Best Practice กศน.ตำบลขุนหาญ 64

รายงานผลการปฏิบตั ิงานท่ีดี (Best Practice) การจดั กระบวนการเรียนรู้ การทอผา้ ฝ้ ายลายลกู แก้ว กศน.ตาบลขนุ หาญ นางสาววาสินี รตั นา ตาแหน่ง ครู กศน.ตาบล ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอขนุ หาญ สานกั งานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั ศรสี ะเกษ สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ

รายงานผลการปฏบิ ตั งิ านทดี่ ี (Best Practice) ช่ือผลงาน : “การจดั กระบวนการเรียนรูก้ ารทอผา้ ฝา้ ยลายลกู แก้ว” ผเู้ สนอผลงาน : นางสาววาสินี รตั นา ตาแหนง่ ครู กศน.ตาบล หน่วยงาน/สถานศกึ ษา : กศน.ตาบลขนุ หาญ ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอขนุ หาญ สานักงานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวดั ศรสี ะเกษ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- รายละเอยี ดผลงาน 1. ความเปน็ มา/ความสาคัญของผลงานหรอื นวตั กรรมทน่ี าเสนอ สืบเนื่องจากกระทรวงศึกษาธิการได้กาหนดยุทธศาสตร์ ที่จะพัฒนา ศักยภาพของพื้นที่ใน 5 กลุ่มอาชีพใหม่ ให้สามารถแข่งขันได้ใน 5 ภูมิภาคหลักของโลก “รู้เขา รู้เรา เท่าทัน เพ่ือแข่งขันได้ในเวที โลก” ตลอดจนกาหนดภารกิจที่จะยกระดับการจัดการศึกษาเพื่อเพ่ิมศักยภาพและขีดความสามารถให้ ประชาชนไดม้ ีอาชพี ท่สี ามารถสร้างรายได้ท่ีมั่นคง มั่งค่ัง มุ่งพัฒนาคนไทยให้ได้รับการศึกษาเพ่ือพัฒนาอาชีพ และการมีงานทาอย่างมีคุณภาพอย่างท่ัวถึงและเท่าเทียมกัน ประชาชนมีรายได้ มีงานทาอย่างย่ังยืน และมี ความสามารถเชิงการแข่งขันทั้งในระดับภูมิภาคอาเซียนและระดับสากล ดังนั้น การจัดการศึกษาอาชีพใน ปัจจุบันจะต้องมุ่งพัฒนาประชากรของประเทศให้มีความรู้ความสามารถ และทักษะในการประกอบอาชีพ เนน้ การบรู ณาการใหส้ อดคล้องกบั ศักยภาพดา้ นตา่ งๆ ซึง่ เป็นการจดั การศึกษาตลอดชีวิตในรูปแบบใหม่ที่สร้าง ความมัน่ คงให้แกป่ ระชาชนและประเทศชาติ ตลอดจนสามารถแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความเข้มแข็ง ใหแ้ กเ่ ศรษฐกิจชุมชน จากนโยบายและจุดเน้นในการดาเนินงาน ท่ีมุ่งเน้นการจัดการศึกษาอาชีพเพ่ือการมีงานทา ใน 5 กลุม่ อาชีพ ประกอบดว้ ย กลมุ่ อาชีพด้านเกษตรกรรม ด้านอุตสาหกรรม ด้านพาณิชยกรรม ด้านความคิด สร้างสรรค์ และด้านอานวยการและอาชีพเฉพาะทาง ซึ่งเป็นการศึกษาต่อเนื่องเพื่อการพัฒนายั่งยืนตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง การเลือกประกอบอาชีพในภาวะเศรษฐกิจยุคปัจจุบัน จาเป็นต้องมีข้อมูลพ้ืนฐานในหลักสูตร ในหลายๆ ด้าน ท้ังด้านการผลิต และความต้องการของตลาดแรงงานในสาขาอาชีพต่างๆ กลุ่มอาชีพสาขา พาณิชยกรรมก็เป็นทางเลือกหนึ่งในการเลือกประกอบอาชีพ สานักงาน กศน. ได้ดาเนินการคัดเลือกหลักสูตร

