ความรู้เบื้องต้นกับงานช่าง

ความรเู้ บอ้ื งต้นกับงานชา่ ง งานช่าง มีมาควบคู่กับมนุษย์ตั้งแต่ในยุคต่าง ๆ ตั้งแต่ในยุคหิน ยุคโลหะ จนกระทั่งในยุคปัจจุบัน เพื่อประโยชน์ในด้านการดารงชีวิตและความสะดวก สบาย ก่อให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ท้ังในด้านวัสดุ อุปกรณ์และเครือ่ งมอื กลายเป็นอาชพี ในสาขาต่าง ๆ งานช่างจึงมีความสาคัญเกี่ยวข้องกับการดาเนินกิจกรรมในชีวิตประจาวันของมนุษย์เป็นส่วนใหญ่ การมีความรู้ความเข้าใจในงานช่างตลอดจนการมีทักษะงานช่าง สามารถปฏิบัติตามทักษะกระบวนการทางช่าง อย่างถูกต้อง ก็จะเกิดประโยชน์ต่อการนาไปใช้ในการดารงชีวิตประจาวันเป็นอย่างดี ทั้งในเรื่องการเลือก และการใชว้ สั ดสุ ง่ิ ของเคร่ืองมอื เครอื่ งใชใ้ นบา้ น ศาสตร์ หมายถึง ต้องใช้ความรู้ ความชานาญ และประสบการณ์ ศิลป์ หมายถึง ตอ้ งมีความสวยงาม ประณตี ละเอียดออ่ น งานชา่ งจงึ ตอ้ งใช้ทัง้ สองอย่างควบคู่กัน จึงจะได้ ผลงานทด่ี มี ีประโยชน์และสวยงามด้วย ความหมายทักษะงานช่าง ทักษะ (Skill) หมายถึงความสามารถในการทางานได้อย่างคล่องแคล่ว ว่องไว รวดเร็วถูกต้องแม่นยา และความชานาญในการปฏบิ ตั ิจนเปน็ ท่เี ชอื่ ถือและยอมรับของบุคคลท่ัวไป ช่าง (Handy man) หมายถึง ผู้ท่ีมีความรู้และชานาญในงานหรือในศิลปะอย่างใดอย่างหนึ่ง ในการสรา้ ง การผลิต การซ่อมแซม บารงุ รักษา การดดั แปลงแกไ้ ขวัสดแุ ละอุปกรณต์ า่ งๆ งานช่าง (Handicraft) หมายถึง สิ่งท่ีเป็นผลเกิดจากการทางานของช่าง งานช่างแบ่งออกได้หลายสาขา เช่น งานไม้ ช่างไฟฟ้า ช่างโลหะ ช่างยนต์ ช่างประปา เป็นต้นผู้เป็นช่างจึงมักมีคาต่อท้าย เพื่อบอกประเภท หรือสาขาของงานที่ทา เช่น ช่างเขียนแบบ ช่างไม้ ช่างปูน ช่างไฟฟ้า ช่างประปา ช่างโลหะ ช่างคอมพิวเตอร์ เป็นตน้ ทักษะเชิงช่าง (Engineering skill) หรือทักษะปฏิบัติ หมายถึง ความสามารถหรือสมรรถนะในการ ใช้เครื่องมือช่างพ้ืนฐาน เพ่ือสามารถปรับปรุงซ่อมแซม ตกแต่งบ้านเรือน ท่ีอยู่อาศัย เคร่ืองใช้ในชีวิตประจาวัน ทักษะงานช่างในชีวิตประจาวัน อาจกล่าวได้ว่า เป็นงานท่ีต้องใช้ทักษะที่เป็นพื้นฐานเก่ียวกับการสร้าง การผลิต การซ่อมแซม บารุงรักษา การดัดแปลงเครื่องใช้ในบ้าน ที่ทุกคนสามารถทาได้ด้วยตนเอง ส่วนใหญ่ เป็นงานเก่ียวกับการซ่อมแซมแก้ไขส่ิงของเครื่องใช้ในบ้านท่ีชารุด เสียหาย หรือสร้างสิ่งของง่าย ๆ เช่น ซ่อมแซม โต๊ะ เก้าอ้ี ร้ัว ผนัง ถนน ทางเท้าในบ้าน การเดินสายไฟฟ้าในบ้าน การเดินสายโทรศัพท์ การต่อประปา การดูแลบารุงรักษาเคร่ืองใช้ไม้สอยภายในบ้าน ด้วยตนเอง ตลอดถึงเครื่องยนต์กลไกและเครื่องมือเคร่ืองใช้ ทางเทคโนโลยตี า่ ง ๆ เปน็ ต้น เพอื่ การดารงชีวติ ประจาวนั ได้อย่างมคี วามสุข ประโยชน์ทไ่ี ด้รบั จากการปฏบิ ตั ิงานชา่ งในบ้าน 1. เปน็ การฝกึ ฝนการเรียนร้เู พ่อื เป็นชา่ งฝีมือต่อไปในอนาคต 2. เป็นการตรวจสอบและซ่อมแซมปรบั ปรุงแก้ไขเครอ่ื งมอื เครอื่ งใช้ วัสดุอุปกรณ์ให้มีสภาพการใช้งานได้ เป็นอย่างดี เพอื่ ยืดอายุการใชง้ าน

