คู่มือทักษะความฉลาดทางดิจิทัลสำหรับครู

คู่มือทักษะคสวำาหมรัฉบลคารดู ทางดิจิทัล เสน อ อ. ดร.สุจิตตรา จันทร์ลอย อ. ดร.สุธิดา ปรีชานนท์ จัดทำ โดย นายศิวัช โหงวเจริญพร รหัสนักศึกษา 647190320 รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชา การพัฒนาความเป็นครู (GD58201) หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู ปีการศึกษา 2564 มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง BUY N OW

ก คำนำ ก่อนหน้าจะเกิดการระบาดของไวรัส Covid-19 หลายคนห่างไกลจากการใช้เทคโนโลยี บนโลกออนไลน์ แต่เมื่อเกิดการระบาดของไวรัส Covid-19 เราทุกคนต้องใช้ชีวิตกับรูป แบบที่เรียกว่า New Normal หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ชีวิตวิถีใหม่ ซึ่งทำให้เกิดการปรับ เปลี่ยนพฤติกรรมในการใช้ชีวิตประจำวันทั่วไป และใช้ชีวิตอยู่ในโลกออนไลน์มากขึ้น พบเจอ ผู้คนในชีวิตจริงน้อยลง แต่พบเจอผู้คนผ่านทางโลกออนไลน์มากขึ้น ความเปลี่ยนแปลงที่ เกิดขึ้นนี้จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัล เพื่อให้สามารถอยู่ในโลก ออนไลน์ได้อย่างปลอดภัย ด้วยเหตุนี้ผู้จัดทำจึงได้รวบรวม 8 ทักษะความฉลาดทางดิจิทัล ลงในรายงานเล่มนี้เพื่อหวังจะเป็นประโยชน์กับทุกท่านและสามารถพัฒนาต่อยอดการใช้งาน เทคโนโลยีเพื่อให้เป็นบุคคลที่มีคุณค่าและมีความสุข นายศิวัช โหงวเจริญพร ผู้จัดทำ

ข สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบัญ ข 8 ทักษะความฉลาดทางดิจิทัล 1 ทักษะที่ 1 เอกลักษณ์พลเมืองดิจิทัล (Digital Citizen Identity) 2 ทักษะที่ 2 การบริหารจัดการเวลาบนโลกดิจิทัล (Screen Time Management) 3 ทักษะที่ 3 การจัดการการกลั่นแกล้งบนไซเบอร์ (Cyberbullying Management) 4 ทักษะที่ 4 การจัดการความปลอดภัยบนระบบเครือข่าย (Cybersecurity Management) 5 ทักษะที่ 5 การจัดการความเป็นส่วนตัว (Privacy Management) 6 ทักษะที่ 6 การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical Thinking) 7 ทักษะที่ 7 ร่องรอยทางดิจิทัล (Digital Footprints) 8 ทักษะที่ 8 ความเห็นอกเห็นใจและสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่นทางดิจิทัล (Digital Empathy) 9 10 บทสรุป 11 12 บรรณานุกรม ประวัติผู้จัดทำ

