กิจกรรมนาฏศิลป์ไทย

กจิ กรรมนาฏศลิ ปไ์ ทย ตามการจัดการเรียนรแู้ บบบูรณาการ ภาษาองั กฤษ และเทคโนโลยี (CLIL) ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 6 จานวนหนา้ 19 หน้า หน่วยงานสนบั สนนุ โรงเรยี นวดั อรณุ รงั ษี สานกั งานเขตพื้นท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษานครนายก พิมพ์คร้งั ที่ 1 พทุ ธศกั ราช 2562 ผู้จัดทา นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสริฐสงั ข์ ตาแหน่ง ครูผู้ช่วย โครงการผลติ ครเู พอื่ พัฒนาทอ้ งถ่ิน ปพี .ศ.2560 ขอ้ มลู เอกสารประกอบการสอน เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ ของ นายลขิ ติ ใจดี อาจารย์ผู้ชว่ ยสอนสาขาศลิ ปะการแสดง คณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์และศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยพะเยา หนงั สอื ภาษาองั กฤษเพ่อื การสอนนาฏศลิ ป์ไทยพน้ื ฐานให้แก่ชาวตา่ งชาติ ของ ผศ.วัชรพงษ์ สงู ปานเขา อาจารยป์ ระจาวิชาภาษาองั กฤษเพือ่ การสื่อสารสากล คณะศลิ ปศาสตร์ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลพระนคร ภาพประกอบ ผลงานของ นาย วรวทิ ย์ เนื้อทองอออ่ น นักวิชาการหน่วยทานบุ ารุงศลิ ปวัฒนธรรม คณะมนษุ ยศาสตร์ มหาวิทยาลยั นเรศวร ได้รบั อนญุ าตจากเจ้าของผลงาน สงวนลิขสิทธ์ เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษ์พัฒน์ ประเสริฐสังข์ 1

คานา เอกสารประกอบการสอน รายวิชาดนตรี-นาฏศิลป์ เรื่อง กิจกรรมนาฏศิลป์ไทย ตาม การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการภาษาอังกฤษ และเทคโนโลยี (CLIL) น้ีได้เรียบเรียงขึ้น อย่างเป็นระบบ ครอบคลมุ เน้ือหาสาระรายวิชานาฏศิลป์ ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ศลิ ปะของ การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ตามหลักสูตรแกนการศึกษาขึ้นพ้ืนฐาน 2551 (ชั้นประถมศึกษาปีท่ี6) รวมถึงการบูรณาการสู่แผนการจัดการเรียนรู้ที่สอดแทรกภาษาอังกฤษและเทคโนโลยี เพื่อ ใช้เป็นเคร่ืองมือสาคัญของครูผู้สอนในการใช้ประกอบการสอน ที่มั่งเน้นให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเขา้ ใจในเนื้อหา และวิธีการเรียนรู้ทหี่ ลากหลาย หวังว่าเอกสารประกอบการสอนเล่มนี้คงอานวยประโยชน์ต่อการเรียนการสอน พอสมควร หากทา่ นทนี่ าไปใช้มขี ้อเสนอแนะ ผเู้ ขยี นยินดีรับฟงั ข้อคดิ เหน็ ตา่ ง ๆ นาย พงษ์พัฒน์ ประเสรฐิ สงั ข์ โรงเรยี นวัดอรุณรังษี สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศกึ ษานครนายก เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษ์พัฒน์ ประเสริฐสงั ข์ 2

สารบญั หน้า 2 เรอ่ื ง 3 คานา 4 สารบญั 6 รูจ้ ักรา่ งกายและการเคลอ่ื นไหว 16 นาฏยศพั ท์ - นาฏยศัพทส์ ว่ นศรี ษะ Upper Part (Head) 23 - นาฏยศัพท์ส่วนไหล่ Shoulder Part 24 - นาฏยศัพท์สว่ นลาตัว Body Past 25 - นาฏยศัพท์สว่ นมอื Hand Part - นาฏยศัพท์ส่วนเท้า Lower Past of body ภาษาท่าทางนาฏศิลปไ์ ทย - ท่าทางท่ีใชแ้ ทนคาพดู เปน็ ทา่ ราท่ีใช้สอื่ ความหมายแทนคาพดู (replace to said) - ท่าทางแสดงอารมณห์ รือความรสู้ กึ (replace to emotion) - ทา่ ทางเลียนแบบธรรมชาติและสัตว์ (replace to nature and animal) การใชศ้ ัพท์ทางละคร แบบฝกึ หัดทา้ ยบท แหลง่ อา้ งอิง เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษพ์ ฒั น์ ประเสรฐิ สังข์ 3

