คำ นำ หนังสือเล่มนี้จัดทำโดยนักศึกษำชั้นปีท่ี ๔ สำขำภำษำไทย คณะมนุษยศำสตร์และสังคมศำสตร์ มหำวิทยำลัยรำชภัฏเชียงใหม่ เพ่ือรวมรวบเกร็ดควำมรู้ ทำงภำษำไทย ผู้จัดทำหวังว่ำหนังสือเล่มน้ีจะเป็นประโยชน์ ให้แก่ทผี่ ้สู นใจ นำงสำววิภำวดี หลวงคำ ผจู้ ดั ทำ
เครอ่ื งหมายวรรคตอน
(…) มีหลกั เกณฑก์ ารใชด้ ังตอ่ ไปนี้ การเขียนวงเล็บหรือนขลิขิต ต้องเว้นวรรค ๑ ครั้งก่อนเปิดวงเล็บ และอีก ๑ ครงั้ หลังปิดวงเล็บ ส่วนข้อความภายในวงเล็บจะต้องติดกับเครื่องหมายวงเล็บ เปิดและปิด เช่น เสถียร โกเศศ (พระยาอนุมานราชธน), เจ้าพระยาพระคลัง (หน) ๑. ใช้กบั ข้อความทขี่ ยายหรืออธบิ าย จากขอ้ ความอน่ื และขอ้ ความใน ระหวา่ งวงเล็บนั้น จะอ่านหรอื เว้นเสียกไ็ ดโ้ ดยไมท่ าให้เนือ้ ความเสยี ไป ตวั อย่าง อรยิ สจั ๔ ไดแ้ ก่ ๑. ทกุ ข์ ๒. ทกุ ขสมุทยั (เหตุให้เกดิ ทุกข์) ๓. ทุกขนิโรธ (การดับทุกข์) และ๔. ทุกขนิโรธคามินปี ฏปิ ทา (ทางดาเนนิ ไปสู่ความดบั ทกุ ข์)
เครื่องหมำยวรรคตอน (…) (วงเลบ็ หรือนขลขิ ติ ๒) มหี ลักเกณฑ์การใชด้ งั ตอ่ ไปนี้ ๒. ใชข้ ยายความให้ชัดเจนยิง่ ขึน้ ตวั อยา่ ง ๑. พระธรรมราชนุวตั ร (ฟู อตฺตสิโว ป.๖) ๒. สลิ า น. หนิ , กอ้ นหนิ . (ป., ส. ศลิ า) ๓. ใช้กนั ตวั อกั ษรหรือตัวเลขขอ้ ย่อย อาจใช้เพยี งวงเล็บปดิ ข้างเดยี วได้ ตวั อยา่ ง (๑) (๑) หรอื ๑) (๒) (ก) หรอื ก) ๔. ใชก้ นั ตัวอักษรหรอื ตัวเลขบอกเชงิ อรรถ ตัวอย่าง ๑. วันร่งุ แรมสามค่า(๑)เป็นสา่ คญั อภิวนั ทล์ าบาทพระชนิ วร ................................... .................................... .................................... .................................... (๑) แรม ๓ ค่า เดอื น ๓ ตรงกับวนั อาทติ ย์ท่ี ๑๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๓๕๐. เครื่องหมาย (อ่านวา่ “วงเลบ็ ปดิ ” และเครอื่ งหมาย) อา่ นวา่ “วงเลบ็ ปดิ ”
