พื้นที่ต้นแบบรพ.สมุทรปราการ ปี 2566

เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ที่ตน้ แบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

คำนำ เอกสารประกอบการประกวดพื้นท่ีต้นแบบแห่งชาติด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลือกสำหรับหน่วยบริการ จังหวัดสมุทรปราการ ประจำปี 2566 จัดทำข้ึนโดย กลุ่มงานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ ในเอกสารฉบับน้ี ประกอบด้วย หมวดบริหาร หมวดบริการ และหมวดวิชาการ ซ่ึงเป็นการดำเนินงานของโรงพยาบาล สมุทรปราการในบทบาทหน้าท่ีโรงพยาบาลศูนย์ ที่มีส่วนในการขับเคล่ือนงานแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือกและการวางแผนงานร่วมกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสมุทรปราการ อย่างต่อเนื่อง ตามนโยบายของกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข โดยมีการนำแผนงานมาปรับใช้สู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมและถ่ายทอดไปสู่เครือข่ายแพทย์แผนไทย อำเภอเมืองสมุทรปราการ พร้อมทั้งกำกับ ติดตาม สนับสนุนการดำเนินงานอย่างต่อเน่ือง ภายใต้บริบท ของสังคมเมือง โดยมุ่งหวังให้เกิดการขับเคล่ือนงานด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก อย่างเป็นระบบ ประชาชนชาวจังหวดั สมุทรปราการมสี ขุ ภาพทีด่ ี และเกิดความย่ังยนื ทางดา้ นสขุ ภาพ การได้รับคัดเลือกเป็นพ้ืนท่ีต้นแบบดีเด่นแห่งชาติด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก ระดับจังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566 ในครั้งน้ี สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งม่ัน ตั้งใจ เกิดเป็นผลงานอันเป็นที่ประจักษ์ และความร่วมแรงร่วมใจของคณะผู้บริหาร แพทย์แผนไทย เครอื ขา่ ยแพทยแ์ ผนไทย และเจา้ หน้าทท่ี ีเ่ ก่ยี วขอ้ งทุกส่วน จึงขอขอบคุณผมู้ ีส่วนร่วมทุกทา่ น ไว้ ณ ที่น้ี กลุ่มงานการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ 10 พฤศจกิ ายน 2565 เอกสารประกอบการประกวดพนื้ ท่ตี ้นแบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

สารบญั หน้า เรอื่ ง 1 3 โรงพยาบาลสมทุ รปราการ 3 หมวดด้านบริหาร 7 15 ส่งิ แวดล้อมภูมทิ ศั น์ การนำองคก์ รและการจดั ทำแผนปฏิบัติการ 19 ระบบข้อมลู สารสนเทศและการวิเคราะหต์ น้ ทุนการจัดบริการดา้ นการแพทยแ์ ผนไทย 19 การแพทยพ์ ืน้ บา้ น และการแพทย์ทางเลอื ก 21 บคุ ลากร 21 การมสี ่วนร่วมของชมุ ชนและภาคเี ครือขา่ ย 31 หมวดด้านบรกิ าร 33 การจัดบรกิ าร 34 มาตรฐานบริการ 34 ผลลพั ธข์ องการจัดบรกิ าร 48 หมวดด้านวชิ าการ นวัตกรรม/งานวจิ ัยและการนำไปใชป้ ระโยชน์ การจดั การความรู้ เอกสารประกอบการประกวดพน้ื ท่ีตน้ แบบดีเดน่ แห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566

1 โรงพยาบาลสมุทรปราการ ความเปน็ มาของโรงพยาบาลสมทุ รปราการ เดิมเป็นสถานีอนามัยชั้น 1 (สุขศาลาเยี่ยมเกษสุวรรณ) มีนายแพทย์เทศบาลประจำในสังกัดเทศบาล เมืองสมุทรปราการ เนื้อที่ 4 ไร่เศษ มีอาคารเก่า 2 หลัง ตึก 2 ช้ัน 1 หลัง ช้ันล่างใช้ตรวจคนไข้ ช้ันบนเป็น สถานท่ีทำการเทศบาล ส่วนตกึ คนไขช้ น้ั เดยี ว ใชเ้ ป็นทีพ่ ักผปู้ ่วยใน มเี ตียงรับคนไข้ 25 เตียง พ.ศ. 2493 เทศบาลเมืองสมุทรปราการได้โอนกิจการโรงพยาบาลสมุทรปราการให้กับกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ และไดเ้ ปล่ยี นชอ่ื เป็น โรงพยาบาลสมุทรปราการ พ.ศ. 2503 ผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรปราการมีความเห็นว่าท่ีต้ังโรงพยาบาลเดิมเป็นที่เช่า มีเนื้อที่ คับแคบ ไม่สามารถขยายปลูกสร้างอาคารเพิ่มเติมให้เพียงพอกับจำนวนผู้ป่วยท่ีเพิ่มข้ึน เพราะตั้งอยู่ในพ้ืนที่ ชุมชนแออัด มีถนนล้อมรอบ 3 ด้าน จึงได้จัดหาที่เพื่อก่อสร้างโรงพยาบาลใหม่จากการบริจาค และการจัดซ้ือ เอกสารประกอบการประกวดพืน้ ทต่ี น้ แบบดีเดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวัดสมุทรปราการ ปี 2566

2 พ้ืนที่ตำบลท้ายบ้าน ได้มีการจัดสร้าง ตึกคนไข้ 2 ช้ัน 1 หลัง ตึกสูติกรรม 2 ช้ัน 1 หลัง โรงครัว 1 หลัง โรงซักฟอก 1 หลัง และท่ีพกั ศพ 1 หลงั พ.ศ. 2506 สำหรับพื้นที่ผู้ป่วยนอกจากการบริจาคของเรือโทโกศล กันตระบุตร ในระยะเวลา 3 ปี ท่ีได้ทำการก่อสร้างอาคารโรงพยาบาลได้มีอาคารท่ีสำคัญต่างๆเพ่ิมขึ้น ได้แก่ ตึกอำนวยการ ตึกคนไข้ 2 ชั้น ตึกสูติกรรม 2 ชน้ั ตกึ ผา่ ตดั ตกึ เอกซเรย์ ตกึ ภิกษอุ าพาธ และอาคารพกั เจ้าหน้าท่ี พ.ศ. 2508 จากความร่วมมือของประชาชน บริษัท ห้างร้าน พ่อค้า และข้าราชการ ซ่ึงเห็น ความสำคัญของสถานท่ีให้การรักษาพยาบาลของประชาชนจึงบริจาคทรัพย์สินสร้างอาคารให้กับโรงพยาบาล และส่วนราชการ ได้จัดสรรเงินงบประมาณให้อีกส่วนหนึ่ง โรงพยาบาลสมุทรปราการจึงได้เปิดบริการ อยา่ งเป็นทางการเม่อื วนั ท่ี 27 กนั ยายน 2508 เปน็ ตน้ มา ปัจจุบัน โรงพยาบาลสมุทรปราการ เป็นโรงพยาบาลศูนย์ จำนวน 600 เตียง ตั้งอยู่เลขท่ี 71 ถนนจักกะพาก ตำบลปากน้ำ อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ มีเน้ือที่ 23 ไร่ 75 ตารางวา ปี 2551 ได้รับ บริจาคเน้ือที่อีก 5 ไร่ 2 งาน 80 ตารางวา รวมเป็น 28 ไร่ 2 งาน 155 ตารางวา โรงพยาบาลสมุทรปราการ ได้รับการสนับสนุนด้านงบประมาณในการก่อสร้างอาคารครุภัณฑ์ และอัตรากำลัง เจ้าหน้าท่ี อีกท้ังได้รับการ จัดสรรแพทย์ผ้ชู ำนาญการเฉพาะด้านต่างๆตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสุข ทำให้เพ่ิมขีดความสามารถดา้ น ต่างๆอย่างมีคุณภาพยง่ิ ขึ้น วสิ ยั ทศั นโ์ รงพยาบาลสมุทรปราการ “โรงพยาบาลตติยภมู ิชั้นนำของกระทรวงสาธารณสขุ ทมี่ ีภมู สิ ถาปัตย์เอือ้ ต่อสขุ ภาพ” พันธกจิ โรงพยาบาลสมุทรปราการ 1. ใหบ้ ริการสุขภาพท่ไี ดม้ าตรฐานตามบรบิ ทของพ้ืนท่ี 2. สนบั สนนุ ภาคเี ครือข่ายในการดูแลสง่ เสริมสขุ ภาพของประชาชน 3. สร้างความผกู พันธข์ องบคุ ลาการ และส่งเสริมวฒั นธรรมความปลอดภยั และการบริการ อยา่ งรอบดา้ น 4. เพม่ิ ประสิทธภิ าพเทคโนโลยเี พ่ือการบรหิ ารจดั การ 5. เปน็ แหล่งเรยี นรู้ทางด้านการดูแล และรักษาสุขภาพ ค่านยิ มโรงพยาบาลสมทุ รปราการ ทำงานด้วยใจ (Service mind) ปลอดภยั บริการ (Safety Goal) ประสานเปน็ ทีม (Super team) เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ที่ตน้ แบบดเี ดน่ แห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

3 หมวดด้านบริหาร 1.1 สง่ิ แวดล้อมภูมทิ ัศน์ ดว้ ย โรงพยาบาลสมุทรปราการ มีการจัดภูมิทัศน์ท้งั ดา้ นอาคารสถานท่ีและบริเวณรอบๆ โรงพยาบาล ให้สอดคล้องกับโรงพยาบาล GREEN AND CLEAN ตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสุข ทำให้สิ่งแวดล้อม ของโรงพยาบาลเป็นสถานท่ีทำงานน่าอยู่ ผ่อนคลาย ร่มร่ืน และเอ้ือต่อการส่งเสริมสุขภาพของบุคลากร และผมู้ ารบั บริการ ทำให้หนว่ ยบริการแพทย์แผนไทยและการแพทยท์ างเลือก สะอาด สวยงาม เปน็ ระเบียบ อาคารสนนั สนนุ บริการ ชั้น 6 เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ทตี่ ้นแบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวดั สมุทรปราการ ปี 2566

4 สวนสมุนไพร บริการนวดฝ่าเท้าบรเิ วณลานดา้ นหลัง อาคารสนับสนุนบรกิ าร ช้นั 6 บริการส่งเสรมิ สุขภาพที่ OPD 1.1.1 จัดให้มีมุมความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลือกครบ ท้ัง 6 เร่ือง ได้แก่ ความรู้เก่ียวกับธาตุเจ้าเรือน การใช้ยาสมุนไพรไทยในการรักษา ท่ากายบริหาร นวัตกรรม งานวิจัย และผลงานเด่นท่ีเก่ียวกับการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ ทางเลือก โดยจดั ทำในรปู แบบปฏิทินรวบรวมองค์ความรู้วางไว้บริเวณทผี่ รู้ ับบริการสามารถมองเห็นได้ง่าย เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ท่ตี น้ แบบดีเด่นแห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

5 1.1.2 มีการประชาสัมพันธเ์ กี่ยวกบั ขั้นตอนการให้บริการและบรกิ ารการแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์ พ้นื บ้าน และการแพทย์ทางเลือกทั้งภายในและนอกหนว่ ยบริการ มบี ริการดังน้ี แพทยแ์ ผนไทย : รกั ษาด้วยยาสมุนไพร นวดบำบัดรักษา นวดตวั นวดฝา่ เท้า ประคบสมนุ ไพร อบสมุนไพร มารดาหลงั คลอด และคลนิ ิกกญั ชาทางการแพทยแ์ ผนไทย แพทย์แผนจีน : ฝงั เขม็ รมยา ครอบแก้ว นวดทุยหนา โคมไฟ infrared และกระตุ้นไฟฟา้ เอกสารประกอบการประกวดพื้นท่ีต้นแบบดีเดน่ แห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบ้าน และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

6 ประชาสัมพนั ธ์บริการผ่าน Page Facebook หน่วยงาน ประชาสัมพนั ธบ์ รกิ ารผา่ น WEBSITE โรงพยาบาล Page Facebook สำนักงานสาธารณสขุ จงั หวดั ประชาสัมพนั ธบ์ ริการท่ีจดุ ประชาสัมพนั ธห์ น้าโรงพยาบาล และศนู ย์สุขภาพชุมชนเมือง แผ่นพบั ประชาสัมพันธ์บริการ เอกสารประกอบการประกวดพน้ื ที่ต้นแบบดีเด่นแห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวดั สมุทรปราการ ปี 2566

7 1.2 การนำองคก์ ร 1.2.1 ผ้บู ริหารหน่วยบริการมกี ารแต่งต้งั คณะกรรมการการพฒั นางานด้านการแพทยแ์ ผนไทย และการแพทยท์ างเลือกระดับหน่วยงาน คำสง่ั แตง่ ต้งั คณะกรรมการฯ รายงานการประชุม ภาพการประชุม 1.2.2 ผู้บริหารหน่วยบริการมีการกำหนดและถ่ายทอดวิสัยทัศน์ พันธกิจ ค่านิยม ด้านการแพทย์ แผนไทย และการแพทย์ทางเลือกของหนว่ ยงานให้บุคลากรในหนว่ ยงานรบั ทราบ และมีการกำหนดทิศทาง และเปา้ หมายระยะยาว อยา่ งนอ้ ย 5 ปี วิสยั ทศั น์ สถานบรกิ ารแพทยแ์ ผนไทย และแพทย์ทางเลือกท่ีได้มาตรฐาน เครือข่ายบรกิ ารเข้มแข็ง เป็น แหล่งศึกษา ดงู าน และสรา้ งสรรคง์ านวิจัย พันธกจิ 1. ให้บรกิ ารสขุ ภาพทไ่ี ด้มาตรฐานตามบรบิ ทของพ้ืนที่ 2. สนับสนุนภาคีเครอื ขา่ ยในการดูแลส่งเสรมิ สขุ ภาพของประชาชน 3. สรา้ งความผูกพันของบุคลากร และสง่ เสริมวฒั นธรรมความปลอดภัย 4. เพม่ิ ประสิทธภิ าพเทคโนโลยี เพื่อการบรหิ ารจดั การ 5. เป็นสถานทฝ่ี ึกอบรมเรียนรขู้ องสหวิชาชพี ค่านยิ ม ทำงานดว้ ยใจ ปลอดภัยบรกิ าร ประสานเปน็ ทมี เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ท่ตี น้ แบบดีเด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566

