E-book หน่วยที่3 เครื่องมือในงานเครื่องทำความเย็น

49 เอกสารประกอบการสอน หน่วยที่ 3 ช่ือวชิ า เครื่องทำควำมเยน็ และปรับอำกำศ 1 สัปดาห์ท่ี 2-6 ช่ือหน่วย เคร่ืองมือในงำนเคร่ืองทำควำมเยน็ ชั่วโมงรวม 30 ชื่อเรื่อง เครื่องมือในงำนเคร่ืองทำควำมเยน็ จานวนชั่วโมง 2 หวั ข้อเร่ือง 3.1 เครื่องมือพ้นื ฐำนทวั่ ไป 3.2 เคร่ืองมือและอุปกรณ์ที่ใชใ้ นงำนเคร่ืองทำควำมเยน็ 3.3 ขอ้ ควรระวงั และกำรบำรุงรักษำเคร่ืองมือท่ีใช้ในงำนเครื่องทำควำมเยน็ สาระสาคญั เครื่องมือและอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นกำรซ่อมเครื่องทำควำมเยน็ และเคร่ืองปรับอำกำศน้นั มีมำก ในท่ีน้ีกล่ำวเฉพำะ เคร่ืองมือในงำนท่อที่จำเป็ นสำหรับช่ำงทั่วไป ที่หำซ้ือเพ่ือเปิ ดกิจกำรซ่อม ของตนเองไดโ้ ดยไม่เดือดร้อน เพรำะเครื่องมือท่ีใช้ซ่อมมีรำคำสูง ส่วนอุปกรณ์ จะกล่ำวถึงเฉพำะ ที่เก่ียวขอ้ งกบั งำนซ่อมตูเ้ ยน็ และเครื่องปรับอำกำศ จุดประสงค์การเรียนรู้ จุดประสงค์ทวั่ ไป 1. เพื่อใหม้ ีควำมรู้เก่ียวกบั เคร่ืองมือพ้ืนฐำนทว่ั ไปในงำนเคร่ืองทำควำมเยน็ 2. เพ่อื ใหม้ ีควำมเขำ้ ใจในกำรใชเ้ คร่ืองมือและอุปกรณ์ในงำนเครื่องทำควำมเยน็ จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม 1. นกั เรียนสำมำรถใชเ้ คร่ืองมือพ้ืนฐำนทว่ั ไปไดถ้ ูกตอ้ ง 2. นักเรียนสำมำรถใช้เครื่องมือ และอุปกรณ์ที่ใช้ในงำนเครื่องทำควำมเยน็ ได้ ถูกตอ้ ง 3. นกั เรียนสำมำรถบำรุงรักษำเครื่องมือและอุปกรณ์ในงำนเคร่ืองทำควำมเยน็ ได้ ถูกตอ้ ง

50 ใบความรู้ หน่วยที่ 3 ชื่อวชิ า เครื่องทำควำมเยน็ และปรับอำกำศ 1 สัปดาห์ท่ี 2-6 ชื่อหน่วย เครื่องมือในงำนเครื่องทำควำมเยน็ ชั่วโมงรวม 30 ช่ือเร่ือง เครื่องมือในงำนเครื่องทำควำมเยน็ จานวนชั่วโมง 2 3.1 เครื่องมือพืน้ ฐานทว่ั ไป เคร่ืองมือพ้ืนฐำนทวั่ ไป อุปกรณ์ที่ใชซ้ ่อมเครื่องทำควำมเยน็ และเครื่องปรับอำกำศ ในท่ีน้ี จะกล่ำวถึงเฉพำะ เคร่ืองมือในงำนท่อท่ีจำเป็น สำหรับช่ำงทวั่ ไปท่ีหำซ้ือเพ่ือเปิ ดกิจกำรงำนซ่อม ของตนเองไดโ้ ดยไมเ่ ดือดร้อน เพรำะเคร่ืองมือซ่อมเครื่องทำควำมเยน็ มีรำคำแพง ส่วนอุปกรณ์น้นั จะกล่ำวถึงเฉพำะท่ีจำเป็น และเก่ียวขอ้ งกบั งำนซ่อมตูเ้ ยน็ และเครื่องปรับอำกำศ สำหรับผทู้ ี่ทำงำน ช่ำงซ่อมตูเ้ ยน็ ตูแ้ ช่ เครื่องปรับอำกำศ ท่ีควรหำไวใ้ ชใ้ นงำนซ่อมดว้ ยตนเอง ดงั ต่อไปน้ี 3.1.1 เครื่องมือช่างทว่ั ไป ไดแ้ ก่ 1. ไขควงชุด (Screw Driver Set) เป็ นเคร่ืองมือพ้นื ฐำนที่ช่ำงทุกคนตอ้ งรู้จกั และใชง้ ำนได้ ไขควงชุดประกอบดว้ ย หวั ไขควงหลำยชนิดหลำยขนำด สำมำรถเปล่ียนปลำยเป็น ปำกแบนปำกแฉก หรือหวั ต่ออื่น ๆ ไดต้ ำมควำมตอ้ งกำร ไขควงชุด แสดงดงั รูปท่ี 3-1 รูปที่ 3-1 ไขควงชุด ที่มำ : http://www.overclockzone.com/forums/showthread.php

51 2. ไขควงทดสอบไฟ (Circuit Tester) ใช้สำหรับงำนเบำ ๆ ท่ีไม่ตอ้ งใชก้ ำลงั มำกและใช้เพื่อตรวจสอบวำ่ ณ จุดที่ทดสอบน้นั มีกระแสไฟฟ้ำผำ่ นหรือไม่ เป็ นกำรตรวจสอบ เบ้ืองตน้ เท่ำน้นั แตไ่ ม่สำมำรถใชไ้ ขควงตรวจสอบไดท้ ุกจุดเสมอไป ไขควงทดสอบไฟ แสดงดงั - รูปที่ 3-2 รูปท่ี 3-2 ไขควงทดสอบไฟ ที่มำ : http://www.biodiesel.eng.psu.ac.th/webboard/view.php?No=1034 3. ไขควงด้ามส้ัน (Stubby Screw Driver) เป็ นไขควง ที่มีขนำดควำมยำวไม่ เกิน 4 นิ้ว ใชส้ ำหรับขนั สกรูในที่แคบ ๆ ไขควงดำ้ มส้นั แสดงดงั รูปที่ 3-3 รูปที่ 3-3 ไขควงดำ้ มส้นั ท่ีมำ : http://www.gun.in.th/2010/index.php?topic=28079.0

52 4. ค้อน (Hammer) เป็ นเคร่ืองมือช่ำงพ้ืนฐำน ที่ช่ำงทุกคนรู้จกั เป็ นอย่ำงดี ใชต้ อก ซ่ึงคอ้ นแตล่ ะชนิดตอ้ งใชใ้ หถ้ ูกกบั ประเภทของงำนดว้ ย คอ้ น แสดงดงั รูปท่ี 3-4 รูปท่ี 3-4 คอ้ น ท่ีมำ : http://px-tools.com/index2.php 5. ประแจปากตาย (Double Hand Wrench) ใชส้ ำหรับขนั หรือ ถอดน็อตที่มี ขนำดตำยตวั ไม่สำมำรถปรับขนำดได้ ประแจปำกตำย แสดงดงั รูปท่ี 3-5 รูปท่ี 3-5 ประแจปำกตำย ที่มำ : http://board.trekkingthai.com/board/print.php?forum_id= 82&topic_no=347734&topic_id=352939&mode=normal 6. ประแจเล่ือน (Adjustable Wrench) ใชส้ ำหรับขนั หรือถอดน็อต สำมำรถ ปรับขนำดให้กวำ้ งและแคบไดต้ ำมขนำดของหวั น็อตต่ำง ๆ สะดวกต่อกำรทำงำน ประแจเลื่อน แสดงดงั รูปที่ 3-6

53 รูปที่ 3-6 ประแจเลื่อน ท่ีมำ : http://www.topvs1.com/catalog.php?idp=2076 7. ประแจบล็อก (Box Wrench) ใช้สำหรับขนั หรือ ถอดน็อตในท่ีแคบ ๆ หรือมีควำมลึก เพรำะประแจปำกตำย หรือประแจเลื่อน ไมส่ ำมำรถขนั ได้ ประแจบล็อก แสดงดงั - รูปท่ี 3-7 รูปที่ 3-7 ประแจบล็อก ท่ีมำ : http://siamonlinegame.com/question.asp?QID=112345 8. ประแจแหวน (Socket Wrench) ใชข้ นั หรือถอดน็อตไดก้ ระชบั ไม่ล่ืนหลุด ง่ำย เพรำะหวั ประแจเป็นห่วงคลำ้ ยแหวนจึงสวมหวั น็อตไดพ้ อดี ประแจแหวน แสดงดงั รูปที่ 3-8