เครื่องหมำยวรรคตอน “…” (อญั ประกำศ) มหี ลักเกณฑก์ ารใชด้ งั ตอ่ ไปนี้ การเขียนอัญประกาศ ควรวรรคก่อนเปิดเครื่องหมายค่าพูด และวรรคอีกครั้งหลังปิดเคร่ืองหมายค่าพูด ส่วนข้อความภายใน เคร่ืองหมายค่าพูดจะต้องติดกับเครื่องหมายค่าพูดเปิดและปิด เช่น xxx “yyy” xxx เป็นต้น ตัวอยา่ ง ตัว “นอ” มี 2 ชนดิ คอื ณ และ น เขาบอกฉนั ว่า “พรงุ่ นี้เขาจะไปโรงเรยี นกบั นอ้ ยหน่า”
เครื่องหมำยวรรคตอน ๆ (ไม้ยมก ๆ) มหี ลักเกณฑก์ ารใชด้ ังต่อไปนี้ การเขียนไม้ยมก ๆ ให้เว้นท้ังข้างหน้าและข้างหลัง เครอ่ื งหมายให้เสมอภาคหรอื เทา่ กบั เช่น xxx ๆ yyy เป็นต้น ตวั อย่างเช่น วันหนึ่งๆเขาทาอะไรบ้าง ผิด วันหน่ึงๆ เขาทาอะไรบา้ ง ผิด วนั หนึ่ง ๆ เขาทาอะไรบา้ ง ถกู ตอ้ ง
เครือ่ งหมำย วรรคตอน ไปยาลน้อย ฯ จลุ ภาคหรือจดุ ลูกน่้า , ทวภิ าคหรอื จุดคู่ : อฒั ภาคหรอื จดุ คร่ึง ; อัศเจรียห์ รือเคร่ืองหมายตกใจ ! ปรัศนีหรือเครือ่ งหมายค่าถาม ? และวิภชั ภาคหรอื อภัชภาค :- มีหลกั เกณฑก์ ารใชด้ ังตอ่ ไปนี้ เคร่ืองหมายเหล่าน้ี ต้องติดกับข้อความที่อยู่ก่อนหน้าส่วนข้อความ ที่อย่ตู ามหลังเครือ่ งหมายเหลา่ นี้ จะต้องวรรค ตัวอย่างเช่น xxxฯ yyy หรอื xxx, yyy หรอื xxx: yyy หรือ xxx; yyy หรอื xxx! yyy หรอื xxx? yyy หรือ xxx:- yyy ยกเว้นการใช้เคร่ืองหมายจุลภาคค่ันตัวเลขทุกสามหลัก ในจ่านวนที่ ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย ตั ว เ ล ข ต้ั ง แ ต่ ส่ี ห ลั ก ขึ้ น ไ ป ตั ว อ ย่ า ง เ ช่ น ๑ , ๐ ๐ ๐ และ ๑,๐๐๐,๐๐๐ เป็นตน้
เคร่ืองหมำยวรรคตอน ฯ (ไปยำลน้อย หรอื เปยยำลน้อย) มีหลกั เกณฑ์การใชด้ ังต่อไปนี้ ๑. ใชล้ ะคา่ ท่รี ้กู นั ดแี ล้ว โดยละส่วนท้ายไว้เหลอื แตส่ ว่ นหน้าของค่าพอเป็นท่เี ข้าใจ ตวั อย่าง กรุงเทพมหานคร เขยี นเปน็ กรงุ เทพฯ ๒. ใช้ละส่วนท้ายของวสิ ามานยนาม ซงึ่ ได้กล่าวกอ่ นแลว้ ตัวอยา่ ง ๑. มหามกุฏราชวทิ ยาลัย เขียนเป็น มหามกุฏฯ ๒. กรมพระราชวงั บวรสถานมงคล เขยี นเป็น กรมพระราชวังบวรฯ หมายเหตุ ก. ค่าแบบแผน โปรดเกล้าโปรดกระหม่อน ที่เขียนละส่วนท้ายเป็น โปรดเกล้าฯ ข. ค่า “ฯพณฯ อ่านว่า “พะนะท่าน” ใช้เป็นค่าน่าหน้าชื่อ หรือ ต่าแหน่งข้าราชการผู้ใหญ่ตั้งแต่รัฐมาตรีข้ึนไป และเอกอัครราชทูต เป็นต้น ตวั อย่างเช่น ๑.ฯพณฯ พลเอก เปรมติณสลู านนท์ นายกรฐั มนตรี ๒. ฯพณฯ นายกรฐั มนตรี