8 ทศิ ทางและเป้าหมายระยะยาว 1. พัฒนามาตรฐานการบรกิ ารด้านการแพทย์แผนไทย และการแพทยท์ างเลือกสกู่ ารรบั รองคุณภาพ 2. สร้างการบริการเชิงรุก และเครือข่ายบริการที่มีประสิทธิภาพ โดยมุ่งเน้นการดูแลผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาตและสง่ เสรมิ การเลีย้ งบุตรด้วยนมแมใ่ นมารดาหลงั คลอด 3. พัฒนางานวิชาการ การจัดการองค์ความรู้ ด้านการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก เพอ่ื นำไปสู่งานวจิ ัยทมี่ คี ุณภาพ ได้รบั การยอมรับ และสามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชนต์ ่อสงั คมได้ 4. เป็นแหล่งฝึกประสบการณ์การเรยี น การสอน ด้านแพทย์แผนไทย และแพทย์ทางเลอื กทีค่ รบวงจร มีเอกสารเผยแพร่หนงั สือแจ้งเวยี น และป้ายประชาสัมพันธ์ เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนท่ีตน้ แบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบ้าน และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวัดสมุทรปราการ ปี 2566

9 ถ่ายทอดวสิ ัยทัศน์ พันธกิจ และค่านยิ ม ในท่ปี ระชุมหน่วยงาน 1.2.3 มีการนำข้อมูลมาวิเคราะห์ และจัดลำดับความสำคัญของปัญหา เพ่ือจัดทำแผนงาน/ โครงการ/กิจกรรม ในการดำเนินงานแก้ไขปัญหาที่สอดคล้องกับแผนปฏิบัติการด้านการแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก ระดับหน่วยงาน ตามข้อส่ังการ/นโยบายของจังหวัด กรม และ กระทรวง 1.2.4 การติดตามประเมนิ ผล ปรับปรุง แผนงาน/โครงการ/กิจกรรมอย่างต่อเน่ือง และมกี ารจัดทำ รายงานสรปุ ผลการดำเนินงานประจำปี ปีทีผ่ า่ นมา (Year Report) เอกสารประกอบการประกวดพื้นท่ตี ้นแบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบา้ น และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวดั สมุทรปราการ ปี 2566

10 การวิเคราะห์ผลการดำเนนิ งานตามข้อสั่งการ/นโยบายจงั หวัด กรม กระทรวงปีงบประมาณ 2564 และแผนการดำเนินงานตามขอ้ สงั่ การ/นโยบายจงั หวัด กรม กระทรวง ปี 2565 ผลการดำเนินงานดา้ นการแพทย์แผนไทยตามขอ้ สัง่ ผลการดำเนนิ งานดา้ นการแพทยแ์ ผนไทยตามขอ้ สัง่ การ/ การ/นโยบายจังหวดั กรม กระทรวง ปี 2564 นโยบายจังหวัด กรม กระทรวง ปี 2565 แผนงานท่ี 6 : โครงการพัฒนาระบบบริการการแพทย์ แผนงานท่ี 6 : โครงการพัฒนาระบบบรกิ ารการแพทยแ์ ผน แผนไทยและการแพทย์ทางเลอื ก ไทยและการแพทย์ทางเลอื ก ตัวชี้วัด : ร้อยละผู้ปว่ ยนอกได้รับบริการทางการแพทย์ ตัวช้ีวดั : รอ้ ยละผู้ปว่ ยนอกไดร้ บั บรกิ ารทางการแพทย์แผน แผนไทยและการแพทยท์ างเลือก ไทยและการแพทยท์ างเลอื ก เปา้ หมาย รพ.ศ : ร้อยละ 14 ผลลพั ธ์การดำเนินการ : รอ้ ยละ 3.95 แผนงานท่ี 9 : อุตสาหกรรมการแพทยค์ รบวงจร การทอ่ งเทยี่ วเชิงสุขภาพ ความงาม และแพทย์แผนไทย - ตัวช้ีวัด : มูลค่าการใชย้ าสมุนไพรในเมืองสมนุ ไพร และจงั หวดั ในเขตสขุ ภาพ แผนงานที่ 14 : การพัฒนางานวิจัยและนวตั กรรม เป้าหมาย เพ่มิ ขึ้นร้อยละ 2 ดา้ นสุขภาพ แผนงานที่ 14 : การพัฒนางานวจิ ัยและนวตั กรรม ตัวชีว้ ดั : จำนวนนวัตกรรมหรอื เทคโนโลยสี ุขภาพที่คดิ คน้ ดา้ นสขุ ภาพ ใหมห่ รือทพ่ี ฒั นาตอ่ ยอด ตวั ชีว้ ัด : จำนวนนวตั กรรมหรอื เทคโนโลยสี ุขภาพที่คิดค้นใหม่ แผนงานท่ี 28 : โครงการกัญชาทางการแพทย์ หรอื ทพี่ ฒั นาต่อยอด แผนงานที่ 28 : โครงการกญั ชาทางการแพทย์ ตวั ชวี้ ัด : รอ้ ยละโรงพยาบาลสงั กดั สำนกั งาน ตวั ชี้วดั : รอ้ ยละโรงพยาบาลสังกดั สำนกั งานปลดั กระทรวง ปลดั กระทรวงสาธารณสขุ ท่มี ีการจัดบริการคลินกิ กญั ชา สาธารณสุขที่มกี ารจดั บริการคลินกิ กญั ชาทางการแพทย์ ทางการแพทย์แบบบรู ณาการ แบบบูรณาการ ผลลพั ธ์การดำเนินการ : มกี ารจัดบริการคลนิ กิ กญั ชาทาง ตวั ชวี้ ัด : รอ้ ยละของผู้ปว่ ยที่มีการวินจิ ฉัยระยะ การแพทย์แบบบรู ณาการ ประคับประคอง (Palliative care) ที่ไดรบั การรกั ษาด้วยยา กญั ชาทางการแพทย์ เปา้ หมาย รอ้ ยละ 5 ตัวชี้วัด : ร้อยละของผปู้ ่วยทงั้ หมดทไ่ี ดรบั การรกั ษาดว้ ยยา กญั ชาทางการแพทย์ เปา้ หมาย เพ่ิมข้ึนรอ้ ยละ 5 การจดั ลำดบั ความสำคัญของปญั หา 1. จำนวนผู้รับบริการด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เมื่อเทียบกับแผนปัจจุบันยังมีปริมาณ การเข้ารับบริการนอ้ ย เนื่องจากเป็นโรงพยาบาลระดับตตยิ ภมู ิ และอยู่ในสถานการณ์ระบาดของโรคตดิ เช้ือ ไวรัสโคโรนา 2019 มกี ารสนับสนุนบุคลากรเพื่อรว่ มดำเนนิ การท่ีโรงพยาบาลสนามหลายเดือน จงึ ส่งผลต่อ ตวั ชีว้ ัดร้อยละผู้ปว่ ยนอกท่ีได้รับบริการทางการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ตาม Service plan ยังไมไ่ ด้ตามเป้าหมาย 2. มูลค่าการส่ังจ่ายยาสมุนไพรมีปริมาณน้อยลง เนื่องจากมีการระบาดของโรคโควิด19 จึงมีการปิด การให้บริการของคลินิกตามคำสั่งของ ศบค. ขณะที่ได้รับการบริจาคสนับสนุนการจ่ายยาฟ้าทะลายโจร ซึ่งไม่ไดน้ ำมาคิดมูลค่ายา ทำให้มลู ค่าการใช้ยาสมุนไพรปีงบประมาณ 2563 = 1,021,646 เปรยี บเทียบกับ ปงี บประมาณ 2564 = 968,181.75 ลดลงร้อยละ 5.2 3. มีการจดั คลินกิ กญั ชาทางการแพทยแ์ บบบรู ณาการ แตผ่ ู้ปว่ ยยงั เขา้ ถึงบริการได้นอ้ ย 4. ยงั ไม่มีการดำเนินงานดา้ นการวิจยั และนวัตกรรมด้านสขุ ภาพ เอกสารประกอบการประกวดพนื้ ทตี่ น้ แบบดเี ด่นแห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

11 แผนงาน/โครงการ/กจิ กรรมและการติดตามประเมนิ ผล แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม เป้าหมาย ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4 แผนงานท่ี 6 ด้านบรกิ ารเป็นเลิศ 14 % 3.08 3.84 4.12 4.43 (Service Excellence) - เพ่ิมการประชาสมั พนั ธ์ แนวทางการพฒั นา - จดั บริการคลนิ ิก โครงการพัฒนาระบบบริการการแพทย์ บรกิ าร ผา่ นทาง website การแพทย์แผนไทย แผนไทย และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาล ท่ีคลนิ ิกศูนยส์ ุขภาพ ชุมชนเมอื ง ตัวชวี้ ดั : รอ้ ยละผปู้ ว่ ยนอกได้รบั บรกิ าร - กำหนดผู้รบั ผิดชอบ สปั ดาห์ละ 1 คร้งั ทางการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ และระยะเวลา ทางเลอื ก ในการประชาสัมพนั ธ์ ผลการดำเนินงานปี 2564 ร้อยละ 3.95 ใหม้ ากขึ้น (สัปดาหล์ ะ 1 ครั้ง) แนวทางการแก้ปญั หา 1. เพม่ิ การประชาสัมพันธบ์ ริการ ท้งั ใน และนอกรพ.ผา่ นทางแผน่ พบั Page Facebook หนว่ ยงาน และเว็บไซต์ รพ. 2. พฒั นาระบบบรกิ ารคลินิกพเิ ศษ 4 โรค 3. เพ่ิมบริการเชิงรกุ ในการส่งเสริมสุขภาพ ของประชาชนร่วมกบั องค์กรปกครอง ส่วนท้องถ่ิน สรปุ ผลการดำเนนิ งาน ปีงบประมาณ 2565 - รอ้ ยละผ้ปู ว่ ยนอกไดร้ บั บริการทางการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก = 4.43% แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม เปา้ หมาย ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4 แผนงานที่ 9 : อตุ สาหกรรม เพิ่มข้ึน -22.8 +55.01 +31.4 -5.97 การแพทย์ครบวงจร การท่องเท่ียว 2% เชิงสขุ ภาพ ความงาม และแพทย์ แนวทางการพัฒนา แนวทางการ แผนไทย - ประชาสมั พันธ์เชิงรุก พฒั นา ในการรักษาโรคและ ตวั ชวี้ ดั : มลู ค่าการใชย้ าสมนุ ไพรในเมือง อาการในกลุม่ ผ้ปู ว่ ยโรค - จัดทำบญั ชยี า สมนุ ไพร และจังหวดั ในเขตสขุ ภาพ ท่วั ไป และผู้ปว่ ย Long สมุนไพร ผลการดำเนนิ งานปี 2564 covid พรอ้ มสรรพคณุ ลดลงร้อยละ 6.4 - ประสานแพทย์ทอี่ อก ไวท้ ่ี NCD clinic ตรวจ NCD clinic และ และศูนย์สขุ ภาพ แนวทางการแกป้ ญั หา ศนู ยส์ ุขภาพชมุ ชนเมือง ชุมชนเมอื ง 1.ประสานองค์กรแพทย์ เร่อื งการใช้ยาสมุนไพร เร่ืองการขอความร่วมมอื ในการใชย้ า ในการรักษาผปู้ ว่ ย First line drug และยาทดแทน ยาน้ำแกไ้ อมะขามป้อม และยาอมมะแวง้ 2. ใหค้ วามรู้เจา้ หนา้ ท่ีทศ่ี ูนยส์ ขุ ภาพ ชุมชนเมอื งในการใชย้ าสมุนไพร ในการรักษาโรคและอาการ สรุปผลการดำเนินงาน ปีงบประมาณ 2565 - มลู คา่ การใช้ยาสมนุ ไพรในจังหวัดในเขตสขุ ภาพเปา้ หมายเพ่มิ ข้ึนร้อยละ 2 - ผลการดำเนินงานปงี บ 2565 เพ่มิ ข้นึ 15.54% เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ท่ีต้นแบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