3. เป็นการเรียนรู้เชิงประจักษ์ในการใช้เครื่องมือวัสดุอุปกรณ์ในงานช่างโดยตรงเพื่อการสร้างสรรค์ ช้ินงานในชวี ติ ประจาวนั หรอื เพือ่ การประกอบอาชีพต่อไป 4. สง่ เสรมิ การมีจิตสานกึ ความปลอดภยั ในการทางานไดเ้ ป็นอยา่ งดี 5. ส่งเสรมิ การคิดคดิ วเิ คราะหก์ ารแก้ปัญหา โดยการใช้งานช่างในการซอ่ มแซม 6. สง่ เสรมิ การใช้เวลาวา่ งให้เป็นประโยชนด์ ้วยการซ่อมแซม เครอื่ งมือเครื่องใชใ้ นบา้ น 7. ส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติส่ิงแวดล้อม โดยลดการใช้ทรัพยากรด้วยการซ่อมแซม ประกอบของใช้ที่มีอยู่แล้วใหม้ สี ภาพดีทดแทนการช้ือใหม่ ประเภทของงานช่าง งานชา่ งท่ีเกยี่ วขอ้ งกบั การนาไปใชใ้ นชวี ติ ประจาวนั สามารถจาแนกได้ 4 ประเภทดังนี้ 1. งานบารุงรักษา เป็นงานที่ต้องใช้ความรู้ความสามารถเก่ียวกับหลักการวิธีการทางาน การดูแล บารุงรักษา และข้อควรรังในการใช่เคร่ืองมือ เครื่องใช้ และอุปกรณ์ในบ้าน เช่น เคร่ืองใช้ไฟฟ้า เคร่ืองสุขภัณฑ์ เฟอร์นเิ จอร์ ใหส้ ามารถใช้งานได้อย่างถูกต้อง 2. งามซ่อมแซม เป็นงานท่ีต้องใช้ความรู้ความสามารถเกี่ยวกับหลักการทางานของเคร่ืองมือ เคร่ืองใช้ วัสดุอุปกรณ์ เพ่ือตรวจสอบอปุ กรณ์ เคร่ืองใช้ในบา้ นเมอื่ มกี ารชารดุ หรือเสียหาย 3. งานติดต้ัง เป็นงานท่ีต้องใช้ความรู้ความสามารถเกี่ยวกับหลักการทางานของเครื่องมือวัสดุ และอปุ กรณ์ เพ่ือตดิ ตั้งเคร่อื งใช้ อุปกรณใ์ นบ้านใหส้ ามารถใช้งานได้ 4. งานผลิต เป็นงานทต่ี อ้ งใชค้ วามร้คู วามสามารถและทักษะการใช้เคร่ืองมือ วัสดุและอุปกรณ์ โดยมีการ คิดวเิ คราะห์ วางแผน ออกแบบชน้ิ งานวธิ ีการทางานอย่างเปน็ กระบวนการสามารถเลือกใช้วัสดุ อุปกรณ์ เคร่ืองมือ และผลติ ชิ้นงานได้ตามความตอ้ งการ งานช่างจาแนกตามลกั ษณะงานได้ดงั นี้ 1. งานเขียนแบบ เป็นการถ่ายทอดจินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ ของวิศวกรหรือ นักออกแบบ ใหอ้ อกมาเป็นรปู เปน็ ร่างบนกระดาษ รูปรา่ งทเี่ กดิ ขึน้ จากการลากเส้นหลาย ๆ อย่าง เช่น เส้นดิ่ง เส้นโค้ง เส้นเอียง เส้นนอน มาประกอบกันเกิดเป็นรูปร่างเรียกว่า แบบ หรือ แบบงาน สามารถนาไปสร้างผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น ส่งิ ของอุปกรณ์ เคร่อื งมือเคร่อื งใช้ เคร่ืองจกั รต่าง ๆ เป็นตน้ 2. งานไฟฟา้ ชวี ิตประจาวันของมนุษย์ จะเก่ียวข้องกับของใช้ท่ีเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้า เพราะเครื่องใช้ไฟฟ้า ให้ความสะดวก ความสุขสบาย อย่างไรก็ตาม หากใช้ไม่เป็นหรือใช้ไม่ถูกต้อง ก็ย่อมมีโทษเช่นกัน การใช้จึงต้อง คานึงถึงเรื่องความปลอดภัย ความประหยัดและอายุการใช้งาน งานไฟฟ้าที่เป็นงานท่ีต้องใช้ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ของการนาเอาพลังงานไฟฟ้ามาใช้ ในลักษณะของการเปล่ียนเป็นรูปอ่ืน ๆ เช่น แสงสว่าง ความร้อน พลังงานกล งานไฟฟ้าในงานช่างพื้นฐาน สามารถปฏิบัติได้ท้ังชายและหญิง เพราะเป็นงานที่เก่ียวข้อง กบั ชวี ิตประจาวนั ซ่งึ จะตอ้ งรู้จักเครื่องมือเครื่องใช้ วิธีใช้ การเก็บบารุงรักษา ตลอดจนวัสดุอุปกรณ์ สามารถจัดหา และนามาใชไ้ ด้อยา่ งประหยัดและปลอดภัย 3. งานช่างยนต์ เป็นงานท่ีต้องอาศัยความรู้ ความสามารถในการซ่อมแซมและบารุงรักษายานยนต์ ดังน้ัน จึงต้องมีการเรียนรู้ในเรื่องของเคร่ืองยนต์เป็นหลัก ในปัจจุบันยานยนต์ที่นิยมใช้ได้แก่ รถยนต์