เครือ่ งหมำยวรรคตอน ฯลฯ (ไปยำลใหญ่ หรือ เปยยำลใหญ่) มหี ลักเกณฑก์ ารใช้ดงั ตอ่ ไปนี้ การเขียนไปยาลใหญ่ ฯลฯ ควรเว้นวรรค หน้าเคร่ืองหมาย ไปยาลใหญ่ ส่วนใหญเ่ ครอ่ื งหมายนจ้ี ะแสดงทา้ ยประโยค เช่น xxx ฯลฯ yyy เช่น ส่านวนไทยท่ีข้ึนต้นด้วยค่าว่า “หน้า” มี หน้าตาย หน้าเป็น หน้าบาน ฯลฯ ๑. ใช้ส่าหรับข้อความข้างท้ายท่ีอยู่ในประเภทเดียวกัน ซ่ึงยังมีอีกมาก แต่ไมไ่ ดน้ า่ มาแสดงไว้ ตวั อย่าง สง่ิ ของทซ่ี อ้ื ขายกันในตลาดที เนอ้ื สตั ว์ ผกั ผลไม้ น้าตาล นา้ ปลา ฯลฯ การอ่านเคร่ืองหมายไปยาลใหญ่ หรือ เปยยาลใหญ่ ที่อยูข่ า้ งทา้ ยขอ้ ความ ให้อ่านว่า ละ หรอื และอื่น ๆ
เครอ่ื งหมำยวรรคตอน ฯลฯ (ไปยำลใหญ่ หรือ เปยยำลใหญ่) มีหลักเกณฑ์การใช้ดงั ตอ่ ไปนี้ ๒. โบราณใช้ละค่าหรือข้อความท่ีอยู่ตรงกลางก็ได้ โดยบอก ตอนต้นและตอนจบไว้ ตวั อย่างเชน่ ๑. พยัญชนะไทย ๔๔ ตัว มี ก ฯลฯ ฮ ๒. เขาเจริญพุทธคุณวา่ อิติปิ โส ฯลฯ ภควาติ การอ่านเคร่ืองหมายไปยาลใหญ่ หรือ เปยยาลใหญ่ ที่อยู่ตรงกลาง ขอ้ ความ อ่านว่า “ละถึง”
เคร่อื งหมำยวรรคตอน . (มหพั ภำค) มีหลักเกณฑ์การใช้ดงั ต่อไปนี้ มหัพภาค หรือเครื่องหมายจุด ควรอยู่ติดข้อความที่อยู่หน้า เคร่ืองหมายมหัพภาค และต้องเว้นวรรคหลังเคร่ืองหมายมหัพภาค xxx. yyy ยกเว้นการใช้เคร่ืองหมายมหัพภาคเป็นจุดทศนิยมหรือ ประกอบช่ือของเว็บไซต์ หรือส่วนหนึ่งของที่อยู่ในอินเทอร์เน็ต ห้ามมี วรรคกอ่ นหรือหลงั เคร่ืองหมายมหพั ภาค ตัวอย่าง www.stks.or.th, [email protected]
เครอ่ื งหมำยวรรคตอน . (จุด (dot, point ๑) มหี ลักเกณฑก์ ารใชด้ ังต่อไปน้ี ๑. ใชเ้ ขียนไว้หลังตัวอักษรเพอ่ื แสดงว่าเปน็ อักษรย่อ ตวั อย่าง ๑. พ.ศ. ยอ่ มาจาก พทุ ธศกั ราช ๒. ค.ศ. ยอ่ มาจาก คริสต์ศกั ราช ๒. ใช้เขียนไว้ข้างหลังตัวอักษร หรอื ตัวเลขทบี่ อกลา่ ดับขอ้ ตวั อย่าง ๑. ก. (กอ) ข. (ขอ) ค. (คอ) ๒. ๑. (หนึ่ง) ๒. (สอง) ๓. (สาม) ในกรณีทม่ี ีข้อยอ่ ย ใหใ้ สล่ ่าดบั ข้อย่อยไว้หลงั จุด ตัวอยา่ ง ๑. ๑.๑ (หนึง่ – จุด – หนึ่ง) ๒. ๑.๑๐ (หนง่ึ – จุด – สิบ) ๓. ๔.๓.๑๒ (สี่ – จดุ – สาม – จดุ – สิบสอง) ๓. ใช้คั่นระหวา่ งช่วั โมงกับนาทเี พอื่ บอกเวลา ตวั อยา่ ง ๑๐.๑๕ น. (สิบ – นาฬิกา – สบิ ห้า – นาที)