12 แผนงาน/โครงการ/กจิ กรรม เปา้ หมาย ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4 แผนงานที่ 28 : โครงการกัญชาทางการแพทย์ 5% 0 ราย 3 ราย 1 คน 0 ราย เปา้ หมาย ไตรมาส 1 = 0.7% = 0.23% ไตรมาส 4 ตวั ชี้วัด : ร้อยละผู้ปว่ ยทีม่ กี ารวนิ ิจฉยั ระยะประคบั ประคอง (Palliative care) ท่ีไดร้ ับการรักษาด้วยยากญั ชาทาการแพทย์ ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 เรมิ่ เกบ็ ขอ้ มลู ปีงบประมาณ 2565 ปีงบประมาณ 2565 - ผ้ทู ่ีไดร้ ับการวินจิ ฉัยและไดร้ บั ยากญั ชา 4 ราย - ผทู้ ี่ได้รับการวนิ จิ ฉัยทั้งหมด 425 ราย แนวทางการพฒั นา 1.ปรบั ระบบบริการการเข้าถงึ กัญชาทางการแพทย์เพอื่ ให้ ผูร้ ับบริการเขา้ ถึงไดง้ า่ ยขน้ึ 2.ประชาสัมพันธ์คลินิกกัญชาทางการแพทยเ์ ชิงรกุ ผา่ น Social media เช่น Facebook ของกลุ่มงาน ของโรงพยาบาล และ Line เปน็ ต้น 3.ร่วมกบั ทีมสหสาขาวชิ าชพี ในการดูแลผู้ปว่ ย Palliative care ในหอผู้ปว่ ย แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม ตัวช้วี ัด : ร้อยละของผู้ป่วยทั้งหมดที่ไดร้ ับการรกั ษาดว้ ยยา เพิ่มขน้ึ 32 ราย 32 ราย 14 ราย 11 ราย กัญชาทางการแพทย์ 5% แนวทางการพฒั นา 1.ประชาสมั พันธ์คลินิกกญั ชาทางการแพทย์เชิงรกุ ผา่ น Social media เช่น Facebook ของกล่มุ งาน ของโรงพยาบาล และ Line เป็นตน้ 2. สง่ เสริมให้มีการอบรมเพมิ่ ศกั ยภาพผใู้ หบ้ ริการคลินิกกัญชา ทางการแพทย์ 3. ประชุมทีมงานเพ่อื ขับเคลือ่ นนโยบาย และวางแผน ดำเนนิ งาน 4. จดั บริการกญั ชาทางการแพทยแ์ ผนไทยและกญั ชาทาง การแพทย์แบบบรู ณาการท่ีเหมาะสม สรปุ ผลการดำเนนิ งาน ปงี บประมาณ 2565 1. ร้อยละของผู้ป่วยทม่ี กี ารวนิ จิ ฉยั ระยะประคับประคอง (Palliative care) ทไี่ ด้รับการรกั ษาดว้ ยยากญั ชาทางการแพทย์ = 0.94% 2. ร้อยละของผู้ปว่ ยท้งั หมดท่ีไดร้ บั การรักษาดว้ ยยากญั ชาทางการแพทย์ = เพิ่มข้ึน 48.21% * หมายเหตุ ไตรมาสที่ 3 และ 4 ทางกรมการแพทยแ์ ผนไทยฯ ยุติการสนับสนนุ ยากญั ชาท้งั การแพทยแ์ ผนไทย และการแพทยแ์ ผนปจั จบุ ันทำใหย้ าบาง รายการหมดและโรงพยาบาลได้ดำเนนิ การอยรู่ ะหวา่ งการจดั ซื้อเวชภัณฑ์ยา ประกอบกบั ยาทีส่ นบั สนนุ หมดอายุ แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม เป้าหมาย ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4 1 เร่อื ง แผนงานที่ 14 : การพัฒนา สเปรยม์ ะกรูด ยาดมสมนุ ไพร ทงิ เจอร์พญายอ นำ้ มนั ขงิ ใส่ผม งานวิจัยและนวตั กรรมดา้ นสขุ ภาพ สเปรยต์ ะไคร้หอม 2 สตู ร ทิงเจอร์ทองพนั ชงั่ ตำรบั ยาพอกเขา่ ตวั ชวี้ ดั : จำนวนนวตั กรรมหรอื 1. นวพฤกษ์ เทคโนโลยีสุขภาพท่คี ิดค้นใหม่ 2. ไทย-จีน หรอื ทพ่ี ฒั นาตอ่ ยอด ผลการดำเนินงานปี 2564 จัดทำผลติ ภัณฑ์ 1 ชนดิ ครีมนวดแก้ปวดสูตรสปา เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ทีต่ น้ แบบดเี ด่นแห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมุทรปราการ ปี 2566

13 แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม เปา้ หมาย ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4 แผนการพฒั นา 1. ประชมุ ทมี เพื่อสร้างนวัตกรรม/ ผลิตภัณฑส์ ขุ ภาพ ตามบรบิ ทของ หนว่ ยงาน และกลมุ่ ผู้รับบรกิ าร 2. คน้ หา และรวบรวมขอ้ มลู นวตั กรรม /ผลิตภณั ฑท์ ถ่ี ูกคัดเลอื ก ในการจดั ทำท่ีมจี ำหนา่ ยตาม ทอ้ งตลาด เพื่อเปรียบเทยี บขอ้ มลู ดา้ นตา่ งๆ 3. กำหนดระยะเวลาในการจดั ทำ ผลติ ภณั ฑ์แต่ละชนดิ 4. จัดทำผลติ ภัณฑแ์ ละประเมินผล 5. จดั ทำแผ่นพับขอ้ มูลผลติ ภณั ฑ์และ ประชาสัมพันธ์ สรุปผลการดำเนินงาน ปงี บประมาณ 2565 - จดั ทำผลิตภัณฑ์รวมทง้ั หมด 8 ผลติ ภณั ฑ์ และยาดมสมนุ ไพรนวพฤกษ์ได้รบั การคดั เลือกเป็นตำรับยาสมนุ ไพร ท่ีได้เผยแพร่องค์ความรู้ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยของสำนักงานนายทะเบียนจังหวัดสมุทรปราการ ปงี บประมาณ 2566 ตำรบั ยาพอก เข่า เอกสารประกอบการประกวดพื้นท่ตี น้ แบบดีเด่นแห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

มีการจดั ทำแผนพฒั นางานดา้ นการแพทย์แผนไทยฯ ประจำปงี บประมาณ 2566 ทีส่ อดค แผนพัฒนางานปีงบประมาณ 2566 ลาดบั รายการ ต.ค.-65 พ 1 พัฒนาคลนิ ิกกัญชาทางการแพทย์ เพื่อใหผ้ รู้ ับบริการเข้าถึงไดม้ ากขนึ้ ขยายงานบริการเชิงรุกโดยการออกเยยี่ มบา้ นผปู้ ่วยร่วมกับกลมุ่ งานพยาบาลชมุ ชน 2 โดยมุ่งเน้นในผปู้ ่วยตดิ เตยี ง IMC Palliative care 3 ขยายบริการเชงิ รุกดา้ นการส่งเสริมสุขภาพ(นวดฝ่าเท้า)ทอี่ าคารผปู้ ่วยนอกชนั้ 1 4 จัดทายาปรุงเฉพาะรายสูตรตารับยาพอกเข่าและนาเข้าในบญั ชยี าโรงพยาบาล 5 สร้างเครือข่ายนมแม่ในอาเภอเมือง 6 สร้างเครือข่ายดแู ลผปู้ ่วย Palliative care ในอาเภอเมือง 7 พัฒนาระบบบบบบรริกิกาารรใในนกกาารรดดูแลู ปู้ผวู่้ปยว่ อยมัอมัพพฤฤกกษษ์ อ์ อัมมั พพาาตตรระะยยะกลาง 8 จัดทาผลิตภณั ฑ์ทมี่ ีสว่ นผสมของกัญชา 9 เข้าร่วมโครงการกบั โรงเรียนวัดราษฎร์บารุงในการสอนเดก็ นวดฝา่ เทา้ เอกสารประกอบการประกวดพน้ื ทตี่ ้นแบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จ

14 คล้องกบั นโยบาย/ขอ้ สงั่ การของกระทรวง กรม จงั หวัดสมทุ รปราการ ระยะเวลาดาเนินงาน พ.ย.-65 ธ.ค.-65 ม.ค.-66 ก.พ.-66 ม.ี ค.-66 เม.ย.-66 พ.ค.-66 มิ.ย.-66 ก.ค.-66 ส.ค.-66 ก.ย.-66 จงั หวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

15 1.3 ระบบข้อมูล สารสนเทศและการวิเคราะห์ต้นทุนการจัดบริการด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์ พืน้ บ้านและการแพทยท์ างเลอื ก 1.3.1 มีการติดตาม วิเคราะห์ ประเมินผลข้อมูลการบริการผ่านระบบฐานข้อมูล HDC และจัดทำ รายงานผลการดำเนินงานด้านการแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์ทางเลือก และการแพทย์พนื้ บ้าน มีการประมวลผลขอ้ มูลสารสนเทศ จากฐานข้อมูล HDC ทุก 1 เดือน เพ่ือใชใ้ นการวางแผนพฒั นางาน การบริหารจัดการด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก และมีการสรุป ผลการดำเนินงานทุกปเี พอ่ื นำเสนอผบู้ ริหารโรงพยาบาล ฐานข้อมลู HDC นำขอ้ มูลมาประมวลผลการดำเนินงานโรงพยาบาลสมทุ รปราการ ปี 2563-2565 รอ้ ยละผู้ป่วยนอกท่ีรับบริการการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก ในปี 2565 ยังไม่บรรลุ เกณฑ์เป้าหมายจงึ ไดว้ างแผนการพฒั นางานตอ่ เนือ่ ง ดงั น้ี 1. ขยายบรกิ ารเชิงรุก 2. เพม่ิ ชอ่ งทางการประชาสมั พนั ธ์ 3. ขยายการบรกิ ารแพทย์ทางเลอื ก 4. เพิม่ สถานทกี่ ารบริการแพทย์แผนไทย เอกสารประกอบการประกวดพน้ื ทต่ี ้นแบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

16 มลู ค่าการจ่ายยาสมุนไพร (เป้าหมายเพิ่มข้ึน 2%) ผลการดำเนินงานโรงพยาบาลสมุทรปราการ ปี 2564 = ลดลง 6.4%, ปี 2565= เพิ่มขึ้น 15.54% ผา่ นเกณฑเ์ ปา้ หมายทกี่ ำหนด 1.3.2 มีการรวบรวม และวิเคราะห์ข้อมูลด้านการเงินในการจัดบริการด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้นื บ้านและการแพทย์ทางเลอื ก หน่วยงานมีการวิเคราะห์รายรับรายจ่ายของหน่วยงานทุกเดือน แต่ไม่ได้นำมาวิเคราะห์ต้นทุน เน่อื งจากข้อมูลท่ีตอ้ งมาวิเคราะห์ต้นทุนการบริการตอ้ งใช้ข้อมลู ของหน่วยงานอ่ืนๆในโรงพยาบาล ที่เปน็ ตน้ ทุน การบริการดว้ ย สรปุ รายรับ-รายจา่ ย ปงี บประมาณ 2565 2,500,000.00 รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื 2,000,000.00 1,899,655.97 2,205,965.59 -306,309.62 1,500,000.00 1,000,000.00 500,000.00 0.00 -500,000.00 ปงี บ 2565 เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนที่ตน้ แบบดีเด่นแห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวดั สมุทรปราการ ปี 2566

17 1.4 บคุ ลากร 1.4.1 ผู้ปฏิบัติงานด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้รับการพัฒนาศักยภาพ ทีส่ อดคลอ้ งกับแผนปฏิบตั กิ าร และเพ่ิมสมรรถนะในการปฏบิ ตั งิ าน มีการสำรวจ วิเคราะห์ วางแผนและดำเนินการพัฒนาบุคลากรที่สอดคล้องกับแผนปฏิบัติการ โดยการจดั ทำแบบสำรวจความต้องการพฒั นาศกั ยภาพรายบุคคล ส ำร ว จ ค ว า ม ต้ อ งก าร อ บ ร ม ร าย บุ ค ค ล น ำม าวิ เค ร า ะ ห์ ร่ ว ม กั บ ส่ ว น ข าด ข อ งห น่ ว ย งา น แ ล ะ แ ผ น ยุทธศาสตร์ ขององค์กร มากำหนดเป็นแผนพัฒนาบุคลากรประจำปี และนำมาจัดทำแผนพัฒนาตนเอง รายบุคคล (Self Development Plan) ตามรายวิชาชีพและกำหนดเป็นแบบประเมินผลงาน (Performance) รายบุคคลท่ีมีตัวชี้วัดในระดับ Organization KPIs Department KPIs และ Individual KPIs และมีการ ประเมินผลการอบรมพัฒนาศกั ยภาพ นำมาบันทึกขอ้ มลู การอบรมในโปรแกรม HR center ของโรงพยาบาล แผนการพัฒนาบคุ ลากร ประจาปงี บประมาณ 2565 กลุ่มงาน การแพทยแ์ ผนไทยและการแพทยท์ างเลือก ลาดบั เรื่องที่จะพฒั นาสมรรถนะ รายละเอยี ดวธิ กี ารพฒั นา กล่มุ เป้าหมาย ระยะเวลา งบประมาณ ผ้รู บั ผดิ ชอบ ผลการดาเนนิ งาน สมรรถนะ เชน่ สอนงาน, พเ่ี ล้ียง ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. น.ส.สที อง น.ส.บุญตา ก.งานประชมุ อบรมภายในของ น.ส.วจิ ิตรา เจ้าหน้าที่งานการแพทยแ์ ผนไทย และการแพทยท์ างเลอื ก 1 การบนั ทกึ ข้อมูลใน HOSxP ดาเนินการสอนโดยเจ้าหน้าท่ี นส.รัตนาภรณ์ ✓ - ในหน่วยงาน /พเี่ ล้ียง 2 การคดั กรองผูป้ ว่ ยกลุม่ เสี่ยง ดาเนินการสอนโดยเจ้าหน้าที่ น.ส.สที อง นางองั สนา ในหน่วยงาน น.ส.บญุ ตา ✓ - นางสาวกญั ญาณฐั P - นางสาวปถั ยา น.ส.วจิ ิตรา - PP - นางสาวกญั ญาณฐั น.ส.รัตนาภรณ์ PP นางสาวปถั ยา 3 การนวดเพอื่ ป้องกนั อาการบาด ดาเนินการสอนโดยเจ้าหน้าที่ เจ็บของผูใ้ หแ้ ละผรู้ บั บรกิ าร ในหน่วยงาน ผ้ชู ว่ ยแพทย์แผนไทยทุกคน - สอนงาน / สาธติ - สอบภาคปฏบิ ัติ 4 การนวดพนื้ ฐาน ดาเนินการสอนโดยเจ้าหน้าที่ ในหน่วยงาน ผู้ชว่ ยแพทย์แผนไทยทกุ คน สอนงาน /สาธติ / สอบภาคปฏบิ ตั ิ 5 การนวดกดจุดสญั ญาณ ดาเนินการสอนโดยเจ้าหน้าที่ ในหน่วยงาน ผ้ชู ว่ ยแพทย์แผนไทยทกุ คน สอนงาน /สาธติ / สอบภาคปฏิบตั ิ แบบสำรวจความตอ้ งการอบรมรายบคุ คล จัดทำแผนพัฒนาศักยภาพบคุ ลากร (เจ้าหนา้ ที่กลมุ่ งานการแพทยแ์ ผนไทย และการแพทยท์ างเลอื ก) มกี ารประเมินผลการอบรมพัฒนาศกั ยภาพทัง้ ภาคทฤษฎี และภาคปฏิบัติ และมีการเข้าร่วมกิจกรรมพัฒนาศักยภาพบุคลากรร่วมกับกลุ่มงานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสมุทรปราการ เช่น สนับสนุนบุคลากรเป็นพ่ีเลี้ยงน้องเรียนรู้เพ่ือร่วม ประเมินหน่วยบริการแพทย์แผนไทยตามเกณฑ์ รพ.สส.พท ทุกปี การเข้าร่วมการวิจัยด้านยาสมุนไพร และการแพทยแ์ ผนไทยออนไลน์ การอบรม EC โครงการพฒั นาศักยภาพบุคลากรตลอดทกุ ปี เป็นต้น เอกสารประกอบการประกวดพนื้ ทต่ี ้นแบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