รถจักรยานยนต์ ซึ่งจะมีค่าใช้จ่ายในการใช้งานและการดูแลรักษามาก การยืดอายุการใช้งาน การดูแลตรวจเช็ค จะช่วยลดค่าใชจ้ า่ ยและอุบัตเิ หตุจากการใชง้ านของเคร่อื งยนต์ได้ 4. งานโลหะ งานโลหะเปน็ งานทตี่ ้องอาศัยทักษะ แรงกาย ความอดทน ความประณีตและบางครั้งต้องใช้ เทคนิค วิธีการ และประสบการณ์ในการทางานค่อนข้างสูง ผลงานจึงจะมีคุณภาพและมีความปลอดภัย ในการทางานส่วนประกอบของอาคารบ้านเรือน อุปกรณ์เครื่องใช้ภายในบ้านหลายชนิด ทาด้วยโลหะ หรือโลหะ เป็นส่วนประกอบ เชน่ รางนา้ ลกู กรง ประตู หมอ้ กระทะ ถังน้า เครื่องเรือน เป็นต้น เคร่ืองใช้แต่ละอย่างใช้โลหะ ต่าง ๆ กัน เช่น ทองแดง ทองเหลือง เหล็ก อะลูมิเนียม มีรูปแบบต่าง ๆ กันตามลักษณะของการใช้งาน เครื่องใช้ โลหะทุกอย่าง เม่ือใช้นานวันย่อมมีการชารุดเสียหายต้องบารุงรักษา เพื่อให้ใช้งานต่อไปได้อี ก งานช่างโลหะ บางชนดิ เชน่ งานช่างโลหะแผ่น สามารถนามาสรา้ งสรรค์เป็นเคร่อื งใชเ้ ครอ่ื งตกแตง่ ภายในบา้ นได้ 5. งานประปา ระบบประปาและระบบการระบายน้าเสียในอาการบ้านเรือน เป็นส่ิงจาเป็นอย่างยิ่ง สาหรับชีวิตประจาวัน ระบบประปาและระบบการระบายน้าโสโครกที่มีประสิทธิภาพมีผลต่อสุขภาพและอนามัย ของผอู้ าศัย งานประปาจึงมีความสาคัญและเป็นงานท่ีเก่ียวข้องกับการวัด การตัดต่อท่อ ข้อท่อ มีความสามารถใน การซ่อมแซม แกไ้ ขปญั หาทอ่ี าจจะเกดิ ข้ึนในระบบประปาและระบบการระบายนา้ ต่าง ๆ 6. งานไม้ งานไม้เป็นงานช่างท่ีใช้ฝีมือและความคิดสร้างสรรค์ ช่างไม้ต้องมีความอดทน ขยัน มีความรับผิดชอบสูง สามารถนาทรัพยากรธรรมชาติท่ีเป็นไม้มาประดิษฐ์ส่ิงของต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมทั้งน้ี จะต้องมีทักษะในการใช้เครื่องมือและวัสดุ จึงจะสามารถปฏิบัติได้ท้ังชายและหญิง เช่น การซ่อมบารุงรักษา เฟอรน์ เิ จอรห์ รือสว่ นประกอบของอาคารบา้ นเรือน เปน็ ต้น 7. งานปูน เป็นงานหลักในงานก่อสร้าง อาคารสมัยก่อน งานก่อสร้างจะใช้ไม้เป็นหลัก ปัจจุบัน ไม้มีจานวนน้อย ราคาสูง นอกจากน้ียังช่วยในการต่อเติมซ่อมแซมส่ิงก่อสร้าง เหมาะสาหรับงานที่ไม่ใหญ่นัก เช่น การกอ่ อฐิ ทาขอบไม้ การเทปูนทางเดนิ เป็นต้น 8. งานสี สีเป็นงานขั้นสุดท้ายของงานช่างหลายแขนง เช่น งานไม้ งานปูน และงานโลหะ เป็นต้น เพ่อื ตกแตง่ งานทส่ี าเรจ็ แล้วใหด้ ูเรยี บรอ้ ยสวยงาม และยังช่วยให้งานแต่ละชิ้นมีความคงทนถาวรยิ่งข้ึน ยืดอายุการ ใช้งานให้ยาวนาน งานสีมีหลักวิธีการของเคร่ืองมือเคร่ืองใช้ และ วัสดุท่ีต้องศึกษาจึงจะสามารถทางานได้อย่างมี ประสิทธิภาพ เป็นงานท่ีทาได้ทง้ั ชายและหญงิ