เทพในตำนานไทย ที่คุณต้องรู้จัก!!

เทพในตำ�นานไทย ทีค่ ุณต้องรู้จกั !! ฉบบั ยอ่ เพอื่ คุณ

คานา เร่อื งราวของเทพเจ้าของไทย มกั จะอยใู่ นความเช่ือพราหมณฮ์ นิ ดูและเปน็ พระราช นพิ นธข์ องรชั กาลที่9 มคี วามเชือ่ ต้ังบรรพบุรุษมาสู่ถึงยุดสมยั ใหม่ ความเช่ือนี้ ทาให้เราสนใจ วา่ เทพของไทยนนั้ มีองคอ์ ะไรบ้าง อยากจะทราบทม่ี า ความเป็นมาของเทพเจา้ และตัว ข้าพเจา้ เองก็เป็นบคุ คลท่ีสนใจในเรอ่ื งนี้ แลว้ ได้ไปปรึกษา คน้ หาตามรา้ นหนงั สอื และ ตาม หอ้ งสมุด การทาหนังสอื E book เป็นครง้ั แรกของข้าพเจา้ เปน็ ผลงานแรกดังกล่าวยงั ไม่มี ความเปน็ รูปเปน็ ร่างเท่าใดนกั ถึงตอนน้ีแนวความคดิ ของขา้ พเจ้าในเรอ่ื ง เทพเจา้ จง่ึ ก่อตัว เป็นรูปเป็นร่างมากข้นึ ข้าพเจ้าจงึ เรม่ิ วางเคา้ โครงของประวัติความเป็นมาของเทพเจา้ หาหลายๆตารา หา ลายๆเวบ็ เพอ่ื ความม่นั ใจวา่ เรือ่ งท่ีเราสนใจนน้ั ถูกรเึ ปลา่ มตี าราอนั ไหนทแ่ี ปลกรึเปลา่ ได้ รวบรวมเนอ้ื หาท้ังหมดทห่ี ามา ได้ดาเนินการทาหนงั สอื E book และกลายมาเปน็ ผลงาน ดังท่ที า่ นจะได้อา่ นต่อไปน้ี

สารบัญ เร่ือง หนา้ พระพรมหม 1 พระวษิ ณุ หรือ พระนารายณ์ 2 พระศิวะ 3 พระพิฆเนศ 4 พระแม่กาลี 5 พระราม 6

พระพรหม เป็นเทพเจ้าสงู สดุ (ตรีมรู ติ) ในคติของ ศาสนาฮนิ ดู เป็นเทพเจา้ แห่งการสร้างสรรค์ ความเมตตา เปน็ พระผูส้ ร้างโลกและให้กาเนิด สง่ิ ตา่ ง ๆ ในจกั รวาล และใหก้ าเนดิ คัมภีร์พระ เวทพระพรหมมสี ่พี กั ตร์ พระศอสวมลกู ประคา พระหัตถ์แตล่ ะข้างถอื ดอกบัว, คมั ภรี ์ และ หมอ้ นา้ มีพาหนะเป็นหงสห์ รอื หา่ น พระชายา คอื พระสุรัสวดี เทพแี หง่ ศลิ ปะวิทยาการและ ความรอบรู้ ในคัมภีร์มัตสยาปรุ าณะเลา่ ว่า พระ พรหมเดิมทีมถี งึ หา้ พักตร์ การทีม่ ีห้าพกั ตร์ เกิดจาก การท่ีพระพรหมใหไ้ ด้กาเนิดผู้หญิง นางหน่ึงช่อื ศตรูป ขึ้นมา ความงามของศตรปู ทาให้พระองคห์ ลงใหล เมื่อศตรปู น้ี เคล่ือนไปทางใด พระพรหมก็จะหนั พระพกั ตร์เพือ่ มองตามไปด้วย แตว่ า่ มีครั้งหนึ่ง ที่พระพรหมไปดูแคลนพระศิวะเขา้ ทาให้พระศวิ ะพิโรธ และใชไ้ ฟบรรลยั กัลปจ์ าก พระเนตรทสี่ ามทกี่ ลางพระนลาฏเผาพระพักตรท์ อ่ี ยดู่ า้ นบนเศียรของพระพรหม จนเหลือเพียงสพ่ี กั ตร์ แต่อกี ความเชอื่ หนึ่งเลา่ วา่ เพราะพกั ตรด์ ้านบนของพระ พรหมนั้นเจดิ จรสั มาก ทาใหพ้ วกสรุ ะและอสุระทนไมไ่ ด้ จึงขอรอ้ งใหพ้ ระศิวะเป็นผู้ ตัดให้ และยงั เช่อื ด้วยว่าพระพรหมเป็นผู้สรา้ งบคุ คลในวรรณะตา่ ง ๆ จากอวยั วะแตล่ ะ สว่ น ได้แก่ พราหมณ์เกิดจากพระโอษฐ์, กษตั ริยเ์ กิดจากอก, แพศย์เกิดจากท้อง และศทู รเกิดจากเท้าในคติของชาวไทยที่รบั คตคิ วามเชื่อจากศาสนาพรหมณ์-ฮินดู เช่ือวา่ พระพรหมเป็นผู้ลิขติ ชะตาชีวติ ของบุคคลตา่ ง ๆ ตั้งแต่เกดิ จนตาย เรียกว่า \"พรหมลิขิต\" และผู้ใดที่บชู าพระพรหมอยเู่ ป็นนจิ พระองค์จะประทานพรให้สมหวัง เรียกว่า \"พรพรหม\" หรือ \"พรหมพร\"และยงั เปน็ เทพประจาทิศเบอื้ งบนอีกดว้ ย

