หน่วยที่ 1 ความเป็นไทย เรื่องการแสดงความเคารพ

ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 5 วิชาหน้าท่พี ลเมอื ง โดยคุณครูประภัสสร แสงกลา้ http://w w w.free-pow erpoint-templates-design.com

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 1 ความเป็ นไทย Prapatsorn Sangkla http://w w w.free-pow erpoint-templates-design.com

สาระการเรียนรู้ ความเป็ นไทย 01 มารยาทไทย การแสดงความเคารพ การสนทนา การแต่งกาย การมีสัมมาคารวะ

๑. มารยาทไทย

“ไปลา-มาไหว”้ มารยาทไทยทเี่ ป็น วัฒนธรรมการทกั ทาย เวลาพบปะกัน หรอื ลาจากกนั

มารยาทไทย มารยาท คอื การแสดงกิริยาให้เหมาะสมกับบคุ คล สถานท่ี และ กาลเทศะ มารยาทไทยถอื เป็ น เอกลักษณ์และมรดกของชาติ การเหน็ คณุ ค่า อนุรกั ษ์และมกี ารปฏิบัตทิ ถ่ี กู ต้องตามแบบแผน ถือเป็ นการ เผยแพร่และเป็ นตวั อย่างทด่ี ใี ห้แก่ผ้ทู ไ่ี ด้พบเหน็ มารยาทไทยทค่ี วรร้จู กั และปฏบิ ตั เิ น่อื งจากเป็ นพนื้ ฐานของการอย่รู ่วมกนั ใน สังคม ได้แก่ การแสดงความเคารพ การสนทนา การแต่งกายและการมีสัมมา คารวะ

การแสดงความเคารพ

๑.๑ การแสดงความเคารพ การแสดงความเคารพคอื ส่งิ แรกท่คี นพงึ ปฏิบัตติ ่อกนั เม่อื พบหน้า มารยาทไทยมกี ารแสดง ความเคารพท่แี ตกต่างกนั ไปตามอายุ ตาแหน่ง สถานะของบุคคล โอกาส และสถานทร่ี ปู แบบการแสดง ความเคารพท่คี วร ปฏิบตั ใิ ห้ถูกต้อง มีดังนี้

๑) การไหว้ (วันทา) เป็ นการแสดงความเคารพอยา่ งสูง เป็ นมารยาทไทยแบบหน่ึง ที่ คนปฏิบตั ิกนั มากทสี่ ุด กระทาโดยการประนมมือ แลว้ ยื่นมอื ทง้ั ๒ จรด ใบหนา้ การแสดงความเคารพ ดว้ ยการไหวแ้ บง่ ออกเป็ น ๓ ระดบั ตามฐานะ ของบคุ คล ดงั น้ ี • ระดับที่ ๑ การไหวพ้ ระ ไดแ้ ก่ การไหวพ้ ระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ รวมถึง ปูชนียสถาน ปูชนียวัตถุ ท่เี ก่ียวขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนา ใชใ้ นกรณที ่ี ไมส่ ามารถกราบแบบเบญจางคประดิษฐไ์ ด้ • ระดับท่ี ๒ การไหวผ้ มู้ ีพระคุณ ทม่ี อี ายุมากกว่า และผทู้ เ่ี คารพนับถือ • ระดับที่ ๓ การไหวบ้ คุ คลทวั ่ ไป

๑) การไหว้ (วนั ทา) การไหวแ้ ตล่ ะระดับน้นั มคี วามแตกตา่ ง กนั ผปู้ ฏิบตั ิจะตอ้ ง ปฏบิ ตั ิใหเ้ หมาะสมตามอายุ ตาแหนง่ และสถานะของบคุ คลที่ทาความ เคารพ การไหวน้ อกจาก เป็ นการแสดงความเคารพตามแบบมารยาทไทย ในทวีป เอเชยี ก็มกี ารไหวด้ ว้ ยเชน่ กัน เชน่ อนิ เดีย จีนลาวกัมพชู า การไหว้ แบบไทยจะมีลกั ษณะเฉพาะคือ ขณะทไ่ี หว้ ศอก จะอยแู่ นบชิดกบั ลาตัว

๑) การไหว้ (วนั ทา) การไหว้พระสงฆ์ การไหวพ้ อ่ แม่หรือผใู้ หญ่ การไหวบ้ ุคคลทว่ั ไป

๒) การกราบ (อภิวาท) เป็ นการแสดงความเคารพ อยา่ งสูง มีการปฏบิ ตั ิ ๒ แบบดว้ ยกัน คือ • การกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ ใชใ้ นโอกาส กราบพระ ปฏิบตั ิโดยมี อวัยวะทง้ั ๕ ไดแ้ ก่ หนา้ ผาก มอื และขอ้ ศอก ทงั้ ๒ เขา่ ทงั้ ๒ สมั ผสั กับพ้ นื การปฏิบตั ิของชายและหญิงมี ขอ้ แตกต่างกนั เล็กนอ้ ย คือ ผชู้ ายจะนงั ่ อยใู่ น ทา่ เทพบตุ ร และ ผหู้ ญิงจะนงั ่ อยใู่ นทา่ เทพธดิ า



การกราบผ้ใู หญ่ ใช้ในโอกาสทาความเคารพ ผู้ท่มี ีอายุมากและผู้มพี ระคณุ

๓) การคานับ เป็ นการแสดงความเคารพแบบสากล

๔) การถวายความเคารพพระมหากษตั ริย์ (๑) การถวายความเคารพแบบโบราณราชประเพณี (๒) การถวายความเคารพแบบสากล การถวายบังคม ชายถวายความเคารพด้วยการคานับ หญิงถวายความเคารพด้วยการถอนสายบวั

Thank you