18 ➢ การพัฒนาศักยภาพบุคลากร ด้านการปฐมพยาบาล และการปฏิบัติการช่วยฟ้ืนคืนชีพ Cardiopulmonary resuscitation (CPR) ➢ ทบทวนความรแู้ ละสอบปฏบิ ัติเรือ่ งการกดจดุ สญั ญาณ ➢ อบรมการนวดกระตุน้ การกลืนและดแู ลผปู้ ว่ ยอัมพฤกษ์ อมั พาตระดบั กลาง ➢ โครงการสง่ เสรมิ ภมู ิปัญญาและพัฒนาระบบบริการสาขาการแพทย์แผนไทยและกญั ชาทางการแพทย์แบบบูรณาการ จงั หวัดสมทุ รปราการ ปีงบประมาณ 2565 เอกสารประกอบการประกวดพืน้ ทตี่ น้ แบบดีเดน่ แห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบ้าน และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566

19 1.4.2 มีบุคลากรด้านการแพทย์แผนไทยในหน่วยบริการเพียงพอต่อการให้บริการประชาชนในชุมชนตาม กรอบอัตรากำลังระดบั สถานบริการ กรอบอัตรากำลังของแพทย์แผนไทยระดับโรงพยาบาลศูนย์ 600 เตียง 3-28 คน มีแพทย์แผนไทย ทป่ี ฏบิ ตั ิงาน จำนวน 3 คน 1.5 การมีสว่ นรว่ มของชุมชนและภาคเี ครอื ข่าย 1.5.1 มเี ครือขา่ ยในการรว่ มพัฒนาส่งเสริมและสนับสนนุ งานแพทยแ์ ผนไทย มีการร่วมดำเนินการโดยนำองค์ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกกับชุมชนและภาคี เครือขา่ ย มเี ครือขา่ ยจิตอาสา รว่ มให้บริการดา้ นการแพทย์แผนไทย ทงั้ ในและนอกหน่วยบริการ เอกสารประกอบการประกวดพืน้ ทต่ี ้นแบบดีเดน่ แห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวดั สมุทรปราการ ปี 2566

20 กจิ กรรมแลกเปล่ียนเรยี นร้กู ารดำเนนิ งานคลนิ ิกกัญชาทางการแพทย์แบบบูรณาการให้แก่โรงพยาบาล และ รพสต.เครือขา่ ยในจังหวัดสมทุ รปราการ ประชุมขับเคลอื่ นการดำเนินงานคลนิ ิกกัญชาทางการแพทย์กับแพทย์ พยาบาลผ้รู บั ผดิ ชอบงาน ใน รพ. และสำนักงานสาธารณสุขจังหวดั สมทุ รปราการ เพ่ือใหเ้ กิดตน้ แบบการจัดการคลนิ ิกกัญชาทางการแพทย์ จังหวดั สมุทรปราการ ขับเคลอื่ นงานคุ้มครองและสง่ เสริมภูมปิ ัญญาการแพทยแ์ ผนไทยและสมนุ ไพรรว่ มกบั เครือข่ายแพทย์ แผนไทยและชมุ ชน อสม. ปราชญ์ชาวบ้าน ผ่านการเขา้ รว่ มกจิ กรรมปลูกสมนุ ไพรในพ้นื ที่คุ้งบางกระเจ้า อำเภอพระประแดง จังหวัดสมทุ รปราการ เอกสารประกอบการประกวดพนื้ ทต่ี น้ แบบดีเดน่ แห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวดั สมุทรปราการ ปี 2566

21 หมวดด้านบริการ 2.1 การจัดบริการ มีการจัดบรกิ ารแบบ One stop service และมเี ทคโนโลยีสารสนเทศมาร่วมในการปฏบิ ตั ิงาน ตจู้ า่ ยเงนิ อัตโนมตั ิ Self Payment ตตู้ รวจ Self Check in Grab เปล (RFID) Ever ดูประวตั ิการรกั ษาย้อนหลัง แจง้ เตือนนัดหมาย และโปรแกรมอ่นื ๆ อีกมากมาย 2.1.1 มกี ารจัดบรกิ ารครบท้ัง 4 ด้าน ไดแ้ ก่ เวชกรรมไทย ผดงุ ครรภไ์ ทย เภสชั กรรมไทย และหัตถเวชกรรมไทย ➢ ด้านเวชกรรมไทย ให้บริการตรวจวินิจฉัย บำบัดรักษาโรค ให้คำแนะนำเพ่ือส่งเสริมและฟ้ืนฟูสุขภาพ ด้วยศาสตร์ การแพทยแ์ ผนไทย เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนท่ตี น้ แบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

22 ➢ ด้านเภสัชกรรมไทย มกี ารปรุงยาเฉพาะราย มีการปรุงยาผู้ป่วยเฉพาะรายโดยออกใบสั่งยาให้ไปซื้อท่ีร้านขายยาสมุนไพรท่ีได้มาตรฐานในตลาด ชุมชนใกล้โรงพยาบาล และมกี ารจดั ทำยาสมนุ ไพรพอกเข่า ผงสมุนไพรนง่ั ถ่าน ยาดมนวพฤกษ์ ➢ ดา้ นหัตถเวชกรรมไทย หตั ถบำบดั บริการสง่ เสรมิ สุขภาพ นวดและประคบสมนุ ไพรในหอผูป้ ่วยใน เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนท่ตี น้ แบบดีเด่นแห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวัดสมุทรปราการ ปี 2566

23 ➢ ด้านผดงุ ครรภไ์ ทย ให้บริการฟ้ืนฟูมารดาหลังคลอดครบท้ัง 7 ขั้นตอน และสุขศึกษามารดาหลังคลอดในหน่วยบริการ นวดและประคบเตา้ นมทหี่ นว่ ยสูติกรรม ➢ บริการดา้ นการแพทย์แผนจนี ให้บริการตรวจวินิจฉัย บำบัดรักษาโรค ด้วยหัตถการฝังเข็ม ครอบแก้ว รมยา กระตุ้นไฟฟ้า ให้คำแนะนำเพ่ือส่งเสริมและฟื้นฟูสุขภาพ ด้วยศาสตร์การแพทย์จีน และเป็นที่ปรึกษาให้กับหน่วยบริการ แพทย์ทางเลือก (แพทย์แผนจีน) จังหวัดสมุทรปราการ เช่น โรงพยาบาลบางพลี คลินิกการแพทย์แผนไทย และการแพทยท์ างเลอื ก สำนกั งานสาธารณสุขจงั หวดั สมทุ รปราการ เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ที่ต้นแบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

24 ➢ แหล่งฝกึ งานและศกึ ษาดงู าน นกั ศึกษาแพทย์แผนไทยมหาวิทยาลยั รามคำแหงช้ันปีที่ 4 เขา้ ฝกึ งานที่คลนิ ิกการแพทยแ์ ผนไทย และการแพทย์ทางเลือก รพ.สมุทรปราการ ในรายวิชาเภสัชกรรมไทย และผดงุ ครรภไ์ ทย นกั ศึกษาแพทยแ์ ผนจีนมหาวทิ ยาลัยหัวเฉยี วช้ันปีที่ 6 เข้าฝึกงานที่คลนิ กิ การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลอื ก ในรายวิชาฝงั เข็มและทุยหนา รพ.สมทุ รปราการ เอกสารประกอบการประกวดพื้นท่ีตน้ แบบดีเด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบ้าน และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวดั สมุทรปราการ ปี 2566

25 โรงพยาบาลมะการักษ์ จงั หวัดกาญจนบรุ ี เข้าศึกษาดกู ารจัดบรกิ ารคลนิ กิ แพทยแ์ ผนไทย รพ.สมุทรปราการ ในกจิ กรรมแลกเปลยี่ นเรียนรู้ระหวา่ งท้งั 2 โรงพยาบาล 2.1.2 มีการจัดบริการแบบผสมผสานระหว่างแพทย์แผนปัจจุบัน แพทย์แผนไทย และแพทย์ทางเลือกใน การรักษาพยาบาล การส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค และการพ้ืนฟูสภาพผู้ป่วยและมีระบบส่งต่อผู้ป่วย ระหวา่ งแพทยแ์ ผนปจั จบุ ัน แพทย์แผนไทย และแพทยท์ างเลอื ก เกณฑ์การคดั กรองผู้ป่วยในคลินิก การสง่ ปรึกษาแพทยแ์ ผนไทยจากแพทยแ์ ผนปจั จุบนั มรี ะบบการคดั กรองผ้ปู ว่ ยที่มารับการรกั ษาร่วมกบั วชิ าชพี อนื่ ขน้ั ตอนการคัดกรอง มี 3 ช่องทาง 1. ผู้รับบรกิ ารทม่ี าโรงพยาบาลชอ่ งทาง OPD จะมพี ยาบาลคัดกรองที่ OPD คัดกรองตามค่มู ือแนวทาง การคัดกรอง การให้บริการแพทย์แผนไทยคู่ขนานแผนกผู้ป่วยนอกในโรงพยาบาลรัฐ คัดกรองและส่งผู้ป่วยมา รับบริการทห่ี นว่ ยงาน 2. ผรู้ ับบรกิ ารท่ีมารับบริการโดยตรงทีห่ น่วยงานแพทย์แผนไทย จะมีระบบคดั กรองโดยพยาบาลหรอื ผู้ท่ีได้รับมอบหมายตามคู่มือแนวทางการคัดกรองการให้บริการแพทย์แผนไทยคู่ขนานแผนกผู้ป่วยนอก ในโรงพยาบาลรัฐ 3. ผู้รับบริการที่ถูกส่งต่อมาจากห้องตรวจอื่นๆจะถูกคัดกรองโดยแพทย์แผนปัจจุบัน และพยาบาล ประจำห้องตรวจแล้ว เมือ่ มารบั บริการทีแ่ พทย์แผนไทยจะถกู คดั กรองตามคู่มืออีกคร้งั เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนทีต่ ้นแบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมุทรปราการ ปี 2566

26 ➢ Intermediate care (IMC) ให้บริการร่วมกับกลุ่มงานเวชกรรมฟ้ืนฟูทั้ง OPD IPD และผู้ป่วยในชุมชน โดยได้จัดทำแนวทาง การดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือกดสมอง กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก และเขตสุขภาพที่ 6 ดงั น้ี เวชกรรมฟน้ื ฟู Case IMC การใหบ้ รกิ าร แพทย์แผนไทย/แพทย์แผนจนี • แพทยเ์ วชศาสตร์ฟืน้ ฟู • นกั กายภาพบำบัด การใหบ้ รกิ าร • นกั กิจกรรมบำบดั • นวดบำบัด • ประคบสมุนไพร ผลการดำเนนิ งาน ปี 2565 • ฝงั เขม็ /ครอบแก้ว/รมยา/กระต้นุ ไฟฟา้ • อบไอน้ำสมนุ ไพร • ยาสมุนไพร ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ได้รับการดูแลด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกร่วมกับ ทีม สหวชิ าชพี จำนวน คน moter power เพม่ิ ขน้ึ มากกว่า 1 ระดับจำนวน คน แผนพฒั นาปี 2566 - เนน้ การดแู ลผปู้ ว่ ยเชิงรุกในชุมชน - สร้างเครือขา่ ยการสง่ ต่อผปู้ ่วย IMC ในอำเภอเมืองสมทุ รปราการ เอกสารประกอบการประกวดพื้นท่ตี น้ แบบดีเดน่ แห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวดั สมุทรปราการ ปี 2566

27 ➢ คลินกิ กัญชาทางการแพทย์ ใหบ้ รกิ ารคลนิ ิกกญั ชาทางการแพทย์แบบบรู ณาการท้ังแพทย์แผนไทยและแพทยแ์ ผนปจั จบุ ัน ผปู้ ว่ ย Walk in By phone Consult Care Manager แพทย์แผนปจั จุบัน แพทย์แผนไทย กลุ่มอาการท่ีให้บริการ กลมุ่ อาการท่ีใหบ้ ริการ • Neuropathic pain • นอนไมห่ ลบั • Palliative care • ปวดเร้ือรัง (กระดกู และกล้ามเนือ้ ) • คลื่นไสอ้ าเจยี นจากการให้ยาเคมี • ลมปะกัง (ไมเกรน) • เบ่ืออาหารในผู้ป่วย HIV • โรคผิวหนงั • Palliative care ยากญั ชา • 1.7% THC ยากญั ชา • 2.7% THC : 2.5% CBD • นำ้ มันกญั ชาทง้ั 5 สตู รรบั ประทาน • น้ำมันกัญชาทง้ั 5 สูตรใชภ้ ายนอก • ศุขไสยาศน์ • แก้ลมแก้เส้น เอกสารประกอบการประกวดพื้นทตี่ ้นแบบดเี ดน่ แห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

28 ผลการดำเนนิ งานคลนิ กิ กญั ชาทางการแพทย์ ปงี บประมาณ 2565 ตัวชีว้ ัดผลการดำเนินงาน เป้าหมาย ผลงาน รอ้ ยละผ้ปู ่วยท้งั หมดทไี่ ด้รบั การรกั ษาดวยยากัญชาทางการแพทย์ เพิ่มขน้ึ ร้อยละ เพมิ่ ข้ึนร้อยละ รอ้ ยละของผปู้ ่วยทีม่ ีการวินจิ ฉยั ระยะประคับประคอง (Palliative care) 5 48.21% ท่ไี ดร้ บั การรกั ษาดว้ ยยากญั ชาทางการแพทย์ ร้อยละ 5 0.94% ยากัญชาทางการแพทย์ ประชมุ ทมี คณะกรรมการ service plan สาขาการเขา้ ถงึ บริการกัญชาทางการแพทย์ ระดับจังหวัดและหน่วยบริการ ➢ Palliative care เอกสารประกอบการประกวดพื้นที่ต้นแบบดเี ดน่ แห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