เครือ่ งหมำยวรรคตอน . (จุด (dot, point ๒) มหี ลักเกณฑ์การใช้ดังต่อไปน้ี ๔. ใช้เปน็ จุดทศนิยม (หลังจุดทศนิยมใหอ้ ่านตัวเลขเรียงกันไป) ตวั อยา่ ง ๑. ๑.๒๓๕ (หนฺ ่งึ -จดุ -สอง-สาม-หา้ ) ๒. ๓ นาที ๓๐.๗๕ วินาที (สาม-นา-ที-สาม-สิบ-จุด-เจ็ด-ห้า-วิ-นา-ที) ยกเว้นในกรณีเงินตราใหอ้ ่านตามหน่วยเงนิ ตรานน้ั ๆ เช่น ๓. ๔.๕๐ บาท (สี่-บาท-หา้ -สบิ -สะ-ตาง) ๕. ใช้บอกเป็นตัวอกั ษรน่า อกั ษรควบ ในการบอกคา่ อ่าน ตัวอยา่ ง ๑. หน่งึ อา่ นว่า หนฺ ง่ึ ๒. ปลา อา่ นว่า ปฺลา ๖. ใช้บอกว่าเป็นตัวอักษรควบหรือเป็นตัวสะกดในการเขียนภาษาบาลีสันสกฤตท่ี เขียนด้วยตวั อกั ษรไทย ตัวอยา่ ง ๑. มิตรฺ (มดิ -ตฺระ) ๒. ราชนฺ (รา-ชนั ) ๓. นโม ตสสฺ (นะ-โม-ตดั -สะ)
เคร่ืองหมำยวรรคตอน :- (วิภัชภำค) มีหลกั เกณฑ์การใช้ดงั ต่อไปน้ี ใช้หลังค่า “ดังน้ี” “ดังต่อไปน้ี” เพื่อแจกแจงรายการ รายการ ที่ตามหลังเครอ่ื งหมายวภิ ชั ภาคให้ขึ้นย่อหน้าใหม่และใช้รายการแจกแจงครบ ทุกรายการ ตัวอยา่ งเช่น การสัมมนาครั้งนี้มีผู้แทนจากส่วนราชการต่าง ๆ เข้าร่วม ประชุมดงั ต่อไปน้ี:- กรมวชิ า กรมอาชีวศึกษา กรมวิชาการเกษตร กรมอนามยั กรมการแพทย์
เครือ่ งหมำยวรรคตอน ! (อศั เจรยี ์) มหี ลกั เกณฑ์การใชด้ งั ตอ่ ไปนี้ ๑. ใช้เขยี นหลังค่า วลี หรอื ประโยคทเี่ ป็นค่าอทุ าน ตัวอยา่ งเชน่ อุ๊ย! กรรมจริง! วา้ ย! ๒. ใช้เขียนหลังค่าเลียนเสียงธรรมชาติ เพ่ือให้ผู้อ่านท่าเสียงได้เหมาะสมกับ เหตกุ ารณใ์ นเรอ่ื งนน้ั ๆ เมื่อไม่สามารถจะเขียนใหถ้ กู ตอ้ งเป็นตัวหนงั สอื ได้ ตวั อย่างเชน่ โครม! ปัง! เปร้ยี ง! ๓. ใช้เขยี นหลงั ข้อความสนั้ ๆ ทีต่ อ้ งการเน้นเปน็ ค่าสงั่ หรือค่าเตือน เป็นต้น ตัวอย่างเช่น ไป! หยุด! ระวัง! อันตรายจากไฟฟา้ แรงสงู !
