวบ็ ไซตศ์ นู ยม์ านุษยวทิ ยาสริ นิ ธร

ชอื่ “หลกั หก” ปทมุ ธานี มที มี่ าจากอะไร • หลักศลิ าทปี่ ักในคลองขดุ สมยั รัชกาลท่ี 5 คอื คลอง เปรมประชากร ปัจจุบนั ไมม่ หี ลกั ศลิ าแลว้ เหลอื เพยี ง “ชอื่ ” ทเ่ี กยี่ วเนื่องกับสถานท่ี อาทิ • สถานรี ถไฟหลกั สี่ • วัดหลักส่ี • เขตหลกั ส่ี กรงุ เทพมหานคร • สถานรี ถไฟหลกั หก • ตาบลหลกั หก อาเภอเมอื งปทมุ ธานี

“หลกั หก” อยทู่ างฝ่ังขวาของคลองเปรมฯ • คลองเปรมประชากรเป็ นคลองขดุ คลองแรกในสมัย รัชกาลท่ี 5 (พ.ศ. 2412-2413) เรมิ่ จากคลองผดงุ กรงุ เกษม ตรงหนา้ วัดโสมนัสวหิ าร ตดั ตรงผา่ นทงุ่ ดอนเมอื ง ไปออกแมน่ ้าเจา้ พระยา ทพ่ี ระราชวงั บางปะอนิ อยธุ ยา • พ.ศ. 2418 หลวงจักรปาณี (ฤกษ์) ไปพระพทุ ธบาท โดยใชค้ ลองเปรมประชากร เขยี นนริ าศพระปถวี อธบิ าย ถงึ หลกั ศลิ าในคลองวา่ “ขา้ งขวาคลองทอ้ งทน่ี ัน้ มหี ลกั รอ้ ยเสน้ ปักเปนสาคญั เหมอื นม่นั หมาย มศี าลาอาศรัยให ้ สบาย” ตอ่ มา มที างรถไฟแลน่ ขนานดา้ นขวาของคลอง





“หลกั หก” เป็ นทต่ี งั้ ของสถานรี ถไฟหลกั หก • พ.ศ. 2430 เรมิ่ โครงการกอ่ สรา้ งทางรถไฟสายแรก (กรงุ เทพฯ-นครราชสมี า) สถานีแรก (สถานีกรงุ เทพฯ) สรา้ งขนานไปกับคลองผดงุ กรงุ เกษม • 26 มนี าคม 2439 รถไฟสายนครราชสมี าเปิดเดนิ รถ ชว่ งแรก (กรงุ เทพฯ-อยธุ ยา) โดยมี “สถานีหลกั หก” เป็ นสถานที ี่ 8 ตามขอ้ เขยี น ของ คณุ หญงิ สม้ จนี อณุ หะนันทน์ ในนริ าศสโุ ขทัย ความวา่ ๘/ ถงึ หลกั หกจนี ยกรอ่ งทาสวน แตผ่ กั ลว้ นแลลวิ่ เป็ นทวิ ไสว ในทอ้ งรอ่ งปลกู ขา้ วไมเ่ ปล่าไป เขาทาไดป้ ระโยชนค์ ลอ่ งทงั้ สองทาง











“สถานที ่ี 9 (RN09)” รถไฟฟ้าชานเมอื งสายสแี ดง • สถานรี ถไฟหลกั หกเป็ น “ป้ ายหยุดรถหลกั หก” ของรถไฟ สายชานเมอื ง หลงั การสรา้ ง Local Road (ถนนกาแพงเพชร 6) เพอื่ อานวยความสะดวกในการแขง่ ขันกฬี าเอเชยี นเกมส์ ครงั้ ท่ี 13 ทก่ี รุงเทพฯ เมอื่ พ.ศ. 2541 (ค.ศ.1998) • 15 กนั ยายน 2563 การรถไฟแห่งประเทศไทยประกาศ ยกเลกิ “ป้ ายหยุดรถหลกั หก” อยา่ งถาวร เพอื่ ทดสอบระบบ การเดนิ รถไฟฟ้าสายสแี ดงทงั้ ระบบ • 26 มนี าคม 2564 ทดลองเดนิ รถเสมอื นจรงิ ทงั้ ระบบ รถไฟฟ้าสายสแี ดง (ตลงิ่ ชนั -บางซอ่ื -รงั สติ ) • 2 สงิ หาคม 2564 ทดลองใหบ้ รกิ ารรถไฟฟ้าชานเมอื งสาย สแี ดงทงั้ ระบบ (รงั สติ -บางซอ่ื และ บางซอ่ื -ตลงิ่ ชนั )