29 ประชมุ คณะกรรมการ Service Plan ประชุมคณะกรรมการ Service Plan สาขา Palliative Care จ.สมทุ รปราการท่ี รพ.บางพลี สาขา Palliative Care รพ.สมุทรปราการ 2.1.3 มีการใช้ยาสมนุ ไพรทดแทนยาแผนปจั จุบันจำนวน 2 รายการ ทดแทนยา M Tussis รายการ ยาอมแก้ไอ ยานำ้ แก้ไอมะขามปอ้ ม ยาอมมะแวง้ ปี 2566 มแี ผนการดำเนินการใชย้ าสมุนไพรทดแทนยาแผนปัจจุบนั จำนวน 1 รายการ รายการ ทดแทนยา มะขามแขก Senokot 2.1.4 มีแนวทางและการจัดบริการการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกตามกลุ่มโรค เพื่อให้บริการปอ้ งกนั รกั ษา สง่ เสริม และฟ้นื ฟูสภาพของผู้มารับบรกิ าร การจดั บรกิ าร แพทยแ์ ผนไทย แพทยแ์ ผนจีน วนั โรค/อาการ เวลา นวด ยาสมนุ ไพร ฝังเขม็ ครอบแกว้ รมยา โรคหลอดเลอื ดสมอง จนั ทร์ 08.30-16.30 น. ✓ ✓ ✓✓ พฤหัสบดี 08.30-16.30 น. ✓ ✓ ✓✓✓ โรคข้อเข่าเส่ือม อังคาร ศกุ ร์ 08.30-12.00 น. ✓ ✓✓✓ โรคภมู ิแพ้ พธุ (เช้า) 13.00-16.30 น. ✓ ✓ ✓ ไมเกรน พธุ (บา่ ย) 08.30-12.00 น. ✓ ✓✓ นอนไมห่ ลบั ทกุ วัน 08.30-16.30 น. ✓ ✓ ✓✓✓ Myofascial pain ทกุ วัน syndrome เอกสารประกอบการประกวดพนื้ ท่ีตน้ แบบดเี ดน่ แห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบา้ น และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวัดสมุทรปราการ ปี 2566

30 2.1.5 มสี ว่ นร่วมกับทมี สหวิชาชีพในการใหบ้ รกิ ารผปู้ ่วยใน และจัดบรกิ ารเชงิ รุก มกี ารบริการนวดประคบที่หอผ้ปู ่วยใน และนวดประคบเตา้ นมท่ตี ึกหลังคลอด มกี ารสง่ ต่อการดูแลผูป้ ว่ ยในด้วยโปรแกรม ICHART เอกสารประกอบการประกวดพนื้ ทีต่ น้ แบบดีเดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

31 2.2 มาตรฐานบริการ 2.2.1 ผลการประเมินเกณฑ์มาตรฐาน โรงพยาบาลส่งเสริมและสนับสนุนการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ผสมผสาน (รพ.สส.พท.) ปี 2565 โรงพยาบาลสมุทรปราการอย่ใู นระดับดเี ย่ียม ระดบั ดเี ยี่ยมตอ่ เนื่องทุกปี 2.2.2 รายการวัตถุดิบสมุนไพรท่ีนำมาใช้ประกอบการปรุงยาเฉพาะราย และรายการยาสมุนไพร (ยาตำรับ 36 รายการ) ท่ีจ่ายให้สำหรับผู้ป่วยมีคุณภาพ และสามารถตรวจสอบแหล่งท่ีมาสถานท่ีผลิต ยาสมุนไพรไดต้ วั อยา่ งรายการยาสมนุ ไพร ดังน้ี รายการยาสมนุ ไพร รายการยาสมนุ ไพร 1. ANDROGRAPHIS (ฟา้ ทะลายโจร) CAP 19. สหัศธารา 2. CLINACANTUS CREAM (พญายอ) 20. ธรณีสนั ฑะฆาต 3. CURCUMA LONGA (ขม้นิ ชนั ) CAP 21. อัมฤควาที 4. MAVANG (ยาเม็ดมะแวง้ ) TAB/PACK 22. ยาธาตุบรรจบ 5. ครีมไพล 23. เพชรสังฆาต 6. ยาแกไ้ อมะขามปอ้ ม 24. จันทนล์ ีลา 7. ยาอภัยสาลี 25. ขิง 8. ยาเขยี วหอม 26. ยา 5 ราก 9. ยาหอมอินทจกั ร์ 27. ยารางจืด 10. ปราบชมพูทวีป 28. เถาวัลย์เปรยี ง 11. ยาบำรงุ โลหติ 29. ยาหอมเทพจิตร 12. เบญจกูล 30. ยาชงกระเจ๊ยี บแดง 13. ประสะจันทนแ์ ดง 31. หญา้ ดอกขาว 14. ตรผี ลา 32. ยาประสะไพล 15. ยาธาตุอบเชย 33. ยามะระขีน้ ก 16. CASSIA POWER (ยาชงชมุ เหด็ เทศ) 34. ศขุ ไสยาศน์ 17. ยาหอมนวโกฐ 35. ยาน้ำมนั กัญชาท้ัง 5 สูตรใชภ้ ายนอก 18. ยาหอมทพิ ยโอสถ 36. ยานำ้ มนั กัญชาท้ัง 5 สูตรรับประทาน เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนทตี่ น้ แบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบา้ น และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวัดสมุทรปราการ ปี 2566

32 รายการวตั ถุดิบสมุนไพรที่นำมาใช้ประกอบการปรงุ ยาเฉพาะราย ดงั น้ี 1. ตำรับยาพอกขอ้ สรรพคณุ สมุนไพร แก้ฟกบวม รักษาอาการเคลด็ ขดั ยอก ลดอาการอักเสบ แกป้ วดตามขอ้ และกล้ามเน้ือ เหง้าไพล แก้ปวดเปน็ ยาชาเฉพาะที่ แก้อาการปวดหัวเข่า เหง้าว่านน้ำ ผักเสยี้ นผี 2. ยาดมนวพฤกษ์ สรรพคุณ สมนุ ไพร แก้ลมวงิ เวยี น ใจสนั่ แกพ้ ิษหวัด ขบั ลมในลำไส้ เปลอื กสมุลแวง้ แก้หวดั คัดจมูก แกเ้ สมหะ แก้เสมหะ หัวเปราะหอม แกห้ ดื แก้คลืน่ ไส้ อาเจยี น ขับผายลม ดอกกานพลู แกค้ ลน่ื เหียน อาเจียน ขับลม แก้ลมวงิ เวียน บำรุงธาตุ ลูกผกั ชีลา บำรุงหัวใจ ขบั ผายลม แกจ้ ุกเสียด ผวิ มะกรดู บำรงุ กำลงั แก้คลน่ื ไส้ อาเจยี น ขับผายลม ลกู กระวาน บำรงุ หวั ใจ ชกู ำลัง ลดอาการอกั เสบในลำคอ ใบเตย บำรงุ หัวใจ แก้อ่อนเพลยี ชูกำลงั ดบั พษิ ร้อน ดอกมะลิ บำรุงหัวใจ ขับผายลม บำรุงหัวใจ บำรงุ ธาตุ แกไ้ ขห้ วดั ขบั ผายลม พมิ เสน บรรเทาอาการวงิ เวียนศีรษะ ปวดศรี ษะ คัดจมูก แก้คล่ืนไส้ อาเจียน การบรู เมนทอล 3. ยานั่งถา่ น สรรพคณุ สมุนไพร แก้ธาตุพิการ แก้ปวดท้อง ขบั ผายลม ขบั ระดู ว่านนำ้ กระทุ้งพิษต่างๆ แก้ปวดท้อง สมานแผล ขับผายลม ว่านนางคำ บำรงุ กำลงั ขบั ผายลม แกอ้ ่อนเพลีย แกป้ วดบวม เปลือกชะลูด ขบั ระดู ฟอกโลหิตระดู ขบั ผายลม แก้จกุ เสียด ผิวมะกรูด ขับโลหิตรา้ ย ขบั ระดู ขบั ผายลม แกป้ วดทอ้ ง ลดอาการอักเสบ ไพล บำรุงธาตุ ฟอกเลอื ด แกต้ กเลือด สมานแผล ขม้นิ ชัน เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ทีต่ ้นแบบดีเด่นแห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

33 2.3 ผลลพั ธข์ องการจดั บรกิ าร 2.3.1 ร้อยละของผู้ป่วยนอกทั้งหมดที่ได้รับบริการตรวจ วินิจฉัย รักษาโรค และฟื้นฟูสภาพ ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลอื ก กราฟแสดง ร้อยละของผู้ป่วยนอกที่ได้รับบริการการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือกที่ได้มาตรฐาน ปีงบประมาณ 2558-2565 โรงพยาบาลสมุทรปราการ ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองโรงพยาบาลสมุทรปราการ และศูนย์สขุ ภาพชุมชนเมอื งปากน้ำ 2.3.2 ผู้ป่วยนอกท้ังหมดที่ได้รับบริการตรวจ วินิจฉัย รักษาโรค และฟ้ืนฟูสภาพด้วยศาสตร์ การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกของหนว่ ยบริการเพิ่มขึ้นร้อยละ 10 จากปที ผี่ า่ นมา กราฟแสดง ผู้ป่วยที่มารับบริการการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เพิ่มข้ึนร้อยละ 10 เปรียบเทียบกับปีก่อนหน้า 1 ปี โรงพยาบาลสมุทรปราการ ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองโรงพยาบาลสมุทรปราการ และศนู ย์สขุ ภาพชมุ ชนเมืองปากนำ้ เอกสารประกอบการประกวดพื้นทตี่ ้นแบบดีเด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

34 หมวดวชิ าการ 3.1 นวัตกรรม/งานวิจัย และการนำมาใช้ประโยชน์ 3.1.1 มีนวัตกรรมหรืองานวิจัยด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ ทางเลือก ท่ีนำมาประยกุ ตใ์ ชใ้ นหน่วยงาน เพื่อแกป้ ัญหาสุขภาพของพืน้ ท่ี และมีการเผยแพร่ เร่ืองท่ี 1. การพัฒนาสตู รยาพอกเข่า เพื่อบรรเทาอาการปวด และลดอาการอักเสบ หลักการและเหตผุ ล โรคข้อเข่าเส่ือมเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ สาเหตุมาจากความอ้วน การใช้งานหนัก และความเส่ือมสภาพของกระดูก และข้อตามอายุท่ีมากข้ึน และเป็นสาเหตุหนึ่งท่ีทำให้เกิดความทุพพลภาพ และการเป็นภาวะพ่ึงพิง ในผู้สูงอายุ พบความชุกชองโรคนี้ในเพศหญิง มากกว่าเพศชาย 2-3 เท่า องค์การอนามัยโลก คาดการณ์ว่า จะมีผู้ป่วยกระดูก และข้อจะเพ่ิมขึ้น จาก 400 ล้านคน เป็น 570 ล้านคน ใน พ.ศ. 2563 ในประเทศไทยมีอุบัติการณ์ของโรคข้อเข่าเสื่อมเพิ่มขึ้น ซ่ึงมีความสัมพันธ์กับอายุท่ีเพ่ิมข้ึน ผู้สูงอายุ ตั้งแต่อายุ 75 ปีข้ึนไป พบข้อเข่าเส่ือมถึง ร้อยละ 80 ซึ่งก่อให้เกิดอาการปวดข้อเข่าขณะเคล่ือนไหว ข้อเข่าติด และพิสัยการเคล่ือนไหวข้อลดลง ทำให้ส่งผลต่อการประกอบกิจวัตรประจำวัน การทำงาน รวมถึงสภาพจิตใจ และคณุ ภาพชีวิตของผู้ปว่ ย (เวชศาสตร์ฟืน้ ฟูสาร, 2557) โรงพยาบาลสมุทรปราการ กลุ่มงานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ในปี2563 พบว่า ผู้รับบริการใน อันดับแรก คือ กลุ่มอาการปวดกล้ามเน้ือเรื้อรัง (6,111 ครั้ง) รองลงมาเป็นโรคหัวไหล่ (511 ครง้ั ) และโรคข้อเข่าเสื่อม (436 ครั้ง) ในปี2564 กลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อเร้ือรัง (3,071 ครงั้ ) รองลงมา เป็นโรคข้อเข่าเสื่อม (284 คร้ัง) จะพบว่าผู้ป่วยโรคข้อเข่าเส่ือม มารับการรักษาใน 3 ลำดับแรกของกลุ่มงานฯ แนวทางการดูแลรักษาโรคข้อเข่าเส่ือมด้วยการแพทย์แผนไทยของกลุ่มงานฯ ได้แก่ การนวด และการประคบ สมุนไพร ร่วมกับการออกกำลังกายด้วยท่าฤาษีดัดตน แต่ศาสตร์การแพทย์แผนไทยยังมีวิธีการช่วยลด การอักเสบ และการปวดของข้อเข่าด้วยการพอกยา จากสมุนไพรชนิดต่างๆ ซึ่งทางกลุ่มงานฯมีความสนใจ ทีจ่ ะศึกษาชนิดของสมนุ ไพรท่ีมฤี ทธิ์ลดอาการปวด และอักเสบ เพื่อนำมาพัฒนาเปน็ สูตรยาพอกเข่าที่เหมาะสม สำหรบั ผู้ปว่ ยจึงไดจ้ ัดทำนวัตกรรม “การพัฒนาสตู รยาพอกข้อ เพื่อบรรเทาอาการปวด และอาการอักเสบ” ขน้ึ วัตถุประสงค์ 1. เพือ่ ศึกษาขอ้ มูลท่วั ไปของสมนุ ไพรท่มี ีฤทธลิ์ ดอาการปวด และลดอาการอักเสบของขอ้ เข่า 2. เพ่ือศกึ ษาเปรยี บเทยี บประสทิ ธิผลของยาพอกเข่าสูตรต่างๆในการลดอาการปวดและอาการอักเสบ ประโยชนท์ ี่คาดวา่ จะได้รบั จากการวิจัย 1. สามารถพัฒ นาสูตรยาพอกเข่าท่ีมีคุณ สมบัติลดอาการปวด และลดอาการอักเสบได้ อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ 2. เปน็ ข้อมลู ในการปรบั ปรงุ สูตรยาพอกเขา่ เพื่อนำไปสกู่ ารวจิ ยั ทางคลินกิ ตอ่ ไป การทบทวนวรรณกรรม ศึกษาสรรพคุณสมุนไพรจากงานวจิ ัย คมั ภรี ์ 1. ไพล: ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ : Zingibercassumunar Roxb. องค์ประกอบทางเคมี : น้ำมันระเหยง่าย มีสารสำคัญที่เป็นองค์ประกอบ ได้แก่ terpinen-4-ol, sabinene, caryophyllene, cineol, alpha-pinene, beta-pinene, myrcene, terpinene, limonene, เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนทต่ี น้ แบบดเี ดน่ แห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบา้ น และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวัดสมุทรปราการ ปี 2566