เครอื่ งหมำยวรรคตอน ; (อัฒภำค ๑) มหี ลกั เกณฑก์ ารใช้ดังตอ่ ไปน้ี ๑. ใชแ้ ยกประโยคเปรียบเทียบออกจากกนั ตัวอย่างเชน่ ๑.๑ ลักษณะเขียนหนังสือ เราเขียนถ้อยค่าติดกันไปหมดไม่เว้น ระยะค่าทุกค่าอยา่ งเช่น ลกั ษณะเขียนหนังสือของชาวยุโรป, จึงท่าให้เป็นที่ ฉงนแก่ผู้ไม่สู้ช่านิช่านาญ ในเชิงการอ่านหนังสือไทย ; ไม่ใช่แต่ชาว ตา่ งประเทศ, ถงึ แมค้ นไทยเราเองกร็ ู้สึกล่าบากอยไู่ มน่ ้อยเหมือนกัน. ๑.๒ คนบางคนมีความสามารถเล่นเครอื่ งดนตรีได้แทบ ทุกชนดิ ; บางคนเล่นไม่เปน็ สกั อยา่ ง. ๑.๓ น้่ามาปลากินมด; น้่าลดมดกินปลา. ๒. ใช้คั่นระหว่างประโยคที่มีรูปประโยคและใจความสมบูรณ์อยู่แล้ว เพื่อ แสดงความต่อเน่ืองอยา่ งใกลช้ ดิ ของประโยคน้นั ตัวอยา่ งเชน่ วาทยกรประสบอุบัติเหตุได้รับบาดเจ็บสาหัส; การแสดงดนตรี จึงต้องงด.
เคร่อื งหมำยวรรคตอน ; (อัฒภำค ๒) มีหลักเกณฑก์ ารใชด้ ังต่อไปนี้ ๓. ใชใ้ นหนังสอื ประเภทพจนานกุ รม ๓.๑ เพื่อขั้นบทนิยามของค่าท่ีมีความหมายหลายอย่าง แต่ความหมายนนั้ มีนัยเน่ืองกับความหมายเดิม ตวั อยา่ งเช่น กิ่ง น. ส่วนท่ีแยกออกจากต้น, แขนง; ใช้เรียกส่วนย่อยท่ีแยก ออกไปจากส่วนใหญ่ แต่ยังข้ึนอยู่กับส่วนใหญ่ เช่น ก่ิงอ่าเภอ; ลักษณะนาม เรียกงาช้างว่า ก่ิง; กิ่ง เรอื ชนิดหนึ่งในกระบวนพยุหยาตรา. ดุม น. ส่วนกลางของล้อเกวียนหรือล้อรถที่มีรูส่าหรับสอดเพลา; เครือ่ งกลัดกนั ส่วนตา่ งๆของเส้อื ผา้ ไมใ่ ห้แยกออกจากกันท่าเป็นรูปต่าง ๆ มัก มีรังดมุ สา่ หรับขัด, กระดมุ ลูกกระดมุ หรือลูกดุม ที่เรียก. ๓.๒ เพอ่ื ข้นั อกั ษรยอ่ บอกทมี่ าของค่า ตัวอยา่ งเช่น กุศล [-สน] น. สง่ิ ทดี่ ีที่ชอบ, บุญ. ว. ฉลาด (ส.; ป. กุสล). ปกรณ์ [ปะกอน] น. ค่าภรี ์, ตา่ รา, หนงั สอื . (ป. ปกรณ; ส. ปรฺ กรณ).