54 รูปท่ี 3-8 ประแจแหวน ท่ีมำ : http://www.thailandoffroad.com/veerapat/admin/viewproduct.asp?id=457 9. ประแจหกเหล่ียมแม่เหลก็ (Hox Wrench Set) ใชส้ ำหรับขนั หรือถอดน็อต ที่มีหวั เป็ นหกเหลี่ยมฝังลึกลงไปในน็อต หรือใชข้ นั น็อตท่ีใบพดั ลมของเคร่ืองปรับอำกำศ ประแจหก เหลี่ยมแม่เหลก็ แสดงดงั รูปท่ี 3-9 รูปที่ 3-9 ประแจหกเหล่ียมแมเ่ หล็ก ที่มำ:http://www.arkarnsin.com/category_new_buy.php?id=NN01401263&idpo =100&idcatalog2=NN014 10. ประแจเปิ ดวาล์วบริการ (Service Vale Ratchet Wrench) ใชส้ ำหรับขนั เพ่ือ เปิ ดหรือปิ ดวำลว์ บริกำร ประแจเปิ ดวำลว์ บริกำร แสดงดงั รูปท่ี 3-10 รูปที่ 3-10 ประแจเปิ ดวำลว์ บริกำร ท่ีมำ : http://www.bikudo.com/buy/details/493265/ratchet_wrench_ct_122.html

55 11. สว่านไฟฟ้า (Electric Drill) ใชส้ ำหรับงำนเจำะรูตำ่ ง ๆ หรือ อำจจะเปล่ียน ดอกสวำ่ นเพือ่ ใชใ้ นงำนอื่น ๆ ตำมวตั ถุประสงคท์ ่ีตอ้ งกำร สวำ่ นไฟฟ้ำ แสดงดงั รูปท่ี 3-11 รูปที่ 3-11 สวำ่ นไฟฟ้ำ ที่มำ : http://www.svckelectric.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538642126&Ntype=4 12. คีม (Plier) ใชส้ ำหรับงำนไฟฟ้ำ เช่น งำนตดั งำนบิด และงำนปอกสำย ไฟฟ้ำ เป็นตน้ คีม แสดงดงั รูปท่ี 3-12 รูปท่ี 3-12 คีม ที่มำ : http://chp.nanasupplier.com/plier-set-121737-4.html 13. เล่ือยตดั เหลก็ (Hack Saw) ใชส้ ำหรับตดั โลหะตำ่ ง ๆ และตดั ท่อในระบบ เคร่ืองทำควำมเยน็ เลื่อยตดั เหล็ก แสดงดงั รูปที่ 3-13

56 รูปท่ี 3-13 เลื่อยตดั เหลก็ ท่ีมำ : http://topicstock.pantip.com/home/topicstock/2010/07/R9486433/R9486433.html 14. ตะไบ (File) ใชส้ ำหรับตะไบเพือ่ ปรับแต่งผวิ งำนใหเ้ รียบ และใชต้ ะไบ- สำมเหล่ียม เพ่ือตดั ท่อรูเขม็ ตะไบ แสดงดงั รูปที่ 3-14 รูปท่ี 3-14 ตะไบ ท่ีมำ : http://www.siamonlineshop.com/question.asp?QID=49681 15. เคร่ืองเป่ าลม (Blower) ใชส้ ำหรับงำนทำควำมสะอำด เช่น เป่ ำส่ิงสกปรก ต่ำง ๆ หรือเพื่อกำรเป่ ำแห้ง ส่วนมำกจะใชใ้ นงำนลำ้ งเครื่องปรับอำกำศ เครื่องเป่ ำลม แสดงดงั รูป ท่ี 3-15 รูปท่ี 3-15 เครื่องเป่ ำลม ท่ีมำ : http://www.plugandgo.co.th/product.detail_533790_th_2408535

57 3.1.2 เคร่ืองมือวดั ทางไฟฟ้า ไดแ้ ก่ 1. มัลติมิเตอร์ (Multimeter) ใช้วดั แรงดนั ไฟฟ้ำ และควำมตำ้ นทำนไฟฟ้ำ รวมท้งั ตอ้ งตรวจวำ่ มีกระแสไฟดว้ ยหรือไม่ ซ่ึงจะใหผ้ ลดีกวำ่ กำรใชไ้ ขควงเช็คไฟฟ้ำ แต่ตอ้ งระวงั ในกำรปรับย่ำนวดั ต้องให้ถูกตำแหน่ง เพรำะ ถ้ำปรับย่ำนวดั ผิด จะทำให้มัลติมิเตอร์เสียหำย โดยทว่ั ไปมี 2 แบบ คือ มลั ติมิเตอร์แบบเขม็ แสดงดงั รูปที่ 3-16 (ก) และ มลั ติมิเตอร์แบบดิจิตอล แสดงดงั รูปที่ 3-16 (ข) (ก) มลั ติมิเตอร์แบบเขม็ (ข) มลั ติมิเตอร์แบบดิจิตอล รูปที่ 3-16 มลั ติมิเตอร์ ที่มำ : http://www.multimeterwarehouse.com/DG666f.htm 2. เคร่ืองมือวัดกระแสแบบคีบ หรือแคลมป์ แอมมิเตอร์ (Clamp Ammeter) บำงคร้ังเรียก แอมโพรบ (Amprobe) เพรำะทนทำน และเท่ียงตรงที่สุด โดยมีท้งั แบบวดั กระแส วดั แรงดนั ไฟฟ้ำ และวดั ควำมตำ้ นทำนได้ ควรเลือกซ้ือชนิดที่ใชว้ ดั ไดท้ ้งั 3 แบบ แคลมป์ แอมมิเตอร์ แสดงดงั รูป ท่ี 3-17 (ก) แคลมป์ แอมมิเตอร์แบบดิจิตอล (ข) แคลมป์ แอมมิเตอร์แบบเขม็ รูปท่ี 3-17 แคลมป์ แอมมิเตอร์ ที่มำ : http://www.nitechnology.co.th/index.php?mo=12&catid=143185

58 วธิ ีใช้แคลมป์ แอมมิเตอร์ กำรใชว้ ดั กระแสของมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ ควรต้งั ยำ่ นวดั ให้สูงไว้ เช่น สเกล 40 แอมแปร์ หรือ 100 แอมแปร์ เป็ นตน้ เม่ือต้งั ยำ่ นวดั ที่สเกลสูงแลว้ นำไปคีบสำยเส้นใดเส้นหน่ึงของสำยเมนต่อเขำ้ กบั มอเตอร์คอมเพรสเซอร์ แลว้ จึงสับสวิตช์เพ่ือ ปล่อยกระแสไฟเขำ้ มอเตอร์คอมเพรสเซอร์ เม่ือเร่ิมสตำร์ตกระแสล็อคโรเตอร์จะสูง คือ เขม็ ของ แคลมป์ แอมมิเตอร์ข้ึนสูง และถำ้ หำกมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ทำงำนหรือสตำร์ต เข็มจะตกลงมำ ท่ีกระแสปกติภำยในเวลำส้ัน ๆ เพียง 2-3 วินำที กำรใช้แคลมป์ แอมมิเตอร์วดั กระแสเม่ือเริ่ม สตำร์ต จึงเป็ นเคร่ืองมือสำคญั ที่ทำให้ทรำบว่ำมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ทำงำนหรือไม่ กำรวดั กระแสโดยแคลมป์ แอมมิเตอร์ แสดงดงั รูปท่ี 3-18 รูปท่ี 3-18 กำรวดั กระแสโดยใชแ้ คลมป์ แอมมิเตอร์ ที่มำ : http://www.chiangmaiaircare.com ในกำรวดั กระแสมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ของระบบเครื่องทำควำมเยน็ จะทำให้ ทรำบว่ำสภำพของมอเตอร์คอมเพรสเซอร์เป็ นอยำ่ งไร เช่น สกปรก หรือมีสำรทำควำมเยน็ นอ้ ย เป็ นตน้ 3.2 เคร่ืองมือและอปุ กรณ์ทใี่ ช้ในงานเคร่ืองทาความเยน็ 3.2.1 ตะเกียงตรวจรอยร่ัว (Halide Leak Detector) เป็ นอุปกรณ์ท่ีใช้ตรวจรอยร่ัวของ สำรทำควำมเยน็ ในระบบเคร่ืองทำควำมเยน็ ที่ใช้ R-12 และR-22 ถงั บรรจุดว้ ยแก๊สโปรเพน และ เมื่อเปิ ดวำล์วแลว้ แก๊สโปรเพนจะไปผสมกบั อำกำศที่มำจำกภำยในท่อยำง เมื่อจุดไฟ เปลวไฟมี สีแดง แต่ถำ้ เอำปลำยของท่อยำงไปที่บริเวณที่มี R-12 หรือ R-22 ร่ัวผำ่ นเขำ้ ไป สำรทำควำมเยน็ จะไปผสมกบั แก๊สโปรเพน ทำให้เปลวไฟเปล่ียนสี ดงั น้นั เมื่อเอำไปตรวจหำรอยรั่ว ถำ้ บริเวณ