35 p-cymene, terpinolene, eugenol, farneraol, alflabene, 3,4dimethoxybenzaldehyde, สารสีเหลือง curcumin, cassumunarins A, B, C แ ล ะ ส ารก ลุ่ ม ฟี นิ ล บิ ว ท าน อ ย ด์ ห ล าย ช นิ ด เช่ น (E)-1 -(3 , 4-dimethoxyphenyl) butadiene (DMPBD) ที่มีฤทธิ์ลดการอักเสบ และสารอื่นๆ ได้แก่ 4-(4-hydroxyl-1- butenyl)-veratrole, naphthoquinone derivative, vanillin, vanillic acid, veratric acid, β-sitosterol ฤทธท์ิ างเภสัชวิทยา ▪ ฤทธิต์ ้านการอักเสบ การทดสอบฤทธิ์ตา้ นการอกั เสบของสารบริสุทธ์ิ 2 ชนิด ท่แี ยกได้จากเหง้าไพล ได้แก่ สารอลั ฟาพินนี (α- pinene) และเทอร์ปินีน (terpinene –4-ol) พบว่ามีฤทธิ์ต้านการอักเสบได้ทั้งการให้โดยการป้อน ให้หนู กินหรือฉีดเข้าช่องท้อง โดยออกฤทธิ์นานกว่ายามาตรฐานอินโดเมธาซิน ส่วนเคอร์คิวมิน (curcumin) พบว่า มฤี ทธ์ิตา้ นการอกั เสบโดยออกฤทธ์ิ เปน็ สารตา้ นอนุมลู อิสระ (ชลติ และคณะ, 2554) การศึกษาทางคลนิ กิ : การศึกษาฤทธ์ิลดอาการปวดกล้ามเนื้อของไพลในรูปแบบครีมที่มีความเข้มข้นร้อยละ 7 และ 14 ในอาสาสมัครสุขภาพดี จำนวน 75 คน ท่ีทำการออกกำลังกายโดยการการยืดกล้ามเน้ือต้นขาด้านหน้า ให้เหยียดยาวออก 25 คร้ัง จำนวน 4 รอบ โดยใช้เครื่อง Isokinetic Dynamometer ช่วยกำหนดความเร็ว และแรงต้านทานในการทดสอบสุ่มให้ไพลในรูปแบบครีมที่มีความเข้มข้นร้อยละ 7 และ 14 หรือ ยาหลอก ในแต่ละกลุ่ม ทาครีมทดสอบทุก 8 ชั่วโมง เป็นเวลานาน 7 วัน ผลการศึกษาพบว่า ไพลในรูปแบบครีมท่ีมี ความเข้มข้นร้อยละ 14 สามารถลดการปวดกล้ามเนื้อหลังการออกกำลังกายได้ เม่ือเปรียบเทียบกับ การให้ยาหลอก [mean difference (MD) of −82% (95% Confidence Interval, CI: −155%, −6%), p= 0.03] การศึกษาฤทธ์ิลดอาการข้อเท้าเคล็ด โดยการสุ่มให้ไพลในรูปแบบครีมที่มีความเข้มข้นร้อยละ 14 หรือยาหลอกแก่ผู้ป่วยจำนวน 21 คน แล้วทำการวัดระดับความเจ็บปวดทุกวันจนถึงวันท่ี 7 พบว่า ในวันท่ี 5 และ 6 ไพลในรูปแบบครีมท่ีมีความเข้มข้นร้อยละ 14 สามารถลดอาการปวดได้ เม่ือเปรียบเทียบกับการให้ยา หลอก (p<0.05) (Chongmelaxme, et al., 2017) 2. ผักเสย้ี นผี (ท้ังต้น) ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ : Cleome viscosa L. สรรพคุณ : ตำรายาไทย ท้งั ต้น รสขมรอ้ น ทำให้หนองแห้ง แกฝ้ ีภายใน แกโ้ รคไขข้ออกั เสบ ทาแก้โรค ผิวหนังพอกแก้ปวดศีรษะ ตำผสมเกลือทาแก้ปวดหลัง ใช้ท้ัง 5 คุมธาตุ แก้ลม แก้ปวดท้อง เจริญไฟธาตุ แกท้ ้องร่วง แกฝ้ ีในตับ ปอด ฝใี นลำไส้ ขับหนองฝี องคป์ ระกอบทางเคมี : พบสารกลุ่ม coumarino-lignan ท่เี มล็ด ไดแ้ ก่ cleomiscosin D (Kumar, et al., 1988) ฤทธิท์ างเภสชั วิทยา ▪ ฤทธ์ิกดภมู ิคุ้มกนั และตา้ นการแพ้ สารสกัดของผักเส้ียนผี มีคุณสมบัติกดภูมิคุ้มกัน ซึ่งสามารถนำไปพัฒนายารักษาภาวะภูมิต้านทาน ต่อเน้ือเยื่อตนเอง (autoimmune) หรือใช้กดภูมิคุ้มกันเมื่อมีการปลูกถ่ายอวัยวะได้เป็นต้น (Tiwari, et al., 2004) ▪ ฤทธ์ติ า้ นการอกั เสบ ศึกษาการเหนี่ยวนำสารในกระบวนการอักเสบของสารกลุ่ม coumarinolignoid จำนวน 3 ชนิด คือ cleomiscosins A, Bและ C ที่แยกได้จากเมล็ดผักเสี้ยนผี ในหนูถีบจักรสายพันธุ์ swiss albino พบว่า สาร coumarinolignoid สามารถยับยั้งสารเร่ิมตน้ ในขบวนการอักเสบ และเพิ่มการแสดงออกของสารท่มี ีฤทธ์ิ ต้านการอกั เสบได้ (Bawankule, et al., 2008) เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ทีต่ ้นแบบดเี ด่นแห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

36 ▪ ฤทธแ์ิ ก้ไข้ พบว่าสารสกัดผักเสี้ยนผีขนาด 200, 300 และ 400 mg/kg สามารถลดไข้ในหนูได้อย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ และมีผลลดไข้ได้เป็นเวลา 5 ช่ัวโมง ภายหลังจากการได้รับสารสกัด โดยเปรยี บเทียบกับยามาตรฐาน Paracetamol ในขนาด 150 mg/kg (Devi, et al., 2003) 3. วา่ นนำ้ (ราก และลำตน้ ใตด้ ิน) ชือ่ วิทยาศาสตร์ : Acoruscalamus L. สรรพคุณ : กล่ินหอม รสเผ็ดร้อนฉุน ขม พอกแก้ปวดตามข้อ และกล้ามเน้ือ แก้ปวดข้อ ปวด กล้ามเน้ือ อ งค์ ป ระ ก อ บ ท างเค มี : น้ ำมั น ระ เห ย ง่าย 0 .5 -1 0 % ป ระ ก อ บ ด้ ว ย β-asarone, cis- methylisoeugenol, asaryl aldehyde, acorone, acoroxide, acorin, calcmene, linalool, calamol, calameone, azulene, pinene, cineole, camphor แ ล ะ ส าร ก ลุ่ ม sesquiterpene ป ระ ก อ บ ด้ ว ย acoragermacrone, acolamone, isoacolamone ฤทธิ์ทางเภสชั วิทยา ▪ ฤทธล์ิ ดอาการปวดเส้นประสาท ศึกษาฤทธ์ิลดการเจ็บปวดเส้นประสาท ของสารสกัด 50% เอทานอลของเหง้าว่านน้ำ ขนาด 100 และ 200 mg/kg เมื่อป้อนให้หนูขาวแต่ละกลุ่มกินเป็นระยะเวลา 14 วัน หนูได้รับ vincristine ขนาด 75 μg/kg ฉีดเข้าทางช่องท้อง เป็นระยะเวลา 10 วัน เพ่ือไปกระตุ้นให้เกิดการเจ็บปวดท่ีเส้นประสาท ผลการทดสอบพบว่าในวันที่ 21 สารสกัดว่านน้ำสามารถลดฤทธิ์ของ vincristine ที่ทำให้เกิดการเจ็บปวด ที่เส้นประสาทได้ คาดว่ากลไกเกิดผ่าน การยับย้ังปฏิกิริยาออกซิเดชัน ต้านการอักเสบ และลดการสะสม ของแคลเซยี ม (Muthuraman, et al, 2011) 4. ดองดงึ (เหง้า) ช่ือวทิ ยาศาสตร์ : Gloriosasuperba L. สรรพคุณ : ตำรายาไทย ใช้ หัว และเมลด็ แก้ปวดตามขอ้ แก้โรคเร้ือน แกค้ ุดทะราด แก้เสมหะ ฝนน้ำ ทาแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ให้สัตว์กินเพื่อขับพยาธิ หัว รสร้อนเมา แก้โรคเรื้อน คุดทะราด แก้โรคปวดข้อ (gout) แก้กามโรค แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ขับผายลม มีสารท่ีใช้รักษาโรคมะเร็งได้ หัวสด ตำพอกหรือทา แก้ปวดข้อ แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ตำผสมทำยาประคบแก้ปวดข้อ (Gout) แก้ปวดเม่ือยตามกล้ามเน้ือ แก้ข้ออักเสบฟกบวม หัวแห้ง ปรุงเป็นยารับประทาน รักษาโรคเรอื้ น มะเร็งคุดทะราด โรคปวดข้อ แก้กามโรค ขับผายลม จะต้องใช้ในปริมาณน้อย ถ้าเกินขนาดอาจเกิดพิษได้ ราก รสเมาร้อน แก้ลมจุกเสียด แก้เสมหะ ทาแก้โรคผิวหนัง แก้ปวดข้อ ตำพอกหรือทา แก้โรคผิวหนัง เร้ือน มะเร็งคุดทะราด แก้ปวดข้อ ต้มดื่ม แก้ลม จุกเสยี ด แก้เสมหะ ต้องใชป้ รมิ าณน้อย และเจอื จาง ถา้ เข้มข้นเกินไปอาจเกดิ พิษถึงตายได้ ยาสมุนไพรพื้นบ้านจังหวัดอุบลราชธานี : ระบุไว้ว่า รากและเหง้า เป็นยาท่ีอันตรายมาก เหง้า และเมล็ดมีพษิ มาก ใชร้ กั ษาโรคมะเรง็ ในการแพทย์แผนปัจจุบัน : ใช้เหง้า สกัดเป็นสารบริสุทธิ์ ซึ่งมีแอลคาลอยด์ colchicines ทำเป็นยา เม็ดรกั ษาโรคเกาต์ (ปวดขอ้ ) องค์ประกอบทางเคมี : แอลคาลอยด์ โคลชิซีน (Colchicine) เป็นสารกลุ่มอัลคาลอยด์มีคุณสมบัติ ละลายได้ดีในแอลกอฮอล์มี ซึ่งมีฤทธ์ิต้านการอักเสบโดยยับยั้ง cycloxygenase และ lipoxy-genase และในทางการแพทย์นำมาใชร้ ักษาโรคเกาต์ไขข้ออักเสบ 5. ผกั คราดหวั แหวน ชอื่ วิทยาศาสตร์ : Spilanthesacmella L. Murr. องคป์ ระกอบทางเคมี : ดอก และท้งั ตน้ มสี าร spilanthol มฤี ทธิ์เปน็ ยาชาเฉพาะท่ี เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนทีต่ ้นแบบดีเดน่ แห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบ้าน และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566