พระวิษณุ หรือ พระนารายณ์ ท่ีรจู้ ักกันในอกี พระนามหน่ึงวา่ พระนารายณ์ เปน็ หนงึ่ ในสามตรีมรู ติ มี หนา้ ทีค่ ุ้มครองดูแลรักษาทัง้ สามโลกตาม ความเชอ่ื ของชาวฮินดู จากคมั ภรี ์พราหมณ์ รูปรา่ งลกั ษณะมีพระวรกายจะมสี ีทเี่ ปลี่ยนไป ตามยคุ ฉลองพระองคด์ ่ังกษตั ริย์ มีมงกุฎ ทอง อาภรณส์ เี หลือง มี ๔ กร ถอื สงั ข์ จักรสทุ รรศน์ คทาเกาโมทกี แต่ที่ จะพบเห็นไดบ้ อ่ ยทสี่ ุดคือถอื จักร์ สังข์ คทา สว่ นอกี กรจะถือ ดอกบัวบ้าง หรือ ไมถ่ ือ อะไรเลยบา้ ง (โดยจะอยูใ่ นลักษณะ\"ประทาน พร\") โดยปรกติ พระวิษณุ จะทรงประทับอยู่ ทเี่ กษียรสมทุ ร โดยส่วนมากจะบรรทมอยู่ บนหลงั พญาอนันตนาคราช โดยมีพระชายาคอื พระลกั ษมี คอยฝา้ ดูแลปรนบิ ตั อิ ยู่ เคียงขา้ งเสมอ พาหนะของพระวิษณุคอื พญาครุฑ พระวษิ ณุ มอี กี พระนามอีกอยา่ งหน่ึงวา่ \"หริ\" แปลวา่ ผู้ดูแลแหง่ จักรวาลถอื เปน็ เทพสงู สุด เพราะทุกอย่างเกดิ จาก \"หริ\" โดย\"หริ\"ได้แบง่ ตนเองออกเป็น ๓ คอื  พระพรหม มีหน้าทส่ี ร้างและลขิ ติ สรรพสิ่งท้ังปวงในท้งั สามโลก  พระวษิ ณุ หรอื พระหริ มีหนา้ ท่ดี ูแลทั้งสามโลกให้อยู่ในความเรยี บร้อย และ สมดลุ พระศิวะ มหี น้าท่ีทาลายส่ิงที่ไม่ดีท้ังหลายท้ังปวงในโลกทง้ั สาม