1 8 ทักษะความฉลาดทางดิจิทัล ความฉลาดทางดิจิทัล เป็นผลจากศึกษาและพัฒนาของ DQ institute หน่วยงานที่เกิดจากความร่วม มือกันของภาครัฐและเอกชนทั่วโลกประสานงานร่วมกับ เวิลด์อีโคโนมิกฟอรั่ม (World Economic Forum) ที่มุ่งมั่นให้เด็ก ๆ ทุกประเทศได้รับการศึกษาด้านทักษะพลเมืองดิจิทัลที่มีคุณภาพและใช้ชีวิตบนโลก ออนไลน์อย่างปลอดภัยด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสมัยใหม่ ความฉลาดทางดิจิทัล เป็นกรอบแนวคิดที่ ครอบคลุมของความสามารถทางเทคนิคความรู้ความเข้าใจและความคิดทางสังคมที่มีพื้นฐานอยู่ในค่านิยม ทางศีลธรรมที่ช่วยให้บุคคลที่จะเผชิญกับความท้าทายทางดิจิทัล ความฉลาดทางดิจิทัล มีสามระดับ 8 ด้าน และ 24 สมรรถนะที่ประกอบด้วย ความรู้ ทักษะ ทัศนคติและค่านิยม โดยบทความนี้จะกล่าวถึงทักษะ 8 ด้าน ของความฉลาดดิจิทัลในระดับพลเมืองดิจิทัล ซึ่งเป็นความสามารถในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลและสื่อในรูป แบบที่ปลอดภัยรับผิดชอบ และมีจริยธรรม ดังนี้ ทักษะที่ 1 เอกลักษณ์พลเมืองดิจิทัล (Digital Citizen Identity) ทักษะที่ 2 การบริหารจัดการเวลาบนโลกดิจิทัล (Screen Time Management) ทักษะที่ 3 การจัดการการกลั่นแกล้งบนไซเบอร์ (Cyberbullying Management) ทักษะที่ 4 การจัดการความปลอดภัยบนระบบเครือข่าย (Cybersecurity Management) ทักษะที่ 5 การจัดการความเป็นส่วนตัว (Privacy Management) ทักษะที่ 6 การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical Thinking) ทักษะที่ 7 ร่องรอยทางดิจิทัล (Digital Footprints) ทักษะที่ 8 ความเห็นอกเห็นใจและสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่นทางดิจิทัล (Digital Empathy)

2 ทักษะที่ 1 เอกลักษณ์พลเมืองดิจิทัล (Digital Citizen Identity) เอกลักษณ์พลเมืองดิจิทัล เป็นความสามารถสร้างและบริหารจัดการอัตลักษณ์ที่ดีของตนเองไว้ได้อย่าง ดีทั้งในโลกออนไลน์และโลกความจริงอัตลักษณ์ที่ดีคือ การที่ผู้ใช้สื่อดิจิทัลสร้างภาพลักษณ์ในโลกออนไลน์ ของตนเองในแง่บวก ทั้งความคิดความรู้สึก และการกระทำ โดยมีวิจารณญาณในการรับส่งข่าวสารและ แสดงความคิดเห็น มีความเห็นอกเห็นใจผู้ร่วมใช้งานในสังคมออนไลน์ และรู้จักรับผิดชอบต่อการกระทำ ไม่กระทำการที่ผิดกฎหมายและจริยธรรมในโลกออนไลน์ เช่น การละเมิดลิขสิทธิ์ การกลั่นแกล้งหรือการใช้ วาจาที่สร้างความเกลียดชังผู้อื่ นทางสื่ อออนไลน์ ตัวอย่าง นอกจากในชีวิตจริงที่ควรจะทำตัวสุภาพ เรียบร้อย แล้วนั้น ในโลกออนไลน์ก็เช่นกัน ไม่ควรที่จะโพสต์ ข้อความหยาบคายต่าง ๆ หรือพิมพ์ข้อความต่าง ๆ โดยไม่ไตร่ตรองให้ดีเสียก่อน เช่น Facebook Twitter อื่น ๆ แพลทฟอร์มเหล่านี้ล้วนเปิดให้ผู้คน สามารถโพสต์ หรือแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ จึง มีบ่อยครั้งที่มีโพสต์ หรือ คอมเมนท์ที่ไม่สุภาพ ดังนั้น แล้วควรจะไตร่ตรองให้ดีก่อนจะโพสต์ หรือ พิมพ์ ข้อความใด ๆ ลงไป อีกหนึ่งตัวอย่างคือไลน์กลุ่ม เช่น ไลน์กลุ่มที่ทำงาน ไลน์กลุ่มหมู่บ้าน บางคนอาจจะเจอปัญหาการคุยกันใน ไลน์กลุ่มที่ไม่สุภาพ แขวะกันไปมาในไลน์กลุ่ม ซึ่งบุคคล เหล่านี้ไม่ได้เพียงแค่่พูดคุยกันในกลุ่มเท่านั้น ในชีวิต จริงก็ยังอยู่หมู่บ้านเดียวกัน ดังนั้นควรจะคุยกันแบบ สุภาพ รักษามารยาทที่ดี เพื่อสร้างภาพลักษณ์ทาง บวกให้ตัวเราเอง