37 ฤทธ์ริ ะงับการอกั เสบและอาการปวดของกล้ามเน้ือ งานวิจัยของ Bilab Kumar Das และคณะ ศึกษาการทดสอบฤทธ์ิระงับความเจ็บปวดโดยใช้ ผักคราดหัวแหวนที่สกัดด้วย methanol 80% นำสารสกัดมาให้สัตว์ทดลองรับประทานขนาดยาท่ี 250 และ 500 mg/kg body weight แบบ dose-dependent ทำการทดสอบทั้งหมด 3 วิธี คือ hotplate, acetic acid– induced writhing, formalin test ผลการทดสอบโดยวิธี hotplate พบว่าสารสกัดผักคราด หัวแหวนเร่ิมมีแนวโน้มลดอาการปวดได้ต้ังแต่เริ่มใช้ในนาทีที่ 30 และลดปวดได้ดีมากในช่วงนาทีท่ี 120-240 แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (p<0.05) และสามารถลดอาการปวดได้ใกล้เคียง Ketorolac และเม่ือทดสอบด้วยวิธี acetic acid induced writhing พบว่าสัตว์ทดลองที่ได้รับสารสกัด ผักคราดสามารถลดอาการปวดได้ดีกว่ากลุ่มควบคุมแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p<0.001 รวมทั้ง การทดสอบโดยใช้ formalintest พบว่าในท้ังช่วง early phase ในช่วง 0-5 นาทีและ late phase ในช่วง 15-30 นาที สัตว์ทดลองที่ได้รับสารสกดั ผักคราดสามารถลดปวดได้ดีกว่ากลุ่มควบคุมแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถติ ิ p<0.001 ซง่ึ แนวโน้มในชว่ ง late phase (central antinociceptive) ลดปวดไดด้ ีกวา่ early phase (peripheral antinociceptive) เน่ืองจากสารสกัดผักคราด หัวแหวน มีสารกลุ่ม alkaloid, flavonoids, saponins, tannins, terpenoids and steroids ซึ่งจากการศึกษาก่อนหน้านี้พ บว่าสาร flavonoids และ tannin มีฤทธ์ิลดอาการปวดได้โดยมีกลไกไปลดการสร้าง prostaglandin และสาร alkaloids มีกลไก ไปยับยั้ง pain perception (Barman, et al.,2009) งานวิจัยของ Hossain และคณะทำการทดสอบฤทธิ์ยับย้ังความเจ็บปวดด้วยวิธี acetic induce writhing test โดยให้สัตว์ทดลองรับประทานสารสกัดใบผักคราดหัวแหวนท่ีสกัดด้วย ethanol 80 % ขนาด 250 และ 500 mg/kg พบว่าสารสกัดผักคราดหัวแหวนท้ังสองขนาดสามารถลดอาการปวดได้แตกต่าง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) เม่ือเทียบกับกลุ่มควบคุม นอกจากน้ีพบว่าสารสกัดขนาด 500 mg/kg สามารถลดอาการปวดได้ใกล้เคียงกับ diclofenac เพราะสารสกัดผักคราดหัวแหวนไปลดอาการปวดได้ ในช่วงแรกประมาณ 1-5 นาทีเนื่องจากลดการนำสัญญาณประสาทชนิด C- fiber และสามารถลดอาการปวด ได้ใน ช่วงกลางป ระมาณ 10 น าที จากการไป ยับ ย้ัง cyclocxygenase และ lipoxygenase ท ำให้ ลดกระบวนการอักเสบในเน้ือเย่ือ รวมทั้งสามารถลดอาการปวดช่วงปลายประมาณ 20 นาทีข้ึนไปเกิดจาก การเปลย่ี นแปลงท่เี นอื้ เย่ือและการทำงานที่ dorsal horn ในไขสนั หลัง (Hossain, et al., 2012) ตารางที่ 1 ตารางสรุปสรรพคณุ ตัวยาสมุนไพร สรรพคุณ เป็นตวั ยาใน ฤทธท์ิ างเภสชั วิทยา นิยมใช้ ลดปวด ตำรบั ยาแก้ปวด แพรห่ ลาย รสยาหลัก ตวั ยาสมนุ ไพร ในตำรา (บัญชียาหลกั Anti-oxidant Anti- หาไดง้ ่าย ยาไทย inflammatory เหงา้ ไพล แหง่ ชาต)ิ ผักเสยี้ นผี P P P P เผด็ รอ้ นฝาด เหง้าว่านน้ำ P P P P ผกั คราดหวั แหวน P P P P P เผ็ดร้อนขม เหงา้ ดองดงึ P P P P P เผด็ ร้อนขม  P P P P เอยี นเบ่ือ P รอ้ นซ่า P เผด็ ร้อน วธิ ีดำเนินการ ขั้นตอนท่ี 1 ศึกษาสมนุ ไพรจากเอกสาร ตำรา และงานวิจัยทีเ่ กีย่ วขอ้ ง ตามการทบทวนวรรณกรรมข้างตน้ ขัน้ ตอนที่ 2 จดั ทำตำรับยาสมนุ ไพร ตามหลกั การปรุงยาแพทย์แผนไทย ดังนี้ เอกสารประกอบการประกวดพืน้ ทต่ี น้ แบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบา้ น และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวดั สมุทรปราการ ปี 2566

38 ข้ันตอนการทำ 1. บดสมุนไพรแห้งทงั้ 5 ชนิดใหล้ ะเอียด 2. นำผงสมนุ ไพรทบ่ี ดไว้มาผสมแยกตามสตู ร 1-5 ในอัตราส่วนที่กำหนด และคลกุ เคลา้ ให้เขา้ กัน ขน้ั ตอนการพอกเขา่ 1. นำผงสมุนไพรสตู ร 1-5 ท่ีเตรียมไว้ มาอยา่ งละ 25 g แล้วผสม Ethyl Alcohol 70% ให้พอดีตัวยา ไมเ่ หลวจนเกนิ ไป 2. พอกยาบรเิ วณข้อตอ่ ทมี่ ีอาการปวด ท้ิงไว้ประมาณ 20 นาที แลวใช้ผ้าชุบนำ้ เชด็ ออก พอกเข่าวนั ละ 1 ครงั้ ตดิ ต่อกนั 10 วัน ข้ันตอนท่ี 3 ทดลองสตู รยาและการประเมินผล ครงั้ ที1่ สตู ร ตวั ยาสมนุ ไพร (อตั ราส่วน) เหง้าไพล ผักเสยี้ นผี เหงา้ ว่านนำ้ ดองดงึ 1 11 1  2 1 1 1 กลมุ่ ทดลอง : เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลทข่ี ้อเข่าเส่ือม จำนวน 5 ราย ที่มีอาการปวดเขา่ โดยทุกรายจะไดร้ บั การพอก เข่าทั้ง 2 สตู ร ประเมนิ ผล สตู รท่ี 1 อาการข้อขัดดีขึ้น ผู้ป่วยร้สู กึ เบาบรเิ วณทปี่ วดในวันท1ี่ 0 หลังพอก ระดับความเจ็บปวดไม่ดีขึน้ สูตรท่ี 2 หลงั พอกขอ้ มีอาการปวดเพิ่มขน้ึ และมีอาการรอ้ นบริเวณข้อที่พอกยา คร้งั ท2ี่ ตวั ยาสมนุ ไพร (อัตราสว่ น) เหงา้ ไพล ผกั เสีย้ นผี เหง้าวา่ นน้ำ ผักคราดหวั แหวน สตู ร 31 1 1 1 กลุ่มทดลอง : เจ้าหน้าท่ีโรงพยาบาลทข่ี อ้ เข่าเสื่อม จำนวน 3 ราย ท่มี ีอาการปวดเข่า ประเมนิ ผล สตู รที่ 3 อาการข้อขัดดขี ึ้น ผู้ป่วยรสู้ ึกเบาบริเวณท่ีปวดในวันท่ี10 หลงั พอก ระดบั ความเจบ็ ปวดไม่ดขี ้นึ มี ผวิ หนังบรเิ วณท่พี อกจะหลดุ ลอก ครง้ั ท3ี่ สูตร ตัวยาสมนุ ไพร (อัตราสว่ น) เหง้าไพล ผักเสยี้ นผี เหง้าว่านน้ำ 4 21 1 กลุม่ ทดลอง : ผปู้ ว่ ยข้อเขา่ เสื่อม จำนวน 3 ราย ทมี่ ีอาการปวดเขา่ ประเมินผล สูตรที่ 4 อาการข้อขดั ดขี ้นึ ผู้ปว่ ยรู้สึกเบาบริเวณทปี่ วดในวันท่1ี 0 หลงั พอก ระดบั ความเจบ็ ปวดไม่ดขี ้ึน ไม่แตกตา่ งจากสตู รที่ 1 เอกสารประกอบการประกวดพนื้ ที่ตน้ แบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมุทรปราการ ปี 2566

39 คร้งั ท4่ี สูตร ตวั ยาสมนุ ไพร (อัตราสว่ น) เหงา้ ไพล ผกั เสี้ยนผี เหงา้ ว่านน้ำ 53 1 1 กล่มุ ทดลอง : เจา้ หนา้ ท่ีโรงพยาบาลและผปู้ ่วยข้อเขา่ เสอื่ ม จำนวน 5 ราย ทมี่ ีอาการปวดเขา่ ประเมนิ ผล สูตรท่ี 5 ผู้ปว่ ยร้สู กึ สบายข้อ หลังพอก 2-3 ชม. ระดับความเจบ็ ปวดลดลง อาการข้อขัดดีขน้ึ ภายในวันที่ 3-5 หลังการทดลองพอกเขา่ สรุปผลการประเมนิ ผล จากผลการทดลองทางหน่วยงานจึงสรปุ ท่จี ะนำสูตรที่ 5 มาใชใ้ นการดแู ลผปู้ ว่ ย แตพ่ บปญั หา ดังน้ี 1. หลังพอกครบ 20 นาที ผงสมุนไพรแห้งแตก ทำใหร้ ่วงหลน่ บนพ้นื ผิว 2. เปน็ คราบตดิ แนน่ บริเวณทพ่ี อก ทำใหท้ ำความสะอาดยาก จงึ ได้ปรับเปลยี่ นวิธีจากการใชผ้ งสมุนไพร ผสมกบั Ethyl Alcohol 70% แล้วนำมาพอกข้อเป็นนำผง สมุนไพรมาหมักกับ ใน Ethyl Alcohol 70% แทน ซ่ึงประสิทธิผลไม่แตกต่างกัน และสามารถซึมผา่ นผิวหนัง ไดด้ ีกว่า โดยมีวธิ ที ำ ดงั น้ี ขน้ั ตอนการเตรยี มสมนุ ไพร 1. บดสมนุ ไพรแหง้ ท้ัง 3 ชนิดใหล้ ะเอียด 2. นำผงสมุนไพรที่บดไว้คลกุ เคล้าใหเ้ ขา้ กัน 3. นำผงสมนุ ไพรทผ่ี สมแล้วหมกั เป็นเวลา 3 วัน (คนยาทุกวัน) ขนั้ ตอนการพอกเขา่ 1. นำตำรับยาพอกที่อยใู่ นรปู แบบน้ำมาเทใสส่ ำลีขนาดพอดเี ขา่ 2 แผ่น แผน่ ละ 45 ml (พอกด้านบนเข่า และใตพ้ ับเข่าดา้ นละ 1 แผ่น) 2. ทิง้ ไว้ประมาณ 20 นาที แลวซับนำ้ ด้วยผ้าหรอื ใช้ผา้ ชุบน้ำเช็ดออก พอกเข่าวนั ละ 1 ครง้ั ตดิ ตอกนั 10 วนั เอกสารประกอบการประกวดพ้นื ท่ีต้นแบบดเี ด่นแห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบา้ น และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ ปี 2566

40 สรปุ ผลการศึกษา จากการศึกษาการพัฒนาสูตรยาพอกเข่าโดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาข้อมูลท่ัวไปของ สมุนไพรที่มี ฤทธ์ิลดอาการปวด และลดอาการอักเสบ และเพื่อศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิผลของยาพอกเข่าสูตรต่างๆ ในการลดอาการปวด และลดอาการอกั เสบ ผู้จดั ทำได้นำข้อมลู มาวิเคราะห์และนำเสนอตามลำดับ ดงั น้ี 1. ตารางผลการศกึ ษาข้อมูลทั่วไปของสมนุ ไพรท่ีมีฤทธล์ิ ดอาการปวด และลดอาการอักเสบ ดงั นี้ ตัวยาสมุนไพร สรรพคณุ ลดปวด เป็นตัวยาในตำรบั ยาแก้ปวด ฤทธิ์ทางเภสชั วิทยา เหงา้ ไพล ในตำรายาไทย (บญั ชียาหลกั แหง่ ชาต)ิ Anti-oxidant Anti-inflammatory P P P P ผกั เสยี้ นผี P P P P เหงา้ วา่ นนำ้ P P P P ผักคราดหัวแหวน P  P P ดองดงึ P P P P 2.ตารางสรุปการเปรยี บเทียบสตู รยาทัง้ 5 สตู ร สูตร ตัวยาสมุนไพร (อัตราส่วน) ความพงึ พอใจ (n=10) ระยะเวลา ผกั เสยี้ นผี ว่านนำ้ ผกั คราดหวั แหวน ดองดึง 20 นาที ทด่ี ขี ้ึน เหงา้ ไพล หลังพอก ดา้ นลด ดา้ นความรสู้ กึ ปวด ไมส่ ขุ สบาย Day 10 Day 10 11 11     Day 3-5 2 11  1   Day 10 31 11 ปวดมากข้นึ Day 10 1   ร้อน ผิวลอก 42 11     53 11 ไมแ่ ตกต่างจากสูตร1   P  เรื่องท่ี 2. พฒั นาคุณภาพการดูแลผ้ปู ่วยหวั ไหลต่ ดิ วัตถปุ ระสงค์ : 1. เพอ่ื ใหผ้ ู้ปว่ ยโรคหัวไหล่ตดิ มีการเคล่ือนไหวข้อไหลด่ ีขนึ้ 2. เพอ่ื เพม่ิ ความสามารถในการปฏบิ ตั กิ ิจวตั รประจำวันของผ้ปู ว่ ยโรคหวั ไหล่ตดิ คำสำคัญ : หัวไหล่ติดหรือหัวไหล่อักเสบ เป็นอาการท่ีเกี่ยวเน่ืองกับข้อไหล่ เส้นเอ็น มีอาการยกแขนได้ไม่สูง มอื เทา้ สะเอวไม่ไดอ้ งศา มือไพล่หลงั ไม่ได้ ขอ้ ไหลต่ ิด (Frozen shoulder) เป็นภาวะที่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดไหล่ และไมส่ ามารถเคล่ือนไหว ขอ้ ไหล่ไดส้ ุดพสิ ยั ข้อ ไมว่ ่าจะขยับเองหรือใหผ้ ้อู น่ื ช่วยขยบั ให้ อาการของโรค มี 3 ระยะ ได้แก่ 1. ระยะปวด ผู้ป่วยจะรู้กว่าอาการปวดค่อยๆ เป็นมากข้ึนปวดเม่ือมีการเคล่ือนไหว ปวดมาก ตอนกลางคนื จนรบกวนการนอน พิสัยการเคลื่อนไหวของข้อจะค่อยๆ ลดลง ระยะนีม้ กั นาน 2 ถึง 9 เดือน 2. ระยะข้อติด อาการปวดจากระยะแรกเร่ิมลดลง พิสัยการเคล่ือนไหวของข้อไหล่ในทุกทิศทางลดลง ชดั เจน อาจส่งผลต่อกิจวตั รประจาํ วันอย่างมาก ระยะน้ีท่วั ไปนาน 4-12 เดอื น 3. ระยะฟ้ืนตัว อาการปวดจะลดลง พิสัยการเคล่ือนไหวของข้อไหล่จะค่อยๆ ดีข้ึน ในช่วง 5 เดือน ถงึ 2 ปี เอกสารประกอบการประกวดพืน้ ท่ีตน้ แบบดเี ดน่ แห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์พ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จงั หวัดสมุทรปราการ ปี 2566