เครือ่ งหมำยวรรคตอน … (ไขป่ ลำหรอื จดุ ไขป่ ลำ…) มหี ลกั เกณฑ์การใช้ดังตอ่ ไปนี้ ไข่ปลาหรือจุดไข่ปลา… ประกอบด้วยจุด ๓ จุดเรียงติดกัน ไม่เว้นวรรคท้ังหน้าและหลังเครื่องหมาย และอาจอยู่ท้ายประโยคได้ ตัวอย่างเช่น xxx…yyy หรือ xxx… ในกรณีพิเศษท่ีเป็นช่ือร่างกฎหมาย ต่าง ๆ ซึ่งมักจะระบุช่องว่างหลัง ปีพุทธศักราช ให้เว้นวรรคหลังจุดของ ปพี ุทธศักราช ก่อนใส่เครื่องหมายไขป่ ลา เช่น พ.ศ. … เป็นตน้
เครอ่ื งหมายวรรคตอน =,/ (เสมอภาค = และ ทบั /) มหี ลักเกณฑก์ ารใช้ดงั ต่อไปนี้ เสมอภาค = ควรเคาะแป้นเคาะวรรค ๑ ครั้ง หรือ มากกว่า ๑ ครั้ง ก่อนและหลังเคร่ืองหมายเสมอภาค ข้ึนอยู่กับ ความสวยงาม ตัวอยา่ ง ๑+๑ = ๒ ทบั / ไม่เว้นวรรคทง้ั หนา้ และหลังเครอื่ งหมาย ตวั อย่าง วว ๕๒๐๔/ว.๑๐๒๒
เกร็ดความร้กู ารใช้คา ในชีวิตประจาวนั ต่อเตมิ หมายถึง ก. ขยายหรือเพิม่ ใหม้ ากหรอื ใหญ่ข้ึน เช่น พอ่ แมต่ ่อเติมบา้ นเดมิ เพือ่ ให้พอกบั ครอบครัวใหม่ เพิ่มเติม หมายถึง ก. เสริมหการใช้คาว่า ต่อเตมิ และรือเพมิ่ เตมิ เติมของท่ีมีอยู่แต่ยังไม่ สมบูรณ์ให้มีมากหรือสมบูรณ์ยิ่งขึ้น เช่น มีใครจะเพ่ิมเติม รายละเอยี ดของข้อตกลงระหวา่ งเราอีกหรือไม่ ตกแต่ง หมายถงึ ก. ประดับหรือทา่ ให้สวยงาม เช่น บา้ นน้ตี กแต่งภายในด้วยมณั ฑนากรชอื่ ดงั ตบแต่ง หมายถึง ก.ประดับ ท่าให้งาม หรือจัดให้ลูกสาว มีเรือนตามประเพณี เช่น นางสาวได้ตบแต่งลูกสาวให้เป็น ฝง่ั เป็นฝา
เกรด็ ความรู้การใช้คา ในชีวติ ประจาวัน คล้าย หมายถงึ ว. เกือบเหมือน เช่น เขาท้งั คคู่ ลา้ ยกัน ละมา้ ย มากเหมือนเปน็ พ่นี อ้ งกนั ใกลเ้ คียง หมายถงึ ว. เกือบจะเหมือน เช่น เค้าหน้าของเขา ละมา้ ยดาราละครคนหน่งึ หมายถงึ ว. ไมไ่ กลกัน เช่น เพอ่ื นบา้ นใกล้เคยี งกนั หรือ ว. ไมแ่ ตกตา่ งกันมากนกั เช่น หนังสอื สองเล่มนี้ มขี นาดใกล้เคียงกนั เหมอื นกนั หมายถึง ว. อยา่ งเดียวกัน, ไม่แปลกกัน เชน่ พ่ีนอ้ งคู่น้มี ีนสิ ัย เหมอื นกนั
เกร็ดความร้กู ารใชค้ า ในชวี ติ ประจาวนั ว่องไว หมายถึง คล่องแคล่ว,ปราดเปรียว เช่น ผู้นาควรเป็นผู้ท่ีมีความ คล่องแคล่ววอ่ งไว ตน่ื ตัวอยเู่ สมอ สามารถรับสถานการณ์ทุกชนดิ รวดเร็ว หมายถึง ว.เร็วไว เช่น หลังจากวางหูโทรศัพท์ เขาก็ออกไปจาก บ้านอยา่ งรวดเร็ว คล่องแคล่ว หมายถึง ว. สามารถท่าได้รวดเร็ว เช่น ปลาส่วนมากมีลาตัว ยาวหวั แหลม ทา้ ยแหลม ทาให้วา่ ยนา้ ได้อยา่ งคลอ่ งแคลว่ วอ่ งไว อ่อนแอ หมายถึง ว.