59 ใดท่ีสีของเปลวไฟเปล่ียนเป็ น สีเขียว แสดงวำ่ มีกำรร่ัวของสำรทำควำมเยน็ ตะเกียงตรวจรอยร่ัว แสดงดงั รูปท่ี 3-19 รูปท่ี 3-19 ตะเกียงตรวจรอยร่ัวดว้ ยแกส๊ โปรเพน ท่ีมำ : http://www.davesrepair.com/drsn/march07bi.htm ปัจจุบนั ไม่นิยมใชต้ ะเกียงตรวจรอยรั่ว เพรำะมีควำมยงุ่ ยำกในกำรหำแกส๊ โปรเพน แตจ่ ะ- ใชเ้ คร่ืองตรวจรอยร่ัวแบบอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Test Leak Detector) แทน โดยใชค้ ุณสมบตั ิ ของวงจรอิเล็กทรอนิกส์ตรวจสอบกำรรั่ว ซ่ึงใชเ้ สียงเป็นสญั ญำณบอกกำรร่ัวของสำรทำควำมเยน็ เคร่ืองตรวจรอยร่ัวแบบอิเลก็ ทรอนิกส์ แสดงดงั รูปที่ 3-20 รูปท่ี 3-20 เครื่องตรวจรอยร่ัวแบบอิเลก็ ทรอนิกส์ ที่มำ : http://www.bangkokautomach.com/content-electronic-leak-detection ในกรณีท่ีหำรอยรั่วของสำรทำควำมเยน็ ไดย้ ำก มีเคร่ืองมือตรวจรอยรั่วอีกชนิดหน่ึงท่ีผลิต ข้ึนมำ เพอ่ื ใชห้ ำรอยร่ัวจุดเลก็ ๆ หรือ ตำมด คือ เคร่ืองตรวจรอยรั่วแบบแสงยวู ี แสดงดงั รูปท่ี 3-21

60 รูปท่ี 3-21 เครื่องตรวจรอยร่ัวแบบแสงยวู ี ท่ีมำ : http://r4technology.tarad.com/product.detail_393014_th_2508434 3.2.2 เกจแมนนิโฟลด์ (Gauge Manifold) เป็ นเคร่ืองมือท่ีสำคญั มำก ในกำรซ่อมตูเ้ ยน็ และ เครื่องปรับอำกำศ โดยที่เกจจะเป็ นตวั วดั แรงดนั ของสำรทำควำมเยน็ ที่มีอยูใ่ นระบบทำงแรงดนั - สูงและทำงแรงดนั ต่ำ เกจแมนนิโฟลด์ครบชุด แสดงดงั รูปท่ี 3-22 ซ่ึงเกจจะเป็ นตวั บอกให้รู้ว่ำ สำรทำควำมเยน็ มีมำกหรือนอ้ ยหรือเคร่ืองทำควำมเยน็ กำลงั อยใู่ นสถำนะไหน เกจแมนนิโฟลด์ มี ลกั ษณะดงั น้ี 1. เกจวดั แรงดนั ทำงต่ำ (Compound Gauge) มีสเกลวดั แรงดนั ทำงดูด โดยมี ค่ำต้งั แต่ 0-120 psig หรือ 0-250 psig และมีสเกลของเกจวดั สุญญำกำศ (Vacuum) ต้งั แต่ 0-30 นิ้ว ปรอท และเกจวดั แรงดนั ทำงต่ำ โดยทว่ั ไปจะทำเป็นสีน้ำเงิน 2. เกจวดั แรงดนั ทำงสูง (Pressure Gauge) มีสเกลวดั แรงดนั ทำงอดั โดยมีค่ำ ต้งั แต่ 0-500 psig หรือ ต้งั แต่ 0-800 psig และเกจวดั แรงดนั ทำงสูง โดยทวั่ ไปจะทำเป็นสีแดง รูปท่ี 3-22 เกจแมนนิโฟลดค์ รบชุด ที่มำ : http://www.denlorstools.com/home/dt1/page_956_197/cps_ma_1234 _ac_manifold_gage_set.html

61 นอกจำกน้นั แลว้ ที่ดำ้ นในของหนำ้ ปัดท้งั เกจวดั แรงดนั ทำงต่ำและเกจวดั แรง- ดนั ทำงสูง ยงั มีสเกลบอกค่ำเป็นองศำ ˚F ของสำรทำควำมเยน็ เมื่อเทียบกบั แรงดนั ดว้ ย กล่ำวคือ จะมีสเกลบอกองศำฟำเรนไฮตข์ อง R-12 R-22 และ R-502 ในเม่ือสำรทำควำมเยน็ มีแรงดนั ตำ่ ง ๆ เช่น ขณะสำรทำควำมเยน็ ในระบบเขม็ ดำ้ นแรงดนั ทำงต่ำจะช้ี 14 psig และให้ดูตำมเขม็ ท่ีสเกลเป็ น องศำ ˚F ของ R-12 จะเห็นไดว้ ำ่ เขม็ ช้ีท่ี 9˚F แสดงวำ่ สำรทำควำมเยน็ R-12 ท่ี 14 psig มีอุณหภูมิท่ี 9˚F เกจวดั แรงดนั ทำงต่ำ เกจวดั แรงดนั ทำงสูง วำลว์ ปรับแรงดนั ทำงต่ำ วำลว์ ปรับแรงดนั ทำงสูง # 4 บำ่ วำลว์ #5 C OP สำยบริกำรสีน้ำเงิน สำยบริกำรสีแดง สำยบริกำรสีเหลือง รูปท่ี 3-23 ทำงเดินของสำรทำควำมเยน็ และวำลว์ ปิ ดเปิ ดของเกจแมนนิโฟลด์ ที่มำ : http://www.central-air-conditioner-and-refrigeration.com/air_conditioning_gauges.html จำกรูปที่ 3-23 เกจแมนนิโฟลด์ ประกอบด้วยวำล์ว 2 ตวั คือ # 4 เป็ นวำล์วปรับ แรงดนั ทำงต่ำ และ # 5 เป็ นวำล์วปรับแรงดนั ทำงสูง และมีทำงเดินของแก๊ส 3 ทำงคือ C ต่อกบั ระบบแรงดนั ทำงต่ำ P ต่อกบั ระบบแรงดนั ทำงสูง ส่วน O เป็ นสำยกลำงท่ีต่อเขำ้ ถงั สำรทำควำม- เยน็ เมื่อตอ้ งกำรเติมสำรทำควำมเยน็ และต่อเขำ้ กบั เคร่ืองทำสุญญำกำศขณะเม่ือวำล์วท้งั 2 ปิ ด คือ หมุนเขำ้ ไปจนสุด แสดงดงั รูปที่ 3-23 ถำ้ เกจทำง C และทำง P ต่อเขำ้ ระบบแรงดนั ทำงต่ำและแรง- ดนั ทำงสูงอยู่ เขม็ จะบอกเป็ นจำนวน psig ของสำรทำควำมเยน็ ที่อยใู่ นระบบทนั ที เพรำะ C และ P ตำ่ งกต็ ่อถึงเกจวดั ตลอดเวลำ ถึงแมจ้ ะไมเ่ ปิ ดวำลว์ # 4 และ # 5 กต็ ำม