3 ทักษะที่ 2 การบริหารจัดการเวลาบนโลกดิจิทัล (Screen Time Management) การบริหารจัดการเวลาบนโลกดิจิทัล เป็นความสามารถควบคุมตนเอง ความสามารถในการจัดสรรเวลาใน การ ใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัลและอุปกรณ์เทคโนโลยีได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการใช้งานสื่อสังคม (Social Media) และเกม ออนไลน์ (Online Games) ด้วยความรับผิดชอบต่อตนเอง สามารถบริหารเวลาที่ใช้ อุปกรณ์ยุคดิจิทัล รวมไปถึงการควบคุมเพื่อให้เกิดสมดุลระหว่างโลกออนไลน์ และโลกความเป็นจริง อีกทั้ง ตระหนักถึงอันตราย และสุขภาพจากการใช้เวลาหน้าจอนานเกินไป และผลเสียของการเสพติดสื่อดิจิทัล ตัวอย่าง การติด Social Media คือการใช้โซเชียลมีเดียเป็นเวลา นานมากจนเกินไป ทำให้เกิดผลกระทบกับการงานการ เรียน และการขาดปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างอย่างเห็นได้ ชัด นอกจากนี้การเสพติดโซเชียลมีเดียยังเป็น พฤติกรรมเสี่ยงที่จะก่อให้เกิดโรคซิมเศร้า โรคเครียด สมาธิสั้น และไบโพลาร์ได้เช่นกัน ดังนั้นจึงควรจำกัดเวลา ในการใช้โซเชียงมีเดียให้น้อยลง พยายามหากิจกรรมอื่น ทำ เพื่อเบี่ยงเบนความสนใจ เช่น การออกกำลังกาย การ ไปท่องเที่ยว การเสพติดเกม ช่วงอายุของคนที่เสพติดเกมมักเป็น เยาวชน ไม่ว่าจะเป็นเด็กชั้นประถม มัธยม ไปจนถึง นักศึกษา แม้แต่ผู้ใหญ่เองก็สามารถเป็นโรคเสพติดเกม ได้เช่นกัน ในปัจจุบันการเสพติดเกมจัดเป็นโรคอย่าง หนึ่ง ผลเสียที่ตามมาจากการเสพติดเกมเกิดทั้งกับตัว เด็ก ครอบครัว ไปจนถึงสังคมส่วนรวม ดังนั้นการให้ สังคมมีความตระหนักรู้เกี่ยวกับโรคนี้จึงเป็นสิ่งที่สำคัญ เพื่อที่คนในสังคมจะได้ให้ความช่วยเหลือเด็กตั้งแต่แรก เริ่ม ทั้งการป้องกัน รักษา และฟื้ นฟู

4 ทักษะที่ 3 การจัดการการกลั่นแกล้งบนไซเบอร์ (Cyberbullying Management) การจัดการการกลั่นแกล้งบนไซเบอร์ เป็นความสามารถในการป้องกันตนเอง การมีภูมิคุ้มกันในการ รับมือและจัดการกับ สถานการณ์การกลั่นแกล้งบนอินเทอร์เน็ตได้อย่างชาญฉลาด การใช้อินเทอร์เน็ตเป็น เครื่องมือหรือช่องทางเพื่อก่อให้เกิดการคุกคามล่อลวงและการกลั่นแกล้งบนโลกอินเทอร์เน็ตและสื่อสังคม ออนไลน์ โดยกลุ่มเป้าหมายมักจะเป็นกลุ่มเด็กจนถึง เด็กวัยรุ่น การกลั่นแกล้งบนโลกไซเบอร์คล้ายกันกับ การกลั่นแกล้งในรูปแบบอื่น หากแต่การกลั่นแกล้งประเภทนี้จะกระทำผ่านสื่อออนไลน์หรือสื่อดิจิทัล เช่น การ ส่งข้อความทางโทรศัพท์ ผู้กลั่นแกล้งอาจจะเป็นเพื่อนร่วมชั้น คนรู้จักในสื่อสังคมออนไลน์ หรืออาจจะเป็น คนแปลกหน้าก็ได้ แต่ส่วนใหญ่ผู้ที่กระทำจะรู้จักผู้ที่ถูกกลั่นแกล้งรูปแบบของการกลั่นแกล้งมักจะเป็นการว่า ร้าย ใส่ความ ขู่ทำร้าย หรือใช้ถ้อยคำหยาบคาย การคุกคามทางเพศผ่านสื่อออนไลน์ การแอบอ้างตัวตนของ ผู้อื่น การแบล็กเมล์ การหลอกลวง การสร้างกลุ่มในโซเชียลเพื่อโจมตีโดยเฉพาะ ตัวอย่าง อย่าตอบโต้ อย่าตอบโต้หรือพูดอะไรไปในทำนองเดียวกัน เพราะการ ตอบกลับในรูปแบบเดียวกัน หรือคุกคามอีกฝ่ายเพื่อแก้ แค้น มีแต่จะทำให้สถานการณ์เลวร้ายลง เก็บหลักฐานเมื่อถูก \"บูลลี่\" หากคุณพบเจอการ \"ไซเบอร์บูลลี่\" ในลักษณะที่คุกคาม และไม่สบายใจ แนะนำให้แคปภาพหน้าจอ และทำบันทึก เอาไว้ในคอมพ์หรือมือถือ เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการแจ้ง ความหรือดำเนินคดีได้ แจ้งตำรวจ ถ้าคุณถูกคุกคามหรือทำให้คุณรู้สึกไม่ปลอดภัย คุณควร แจ้งตำรวจ ถ้าคุณถูกไซเบอร์บูลลี่จากคนที่ทำงานหรือ คนที่เรียนที่เดียวกัน ควรรายงานกับหัวหน้าหรืออาจารย์