มีก่าลังน้อย,ไม่แข็งแรง เช่น ผู้ชายบางคน อ่อนแอ ข้ีโรค ระบบประสาทเชือ่ งชา้ อ่อนไหว หมายถึง ว.มีอารมณ์เปล่ียนแปลงง่ายตามเหตุการณ์ เช่น เด็กวัยรุน่ มอี ารมณ์ออ่ นไหวไดง้ า่ ยชอบคิดมาก อ่อนโยน หมายถึง ว. มีกิริยาวาจานิ่มนวล เช่น น้าเสียงนุ่มนวลบอก นิสยั ออ่ นโยนของเขา
เกร็ดความรกู้ ารใชค้ า ในชีวิตประจาวนั การใช้คาว่า คดิ ถงึ นกึ ถงึ ระลกึ ถึง คิด ถึง หมายถึ ง ก.นึก ถึง,นึก ถึงด้วย ใจผู กพั น เช่ น ฉนั คิดถึงพอ่ แม่พนี่ ้องของฉันที่อยบู่ า้ น นึกถึง หมายถึง ก.ระลึกถึง คิดถึงเร่ืองราว หรือเหตุการณ์ใน อดตี เชน่ เพลงอะไรทค่ี ุณฟังแล้ว นกึ ถงึ สมัยเรียนมัธยม ระลึกถึง หมายถึง ก.คิดถึงหรือนึกถึงเร่ืองราวหรือเหตุการณ์ ในอดีตได้ เชน่ ระลึกถงึ ความหลัง การใช้คาว่า คนุ้ เคย ค้นุ ชิน คุ้นเคย หมายถึง ก. รู้จักชอบพอสนิทสนมเป็นกันเอง เช่น พวกเขา ทางานดว้ ยกันมานาน เลยคุ้นเคยกัน คุ้นชนิ เปน็ ค่ารวมกริยา คนุ้ กับ ชิน จงึ มีความหมายว่า เคยพบเคยเห็น เคยมีประสบการณ์และได้ท่าบ่อย ๆ จนอาจเป็นพฤติกรรมปรกติที่ท่า โดยไม่ตอ้ งคดิ เชน่ เขาคุน้ ชนิ กบั ท่ที ี่มเี สียงดัง จงึ พูดเสยี งดงั เป็นปรกติ
เกร็ดความรกู้ ารใชค้ า ในชีวติ ประจาวนั การใช้คาวา่ “รว่ ง” กับ “ล่วง” พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ หมายถึง ก. หล่น เช่น ใบไม้รว่ ง ผลไม้ร่วง หรอื หมายถึง ก.หลุด เชน่ “ร่วง” ถกู ชกฟนั ร่วง ผมร่วง เปน็ ต้น คา่ ทีม่ คี ่าว่า “ร่วง” ประกอบอยดู่ ว้ ย คือ “รว่ งรงุ้ ” หมายถงึ ว. พรายแสง (ใช้แก่เพชร) และ “ร่วงโรย” หมายถงึ ก. เสอ่ื ม ไป สน้ิ ไป เช่น สังขารรว่ งโรย, อดนอนหนา้ ตารว่ งโรย หมายถงึ ก. ผ่านจากจดุ หน่ึงไปยังอกี จดุ หนึ่ง เช่น เดนิ ลว่ งเข้า ไปในเขตหวงหา้ ม, เวลาลว่ งไปหลายปี คา่ ทมี่ คี า่ ว่า “ล่วง” “ลว่ ง” ประกอบอยูด่ ว้ ย คือ ล่วงเกิน ลว่ งขอื่ ลว่ งคา ล่วงประเวณี ลว่ งพน้ ล่วงรู้ ลว่ งละเมิด ล่วงลับ ล่วงลา้ ล่วงเลย ลว่ งวา่ ล่วงเวลา ล่วงหนา้