“ตาบลหลกั หก” อาเภอเมอื งปทมุ ธานี

มกี ารตงั้ บา้ นเรอื นมาตงั้ แตส่ มยั รชั กาลท่ี 5

มโี ฉนดทด่ี นิ ตงั้ แตส่ มยั รัชกาลท่ี 5

แจกโฉนดทด่ี นิ เรอ่ื ยมา เชน่ สมยั รชั กาลท่ี 6

พ.ร.บ.ลกั ษณะบารงุ ทอ้ งท่ี • สมยั รัชกาลท่ี 5 มกี ารปฏริ ปู การปกครองหวั เมอื ง “ระบบ เทศาภบิ าล” (มณฑล-เมอื ง) เป็ นการดงึ อานาจเขา้ สู่ สว่ นกลาง Top-down • เมอื่ มรี าษฎรมาตงั้ บา้ นเรอื นในพน้ื ทต่ี า่ งๆ จงึ มกี ารออก พ.ร.บ.ลกั ษณะบารงุ ทอ้ งที่ ใหร้ าษฎรปกครองกันเองและ หวั หนา้ หมบู่ า้ นรวบรวมขอ้ มลู สง่ ใหส้ ว่ นกลาง Bottom-up • ผใู ้ หญ่บา้ น – กานัน (นายตาบล) – นายอาเภอ – เจา้ เมอื ง • เจา้ เมอื งและเสนาบดี กาหนดเขตตาบล อาเภอ

ขอบเขตพนื้ ทตี่ าบลหลกั หก อาเภอเมอื งปทมุ ธานี ตาบลหลักหกมคี ลองลอ้ มรอบทัง้ 4 ดา้ น ทศิ เหนอื คลองรงั สติ = ต.บางพนู อ.เมอื งปทมุ ธานี ทศิ ใต ้ คลองบา้ นใหม่ = แขวงสกี นั เขตดอนเมอื ง กทม ทศิ ตะวันออก (คลองเปรมประชากร) ทางรถไฟสายเหนือ = ต.ประชาธปิ ัตย์ อ.ธญั บรุ ี และ ต.คคู ต อ.ลาลกู กา ทศิ ตะวนั ตก คลองประปา = ต.บา้ นใหม่ อ.เมอื งปทมุ ธานี



สรุปความหมายของ “หลกั หก ปทมุ ธานี” 1. ทม่ี า คอื หลกั ศลิ าบอกระยะทาง 600 เสน้ จากปาก คลองเปรมประชากร (คลองผดงุ กรงุ เกษม ตรงหนา้ วัดโสมนัสวหิ าร) เทยี บไดก้ ับ ก.ม.24 (หากเป็ นถนน) 2. การคมนาคม สถานรี ถไฟหลกั หก ทางรถไฟสาย กรงุ เทพฯ-นครราชสมี า (ทห่ี ยดุ รถหลักหก รถไฟ ชานเมอื ง ทางรถไฟสายเหนอื ) สถานีหลกั หก (RN09) รถไฟฟ้าชานเมอื งสายสแี ดง 3. การตงั้ บา้ นเรอื น ตาบลหลักหก อาเภอเมอื งปทมุ ธานี (มคี ลองลอ้ มรอบทงั้ 4 ดา้ น)