วิเคราะห์ratio

119 หน่วยที่ 6 การวเิ คราะห์อัตราส่วนทางการเงนิ (Financial Ratio Analysis) เน้อื หา 1. ความหมายและประเภทของอัตราส่วนทางการเงิน 2. อัตราสว่ นเพอ่ื การวิเคราะหส์ ภาพคลอ่ ง 3. อตั ราสว่ นเพอ่ื การวเิ คราะห์ความสามารถในการชําระหน้ี 4. อัตราสว่ นเพ่อื การวเิ คราะห์ความสามารถในการทาํ กาํ ไร 5. อตั ราสว่ นแสดงประสทิ ธภิ าพในการดําเนินงาน 6. การวเิ คราะหร์ ะบบดปู องท์ สาระสาคัญ อัตราส่วนทางการเงิน (Financial Ratio Analysis) เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลในงบการเงินเพ่ือหา ความสัมพันธ์ระหว่างรายการหนึ่งกับรายการหน่ึง อัตราส่วนทางการเงินแบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ อัตราส่วนแสดงสภาพคลอ่ ง อัตราส่วนแสดงสภาพเสี่ยง อัตราส่วนแสดงประสิทธิภาพในการหากําไร และ อัตราส่วนแสดงประสิทธิภาพในการดําเนินงาน การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินจําเป็นต้องทําการ เปรียบเทียบ กับข้อมูลในอดีต หรือเปรียบเทียบกับอัตราส่วนมาตรฐานหรืออัตราส่วนถัวเฉล่ียของ อุตสาหกรรม เพอ่ื ให้ทราบถึงสถานะการเงิน จุดแข็งจุดอ่อนของบริษัท และแนวโน้มในอนาคตของบริษัท ทาํ ให้ผูบ้ รหิ ารสามารถกาํ หนดแผนการบริหารการเงนิ ให้เกิดประสิทธภิ าพได้ จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. บอกความหมายของการวเิ คราะห์อัตราส่วนทางการเงินได้ 2. บอกข้อจาํ กัดในการวิเคราะห์อตั ราส่วนได้ 3. บอกประเภทของอตั ราส่วนทางการเงนิ ได้ 4. คํานวณอัตราสว่ นเพื่อการวเิ คราะห์สภาพคล่องและแปลความหมายผลการวิเคราะห์ได้ 5. คํานวณอตั ราส่วนเพือ่ การวิเคราะหส์ ภาพเสีย่ งและแปลความหมายผลการวิเคราะห์ได้

120 6. คํานวณอัตราส่วนเพ่ือการวิเคราะห์ประสิทธิภาพในการหากําไรและแปลความหมายผลการ วิเคราะหไ์ ด้ 7. คํานวณอัตราส่วนแสดงประสทิ ธิภาพในการดาํ เนนิ งานและแปลความหมายผลการวเิ คราะห์ได้ 8.วิเคราะหร์ ะบบดปู องท์ได้

121 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น หน่วยที่ 6 การวเิ คราะหอ์ ตั ราส่วนทางการเงิน จงเลือกคาตอบท่ถี ูกท่ีสดุ เพยี งข้อเดียว 1. อัตราสว่ นทางการเงนิ หมายถึง ก. การคํานวณร้อยละของรายการในงบการเงิน ข. การหาความสัมพันธ์ระหว่างรายการ 2 รายการในงบการเงิน เพ่ือวิเคราะห์ข้อมูลจาก งบ การเงิน ค. การใช้เครือ่ งมือในการจัดทํารายงานทางการเงินโดยเทยี บสัดสว่ นกบั 100 ง. การวเิ คราะหง์ บการเงินรปู แบบหนง่ึ โดยการเปรียบเทียบ 2. ขอ้ ใดคือ ไมใ่ ช่ ข้อจํากดั ในการวิเคราะห์อัตราสว่ น ก. การตกแต่งบญั ชี ข. ปจั จัยเกยี่ วกับฤดกู าล ค. วิธีปฏิบตั ทิ างบัญชที ีแ่ ตกตา่ งกนั ง. อัตราส่วนทเ่ี ลือกใช้ 3. อตั ราส่วนทางการเงินมกี ีป่ ระเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 4. อตั ราส่วนทนุ หมุนเวยี น (Current Ratio) คือข้อใด ก. สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น – หน้ีสนิ หมนุ เวยี น ข. สินทรพั ยห์ มุนเวยี น / หนสี้ ินหมนุ เวยี น ค. สินทรพั ย์สภาพคลอ่ งสูง - หน้ีสินหมนุ เวยี น ง. สดั ส่วนระหว่างสนิ ทรัพยห์ มุนเวยี นกับหน้สี นิ ทง้ั ส้ิน 5. อตั ราส่วนใดแสดงถงึ ประสทิ ธิภาพในการบรหิ ารลูกหนี้ ก. Current Ratio ข. Acid-test Ratio

122 ค. Account Receivable Turnover Ratio ง. Inventory Turnover Ratio 6. Current Ratio มคี ่าเทา่ กับ 1.5 หมายความวา่ ก. สินทรัพยห์ มนุ เวียนมีมากกว่าหน้ีสนิ หมนุ เวียน 1.5 เทา่ ข. กจิ การมสี ภาพคล่องสงู ค. กจิ การถอื สินทรัพย์หมนุ เวยี นไวม้ ากทําใหเ้ สยี โอกาสในการลงทุน ง. กจิ การมีสภาพคล่องตํา่ 7. ขอ้ ใด ไม่ใช่ อตั ราสว่ นทใี่ ช้วิเคราะห์สภาพเส่ียง ก. Debt Ratio ข. Equity Ratio ค. Acid-test Ratio ง. Total Asset to Owners’ Equity 8. อตั ราสว่ นหน้สี ินตอ่ สนิ ทรพั ย์ เท่ากบั 0.40 หมายความวา่ ก. สนิ ทรพั ยท์ ี่กิจการมีอย่ไู ม่เพียงพอท่จี ะชาํ ระหน้ี ข. สินทรัพยเ์ ทา่ กับ 1 จะใชเ้ งนิ ทุนจากหน้ีสิน 0.40 ค. สินทรัพย์เท่ากับ 1 จะใชเ้ งินทนุ จากสว่ นของเจ้าของ 0.60 ง. ถูกท้ังขอ้ ข. และข้อ ค. 9. ข้อใดใชค้ ํานวณอัตราผลตอบแทนจากสนิ ทรัพย์ ก. กําไรข้นั ตน้ /สินทรพั ย์รวมเฉลี่ย ข. กําไรสทุ ธิ/สินทรัพยร์ วมเฉลี่ย ค. ขายสุทธิ/สินทรัพย์รวมเฉลย่ี ง. สินทรัพยร์ วมเฉล่ีย/ขายสุทธิ 10. การวเิ คราะหร์ ะบบ Du Pont คือข้อใด ก. Asset Turnover x Return on Sales ข. Return on Sales x Return on Owners’ Equity ค. Return on Asset x Asset Turnover ง. Return on Sales x Return on Asset

123 1. การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน (Financial Ratio Analysis) 1.1 ความหมายของอตั ราส่วนทางการเงิน อัตราส่วนทางการเงิน (Ratio Analysis) เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลในงบการเงิน เพ่ือแสดงให้เห็น ถึงความสัมพันธ์ของรายการ 2 รายการ ในงบการเงินโดยนํารายการหน่ึงไปหารอีกรายการหน่ึง โดยอาจ เป็นรายการใน งบแสดงฐานะการเงิน หรืองบกําไรขาดทุน หรือท้ังสองงบ โดยจะแสดงในรูปร้อยละ อตั ราสว่ นหรอื สัดสว่ น ผลลพั ธท์ ไ่ี ดจ้ ะสามารถบอกใหท้ ราบได้ดีกว่าการอ่านตัวเลขในงบการเงินท้ังจํานวน การหาความสัมพันธ์นั้นอาจจะหาความสัมพันธ์ของแต่ละรายการในงบเดียวกันหรือจะหาความสัมพันธ์ ของรายการหนง่ึ ทอ่ี ยูใ่ นงบแสดงฐานะการเงินและอีกรายงานหนงึ่ อยู่ในงบกาํ ไรขาดทุนกไ็ ดเ้ ช่น - อัตราส่วนที่แสดงความสัมพันธ์ในงบเดียวกัน เช่นอัตราส่วนทุนหมุนเวียน (Current Ratio) การคาํ นวณจะนาํ รายการที่อย่ใู นงบเดียวกันคอื สินทรัพย์หมนุ เวยี น และหนี้สินหมุนเวียนจาก งบแสดงฐานะการเงินมาคํานวณ โดยนําสินทรัพย์หมุนเวียนมาเป็นตัวตั้งและหนี้สิน หมุนเวียนเป็นตัวหารก็จะได้อัตราส่วนที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างสินทรัพย์หมุนเวียนและ หนีส้ นิ หมุนเวยี น - อตั ราสว่ นทแ่ี สดงความสัมพนั ธ์ของรายการต่าง ๆ ในงบการเงินอ่ืน เช่น อัตราการหมุนเวียน ของลูกหนี้ (Account receivable Turnover) จะนํายอดขายเชื่อจากงบกําไรขาดทุน และ ยอดลูกหน้ีจากงบแสดงฐานะการเงินมาใช้ในการคํานวณโดยให้รายการหนึ่ง เป็นตัวตั้งอีก รายการหน่ึงเป็นตัวหาร ปัญหาในการคํานวณและการวิเคราะห์อัตราการหมุนเวียนของ ลูกหนี้ คือ ยอดขายท่ีนํามาคํานวณเป็นยอดขายท่ีเกิดข้ึนตลอดงวดบัญชีที่แสดงในงบกําไร ขาดทุน แต่ลูกหน้ีเป็นตัวเลขท่ีปรากฏ ณ เวลาใดเวลาหน่ึงท่ีแสดงในงบแสดงฐานะการเงิน จึงควรใช้ลกู หน้ใี นราคาถัวเฉลย่ี โดยใช้ยอดลูกหนต้ี น้ ปบี วกยอดลูกหนีป้ ลายปีแลว้ หารด้วย 2 1.2 ข้อจากดั ในการวิเคราะห์อัตราสว่ น 1.2.1 การเปรียบเทียบอัตราส่วนทางการเงินควรใช้ในการเปรียบเทียบกิจการท่ีดําเนินงาน เพยี งประเภทเดยี ว บริษัทท่ีมีขนาดใหญ่มากและมีโครงสร้างธุรกิจหลายประเภทท่ีไม่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน อยู่ในกิจการเดียวกัน บางคร้ังก็เป็นเรื่องยากท่ีจะทราบว่าบริษัทน้ันอยู่ในอุตสาหกรรมใด การนําเอา ตัวเลขโดยรวมของทั้งบริษัทมาคํานวณอัตราส่วนอาจจะไม่มีความหมาย เพราะเกิดจากองค์ประกอบของ ธุรกิจหลายด้านประกอบกัน ดังน้ันการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินจึงมักจะเป็นประโยชน์ในการ วิเคราะห์บริษัทที่มีขนาดเล็ก และขอบเขตธุรกิจจํากัดอยู่เฉพาะด้านมากกว่าบริษัทขนาดใหญ่และบริษัท ขา้ มชาติ 1.2.2 การเปรียบเทียบอัตราส่วนทางการเงินของกิจการกับค่าเฉล่ียของอุตสาหกรรม การท่ี อัตราส่วนออกมาดีกว่าค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรมอาจจะไม่ได้หมายความว่า กิจการนั้นดีกว่ากิจการอ่ืน ๆ

124 ค่าเฉลี่ยของกิจการอุตสาหกรรม อาจไม่ได้สะท้อนผลการดําเนินงานที่ดีเสมอไป อัตราส่วนค่าเฉลี่ย มาตรฐานของอุตสาหกรรมเป็นเพียงค่าเฉลี่ยเท่านั้น การที่อัตราส่วนของกิจการดีกว่าอัตราส่วนเฉล่ียของ อุตสาหกรรม ก็ไม่ได้หมายถึงกิจการมีประสิทธิภาพในการบริหารงานดีเช่นกัน โดยปกติแล้วค่าเฉลี่ย มาตรฐานของอุตสาหกรรมจะเป็นแนวทางประเมินสถานะทางการเงินโดยเฉล่ียของบริษัทท่ีอยู่ใน อตุ สาหกรรมนั้น ๆ แตไ่ มไ่ ดห้ มายความว่า อัตราส่วนค่าเฉล่ียมาตรฐานของอุตสาหกรรมจะเป็นอัตราส่วน ท่ีบรษิ ัทตอ้ งยึดถือเป็นเกณฑใ์ นการประเมนิ สถานะทางการเงินเสมอไป 1.2.3 ปัจจัยเก่ียวกับฤดูกาล เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่มีผลกระทบต่อการวิเคราะห์อัตราส่วนทาง การเงิน อาจมีผลทําให้อัตราส่วนเบ่ียงเบนไป เช่น สินค้าชนิดเคร่ืองกันหนาว จะขายได้มากในช่วงฤดู หนาว อัตราการหมุนเวียนของสนิ คา้ ในช่วงฤดูหนาวจะสูงกวา่ ในช่วงฤดูอ่ืน ๆ ผู้วิเคราะห์อาจจะต้องอาศัย การหาค่าเฉลยี่ ตามวงจรของฤดูกาลเพอื่ ใหส้ ามารถวิเคราะห์สว่ นของรายได้อยา่ งครบถว้ น 1.2.4 การตกแตง่ บัญชี (Window Dressing) โดยฝ่ายบริหาร เพื่อให้งบการเงินดูดีกว่าที่ควร จะเป็น จะทําให้ผลการวิเคราะห์ต่างไปจากความเป็นจริงและไม่ได้ข้อมูลตามท่ีต้องการ เช่น กรณีของ Enron และ WorldCom 1.2.5 การใช้มาตรฐานและวิธีปฏิบัติทางบัญชีท่ีแตกต่างกัน อาจจะบิดเบือนหากนําเอามา เปรียบเทยี บกันด้วย อตั ราสว่ นโดยตรง เชน่ การบันทกึ สนิ ค้าคงคลัง หรอื วิธีการตัดค่าเสื่อมราคา หรือการ ใชว้ ธิ ีเชา่ ซ้อื ในจํานวนสูงจะทําให้มูลค่าของสินทรัพย์ของกิจการตํ่ากว่าความเป็นจริง เทียบกับกิจการท่ีใช้ สนิ ทรัพยแ์ บบเดยี วกนั แต่ไมไ่ ดเ้ ชา่ ซ้อื และใชก้ ารจัดซื้อโดยตรง 1.2.6 เป็นไปได้ยากท่ีจะมีกิจการใดมีอัตราส่วนทางการเงินดีทั้งหมด หรือ ไม่ดีท้ังหมด ส่วน ใหญ่มักจะมีอัตราส่วนทางการเงินที่ดีบ้าง ไม่ดีบ้าง ผสมกันไป จึงยากที่จะบอกได้ว่าโดยภาพรวมแล้ว กจิ การดหี รือไมด่ ี ยกเวน้ จะกําหนดนํ้าหนกั ความสําคญั ของสัดส่วนทางการใดมากกว่าอตั ราสว่ นอนื่ ๆ 1.2.7 ในบางสถานการณ์การที่จะระบุบทสรุปว่า อัตราส่วนลักษณะใดท่ีถือว่าดีและลักษณะ ใดท่ีถือว่าไม่ดีก็ไม่อาจจะกระทําได้แบบชัดเจน เช่น สภาพคล่องที่สูงมากอาจจะมองว่าดีในด้านสภาพ คล่องแตถ่ า้ มากเกนิ ไปก็แสดงถงึ การมสี ินทรพั ย์ที่ไม่ทํารายได้สูงด้วย หรือการหมุนเวยี นของสินทรัพย์ถาวร ที่สูงอาจจะสะท้อนว่าการใช้สินทรัพย์เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ หรืออาจจะมองว่ากิจการลงทุนใน สินทรัพย์ถาวรนอ้ ยไปก็ได้ 1.2.8 อัตราเงินเฟ้อมีส่วนในการบิดเบือนตัวเลขหรือมูลค่าของรายการในงบการเงิน ทําให้ มลู ค่าตามงบการเงินไมส่ ะทอ้ นมลู คา่ ท่ีแท้จริง (True Values) ของกิจการ โดยอัตราเงินเฟ้อกระทบต่อค่า เส่ือมราคา ต้นทุนสินค้าคงคลัง กําไรของกิจการด้วย ในการพิจารณาผลการดําเนินงานของกิจการใด ๆ ในช่วงเวลาทย่ี าวต่อเนอ่ื งอาจจะต้องนาํ เอาอัตราเงินเฟ้อมารว่ มพจิ ารณาดว้ ย 1.3 การเปรียบเทียบอัตราสว่ นทางการเงนิ (Comparative Ratios)

125 เพื่อให้วิเคราะห์อัตราส่วนต่าง ๆ ข้างต้นเป็นประโยชน์ต่อผู้ใช้ข้อมูลมากท่ีสุดในการวิเคราะห์ แต่ละอัตราส่วนจะแยกการวเิ คราะห์ได้ดงั นี้ 1. การวิเคราะห์เปรียบเทียบภายในกิจการ (Intra company Comparisons) เป็นการนํา ข้อมูลงบการเงินของกิจการในอดีตของกิจการเอง อย่างน้อย 2 ปี มาคํานวณหาอัตราส่วน แล้วนํา อัตราส่วนมาแต่ละปีมาเปรียบเทียบกันเพื่อหาความเปลี่ยนแปลง ทําให้ทราบการเปล่ียนแปลงสถานะ การเงินของกจิ การ เปน็ ประโยชนต์ อ่ ผ้บู รหิ ารในการปรับปรุงแกไ้ ข ขอ้ บกพรอ่ งตา่ ง ๆ 2. การวิเคราะห์เปรียบเทียบกับอัตราส่วนมาตรฐาน (Standard Ratio) หรือเรียกอีกอย่าง หน่ึงว่าอตั ราส่วนเฉล่ยี ของอุตสาหกรรม (Industrial Average Ratios) จะเป็นการเปรียบเทียบอัตราส่วน ของกิจการกบั ค่าเฉลี่ยของอตุ สาหกรรมกล่มุ เดยี วกนั 3. การวิเคราะห์เปรียบเทียบกับบริษัทอ่ืน (Intercompany Comparisons) จะเป็นการ เปรียบเทียบกับอัตราส่วนของกิจการกับอัตราส่วนของกิจการอื่น ซ่ึงเป็นบริษัทคู่แข่ง หรือบริษัทท่ีมี ลักษณะการดาํ เนนิ งานใกลเ้ คยี งกัน เพือ่ ใหเ้ ห็นถงึ จดุ แข็ง จดุ ออ่ นของกจิ การเม่อื เปรยี บเทียบกบั คแู่ ขง่ 2. ประเภทของอตั ราสว่ นทางการเงิน การวิเคราะห์อัตราส่วน แบ่งเป็น 4 ประเภทใหญ่ ๆ เพ่ือให้ผู้วิเคราะห์งบการเงินวิเคราะห์ตาม วตั ถปุ ระสงค์ของผู้ใช้งบการเงนิ แต่ละกล่มุ ตามความต้องการดงั ตอ่ ไปน้ี 1. อตั ราสว่ นเพื่อการวิเคราะหส์ ภาพคลอ่ ง (Liquidity Ratios) 2. อัตราส่วนเพื่อการวิเคราะห์ความสามารถในการชําระหน้ี (Leverage Ratios or Financial Ratio) 3. อตั ราส่วนเพื่อการวิเคราะหค์ วามสามารถในการทาํ กาํ ไร (Profitability Ratios) 4. อัตราส่วนแสดงประสิทธิภาพในการดาํ เนินงาน (Efficiency Ratios) สําหรับรายละเอียดของการวิเคราะห์ที่จะกล่าวในหัวต่อไป จะใช้ข้อมูลงบการเงินของบริษัท สาย ธารา จาํ กดั เป็นตัวอย่างในการคาํ นวณและวเิ คราะห์ โดยจะใช้ข้อมลู ในปี 2552 และ 2551

126 บรษิ ทั สายธารา จํากัด งบแสดงฐานะการเงนิ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2552 หนว่ ย : บาท 2551 2550 245,000 สนิ ทรพั ย์ 385,000 183,000 146,000 สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวียน 445,000 425,000 435,000 125,000 407,000 325,000 เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด 1,200,000 178,000 156,000 ลูกหนกี้ ารคา้ (สทุ ธ)ิ 2,705,000 1,193,000 1,062,000 สินคา้ คงเหลือ 105,000 2,651,000 2,601,000 ค่าใช้จ่ายลว่ งหนา้ 4,010,000 112,000 117,000 รวมสนิ ทรพั ยห์ มุนเวียน 3,956,000 3,780,000 ทด่ี นิ อาคารและอปุ กรณ์ (สทุ ธิ) 685,000 สนิ ทรัพย์อื่น 605,000 705,000 505,000 รวมสนิ ทรพั ย์ 1,290,000 629,000 615,000 หนีส้ นิ และส่วนของผ้ถู ือห้นุ 505,000 1,334,000 1,120,000 หนส้ี ินหมุนเวียน 1,795,000 437,000 733,000 เจ้าหนก้ี ารค้า 805,000 1,771,000 1,853,000 ต๋ัวเงนิ จ่าย 1,410,000 805,000 805,000 รวมหนีส้ นิ หมุนเวียน 2,215,000 1,380,000 1,122,000 เงนิ กูร้ ะยะยาว 4,010,000 2,185,000 1,927,000 รวมหนีส้ นิ 3,956,000 3,780,000 หนุ้ สามัญ (มูลค่าห้นุ ละ 10 บาท) กําไรสะสม รวมส่วนของเจา้ ของ รวมหนส้ี นิ และสว่ นของผถู้ ือหุ้น

127 บรษิ ทั สายธารา จาํ กดั งบกําไรขาดทุน สาํ หรับปีสิน้ สดุ วันที่ 31 ธันวาคม ขายสทุ ธิ 2552 2551 หนว่ ย :บาท หัก ตน้ ทุนขาย 6,505,000 5,806,000 2550 กําไรข้นั ต้น 2,945,000 2,833,000 หัก คา่ ใช้จา่ ยในการดําเนนิ งาน 3,560,000 2,973,000 5,181,000 กาํ ไรจากการดําเนินงาน 2,065,000 1,993,000 2,681,000 หกั ดอกเบยี้ จ่าย 1,495,000 2,500,000 กาํ ไรกอ่ นหักภาษี 980,000 1,685,000 หกั ภาษีเงนิ ได้ 55,000 55,000 กําไรสทุ ธิ 1,440,000 925,000 815,000 379,000 45,000 585,000 546,000 770,000 855,000 317,000 453,000 3. การวเิ คราะหส์ ภาพคลอ่ ง (Liquidity Ratio) การวิเคราะห์สภาพคล่อง นี้เป็นการวัดความสามารถของกิจการในการจ่ายชําระหนี้ระยะส้ัน เจ้าหนี้ระยะสั้น เช่น เจ้าหน้ีการค้า และธนาคารจะสนใจอัตราส่วนในกลุ่มนี้ ซึ่งจะให้ความสําคัญกับ กระแสเงนิ สดและเงนิ ทุนหมุนเวยี นของกิจการ ซง่ึ เป็นแหล่งทม่ี าของเงนิ สดในระยะส้นั สภาพคล่อง (Liquidity) หมายถึง ความสามารถในการเปลี่ยนสภาพสินทรัพย์ให้เป็นเงินสด เพ่ือนําไปชําระหนี้สินระยะส้ัน สินทรัพย์ใดที่สามารถเปล่ียนเป็นเงินสดได้ง่ายและรวดเร็วถือว่าสินทรัพย์ นัน้ มสี ภาพคล่องสูง กจิ การท่ีมสี นิ ทรัพยท์ ี่สามารถเปลี่ยนเป็นเงินสดได้ง่ายเป็นจํานวนมาก กิจการน้ันจะมี สภาพคลอ่ งสงู อัตราส่วนแสดงถึงสภาพคล่อง เป็นอัตราส่วนที่แสดงถึงความคล่องตัวในการดําเนินงานของ กิจการ หมายถึง ความสามารถในการจ่ายชาํ ระหนส้ี ินเม่ือถึงกําหนดได้และจา่ ยค่าใช้จ่ายในการดําเนินงาน ต่าง ๆ ท่ีเกิดขนึ้ อัตราสว่ นนยี้ งั แสดงถงึ ความสามารถในการกยู้ ืมระยะส้นั และความเสย่ี งระยะสั้นของผู้ให้

128 สินเช่ือ (Short-term Risk) การท่ีกิจการสามารถจ่ายชําระหน้ีระยะส้ันได้ทันเวลา ทําให้เกิดความ นา่ เชื่อถอื มีเครดิตดี มีช่อื เสยี ง ส่งผลต่อการดําเนนิ งานของกจิ การเป็นไปอยา่ งราบรื่นตามวตั ถปุ ระสงค์ อตั ราสว่ นทใี่ ช้วดั สภาพคลอ่ ง มีดงั นี้ 1. อตั ราส่วนทุนหมนุ เวียน (Current Ratio) 2. อตั ราส่วนทุนหมนุ เวยี นอย่างถึงแกน่ (Quick Ratio or Acid Test Ratio) 3. อตั ราการหมนุ เวยี นของลกู หน้ี (Account Receivable Turnover) 4. อัตราการหมนุ เวียนของเจา้ หนี้ (Account Payable Turnover) 5. อัตราการหมนุ เวียนของสนิ ค้าคงเหลือ (Inventory Turnover) 3.1 อตั ราส่วนเงนิ ทนุ หมุนเวียน (Current Ratio) อตั ราส่วนทุนหมนุ เวยี น (Current Ratio) = สินทรพั ยห์ มนุ เวียน หน้สี นิ หมนุ เวยี น อัตราส่วนทุนหมุนเวียน (Current Ratio) คํานวณโดยนําสินทรัพย์หมุนเวียน หารด้วยหนี้สิน หมุนเวียน เป็นอัตราส่วนที่ใช้วัด ความสามารถในการชําระหนี้ระยะส้ัน บอกให้ทราบว่า กิจการมี สนิ ทรพั ย์หมนุ เวยี นเป็นกเ่ี ทา่ ของหนี้สนิ หมุนเวียน และเม่อื กจิ การจา่ ยชาํ ระหนีร้ ะยะสัน้ แล้ว ยังมีสินทรัพย์ หมุนเวียนเหลือสําหรับใช้ในการหมุนเวียนในการดําเนินงานหรือไม่ ถ้าค่าท่ีคํานวณได้สูงเท่าใด แสดงว่า บรษิ ทั มสี นิ ทรพั ย์หมนุ เวียนทีป่ ระกอบไปด้วย เงินสด ลกู หน้ี และสินค้าคงเหลือมากกวา่ หนี้ระยะส้ัน ทําให้ คลอ่ งตวั ในการชาํ ระหนรี้ ะยะสนั้ มคี อ่ นขา้ งมาก สนิ ทรัพย์หมนุ เวียน คือ สินทรัพย์ที่สามารถแปลงสภาพเป็นเงินสดได้ในเวลาอันรวดเร็วและมีค่า ใกลเ้ คยี งเงนิ สด (ไม่ถูกลดค่ามาก เมื่อถูกแปลงสภาพเป็นเงินสด) ได้แก่เงินสด หลักทรัพย์ในความต้องการ ของตลาด ลูกหน้ี สินคา้ คงเหลือ หนี้สินหมุนเวียน คือ หน้ีสินที่มีกําหนดชําระคืนภายในระยะเวลา 1 ปี ได้แก่ เงินเบิกเกินบัญชี เจา้ หนี้การคา้ ต๋วั เงินจา่ ย หน้ีสนิ ระยะยาวทคี่ รบกําหนดไถถ่ อน

129 จากข้อมูลของบริษัท สายธารา จาํ กัด สามารถคาํ นวณอัตราสว่ นทางการเงินไดด้ งั นี้ อัตราสว่ นทนุ หมุนเวยี น วิธคี าํ นวณ ผลการคาํ นวณ (Current Ratio) 2552 2551 2552 2551 1,200,000 1,193,000 0.93 0.89 1,290,000 1,334,000 เท่า เทา่ การวิเคราะหแ์ ละแปลความหมาย อัตราส่วนทุนหมุนเวียนของบริษัท สายธารา จํากัด ปี 2552 เท่ากับ 0.93 เท่า หมายความว่า หากกจิ การมีหน้สี นิ หมนุ เวียนเท่ากบั 1 บาท กิจการจะมีสินทรัพยห์ มนุ เวียนทจี่ ะชําระอยู่ 0.93 ซึ่งไม่เพียง พอทจ่ี ะจา่ ยชาํ ระ แสดงว่ากจิ การกําลังประสบปัญหาเรื่องสภาพคล่อง แต่เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2551 ซึ่ง มีอัตราส่วนทุนหมุนเวียน เท่ากับ 0.89 เท่า แสดงว่าสภาพคล่องของกิจการ ในปี 2552 สูงกว่า ปี 2551 แต่ก็ยังถือว่ามีสภาพคล่องตํ่า โดยทั่วไปแล้วอัตราส่วนทุนหมุนเวียนในระดับ 2 เท่าขึ้นไปจึงจะถือว่ามี สภาพคลอ่ งอยใู่ นเกณฑ์ดี 3.2 อัตราสว่ นทนุ หมนุ เวียนอยา่ งถงึ แกน่ (Quick Ratio or Acid Test Ratio) อัตราส่วนทุนหมุนเวียนอย่างถึงแก่น (Acid Test Ratio) เป็นอัตราส่วนที่คล้ายกับอัตราส่วนทุน หมนุ เวียน คือ ใช้สนิ ทรัพยห์ มนุ เวยี นเปรียบเทยี บกับหนี้สนิ ระยะส้ัน แตใ่ นการคํานวณสินทรัพย์หมุนเวียน น้ันรวมแต่สินทรัพย์ท่ีถือว่าเปล่ียนเป็นเงินสดได้ง่ายรวดเร็ว (โดยไม่มีการขาดทุนมากนัก) เรียกว่า สินทรัพย์หมุนเวียนเร็ว (Quick Assets) กล่าวคือ ไม่รวมสินค้าคงเหลือและไม่รวมค่าใช้จ่ายล่วงหน้า เพราะถือวา่ สินค้าคงเหลอื หากออกจําหน่ายทนั ทีทั้งหมดกอ็ าจจะได้ราคาไม่ดี สินค้าคงเหลืออาจขายได้ช้า หรือขายไม่ออกในช่วงภาวะเศรษฐกิจตกตํ่า หรืออาจเป็นสินค้าตกรุ่นหรือล้าสมัย ค่าใช้จ่ายล่วงหน้าก็ไม่ สามารถเปลี่ยนเปน็ เงินสดได้ อัตราส่วนทุนหมุนเวียนอย่างถึงแก่น (Quick Ratio or Acid Test Ratio) บอกให้ทราบว่า ณ วนั ทว่ี เิ คราะห์งบการเงิน กิจการมีสินทรัพย์ทีเปล่ียนสภาพเป็นเงินสดได้เร็วเป็นก่ีเท่าของหนี้สินหมุนเวียน อตั ราส่วนนี้ จะใช้ในการวัดความสามารถในการชาํ ระหน้รี ะยะสนั้ ได้ดีกวา่ อตั ราสว่ นเงนิ ทุนหมนุ เวยี น

130 ดังนั้น สินทรัพย์หมุนเวียนที่ใช้ในการคํานวณอัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียนเร็วจะประกอบด้วย เงินสดและเงินฝากธนาคาร เงินลงทุนระยะส้ัน และลูกหน้ีการค้า ซ่ึงมีสภาพคล่องมากกว่าสินค้าคงเหลือ และค่าใชจ้ า่ ยล่วงหนา้ ในแง่ของเจ้าหน้ี ชอบท่ีจะให้อัตราส่วนน้ีสูง ๆ เพราะถ้าหากกิจการของลูกหนี้ต้องมีอันล้มเลิก กจิ การไป เจ้าหน้กี ย็ ังคงมีความม่นั ใจได้ว่ากจิ การยังมสี นิ ทรัพยเ์ พยี งพอท่จี ะชาํ ระหนี้ แต่ในแง่ของการบริหาร ถือว่าถ้าหากอัตราส่วนน้ีสูงไม่ใช่สัญญาณที่ดีนักแสดงถึงกิจการมีการถือ เงินสดหรือรายการเทียบเท่าเงินสดไว้มากเกินไป ทําให้กิจการเสียประโยชน์ในการนําไปลงทุนหา ผลประโยชน์อนื่ อตั ราสว่ นทนุ หมนุ เวียนอย่างถึงแกน่ (Quick Ratio) = สนิ ทรพั ย์สภาพคล่องสงู หนส้ี ินหมนุ เวียน สนิ ทรพั ย์สภาพคล่องสูง = สนิ ทรพั ย์หมุนเวยี น – สนิ ค้าคงเหลอื – คา่ ใช้จ่ายล่วงหนา้ – รายได้คา้ งรบั จากข้อมูลของบริษทั สายธารา จํากัด สามารถคาํ นวณอัตราสว่ นทางการเงินได้ดังนี้ วิธีคํานวณ ผลการคาํ นวณ 2552 2551 2552 2551 0.49 0.46 อตั ราสว่ นทุนหมุนเวยี นอย่างถึงแก่น 630,000 608,000 เทา่ เทา่ (Quick Ratio หรอื Acid test Ratio) 1,290,000 1,334,000 การวเิ คราะหแ์ ละแปลความหมาย อัตราส่วนทุนหมุนเวียนอย่างถึงแก่นของบริษัท สายธาราจํากัด ในปี 2552 เท่ากับ 0.49 หมายความวา่ หากกิจการมีหน้ีสินหมุนเวียนเท่ากับ 1 บาท กิจการจะมีสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องสูง 0.49 บาท ท่ีจะนําไปชําระ จึงถือได้ว่ากิจการมีสภาพคล่องตํ่า เพราะมีสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องสูงไม่เพียง

131 พอที่จะชําระหน้ีสินหมุนเวียนได้ ซ่ึงเม่ือเปรียบเทียบกับปี 2551 อัตราส่วนทุนหมุนเวียนอย่างถึงแก่น เท่ากับ 0.46 แสดงว่า สภาพคล่องในปี 2552 สูงขึ้นกว่าปี 2551 เล็กน้อย แต่ก็ยังคงมีสภาพคล่องตํ่าอยู่ โดยทั่วไปอตั ราสว่ นทุนหมนุ เวยี นอย่างถึงแกน่ ในระดบั 1 เท่าจึงจะถอื วา่ สภาพคลอ่ งอยู่ในเกณฑ์ดี 3.3 อตั ราการหมนุ เวียนของลูกหน้ี (Account Receivable Turnover) อัตราการหมุนเวียนของลูกหน้ี (Account Receivable Turnover) เป็นอัตราส่วนที่ใช้วัดสภาพ คล่องของลูกหนี้ในรอบระยะเวลาบัญชีหน่ึงจะเก็บเงินจากลูกหน้ีได้ก่ีรอบ อัตราหมุนเวียนของลูกหน้ี คํานวณโดยใชย้ อดขายเชอื่ สุทธิหารด้วยยอดคงเหลอื ของบัญชีลูกหนถ้ี ัวเฉลีย่ อัตราการหมุนเวียนของลูกหน้ี (Account Receivable Turnover) แสดงให้เห็นถึงความ สามารถที่จะแปรลูกหน้ีเป็นเงินสดได้รวดเร็วเป็นก่ีครั้งเมื่อเทียบกับการขายเชื่อ (ขายสุทธิ) และคํานวณ ออกเปน็ จํานวนวนั ท่ีจะเก็บหนี้ได้ ในการคํานวณการหมนุ เวียน ลูกหนอ้ี าจใชล้ ูกหนก้ี ารค้าถัวเฉลี่ยกไ็ ด้ ลูกหน้ีถัวเฉล่ีย คํานวณได้จากยอดลูกหน้ีต้นปีบวกยอดลูกหนี้ปลายปีหาร 2 แต่ถ้าธุรกิจใด ยอดขายของธุรกิจข้ึนอยู่กับฤดูกาลก็อาจใช้ยอดเฉล่ียแต่ละเดือนแทน อัตราส่วนน้ีบอกให้ทราบว่าใน ช่วงเวลาที่ทําการวิเคราะห์ ธุรกิจได้ขายสินค้าเป็นเงินเช่ือและสามารถเรียกเก็บหนี้จากลูกหนี้ได้ก่ีคร้ังใน รอบระยะเวลาบัญชี อัตราสว่ นการหมนุ เวียนของลูกหนี้ยิ่งสงู ย่งิ ดี แสดงว่า แสดงถึงความสามารถในการบริหารลูกหนี้ ไดด้ ี หรือลูกหน้ีของกิจการเปน็ ลกู หนี้ท่ดี ี ในช่วงเวลาท่ีวิเคราะห์ธุรกิจมีการขายสินค้าเป็นเงินเช่ือและเก็บ หน้ีจากลูกหน้ีได้เร็ว น่ันคือ ลูกหนี้ของกิจการมีความคล่องตัวสูง ถ้าอัตราส่วนการหมุนเวียนของลูกหนี้ นอ้ ย แสดงว่า ช่วงเวลาที่วเิ คราะหน์ ้ัน ธรุ กิจมกี ารขายสนิ ค้าเป็นเงินเช่ือ และเก็บเงนิ จากลกู หนีไ้ ด้ชา้ อัตราหมุนเวียนของลูกหน้ี = ขายเชือ่ สุทธิ หรือยอดขายรวม ลกู หนีถ้ วั เฉลี่ย ลูกหนี้ถวั เฉลี่ย = (ลกู หนี้ตน้ งวด + ลกู หนป้ี ลายงวด ) 2

132 3.4 ระยะเวลาถวั เฉลยี่ ในการเรียกเก็บหน้ี (Average Collection Period) ในการวัดสภาพคล่องของลูกหน้ี นอกจากใช้อัตราการหมุนเวียนของลูกหน้ีแล้ว ยังนําอัตราการ หมุนเวียนของลูกหน้ีมาคํานวณหาระยะเวลาถัวเฉลี่ยในการเก็บหนี้ คือ ถ้ารอบระยะเวลาบัญชีท่ีคํานวณ เทา่ กับ 1 ปี ใหห้ ารด้วย 365 แต่ถ้ารอบระยะเวลาท่ีคํานวณ 3 เดอื น ให้หารด้วย 90 เปน็ ต้น ระยะเวลาถวั เฉล่ียในการเรียกเกบ็ หนี้ = 365 วัน อัตราหมุนเวียนของลูกหนี้ อัตราส่วนนย้ี ิง่ ตํ่าย่ิงดี แสดงให้เหน็ ถึงระยะเวลาในการเรียกเกบ็ หน้วี ่าส้ันหรือยาว เพื่อให้ทราบถึง คุณภาพของลูกหน้ี ประสิทธิภาพในการเรยี กเกบ็ หนี้ และนโยบายในการให้สินเชื่อทางธุรกิจ หากกิจการมี ระยะเวลาเกบ็ ลูกหนีเ้ รว็ ก็อาจชดเชยอตั ราสว่ นทนุ หมนุ เวยี นที่ต่ําได้ โดยที่การเก็บเงินเร็วจากลูกหน้ี ทําให้ มีเงนิ สดไวใ้ ช้ชาํ ระหนไ้ี ด้เร็ว สําหรับฝา่ ยบรหิ ารนอกจากจะวิเคราะหร์ ะยะเวลาการเก็บหนี้แล้ว ยังสามารถ วเิ คราะห์อายุลูกหนีไ้ ดด้ ว้ ยจากบัญชรี ายตวั ลกู หนี้ จากข้อมูลของบรษิ ทั สายธารา จาํ กัด สามารถคํานวณอตั ราสว่ นทางการเงินได้ดงั น้ี วธิ คี ํานวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 405,000 430,000 ลกู หนีถ้ ัวเฉลี่ย 425,000+385,000 435,000+425,000 16.06 13.50 รอบ รอบ อตั ราการหมนุ เวยี นของลูกหน้ี 22 22.73 27.04 (Account Receivable Turnover) วัน วัน ระยะเวลาถัวเฉล่ียในการเก็บหน้ี 6,505,000 5,806,000 (Average Collection Period) 405,000 430,000 365 365 16.06 13.50

133 การวิเคราะห์และแปลความหมาย อตั ราการหมนุ เวียนของลกู หนี้ บริษัท สายธารา จํากัด ปี 2552 เท่ากับ 16.06 รอบ หมายความ วา่ ในรอบปี กจิ การสามารถขายสนิ ค้าเป็นเงนิ เชื่อและเก็บเงินจากลกู หนีไ้ ด้ 16.06 รอบ แตล่ ะรอบใช้เวลา ในการเกบ็ เงนิ จากลูกหน้ี 22.73 วัน ซงึ่ เร็วกว่าในปี 2551 ซง่ึ มีอัตราการหมุนเวียนของลูกหน้ี 13.50 รอบ และมีระยะเวลาในการเก็บเงินจากลูกหน้ีแต่ละรอบ 27.04 วัน แสดงถึงบริษัทมีประสิทธิภาพในการ จัดการลกู หน้ีไดด้ ขี น้ึ มสี ภาพคล่องสูงขนึ้ 3.5 อัตราการหมนุ เวยี นของเจ้าหน้ี (Account Payable Turnover) อัตราส่วนน้ีจะวัดสภาพคล่องของกิจการในการจ่ายชําระหนี้เจ้าหนี้ ในการคํานวณหาค่าอัตรา การหมุนเวียนของเจ้าหนี้ จะเอายอดซ้ือสินค้าเช่ือจากงบกําไรขาดทุน มาหารด้วยยอดเจ้าหน้ีในงบแสดง ฐานะการเงิน โดยอาจใช้ยอดเจ้าหนี้ปลายปีหรือยอดเจ้าหน้ีเฉล่ีย อัตราการหมุนเวียนของเจ้าหนี้สูงแสดง วา่ กจิ การยอดซอ้ื สนิ ค้าเปน็ จาํ นวนมาก การจ่ายชําระหนที้ าํ ได้เรว็ แสดงถึงกจิ การมีสภาพคล่องในการจ่าย ชําระหนี้เจ้าหน้ไี ด้ดี มีประสิทธภิ าพสงู การวัดประสิทธภิ าพในการชาํ ระหนี้สามารถคํานวณออกมาในรูปของจํานวนวันได้เช่นกัน โดยนํา จาํ นวนวนั ในรอบระยะเวลาบญั ชี หารด้วย อัตราการหมุนเวียนของเจ้าหนี้ กิจการที่มีประสิทธิภาพในการ ชําระหนี้ดี จะมีระยะเวลาในการชําระหนี้ส้ัน คือใช้เวลาในการชําระหนี้ที่น้อย เรียกได้ว่ามีสภาพคล่อง เจ้าหนี้จะพึงพอใจที่จะให้เครดิต แต่ถ้าอัตราการหมุนเวียนของเจ้าหน้ี ตํ่า หรือใช้ระนะเวลาในการชําระ หนที้ ่ีนาน เจ้าหน้กี อ็ าจไม่พจิ ารณาในการให้เครดติ ต่อไป อตั ราหมนุ เวยี นของเจ้าหนี้ = ซอ้ื เช่ือสุทธิ หรือยอดซอ้ื รวม เจ้าหนถี้ วั เฉลย่ี เจา้ หนถ้ี วั เฉล่ีย = (เจา้ หนต้ี ้นงวด + เจ้าหน้ปี ลายงวด ) 2

134 ระยะเวลาถัวเฉลยี่ ในการชําระหนี้ = 365 วัน อตั ราหมุนเวยี นของเจ้าหน้ี จากขอ้ มลู ของบริษัท สายธารา จํากัด สามารถคํานวณอตั ราสว่ นทางการเงินไดด้ ังนี้ วิธคี าํ นวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 695,000 605,000 เจ้าหนีถ้ วั เฉล่ีย 705,000+685,000 505,000+705,000 4.29 4.19 รอบ รอบ อัตราการหมุนเวยี นของเจ้าหน้ี 22 85.08 87.11 (Account payable Turnover) วนั วนั ระยะเวลาถัวเฉลีย่ ในการชาํ ระหนี้ 2,983,000 2,915,000 (Average Collection Period) 695,000 605,000 365 365 4.29 4.19 การวิเคราะหแ์ ละแปลความหมาย อัตราการหมุนเวียนของเจ้าหนี้ บริษัท สายธารา จํากัด ปี 2552 เท่ากับ 4.29 รอบ หมายความ ว่า ในรอบปี เม่อื กจิ การสามารถซื้อสินค้าเป็นเงินเช่ือและจ่ายชําระหนี้ได้ 4.29 รอบ แต่ละรอบใช้เวลาใน การเก็บเงินจากเจ้าหนี้ 85 วนั ซง่ึ เร็วกว่าในปี 2551 ซ่ึงมีอัตราการหมุนเวียนของเจ้าหน้ี 4.19 รอบ และ มีระยะเวลาในการจ่ายชําระหน้ีแต่ละรอบ 87.11 วัน แสดงถึงบริษัทมีประสิทธิภาพในการจัดการเจ้าหนี้ ไดด้ ขี นึ้ เลก็ น้อย ระยะเวลาในการจ่ายชําระหน้ีท่ียาวนานเกินไป อาจทําให้เจ้าหน้ีขาดความเช่ือถือ เพราะ อาจหมายถึงบริษัทมีเงินทุนหมุนเวียนน้อย ขาดสภาพคล่อง จึงชําระหนี้ได้ช้า กิจการจึงควรเร่งปรับปรุง การชําระหนใี้ ห้เรว็ ขนึ้ เพ่อื ไมใ่ ห้กระทบกับความเชื่อม่นั ของเจ้าหน้ีตอ่ ไป 3.5 อตั ราการหมุนเวยี นของสนิ คา้ คงเหลอื (Inventory Turnover) อัตราการหมุนของสินค้าคงเหลือ (Inventory Turnover) เป็นอัตราส่วนท่ีใช้วัดสภาพคล่องของ สินค้าคงเหลือเป็นการวัดจํานวนคร้ังท่ีขายได้ของสินค้าในรอบระยะเวลาบัญชี อัตราการหมุนเวียนของ สินค้าคงเหลือ คํานวณโดยใช้ต้นทุนสินค้าขายหารด้วยถัวเฉล่ียสินค้าคงเหลือ ผลลัพธ์จากการคํานวณ

135 อัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือบอกให้ทราบว่าในงวดของการวิเคราะห์กิจการสามารถนําสินค้า คงเหลือขายไปไดก้ ค่ี รั้ง (จาํ นวนสินค้าท่ีขายออกไปจะตอ้ งซอื้ สนิ ค้าจาํ นวนทเ่ี ท่ากันเข้ามา) หากอตั ราส่วนสูงก็แสดงว่ามีสินค้าคงเหลือน้อย ประสิทธิภาพด้านการขายอยู่ในเกณฑ์ดี สินค้านั้น อยู่ในความต้องการของตลาดและอาจแสดงให้เห็นว่าสินค้าอาจไม่เพียงพอต่อความต้องการ และหาก อัตราส่วนต่ําก็แสดงว่าสินค้าคงเหลือมีอยู่มาก ยังต้องปรับปรุงประสิทธิภาพด้านการตลาด หรือสินค้าไม่ อยใู่ นความต้องการของตลาด หรือธุรกิจเก็บสินค้าไว้นานจนเกินไปและอาจช้ีให้เห็นว่ามีสินค้ามากเกินไป ควรจะไปลงทนุ ดา้ นอ่ืน อตั ราการหมนุ เวยี นของสินค้าคงเหลอื = ต้นทนุ สนิ คา้ ขาย สินคา้ คงเหลือเฉล่ยี สินค้าคงเหลอื เฉล่ีย = สนิ คา้ ตน้ งวด + สนิ ค้าปลายงวด 2 3.6 ระยะเวลาในการจาหนา่ ย (ขาย) สินคา้ (Day Supply in Inventory) จากอัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ สามารถนํามาคํานวณเพ่ือหาระยะเวลาในการขาย สนิ ค้าแตล่ ะรอบโดยหารด้วย 365 วนั ดังนี้ ระยะเวลาในการจาํ หน่าย (ขาย) สินค้า = 365 อตั ราหมุนเวียนของสนิ ค้าคงเหลอื ระยะเวลาในการจําหนา่ ย (ขาย) ยงิ่ ขายได้เร็ว (ระยะเวลาสั้น) ย่งิ ดี

136 จากขอ้ มูลของบรษิ ทั สายธารา จาํ กัด สามารถคาํ นวณอตั ราส่วนทางการเงนิ ได้ดังน้ี วธิ ีคํานวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 สินคา้ คงเหลือถัวเฉลย่ี 407,000+445,000 325,000+407,000 426,000 366,000 22 อตั ราการหมนุ เวยี นของสนิ ค้า (Inventory Turnover) 2,945,000 2,833,000 6.91 7.74 ระยะเวลาถวั เฉลีย่ ในการขายสินคา้ (Day Supply in Inventory ) 426,000 366,000 รอบ รอบ 365 365 52.82 47.16 6.91 7.74 วัน วัน การวิเคราะห์และแปลความหมาย อัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ บริษัท สายธารา จํากัด ปี 2552 เท่ากับ 6.91 รอบ หมายความว่าในรอบปีกิจการสามารถขายสินค้าได้ 6.91 รอบ แต่ละรอบใช้เวลาในการเก็บสินค้าไว้ก่อน ขาย 52.82 วัน เปรียบเทียบกับปี 2551 อัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ 7.74 รอบ ระยะเวลาใน การเกบ็ สินค้าไว้กอ่ นขาย เท่ากับ 47.16 วัน แสดงถงึ ประสิทธภิ าพในการบริหารสินค้าคงเหลือของกิจการ ลดลง ทําให้มสี นิ ค้าคงเหลอื มาก กจิ การอาจประสบปัญหาในการจัดเก็บดูแลสินค้า สินค้าอาจเส่ือมสภาพ หรือล้าสมัย จะยิ่งทําให้ขายสินค้าได้ยากขึ้น เพื่อไม่ให้เกิดความยุ่งยากในการบริหารงาน กิจการ จําเปน็ ตอ้ งเรง่ หาวิธกี ารจัดการใหส้ ามารถขายสินค้าได้เร็วขนึ้ 4. อัตราส่วนเพื่อการวิเคราะห์ความสามารถในการชาระหน้ี (Leverage Ratio or Financial Ratio) โครงสรา้ งทางการเงินของกจิ การไดม้ าจาก 2 แหล่ง คือ ได้มาจากการลงทุนของเจ้าของส่วนหน่ึง และได้จากการก่อหน้ี การกู้ยืมบุคคลภายนอก หากสัดส่วนโครงสร้างทางการเงินของกิจการ มาจากการ ก่อหน้ีมากกวา่ เงินทนุ จากเจ้าของ กิจการก็จะมคี วามเส่ยี งสูง อัตราส่วนเพ่ือวิเคราะห์ความสามารถในการ ชําระหน้ี พิจารณาจากหนี้สิน และส่วนของเจ้าของ รวมทั้งความสามารถในการจ่ายดอกเบ้ีย ประกอบด้วย

137 4.1 อัตราส่วนหน้สี นิ ต่อสนิ ทรพั ย์ (Debt Ratio) 4.2 อัตราสว่ นหนี้สินตอ่ สว่ นของเจา้ ของ (Debt to Equity Ratio) 4.3 อตั ราสว่ นหนี้สนิ ระยะยาวตอ่ สินทรัพย์ (Long –Term Debt to Assets) 4.4 อตั ราส่วนแสดงความสามารถในการจ่ายดอกเบีย้ (Times Interest Earned) 4.1 อตั ราสว่ นหนีส้ ินต่อสินทรัพย์ (Debt Ratio) อัตราส่วนหน้ีสินต่อสินทรัพย์ (Debt Ratio) อัตราส่วนนี้จะแสดงให้เห็นว่าในจํานวนสินทรัพย์ ท้ังหมดที่กิจการมีอยู่นั้น มีการใช้เงินทุนจากการกู้ยืมบุคคลภายนอกมากน้อยเพียงใด หรืออีกนัยหน่ึงทํา ให้ทราบว่ามีส่วนของเจ้าของมาลงทุนในสินทรัพย์มากน้อยเพียงใด ถ้าอัตราส่วนน้ีสูงแสดงว่าเงินท่ีนํามา ลงทุนในสนิ ทรัพย์ส่วนมากมาจากการกู้ยมื ซ่ึงจะเปน็ สิ่งบอกถงึ ความเสย่ี งทางด้านการเงนิ อัตราส่วนหน้สี ินตอ่ สินทรพั ย์ = หนส้ี นิ รวม สินทรัพย์รวม ผลลัพธ์บอกให้ทราบว่า กิจการมีการกู้ยืมเงินจากเจ้าหน้ีมาลงทุน เป็นอัตราร้อยละเท่าไรของ สินทรพั ยร์ วม ฝ่ายเจ้าหน้ี พอใจในอัตราท่ีปานกลางจนถึงต่ํา แสดงว่า กิจการมีสินทรัพย์รวมมากกว่าหน้ีสิน รวม เจ้าหน้ีของธุรกิจย่อมมีความเส่ียงน้อย คือ ถ้าธุรกิจต้องเลิกกิจการ เจ้าหน้ีมีโอกาสที่จะได้เงินคืน ที่ ใกล้เคียงกับเงินต้นที่ให้กู้หรืออาจจะเท่ากันก็ได้ แม้ว่าสินทรัพย์ท่ีถูกนํามาขายทอดตลาดโดยปกติแล้วจะ ตา่ํ กว่าทนุ ก็ตาม ฝ่ายเจา้ ของกิจการ จะพอใจในอตั ราสว่ นทสี่ ูง เนือ่ งจาก 1. เจ้าของกิจการหลีกเล่ียงการเพิ่มทุนของกิจการ ซึ่งการเพิ่มทุนอาจทําให้ต้องเพิ่มเจ้าของ กจิ การ เป็นการเสียสิทธิ์ในการบริหารบริษัท อาจจะทําให้เจ้าของกิจการมีหุ้นท่ีต้องลงเพ่ิม เทียบกับก่อน การเพ่มิ ทุน

138 2. เป็นการนาํ เงินของเจา้ หน้ีมาและให้ผลตอบแทนที่ต่ํา ส่วนเกินจากอัตราท่ีลงทุน หักด้วยอัตรา ดอกเบย้ี ทต่ี ้องจา่ ยให้แกเ่ จ้าหน้ี คอื กําไรของเจา้ ของกจิ การ 3. เป็นการลดความเสี่ยงในเงินลงทุนของเจ้าของกิจการ เนื่องจากว่าถ้ากิจการต้องยกเลิกผู้ที่ เสียหายก็คอื เจ้าหนี้ จากข้อมูลของบรษิ ัท สายธารา จาํ กดั สามารถคํานวณอัตราสว่ นทางการเงนิ ได้ดังน้ี อัตราสว่ นหนส้ี นิ ตอ่ สนิ ทรัพย์รวม วธิ ีคาํ นวณ ผลการคํานวณ (Debt Ratio) 2552 2551 2552 2551 1,795,000 1,771,000 0.45 0.45 4,010,000 3,956,000 เท่า เทา่ การวิเคราะหแ์ ละแปลความหมาย อัตราส่วนหน้ีสินต่อสินทรัพย์รวม ของบริษัท สายธารา จํากัด ในปี 2552 เท่ากับ 0.45 เท่า หมายความว่า จากสินทรัพย์ท้ังหมดซึ่งสมมติว่าเทียบเท่ากับ 1 บาท กิจการมีการใช้เงินทุนจากแหล่ง ภายนอก คือหนี้สิน หรือการกู้ยืม 0.45 เท่า ส่วนที่เหลือจํานวน 1-0.45 = 0.55 เท่า เป็นการใช้เงินทุน จากส่วนของเจ้าของ เม่ือเปรียบเทียบกับ ปี 2551 มีสัดส่วนระหว่างหนี้สินต่อสินทรัพย์รวมเท่ากับ 0.45 เท่ากัน กิจการจึงมีความเสี่ยงค่อนข้างน้อยท้ัง 2 ปี มีสินทรัพย์มากกว่าหนี้สิน จึงสามารถนําสินทรัพย์ไป ชําระหน้สี นิ ไดท้ ัง้ หมด อตั ราส่วนหน้ีสินต่อส่วนของเจา้ ของ (Debt to Equity Ratio) อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของเจ้าของ (Debt to Equity Ratio) เป็นอัตราส่วนเปรียบเทียบ ระหว่างหนี้สินกับส่วนของเจ้าของ แสดงให้ทราบว่าเงินทุนท่ีกิจการใช้ในการดําเนินงานน้ันได้มาจาก หน้ีสินคิดเป็นอัตราส่วนเท่าใดเมื่อเทียบกับส่วนของเจ้าของ หากอัตราส่วนนี้สูงแสดงว่ากิจการใช้เงินทุน จากหนส้ี นิ สงู เมอื่ เทยี บกบั การลงทุนของเจา้ ของกิจการ ธรุ กจิ จะมีความเส่ียงทางการเงินสูง โอกาสท่ีจะหา เงินทุนเพ่ิมเติมจากเจ้าหน้ีจะมีน้อยลง ผลลัพธ์ท่ีได้บอกให้ทราบว่า ธุรกิจมีแหล่งท่ีมาของเงินทุนจาก หน้สี นิ และสว่ นของผู้ถอื หุ้นเปน็ เท่าไร

139 อัตราสว่ นหน้สี นิ ต่อส่วนของเจ้าของ = หนสี้ ิน ส่วนของเจ้าของ จากขอ้ มูลของบริษัท สายธารา จํากดั สามารถคาํ นวณอตั ราสว่ นทางการเงนิ ไดด้ งั นี้ อัตราส่วนหนสี้ นิ ต่อสว่ นของเจา้ ของ วิธคี ํานวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 (Debt to Equity Ratio) การวิเคราะห์และแปลความหมาย 1,795,000 1,771,000 0.81 0.81 2,215,000 2,185,000 เทา่ เท่า อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของเจ้าของ บริษัท สายธารา จํากัด ในปี 2552 เท่ากับ 0.81 ในขณะที่ ใช้เงินทุนจากส่วนของเจ้าของ 1 เท่า แสดงว่ากิจการยังไม่มีความเสี่ยงมากนักเพราะมีการใช้เงินทุนจาก ส่วนของเจา้ ของมากกว่าจากหน้ีสนิ 1-0.81 = 0.19 และเมื่อเปรียบเทียบกับปี 2551 อัตราส่วนหนี้สินต่อ ส่วนของเจา้ ของ ยงั คงเท่าเดมิ คอื เทา่ กบั 0.81 อตั ราส่วนหนีส้ ินระยะยาวต่อสนิ ทรัพย์ (Long –Term Debt to Assets) อัตราส่วนหนี้สินระยะยาวต่อสินทรัพย์ เป็นอัตราส่วนเปรียบเทียบระหว่างหนี้สินระยะยาวกับ สนิ ทรัพย์ แสดงใหท้ ราบว่ามกี ารนาํ หนสี้ นิ ระยะยาวมาลงทุนในสินทรพั ย์เท่าใด เพราะหนี้สินระยะยาวเป็น หนส้ี ินท่มี ีกําหนดระยะเวลาในการชําระหนเ้ี กินกว่า 1 ปี แต่มีภาระที่ต้องจ่ายชําระ คือ ดอกเบี้ยจ่าย หาก อตั ราสว่ นนีส้ ูง แสดงถงึ กจิ การมคี วามเสี่ยงสูง

140 จากขอ้ มลู ของบริษทั สายธารา จาํ กัด สามารถคํานวณอัตราส่วนทางการเงนิ ได้ดังนี้ วธิ ีคาํ นวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 อัตราส่วนหน้ีสินระยะยาวต่อส่วนของ 505,000 447,000 0.12 0.11 เจา้ ของ 4,010,000 3,956,000 เท่า เท่า (Long-Term Debt to Assets) การวเิ คราะหแ์ ละแปลความหมาย จากการคํานวณพบว่า บริษัท สายธารา จํากัด มีอัตราส่วนหนี้สินระยะยาวต่อส่วนของเจ้าของ ในปี 2551 เท่ากับ 0.11 และปี 2552 เท่ากับ 0.12 หมายความว่าเงินทุนท่ีใช้ในการดําเนินกิจการจะมา จากแหล่งภายใน คือ ส่วนของเจ้าของมากกว่าจากแหล่งภายนอก คือ การกู้ยืมระยะยาว โดยมีอัตราส่วน เพิ่มขนึ้ แสดงกจิ การมีความเสีย่ งสงู ขึน้ 5.2 อตั ราส่วนแสดงความสามารถในการจา่ ยดอกเบี้ย (Times Interest Earned) อัตราส่วนแสดงความสามารถในการจ่ายดอกเบ้ีย (Times Interest Earned) เป็นอัตราส่วน เปรียบเทียบระหว่างกําไรจากการดาํ เนนิ งาน หรือกําไรกอ่ นหักดอกเบี้ยจา่ ยและภาษีเงนิ ได้ หากอัตราส่วน นี้สูงแสดงว่ากิจการมีความสามารถในการจ่ายชําระดอกเบี้ยได้มาก ในแง่ของเจ้าหน้ี ถ้าอัตราส่ วนน้ีสูง แสดงว่ากจิ การมีความสามารถในการจ่ายดอกเบ้ยี สูง เจ้าหน้ีจะม่นั ใจไดว้ า่ จะไดร้ ับชําระหนี้ผลลัพธ์บอกให้ ทราบว่ากจิ การมีผลกําไรกอ่ นหกั ดอกเบี้ยและภาษีเงนิ ไดเ้ ป็นกเ่ี ท่าของดอกเบ้ียจ่าย แสดงถึงความสามารถ ในการชําระค่าใช้จ่ายตามข้อผูกพันประจํางวด และแสดงให้เห็นว่ากิจการจะต้องทํากําไรเท่าใด จึงจะไม่ เดือดร้อนในการจ่ายค่าใช้จ่ายตามข้อผูกพัน มีผลกระทบต่อนโยบายของการจ่ายเงินปันผล และนโยบาย อื่น ๆ ของบรษิ ทั ในแง่ของเจ้าหนี้ ถ้าอัตราส่วนนี้สูงแสดงว่ากิจการมีความสามารถในการจ่ายดอกเบี้ยสูงเช่นกัน เจ้าหนี้จึงมีความมั่นใจได้ว่าจะได้รับชําระหนี้เช่นกัน ในทางตรงข้าม ถ้าอัตราส่วนน้ีตํ่าแสดงว่ากิจการมี ความเส่ียง แม้แต่การจ่ายชําระดอกเบ้ียก็ยังมีปัญหาเมื่อเป็นเช่นนี้การชําระเงินต้นก็อาจมีปัญหาเช่นกัน เจ้าหนี้กอ็ าจไมพ่ จิ ารณาใหส้ ินเช่ือตอ่ ไป ความสามารถในการจา่ ยดอกเบี้ย = กําไรสทุ ธิก่อนหกั ดอกเบี้ยจา่ ยและภาษีเงนิ ได้ ดอกเบ้ยี จา่ ย

141 จากขอ้ มูลของบรษิ ัท สายธารา จํากัด สามารถคาํ นวณอตั ราส่วนทางการเงนิ ได้ดงั นี้ วธิ ีคํานวณ ผลการคาํ นวณ 2552 2551 2552 2551 27.18 17.82 อัตราสว่ นแสดงความสามารถ 1,495,000 980,000 เทา่ เทา่ ในการจ่ายดอกเบยี้ 55,000 55,000 (Times Interest Earned Ratio) การวเิ คราะหแ์ ละแปลความหมาย อัตราสว่ นแสดงความสามารถในการจ่ายดอกเบ้ียของบริษัท สายธารา จํากัด ในปี 2552 เท่ากับ 27.18 เทา่ เพิม่ ขึ้นจากปี 2551 ซึ่งมีอัตราส่วนเท่ากับ 17.82 แสดงให้เห็นว่าบริษัทมีความสามารถในการ ชําระภาระดอกเบ้ยี ท่จี ่ายใหบ้ คุ คลภายนอก เพ่มิ ขนึ้ กจิ การจึงมคี วามเสย่ี งทางการเงินลดลง 5. อัตราส่วนเพือ่ การวิเคราะหค์ วามสามารถในการทากาไร (Profitability Ratio) อัตราส่วนเพ่ือวิเคราะห์ความสามารถในการทํากําไรน้ี ใช้วัดความสามารถในการทํากําไรของ กิจการ กิจการที่มีกําไรสูงก็จะแสดงถึงความสามารถในการชําระหนี้แก่เจ้าหน้ี และตอบแทนต่อผู้เป็น เจา้ ของ เจา้ หนีร้ ะยะยาวจะคํานึงถึงความสามารถในการชําระหน้ี ทั้งเงินต้นและดอกเบ้ียและอัตราส่วนน้ี ก็ยงั ใชว้ ัดความสามารถในการบรหิ ารของฝา่ ยบริหารดว้ ย 5.1 อัตรากาํ ไรขัน้ ต้น (Gross Profit Margin) 5.2 อตั รากาํ ไรจากการดาํ เนนิ งาน (Operating Profit Margin) 5.3 อตั รากาํ ไรสทุ ธิ (Net Profit Margin) 5.4 อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ (Return on Assets หรอื ROA) 5.5 อตั ราผลตอบแทนตอ่ ส่วนของเจ้าของ (Return on Equity or ROE) 5.1 อตั รากาไรขนั้ ตน้ (Gross Profit Margin) อัตราส่วนนี้จะแสดงให้เห็นว่า ธุรกิจมีประสิทธิภาพในการบริหารงานด้านการขาย การ จดั ซื้อสนิ ค้ามาเพอื่ ขายเป็นอย่างไร หรือการจัดเตรียมวัตถุดิบเพ่ือการผลิตมีประสิทธิภาพเพียงใด เป็นต้น อัตราส่วนน้ีจะแสดงให้เห็นว่า กิจการมีกําไรข้ันต้นเป็นจํานวนเท่าใดเมื่อเทียบกับยอดขายสุทธิ เป็นการ ชใ้ี หเ้ หน็ ถงึ ประสิทธภิ าพในการหากําไรข้ันต้น ซึ่งเป็นกําไรก่อนหักค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร ต้นทุน

142 ทางการเงินและภาษีเงินได้ อัตราส่วนน้ีจะแสดงให้เห็นถึงนโยบายการตั้งราคา และการบริหารการผลิต ค่าแสดงตัวเลขในอัตราส่วนน้ีควรสูง เพราะหมายถึงว่ากิจการมีประสิทธิภาพในการหากําไรขั้นต้นเมื่อ เทยี บกับยอดขานสุทธิได้ดี หากค่าแสดงตัวเลขต่ํา หมายถึงกิจการไม่มีประสิทธิภาพในการทํากําไรขั้นต้น ในการคํานวณหาอัตรากําไรขั้นต้น เป็นการนํากําไรขั้นต้นมาหารด้วยยอดขายสุทธิ คูณด้วย 100 ค่าท่ีได้ จะอ่านเป็นเปอร์เซ็นต์หรือร้อยละ นอกจากน้ีอัตราส่วนน้ียังทําให้ทราบอัตราส่วนของต้นทุนขายกับ ยอดขายสุทธิได้อีกด้วย โดยพิจารณาจากความสัมพันธ์ของยอดขายสุทธิ ต้นทุนขายและกําไรขั้นต้น เช่น อัตรากําไรข้ันต้นเท่ากับ 40% หมายความว่า เมื่อยอดขายสุทธิเป็น 100 กําไรข้ันต้นคือ 40 ในขณะที่ ต้นทุนขายกจ็ ะเท่ากบั 60 สตู รท่ใี ช้การคาํ นวณได้แก่ อัตรากําไรขนั้ ตน้ = (ขายสทุ ธิ – ต้นทนุ ขาย) x 100 ขายสทุ ธิ หรือ = กําไรขนั้ ตน้ x 100 ขายสุทธิ จากขอ้ มูลของบริษัท สายธารา จํากดั สามารถคาํ นวณอัตราส่วนทางการเงนิ ไดด้ งั น้ี อตั รากําไรขนั้ ตน้ วิธคี าํ นวณ ผลการคาํ นวณ 2552 2551 2552 2551 (Gross Profit Margin) การวเิ คราะหแ์ ละแปลความหมาย 3,560,000 2,973,000 54.73% 51.21% 6,505,000 5,806,000 จะเห็นได้ว่าในปี 2551 กิจการมีอัตรากําไรขั้นต้นต่อยอดขายเท่ากับ 51.21% หมายความว่า ยอดขาย 100 จะมีกาํ ไรข้นั ต้น เทา่ กับ 51.21 และมตี ้นทนุ ขายเทา่ กับ 48.79 (100 – 51.21) อตั รากําไรขัน้ ตน้ ในปี 2552 เท่ากับ 54.73% เมื่อกิจการขายสินค้าไปมูลค่า 100 บาท จะมีกําไร ข้ันตน้ 54.73 และมตี น้ ทุนขาย เท่ากับ 42.27 (100 -57.73) อัตรากําไรขั้นต้นในปี 2552 เพ่ิมข้ึนจากปี 2551 แสดงถึงกิจการมีประสิทธิภาพในการหากําไร เพ่ิมขึ้น 5.2 อัตรากาไรจากการดาเนนิ งาน (Operating Profit Margin)

143 อัตรากําไรจากการดําเนินงาน (Operating Profit Margin) เป็นอัตราส่วนที่แสดงให้เห็น ประสิทธิภาพในการหากําไร โดยการเปรียบเทียบกําไรจากการดําเนินงานกับยอดขายสุทธิ ช้ีให้เห็นถึง ประสิทธภิ าพในการหากําไรหลังจากหกั ค่าใช้จา่ ยในการดําเนนิ งานแล้ว ค่าแสดงตัวเลขในอัตราส่วนนี้ควร จะสูงเพราะหมายถึงประสิทธิภาพในการหากําไรจากการดําเนินงานได้ดี แต่ถ้าค่าอัตราส่วนน้ีต่ําแสดงถึง ประสิทธิภาพในการหากําไรต่ํา กิจการอาจประสบปัญหามีค่าใช้จ่ายในการดําเนินงานสูง จึงควรปรับลด ค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ลง เช่นค่าสาธารณูปโภค สูงก็จําเป็นต้องมีมาตรการประหยัดค่าใช้จ่าย เป็นต้น ในการ คํานวณอตั รากําไรสทุ ธจิ ากการดาํ เนนิ งาน เปน็ การนําเอารายการในงบกําไรขาดทุน คือกําไรสุทธิจากการ ดําเนนิ งาน มาหารดว้ ยยอดขายสทุ ธิ คา่ ท่ีอ่านได้เปน็ เปอร์เซน็ ต์หรอื รอ้ ยละ สูตรท่ีใช้ในการคาํ นวณคือ อัตรากําไรจากการดําเนินงาน = กําไรสทุ ธจิ ากการดําเนินงาน x 100 ขายสุทธิ 5.3 อตั รากาไรสทุ ธิ (Net Profit Margin) อัตรากําไรสุทธิ เปน็ อตั ราส่วนท่ีแสดงให้เหน็ ผลกาํ ไรสทุ ธิหลังจากหกั คา่ ใช้จา่ ยต่าง ๆ แล้วว่ามีจํานวน เท่าใด เม่ือเทียบกับยอดขายสุทธิ อัตราส่วนน้ีจะแสดงให้เห็นว่าธุรกิจบริหารงานมีประสิทธิภาพเพียงใด และธรุ กิจสามารถดําเนินงานให้บรรลุเป้าหมายได้เพียงใด ค่าแสดงตัวเลขในอัตราส่วนนี้ควรจะสูง เพราะ หมายถึงประสิทธิภาพในการหากําไรสุทธิเมื่อเทียบกับยอดขายสุทธิได้ดี หากค่าแสดงตัวเลขตํ่าหมายถึง กิจการไม่มีประสทิ ธภิ าพในการหากําไรสทุ ธิ ในการคาํ นวณหาอัตรากําไรสุทธิเป็นการนําเอากําไรสุทธิหลัง หัก คา่ ใช้จา่ ยในการดาํ เนนิ งาน ต้นทนุ ทางการเงินและภาษีเงินได้แล้ว มาหารด้วยกําไรสุทธิ คูณด้วย 100 คา่ ท่อี า่ นได้เป็นเปอรเ์ ซ็นต์หรือรอ้ ยละ สูตรการคาํ นวณอัตรากําไรสทุ ธคิ อื อตั รากาํ ไรสทุ ธิ = กาํ ไรสทุ ธิ x 100 ขายสทุ ธิ

144 จากขอ้ มูลของบรษิ ทั สายธารา จาํ กัด สามารถคํานวณอตั ราสว่ นทางการเงนิ ไดด้ งั นี้ วิธคี ํานวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 13.14% 9.40% อัตรากาํ ไรสุทธิ 855,000 546,000 (Net Profit Margin) 6,505,000 5,806,000 การวิเคราะหแ์ ละแปลความหมาย จากการคํานวณ อัตรากําไรสุทธิต่อยอดขาย ในปี 2551 เท่ากับ 9.40 หมายความว่า จาก ยอดขาย 100 บาท หลังหักต้นทุนขาย และค่าใช้จ่ายต่าง ๆ แล้ว กิจการจะมีกําไรสุทธิ 9.40 ในปี 2552 จากยอดขาย 100 บาท กิจการมีกาํ ไรสทุ ธหิ ลังหักต้นทนุ ขายและค่าใชจ้ า่ ยตา่ ง ๆ เทา่ กับ 13.14 อัตรากําไรสทุ ธิในปี 2552 เปรียบเทยี บกับปี 2551 มียอดเพ่ิมขึ้น แสดงถึงกิจการมีความสามารถ ในการบริหารกําไรเพ่มิ สูงขน้ึ อัตรากําไรข้ันต้น อัตรากําไรจากการดําเนินงานและอัตรากําไรสุทธิ ทั้ง 3 อัตราน้ีควรพิจารณา ประกอบกัน เพื่อหาสาเหตุท่ีกระทบกับกําไรสุทธิ ทําให้กําไรสุทธิต่ํา หรือกําไรสุทธิลดลงว่าเกิดจาก ค่าใช้จ่ายใด จะเป็นท่ีต้นทุนขาย ค่าใช้จ่ายในการดําเนินงาน หรือ ต้นทุนทางการเงิน เพื่อท่ีจะได้แก้ไข ปรับปรุงค่าใช้จ่ายที่ทําให้กําไรสุทธิของกิจการต่ํา หรือทําให้กําไรสุทธิลดลงเม่ือเทียบกับข้อมูลในงบกําไร ขาดทนุ ปีกอ่ น ๆ 5.3 อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ (Return on Assets หรือ ROA) เปน็ อตั ราส่วนที่แสดงให้เห็นถึงประสิทธิภาพของการนําเงินมาลงทุนในสินทรัพย์ ว่าก่อให้เกิดผล กําไรมากน้อยเพียงใด สินทรัพย์รวมดังกล่าว หมายถึง สินทรัพย์ซึ่งกิจการใช้งานอยู่เท่าน้ัน ไม่รวม สินทรัพย์ท่ีกิจการไม่ได้ใช้งาน หรือสินทรัพย์ถาวรท่ีอยู่ระหว่างการสร้าง ซ่ึงท้ังคู่นี้ไม่มีส่วนเก่ียวข้องกับ ผลงานประจํางวดเลย ดังนั้นถ้านําสินทรพั ย์ดังกล่าวมาคาํ นวณ ในการวิเคราะห์สมรรถภาพในการหากําไร ก็จะได้ผลที่คลาดเคล่ือนไป อัตราส่วนนี้แสดงให้เห็นผลตอบแทนท่ีได้จากการลงทุนท้ังส้ินหรือการใช้ สินทรัพย์ว่า ได้ผลตอบแทนเพียงพอหรือไม่ อัตราส่วนน้ีเป็นอัตราส่วนหน่ึงท่ีฝ่ายบริหารใช้ควบคุมการ ดําเนินการหรือการวางแผนโดยตรง อัตราส่วนนี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า อัตราผลตอบแทนจากการลงทุน (Return on Investment: ROI) เป็นการช้ีให้เห็นถึงประสิทธิภาพในการหากําไรสุทธิ เพ่ือมาตอบแทน การลงทุนในส่วนของสินทรัพย์ทั้งสิ้น ค่าแสดงตัวเลขในอัตราส่วนนี้ควรสูง เพราะหมายถึงว่ากิจการมี

145 ประสิทธิภาพในการหากําไรสุทธิเพื่อมาตอบแทนส่วนของสินทรัพย์ทั้งสิ้นได้คุ้มค่ากับการลงทุน หากค่าท่ี ได้ตํ่า หมายถึงกิจการไม่มีประสิทธิภาพในการหากําไรสุทธิ ในการคํานวณอัตราส่วนผลตอบแทนจาก สินทรัพย์ เป็นการนําเอากําไรสุทธิจากงบกําไรขาดทุน หารด้วยยอดรวมสินทรัพย์ทั้งสิ้นในงบแสดงฐานะ การเงนิ คูณด้วย 100 คา่ ทอี่ า่ นได้เป็นเปอรเ์ ซน็ ต์ หรอื ร้อยละ สตู รที่ใชใ้ นการคํานวณคือ อตั ราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ = กําไรสทุ ธิ x100 สนิ ทรัพย์รวมถวั เฉลี่ย จากข้อมูลของบรษิ ทั สายธารา จํากัด สามารถคํานวณอตั ราสว่ นทางการเงินไดด้ งั น้ี วธิ คี าํ นวณ ผลการคาํ นวณ 2552 2551 2552 2551 21.32% 13.80% อัตราผลตอบแทนจากสนิ ทรพั ย์ 855,000 546,000 (Return on Assets หรอื ROA) 4,010,000 3,956,000 การวิเคราะหแ์ ละแปลความหมาย อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ของบริษัทสายธารา ในปี 2552 เท่ากับ 21.32% หมายความว่า ถ้ากิจการลงทุนในสินทรัพย์รวม 100 บาทจะสามารถบริหารสินทรัพย์เพื่อก่อให้เกิดกําไรสุทธิเท่ากับ 21.32 บาท เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2551 ซึ่งมีอัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์เท่ากับ 13.80% แสดงว่า ประสิทธิภาพในการบริหารสนิ ทรัพย์ทกี่ ่อให้เกิดกําไรในปี 2552 ดีขึน้ กวา่ ปี 2551 5.4 อัตราผลตอบแทนตอ่ ส่วนของเจา้ ของ (Return on Owners’ Equity หรือ ROE) เป็นอัตราส่วนท่ีจะแสดงให้ทราบว่าส่วนของเจ้าของที่มีอยู่นั้น จะทําให้เกิดผลกําไรเป็นจํานวน เท่าใด โดยส่วนของเจา้ ของประกอบด้วย ส่วนทุน กาํ ไรสะสม และเงนิ สาํ รองต่าง ๆ ไม่รวมหนี้สินระยะส้ัน หรือหน้ีสินระยะยาวแต่ประการใด อัตราส่วนน้ีเป็นการวัดผลตอบแทนต่อเจ้าของหรือผู้ถือหุ้น คือ ผลตอบแทนจากการลงทุนของผู้ถือหุ้นโดยเฉพาะ แสดงให้เห็นความสามารถของฝ่ายบริหารที่จัดใช้ สินทรัพยใ์ ห้มปี ระโยชน์ใหม้ ากทสี่ ดุ และกู้เงนิ จากบุคคลภายนอกมาใชใ้ นการดาํ เนินงานให้ได้ผลประโยชน์ มากกวา่ ดอกเบ้ียทต่ี อ้ งจา่ ยไป ในกรณที มี่ ี เงินปันผลหุ้นบุริมสิทธิจําเป็นต้องหักเงินปันผลหุ้นบุริมสิทธิจาก กําไรสุทธิก่อนให้ได้กําไรที่เป็นของผู้ถือหุ้นสามัญ หากอัตราส่วนนี้สูงแสดงถึงประสิทธิภาพในการหากําไร

146 สงู ดว้ ย ค่าแสดงตัวเลขในอัตราผลตอบแทนต่อส่วนของเจ้าของควรจะสูง เพราะแสดงถึงประสิทธิภาพใน การหากําไรสทุ ธิในการหากาํ ไรสุทธิเพื่อมาตอบแทนส่วนของเจ้าของได้ดี หากค่าแสดงตัวเลขตํ่า หมายถึง กิจการไมม่ ปี ระสทิ ธภิ าพในการหากําไรสทุ ธิ ในการคํานวณอัตราผลตอบแทนต่อส่วนของเจ้าของ เป็นการ นาํ เอารายการในงบกาํ ไรขาดทุน ได้แกก่ ําไรสทุ ธิมาหารด้วย ส่วนของเจ้าของในงบแสดงฐานะการเงิน คูณ ด้วย 100 ค่าที่อา่ นได้เป็นเปอร์เซ็นต์ หรอื ร้อยละ สูตรทีใ่ ช้ในการคาํ นวณคือ อัตราผลตอบแทนตอ่ สว่ นของเจ้าของ = กําไรสุทธิ สว่ นของเจ้าของ จากขอ้ มูลของบริษทั สายธารา จํากดั สามารถคํานวณอตั ราส่วนทางการเงินไดด้ งั นี้ อัตราผลตอบแทนตอ่ ส่วนของเจ้าของ วิธคี ํานวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 (Return on Owner’s Equity or ROE) การวิเคราะหแ์ ละแปลความหมาย 855,000 546,000 38.60% 24.99% 2,215,000 2,185,000 ในปี 2551 กิจการมีอัตราผลตอบแทนต่อส่วนของเจ้าของ เท่ากับ 24.99% หมายความว่า กิจการมีส่วนของเจ้าของ 100 สามารถก่อให้เกิดกําไร 24.99 ในขณะท่ี ปี 2552 ส่วนของเจ้าของ 100 สามารถก่อให้เกิดกําไร 38.60 อัตราส่วนในปี 2552 เพิ่มข้ึนจากปี 2551 แสดงว่ากิจการมีความสามารถ ในการทํากาํ ไรในปี 2552 ไดด้ ีกวา่ ปี 2551 5.5 อัตรากาไรตอ่ หนุ้ (Earnings per Share: EPS) อตั รากําไรต่อหุ้น เป็นการวัดความสามารถในการทํากําไร โดยพิจารณาผลตอบแทนที่ผู้ ถือหุ้นสามัญจะได้รับ ถ้าอัตรากําไรต่อหุ้นสูง แสดงว่ากิจการมีประสิทธิภาพในการทํากําไรดี สามารถให้ ผลตอบแทนต่อผู้ถือหุ้นสามัญในราคาท่ีสูง กําไรสุทธิท่ีจะนํามาคํานวณ คือ กําไรสุทธิหลักหักภาษีเงินได้

147 นิติบุคคล หลังหกั เงนิ ปันผลของหุน้ บุริมสทิ ธจิ ากกําไรสทุ ธิประจาํ ปกี ่อน เพ่ือให้ได้จํานวนกําไรของผู้ถือหุ้น สามัญ ในการคาํ นวณกําไรต่อหุ้น บางคร้ังผู้วิเคราะห์อาจใช้กําไรก่อนหักดอกเบ้ียและก่อนภาษีเงินได้เพื่อ ดคู วามสามารถในการทํากําไรของฝ่ายบริหาร อตั รากาํ ไรต่อหุ้น = กําไรสุทธิ - เงนิ ปันผลของหนุ้ บุรมิ สิทธิ = …………..บาท/หนุ้ สามญั จํานวนห้นุ สามัญ ผลลัพธ์บอกใหท้ ราบวา่ ในการลงทนุ หุน้ สามญั 1 หนุ้ ผ้ถู อื หนุ้ จะไดก้ ําไรก่บี าท ถ้านํากําไรต่อหุ้นของบริษัทมาเปรียบเทียบกับกําไรต่อหุ้นของบริษัทในอดีต ก็สามารถที่จะบอก ถึงแนวโน้มการหากําไรสุทธิของบริษัทได้ว่า มีความสามารถหากําไรดีขึ้นหรือเลวลง หรืออาจจะนํากําไร ต่อหุ้นของบริษัทมาเปรียบเทียบกับธุรกิจในอุตสาหกรรมเดียวกันท่ีมีขนาดเท่ากัน ก็สามารถบอกได้ว่า ธุรกจิ ใดมีความสามารถในการหากําไรดีขึน้ หรือเลวลงอยา่ งไร ข้อสงั เกต การคานวณหากาไรต่อหุ้น (Earning per share) คือ 1. จํานวนเหตุท่ีกําไรสุทธิหักด้วยเงินปันผลของหุ้นบุริมสิทธ์ิ เน่ืองจากว่าต้องการหากําไรต่อหุ้น สามญั ดังน้ันกาํ ไรสุทธิตัวนีจ้ งึ ควรจะเปน็ กําไรสุทธิของหนุ้ สามัญโดยเฉพาะ 2. จํานวนหุ้นสามัญที่เป็นตัวหารนั้นควรเป็นจํานวนหุ้นสามัญท่ีออกจําหน่ายโดยเฉพาะไม่ใช่หุ้น สามัญท่ีจดทะเบียน เน่อื งจากสนใจวา่ หุ้นสามัญท่ีออกจาํ หนา่ ยต่อหุน้ ควรจะได้กําไรเท่าใด 3. หุ้นสามัญที่ออกจําหน่าย ถ้าในระหว่างปีมีการจําหน่ายหุ้นสามัญของบริษัทหลายคร้ังจํานวนหุ้น สามญั ทีเ่ ปน็ ตัวหารควรจะเปน็ จาํ นวนหุ้นสามญั ถวั เฉลย่ี ดว้ ย จากขอ้ มลู ของบริษัท สายธารา จาํ กดั สามารถคาํ นวณอตั ราส่วนทางการเงนิ ได้ดังนี้ อัตรากําไรต่อหุ้น วธิ คี าํ นวณ ผลการคาํ นวณ (Earning Per Shares : EPS) 2552 2551 2552 2551 855,000 546,000 10.62 6.78 80,500 80,500 บาท บาท

148 การวิเคราะห์และแปลความหมาย ในปี 2551 กิจการมีกําไรต่อหุ้น 6.78 บาท หมายความว่า ผู้ถือหุ้น 1 หุ้นในราคา 10 บาท จะได้รับ กําไร 6.78 บาท ในปี 2552 จะได้รับผลกําไร 10.62 บาทต่อหุ้น แสดงว่ากิจการมีความสามารถในการ ทาํ กาํ ไรดขี น้ึ ผ้ถู ือหนุ้ สามญั ได้รบั ผลตอบแทนสงู ขึ้น 6. อัตราส่วนแสดงประสิทธภิ าพในการทางาน (Efficiency Ratio) การวเิ คราะห์ประสิทธิภาพในการดําเนินงาน เป็นการวิเคราะห์เพ่ือให้ทราบว่ากิจการได้มีการนํา สนิ ทรัพยท์ ง้ั หมดท่กี จิ การมอี ยู่ ทั้งสนิ ทรัพย์หมุนเวยี นและสนิ ทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียน มาใช้ในการดําเนินงานได้ อย่างมีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใด อัตราส่วนท่ีใช้ในการคํานวณเป็นการหาความสัมพันธ์ระหว่าง ยอดขายกบั สินทรพั ย์แต่ละประเภท ถา้ กิจการสามารถใช้สนิ ทรพั ยท์ ี่มีอยู่อย่างมีประสิทธิภาพ อัตราส่วนนี้ จะสูง แสดงถึงสินทรัพย์ท่ีกิจการมีอยู่ก่อนั้นให้เกิดยอดขายมาก แต่ถ้าอัตราส่วนท่ีคํานวณได้ตํ่า แสดงถึง กิจการไดม้ กี ารใช้ประโยชน์ในสนิ ทรพั ยท์ ี่ลงทนุ ไปน้นั ยังไม่คุ้มคา่ หรือมีการลงทุนในสนิ ทรพั ยม์ ากเกินไป อตั ราส่วนทีแ่ สดงถึงประสทิ ธภิ าพในการดําเนินงาน ประกอบดว้ ย 6.1 อัตราการหมนุ เวียนของลูกหน้ี (Account Receivable Turnover) 6.2 อัตราการหมนุ เวยี นของสนิ คา้ คงเหลือ (Inventory Turnover Ratio) 6.3 อตั ราการหมุนเวียนของสนิ ทรัพย์ถาวร (Fixed Asset Turnover Ratio) 6.4 อัตราการหมุนเวยี นของสินทรพั ย์รวม (Total Assets Turnover) 6.1 อตั ราการหมุนเวยี นของลูกหนี้ (Account Receivable Turnover) อัตราส่วนนี้แสดงให้ เห็นถึงประสิทธิภาพในการจัดการลูกหนี้ ว่ามีประสิทธิภาพหรือไม่ กิจการสามารถเก็บเงินจากลูกหน้ีได้ หรือไม่ ถ้าอัตราส่วนนี้สูงหมายถึง กิจการมีประสิทธิภาพในการจัดการลูกหน้ี หรือลูกหนี้ของกิจการเป็น ลูกหนี้ท่ีดี มีคุณภาพ อตั ราการหมนุ เวยี นของลูกหนี้ = ขายเช่ือสทุ ธิ หรือยอดขายรวม ลูกหนถ้ี วั เฉล่ยี

149 จากขอ้ มูลของบรษิ ทั สายธารา จาํ กดั สามารถคาํ นวณอัตราสว่ นทางการเงินได้ดังนี้ วิธคี ํานวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 617,500 647,500 ลกู หนี้ถวั เฉลี่ย 425,000+385,000 435,000+435,000 10.53 8.97 รอบ รอบ อตั ราการหมนุ เวยี นของลกู หน้ี 22 34.66 40.69 (Account Receivable Turnover) วนั วัน ระยะเวลาถวั เฉล่ียในการเกบ็ หนี้ 6,505,000 5,806,000 (Average Collection Period) 617,500 647,500 การวเิ คราะหแ์ ละแปลความหมาย 365 365 10.53 8.97 อัตราการหมุนเวียนของลูกหน้ีปี 2551 มีอัตราการหมุนเวียน 8.97 รอบแสดงว่าในปีหน่ึง ๆ กิจการมีการขายสนิ คา้ เช่อื ออกไปและรบั ชําระหนีก้ ลับมา แล้วขายไปใหม่ได้ 8.97 รอบ ต่อปี ในขณะท่ี ปี 2552 อัตราการหมนุ เวียนของลูกหน้ี 10.53 รอบ แสดงว่ากิจการมีประสิทธิภาพในการบริหารลูกหน้ีได้ดี ขึน้ และเม่ือพิจารณาระยะเวลาถัวเฉลี่ยในการเก็บหน้ี ในปี 2551 ใช้เวลาในการเก็บหน้ีเฉล่ียในหน่ึงรอบ 40.69 วัน ในขณะทีใ่ นปี 2552 ใชเ้ วลาในการเกบ็ หนไ้ี ด้เรว็ ขนึ้ คอื 34.66 วัน 6.2 อัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ (Inventory Turnover Ratio) อัตราส่วนนี้เป็น การวัดประสิทธภิ าพในการบริหารจัดการสินค้าคงเหลือ ถ้าอัตราส่วนนี้สูงหมายถึง กิจการมีประสิทธิภาพ ในการจดั การสนิ คา้ คงเหลือได้ดี สินคา้ มีการหมุนเวียนสงู อัตราการหมนุ เวยี นของสนิ ค้าคงเหลอื = ต้นทนุ สินคา้ ขาย สินค้าคงเหลอื เฉลีย่

150 จากขอ้ มูลของบริษัท สายธารา จาํ กัด สามารถคํานวณอัตราสว่ นทางการเงินได้ดังนี้ วธิ คี ํานวณ ผลการคาํ นวณ 2552 2551 2552 2551 สนิ คา้ คงเหลือถัวเฉล่ยี 407,000+445,000 325,000+407,000 629,500 528,500 22 อตั ราการหมุนเวียนของสนิ ค้า (Inventory Turnover) 2,945,000 2,833,000 4.68 5.36 ระยะเวลาถัวเฉลย่ี ในการขายสินค้า (Day Supply in Inventory ) 629,500 528,500 รอบ รอบ การวิเคราะหแ์ ละแปลความหมาย 365 365 77.99 68.10 4.68 5.36 วนั วัน อตั ราการหมุนเวียนของสนิ ค้า ในปี 2552 ลดลงจากปี 2551 แสดงถึงกิจการกําลังประสบปัญหา ในการบริหารสินค้าคงเหลือ มีสินค้าคงเหลือจํานวนมาก และเม่ือพิจารณาจากระยะเวลาถัวเฉล่ียในการ ขายสินคา้ จะเห็นไดว้ า่ ในการขายสนิ คา้ แต่ละครงั้ ในปี 2552 ใชเ้ วลามากขึ้นกว่า ปี 2551 6.3 อตั ราการหมุนเวียนของสนิ ทรัพย์ถาวร (Fixed Asset Turnover Ratio) = ขายสุทธิ สนิ ทรพั ย์ถาวรถัวเฉลีย่ ผลลัพธ์บอกให้ทราบว่า ความสามารถของกิจการในการใช้สินทรัพย์ถาวร มีประสิทธิภาพเพียงใด หรอื ธรุ กจิ ใชส้ ินทรัพย์ถาวรไป 1 บาท จะก่อให้เกดิ ยอดขายเทา่ ใด ถา้ อตั ราสว่ นทไ่ี ดม้ คี ่ามาก แสดงว่า ธุรกิจมีการใช้สินทรัพย์ถาวรอย่างมีประสิทธิภาพ ถ้าอัตราส่วน ท่ีได้มีค่าน้อย แสดงว่า ธุรกิจใช้สินทรัพย์ถาวรอย่างไม่มีประสิทธิภาพและถ้าธุรกิจมีการซื้อสินทรัพย์เพิ่ม มากข้ึน และอตั ราส่วนทไ่ี ดน้ อ้ ยลง ย่อมแสดงให้เหน็ ว่าธุรกิจนั้นมสี นิ ทรัพยถ์ าวรเกินความจําเป็น ธุรกิจน้ัน จะต้องพยายามหาวิธีท่ีจะใช้สินทรัพย์ถาวรมากขึ้น หรืออาจจะขายสินทรัพย์ถาวรท่ีไม่มีความจําเป็นต้อง ใชอ้ อกไป

151 ในกรณีท่ีไม่สามารถคํานวณหาสินทรัพย์ถาวรในราคาทุนท่ีซื้อมาได้ ให้ใช้ราคาตามมูลค่าบัญชีของ สินทรพั ย์ถาวรนั้น ๆ (ราคาตามมลู คา่ บัญชี = ราคาทนุ - ค่าเสือ่ มราคาสะสม) หรือสินทรพั ย์ถาวรสทุ ธิ จากข้อมลู ของบรษิ ัท สายธารา จํากดั สามารถคาํ นวณอัตราส่วนทางการเงนิ ไดด้ งั นี้ วิธคี ํานวณ ผลการคาํ นวณ 2552 2551 2552 2551 สนิ ทรพั ยถ์ าวรถัวเฉลย่ี 2,651,000+2,705,000 2,601,000+2,651,000 2,678,000 2,626,000 22 อัตราการหมุนเวียนของสินทรัพย์ ถาวร(Fixed Assets Turnover) 6,505,000 5,806,000 2.42 2.21 2,678,000 2,626,000 รอบ รอบ การวเิ คราะหแ์ ละแปลความหมาย อัตราการหมนุ เวียนของสนิ ทรพั ยถ์ าวร ในปี 2552 เพ่ิมขึน้ จาก ปี 2551 แสดงถึงประสิทธิภาพใน การใช้สนิ ทรัพยถ์ าวรดีข้นึ มกี ารใชป้ ระโยชนจ์ ากสินทรัพยถ์ าวรได้มีประสทิ ธิภาพเพิ่มขึน้ 6.4 อัตราการหมนุ เวียนของสนิ ทรัพย์รวม (Total Assets Turnover) อัตราสว่ นการหมนุ เวียนของสินทรพั ย์รวม = ขายสทุ ธิ สนิ ทรพั ย์รวมเฉลย่ี ผลลัพธ์บอกให้ทราบว่า ความสามารถของกิจการในการใช้สินทรัพย์ท้ังสิ้นอย่างมีประสิทธิภาพ เพยี งใด หรืออาจกลา่ วได้ว่าธุรกจิ มีการใช้สินทรัพยไ์ ปและจะก่อใหเ้ กดิ ยอดขายเทา่ ใด ถา้ อัตราสว่ นที่คํานวณไดม้ ีจาํ นวนคร้ังสูง แสดงถึงประสิทธิภาพในการใช้สินทรัพย์ทั้งหมด เมื่อเทียบ กับยอดขาย ถ้าอัตราส่วนน้ีตํ่า แสดงว่าบริษัทมีสินทรัพย์มากเกินความต้องการ การใช้สินทรัพย์รวมไม่มี ประสทิ ธภิ าพ ธรุ กิจนั้นจะต้องพยายามหาวิธีท่ีจะใช้สินทรัพย์ถาวรมากขึ้น หรืออาจจะขายสินทรัพย์ถาวร ท่ีไม่มคี วามจาํ เปน็ ตอ้ งใช้ออกไป

152 จากขอ้ มลู ของบรษิ ทั สายธารา จาํ กัด สามารถคํานวณอตั ราสว่ นทางการเงินไดด้ งั น้ี วิธคี ํานวณ ผลการคํานวณ 2552 2551 2552 2551 3,998,000 3,868,000 สินทรัพยร์ วมถวั เฉลยี่ 3,956,000+4,010,000 3,780,000+3,956,000 1.62 1.50 รอบ รอบ 22 อัตราการหมนุ เวียนของ 6,505,000 5,806,000 สินทรัพย์รวม (Total Assets Turnover) 3,998,000 3,868,000 การวเิ คราะหแ์ ละแปลความหมาย จากการคํานวณพบว่าอตั ราการหมุนเวยี นของสนิ ทรพั ยร์ วม ในปี 2552 เพ่ิมข้ึนจากปี 2551 แสดงถึงประสิทธิภาพในการใช้สินทรัพย์ ในปี 2552 เพ่ิมข้ึนจากปี 2551 คือ สินทรัพย์รวมท้ังสิ้นของ กิจการถ้าเทยี บเป็น 1 จะสามารถก่อใหเ้ กดิ ค่าขายได้ 15.0 เท่าในปี 2551 และ 1.62 เท่าในปี 2552 7. การวเิ คราะห์ระบบดปู องท์ (The DuPont System Analysis) การวิเคราะห์ระบบดูปองท์ (The DuPont System Analysis) คิดค้นโดยบริษัท The E.I. DuPont de Nemours and Company เป็นการวิเคราะห์เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทาง การเงิน ว่ามผี ลกระทบต่อกนั อย่างไรบา้ ง การวิเคราะห์ด้วยเทคนิคของระบบดูปองท์จะช่วยให้มองเห็นว่า บริษทั ควรจะทําการปรับปรุงการดําเนินการส่วนใด ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างเงินทุน การเพ่ิมรายได้ การลด ค่าใช้จ่าย การเพ่ิมประสิทธิภาพการใช้สินทรัพย์ การเพ่ิมหรือลดสินทรัพย์ที่ไม่เกิดประโยชน์ หรือเกิน จําเป็น หรือการชะลอการลงทุนในสินทรัพย์เหล่านี้จะช่วยในการวางแผนงานต่าง ๆ ให้บริษัทได้ด้วย ซึ่ง รวมไปถึงงานด้านการปรับปรุงคุณภาพบุคลากรเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ การปรับปรุงวิธีการทํางานให้ รวดเร็ว ประหยัด เพือ่ ลดค่าใชจ้ า่ ยท่ีไมจ่ ําเปน็ ลง เป็นต้น การวเิ คราะหง์ บของบริษัท โดยการแยกองคป์ ระกอบของ ผลตอบแทนจากสว่ นของผูถ้ อื หนุ้ (Return on Equity : ROE) ออกเปน็ 3 ส่วนดว้ ยกนั ดงั น้ี 1. อัตราผลกําไร (Profit margin) เปน็ อัตราส่วนทางการเงนิ ท่ีแสดงถึง ความสามารถในการทาํ กาํ ไรของ บริษทั โดยพิจารณาจาก ผลกําไรท่คี ดิ เปน็ รอ้ ยละของยอดขาย หรือรายได้ของบริษทั

153 2. อัตราการหมนุ เวียนของสินทรัพย์ (Asset turnover) เป็น อตั ราส่วนท่แี สดงใหเ้ ห็นถึงประสิทธภิ าพใน การ ลงทนุ ในกจิ การเม่ือเทยี บกับระดบั รายรบั ที่ได้ โดยเป็นการพจิ ารณาจากยอดขายทีส่ ามารถสรา้ ง ขึ้นได้ต่อ สินทรพั ย์จาํ นวนหนึ่งหน่วย ซง่ึ คํานวณได้จาก ยอดขายรวมหารด้วยด้วยสินทรัพย์รวมทงั้ หมด 3. อตั ราการใช้เงนิ กู้ยืมในการดาํ เนินธุรกิจ (Financial Leverage) เปน็ การพจิ ารณาถึงโครงสรา้ งทาง การเงนิ ของบริษัท โดยบรษิ ัทที่มอี ัตราการใช้เงนิ กสู้ งู อัตราผลตอบแทนต่อผถู้ ือหุ้นกจ็ ะสูงตามไปดว้ ย การคาํ นวณ Financial Leverage ทาํ ได้โดย นาํ สินทรัพย์รวมมาหารดว้ ยส่วนของผ้ถู ือหุ้น จะเห็นวา่ เม่ือนาํ อตั ราส่วนทั้ง 3 มาคณู กัน สิ่งท่ีได้ คือ ผลตอบแทนจากสว่ นผ้ถู ือห้นุ (Return on Equity) นั่นเอง ROE = profit margin x Asset Turnover x Financial Leverage ROE = กาํ ไรสุทธิ x ขายสุทธิ x สนิ ทรพั ย์รวม ขายสุทธิ สินทรพั ยร์ วม ส่วนของผู้ถอื ห้นุ เทคนิคดังกล่าว เหมาะสาํ หรับการวเิ คราะห์ในเชงิ เปรียบเทยี บการดําเนนิ การงานของบริษัทที่ ดําเนินธรุ กจิ ในลักษณะเดียวกัน เนื่องจากข้อดีของการศึกษาโดยวธิ ีน้ี คือ ทําให้สามารถทราบได้ว่า ผลตอบแทนทสี่ ูงหรือต่ําเกิดมาจากสาเหตใุ ด เช่น การพจิ ารณาว่าเป็นธรุ กิจท่มี ีกําไรดหี รือไม่ ดทู ี่ Profit Margin หรือ ถา้ จะดวู า่ เป็นบริษทั ท่ีมีการบรหิ ารจดั การคลังสนิ คา้ ท่ดี หี รอื ไม่ ก็ดูที่ตัวเลข Asset Turnover เป็นต้น จากขอ้ มลู ของบริษทั สายธารา จาํ กัด คาํ นวณอตั ราสว่ นทางการเงินไดด้ งั น้ี อตั รากําไรสทุ ธิ (Net Profit) 2552 2551 855,000 x100 546,000 x100 อัตราการหมุนเวียนของสนิ ทรพั ย์ (Total Assets Turnover) 6,505,000 5,806,000 อัตราสว่ นสนิ ทรัพย์ตอ่ สว่ นของเจ้าของ 6,505,000 5,806,000 3,998,000 3,868,000 (Financial Leverage) 3,998,000 3,868,000 2,200,000 2,056,000

154 ปี 2552 ROE = อัตรากาํ ไรสุทธิ x อัตราการหมนุ เวียนของสินทรพั ยร์ วม x Financial Leverage = กําไรสุทธิ x ขายสทุ ธิ x สนิ ทรพั ย์รวมเฉลยี่ = กําไรสุทธิ ขายสทุ ธิ สินทรพั ย์รวม ส่วนของเจา้ ของเฉลย่ี สว่ นของเจา้ ของเฉลยี่ = 855,000 x 6,505,000 x 3,998,000 = 855,000 x100 6,505,000 x 3,998,000 x 2,200,000 2,200,000 = 38.86% ปี 2551 ROE = อตั รากําไรสทุ ธิ x อัตราการหมุนเวียนของสินทรพั ย์รวม x Financial Leverage = 546,000 x 5,806,000 x 3,868,000 = 546,000 x100 5,806,000 3,868,000 2,056,000 2,056,000 = 26.55%

155 สรุป การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน เป็นการนําข้อมูลในรายงานทางการเงินมาทําการวิเคราะห์ โดยการหาสัดส่วนระหว่างรายการหนึ่งกับอีกรายการหนึ่ง เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจ การ วิเคราะห์โดยใช้อัตราส่วนจะให้ข้อเท็จจริงเร่ืองต่าง ๆ แก่ผู้วิเคราะห์ประกอบการคาดคะเนเหตุการณ์ใน ภายหน้า ผู้บริหารต้องการทราบเกี่ยวกับผลของการดําเนินงานในอนาคต และการคาดคะเนเก่ียวกับเงิน ปนั ผลเป็นประการสําคัญ ผูใ้ ห้กยู้ มื ระยะยาวต้องการทราบว่าผลกําไรจะเพียงพอจ่ายดอกเบี้ยจ่ายและเงิน สดท่ีจะใช้จ่ายเมื่อหนี้ถึงกําหนดหรือไม่ ผู้ให้กู้ระยะสั้นจะมีความสนใจต่อเร่ืองดังกล่าวน้อยมาก แต่ ตอ้ งการทราบผลการดําเนินการในระยะสั้น อัตราส่วนทางการเงิน แบ่งเป็น 4 ประเภทได้แก่ อัตราส่วนเพ่ือการวิเคราะห์สภาพคล่อง อตั ราสว่ นเพื่อการวเิ คราะหค์ วามสามารถในการชําระหนี้ อตั ราสว่ นเพื่อการวิเคราะห์ความสามารถในการ ทาํ กําไรและ อตั ราสว่ นแสดงความสามารถในการทาํ กาํ ไร ในการใชอ้ ตั ราส่วนวิเคราะห์ ผู้ทําการวิเคราะห์จะต้องระวังไว้ด้วยว่า อัตราส่วนเดียวไม่สามารถ ที่จะทําให้ผู้วิเคราะห์ชี้ได้ว่าฐานะของกิจการเป็นอย่างไร จึงต้องใช้อัตราส่วนอ่ืนประกอบกันซึ่งการนําผล การวิเคราะหอ์ ตั ราส่วนไปใช้นั้นผู้บริหารควรคํานึงถึงข้อจํากัดต่าง ๆ ของอัตราส่วนโดยมีการนําข้อมูลอื่น ท่ีไม่ใช่ตวั เลขมาประกอบดว้ ย

156 คาศัพท์ทีค่ วรทราบ หน่วยที่ 6 การวิเคราะห์อัตราสว่ นทางการเงนิ คาศพั ท์ ความหมาย Financial Ratio Analysis อัตราสว่ นทางการเงิน Window Dressing การตกแต่งบัญชี True Values มูลค่าท่ีแท้จริง Comparative Ratios การเปรยี บเทยี บอัตราส่วนทางการเงนิ Intra company Comparisons Standard Ratio การวิเคราะห์เปรยี บเทยี บภายในกิจการ Industrial Average Ratios อตั ราสว่ นมาตรฐาน Intercompany Comparisons อตั ราส่วนถัวเฉลีย่ ของอุตสาหกรรม Liquidity Ratios การวิเคราะหเ์ ปรียบเทยี บกบั บรษิ ัทอื่น Leverage Ratios or Financial Ratio อตั ราส่วนเพือ่ การวเิ คราะหส์ ภาพคล่อง Profitability Ratios อัตราส่วนเพอ่ื การวิเคราะห์ความสามารถในการชาํ ระหน้ี Efficiency Ratios อัตราสว่ นเพ่ือการวิเคราะห์ความสามารถในการทํากาํ ไร Current Ratio อตั ราสว่ นแสดงประสิทธิภาพในการดําเนินงาน Quick Ratio or Acid Test Ratio อัตราสว่ นทุนหมุนเวียน Account Receivable Turnover อตั ราสว่ นทุนหมนุ เวียนอยา่ งถงึ แกน่ Inventory Turnover อัตราการหมนุ เวียนของลูกหน้ี Debt Ratio อตั ราการหมนุ เวยี นของสินค้าคงเหลือ อัตราสว่ นหน้ีสินตอ่ สนิ ทรัพย์ Debt to Equity Ratio อตั ราสว่ นหนสี้ ินต่อสว่ นของเจ้าของ Long –Term Debt to Assets อัตราส่วนหนีส้ ินระยะยาวต่อสินทรพั ย์ Times Interest Earned อัตราส่วนแสดงความสามารถในการจา่ ยดอกเบีย้ Gross Profit Margin อัตรากําไรข้นั ตน้ Operating Profit Margin อตั รากาํ ไรจากการดาํ เนนิ งาน Net Profit Margin อัตรากาํ ไรสุทธิ

157 คาศพั ท์ ความหมาย Return on Assets หรอื ROA Return on Equity or ROE อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ Earnings per Share: EPS อัตราผลตอบแทนตอ่ ส่วนของเจ้าของ Fixed Asset Turnover Ratio อัตรากําไรตอ่ หนุ้ Total Assets Turnover อตั ราการหมนุ เวียนของสินทรัพย์ถาวร อัตราการหมนุ เวยี นของสนิ ทรัพยร์ วม The DuPont Analysis การวเิ คราะหร์ ะบบดปู องท์

158 กจิ กรรม การวเิ คราะห์อตั ราสว่ นทางการเงิน ตอนที่ 1 จงตอบคาถามต่อไปนี้ 1. อตั ราสว่ นทางการเงนิ หมายความวา่ อย่างไร 2. อตั ราสว่ นทางการเงนิ มกี ี่ประเภท อะไรบ้าง 3. อตั ราส่วนวิเคราะห์สภาพคลอ่ ง มอี ะไรบา้ ง 4. จงอธิบายถึงวตั ถุประสงค์ของการวเิ คราะห์อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน พร้อมท้ังแสดงสูตรในการ คํานวณ 5. กจิ การสามารถทราบจดุ อ่อน จดุ แข็ง ของธรุ กิจโดยการเปรยี บเทียบกบั อะไรบา้ ง 6. อตั ราสว่ นทางการเงนิ ใดบ้างท่ีใชว้ ิเคราะห์ ประสิทธิภาพในการดาํ เนินงาน 7. อตั ราส่วนที่ใชใ้ นการวเิ คราะห์สภาพเสยี่ งมอี ะไรบา้ ง 8. อตั ราการหมุนเวยี นของลูกหนี้คํานวณได้อยา่ งไร 9. อตั ราส่วนท่ีใชว้ ดั ประสิทธิภาพในการทาํ กาํ ไร มอี ะไรบา้ ง 10. การวิเคราะห์ระบบดูปองท์คืออะไร จงอธบิ าย

159 ตอนท2ี่ ข้อ.6-1 ตอ่ ไปน้ีเปน็ งบการเงินของบริษัท ปลายทาง จํากัด บริษทั ปลายทาง จํากัด งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 25x4 สนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และส่วนของผูถ้ ือหุ้น เงินสด 100,000 เจ้าหนกี้ ารค้า 110,000 ลกู หน้กี ารค้า 125,000 หน้ีสินระยะยาวครบกําหนดใน 1 ปี 30,000 สินค้าคงเหลอื 250,000 ดอกเบยี้ ค้างจ่าย 12,000 คา่ ใช้จา่ ยล่วงหน้า 10,000 หนีส้ ินระยะยาว 300,000 ท่ดี ิน อาคารและอุปกรณ์-สทุ ธิ 500,000 ห้นุ สามัญ(หุ้นละ 5 บาท) 500,000 สินทรัพยอ์ ื่น 215,000 กําไรสะสม 248,000 1,200,000 1,200,000 ขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ ยอดขายเช่อื 820,000 บาท ต้นทุนขาย 70% ของยอดขาย สมมติ 1 ปี = 360 วนั ให้ทาํ คาํ นวณอตั ราส่วนต่อไปน้ี 1. อตั ราส่วนทนุ หมุนเวยี น 2. อัตราสว่ นทนุ หมนุ เวยี นอย่างถึงแก่น 3. อัตราการหมุนเวยี นของลูกหน้ี 4. ระยะเวลาถวั เฉลย่ี ในการเก็บหนี้ 5. อัตราการหมุนเวียนของสินคา้ คงเหลือ 6. ระยะเวลาที่ธุรกิจเกบ็ สนิ ค้าไว้ก่อนขาย ข้อ.6-2 ตอ่ ไปนเ้ี ป็นยอดคงเหลอื ของบัญชตี ่าง ๆ ของบรษิ ทั นครา จาํ กัด (บางส่วน) 31 ธ.ค. 25x1 31 ธ.ค. 25x2 เงนิ สด 65,000 54,800 หลกั ทรัพย์ในความตอ้ งการของตลาด 20,000 20,000 ลกู หนี้ 28,000 35,000

160 สนิ ค้า 35,000 38,000 คา่ ใชจ้ ่ายล่วงหน้า 2,000 1,750 ขายสนิ ค้า (สุทธิ) 90,000 99,000 ตน้ ทุนขายสินคา้ 79,000 83,000 เงนิ เบกิ เกนิ บญั ชธี นาคาร 5,000 6,000 เจา้ หน้กี ารค้า 10,500 14,000 เจ้าหนีจ้ าํ นอง 42,000 42,000 ต๋ัวจํานอง 6,000 8,000 ซอื้ สินค้า 60,000 86,000 ให้ทาํ 1. คํานวณหาอตั ราสว่ นสภาพคลอ่ ง 2. วิเคราะห์และแปลความหมาย ข้อ.6-3 จงเตมิ ตัวเลขในงบแสดงฐานะการเงนิ ตามรายละเอียดดังน้ี อตั ราสว่ นทนุ = 5 เท่า อัตราสว่ นทนุ หมนุ เวียนอยา่ งถึงแกน่ = 2.5 เท่า ระยะเวลาถัวเฉล่ียในการชําระหน้ี = 18.25 วัน ซ้อื สนิ คา้ เชอ่ื = 800,000 บาท สมมติว่า 1 ปี มี 365 งบแสดงฐานะการเงิน สนิ ทรพั ย์ หน้สี ินและส่วนของผถู้ ือห้นุ สนิ ทรพั ย์หมนุ เวยี น หน้สี ินหมนุ เวียน เงินสด 50,000 เจา้ หน้ี ................. 40,000 ลูกหนี้ .............. ต๋วั เงนิ จา่ ย ................ สนิ คา้ .............. หนี้สินไมห่ มุนเวยี น 220,000 500,000 สนิ ทรพั ยไ์ มห่ มุนเวยี น ............... ส่วนของผ้ถู อื หนุ้ 500,000

ขอ้ .6-4 ตอ่ ไปน้เี ป็นงบการเงินของบรษิ ัท แสตมป์ จํากัด 161 บริษัท แสตมป์ จาํ กดั 25X2 งบแสดงฐานะทางการเงนิ 55,000 40,000 ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x1 และ 25x2 90,000 125,000 25X1 23,000 333,000 สนิ ทรพั ย์ 315,000 สนิ ทรัพยห์ มุนเวยี น 648,000 เงนิ สด 60,000 42,000 100,000 เงินลงทุนระยะส้ัน 45,000 40,000 182,000 ลกู หนก้ี ารค้า-สทุ ธิ 94,000 150,000 สินค้าคงเหลือ 130,000 332,000 คา่ ใช้จ่ายล่วงหนา้ 25,000 200,000 116,000 รวมสนิ ทรัพยห์ มนุ เวียน 354,000 316,000 สนิ ทรพั ย์ไม่หมนุ เวียน ทด่ี ิน อาคารและอปุ กรณ์-สทุ ธิ 330,000 รวมสนิ ทรัพย์ 684,000 หนี้สนิ และส่วนของผู้ถอื หนุ้ หนสี้ นิ หมุนเวยี น เจ้าหนก้ี ารคา้ 45,000 ตวั๋ เงินจา่ ย 100,000 ค่าใช้จา่ ยคา้ งจ่าย 40,000 รวมหน้ีสินหมุนเวียน 185,000 หนสี้ นิ ไม่หมนุ เวยี น หุ้นก้รู ะยะยาว 150,000 รวมหน้สี ิน 335,000 สว่ นของผถู้ อื หุน้ หนุ้ สามญั (มลู คา่ หนุ้ ละ 10 บาท) 200,000 กําไรสะสม 149,000 รวมส่วนของผูถ้ ือหนุ้ 349,000

162 รวมหนส้ี นิ และส่วนของผ้ถู อื หนุ้ 684,000 648,000 บริษทั แสตมป์ จาํ กัด งบกาํ ไรขาดทนุ สําหรบั ปี ส้นิ สุดวนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 และ 25x2 25x1 25x2 790,000 ขายสุทธิ 850,000 570,000 220,000 หกั ตน้ ทนุ ขาย 610,000 180,000 40,000 กาํ ไรขนั้ ตน้ 240,000 10,000 30,000 หกั คา่ ใชจ้ ่ายในการดาํ เนนิ งาน 194,000 12,000 28,000 กาํ ไรจากการดําเนนิ งาน 46,000 หัก ดอกเบี้ยจ่าย 11,500 กําไรก่อนภาษเี งินได้ 34,500 หกั ภาษเี งินได้ 13,800 กําไรสทุ ธิ 32,200 ให้ทํา 1. อตั ราส่วนวเิ คราะหส์ ภาพคลอ่ ง 2.อตั ราส่วนวิเคราะห์สภาพเสีย่ ง

163 ขอ้ .6-5 บริษัท ฝนดาวตก จาํ กดั มงี บแสดงฐานะการเงนิ ดังต่อไปนี้ งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x2 สนิ ทรพั ย์ หนีส้ นิ และสว่ นของผู้ถือหนุ้ เงินสด 9,600 เจ้าหนก้ี ารค้า ................ ลกู หนี้การคา้ ................. ต๋ัวเงนิ จา่ ย 35,000 สินคา้ ................ คา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ย 20,000 ทีด่ ิน อาคารและอุปกรณ์(สุทธิ) ................. หน้ีสินระยะยาว ............. สว่ นของเจ้าของ 54,000 รวมสินทรพั ย์ ................ รวมหนี้สนิ และส่วนของ.ผ...้ถู ..ือ..ห...ุ้น........................... ข้อมูลเพิม่ เติม 1. ยอดซอ้ื เชอื่ 365,000 บาท 2. อัตรากาํ ไรขัน้ ตน้ 30 % 3. อตั ราการหมุนของสินทรัพย์ 2.45 รอบ 4. อตั ราการหมุนเวียนของเจา้ หน้ี 12 รอบ 5. อตั ราสว่ นทนุ หมนุ เวยี นอยา่ งถงึ แกน่ 0.76 เท่า 6. อัตราส่วนหน้สี ินตอ่ ส่วนของเจา้ ของ 1.47 เทา่ 7. อัตราการหมนุ เวยี นของสนิ ค้าคงเหลือ 6 รอบ ใหจ้ ัด ทาํ งบแสดงฐานะการเงินใหส้ มบูรณ์ตามหลกั การบัญชี ขอ้ .6-6 ต่อไปนเ้ี ปน็ ขอ้ มูลบางส่วนของบริษทั ยอดรัก จํากัด ณ วันส้นิ งวด ขายเชือ่ 2,500,000 ต้นทนุ ขาย 1,500,000 80,000 ดอกเบย้ี จ่าย 30,000 ภาษีเงนิ ได้ 2,000,000 กําไรสทุ ธิ 350,000 สนิ ทรัพย์รวมเฉล่ยี สว่ นของผูถ้ ือหุ้นเฉล่ยี 800,000 ใหท้ าํ คาํ นวณอัตราส่วนวเิ คราะห์ความสามารถในการทํากําไร

164 แบบทดสอบหลงั เรยี น หน่วยท่ี 6 การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงนิ จงเลอื กคาตอบทีถ่ กู ทสี่ ุดเพียงขอ้ เดียว 1. อตั ราสว่ นทางการเงนิ มกี ่ปี ระเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 2. อตั ราสว่ นทนุ หมนุ เวียน (Current Ratio) คือขอ้ ใด ก. สนิ ทรัพย์หมนุ เวยี น – หน้ีสินหมนุ เวยี น ข. สินทรพั ย์หมนุ เวยี น / หนี้สนิ หมนุ เวียน ค. สนิ ทรัพย์สภาพคล่องสงู - หนีส้ ินหมุนเวยี น ง. สัดส่วนระหว่างสินทรัพยห์ มุนเวยี นกับหนีส้ ินทั้งสนิ้ 3. Current Ratio มีคา่ เท่ากบั 1.5 หมายความวา่ ก. สินทรัพยห์ มนุ เวียนมมี ากกวา่ หนี้สินหมุนเวียน 1.5 เท่า ข. กิจการมสี ภาพคลอ่ งสงู ค. กิจการถอื สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวียนไว้มากทําใหเ้ สยี โอกาสในการลงทนุ ง. กิจการมสี ภาพคลอ่ งตํา่ 4. ขอ้ ใดใชค้ าํ นวณอัตราผลตอบแทนจากสนิ ทรัพย์ ก. กาํ ไรขนั้ ต้น/สนิ ทรพั ย์รวมเฉลีย่ ข. กาํ ไรสทุ ธิ/สนิ ทรัพย์รวมเฉล่ีย ค. ขายสทุ ธ/ิ สินทรพั ยร์ วมเฉล่ยี ง. สนิ ทรพั ยร์ วมเฉลีย่ /ขายสทุ ธิ 5. อัตราส่วนทางการเงิน หมายถึง ก. การคํานวณร้อยละของรายการในงบการเงนิ ข. การหาความสัมพันธ์ระหว่างรายการ 2 รายการในงบการเงิน เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลจาก งบ การเงิน

165 ค. การใชเ้ ครอ่ื งมือในการจดั ทาํ รายงานทางการเงนิ โดยเทียบสดั สว่ นกับ100 ง. การวิเคราะห์งบการเงนิ รูปแบบหน่ึงโดยการเปรียบเทียบ 6. ขอ้ ใดคอื ไม่ใช่ ข้อจํากดั ในการวเิ คราะห์อัตราส่วน ก. การตกแต่งบญั ชี ข. ปัจจยั เกย่ี วกบั ฤดกู าล ค. วธิ ีปฏิบตั ิทางบญั ชีท่แี ตกตา่ งกัน ง. อตั ราส่วนทีเ่ ลือกใช้ 7. อัตราส่วนใดแสดงถึงประสิทธภิ าพในการบริหารลกู หน้ี ก. Current Ratio ข. Acid-test Ratio ค. Account Receivable Turnover Ratio ง. Inventory Turnover Ratio 8. ขอ้ ใด ไม่ใช่ อตั ราส่วนทใ่ี ชว้ ิเคราะหส์ ภาพเส่ยี ง ก. Debt Ratio ข. Equity Ratio ค. Acid-test Ratio ง. Total Asset to Owners’ Equity 9. อตั ราสว่ นหน้สี นิ ตอ่ สินทรัพย์ เทา่ กบั 0.40 หมายความว่า ก. สนิ ทรพั ยท์ ีก่ จิ การมอี ย่ไู มเ่ พยี งพอทีจ่ ะชําระหน้ี ข. สินทรพั ยเ์ ท่ากบั 1 จะใช้เงินทนุ จากหนสี้ ิน 0.40 ค. สินทรัพย์เท่ากับ 1 จะใชเ้ งินทนุ จากส่วนของเจา้ ของ 0.60 ง. ถูกทั้งขอ้ ข. และขอ้ ค. 10. การวิเคราะหร์ ะบบ Du Pont คือข้อใด ก. Asset Turnover x Return on Sales ข. Return on Sales x Return on Owners’ Equity ค. Return on Asset x Asset Turnover ง. Return on Sales x Return on Asset