62 3.2.3 เครื่องทาสุญญากาศ (Vacuum Pump) เป็ นเคร่ืองมือท่ีสำคญั มำก ซ่ึงในกำรซ่อม เครื่องทำควำมเยน็ จำเป็ นตอ้ งใช้หลงั จำกกำรตรวจหำรอยร่ัวก่อนบรรจุสำรทำควำมเยน็ เมื่อซ่อม รอยร่ัวของระบบแล้วภำยในระบบเครื่องเยน็ มีอำกำศ 14.7 ปอนด์ต่อตำรำงนิ้วอยู่ในระบบ และ อำกำศเหล่ำน้นั จะมีควำมช้ืนอยดู่ ว้ ย ควำมช้ืนน้ีเป็ นสิ่งสำคญั ท่ีทำใหค้ วำมเยน็ ลดน้อยลงหรือเยน็ ไม่ถึงจุดท่ีตอ้ งกำร หรือไม่ไดต้ ำมขนำดของเครื่องทำควำมเยน็ นอกจำกน้นั ในระบบของเครื่อง ทำควำมเยน็ ที่ใชท้ อ่ รูเขม็ ซ่ึงควำมช้ืนจะประกอบดว้ ย ละอองไอน้ำที่มีอยใู่ นระบบ หรืออยู่ ในท่อ รูเข็ม เม่ือเคร่ืองทำงำนละอองไอน้ำจะเยน็ เม่ือละอองไอน้ำหรือควำมช้ืนเยน็ แลว้ จะจบั ตวั เป็ น กอ้ นน้ำแข็งตรงปลำยท่อรูเข็ม หรือภำยในท่อรูเข็ม ทำให้ปริมำณสำรทำควำมเยน็ ที่ฉีดเขำ้ ไปใน อีวำโปเรเตอร์นอ้ ยลง และเครื่องจะเยน็ ไม่ทว่ั อีวำโปเรเตอร์ ดงั น้นั เครื่องทำสุญญำกำศ จึงเป็ น เครื่องมือท่ีมีควำมสำคญั เป็นอยำ่ งมำก ชนิดของเครื่องทำสุญญำกำศ มี 2 ชนิด คือ 1. เคร่ืองทำสุญญำกำศแบบธรรมดำ (Low Vacuum Pump) จะใช้ดูดอำกำศ ให้ออกจำกระบบเครื่องทำควำมเยน็ และจะทำสุญญำกำศได้ 27 นิ้วปรอท เครื่องทำสุญญำกำศ แบบธรรมดำ แสดงดงั รูปที่ 3-24 รูปที่ 3-24 เครื่องดูดสุญญำกำศแบบธรรมดำ ที่มำ : http://www.cnet.net.th/webboard/viewtopic.php?t=435221&p=5551423 2. เครื่องทำสุญญำกำศแบบพิเศษ (High Vacuum Pump) แสดงดงั รูปท่ี 3-25 ใชด้ ูดอำกำศออกจำกระบบเคร่ืองทำควำมเยน็ และจะทำสุญญำกำศได้ 29 นิ้วปรอท

63 รูปที่ 3-25 เครื่องทำสุญญำกำศแบบพิเศษ ท่ีมำ : http://www.siamshop.com/product-1600303 3.2.4 เครื่องมือดัดท่อ (Bending Tube) เครื่องมือที่ใช้ในกำรดดั ท่อ หรือ งอท่อ ท่ีใชอ้ ยู่ โดยทว่ั ไป มี 2 ชนิด คือ 1. ใชส้ ปริงดดั ท่อ (Spring Bender) สปริงดดั ทอ่ ใชด้ ดั หรืองอทอ่ ได้ มีขนำด ต้งั แต่ 1/4\" ถึง 1/2\" เมื่อใชส้ ปริงงอท่อตำมที่ตอ้ งกำรแลว้ เวลำถอดสปริงออก ใหบ้ ิดตวั สปริงจะทำ ใหส้ ปริงออกจำกท่อไดง้ ่ำย สปริงดดั ท่อ แสดงดงั รูป ที่ 3-26 รูปที่ 3-26 สปริงดดั ทอ่ ที่มำ : http://www.micromark.com/5-piece-spring-type-tube-bender-set,7048.html 2. ใช้เครื่องมือดดั ท่อแบบกระเดื่อง (Lever Bender) กำรใชเ้ คร่ืองมือดดั ท่อ แบบกระเดื่อง จะมีองศำบอกมุมที่ดดั ดว้ ยกำรดดั ทอ่ ให้โคง้ กลบั ทิศทำงขนำนกบั ทำงเดิม โดยรัศมี ควำมโคง้ ของท่ออยำ่ งนอ้ ยจะตอ้ งเป็น 5 เท่ำ เครื่องมือดดั ทอ่ แบบกระเด่ือง แสดงดงั รูปที่ 3-27

64 รูปท่ี 3-27 เครื่องมือดดั ทอ่ แบบกระเด่ือง ที่มำ : http://www.thaiphatanasin.com/products_brand_list_model.php?sb_id=993 3.2.5 เครื่องมือลบคมท่อ (Reamer) คือ เครื่องมือท่ีใชส้ ำหรับแต่งรูท่อทองแดง หรือ ควำ้ นรูท่อทองแดงที่ตดั แลว้ รูตีบลง ตอ้ งใช้เครื่องมือลบคมท่อแต่ง เพื่อให้รูโตเท่ำเดิม เคร่ืองมือ ลบคมท่อ ใชแ้ ตง่ ไดท้ ้งั รูในและผวิ รอบนอกของท่อ เคร่ืองมือลบคมทอ่ แสดงดงั รูปที่ 3-28 รูปท่ี 3-28 เคร่ืองมือลบคมท่อ ที่มำ : http://rigidtoolsonline.com/category/reamers/?c=USD 3.2.6 เครื่องมือบานท่อ (Flaring) คือ กำรที่จะเอำท่อทองแดง ต่อเขำ้ กบั เกลียวนอก เช่น ยเู นียน (Union) โดยกำรทำแฟลร์ หรือบำนที่ปลำยขำ้ งหน่ึงของทองแดง เพ่ือจะไดเ้ อำแฟลร์นตั (Flare nut) ใส่ไวท้ ่ีปลำยทอ่ ทองแดง และเอำแฟลร์นตั ขนั กบั เกลียวนอก หรือ ยเู นียน เคร่ืองมือท่ีใชบ้ ำนท่อ หรือทำแฟลร์ ประกอบดว้ ยตวั จบั ท่อและตวั บำนท่อ กำร- บำนท่อ ใชท้ ่อท่ีตดั และตกแต่งเรียบร้อยแลว้ สอดเขำ้ ไปในรูตำมขนำดของตวั จบั ท่อ แลว้ จบั บีบ ให้แน่น จึงหมุนตวั บำนท่อใหท้ ่อที่โผล่ออกมำบำนต่อไป กำรบำนท่อมี 2 วธิ ี คือ บำนช้นั เดียว

65 และบำนสองช้นั เครื่องมือบำนท่อและวธิ ีบำนท่อ แสดงดงั รูปท่ี 3-29 เป็ นเครื่องมือท่ีใชบ้ ำนทอ่ ได้ ท้งั แบบช้นั เดียวและสองช้นั (ก) เครื่องมือบำนทอ่ (ข) วธิ ีบำนทอ่ รูปท่ี 3-29 เคร่ืองมือบำนท่อและวธิ ีบำนทอ่ ท่ีมำ : http://www.newmantools.com/imperial/ft3.html 3.2.7 เคร่ืองมือขยายท่อ (Swaging Copper Tubing) ในกรณีท่ีต้องกำรจะต่อท่อขนำด เดียวกนั ใหย้ ำวออกไปอีกโดยไม่ใชข้ อ้ ต่อ (Coupling) สำมำรถทำโดยเอำปลำยท่ออีกขำ้ งหน่ึงท่ีจะ ต่อกนั มำขยำยใหโ้ ตข้ึน เพื่อสวมเขำ้ กบั ท่อที่ต่อกนั ก่อนท่ีจะนำไปเชื่อมติด เคร่ืองมือท่ีใชใ้ นกำร ขยำยท่อ เรียกวำ่ เครื่องมือขยำยท่อ (Swaging Tool) ประกอบดว้ ย ตวั จบั ท่อ ซ่ึงเป็ นแบบตวั จบั ท่อสำหรับ บำนท่อและตวั ขยำยท่อ เคร่ืองมือขยำยทอ่ แบบตอกขนำดตำ่ ง ๆ แสดงดงั รูปท่ี 3-30 สำหรับ สำหรับ สำหรับ สำหรับ สำหรับ รูปที่ 3-30 เครื่องมือขยำยทอ่ แบบตอกขนำดตำ่ ง ๆ ที่มำ : http://www.alibaba.com/product-gs/343047756/CT_96_Swaging_Punch.html

66 3.2.8 ท่อ (Tubing) ทอ่ ที่ใชง้ ำนในระบบเครื่องทำควำมเยน็ โดยมำกใชท้ อ่ ทองแดงที่ใช้ ในระบบเครื่องทำควำมเยน็ โดยเฉพำะ ท่ีเรียกวำ่ ทอ่ ทองแดง (Air Conditioning and Refrigeration ตวั ยอ่ ACR) เพรำะท่อทองแดงน้ี จะถูกอดั หรือ ผำ่ นดว้ ยแก๊สไนโตรเจน เพื่อป้องกนั อำกำศและ กำรเกิดสนิม หลงั จำกเชื่อมท่อทองแดงดว้ ยเงินเชื่อมแลว้ ท่อท่ีเลิกใชห้ รือที่เก็บไวย้ งั ไม่ใช้ ควรจะ ปิ ดปลำยท้งั 2 ขำ้ งไว้ เพ่ือป้องกนั ไมใ่ หอ้ ำกำศช้ืนหรือเศษโลหะผำ่ นเขำ้ ไปในท่อได้ กำรวดั ขนำดของท่อทองแดงน้นั จะวดั ควำมโตของเส้นผำ่ นศูนยก์ ลำงดำ้ นนอก (Outside Diameter ตวั ยอ่ OD) ท่อท่ีใชใ้ นระบบเครื่องเยน็ แบ่งออกเป็ น 3 ชนิด คือ ชนิด K หรือ K Type เป็ นท่อชนิดหนำ ชนิด M หรือ M Type เป็ นท่อชนิดที่มีควำมหนำปำนกลำง และชนิด L หรือ L Type เป็นทอ่ ชนิดที่มีควำมบำง โดยทอ่ ชนิดตำ่ ง ๆ มีดงั น้ี 1. ท่อทองแดงอ่อน (Soft Copper Tubing) เป็ นท่อท่ีนิยมใชใ้ นระบบเคร่ือง- ทำควำมเยน็ ตำมท่ีอยอู่ ำศยั ระบบเครื่องเยน็ ทำงธุรกิจและระบบเคร่ืองปรับอำกำศ เป็ นท่อที่มีควำม ยดื หยนุ่ ดดั งอไดง้ ่ำย และสำมำรถขยำยและบำนท่อเพ่ือให้เขำ้ กบั แฟลร์นตั ได้ ทอ่ จะมีลกั ษณะเป็ น มว้ น มีควำมยำวหลำยขนำด เช่น 25 ฟุต 50 ฟุต และ 100 ฟุต ขนำดวดั ของ OD มีขนำดต้งั แต่ 3/16\", 1/4\", 5/16\", 3/8\", 7/16\", 1/2\", 9/16\", 5/8\" และ 3/4\" ท่อทองแดงอ่อน แสดงดงั รูปท่ี 3-31 และขนำดมำตรฐำนของทอ่ ทองแดง แสดงดงั ตำรำงท่ี 3-1 รูปท่ี 3-31 ท่อทองแดงอ่อน ที่มำ : http://www.plazathai.com/show-60834.html

67 ตารางท่ี 3-1 มำตรฐำนของทอ่ ทองแดง ขนำดปกติ ชนิด ควำมโตของเส้นผำ่ นศูนยก์ ลำงดำ้ นนอก ควำมหนำของท่อ (นิ้ว) (นิ้ว) (นิ้ว) 1/4 K 0.375 3/8 0.035 L 0.375 3/8 0.030 3/8 K 0.500 1/2 0.049 L 0.500 1/2 0.035 1/2 K 0.625 5/8 0.049 L 0.625 5/8 0.040 5/8 K 0.750 3/4 0.049 L 0.750 3/4 0.042 3/4 K 0.875 7/8 0.065 L 0.875 7/8 0.045 1K 1.125 1¼ 0.065 L 1.125 1¼ 0.050 1¼ K 1.375 1¼ 0.065 L 1.375 1¼ 0.055 M 1.375 1¼ 0.040 ท่ีมำ : เคร่ืองทำควำมเยน็ และเคร่ืองปรับอำกำศรถยนต์ (สนอง อิ่มเอม. 2547 : 295) 2. ท่อทองแดงแข็ง (Hard Drown Copper Tubing) เป็ นท่อแข็ง ท่ีจะใช้ใน ระบบเครื่องทำควำมเยน็ ขนำดใหญ่ และเครื่องปรับอำกำศ ท่อชนิดน้ีสำมำรถทนแรงดนั ได้มำก และทำกำรดดั งอทำไดย้ ำก ควรใชอ้ ุปกรณ์อื่น ๆ เช่น ขอ้ ตอ่ ขอ้ งอแทน ท่อทองแดงแขง็ มีควำมยำว ทอ่ นละ 6 เมตร มี 3 ชนิด คือ ชนิด K หรือ K Type เป็ นท่อชนิดหนำ ชนิด M หรือ M Type เป็ น ทอ่ ชนิดท่ีมีควำมหนำปำนกลำง และชนิด L หรือ L Type เป็ นท่อชนิดท่ีมีควำมบำง ขนำดของ OD มีต้งั แต่ 3/8\"- 4\" ท่อทองแดงแขง็ แสดงดงั รูปที่ 3-32

68 รูปที่ 3-32 ท่อทองแดงแขง็ ท่ีมำ : http://www.kosanadd.com/pdetail/33121.html การตัดท่อทองแดง กำรตดั ทอ่ ทองแดง มีวธิ ีกำรตดั อยู่ 3 แบบ (1) โดยกำรใชเ้ ล่ือยเหล็ก วิธีน้ีไม่นิยมใช้ เพรำะถำ้ ทำกำรตดั ดว้ ยเล่ือย จะมีเศษเลื่อย หรือข้ีเล่ือยตกอยู่ภำยในท่อ และจะทำให้ระบบเครื่องทำควำมเยน็ เกิดกำรตนั ข้ึน ภำยหลงั นอกจำกน้ีเศษข้ีเล่ือย อำจจะทำอนั ตรำยกบั ลิ้นมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ได้ เลื่อยเหล็ก สำหรับตดั ท่อทองแดง แสดงดงั รูปที่ 3-33 รูปที่ 3-33 เลื่อยเหลก็ สำหรับตดั ทอ่ ทองแดง ท่ีมำ : http://www.ehow.com/how_7549268_pipe-flaring-instructions.html (2) โดยกำรใชต้ ะไบ ในกำรตดั ท่อทองแดงควรจะใช้ตะไบแบบสำม- เหลี่ยมเล็ก ๆ และใชต้ ดั เฉพำะท่อทองแดงขนำดเลก็ เช่น ท่อรูเขม็ ตะไบสำมเหล่ียมสำหรับตดั ท่อ ทองแดง แสดงดงั รูปท่ี 3-34

69 รูปที่ 3-34 ตะไบสำมเหล่ียมสำหรับตดั ท่อทองแดง (3) โดยกำรใช้คตั เตอร์ตดั ท่อทองแดง (Tube Cutters) นิยมใชม้ ำก ในกำรตดั ท่อทองแดง เพรำะเม่ือตดั ท่อแลว้ จะไม่มีเศษวสั ดุหลงเหลืออยู่ และสำมำรถตดั ไดเ้ ร็ว กวำ่ ใชว้ ธิ ีอื่น คตั เตอร์สำหรับตดั ทอ่ ทองแดง แสดงดงั รูปที่ 3-35 รูปที่ 3-35 คตั เตอร์สำหรับตดั ท่อทองแดง ที่มำ : http://www.civicfdthailand.com/ipb_forum/lofiversion/index.php/t12135.html 3. ท่อเหลก็ (Steel Tubing) ส่วนมำกไม่นิยมใช้ แตจ่ ะใชเ้ ฉพำะแผงร้อนของ ตูเ้ ยน็ ตูแ้ ช่ ระบบเครื่องปรับอำกำศขนำดใหญ่ท่ีใชแ้ อมโมเนีย หรือ R- 717 ถำ้ หำกใชท้ อ่ ทองแดง หรือทองเหลืองจะทำปฏิกิริยำได้ ทำใหไ้ มเ่ หมำะที่จะนำมำใช้ ทอ่ เหลก็ มีควำมยำวท่อนละ 6 เมตร ทอ่ เหล็ก แสดงดงั รูปที่ 3-36

