35-นัยนา วันโณ ปวช1-4

หน่วยที่ 7 จริยธรรมกับความรับผดิ ชอบ และผลกระทบในการใช้คอมพวิ เตอร์และสารสนเทศ ในงานอาชีพ เน่ืองจากสงั คมเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT: Information Technology) และระบบสารสนเทศ (IS: Information System) ในโลกยุคปัจจบุ นั เริ่มเขา้ มามบี ทบาทเป็นอย่างมากในการดาเนินชีวติ ของมนุษยโ์ ดยเฉพาะในเชิงธุรกจิ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเงินการลงทุน และการคา้ ระหวา่ งประเทศตลอดจนการศึกษาและการบริการตา่ งๆกต็ ามสิ่ง เหลา่ น้ีลว้ นแลว้ แต่อาศยั เทคโนโลยีสารสนเทศในการอานวยความสะดวกแทบท้งั ส้ินเพราะสามารถ ประหยดั เวลาประหยดั ตน้ ทนุ มีความรวดเร็วและสามารถเช่ือมนั่ ในความถูกตอ้ งแม่นยา ของขอ้ มูลไดเ้ ป็นอยา่ งดี หลายองค์กรไดย้ อมรับและใชเ้ ป็นมาตรฐานในการช้ีถึงความน่าเช่ือถือโดยเฉพาะในกล่มุ ประเทศทพ่ี ฒั นาแลว้ เชน่ สหรัฐอเมริกาองั กฤษกล่มุ ประเทศในแถบยโุ รปอยา่ งไรก็ดีความเหล่ือมล้ากนั ทางเทคโนโลยี ไมว่ ่าจะดว้ ย ปัจจยั ใดกต็ ามทาใหเ้ กิดชอ่ งวา่ งระหวา่ งการรับรู้และการเขา้ ถึงข่าวสารของผมู้ ีขา่ วสารและผไู้ ร้ขา่ วสารหรือท่ี เรียกกนั วา่ \"“ Digital Devide” ความไมเ่ ท่าเทยี มกนั ของโอกาสในการเขา้ ถึงเทคโนโลยเี หลา่ น้ีส่ง ผลถงึ การ ละเมิดสิทธิต่างๆมากมายอาจจะดว้ ยความต้งั ใจหรือไมต่ ้งั ใจที่จะทากต็ ามส่ิงหน่ึงทีต่ อ้ งทาควบคู่กนั ไปกบั การ แกป้ ัญหาคือการป้องกนั โดยการเสริมสรา้ งจริ ยธรรมในการใชค้ อมพวิ เตอร์ส่งเสริมใหท้ ุกคนไดเ้ รียนรูแ้ ละเห็น คณุ ค่าของปัญหาท่ีจะเกดิ ข้นึ ท้งั โดยตนเองและส่วนรวม ความหมายของจริยธรรม (Ethics) จริยธรรม จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถงึ ธรรมท่เี ป็นขอ้ ประพฤตปฏิบตั ิ ศีลธรรมและกฎศลี ธรรมจากการสัมมนาของสานกั งานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาตไิ ดส้ รุปนิยามไว้ ว่าจริยธรรมคือแนวทางประพฤติปฏิบตั ิตนเพื่อการบรรลุถึงสภาพชีวิตอันทรง คุณค่าพึงประสงค์ โดยทว่ั ไปจริยธรรมมกั อิงอยู่กบั ศาสนาท้งั น้ีเพราะคาสอนทางศาสนามีส่วนสร้างระบบจริยธรรมให้ สังคม แต่ท้งั น้ีไม่ไดห้ มายความว่าจริยธรรมอิงอยู่กับหลกั คาสอนทางศาสนาเพียงอย่างเดียวแท้ท่ีจริง จริยธรรมหยง่ั รากอยู่บนวฒั นธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีและโดยนัยน้ีบางทา่ นเรียกหลกั แห่งความ ประพฤติอนั เนื่องมาจากคาสอนทางศาสนาว่าศีลธรรมและเรียกหลกั แห่งความประพฤตอิ นั พฒั นามาจาก แหล่งอ่นื ว่าจริยธรรม

คาว่า Ethics ในภาษาอังกฤษมี 2 ความหมายดงั น้ี ความหมายแรกคอื จริยธรรม (Ethics) หมายถึงประมวลกฎหมายทกี่ ลมุ่ ชนหรือสงั คมหน่ึง ๆ ยอมรับเป็น แนวควบคุมความประพฤติเพอื่ แยกแยะให้เห็นว่าอะไรควรหรือไปกนั ไดก้ บั การบรรลุวตั ถุประสงค์ ของ กลุ่ม Ethics ที่ใชใ้ นความหมายน้ีเป็นอนั เดยี วกบั จริยธรรมเช่น Medical Ethics (จริยธรรมทางการแพทย)์ ซ่ึงตรงกับความหมายของ Medical Ethics ในภาษาอังกฤษว่า The rules or principles governing the professional conduct of medical practitioners. ความหมายทีส่ องของ Ethics เป็นความหมายท่ใี ชใ้ นภาษา นกั ปรัชญาและ Ethics ในความหมายน้ีแปลเป็นไทยว่าจริยศาสตร์พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ไดใ้ หค้ วามหมายของจริยศาสตร์ไวว้ า่ ปรชั ญาสาขาหน่ึงว่าดว้ ยการแสวงหาความ ดีสูงสุดของ ชีวติ มนุษยแ์ สวงหาเกณฑใ์ นการตดั สินความประพฤตขิ องมนุษยว์ ่าอะไรถูกอะไรผิดหรืออะไรควรอะไร ไมค่ วรคาวา่ จริยธรรมอาจมีผูร้ ูใ้ ห้คาอธิบายแตกต่างกนั ออกไปตามสาขาวิชา แต่โดยสรุปแลว้ จริยธรรมก็ คือกฎเกณฑ์ความประพฤติของมนุษยซ์ ่ึงเกิดข้ึนจากธรรมชาติของมนุษยเ์ อง ได้แก่ ความเป็นผูม้ ีปัญญา และเหตุผลหรือปรีชาญาณทาใหม้ นุษยม์ ีมโนธรรมและรู้จกั ไตร่ตรองแยกแยะความดีความชวั่ , ถูก-ผดิ , ควร- ไมค่ วรเป็นการควบคุมตวั เองและเป็นการควบคมุ กนั เองในกลมุ่ หรือเป็นศีลธรรมเฉพาะกลุม่ ความหมายของจรรยาบรรณ (Code of Conduct) จรรยาบรรณจากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึงประมวลความประพฤติท่ีผู้ ประกอบอาชีพการงานแต่ละอย่างกาหนดข้ ึนเพ่ือรักษาและส่ งเสริ มเกียรติคุณชื่ อเสี ยงและฐาน ะข อง สมาชิกอาจเขียนเป็นลายลกั ษณ์อักษรหรือไม่ก็ไดเ้ ช่นจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ (Professional Code of Conduct) ความหมายของศีลธรรม (Moral) ศีลธรรม เป็นศพั ทพ์ ระพุทธศาสนาหมายถึงความประพฤติที่ดีท่ีชอบหรือธรรมในระดบั ศีลคาว่า ศีลธรรมถา้ พิจารณาจากรากศพั ทภ์ าษาละติน Moralis หมายถึงหลกั ความประพฤตทิ ่ีดีสาหรบั บุคคลพึง ปฏิบตั ิ