5 ทักษะที่ 4 การจัดการความปลอดภัยบนระบบเครือข่าย (Cybersecurity Management) การจัดการความปลอดภัยบนระบบเครือข่าย เป็นความสามารถในการสำรวจ ตรวจสอบ การป้องกัน และ การรักษาความปลอดภัยของข้อมูลในระบบเครือข่าย ป้องกันข้อมูลด้วยการสร้างระบบความปลอดภัยที่เข้ม แข็ง และป้องกันการโจรกรรมข้อมูลหรือการถูกโจมตีออนไลน์ได้ มีทักษะในการรักษาความปลอดภัยของ ตนเองในโลกออนไลน์การรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกไซเบอร์ คือการปกป้องอุปกรณ์ดิจิทัล ข้อมูลที่จัดเก็บและข้อมูลส่วนตัวไม่ให้เสียหาย สูญหาย หรือถูกโจรกรรมจากผู้ไม่หวังดีในโลกไซเบอร์ ตัวอย่าง ติดตั้งโปรแกรมตรวจสอบและกำจัดไวรัส วิธีการนี้ สามารถตรวจสอบ และป้องกันไวรัส คอมพิวเตอร์ได้ระดับหนึ่ง แต่ไม่ใช่เป็นการป้องกันได้ ทั้งหมด เพราะว่าไวรัสคอมพิวเตอร์ได้มีการพัฒนาอยู่ ตลอดเวลา การติดตั้งไฟร์วอลล์ (Firewall) ไฟร์วอลล์จะทำหน้าที่ ป้องกันบุคคลอื่ นบุกรุกเข้ามาเจาะเครือข่ายในองค์กร เพื่อขโมยหรือทำลายข้อมูล เป็นระยะที่ทำหน้าที่ป้องกัน ข้อมูลของเครือข่ายโดยการควบคุมและตรวจสอบการ รับส่งข้อมูลระหว่างเครือข่ายภายในกับเครือข่าย อินเทอร์เน็ต การใช้รหัสผ่าน (Username & Password) การใช้ รหัสผ่านเป็นระบบรักษาความปลอดภัยขั้นแรกที่ใช้กัน มากที่สุด เมื่อมีการติดตั้งระบบเครือข่ายจะต้องมีการ กำหนดบัญชีผู้ใช้และรหัสผ่านหากเป็น ผู้อื่ นที่ไม่ทราบรหัสผ่านก็ไม่สามารถเข้าไปใช้เครือข่ายได้ หากเป็ นระบบที่ต้องการความปลอดภัยสูงก็ควรมีการ เปลี่ยนรหัสผ่านบ่อย ๆ เป็นระยะ ๆ อย่างต่อเนื่อง