การประกอบอาชีพด้านพาณิชยกรรมมานาเสนอไว้เป็นตัวอย่างให้ผู้เรียนได้เลือกเรียนตามความสนใจ ฝึก ปฏิบัติและนาไปประกอบอาชีพสร้างรายได้อย่างทั่วถึง มีความมั่นใจในการนาความรู้และทักษะไปประกอบ อาชีพ การกาหนดเน้ือหาและช่ัวโมงในการเรียนหลักสูตรจะประกอบไปด้วยจานวนชั่วโมงของเนื้อหา ความรู้และการปฏิบัติ เมื่อผู้เรียนเรียนจบหลักสูตรแล้วสามารถนาความรู้และทักษะไปประกอบอาชีพสร้าง รายได้ รวมท้ังสามารถนาจานวนช่ัวโมงท่ีได้เรียนไปเทียบโอน เป็นผลการเรียนในรายวิชาเลือกของสาระการ ประกอบอาชีพตามหลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานพทุ ธศกั ราช 2551 ปัจจุบันเส้ือผ้าเป็นหนึ่งในปัจจัยที่มีความจาเป็น การเลือกเส้ือผ้าเป็นเรื่องละเอียดอ่อนท่ีควร ให้ความสนใจ การสร้างแบบและตัดเย็บเสื้อผ้าเป็นการอบรมการใช้ผ้าและเทคนิคการตัดเย็บ เพ่ือต้องการ สนองกลุม่ ผูบ้ รโิ ภคหรอื ตามความตอ้ งการใชง้ าน ในการผลิตเสอื้ ผา้ สาเร็จรูปน้นั เป็นการส่งเสริม ด้านการตลาด การผลติ เสอ้ื ผา้ ให้ไดม้ าตรฐานส่ภู าคอุตสาหกรรม ซ่งึ นามาใชใ้ นกระบวนการผลิตทาใหง้ าน มีประสิทธิภาพและ รวดเร็วสามารถเปล่ียนแปลงแก้ไขตามความต้องการสินค้าท่ีมีความหลากหลายตามกระแสของแฟช่ัน ตลอดเวลา ดังนั้นอาชีพการทอผ้าฝ้ายลายลูกแก้ว เป็นทางเลือกอีกหน่ึงอาชีพที่ สามารถสร้างรายได้หลัก รายได้เสรมิ เพ่อื ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ จากสภาพและขอ้ มลู ดังกลา่ ว กลุ่มทอผ้า มีแนวความคิดท่ีจะอนุรักษ์ภูมิปัญญาน้ีเอาไว้ จึงทาการทอผ้าฝ้ายลายลูกแก้ว เพือ่ เอาไว้ใช้เองและเพ่ือเป็นการสืบสานวัฒนธรรมทอผ้าฝ้ายลายลูกแก้วด้วยมือเอาไว้คงอยู่ ต่อมามีผู้พบเห็น ลายผ้าอันสวยงาม จึงเกิดความสนใจและติดต่อซ้ื ไปใช้ในงานพิธีต่างๆ ของภาคอีสาน และมีหน่วยงานท้ัง ภาครฐั และเอกชนเลง็ เหน็ ความสาคญั จงึ ทาใหม้ ีคนรูจ้ ักมากข้ึน 2.จดุ ประสงค์และเปา้ หมาย ของการดาเนนิ งาน จดุ ประสงค์ 1. เพือ่ อนุรกั ษ์ภมู ปิ ัญญาการทอผา้ ฝา้ ยลายลกู แกว้ 2. เพอ่ื เปน็ การสืบสานวฒั นธรรมทอผา้ 3. เพ่ือให้สามารถนาความรู้ไปใช้ประโยชนใ์ นการพัฒนาอาชพี ก่อใหเ้ กดิ รายได้ 4. เพ่อื เพ่มิ ช่องทางในการประกอบอาชีพ