เรือ่ ง กจิ กรรมนาฏศิลป์ไทย รู้จักรา่ งกาย และการเคล่ือนไหว การเรียนรู้ทางด้านร่างกาย (Anatomy) เป็นการเรียนรู้ทักษะข้ันพ้ืนฐาน สาหรับการเร่ิมต้นการเรียนนาฏศิลป์ไทย หรือทางด้านศิลปะการร่ายรา(Dance) ซึ่งเกิดจากการเคล่ือนไหวส่วนต่างๆในร่างกายให้กลายเป็นท่าทางและรูปร่างท่ี สวยงาม อีกท้ังยังเป็นการถ่ายทอดเร่ืองราวที่สะท้อนส่ิงต่างๆที่อยู่ในสังคมและ ธรรมชาตอิ อกมาแบบสนุ ทรียะ ฉะนน้ั แลว้ ส่วนต่างๆในรา่ งกายน้ันจึงจาเป็นทต่ี อ้ ง ศึกษาอย่างถ่ีถ้วนเพ่ือให้เกิดการเข้าใจต่อการจัดระบบร่างกายสู่การเคล่ือนไหว ประเภทศลิ ปะการร่ายราขน้ึ Hair ผม Head ศีรษะ Eyebrow คิว้ Ear หู Finger นิว้ มือ Forearm แขนล่าง Hand มือ Wrist ข้อมือ Upper arm แขนบน Leg ขา Ankle ข้อเท้า Foot เท้า เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสริฐสงั ข์ 4

การเคลือ่ นไหวทบี่ ง่ บอกบคุ ลกิ ภาพ ลกั ษณะการเคลอ่ื นไหวของรา่ งกายสู่ศิลปะการร่ายรา(Dance) นั้น เปน็ สงิ่ ท่ีใชใ้ นการบง่ บอกถึงบคุ ลกิ ของผูแ้ สดง โดยผแู้ สดงจะสอื่ สารโดยใช้ใบหน้า (Face) และลีลาทา่ ทางท่ีชัดเจน ทาใหเ้ กดิ เป็นสุนทรียภาพและสอดคลอ้ งกับ เรือ่ งราวท่แี สดงได้ คาศัพท์ทบี่ ่งบอกบคุ ลิกภาพ Lively สดใส ร่าเรงิ Charming มเี สน่ห์ Creative มคี วามคิดสรา้ งสรรค์ Aggressive กา้ วรา้ ว Shy ขอ้ี าย Generous ใจกว้าง เมตตาปราณี Rude หยาบคาย Faithful จงรกั ภกั ดี Jealous รษิ ยา Sincere จริงใจ Neat เรียบรอ้ ย Clumsy ซุม่ ซา่ ม Careless ไม่ระมดั ระวัง Cruel โหดร้าย เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษ์พฒั น์ ประเสริฐสงั ข์ 5

นาฏยศัพท์ (Vocabulary of Thai Classical Dance) การจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ รายวิชานาฏศิลป์ ผู้เรียน จะต้องรู้และเข้าใจในคาศัพท์ท่ีใช้เฉพาะในวงการนาฏศิลป์ไทย ท่ีเรียกกันว่า “นาฏยศัพท์” เพื่อเป็นการส่ือความหมายระหว่างครูผู้สอนกับผู้เรียนให้เข้าใจ ตรงกัน ก่อนท่ีจะฝึกปฏิบัติท่าราในชุดต่าง ๆ โดยครูผู้สอนจะให้ ผู้เรียนรู้ นาฏยศัพท์พ้ืนฐานที่ผู้เรียนควรทราบ จากน้ันจึงฝึกปฏิบัติท่าราตามนาฏยศัพท์ เฉพาะที่ใช้ในเพลงนั้น ๆ หรือผู้สอนบางท่านจะสอนนาฏยศัพท์พร้อมกับการฝึก ปฏิบัติท่าราไปพร้อม ๆ กันก็ได้ ซึ่งไม่ว่าจะใช้วิธีใด การเรียนรู้นาฏยศัพท์ก็เป็น ประโยชน์ท้ังต่อผู้สอนและผู้เรียน เพราะช่วยให้ประหยัดเวลาในการเรียนการ สอน สามารถฝกึ ปฏิบตั ทิ า่ ราได้ง่ายและรวดเรว็ คาวา่ นาฏยศัพท์ เป็นคาสมาส ประกอบด้วยคาสองคา คือ นาฏย+ ศัพท์ พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ให้ความหมายไวว้ ่า นาฏย [นาดตะยะ-] (แบบ) ว. เกยี่ วกบั การฟ้อนรา, เก่ยี วกบั การแสดง ละคร, เชน่ นาฏยศาลา (2554, หน้า 621) ศัพท์ [สับ] น. เสียง คา เช่น ศัพท์บัญญั ติ ; คายากที่ต้องแปล ศัพท์เฉพาะวิชา น. คาท่ีตราขึ้นหรือกาหนดใช้ในแต่ละวิชา ศัพท์บัญญัติ น. คา ท่ีตราข้ึนหรือกาหนดข้ึนไว้ให้มีความหมายเฉพาะเป็นเร่ือง ๆ ไป (2546, หน้า 1139) เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษพ์ ฒั น์ ประเสริฐสังข์ 6