6 ทักษะที่ 5 การจัดการความเป็นส่วนตัว (Privacy Management) การจัดการความเป็นส่วนตัว เป็นความสามารถในการจัดการกับความเป็นส่วนตัวของตนเองและของผู้ อื่น การใช้ข้อมูลออนไลน์ร่วมกัน การแบ่งปันผ่านสื่อดิจิทัล ซึ่งรวมถึงการบริหารจัดการ รู้จักป้องกันข้อมูล ส่วนบุคคลของตนเอง เช่น การแชร์ข้อมูลต่าง ๆ ด้วยเครื่องมือดิจิทัล การขโมยข้อมูลอัตลักษณ์ เป็นต้น โดยต้องมีความสามารถในการฝึกฝนใช้เครื่องมือ หรือวิธีการในการป้องกันข้อมูลตนเองได้เป็นอย่างดี รวม ไปถึงปกปิดการสืบค้นข้อมูลต่างๆ ในเว็บไซต์ เพื่อรักษาความเป็นส่วนตัวความเป็นส่วนตัวในโลกออนไลน์ คือสิทธิการปกป้องข้อมูลความส่วนตัวในโลกออนไลน์ของผู้ใช้งานที่บุคคลหรือการบริหารจัดการข้อมูลส่วน ตัว รวมถึงการใช้ดุลยพินิจปกป้อง ข้อมูลส่วนบุคคลและข้อมูลที่เป็นความลับของผู้อื่น ตัวอย่าง อย่าเปิดเผยข้อมูลบนโซเชียลมีเดียมากเกินไป แนะนำว่าอย่าเข้าใช้บัญชีโซเชียลมีเดียของคุณใน อุปกรณ์สื่อสารจำนวนหลายเครื่อง และในการใช้โซเชีย ลมีเดียควรจะต้องมีการระวังในเรื่องของการแชร์ข้อมูล ส่วนตัวให้มากไม่ควรใส่รายละเอียดมาเกินไป ไม่ว่าจะเป็น วันเกิด ที่อยู่ หรือเบอร์โทรศัพท์ ไม่ทำธุรกรรมกับเว็บไซท์ที่ไม่น่าเชื่อถือ การป้องกันย่อมดีกว่าการแก้ไข ก่อนจะโพสต์หรือจะทำ ธุรกรรมใด ๆ ตรวจสอบให้แน่ใจก่อนใช้บริการทุกครั้ง และควรใส่ข้อมูลส่วนบุคคลให้น้อยที่สุด ใส่เท่าที่จำเป็น และควรเลือกเว็บไซต์หรือบริการที่น่าเชื่อถือ มีระบบ รักษาความมั่นคงปลอดภัยที่ดี โดยเฉพาะเว็บไซต์ที่ เกี่ยวข้องกับธุรกรรมทางการเงิน ต้องมีนโยบาย คุ้มครองข้อมูลและความเป็นส่วนตัว หรือ Privacy Policy ที่ชัดเจน

7 ทักษะที่ 6 การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical Thinking) การคิดอย่างมีวิจารณญาณ หมายถึง ความสามารถในการตัดสินของบุคคลว่าควรเชื่อ ไม่ควรเชื่อ ควร ทำ หรือไม่ควรทำบนความคิดเชิงเหตุและผล มีความสามารถในการวิเคราะห์แยกแยะระหว่างข้อมูลที่ถูกต้อง และข้อมูลที่ผิด ข้อมูลที่มีเนื้อหาเป็นประโยชน์และข้อมูลที่เข้าข่ายอันตราย ข้อมูลติดต่อทางออนไลน์ที่น่าตั้ง ข้อสงสัยและน่าเชื่อถือได้ เมื่อใช้อินเทอร์เน็ต ทราบว่าเนื้อหาใดมีประโยชน์ รู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศ สามารถวิเคราะห์และประเมิน ข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่หลากหลายได้ เข้าใจรูปแบบการหลอกลวงต่าง ๆ ในสื่อ ดิจิทัล เช่น ข่าวปลอม เว็บไซต์ปลอม ภาพตัดต่อ ข้อมูลอันที่เท็จ เป็นต้น ตัวอย่าง ในปัจจุบันได้มีการใช้โซเชียลมีเดียในการโฆษาณาชวน เชื่อกันอย่างแพร่หลาย ในบรรดาโฆษณาเหล่านั้นมีทั้งที่ เป็นของจริง และเกินจริง ดังนั้นจึงควรศึกษาหาข้อมูล อย่างละเอียดก่อนจะตัดสินใจ อีกหนึ่งตัวอย่างคือการแชร์ข่าวปลอมต่าง ๆ โดยไม่ได้ ตรวจสอบข้อเท็จจริงของเนื้อหาภายในข่าว ซึ่งในปัจจุบัน ได้มีกฏหมายที่สามารถเอาผิดผู้ที่ผลิตข่าวปลอม บิดเบือน หรือนำเผยแพร่บนโซเชียง มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 1 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ดังนั้นก่อนจะแชร์ข่าวต่าง ๆ ควรศึกษาหาข้อมูลของข่าว และตรวจเช็คว่าเป็นเรื่องจริงหรือไม่ก่อนจะทำการเผย แพร่ต่อไป

