krudom1

สยี ้อมผ้าจากเปลอื กมังคดุ สมาชกิ นายศิรสิทธ์ิ พงศ์ศภุ ศักดิ์ ช้ัน ม.5/3 เลขท่ี 10 นางสาวประภาพร อินต๊ะเม้า ชั้น ม.5/3 เลขที่ 23 นายกฤตพล หนอ่ ไชย ช้นั ม.5/3 เลขที่ 30 นายยืนยง ยั่งยนื ทวี ชัน้ ม.5/3 เลขท่ี 32 นางสาวปพิชญา ไชยศลิ ป์ ชน้ั ม.5/3 เลขท่ี 35 ครทู ปี่ รึกษา ครูดารงค์ คนั ธะเรศย์ เอกสารฉบบั นี้เปน็ ส่วนหน่ึงของการศึกษาค้นควา้ และสร้างองคค์ วามรู้ (IS1) โรงเรียนปัว อาเภอปัว จังหวดั นา่ น สานกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษา เขต 37 ภาคเรยี นท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2563



สยี ้อมผ้าจากเปลอื กมังคดุ สมาชกิ นายศิรสิทธ์ิ พงศ์ศภุ ศักดิ์ ช้ัน ม.5/3 เลขท่ี 10 นางสาวประภาพร อินต๊ะเม้า ชั้น ม.5/3 เลขที่ 23 นายกฤตพล หนอ่ ไชย ช้นั ม.5/3 เลขที่ 30 นายยืนยง ยั่งยนื ทวี ชัน้ ม.5/3 เลขท่ี 32 นางสาวปพิชญา ไชยศลิ ป์ ชน้ั ม.5/3 เลขท่ี 35 ครทู ี่ปรึกษา ครูดารงค์ คนั ธะเรศย์ เอกสารฉบบั นี้เปน็ ส่วนหน่ึงของการศึกษาค้นควา้ และสร้างองคค์ วามรู้ (IS1) โรงเรียนปัว อาเภอปัว จังหวดั นา่ น สานกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษา เขต 37 ภาคเรยี นท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2563

กติ ติกรรมประกาศ โครงงานวทิ ยาศาสตรเ์ ร่ือง สีย้อมผ้าจากเปลอื กมงั คดุ เพื่อทดลองเพอ่ื ลดการใชส้ ารเคมี โดยได้รับคาปรึกษาจาก ครดู ารงค์ คันธะเรศย์ ท่ไี ดใ้ ห้คาปรกึ ษาในการทาโครงงานและการทารปู เลม่ โครงงาน คณะผจู้ ดั ทา ขอขอบคุณทุกทา่ นดังท่ีไดก้ ลา่ วมาขา้ งตน้ และทไ่ี ม่ไดก้ ลา่ วถงึ ไว้ ณ ที่นเ้ี ปน็ อยา่ งสูง คณะผู้จดั ทา

บทคัดย่อ โครงงานเรอื่ ง สีย้อมผ้าจากเปลอื กมังคุด เปน็ การนาเปลือกมงั คดุ มาใช้ประโยชน์มากทส่ี ุด เปลือกมังคุดมีสารต้านอนุมูลอิสระและสานแทนนิน ท่ีมาทาเป็นสีย้อมผ้าได้ ซึ่งผ้าก็จะไม่เป็นอันตรายต่อ ร่างกาย วตั ถุประสงคท์ ที่ าเพราะว่าจะได้ประหยดั ค่าใช้จา่ ย รู้จักการใช้เวลาวา่ งใหเ้ ปน็ ประโยชน์ โดยการยอ้ มผา้

สารบญั กิจกรรมประกาศ บทคดั ย่อ สารบญั บทที่ 1 บทนา -ปัญหาและความสาคญั ของปัญหา -วัตถุประสงค์ -ประโยชน์ท่ไี ด้รบั -สมมติฐานของโครงงาน -ขอบเขตของโครงงาน -บทท่ี 2 เอกสารที่เกย่ี วข้อง -ทม่ี าและความสาคัญ -ความสาคัญของมังคดุ -ความสาคญั ของสีย้อมผ้า บทที่3 วัสดุอุปกรณ์ และวิธีการทดลอง อปุ กรณแ์ ละสารเคมี -วัสดอุ ปุ กรณแ์ ละสารเคมี -ขั้นตอนเเละวิธกี ารดาเนนิ การ บทที่ 4 ผลการทดลอง -สรุปผลการจดั กจิ กรรมตามวตั ถปุ ระสงค์ บทที่ 5 สรุปผลการทดลอง -อภิปราย -ข้อเสนอแนะ