เกรด็ ความรูก้ ารใช้คา ในชวี ิตประจาวัน การใช้คาวา่ บาตร บาท บาด ค่าว่า “บาตร” “บาท” และ “บาด” เป็นค่าที่มักใช้กัน สับสน บางครั้งก็เขียนตามความเคยชิน เช่น ค่าว่าบิณฑบาต มักเขียน ผิดเป็น บิณฑบาตร และมักสับสนกับค่าว่า บาตรพระ ซ่ึงโดยมาก เขียนผิดเปน็ บาตพระ ๑.บาตร มีความหมายว่า น.ภาชนะชนิดหนึ่งส่าหรับภิกษุ สามเณรใช้รับอาหารบณิ ฑบาต คา่ วา่ บาตร เมื่อประสบกบั ค่าอื่นแล้ว ได้ความหมายใหม่ เช่น บาตรแก้ว หมายถึง บาตรใหญ่ ๓ ใบ ถักเชือกรอบนอก ในพระราชพิธีกัตติเกยา บาตรใหญ่ หมายถึง อ่านาจท่ใี ชใ้ นทางข่มขใี่ ช้เข้าคูก่ ับ อา่ นาจ เป็น อ่านาจบาตรใหญ่
เกรด็ ความรู้การใช้คา ในชีวิตประจาวัน ๒. บาท มหี ลายความหมาย ความหมายท่สี ี่ หมายถงึ ชว่ งเวลาเทา่ กบั ๑ ใน ๑๐ ของชั่วโมง เท่ากบั ๖ นาที ความหมายแรก หมายถงึ น. ตีน ราชาศัพทใ์ ช้ว่า พระบาท ความหมายที่สอง หมายถึง น.มาตราเงินตามวิธีประเพณี ๑๐๐ สตางค์ หรือ ๔ สลงึ เท่ากับ ๑ บาท สว่ น บาท ความหมายทสี่ าม หมายถงึ น. สว่ นหน่งึ ของบทแห่งคา่ ประพันธ์ เชน่ โคลง ๔ สุภาพ บทหนึ่งมี ๔ บาท
เกรด็ ความรู้การใช้คา ในชีวิตประจาวัน ๓. บาด หมายถึง ก.ท่าให้เกิดเป็นแผลหรือรอยขีดข่วนอย่างของ มีคมบาด เช่น มีดบาด แก้วบาด หญ้าคาบาด หากเป็นค่านาม หมายถึง แผล ซึ่งค่าว่า บาด เม่ือประสมกับค่าอื่นได้ค่าที่มีความหมาย ใหม่ เช่น บาดใจ หมายถงึ เจ็บแค้นใจ บาดตา หมายถึง สะดดุ ตาเพราะเห็นสีฉดู ฉาด บาดหมาง หมายถึง โกรธเคืองกนั หมองใจกนั ผิดใจกัน บาดหู หมายถงึ ขดั หู ระคายหู ทาใหไ้ ม่สบอารมณ์
การใช้ คะ คะ่ ใหถ้ กู ตอ้ ง คะ ใช้กับประโยคที่ตอ้ งการแสดง เสยี งสงู ท่ีเป็นประโยคค่าถาม หรอื เรียกดว้ ยความสภุ าพ ค่ะ ไปไหนกันคะ ใชก้ ับประโยคทีต่ อ้ งการแสดง เสียงตา่ ท่ีเป็นประโยคบอกเล่า พนี่ นิ จาคะมาทางนหี้ นอ่ ยค่ะ ตอบรับ หรอื ตอบคา่ ถาม ขอบคณุ ค่ะ ขอทางหนอ่ ยคะ่ นะคะ ใชก้ ับประโยคบอกเล่าหรือ ตอบรบั เชน่ กนั แตจ่ ะดูสภาพ และเปน็ ทางการมากกว่า ขอบคุณนะคะ ไมเ่ ขา้ ใจบอกได้นะคะ
บรรณานกุ รม วิกติ า่ รา. “ภาษาไทย/ไวยากรณ/์ การใชเ้ คร่ืองหมาย/การใช้ เคร่ืองหมายวรรคตอน” ๓ กันยายน ๒๕๖๑. https://th.wikibooks.org/wiki/ สา่ นักงานราชบณั ฑิตยสภา.“พจนานุกรมฉบับราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔.” ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔. http://www.royin.go.th/dictionary/index.php
บนั ทกึ ท้ายเลม่
Search
Read the Text Version
- 1 - 31
Pages: