การเป่าขลุ่ยเพียงออเบื้องต้น

การเป่าขลุ่ยเพยี งออ เบ้ืองต้น

ประวัตขิ ลุ่ยเพยี งออ

ประวัติขลุ่ยเพยี งออ “ขลุ่ยเพียงออ” เป็นเคร่ืองดนตรีไทย ท่ีจัดอยู่ใน เครื่องดนตรีประเภทเป่า ไม่มีล้ิน และเป็นเครื่องดนตรี โบราณของไทยชนิดหน่ึง สันนิษฐานว่าอาจจะเกิดข้ึนก่อน หรือในสมัยกรงุ สุโขทัยเปน็ ราชธานี

ประวตั ขิ ลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยได้ผ่านการวิวัฒนาการมาเป็นระยะเวลา ยาวนาน มาจากป่ีออ้ ซ่งึ ตวั ปห่ี รอื เลาทาจากไม้รวกทอ่ นเดียว ไม่มีข้อ และมีล้ินซึ่งทาด้วยไม้อ้อลาเล็กสาหรับเป่าให้เกิด เสียง หลังจากนั้นจึงปรับเปล่ียนรูปร่าง และวิธีเป่าจนกลาย มาเปน็ ขลุ่ยอย่างทีเ่ รียกกนั ในปจั จุบนั น้ีว่าเปน็ ขลุ่ยเพยี งออ

ป่อี อ้

ขล่ยุ เพยี งออ

องคป์ ระกอบ ของขลยุ่ เพยี งออ

องคป์ ระกอบของขลยุ่ เพยี งออ ขลุ่ยเพียงออ ทาจากไม้รวกปล้องยาวๆ ด้านหน้า เจาะรูเรียงกันสาหรับใช้นิ้วปิดเปิดบังคับเสียง และใช้ปาก เป่าลมจะทาเกดิ เป็นเสียงสงู ตา่ ทีต่ า่ งกัน มีชือ่ เรยี กสว่ นประกอบตา่ ง ๆ ดังน้ี

เลาขลุ่ย คอื ตวั ขลยุ่ มขี นาดแตกต่างกนั ไปตามชนิดของขลยุ่ มักนิยมประดษิ ฐ์ ลวดลายต่าง ๆ ลงบนตัวขลุ่ย เช่น ลายดอกพิกุล ลายหิน และลายลูกระนาด เป็นต้น ถ้าเป็นขลุ่ยไม้ไผ่นิยมจะทาลวดลายลงบนเลาขลุ่ย แต่ถ้าเป็นไม้เน้ือ แข็ง

ดาก คอื ไม้อดุ ปากขลุ่ย นยิ มใชใ้ นไม้สักทอง เหลากลมให้คบั แน่นกับร่อง ภายในของปากขลุ่ย ฝานให้เป็นช่องว่าง ลาดเอียงตลอดชิ้นดาก ให้เป่าลม ผ่านไปได้

รูเป่า เปน็ รูสาหรับเปา่ ลมเขา้ ไป

รปู ากนกแก้ว เป็นรูท่ีเจาะร่องรับลมจากปลายดากภายในขลุ่ย อยู่ด้านเดียวกับ รเู ปา่ อย่สู ดุ ปลายดากพอดี เป็นรปู สี่เหลี่ยมผืนผา้ รปู ากนกแก้วน้ีทาให้ เกดิ เสียง

รูนิว้ คา้ เป็นรูสาหรับให้น้ิวหัวแม่มือปิดเพื่อบังคับเสียง และประคองเลา ขลุ่ยขณะเปา่ อยู่ดา้ นลา่ งเลาขลุ่ยตอ่ จากรปู ากนกแกว้ ไปทางปลายเลาขลุ่ย

รบู ังคับเสียง เปน็ รูที่เจาะเรยี งอยดู่ า้ นบนของเลาขล่ยุ มีอยู่ ๗ รู ด้วยกนั

รรู อ้ ยเชือก มี ๔ รู หรอื ๒ รกู ไ็ ด้ อยู่ทางส่วนปลายของเลาขลยุ่ โดยการเจาะทะลุ บน-ล่าง และ ซ้าย-ขวา ให้เยื้องกันในแต่ละคู่ ช่างบางคนได้กล่าวไว้ว่า ความ จรงิ จุดประสงคห์ ลักไมไ่ ด้ไวร้ ้อยเชือกท่จี รงิ ทาเพอ่ื ใหเ้ สียงของขลยุ่ ไดท้ นี่ ัน่ เอง

การฝึกหดั เป่าขล่ยุ เพยี งออ

ให้เผยอริมฝีปากด้านบนและล่างจรดลงบนรูปากเป่า จัดเลา ขลุ่ยให้ต้ังได้มุมประมาณ ๔๕ องศา กับลาตัวโดยทอดแขนไว้ข้างลาตัว พองาม (ไม่กางศอกมากจนเกินไป) เป่าลมให้เหมาะสมไม่เบาและแรง จนเกินไป

การวางน้วิ มอื ด้านบน การวางน้วิ มือดา้ นลา่ ง

โด (เสียงต่้า) ปดิ หมดทกุ นวิ้

เร เปิดนิ้วกอ้ ย

มี เปิดนวิ้ กอ้ ย และนิ้วนาง

ฟา เปดิ นวิ้ กอ้ ย นาง และนิ้วกลาง

ซอล เปดิ นิว้ ดา้ นล่างท้งั หมด

ลา น้ิวช่วงล่างเปดิ ท้งั หมด และ เปดิ นิ้วนางช่วงบน

ที เปดิ น้ิวชว่ งล่างท้งั หมด สว่ นชว่ งบนจะปิดน้วิ ชแ้ี ละรนู ิ้วค้า (หลงั เลาขล่ยุ )

โด (สงู ) เปดิ น้ิวชว่ งล่างทง้ั หมด ส่วนช่วงบนปดิ นวิ้ ช้ี

สัญลกั ษณ์แทนเสยี งของตัวโน้ต โด แทนด้วย ด ซอล แทนด้วย ซ เร แทนด้วย ร ลา แทนดว้ ย ล มี แทนดว้ ย ม ที แทนด้วย ท ฟา แทนด้วย ฟ

แบบฝึกหัด 1. - - - ด - - - ร - - - ม - - - ฟ - - - ซ - - - ล - - - ท - - - ด้ 2. -ด-ด -ด-ด -ร-ร -ร-ร -ม-ม -ม-ม -ซ-ซ -ซ-ซ

แบบฝกึ ท้านองง่าย ๆ ---- -ด-ด -ร-ร -ม-ม ---- -ด-ด -ร-ร -ม-ม -ซ-ซ -ม-ม -ร-ร -ด-ด กลบั ตน้