8 ทักษะที่ 7 ร่องรอยทางดิจิทัล (Digital Footprints) ร่องรอยทางดิจิทัล เป็นความสามารถในการเข้าใจธรรมชาติของการใช้ชีวิตในโลกดิจิทัลว่าจะหลงเหลือ ร่องรอยข้อมูลทิ้งไว้เสมอ ร่องรอยทางดิจิทัล อาจจะส่งผลกระทบในชีวิตจริง ที่เกิดจากร่องรอยทางดิจิทัล เข้าใจผลลัพธ์ที่อาจเกิดขึ้น เพื่อนำมาใช้ในการจัดการกับชีวิตบทโลกดิจิทัลด้วยความรับผิดชอบ ข้อมูลร่อง รอยทางดิจิทัล เช่น การลงทะเบียน อีเมล การโพสต์ข้อความหรือรูปภาพ ไฟล์งานต่าง ๆ เมื่อถูกส่งเข้าโลก อินเทอร์เน็ตแล้ว จะทิ้งร่องรอยข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งานไว้ ให้ผู้อื่นสามารถติดตามได้ และจะเป็นข้อมูลที่ ระบุตัวบุคคลได้อย่างง่ายดาย ตัวอย่าง ดร.บวรนันท์ นายกสมาคมการจัดการงานบุคคลฯ กล่าว ว่า ปัจจุบันองค์กรภาคธุรกิจให้ความสนใจรอยเท้าดิจิทัล ของผู้สมัครงานมากขึ้น โดยตรวจสอบจากเฟซบุ๊ก อินสตาแกรม ทวิตเตอร์ของผู้สมัคร โซเชียลมีเดียเหล่า นี้เก็บข้อมูลของบุคคลได้ทั้งหมด ทำให้ฝ่ายบุคคล วิเคราะห์ผู้สมัครได้ง่าย และได้ผลมากกว่าการนั่ง สัมภาษณ์แบบเดิม ๆ เพราะเราจะรู้ได้ว่าเขาให้ความ สำคัญกับเรื่องไหนในชีวิต ทัศนคติ วิธีบ่น วิธีคิด ดังนั้นจึงควรไตร่ตรองก่อนจะโพสต์หรือพิมพ์ข้อความ ใด ๆ ลงไปในสื่อโซเชียง พรรณิการ์ วานิช ส.ส.บัญชีรายชื่อและโฆษกพรรค อนาคตใหม่ พรรณิการ์ต้องออกมาขอโทษหลังจากมีการ เผยแพร่ภาพที่เธอโพสต์ในเฟซบุ๊กเมื่อเกือบ 10 ปีที่แล้ว ซึ่งเป็นภาพเธอสวมชุดครุยรับปริญญา ถูกวิจารณ์ว่า เป็นภาพที่ไม่เหมาะสม ขณะที่กองบังคับการปราบปราม การกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี ได้ตรวจสอบว่าภาพดังกล่าวเข้าข่ายหมิ่นพระบรม เดชานุภาพหรือไม่