70 รูปท่ี 3-36 ท่อเหลก็ ที่มำ : http://stainlesssteelscreen.org/wp-content/uploads/2012/07-stainless-steel-tubing.jpg 3.2.9 ข้อต่อท่อ มี 2 แบบ คือ 1. ขอ้ ตอ่ แบบเกลียว (Flare And Fittings) แสดงดงั รูปที่ 3-37 เป็ นขอ้ ต่อที่มี หลำยแบบ แต่มีเกลียวเหมือนกนั ตำมมำตรฐำนที่กำหนด ตวั ขอ้ ต่อจะเป็ นรูปหกเหล่ียม เพ่ือให้ ประแจขนั ได้ ขอ้ ต่อ (Fitting) บอกขนำดเทำ่ ไรก็ใชก้ บั ท่อขนำดเทำ่ น้นั เช่น ขนำดขอ้ ตอ่ 1/4 \" ก็ตอ้ งใชก้ บั ท่อขนำด 1/4\" รูปท่ี 3-37 ขอ้ ต่อแบบเกลียว ท่ีมำ : http://www.tpinterrubber.com/index.php?mo=18&display=view_single&pid=749885 2. ขอ้ ต่อแบบเช่ือม (Soldered or Brazed Fittings) เป็ นขอ้ ต่อสำเร็จรูป ท่ีทำ ดว้ ยทองแดง ใชต้ ่อเม่ือตอ้ งกำรส่วนโคง้ มุมแคบที่เครื่องดดั ดดั ไม่ได้ ขอ้ ตอ่ ท่อแบบเชื่อม แสดงดงั - รูปที่ 3-38

71 รูปท่ี 3-38 ขอ้ ต่อทอ่ แบบเชื่อม ท่ีมำ : http://www.tsitec.com/brass_copper_fittings.html 3.2.10 อุปกรณ์ทใี่ ช้ในระบบการทาความเยน็ 1. วาล์วบริการ (Service Valve) เป็ นวำล์วท่ีต่อไวท้ ่ีมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ ท้งั แบบปิ ดและแบบเปิ ด โดยเฉพำะมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ที่ติดต้งั รวมกบั คอนเดนเซอร์ที่เรียกวำ่ คอนเดนซิ่งยูนิต จะตอ้ งมีวำล์วบริกำรไวส้ ำหรับกำรตรวจซ่อมระบบเคร่ืองทำควำมเย็น และ สำมำรถเก็บสำรทำควำมเย็นไว้ในชุดคอนเดนซ่ิงยูนิต ในกรณี ท่ีทำกำรเคล่ือนยำ้ ยเคร่ือง ปรับอำกำศ ชุดวำลว์ บริกำร แสดงดงั รูปท่ี 3-39 วำลว์ บริกำร มี 2 ชนิด ไดแ้ ก่ (1) วำล์วบริกำรทำงดูด (Suction Service Valve ตวั ย่อ SSV) เป็ นวำล์ว บริกำรต่อกบั มอเตอร์คอมเพรสเซอร์ทำงดูด มี 3 ทำง คือ ทำงท่ีเป็ นยูเนียน สำหรับต่อสำยเกจกบั มอเตอร์คอมเพรสเซอร์ เพ่ือเป็ นทำงที่เอำแก๊สเขำ้ ไปในมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ และทำงที่ต่อกบั ท่อทำงดูดมำจำกชุดแฟนคอลย์ ยนู ิต (2) วำลว์ บริกำรทำงอดั (Discharge Service Valve ตวั ยอ่ DSV) เป็ น- วำลว์ บริกำรท่ีตอ่ มอเตอร์คอมเพรสเซอร์ทำงอดั มี 3 ทำง คือ ทำงที่เป็นยเู นียน สำหรับต่อสำยเกจ ท่ีติดอยกู่ บั มอเตอร์คอมเพรสเซอร์ เพ่ือนำสำรทำควำมเยน็ ที่ถูกอดั ออกจำกมอเตอร์คอมเพรสเซอร์ ส่งผำ่ นวำลว์ ออกไป และทำงออกท่ีจะนำสำรทำควำมเยน็ ส่งไปยงั ชุดแฟนคอยลย์ นู ิต รูปท่ี 3-39 วำลว์ บริกำร ท่ีมำ : http://www.tradekorea.com/products/2053/1/air_conditioner.html

72 3.2.11 การบัดกรีหรือเช่ือม (Soft Soldering) กำรบดั กรี คือ กำรเชื่อมต่อโลหะเขำ้ ดว้ ยกนั ในระบบเครื่องทำควำมเยน็ กำรบดั กรีเป็ นส่ิงสำคญั มำก โดยทวั่ ไปกำรบดั กรีดว้ ยวิธีน้ี ตวั โลหะ สำหรับท่ีจะหลอมละลำย เขำ้ ไปติดโลหะที่จะบดั กรีน้ัน ประกอบดว้ ย ส่วนผสมของดีบุกและ ตะกวั่ เป็ นส่วนผสมระหวำ่ งดีบุก 50 เปอร์เซ็นต์ กบั ตะกวั่ 50 เปอร์เซ็นต์ จะเกิดกำรหลอมละลำย ท่ี 360˚F ส่วนประกอบท่ีจะพิจำรณำในกำรบดั กรี คือ 1. พ้ืนผิวตอ้ งสะอำด โดยใชก้ ระดำษทรำยขดั พ้ืนโลหะ หรือท่อที่จะบดั กรี ใหส้ ะอำด 2. ช่องวำ่ งระหวำ่ งงำนท้งั สอง จะตอ้ งวำงใหล้ งตวั พอดี 3. กำรให้ควำมร้อนแก่ท่อท่ีทำกำรบดั กรี ตอ้ งให้ควำมร้อนให้ทว่ั และรอบ- ทอ่ โดยจะตอ้ งใหค้ วำมร้อนของท่อก่อน จนกระทง่ั ควำมร้อนของทอ่ น้นั สำมำรถละลำยสิ่งที่เป็ น ตวั บดั กรี เช่น ตะกวั่ หรือ เงินเช่ือม อุปกรณ์และเครื่องมือที่ใชใ้ นกำรบดั กรี หรือเชื่อม โดยทว่ั ไปจะใชแ้ บบเชื่อมแก๊ส คือ ใชแ้ ก๊สออกซิเจน และแก๊สอะเซทิลีนผสมกนั และให้ควำมร้อน พอที่จะสำมำรถทำกำรบดั กรี หรือเช่ือมท่อทองแดงให้ติดกนั กำรต้งั ไฟเช่ือม ตอ้ งพิจำรณำให้เหมำะสมกบั ขนำดของท่อ เช่น ทอ่ เล็ก ควรเปิ ดใหแ้ กส๊ ออกซิเจน แก๊สอะเซทิลีนออกมำนอ้ ย โดยดูกำรต้งั เรกกูเรเตอร์ของถงั แก๊ส กำรเชื่อมเงิน หรือกำรบดั กรีน้นั เรำอำจใชเ้ ปลวไฟจำกถงั เช่ือมแก๊สขนำดเล็ก (Propane Tank) ซ่ึง เป็นถงั บรรจุแก๊สโปรเพน และเม่ือเอำหวั เชื่อมใส่ สำมำรถใหค้ วำมร้อนในกำรบดั กรีและเชื่อมเงิน ได้ แต่ในกำรเช่ือมท่อใหญ่ไม่สำมำรถทำได้ ถำ้ ในลกั ษณะงำนซ่อมอยกู่ บั ที่ สมควรจะใชอ้ ุปกรณ์ กำรเชื่อมแบบแยกถงั ออกซิเจน และแก๊สอะเซทิลีนคนละถงั จะใหค้ วำมร้อนพอเพียงในกำรเชื่อม แต่ไม่สะดวกในกำรปฏิบตั ิงำนนอกสถำนท่ี เพรำะถงั แก๊ส อะเซทิลีนและถงั ออกซิเจนถงั มีขนำด- ใหญ่ มีน้ำหนกั มำก จึงนิยมใช้ ชุดเชื่อมแก๊สขนำดเล็ก แทน แสดงดงั รูปท่ี 3-40 รูปที่ 3-40 ชุดเช่ือมแกส๊ ขนำดเล็ก ที่มำ : http://www.conexstore.com/index.php?lay=show&ac=cat_show_pro_9276&pid=86714