41 4. สรปุ ผลงานโดยยอ่ : - 5. ชอ่ื และทอ่ี ยู่องค์กร : โรงพยาบาลสมุทรปราการ กลุ่มงานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลอื ก 6. เป้าหมาย : ร้อยละผูป้ ่วยไหล่ติดมกี ารเคล่ือนไหวของข้อไหลด่ ขี นึ้ ≥ 80 % 7.สาเหตแุ ละปญั หาโดยย่อ: เน่ืองจากมีผู้มารับบริการท่ีคลินิกการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกด้วยอาการหัวไหล่ติด จำนวนเพ่ิมมากขึ้น (ปี 2563 จำนวน 515 คน และ ปี 2564 จำนวน 570 คน) และเป็นโรคสำคัญที่พบใน 10 อันดับของผู้มารับบริการ และผลลัพธ์การประเมินหลังการรักษาแบบสุ่มตัวอย่างมีเพียงร้อยละ 50 ของผู้รับบริการมีองศาการเคล่ือนไหวของข้อไหล่ดีข้ึนเท่าน้ัน ทางหน่วยงานเล็งเห็นความสำคัญของปัญหา จงึ ได้วเิ คราะหก์ ระบวนการทำงาน เพือ่ พัฒนาคณุ ภาพการดูแลผปู้ ่วยหัวไหลต่ ดิ 1. ระบบ 1.1 วิธกี ารรักษาไม่ครอบคลุมทกุ อาการของโรคหัวไหลต่ ดิ 1.2 การให้คำแนะนำและการสอ่ื สารกบั ผูป้ ว่ ยเป็นทกั ษะเฉพาะบุคคล 2. บุคลากร 2.1 เจ้าหน้าท่ีนวด : ไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานการรักษา (ไม่ดู code/รักษาตามสูตรของตนเองด้วย ความเคยชนิ ) 3. เคร่อื งมือ 3.1 การประเมนิ ผลการตรวจรา่ งกายดว้ ย “สายตา” ซ่ึงเป็นเคร่อื งมือท่ีไม่เท่ยี งตรง 3.2 การเก็บรวมรวบผลการรักษาเพื่อนำมาประเมินผลเก็บเป็นตัวชี้วัดยังไม่เป็นระบบ ติดตามยาก เนื่องจาก แยกเกบ็ ตามจำนวนผู้ตรวจรักษา บางครงั้ ข้อมลู หาย 3.3 แนวทางการเก็บข้อมูลไม่ถูกบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร ทำให้เกิดการเข้าใจผิดในการเก็บข้อมูล สง่ ผลต่อการวเิ คราะห์ผดิ พลาด 4. สงิ่ แวดล้อม : - แนวทางการแกป้ ญั หา 1. ระบบ 1.1 กำหนดมาตรฐานและแนวทางการรกั ษาผปู้ ว่ ยไหลต่ ดิ ให้ครอบคลมุ 1.2 เพ่มิ การนเิ ทศติดตามการปฏบิ ัติงานของเจ้าหนา้ ทีน่ วด 2. บคุ ลากร 2.1 ทบทวนองค์ความรู้เจ้าหน้าทน่ี วด 2.2 ทดสอบภาคทฤษฎี และภาคปฏบิ ัติเจา้ หน้าทีน่ วดรายบุคคล 3. เครอ่ื งมอื 3.1 จัดทำนวตั กรรม “แผ่นวดั องศาหวั ไหล่” โดยอ้างอิงจากสถาบันมะเร็งแหง่ ชาติ 3.2 จดั ทำวิธกี ารเกบ็ ข้อมลู ดว้ ย Application Google sheets 3.3 จดั ทำ Template 3.4 จัดทำค่มู ือการบริหารร่างกายอาการหัวไหลต่ ดิ เอกสารประกอบการประกวดพน้ื ทต่ี ้นแบบดเี ด่นแห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบ้าน และการแพทยท์ างเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566

8. การเปลย่ี นแปลง 42 กอ่ นการปรับปรุง หลังการปรับปรงุ 1. ผรู้ ับบริการไดร้ บั การวินจิ ฉัย “โรคหวั ไหล่ 1. ผู้รบั บรกิ ารท่ไี ดร้ ับการวนิ จิ ฉยั “โรคหัวไหลต่ ิด” 1.1 ประเมินการเคล่อื นไหวด้วย “แผ่นวัดองศา ตดิ ” หวั ไหล่” ก่อนทำการรักษา 1.1 ประเมินการเคลอื่ นไหวด้วยการตรวจ รา่ งกาย 1.2 1.2 บันทกึ CODE การรักษา ใน slip treatment สตู รการรักษา CODE 12 และ CODE 13 บันทกึ CODE การรักษาใน slip treatment 1.3 ให้ Code 12 เปน็ สตู รการรักษาท่ีไม่มกี ารเขย้อื นหวั ไหล่ ใช้ในกรณีหัวไหลต่ ดิ ทม่ี อี าการอกั เสบ Code 13 เป็นสูตรการรักษาทมี่ ีการเขยอ้ื นหวั ไหล่ ใช้ในกรณหี วั ไหลต่ ิดที่ไม่มอี าการอักเสบ 1.3 ใหค้ ำแนะนำ เรื่องการบริหารรา่ งกาย เพ่ือส่งเสรมิ การหายของโรคตามแนวทางทีก่ ำหนด คำแนะนำการบริหารรา่ งกาย เพ่อื ส่งเสริมการหาย ของโรค ตามทกั ษะของแพทย์แผนไทยแต่ละบุคคล 1.4 ให้คำแนะนำ เรื่องการปรับพฤติกรรมเพ่ือลดการ บาดเจ็บ เอกสารประกอบการประกวดพืน้ ท่ีตน้ แบบดีเด่นแห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จงั หวดั สมุทรปราการ ปี 2566

43 2. เจา้ หนา้ ที่นวด นวดตามแผนการรักษา รว่ มกับมี 2. เจ้าหน้าที่นวด นวดตามแผนการรกั ษาท่แี พทยแ์ ผน แนวทางการรักษาของแต่ละบุคคล ไทยกำหนดอยา่ งเครง่ ครัด (ตามความรทู้ ่ีได้อบรมมา) - 3. แพทยแ์ ผนไทยควบคุมและตดิ ตามกำกับการนวด 4. ประเมนิ การรักษาด้วยวธิ ีการตรวจรา่ งกาย ผู้ปว่ ยให้เปน็ ไปตามมาตรฐานท่กี ำหนด 4. ประเมนิ การรักษาทุกคร้ังด้วย “แผน่ วัดองศา หัวไหล่” 5. บันทกึ ข้อมลู ตามรายละเอียดที่ได้จากการประชุม 5. บันทกึ ข้อมลู การรักษาตาม template ทีจ่ ัดทำขนึ้ และบนั ทึกในแบบฟอร์มท่จี ดั ทำข้ึน โดยให้ไว้กบั และบนั ทึกใน google sheets (สะดวกในการติดตาม แพทย์แผนไทยเป็นรายบุคคล ขอ้ มลู เป็นreal time สามารถดไู ดท้ ุกท่ี-ทุกเวลา) 9. การวดั ผลและผลของการเปลี่ยนแปลง ปี พ.ศ. 2565 ผลของการเปล่ียนแปลง 80.3 % เป้าหมาย ร้อยละผูป้ ว่ ยไหล่ติดมีองศาการเคล่ือนไหวของขอ้ ไหล่ดขี น้ึ อยา่ งน้อย 1 ระดับ ≥ 80% ผลการดำเนนิ งาน ปี 2565 เป็นไปตามเป้าหมายที่กำหนด คือ ผู้ปว่ ยไหลต่ ิดมีองศาการเคล่อื นไหวของ ขอ้ ไหลด่ ีข้ึนอย่างน้อย 1 ระดับ อยทู่ ่ี 80.3% เอกสารประกอบการประกวดพน้ื ทีต่ น้ แบบดีเด่นแห่งชาติการแพทยแ์ ผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566

44 10. แผนการดำเนนิ การต่อ 1. พัฒนากระบวนการรกั ษารว่ มกบั แพทย์แผนจนี และกระบวนการติดตามผู้ป่วย 2. พฒั นากระบวนการ Empowerment ในเร่อื งการดแู ละและการปฏบิ ัติตนใหแ้ กผ่ ู้ป่วย 3. ฟ้ืนฟูการรักษาผู้ป่วยไหล่ติดให้กับเจ้าหน้าท่ีทุกคน โดยมีการทดสอบทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ และกำหนดเปน็ Specific competency ของหนว่ ยงาน 11. บทเรยี นท่ไี ด้รับ การพัฒนาปรับปรงุ การใหบ้ ริการด้านการรักษา ควรหาสาเหตขุ องปัญหาโดยไม่มีอคติ ไมเ่ ขา้ ข้างตนเอง ควรส่อื สารให้เขา้ ใจ และปฏบิ ัติใหเ้ ปน็ มาตรฐานเดียวกัน 12. การตดิ ตอ่ กับทีมงาน กลุ่มงานการแพทยแ์ ผนไทยและการแพทยท์ างเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ โทร 02-1738361 ตอ่ 3293, 088-0880843 เรื่องท่ี 3. การพัฒนาคุณภาพการดแู ลผูป้ ว่ ย Bell’s palsy เนื่องจากผู้มารับบริการคลินิกการแพทย์ทางเลือกด้วยโรคอัมพาตใบหน้าอยู่ใน 5 ลำดับแรก และเป็น กลุ่มโรคที่ได้รับการส่งต่อจากแพทย์แผนปัจจุบันเป็นจำนวนมาก และโรคน้ีส่งผลต่อภาพลักษณ์ของผู้ป่วย ทำให้ทางหน่วยงานต้องการพัฒนาคุณภาพกระบวนการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้ให้มีคุณภาพสูงสุด จึงได้นำข้อมูล การรกั ษา และปญั หาต่างๆมาทบทวนพร้อมหาแนวทางแก้ไข ดังนี้ วิเคราะหป์ ญั หาและแนวทางแกไ้ ข ปีงบประมาณ ปัญหา แนวทางการแกไ้ ข 2560-2561 การฝงั เขม็ รักษา Bell’s palsy ไมม่ ี กำหนดคอรส์ การรักษาที่ชดั เจน จำนวนคร้ัง การรกั ษาท่ีชัดเจน ทำใหไ้ ม่ สามารถแจ้งคา่ รกั ษาพยาบาลและ กำหนดวนั สน้ิ สุดการรักษาได้ ทำให้ ผ้รู ับบริการบางราย ปฏเิ สธการรักษา หรือรกั ษาไม่ครบคอร์ส 2562 จากการทบทวนผลการดำเนนิ งาน 1.ประเมนิ ผู้ป่วยก่อนและหลงั การรกั ษาโดยใช้ พบว่า การประเมินผลการรักษาจาก เคร่ืองมอื Vernier Caliper การตรวจรา่ งกาย ซงึ่ ประเมนิ ดว้ ย ประเมินตามแบบ The Facial Grading system สายตา ทำให้ข้อมลู ขาดความนา่ เชื่อถอื ในการตรวจรา่ งกายขณะปกติและขณะเคล่อื นไหว และวิธีการวัดผลใช้หลกั การที่ไมไ่ ด้ 2. ถ่ายรปู ทุกครั้งทมี่ ารับบริการ เพ่อื ประเมิน มาตรฐาน เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนที่ต้นแบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ้ืนบ้าน และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวดั สมทุ รปราการ ปี 2566

45 ปีงบประมาณ ปัญหา แนวทางการแก้ไข ผลการรกั ษา ใบหนา้ ตรงมองกล้อง หลับตา ย้ิมยงิ ฟนั สดุ มมุ ปาก ย่นจมกู 3. นำคะแนนท่ไี ด้จากการประเมินบันทึกลงใน แบบประเมิน The Facial Grading system ทง้ั 3 สว่ น ไดแ้ ก่ ความสามารถในขณะปกติ,ความสามารถ ในขณะขยับ, คะแนนรวมการกระตุก และนำมา ประเมนิ ค่า โดย นำคะแนนความสมมาตรขณะ ขยับ – คะแนนความสมมาตรขณะปกติ – คะแนน รวมการกระตกุ (คา่ ปกติ = 100 คะแนน) เอกสารประกอบการประกวดพืน้ ท่ตี น้ แบบดเี ด่นแห่งชาติการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบา้ น และการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ปี 2566

ปงี บประมาณ ปญั หา 46 2563 1.การเก็บข้อมลู มีแนวทางที่ไม่ชดั เจน แนวทางการแกไ้ ข (ไตรมาสท่ี 2) และไมเ่ ป็นลายลักษณ์อักษร 1. การเก็บขอ้ มูล จัดทำ Templateเพ่ือใหผ้ ปู้ ฏิบตั ิไปในแนวทาง 2.ผู้ปว่ ยทมี่ ารบั บริการฝังเข็ม มสี าเหตุ เดยี วกนั การเกิดโรคท่ีแตกตา่ งกนั แต่วิธีการ ประเมนิ ตามตวั ชีว้ ัด KPI เดยี วกัน 2. การวเิ คราะหผ์ ล กำหนด KPI ตามสาเหตุการเกดิ โรค ➢ สาเหตุจากลมเย็น ช่ือตวั ชี้วัด ร้อยละของผู้ป่วยโรค Bell’s palsy ในกล่มุ อาการถกู ลมเยน็ มากระทบหรือกลมุ่ อาการ ลมปราณและเลือดไมเ่ พียงพอมคี วามสมมาตร ของใบหน้าเป็นปกติหลงั ได้รบั การฝงั เข็ม ➢ สาเหตุจากลมรอ้ น ช่อื ตัวช้ีวดั รอ้ ยละของผปู้ ว่ ยโรค Bell’s palsy ในกลุ่มอาการ ถูกลมร้อนมีความสมมาตรของใบหน้าดขี ้ึนหลัง ได้รบั การฝงั เข็ม เอกสารประกอบการประกวดพ้ืนทต่ี น้ แบบดเี ดน่ แห่งชาตกิ ารแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น และการแพทย์ทางเลอื ก โรงพยาบาลสมทุ รปราการ จังหวดั สมทุ รปราการ ปี 2566