9 ทักษะที่ 8 ความเห็นอกเห็นใจและสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่นทางดิจิทัล (Digital Empathy) ความเห็นอกเห็นใจและสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่นทางดิจิทัล เป็นความสามารถในการเข้าใจผู้อื่น การ ตอบสนองความต้องการของผู้อื่น การแสดง ความเห็นใจและการแสดงน้ำใจต่อผู้อื่นบนโลกดิจิทัลได้อย่าง เหมาะสม มีปฏิสัมพันธ์อันดีต่อคนรอบข้าง ไม่ว่าพ่อแม่ ครู เพื่อนทั้งในโลกออนไลน์และในชีวิตจริง ไม่ด่วน ตัดสินผู้อื่นจากข้อมูลออนไลน์แต่เพียงอย่างเดียว และจะเป็นกระบอกเสียงให้ผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือใน โลกออนไลน์ ตัวอย่าง เมื่อมีเหตุการภัยพิบัติในพื้นที่ต่างๆอย่างเช่น น้ำท่วมที่ จ.อุบลราชธานี เราก็จะได้เห็นการประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อ สังคมออนไลน์​จนเกิดธารน้ำใจหลั่งไหลช่วยกันบริจาค เงินได้เป็นจำนวนนับร้อยๆล้านบาท นี่ก็คือหนึงใน ตัวอย่างการใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม ใช้เพื่อให้เกิด สาธารณประโยชน์กับคนใสสังคม แต่ในขณะเดียวกันก็มีสิ่งที่เราต้องพึงระวังในเรื่องของ การให้ความช่วยเหลือกับผู้คนที่ได้รับความเดือดร้อน ผ่านโลกออนไลน์ เพราะมักจะมีมิจฉาชีพแอบแฝงมาหา ผลประโยชน์กับความมีน้ำใจของคนอื่นๆด้วยเช่นกัน ดัง บนั้นนโเมลื่กออเหอ็นนขไ่าลวน์ส​าก็รขตอ่าใงห้ๆตทรี่มวีจคสนอร้บอขง้อขมอูลคใวหา้รมอช่บวดย้าเหนลกื่ออน ว่าเป็นเรื่องจริง หรือเป็นเรื่องของมิจฉาชีพที่มาหลอก ลวง เพื่อที่จะได้ไม่ตกเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพในทุกๆกรณี

10 สรุป จะเห็นว่าความฉลาดดิจิทัลในระดับพลเมืองดิจิทัลเป็นทักษะที่สำคัญสำหรับนักเรียน และ บุคคลทั่วไปในการสื่อสารในโลกออนไลน์เป็นอย่างยิ่ง ทั้งเอกลักษณ์พลเมืองดิจิทัล การ บริหารจัดการเวลาบนโลกดิจิทัล การจัดการการกลั่นแกล้งบนไซเบอร์ การจัดการความ ปลอดภัยบนระบบเครือข่าย การจัดการความเป็นส่วนตัว การคิดอย่างมีวิจารณญาณ ร่อง รอยทางดิจิทัล ความเห็นอกเห็นใจและสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่นทางดิจิทัล หากบุคคลมี ทักษะและความสามารถทั้ง 8 ประการจะทำให้บุคคลนั้นมีความสามารถในการใช้อินเทอร์เน็ต ในการบริหารจัดการ ควบคุม กำกับตน รู้ผิดรู้ถูก และรู้เท่าทัน เป็นบรรทัดฐานในการใช้ เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างเหมาะสม เรียนรู้ที่จะใช้เทคโนโลยีอย่างชาญฉลาด และปลอดภัย

11 บรรณานุกรม Praornpit Katchwattana. (2019) 8 ทักษะจำเป็น เพื่อก้าวสู่ 'ความเป็นพลเมองดิจิทัล' (Digital Citicenship) & คนของศตวรรษที่ 21 อย่างภาคภูมิ. สืบค้น 5 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.salika.co/2019/04/03/8-skills-for-digital-citizenship/ แพทย์หญิงปรานี ปวีณชนา. (2018) การเสพติดเกม (Game Addiction). สืบค้น 5 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.manarom.com/blog/GameAddiction.html ศิริกร เอื้อไพจิตร. (2019) รอยเท้าดิจิทัล : ฝ่ายบุคคลเตือน ตัวตนและความคิดเห็นในโลกออนไลน์ มีผลต่อการสมัครงาน. สืบค้น 5 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.bbc.com/thai/thailand-48902824

12

8 Skills Digital Intelligence Quotient 8 ทักษะความฉลาดทางดิจิทัล