73 3.2.12 ลวดเช่ือมเงิน (Silver Brazing) ในกำรเช่ือมเงิน นิยมใช้ประจำในงำนซ่อม และ ติดต้งั เคร่ืองทำควำมเยน็ กำรเช่ือมเงินสำมำรถทำไดง้ ่ำย และรอยเชื่อมมีควำมแขง็ แรงทนทำนมำก ลวดเช่ือมเงินน้ี มีส่วนผสมของเงินประมำณ 0-35 เปอร์เซ็นต์ ลวดเช่ือมเงิน แสดงดงั รูปท่ี 3-41 0 เปอร์เซ็นต์ 2 เปอร์เซ็นต์ 5 เปอร์เซ็นต์ 35 เปอร์เซ็นต์ รูปท่ี 3-41 ลวดเชื่อมเงิน ท่ีมำ : http://boomtools.tarad.com/product.detail_704856_th_3357193 จำกรูปท่ี 3-41 ลวดเช่ือมเงิน สำมำรถแบ่งเกรดไดด้ งั ต่อไปน้ี 1. ลวดเชื่อมเงิน 0 เปอร์เซ็นต์ คือ ไม่มีส่วนผสมของเงิน จะมีส่วนผสม เฉพำะดีบุก100 เปอร์เซ็นต์ เหมำะกบั งำนเชื่อมทองแดง รำคำประหยดั สำมำรถใชอ้ ุณหภูมิสูงได้ 2. ลวดเชื่อมเงิน 2 เปอร์เซ็นต์ คือ มีส่วนผสมของเงิน 2 เปอร์เซ็นต์ ดีบุก 98 เปอร์เซ็นต์ เหมำะกบั งำนเช่ือม เช่นเดียวกบั 0 เปอร์เซ็นต์ และเชื่อมทองเหลืองได้ 3. ลวดเช่ือมเงิน 5 เปอร์เซ็นต์ คือ มีส่วนผสมของเงิน 5 เปอร์เซ็นต์ ดีบุก 95 เปอร์เซ็นต์ เหมำะกบั งำนเช่ือม เช่นเดียวกบั 2 เปอร์เซ็นต์ แต่จุดเชื่อม จะมีควำมยดื หยุน่ สูงกวำ่ 0 เปอร์เซ็นต์ และ 2 เปอร์เซ็นต์ 4. ลวดเช่ือมเงิน 35 เปอร์เซ็นต์ คือ มีส่วนผสมของเงิน 35 เปอร์เซ็นต์ ดีบุก 65 เปอร์เซ็นต์ เหมำะกบั งำนเช่ือม ในกรณีโลหะพ้ืนฐำนต่ำงสกลุ เช่น เหล็ก กบั ทองแดง เป็นตน้ กำรเช่ือมเงิน มีวิธีกำร คือ ก่อนท่ีทำกำรเชื่อม ตอ้ งทำควำมสะอำดบริเวณรอย ที่จะเช่ือมก่อนดว้ ยกระดำษทรำย และใชฟ้ ลกั ซ์เงินเชื่อมทำใหร้ อบรอยที่เชื่อม แลว้ จุดหวั เชื่อมให้ ควำมร้อนกบั รอยที่เช่ือม ตำมอุณหภูมิท่ีกำหนดจนท่อท่ีเช่ือมแดงและร้อนพอที่ละลำยเงินเช่ือมได้ จึงเอำเงินเชื่อมป้อนลงไปตรงรอยที่ทำกำรเช่ือม ควำมร้อนจำกท่อที่เช่ือมร้อนและสำมำรถละลำย เงินเช่ือมให้ไหลไปรอบ ๆ ท่อ ซ่ึงเมื่อท่อเยน็ ลง ตอ้ งทำควำมสะอำดรอยต่อ เพื่อตรวจหำรอยร่ัว ใหม่อีกคร้ังหน่ึง

74 ในขณะทำกำรเช่ือม ควรใชแ้ ก๊สไนโตรเจน โดยปล่อยผำ่ นเขำ้ ไปในท่อประมำณ 5 psig ท้งั น้ี เพื่อป้องกนั อนั ตรำยจำกกำรระเบิด และไนโตรเจน จะไม่ทำปฏิกิริยำกบั ท่อทองแดง ขณะที่ใหค้ วำมร้อน และจะทำใหภ้ ำยในทอ่ สะอำดดว้ ย กำรเช่ือมเงิน แสดงดงั รูปที่ 3-42 รูปที่ 3-42 กำรเช่ือมเงิน 3.2.13 ลวดเช่ือมทองเหลือง (Brass Brazing) แสดงดงั รูปท่ี 3-43 ใชเ้ ชื่อมเมื่อมีกำรตอ่ ท่อ ทองแดงกบั ท่อเหล็ก เช่น กำรเชื่อมแผงคอนเดนเซอร์ของตูเ้ ยน็ ตูแ้ ช่ ตอ้ งขดั ปลำยท่อเหล็กให้ สะอำดก่อน เวลำเช่ือมให้ใช้ฟลกั ซ์ทองเหลืองเป็ นตวั ประสำนรอยเช่ือม และกำรเช่ือมดว้ ยลวด เชื่อมทองเหลือง แสดงดงั รูปท่ี 3-44 รูปท่ี 3-43 ลวดเชื่อมทองเหลือง ท่ีมำ : http://www.maxdetails.com/Equipment.htm

75 รูปท่ี 3-44 กำรเชื่อมดว้ ยลวดเช่ือมทองเหลือง 3.3 ข้อควรระวงั และการบารุงรักษาเครื่องมือทใี่ ช้ในงานเครื่องทาความเยน็ 3.3.1 การใช้เคร่ืองมือให้ปลอดภัย 1. ตรวจสภำพวำ่ พร้อมใชง้ ำนหรือไม่ แลว้ รีบแกไ้ ข 2. ศึกษำวธิ ีใชใ้ หเ้ ขำ้ ใจ ปฏิบตั ิตำมขอ้ ควรระวงั ขอ้ หำ้ มตำ่ ง ๆ 3. ไมใ่ ชเ้ ครื่องมือผดิ วธิ ี ผดิ ประเภท จะเกิดควำมเสียหำยและไม่ปลอดภยั 4. ตอ้ งมีจิตสำนึกว่ำอะไรควรไม่ควร และคำดกำรณ์ไดว้ ่ำจะเกิดควำม- เสียหำยอย่ำงไร เช่น ถำ้ ระบบยงั มีควำมดนั อยูจ่ ะเชื่อมไม่ได้ เพรำะอำจเกิดระเบิดได้ และตอ้ งไม่มี วตั ถุไวไฟอยใู่ กลบ้ ริเวณท่ีทำกำรเชื่อม 3.3.2 การบารุงรักษาเคร่ืองมือ 1. ควรหยอดน้ำมนั เครื่องใส่เครื่องมือท่ีมีกำรเคล่ือนไหว 2. หลงั กำรใชง้ ำน ควรทำควำมสะอำดเคร่ืองมือ เช็ดสะอำดให้และชโลม น้ำมนั เพอ่ื ป้องกนั สนิม และเก็บใหเ้ ป็นระเบียบ 3. ถำ้ เครื่องมือมีกำรผิดปกติขณะใช้งำน ให้รีบแก้ไขและบำรุงรักษำเชิง ป้องกนั ทนั ที