3. ผลทค่ี าดว่าจะไดร้ บั 1 กลมุ่ เป้าหมายเข้ารว่ มการจดั กระบวนการเรยี นรู้มีความรู้ความเข้าใจเก่ียวกบั การทอผ้าฝ้ายลายลูกแกว้ ตวั ชวี้ ัดผลผลติ (Out put ) -ผรู้ บั บรกิ าร รอ้ ยละ 80 ของประชาชนท่ีเขา้ ร่วมโครงการมีความรคู้ วามสามารถใน การทอผ้าฝ้ายลายลูกแก้ว ตัวช้วี ัดผลลพั ธ์ (Out come ) -ผูร้ บั บรกิ าร ที่เข้าร่วมการจัดกระบวนการเรียนรู้การทอผา้ ฝา้ ยลายลูกแกว้ การ พฒั นาอาชีพในชมุ ชน เขา้ ใจอย่างมปี ระสทิ ธิภาพ 4. วธิ กี ารการดาเนินงาน ใช้วงจรการควบคุมคุณภาพ (PDCA Cycle) หรือ วงจรเด็มม่ิง (Deming Cycle) ซึ่งเป็น แนวคิดการพัฒนาการทางานเพ่ือควบคุมคุณภาพงานให้มีการพัฒนาอย่างต่อเน่ือง พัฒนามาจากแนวคิดของ วอล์ทเตอร์ ซิวฮาร์ท (Walter Shewhart) ดังนี้ - การวางแผน (Plan) คอื การวางแผนการดาเนินงาน - ปฏบิ ตั ติ ามแผน (Do) คือ การดาเนนิ การเพอื่ ให้ไดต้ ามแผนทีม่ ีการกาหนดไว้ - ตรวจสอบการปฏิบัติตามแผน (Check) คือ ข้ันตอนท่ีเร่ิมเม่ือมีการดาเนินโครงการตามข้อ 2 ควร จะต้องทาการประเมนิ ผลการดาเนนิ งานวา่ เป็นไปตามแผนงานที่กาหนดไว้หรอื ไม่ - ปรับปรุงแก้ไขพัฒนาต่อเนื่อง (Act) คือ การนาผลประเมินท่ีได้มาทาการวิเคราะห์ เพื่อพัฒนาแผน ในการปรับปรุงตอ่ ไป

4.1 ข้นั วางแผนการดาเนินงาน (P : Plan) การวางแผน“การจดั กระบวนการเรยี นรกู้ ารทอผ้าฝ้ายลายลูกแกว้ ” ดงั น้ี ข้ันวางแผนการดาเนินงาน (P : Plan) 1.ศกึ ษาสภาพปญั หาและความตอ้ งการ 2.การศกึ ษาวเิ คราะห์ความตอ้ งการ 3.ศกึ ษาขอ้ มลู กระบวนการทอผา้ ฝา้ ยลายลกู แกว้

วธิ ดี าเนนิ การ การดาเนินการทอผ้าฝ้ายลายลูกแกว้ ในชมุ ชน มวี ิธีการดังนี้ กิจกรรมหลกั วตั ถปุ ระสงค์ กลมุ่ เป้าหมาย พืน้ ที่ เป้าหมาย ดาเนนิ การ 1.วางแผนการ - เพอ่ื สร้างแบบแผนการ -ผอู้ านวยการ มกี รอบแนวทาง ใน กศน.อาเภอ ปฏิบัตงิ าน การดาเนิน ขุนหาญ 2.นาเสนอโครงการ ดาเนินงาน และเขยี น -ขา้ ราชการ โครงการมี ผ้รู บั ผดิ ชอบ กศน. 3. ประสานงาน กบั โครงการ ขออนมุ ัตโิ ครงการ -ครอู าสาฯ โครงการ อาเภอ หน่วยงานทีเ่ กีย่ วข้อง โครงการได้รบั ขุนหาญ -ครู กศน.ตาบล การอนมุ ัติ 4. ดาเนินการ เพ่ือความพร้อม ใน บา้ นขุนหาญ ฝึกอบรมให้ - อนมุ ัติโครงการ การเตรยี มการ หมู่ 1 อาเภอ ประชาชนทราบและ - เพ่อื เตรียมความพรอ้ ม ดาเนนิ งาน ขนุ หาญ ไดเ้ รยี นรู้ถงึ แนว โครงการใหม้ ี ทางการทอผ้าฝ้าย ในการจดั กจิ กรรม - ผ้รู ับผดิ ชอบ ประสิทธิภาพ ลายลูกแก้วและให้ ประชาชนได้ ลอง โครงการและ 15 คน ปฏบิ ตั ิจริงและ นาไป ประกอบอาชีพได้ หนว่ ยงานที่ 5. สรุปผลการ เกี่ยวขอ้ ง ดาเนินงาน -เพ่ือฝึกอบรมให้เกดิ -ผู้รบั ผดิ ชอบ กระบวนการเรยี นรู้การทอ โครงการ ผา้ ฝ้ายลายลูกแกว้ -ผเู้ ข้ารว่ ม -เพ่อื ให้เกิดแกนนาในการ โครงการ เผยแพร่การทอผา้ ลาย ลูกแกว้ ในชุมชนอยา่ งมี ประสทิ ธิภาพ - เพ่อื ใหท้ ราบความพึง ประเมนิ ผล มีสรุปรายงาน กศน.อาเภอ พอใจ ของผ้เู ขา้ รว่ ม โครงการ โครงการเพ่ือนาผล ขนุ หาญ โครงการ นาผลท่ี ได้ไป ไปพฒั นาต่อไป พัฒนาในโครงการอืน่