บทท่ี 1 บทนา ปญั หาและความสาคัญของปัญหา เนือ่ งจาก IS เปน็ โครงงานเร่อื งสยี ้อมผา้ จากเปลอื กมังคดุ ทสี่ ามารถนาไปใช้ประโยชนไ์ ด้และเห็น ผลไดจ้ ริง สามารถแก้ไขปัญหาสีย้อมผ้าทมี่ ีส่วนผสมของสารเคมไี ด้ กลุ่มของข้าพเจา้ จึงได้คดิ การทาสีย้อมผ้า จากเปลอื กมังคุด ซ่ึงสีย้อมผ้าจากเปลือกมงั คุดนน้ั สามารถใชไ้ ด้จริงและเหน็ ผลจรงิ โดยสีย้อมผา้ จากเปลือก มังคุดมปี ระสิทธภิ าพและไม่เป็นอันตรายดว้ ย กลุ่มของข้าพเจ้าจงึ ไดเ้ ห็นถึงประโยชนแ์ ละประสิทธภิ าพจากเปลือกมงั คุด จงึ ได้คิดโครงงานสี ย้อมผ้าจากเปลือกมงั คุดปลอดภยั ไรส้ ารพิษข้นึ เพื่อเผยแพร่ใหก้ ับกลุม่ ชาวบ้านและผู้ท่สี นใจในเรื่องสีย้อมผ้า จากเปลอื กมงั คุดได้ศกึ ษาและปฏิบตั ิตาม เพื่อเป็นความรู้และใช้ไดจ้ รงิ ในชีวิตประจาวัน และท่สี าคัญเปลือก มงั คดุ หาได้ง่าย ประหยดั ไมเ่ ปน็ อนั ตรายกับตนเองและครอบครัวดว้ ย วัตถุประสงค์ 1.เพือ่ จัดกจิ กรรมตามโครงการสียอ้ มผ้าจากเปลือกมังคดุ ใหก้ บั กลุ่มชาวบ้าน 2.เพ่ือประเมินความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมกิจกรรม 3.เพื่อเผยแพรโ่ ครงการสีย้อมผ้าจากเปลือกมังคุดทางเวป็ ไซต์ ประโยชนท์ ไ่ี ด้รับ 1. ครัวเรอื นและสังคมปลอดภยั จากสารเคมจี ากสยี ้อมผา้ ตามทอ้ งตลาด 2. ไมเ่ สียค่าใชจ้ ่ายในครัวเรือนโดยไม่จาเป็น 3. กลมุ่ ชาวบา้ นยอมรับสยี อ้ มผ้าจากเปลอื กมังคุด สมมติฐานของโครงงาน 1.สียอ้ มผ้าจากเปลือกกล้วย ลูกหวา้ และมงั คุด สามารถย้อมผ้าได้จรงิ 2. ยอ้ มผ้าจากเปลือกกลว้ ย ลกู หว้า และมังคุด สามารถย้อมผ้าได้เหมือนกบั สีย้อมผา้ ตามท้องตลาด ขอบเขตของโครงงาน การเผยแพร่โครงงานสยี อ้ มผา้ จากเปลอื กมังคุดคร้งั นี้ เผยแพร่เฉพาะเรื่องสีย้อมผ้าจากเปลือก มงั คดุ เท่าน้ัน การเผยแพร่ของโครงงานน้ีกาหนดเวลาท่ีใช้ในการเผยแพร่ภายในวนั ท่ี 22 สงิ หาคม พ.ศ. 2563 และเผยแพร่ให้กบั กลุ่มชาวบา้ น