76 แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยท่ี 3 เครื่องมือในงานเคร่ืองทาความเยน็ คาส่ัง จงเขียนเครื่องหมำยกำกบำท  ทบั ขอ้ ท่ีถูกตอ้ งท่ีสุด 1. ท่อท่ีใชใ้ นระบบเครื่องทำควำมเยน็ แบ่งออกเป็น3 ชนิด ได้แก่ อะไรบำ้ ง ก. ชนิด O, K, L ข. ชนิด O, L, M ค. ชนิด L, K, M ง. ชนิด M, K, B 2. กำรท่ีจะตดั ท่อทองแดง มีวธิ ีกำรตดั ไดเ้ ทำ่ ไร ก. 1 แบบ ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. 4 แบบ 3. กำรใชต้ ะไบตดั ท่อทองแดง ควรจะใชต้ ะไบแบบใด ก. ตะไบแบบกลม ข. ตะไบแบบสำมเหลี่ยม ค. ตะไบแบบส่ีเหลี่ยม ง. ตะไบแบบใดก็ได้ 4. เคร่ืองมือดดั ทอ่ แบ่งออกไดเ้ ท่ำไร ก. 2 ชนิด ข. 3 ชนิด ค. 4 ชนิด ง. 5 ชนิด 5. เคร่ืองมือที่ใชส้ ำหรับแตง่ รูท่อทองแดงเรียกวำ่ อะไร ก. Cutter ข. Reamer ค. Flaring ง. Bender 6. กำรทำแฟลร์หรือกำรบำนท่อ เรำจะทำเมื่อไร ก. เมื่อตอ้ งกำรเติมสำรทำควำมเยน็ ข. เมื่อต่อทอ่ เขำ้ กบั ยเู นียน ค. เม่ือตดั ทอ่ ง. เม่ือระบบร่ัว 7. กำรใชแ้ คลมป์ แอมมิเตอร์ใชใ้ นกำรวดั อะไร ก. แรงดนั เร่ิมทำงำนของมอเตอร์ ข. ควำมตำ้ นทำนของมอเตอร์ ค. กระแสเร่ิมทำงำนของมอเตอร์ ง. ใชว้ ดั กำลงั เร่ิมทำงำนของมอเตอร์ 8. ตะเกียงตรวจรอยรั่ว สำรทำควำมเยน็ ผสมกบั แก๊สอะไร จึงเปลี่ยนเป็นสีเขียว ก. แก๊สมีเทน ข. แก๊สโปรเพน ค. แก๊สไนโตรเจน ง. แกส๊ ออกซิเจน

77 9. เกจแมนนิโฟลด์ กำรวดั แรงดนั ทำงต่ำใชว้ ดั แรงดนั ทางด้านใด ของคอมเพรสเซอร์ ก. ทำงดำ้ นดูด ข. ทำงดำ้ นอดั ค. แรงดนั ทำงดำ้ นดูดและอดั ง. แรงดนั กลบั 10. เมื่อระบบเคร่ืองทำควำมเยน็ มีอำกำศและควำมช้ืนในระบบเรำใช้ เครื่องมืออะไร เพอื่ ดูดอำกำศและควำมช้ืนออกไป ก. Gauge Manifold ข. Service Valve ค. Clamp Ammeter ง. Vacuum Pump

78 แบบฝึ กหดั หน่วยที่ 3 เคร่ืองมือในงานเครื่องทาความเยน็ ตอนที่ 1 คาสั่ง จงทำเครื่องหมำยกำกบำท  ทบั ขอ้ ที่ถูกตอ้ งท่ีสุด 1. ทอ่ ท่ีใชใ้ นระบบเครื่องทำควำมเยน็ แบง่ ออกเป็น 3 ชนิด ได้แก่ อะไรบำ้ ง ก. ชนิด O, K, L ข. ชนิด O, L, M ค. ชนิด L, K, M ง. ชนิด M, K, B 2. กำรท่ีจะตดั ท่อทองแดง มีวธิ ีกำรตดั ไดเ้ ทำ่ ไร ก. 1 แบบ ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. 4 แบบ 3. กำรทำแฟลร์หรือกำรบำนท่อ เรำจะทำเม่ือไร ก. เมื่อตอ้ งกำรเติมสำรทำควำมเยน็ ข. เม่ือต่อทอ่ เขำ้ กบั ยเู นียน ค. เม่ือตดั ท่อ ง. เมื่อระบบร่ัว 4. กำรใชแ้ คลมป์ แอมมิเตอร์ใชใ้ นกำรวดั อะไร ก. แรงดนั เร่ิมทำงำนของมอเตอร์ ข. ควำมตำ้ นทำนของมอเตอร์ ค. กระแสเร่ิมทำงำนของมอเตอร์ ง. ใชว้ ดั กำลงั เริ่มทำงำนของมอเตอร์ 5. เม่ือระบบเคร่ืองทำควำมเยน็ มีอำกำศและควำมช้ืนในระบบ เรำใช้ เครื่องมืออะไร เพอ่ื ดูดอำกำศและควำมช้ืนออกไป ก. Gauge Manifold ข. Service Valve ค. Clamp Ammeter ง. Vacuum Pump *******************************

79 ตอนท่ี 2 คาสั่ง จงตอบคำถำมต่อไปน้ีใหไ้ ดใ้ จควำมท่ีถูกตอ้ งสมบูรณ์ 1. จงบอกเครื่องมือท่ีใชด้ ดั ตดั และบำนท่อทองแดงมำอยำ่ งละเอียด …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 2. จงอธิบำยกำรบดั กรีหรือกำรเช่ือมเงินมำพอเขำ้ ใจ …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 3. จงบอกเคร่ืองมือของช่ำงซ่อมเคร่ืองทำควำมเยน็ อยำ่ งนอ้ ย 5 ช่ือ …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 4. จงอธิบำยวำลว์ บริกำรมำพอเขำ้ ใจ …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 5. เครื่องทำสุญญำกำศมีก่ีชนิด อะไรบำ้ ง …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… *******************************

80 แบบทดสอบหลงั เรียนหน่วยที่ 3 เคร่ืองมือในงานเครื่องทาความเยน็ คาส่ัง จงเขียนเครื่องหมำยกำกบำท  ทบั ขอ้ ท่ีถูกตอ้ งที่สุด 1. กำรใชแ้ คลมป์ แอมมิเตอร์ใชใ้ นกำรวดั อะไร ก. แรงดนั เริ่มทำงำนของมอเตอร์ ข. ควำมตำ้ นทำนของมอเตอร์ ค. กระแสเร่ิมทำงำนของมอเตอร์ ง. ใชว้ ดั กำลงั เร่ิมทำงำนของมอเตอร์ 2. เม่ือระบบเคร่ืองทำควำมเยน็ มีอำกำศและควำมช้ืนในระบบ เรำใช้ เคร่ืองมืออะไร เพื่อดูดอำกำศและควำมช้ืนออกไป ก. Gauge Manifold ข. Service Valve ค. Clamp Ammeter ง. Vacuum Pump 3. ท่อท่ีใชใ้ นระบบเคร่ืองทำควำมเยน็ แบ่งออกเป็น3 ชนิด ได้แก่ อะไรบำ้ ง ก. ชนิด O, K, L ข. ชนิด O, L, M ค. ชนิด L, K, M ง. ชนิด M, K, B 4. เครื่องมือท่ีใชส้ ำหรับแต่งรูท่อทองแดงเรียกวำ่ อะไร ก. Cutter ข. Reamer ค. Flaring ง. Bender 5. เกจแมนนิโฟลด์ กำรวดั แรงดนั ทำงต่ำใชว้ ดั แรงดนั ทางด้านใด ของคอมเพรสเซอร์ ก. ทำงดำ้ นดูด ข. ทำงดำ้ นอดั ค. แรงดนั ทำงดำ้ นดูดและอดั ง. แรงดนั กลบั 6. ตะเกียงตรวจรอยร่ัว สำรทำควำมเยน็ ผสมกบั แก๊สอะไร จึงเปลี่ยนเป็นสีเขียว ก. แก๊สมีเทน ข. แกส๊ โปรเพน ค. แก๊สไนโตรเจน ง. แกส๊ ออกซิเจน 7. เคร่ืองมือดดั ทอ่ แบ่งออกไดเ้ ทำ่ ไร ก. 2 ชนิด ข. 3 ชนิด ค. 4 ชนิด ง. 5 ชนิด

81 8. กำรท่ีจะตดั ท่อทองแดง มีวธิ ีกำรตดั ไดเ้ ท่ำไร ก. 1 แบบ ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. 4 แบบ 9. กำรใชต้ ะไบตดั ท่อทองแดง ควรจะใชต้ ะไบแบบใด ก. ตะไบแบบกลม ข. ตะไบแบบสำมเหล่ียม ค. ตะไบแบบสี่เหล่ียม ง. ตะไบแบบใดกไ็ ด้ 10. กำรทำแฟลร์หรือกำรบำนท่อเรำจะทำเมื่อไร ก. เม่ือตอ้ งกำรเติมสำรทำควำมเยน็ ข. เมื่อต่อท่อเขำ้ กบั ยเู นียน ค. เมื่อตดั ท่อ ง. เม่ือระบบร่ัว