พระศิวะ หรอื พระอศิ วร หนึง่ ในตรีมูรติ หรือเทพเจา้ สูงสดุ สามองค์ตามความเชื่อในศาสนาฮินดู (อกี สององค์ไดแ้ ก่ พระพรหมและพระวิษณุ) พระศิวะ ทรงมีพระลกั ษณะมรี ูปกายเปน็ ชายหนุ่มร่างกายา วรรณะขาว (สีผิวขาว) นุ่งหม่ หนังเสอื เหมอื นฤๅษี มสี งั วาลย์เปน็ ลูกประคาหรือกะโหลกมนษุ ย์ มีงเู หา่ คล้อง พระศอ ไว้พระเกศายาว ซง่ึ จะม้วนเป็นจุฑา (มวยผม) มีพระจันทร์เป็นป่นิ และแม่คงคา อยบู่ นยอดจุฑา ซง่ึ พ่นนามาตลอด และมี ตาท่สี ามกลางพระนลาฏ (หน้าผาก) ซึง่ โดยปกตจิ ะปิดอยู่เสมอ เชือ่ ว่าหากเปดิ ขึน เมือ่ ไหร่จะบนั ดาลให้ไฟบรรลัยกัลป์จะเผาผลาญล้างโลก (บา้ งวา่ เปน็ พระพรหม) ถอื ว่าเปน็ การสนิ สุดกัปหนึ่ง กอ่ นที่พระพรหมจะสรา้ งโลกขนึ มาใหม่ทรงมพี ระ พาหนะคือโคนนทิ (วัวเพศผู้สีขาวล้วน) มีพระชายาคือพระปารวตี มีโอรส 2 องค์ คือ พระขนั ทกุมารและพระพิฆเนศ ทรงประทบั อยู่ ณ เขาไกรลาส อนั เป็น ศูนยก์ ลางแห่งจกั รวาล ชายาอกี องคค์ ือพระแมค่ งคา มธี ดิ าคอื พระแม่มนสาเทวี หรอื พระยามี พระศิวะมีตานานอนั เป็นต้นแบบการร่ายราของเทพเจ้า ทาให้ทรงมพี ระนาม ว่า \"พระนาฏราช\" (พระนาฏรายรั ) เม่ือแปลงกายลงไปปราบฤๅษีท่ีไมป่ ระพฤตติ น อยใู่ นเพศดาบส ซ่ึงต่อมาชาวฮินดูไดถ้ อื เอาท่ารา่ ยรานีเปน็ ตน้ แบบของการร่ายรา ต่าง ๆ มาตราบจนปจั จบุ นั นอกจากนแี ล้ว พระศิวะยังถอื วา่ เปน็ เจ้าแห่งผหี รือปีศาจอกี ด้วย โดยมีพระ นามเรียกวา่ \"ปีศาจบดี\" หรอื \"ภเู ตศวร\" และมีพระนามอื่นอีก เช่น \"รทุ ร\", \"ศงั กร\", \"ศลุ ี\", \"นิลกัณฐ์\", \"หระ\" หรอื \"อีสาน\" และยังเป็นเทพประจาทศิ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื หรอื อสี าน อีกด้วย

พระพิฆเนศ ชาวไทยนิยมเรียกว่า พระพิฆเนศ พระนามอ่นื ทีพ่ บ เช่น พระพิฆเณศวร พระพิฆ เณศวร์ หรอื พระคณปติ เป็น เทวดาในศาสนาฮินดูท่ีไดร้ บั การ เคารพบชู าอย่างแพร่หลายทส่ี ุด มกี ารเคารพอย่างแพรห่ ลายทง้ั ในประเทศอินเดยี , เนปาล, ศรี ลังกา, ฟิจิ, ไทย, บาหลี, บังคลา เทศ[5] นิกายในศาสนาฮนิ ดูทกุ นิกายล้วนเคารพบูชาพระคเณศ ไมไ่ ด้จากดั เฉพาะในคาณปตั ยะ เทา่ นนั้ และการบูชาพระคเณศ ยงั พบในพุทธและไชนะอกี ดว้ ย พระลักษณะทโี่ ดดเด่นจากเทพ องคอ์ ืน่ ๆ คือพระเศยี รเป็นชา้ ง เป็นทเี่ คารพกันโดยทั่วไปใน ฐานะของเทพเจา้ ผ้ขู จัดอุปสรรค,องคอ์ ุปถัมภ์แหง่ ศลิ ปวทิ ยาการ วทิ ยาศาสตร์ และ ศาสตร์ทั้งปวง และทรงเป็นเทพเจา้ แห่งความฉลาดเฉลียวและปญั ญาในฐานะท่ี พระองค์ยังทรงเป็นเทพเจา้ แห่งการเริ่มต้น ในบทสวดบูชาต่าง ๆ ก่อนเริ่มพธิ ีการ หรือกิจกรรมใด ๆ ก็จะเปลง่ พระนามพระองค์กอ่ นเสมอ ๆ