บทท่ี 2 เอกสารท่ีเกย่ี วข้อง ทม่ี าและความสาคัญ ในปัจจบุ ันผา้ ย้อมสี เป็นเครื่องอปุ โภคทีต่ ้องใช้ในชวี ิตประจาวัน ดังน้นั จึงมกี ารผลิตผ้าย้อมสี จานวนมากและ หลายสี หลายยหี่ ้อและหลายราคา แล้วแตผ่ ้อู ุปโภคจะเลือกใช้ ซึง่ ผอู้ ุปโภคต้องสูญเสียเงินในการซ้ือ ผา้ ยอ้ มสี ซ่ึงเปน็ เงนิ จานวนมาก ดงั นนั้ นักเรยี นจึงมีความสนใจในการผลิตผ้ายอ้ มสีจากเปลือกมงั คุด ข้ึนมาใช้เพ่ือลด ตน้ ทนุ ในการซื้อผา้ ย้อมสี ผา้ ย้อมสจี ากเปลือกไมต้ ้องอาศยั กระบวนการ ความคิดริเรม่ิ สร้างสรรคอ์ ยา่ งเป็น ระบบ กระบวนการกลุ่มร่วมแรงรว่ มใจกนั ระหว่าง นักเรยี น ครู ผูป้ กครอง สรา้ งนวตั กรรมเพ่ือให้ เหมาะสมกับ บรบิ ทของสภาพแวดลอ้ มในท้องถ่ินท่ีมีอยู่ คือ การผลติ ผ้ายอ้ มสี จากเปลือกมังคุดทีห่ าวัสดุธรรมชาติไดใ้ น ทอ้ งถ่ินมาสกัดสี เป็นส่วนประกอบของผ้าย้อมสี จากธรรมชาติทาใหไ้ ดผ้ ้าย้อมสีจากเปลอื กมังคุดสี สันท่ี สวยงาม และชว่ ยลดคา่ ใช้จา่ ยในครัวเรอื นไดอ้ ีกดว้ ย 1.ความสาคัญของมังคุด 1. มีสารต้านอนุมูลอสิ ระที่ช่วยชะลอการเส่ือมสภาพของร่างกายส่งผลให้รา่ งกายของเราน้ันแกช่ า้ ลง ชว่ ยใหล้ ด การเกดิ ร้ิวรอยและทาใหผ้ วิ พรรณของเราดูเปลง่ ปลั่ง 2. ชว่ ยเสรมิ สรา้ งภูมิตา้ นทานให้ร่างกายของเราแขง็ แรง และป้องกนั หรือบรรเทาอาการไขไ้ ด้อีกดว้ ย 3. ช่วยเสริมสรา้ งกระดกู และฟนั ให้แข็งแรงยง่ิ ขึ้น 4. ช่วยเพิม่ ความกระปร้เี ปรา่ ตน่ื ตวั ของร่างกายได้เป็นอย่างดี และยังชว่ ยให้สภาวะทางอารมณ์ของเราดขี น้ึ ได้ อีกดว้ ย 5. ช่วยยบั ย้ังแบคทีเรยี ในร่างกายของเราได้เปน็ อย่างดี 6. ชว่ ยป้องกันการเกดิ โรคเบาหวาน เนอ่ื งดว้ ยคุณสมบัติของมังคุดทจ่ี ะชว่ ยลดและควบคมุ ระดบั น้าตาลใน รา่ งกายของเรา 7. ช่วยลดระดบั คลอเรสเตอรอลและไขมนั ไม่ดใี นเส้นเลือด 8. สาร Xanthones มีฤทธิ์ช่วยลดความดันโลหิต 8. มสี ว่ นชว่ ยปอ้ งกนั การเกิดเน้อื งอกในรา่ งกายของเรา 9. ชว่ ยในเรือ่ งระบบขับถ่ายเนื่องจากมังคดุ นั้นมกี ากใยอยู่จานวนมาก 10. เปลอื กของมังคดุ มสี รรพคณุ ในการสมานแผล และยับยง้ั เช้อื ราทเี่ ป็นสาเหตุของโรคผิวหนงั 1. มสี ารตา้ น อนมุ ูลอิสระทช่ี ว่ ยชะลอการเสอ่ื มสภาพของร่างกายส่งผลให้ร่างกายของเราน้นั แกช่ ้าลง ช่วยให้ลดการเกิดร้ิว รอยและทาให้ผวิ พรรณของเราดเู ปลง่ ปลั่ง 2.ความสาคัญของสยี ้อมผ้า 1. ไมเ่ ปน็ อันตรายต่อสขุ ภาพของผู้ผลติ และผบู้ ริโภค

2. น้าทิง้ จากกระบวนการผลติ ไมเ่ ป็นอันตรายตอ่ สิ่งแวดล้อม 3. วตั ถดุ บิ หาได้งา่ ยในชมุ ชนไม่ตอ้ งใช้สีเคมีทน่ี าเขา้ จากต่างประเทศ 4. การย้อมสีธรรมชาติสามารถเรียนร้ไู ด้ดว้ ยตนเอง เป็นความรูท้ ่ีเพิ่มพนู ขึน้ ตามประสบการณ์ สามารถ ถา่ ยทอดใหแ้ กค่ นรุน่ หลงั เปน็ ภมู ิปัญญาของท้องถ่ิน 5. สีธรรมชาตมิ ีความหลากหลาย ตามชนิด อายุและส่วนของพืชที่ใช้ ตลอดจนชนดิ ของสารกระตุน้ หรือ ขนั้ ตอนการยอ้ ม 6. การย้อมสีธรรมชาตทิ าให้เห็นคุณคา่ และรจู้ ักใช้ ประโยชน์ของทรัพยากรธรรมชาติ 7. ความสมั พันธร์ ะหวา่ งคนย้อมสีกบั ต้นไม้ ย่อมก่อให้ เกิดความรัก ความหวงแหน และเรียนรูท้ ี่จะอนรุ ักษ์ และปลกู ทดแทนเพ่ือการผลติ ท่ยี งั่ ยืน