ผูร้ ับผิดชอบ -นางสาววาสนิ ี รตั นา ครู กศน.ตาบล 4.2 กระบวนการผลติ ผลงาน หรอื ขนั้ ตอนการดาเนนิ งาน 1.วางแผนการปฏิบัตงิ าน 2.นาเสนอโครงการ 3. ประสานงาน กับหน่วยงานทีเ่ กย่ี วข้อง 4. ดาเนนิ การฝึกอบรมให้ประชาชนทราบและได้เรยี นรู้ถงึ แนวทางเกษตรธรรมชาติและ ให้ประชาชนได้ ลองปฏบิ ตั ิจริงและนาไปประยุกตใ์ ชใ้ นชวี ิตประจาวัน 5. วิเคราะห์ขอ้ มลู และสรุปผลการดาเนนิ งาน 5.ผลการดาเนนิ การ/ผลสมั ฤทธ/์ิ ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั ตวั ชว้ี ดั ผลการดาเนนิ งาน เกณฑ์ ผล เป้าหมายการบรรลุ บรรลุ ไมบ่ รรลุ 1.เพอ่ื ใหเ้ กิด รอ้ ยละ 80 ของผ้เู ขา้ รบั การอบรม มีความรู้ รอ้ ยละ กระบวนการเรยี นรู้ ความเขา้ ใจระดบั ดีมากข้ึนไป 90 การทอผ้าฝา้ ยลาย ลูกแก้ว 2.เพ่อื ใหเ้ กดิ แกนนาดา้ น ร้อยละ 80 ของผเู้ ข้ารับการอบรม มี รอ้ ยละ การทอผ้าฝ้ายลาย ลกู แก้ว ความสามารถปฏิบัติได้และมั่นใจระดบั มากขึ้นไป 90 3.ความพงึ พอใจ รอ้ ยละ 91 ของผู้เขา้ รบั การอบรม รอ้ ยละ มีความพึง พอใจระดับมาก-มากข้ึนไป 98

การประเมนิ การจดั กระบวนการเรยี นรู้การทอผ้าฝ้ายลายลูกแก้ว สู่การพัฒนาอาชีพใน ชุมชน มผี ลการดาเนินกิจกรรมบรรลุตามวตั ถุประสงค์ 6.ปจั จยั ความสาเรจ็ การจัดฝึกอบรมในลักษณะโครงการและสาธิตและให้ผู้เข้าร่วมได้ลงมือปฏิบัติจริง ได้รับ ประสบการณ์จริง จะช่วยทาให้องค์ความรู้ในการทอผ้าฝ้ายลายลูกแก้ว มีความพร้อมและได้รับความ นิยมในทอ้ งตลาด ปัจจยั หลักแห่งความสาเร็จ (Critical Success Factors : CSFs) ไดแ้ ก่ 6.1 ผ้บู ริหารสถานศกึ ษามวี สิ ัยทัศน์ เลง็ เห็นความสาคัญของการดาเนนิ กิจกรรม ให้คาปรึกษาการ วางแผน การดาเนินงานโดยเน้นประสิทธภิ าพ คือ การใชท้ รัพยากรที่มีอยู่อย่างจากัดอย่างคุ้มคา่ ประหยัด งบประมาณ ทนั เวลา ทันสมัย 6.2 มีการวเิ คราะหย์ ทุ ธศาสตรแ์ ละจุดเน้นการดาเนินงานของสานักงาน กศน. กบั ภารกิจงานเพ่ือวาง แผนการดาเนนิ กจิ กรรมใหเ้ ป็นไปตามนโยบาย มีขั้นตอนการดาเนินงานทชี่ ัดเจน ทาให้ขับเคลอ่ื นกจิ กรรมได้ อยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ 6.3 มีบคุ ลากร ไดแ้ ก่ ครู กศน.ตาบล ซ่งึ เปน็ ผูป้ ระสานงานในพ้นื ท่ชี มุ ชน รว่ มขบั เคลือ่ นพฒั นา ร่วมกัน 6.4 ได้รบั ความรว่ มมือจากภาคีเครือขา่ ย ผูน้ าในชุมชน ประชาชนในชุมชนเปน็ อยา่ งดี 6.5 มีการนเิ ทศตดิ ตามผลการดาเนินงานของครู ผปู้ ระสานงานกลุ่ม และนาเสนอผลการนิเทศต่อ ผูบ้ รหิ าร 7.การเผยแพร่ /การไดร้ บั การยอมรบั /รางวลั ท่ไี ดร้ บั เผยแพรใ่ นโลกโซเชียลมีเดยี (Social Media) facebook Fan pag กศน.ตาบลขนุ หาญ

8.ขอ้ เสนอแนะ facebook ขอ้ เสนอแนะ - ควรมีการอบรมเพ่ือส่งเสริมการเรยี นรอู้ ย่างตอ่ เน่ือง 9.เอกสารอา้ งองิ สานกั งานส่งเสรกิ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย.นโยบายและจดุ เนน้ การดาเนินงาน สานักงาน กศน.ประจาปีงบประมาณ พ.ศ.2564 (ระบบออนไลน)์ เข้าถึงไดจ้ าก https://drive.google.com /file/d/1xezIAXYqpyFBuKcDIvHvy7YwijYyzWsK/view (ลงชอ่ื )...................................................ผู้รายงาน (นางสาววาสินี รัตนา) ครู กศน.ตาบล (ลงชื่อ)......................................................ผ้รู บั รองขอ้ มูล (นางวาสนา ชารวี ัน) ผ้อู านวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอขนุ หาญ

ภาคผนวก อัตลกั ษณ(์ เอกลกั ษณ)์ /จดุ เดน่ ของผลติ ภณั ฑ์ 1. เนอ้ื ผา้ แนน่ หนาและสวยงามคงทน 2. ใชไ้ ด้ตามงานประเพณตี ่างๆ

กระบวนการผลติ วตั ถดุ บิ และสว่ นประกอบ 1. ดา้ ย 2. หลอดดา้ ย 3. อกั หลา 4. หลกั คน้ 5. ฟืม 6. ก่ี กระสวย ขน้ั ตอนการผลติ 1. นาดา้ ยมาป่นั ใสอ่ ักตามทต่ี ้องการ 2. เสรจ็ แล้วจงึ นามาคน้ เมือ่ ค้นเสร็จ 3. นาไปสบื 4. แลว้ ปั่นหลอด 5. จึงนาไปกางใส่กี่ เพื่อทอเป็นผืน ตามแบบท่ีกาหนดไว้



กลมุ่ ผผู้ ลติ ผปู้ ระกอบการ กลุ่มทอผา้ ฝา้ ยลายลกู แก้ว ท่ีอยู่ บา้ นขนุ หาญ หมู่ 1 ตาบลขุนหาญ อาเภอขนุ หาญ จังหวดั ศรีสะเกษ แหล่งจาหน่ายผลติ ภณั ฑ์ 1. กศน.ตาบลขุนหาญ 2. บ้านขนุ หาญ หมู่ 1 ตาบลขุนหาญ อาเภอขุนหาญ จงั หวดั ศรสี ะเกษ 3. ออกร้านในงานต่างๆ