นาฏยศัพท์ หมายถึง คาศัพท์เฉพาะที่ใช้ในวงการนาฏศิลป์ไทย ท่ีใช้เรียก ท่าทางหรือท่าราหรือกิริยาอาการต่างๆที่เก่ียวกับนาฏศิลป์ไทยเพ่ือใช้ส่ือ ความหมายในการปฏิบตั ิทา่ ราและการแสดงใหเ้ ข้าใจตรงกนั ตาแหนง่ ของอวัยวะในร่างกายท่เี กีย่ วกบั นาฏยศัพท์ การแสดงนาฏศิลป์ไทย (Thai Classical Dance) เป็นศิลปะการแสดงที่ ต้องใช้อวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย(Anatomy) จึงสามารถแยกได้ตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย ประกอบด้วย 5 สว่ น ดงั น้ี 1. นาฏยศพั ท์สว่ นศรี ษะ Upper Part (Head) 2. นาฏยศัพท์สว่ นไหล่ Shoulder Part 3. นาฏยศพั ท์ส่วนลาตัว Body Past 4. นาฏยศพั ท์ส่วนมือ Hand Part 5. นาฏยศพั ท์ส่วนเทา้ Lower Past of body สแกนQR CODE ทาแบบทดสอบด้วยนะครับ เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษ์พัฒน์ ประเสรฐิ สังข์ 7

1. นาฏยศัพท์สว่ นศรี ษะ Upper Part (Head) เอยี งศีรษะ (IANG SISA) เอยี งศีรษะ (to tilt the head down toward the side) คอื การค่อยๆกดศีรษะลงโดยสายตามอง ตรงไปขา้ งหน้า และไหลจ่ ะต้องเอียงดว้ ย 2. นาฏยศัพทส์ ว่ นไหล่ Shoulder Part กดไหล่ ( KOD LAI) กดไหล่ (Tilt the head and shoulder to the same side) คอื การโน้มตวั ไปข้างใดขา้ งหนง่ึ ทา พรอ้ มกบั เอยี งศรี ษะ เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษ์พัฒน์ ประเสรฐิ สังข์ 8

3. นาฏยศัพทส์ ่วนลาตวั Body Past ทรงตัว ( SONG TUA ) ทรงตัว (Stand normal, upright and centerrd.) คอื การยนื อยกู่ ับที่ ในท่าท่ีสง่า ยอ่ (YO) ย่อ (Down performed either with leg. The feed are turned out for supporting the weight.) คือการลดขาลง พร้อมกบั เปิดปลายเท้าขึน้ เพ่ือการทรงตวั และรบั นา้ หนกั เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสริฐสงั ข์ 9