บทท่ี 3 วสั ดอุ ุปกรณ์ และวิธีการทดลอง อปุ กรณ์และสารเคมี 1.วสั ดุอุปกรณแ์ ละสารเคมี อปุ กรณ์ -กระชอน -ขวดปากกว้าง -ไม้คน -เตาถ่าน -หม้อ สารเคมี - เปลือกมงั คดุ - ผา้ ดบิ -แอลกอฮอล์ - สีย้อมผา้ ขั้นตอนเเละวิธกี ารดาเนินการ 1.เด็ดขัว้ ที่เปลือกออกใหห้ มด เเลว้ นาไปตาทีละน้อยๆ 2.ตาพอแหลกอย่าให้ถงึ กับเหลว 3.ใสเ่ ปลือกมังคุดลงในภาชนะ เติมนา้ 1 ลติ ร 4.ยกนา้ ท่ีผสมเปลือกมังคดุ ตั้งบนเตาถ่าน แลว้ ตม้ ประมาณ 1 ชัว่ โมง 5.เม่ือครบ 1 ช่ัวโมง จะได้นา้ เปลือกมังคุดสีม่วงเขม้ จากน้ันจะไดน้ ้าเปลือกมังคดุ ลงในกระชอนเพื่อกรอง 6.นาผา้ ไปแช่ในภาชนะ 1 ช่ัวโมง 7.นาผ้าไปตากจนเเห้ง 8.นาผา้ ไปซักและได้ผา้ ท่ีเสร็จสมบูรณ์

บทท่ี 4 ผลการทดลอง สรุปผลการจดั กิจกรรมตามวตั ถปุ ระสงค์ จากการนาโครงงานสีย้อมผา้ จากเปลอื กมงั คุด ไปสาธติ ให้แกก่ ลมุ่ ชาวบา้ นให้ไดศ้ ึกษาและเรยี นร้สู ียอ้ ม ผา้ จากเปลือกมงั คุด หลักการทาสียอ้ มผ้า ซ่ึงการไปสาธิตครง้ั นี้ กลุม่ ชาวบา้ นไดร้ บั ความรู้เร่อื งการทาสียอ้ มผ้า จากเปลือกมังคุดไปใชส้ อยเองที่บ้าน และยงั ไดเ้ ผยแพร่ ประชาสมั พันธ์หลกั การสียอ้ มผา้ จากเปลือกมังคุดทม่ี ี ประสิทธิภาพ โดยมวี ธิ ีท่เี รยี บงายและเข้าใจงา่ ย ไม่มีสารตกค้างซงึ่ ก่อใหเ้ กิดความอนั ตรายตอ่ ผู้ทีใ่ ชส้ อย กลุม่ ชาวบ้านทสี่ นใจตา่ งก็ให้คาติชมแก่กล่มุ ของข้าพเจา้ และขอสอ่ื การนาเสนอของกล่มุ ขา้ พเจ้าไปใชป้ ระโยชน์ ต่อไปอีกด้วย

บทที่ 5 สรุปผลการทดลอง จากการท่ีไดไ้ ปสาธติ ใหก้ ับกลุ่มชาวบ้านได้ศึกษาหลกั การทาสีย้อมผ้าจากเปลือกมังคดุ ซึง่ กลุม่ แมบ่ า้ นไดน้ าหลกั การทาสยี ้อมผ้าจากเปลอื กมงั คดุ ของกลมุ่ ข้าพเจา้ ไปศึกษาและทาไปทาต่อในชมุ ชนของ ตนเอง หลงั จากท่กี ลุม่ ของข้าพเจา้ ได้นาเสนอและสาธติ โครงงานสีย้อมผา้ จากเปลอื กมงั คุดเรยี บร้อยแล้ว กไ็ ด้ รับคาตชิ ม และไดร้ ับข้อเสนอแนะ ให้นามาปรับปรุงแก้ไข และตอ่ ยอดโครงงานข้ึนอีก ซึ่งเปน็ หลกั การง่ายๆใน การนาไปประยุกต์ใชเ้ องที่บ้าน และประหยดั อกี ด้วย ขอ้ เสนอแนะ -เปลือกมังคุดเราสามารถนาไปทาอย่างอืน่ ไดอ้ ีกนอกจากสีย้อมผา้ -เราสามารถนาผลไมช้ นิดอน่ื มาแทนมังคดุ ได้ (แต่ตอ้ งเปน็ ผลไมร้ ถฝาด)

อ้างองิ https://sites.google.com/site/is3siyxmphacakpeluxkmangkhu/bth-thi-1 https://sites.google.com/site/is3siyxmphacakpeluxkmangkhu/bth-thi-2