พระแมก่ าลี เป็นปางอวตารภาคหน่งึ ของพระอุมาเทวี ในศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู ลักษณะ พระวรกายมีกายสดี าสนิท มพี ระพกั ตรท์ ี่ มลี กั ษณะดรุ า้ ย มี ๑๐ พระกร ถืออาวธุ รา้ ย แลบลน้ิ ยาวถึงทรวงอก ท่ีริมฝปี ากมี เลือดไหลหยดเปน็ ทางยาว เคร่ืองประดบั เป็นหัวกะโหลก มงี ูใหญ่ร้อยคาดองค์เป็น สังวาลย์ พระแม่กาลี หรอื เจา้ แม่กาลี ทรงมี อานาจอิทธิฤทธ์ิในการปราบปรามสิ่งชั่ว ร้ายท้ังปวง มเี ทวานภุ าพอนั แรงกล้า สรา้ งความวิบัตแิ ก่เหล่าอสูรอย่างรนุ แรง และเด็ดขาด แฝงเร้นไวซ้ ึ่งความน่ากลัว ผู้ บชู าพระแมก่ าลอี ย่างถกู ต้องและเคร่งครดั พระแมจ่ ะประทานความแข็งแกรง่ ความกล้าหาญ และอานาจเหนือผอู้ ื่น พระแมก่ าลี ตามความเชือ่ ของไทยนั้นทรงมพี ลังอานาจในการขจดั คณุ ไสย ลบล้างไสยเวทย์ด้านมดื หากบุคคลใดถูกกระทาทางไสยศาสตร์ เม่อื ผู้นั้นได้ สวดบชู าอ้อนวอนตอ่ พระองคท์ ่านแลว้ พระองคท์ า่ นกม็ กั ให้พรซึ่งขจัดสงิ่ อาถรรพ์ ช่วั รา้ ยให้มลายหายไป และประทานส่งิ ทเ่ี ปน็ ไปได้ยากให้ไดร้ ับอย่างงา่ ยดาย ผู้ใด กระทาการสวดบชู า สรรเสริญ และถวายเครอื่ งสังเวยแด่พระแมก่ าลีเป็นประจา พระองค์ท่านจะประทานความปลอดภัยมาสู่ผนู้ ั้น ทรงดลบนั ดาลให้เกิดความสนั ติ ผาสกุ แกผ่ คู้ รองเรือนทั่วไป คุ้มครองผู้บูชาจากภยันตรายและอุบัตเิ หตุร้ายแรง

พระราม ปางหนงึ่ ของพระนารายณห์ รือพระวิษณุ ทรงธนเู ป็นอาวธุ (3 คน)เป็นตัวละครเอก ในเรือ่ งรามเกียรติ์ ซ่งึ ชาวฮินดูเชอ่ื วา่ เปน็ รา่ งอวตารปางท่ี 7 ของพระวษิ ณุ อวตาร ลงมาเปน็ โอรสทา้ วทศรถและนางเกา สรุ ิยา มพี ระวรกายเป็นสีเขียว ทรงธนูเป็น อาวธุ มีศรวิเศษสามเล่มคือ ศรพรหม มาตร ศรอคั นิวาต และศรพลายวาต เวลา สาแดงอิทธฤิ ทธ์จิ ะปรากฏเปน็ 4 มือ ทรง เทพอาวุธ ตรี คฑา จักร สงั ข์ พระรามมพี ระอนุชาร่วมพระบิดา 3 พระองค์ ได้แก่ พระพรต พระ ลกั ษมณ์ และพระสัตรุด พระรามในความเชอ่ื ของไทย ชาวไทยมคี ติความเช่อื ว่า พระมหากษัตริย์ ถือเป็นพระนารายณ์อวตาร พระ นามของกษัตรยิ ์จงึ มคี าว่า ราม อยดู่ ว้ ยเสมอ เช่น สมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 (พระ เจา้ อู่ทอง) หรอื แม้กระทงั่ ในสมัยกรงุ สโุ ขทยั ก็มพี ระมหากษัตรยิ ท์ รงพระนามวา่ พ่อขุนรามคาแหงมหาราช จนกระท่ังราชวงศ์จักรกี ข็ านพระนาม กษตั ริย์แต่ละรัช สมยั ว่า สมเด็จพระรามาธบิ ดี เช่น พระบาทสมเดจ็ พระรามาธิบดีที่ 9 หรือ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช

จดั ทำ�โดย ดวงฤทยั กุลบตุ ร