4. นาฏยศพั ท์ส่วนมือ Hand Past จีบ (CHIP) การจีบเป็นนาฏยศัพท์ท่ีปรากฏในการแสดงนาฏศิลป์ไทย คือ การใช้ปลาย น้ิวหัวแม่มือ (นิ้วโป้ง) จรดกับข้อแรกของน้ิวช้ี โดยนับจากปลายน้ิวลงมา ส่วน นิ้วกลาง น้ิวนาง และนิ้วก้อยกรีดตึงออกไปเป็นรูปพัด นิ้วหัวแม่มือควรงอ เล็กน้อยพองาม การจีบจะต้องหักข้อมือเข้าหาลาแขนเสมอ โดยหักปลายจีบเข้า หาฝา่ มอื Close the tip of the thump to the joint between the tip and the middle segment of the index finger. The other three finger are open like the fan and the palm flexes as far inward toward the wrist. 1. จบี หงาย (the upward CHIP) ปฏบิ ตั ไิ ดโ้ ดยให้น้ิวหวั แม่มือหัก เข้าจรดข้อแรกของนิ้วช้ี จากนั้นกรีดนิว้ ทั้ง 3 คือ น้ิวกลาง นิ้วนาง และนิ้วก้อย ให้ตึงออกเป็นรูปพัด หงายข้อมือข้ึนแลว้ หักข้อมือเข้าหาลาแขนให้ปลายจีบชี้ขึ้น ขา้ งบน CHIP NGAI –The hand forms a CHIP ,but CHIP NGAI is formed with the elbow facing the floor, and three spreading fingers, especially the middle finger, in an upward position. (วัชรพงษ์ สงู ปานเขา, 2562 : 98) เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสรฐิ สงั ข์ 10

2. จีบคว่า (downward CHIP) ลักษณะการจีบจะปฏิบัติคล้ายกับจีบ หงายโดยให้นิ้วหวั แม่มือหักเข้าจรดขอ้ แรกของนิ้วช้ี จากนน้ั กรีดน้วิ ทั้ง 3 คือ น้ิวกลาง น้ิวนาง และนิ้วก้อย ให้ตึงออกเป็นรูปพัด หักข้อมือ เขา้ หาลาแขนให้ปลายจีบควา่ ลงด้านล่าง CHIP KHWAM – downward CHIP.CHIP KHWAM can be formed by turning CHIP NGAI upside-down (วชั รพงษ์ สูงปานเขา, 2562 : 98) 3. จบี ส่งหลัง ปฏิบตั ิได้โดยให้น้ิวหัวแม่มอื หักเข้าจรดกับข้อแรกของน้ิวช้ี จากนั้นกรีดน้ิวทั้ง 3 คือ น้ิวกลาง นิ้วนาง และนิ้วก้อยให้ตึงออก เป็นรูปพัดแล้วบิดลาแขนเป็นเกลียวส่งไปด้านหลังแขนตึง โดยท่ีแขน จะไมต่ ดิ กบั ก้น CHIP SONG LANG is the CHIP NGAI which is positioned to the back of body. Lift the arm backward, with the palm facing upward.(วชั รพงษ์ สงู ปานเขา, 2562 : 99) เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษ์พัฒน์ ประเสริฐสงั ข์ 11

การตง้ั วง(WONG) การต้ังวง เป็นนาฏยศัพท์ที่มีความสาคัญอย่างยิ่ง เน่ืองจากนาฏศิลป์ไทยมี ท่าราที่เป็นมาตรฐาน และสามารถนามาใช้ในการแสดงต่างๆ ได้ ดังนั้น การต้ัง วงจึงมีความสาคัญ หากตั้งวงได้วงถูกต้องก็จะทาให้การแสดงมีความสวยงาม และน่าชื่นชม การเรียกช่ือการตั้งวงก็ขึ้นอยู่กับการวางระดับมือ ซ่ึงการตั้งวงแบ่ง ออกเปน็ 3 ระดับ WONG consist of the TUNG MUE position of the hand, and curvature of the arm. Open the arm almost the whole way to ward the side. The palm faces the floor. 1. การตั้งวงบน ปฏิบัติได้โดยให้นิ้วท้ัง 4 คือ นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง และน้ิวก้อย ตึงเรียงชิดติดกัน ส่วนน้ิวหัวแม่มือหักเข้าหาฝ่ามือ ยกลาแขนข้ึนให้ เป็นวงโค้งมีลักษณะคล้ายกับวงรี ในระดับวงบนโดยให้ปลายน้ิวมืออยู่บริเวณแง่ ศรี ษะ WONG BON is the upper WONG. Begin by forming a WONG . The fingertips are at the same level as the lower end of the eyebrow. (วชั รพงษ์ สูงปานเขา, 2562 : 95) เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษ์พฒั น์ ประเสรฐิ สงั ข์ 12

2. ตั้งวงกลาง ปฏิบัติไดโ้ ดยใหน้ ้ิวทง้ั 4 คือ น้ิวช้ี น้วิ กลาง นิ้วนาง และน้วิ ก้อย ตึงเรยี งชดิ ติดกนั ส่วนนว้ิ หวั แม่มือหักเข้าหาฝา่ มอื ยกลาแขนขึ้นให้ เป็นวงโค้งมีลกั ษณะคล้ายกับวงรี ในระดบั วงกลางโดยให้มอื ขนาดกับไหล่ WONG KLANG is the middle WONG. Start out by forming a WONG . For WONG-KLANG, the fingertips are at the same level as the shoulder, and the elbow at about the same level as the midriff. (วชั รพงษ์ สงู ปานเขา, 2562 : 95) 3. ต้ังวงล่าง (the lower WONG) ปฏิบัติได้โดยให้น้ิวท้ัง 4 คือ น้ิวช้ี นว้ิ กลาง นิ้วนาง และนิ้วก้อย ตึงเรียงชดิ ติดกัน ส่วนน้ิวหัวแม่มือหักเข้าหา ฝ่ามือ ลาแขนเปน็ วงโค้งมลี กั ษณะคลา้ ยกบั วงรี มอื วางบริเวณชายพก WONG LANG literally means the lower WONG, but the position is to the front of the waist. The hand forms TUNG MUE to the front of the waist; thus, the arm forma a curve downward and to the side of the body.(วัชรพงษ์ สูงปานเขา, 2562 : 95) เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษ์พฒั น์ ประเสรฐิ สงั ข์ 13

5. นาฏยศพั ทส์ ่วนเทา้ Lower Past of body ยกเทา้ (YOK THAO) การยกเท้าคือ การยกเท้าข้นึ เริม่ จากการงอเข่า ยกเท้าขนึ้ หักข้อเท้า และเชิดปลายน้วิ หวั แม่เทา้ ให้งอน เท้าอีกข้างหนึง่ วางราบกับพ้นื งอเขา่ ลง เพ่อื รบั นา้ หนัก YOK THAO is to lift the foot . YOK THAO ,bending at knee; the foot and the toes are flexed.The other foot stays flat on the floor, bending at the knee, supporting the weight. (วัชรพงษ์ สงู ปานเขา, 2562 : 115) ก้าวขา้ ง (KAO KHANG) ก้าวข้างคือ เท้าข้างใดขา้ งหนึ่งก้าวออกไปทาง ด้านขา้ ง ประมาณหนึ่งคบื เท้าทกี่ า้ วเฉยี งออก ขา้ งลาตัว KAO KHANG is to step to the side. In stepping to the front, the stepping foot turns out. The foot steps out to the side at about ten inches away form the original position. (วัชรพงษ์ สูงปานเขา, 2562 : 119) เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสรฐิ สงั ข์ 14

กระดกเทา้ (KRADOK THAO) กระดกเท้า คือ การกระทงุ้ โดยใชเ้ ทา้ ยกไป ดา้ นหลงั ใหส้ น้ เทา้ ติดกบั ก้น ด้วยการถบี ขาที่ กระดกไปขา้ งหลังมากๆ หกั ข้อเทา้ โดยใชป้ ลาย เท้าชลี้ ง KRADOK THAO is the continued action from KRATHUNG. After KRATUNG, bend the lower leg up so that the calf is close to the back of the thigh; the heel is pointing upward, the foot flexes at the ankle, and is pointing downward. (วัชรพงษ์ สงู ปานเขา, 2562 : 113) กระดกเส้ยี ว (KRADOK SIEO) กระดกเส้ยี ว คลา้ ยกระดกเทา้ แตย่ กเทา้ กระดก เฉยี งไปด้านข้าง ใหส้ ้นเท้าอยู่ระนาบเดยี วกับไหล่ KRADOK SIEO is similar to KRADOK THAO but using a different position. Follow the same process as in KRADOK THAO. But in KRADOK SIEO, the lifting leg should also turn so that the heel is in the same plane as the shoulder. (วชั รพงษ์ สูงปานเขา, 2562 : 114) เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสรฐิ สังข์ 15

ภาษาทา่ ทางนาฏศลิ ป์ไทย (Thai Classical Dance Language) การเคล่ือนไหวท่าทางตามแบบนาฏศิลป์ไทยหรือภาษาท่ารา หมายถึง การ เคลื่อนไหวท่าทางเลียนแบบท่าทางธรรมชาติที่เปรียบเสมือนเป็นภาษาพูดโดยไม่ต้องเปล่ง เสียงออกมาแต่อาศัยส่วนประกอบอวัยวะของร่างกาย แสดงออกมาเป็นท่าทางบ่งบอก ความหมายหรือสอ่ื ความหมายในเรื่องใดเร่ืองหนงึ่ เปน็ สื่อให้ผูช้ มสามารถเข้าใจได้ ภาษาท่าทางนาฏศลิ ป์ไทย สามารถจาแนกออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1. ทา่ ทางท่ีใชแ้ ทนคาพดู เป็นทา่ ราทีใ่ ช้ส่อื ความหมายแทนคาพดู (replace to said) 2. ทา่ ทางแสดงอารมณห์ รอื ความรสู้ กึ (replace to emotion) 3. ทา่ ทางเลียนแบบธรรมชาตแิ ละสตั ว์ (replace to nature and animal) ทา่ ทางท่ใี ชแ้ ทนคาพดู เป็นทา่ ราท่ใี ช้ส่ือความหมายแทนคาพูด (replace to said) <<<ทา่ ตวั เรา…ใช้มอื ซา้ ยจีบเข้ามาระหว่างกลางหน้าอก I, Myself …..Only hand is allowed. Raise hand slightly and allow index finger to touch the center of the chest. ทา่ ตวั เธอ…ใช้มอื ทัง้ สองรวบจบี เขา้ มาแล้วไวม้ ือ โดยมือขวาจะอยู่ระดบั ไหล่ มือซา้ ยระดับอก >>> You…. Use both hands to draw into your hands. With the right hand at the shoulder level and Left hand at the chest level. เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษ์พัฒน์ ประเสรฐิ สงั ข์ 16

<<<ท่าปฏิเสธ…ใช้มอื ดา้ นใดด้านหน่ึงตงั้ วงระดับไหล่ แขนตึง สั่นข้อมือเลก็ น้อย Say no, Don’t Know…. Use one hand to set WONG the level of the shoulder, arm taut and movement littlebit. Shaking your wrist slightly ทา่ เดิน…ใชม้ ือทง้ั สองรวบจบี เขา้ มาแลว้ คลายออกเปน็ วง โดยมือขวาจะอยู่ระดบั วงกลาง มือซา้ ยเย้อื งระดบั ขา้ งลาตัว >>> Walk…… Use both hands to CHIP and loosen the WONG. With the right hand at the middle level. Left hand opposite the level of the body. ทา่ ยนื ตัวพระ…มอื ขวาเทา้ เอว มือซ้ายวางทห่ี น้าขา เทา้ ด้านซ้ายเฉยี งด้านหนา้ เลก็ น้อย เอียงศรี ษะขวา >>> For male standing Posture… Right hand at the waist Left hand placed in front of legs The left foot is slightly oblique in front. Tilt the head right. <<<ทา่ นับเลข…ใช้นิว้ ในการนับเลขโดยเรมิ่ จากนิ้วช้ี จะนับเปน็ หนึ่ง และหักข้อมือช้เี ขา้ ระดบั หนา้ Counting Number…. Use your finger to count numbers starting from the index finger. Will count as one and wrist pointing at the front level. เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษพ์ ฒั น์ ประเสรฐิ สังข์ 17

ทา่ พูด…ใชน้ ว้ิ ชข้ี องมือดา้ นใดด้านหนง่ึ ตั้งขนึ้ ระดับปาก >>> To said…. Use the index finger of one hand to set up the mouth level. <<<ทา่ ท่นี หี่ รือตรงนี้…ใช้นิ้วชขี้ องมอื ด้านใดด้านหนึง่ ชร้ี ะดับขา้ ง ลาตัว หรอื ใช้นิ้วช้ลี งที่พน้ื ก็ได้ Here… Use the index finger of one hand, pointing at the side of the body, or using the finger pointing down on the ground. ท่าท่ีนั่นหรือตรงนั้น…ใช้น้ิวชี้ของมือด้านใดด้านหนึ่งชี้ ระดับหนา้ แขนตึง >>> There, Over there… Use the index finger of one hand to point the front of the arm taut. <<<ทา่ ไป…ใชม้ อื จีบระดบั อก ค่อยๆมว้ นออกแล้วสะบัด มอื เป็นวง Go…. Use your hand to level your chest slowly roll out and flick the hand in a WONG เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษ์พัฒน์ ประเสริฐสงั ข์ 18

ทา่ ทางแสดงอารมณ์หรือความรู้สึก (replace to emotion) <<<ท่าย้มิ …ใชม้ อื ซ้ายกรีดนวิ้ แล้วจีบมาไวร้ ะดับปาก Smile….. Use the left hand like to fan and CHIP at the mouth level. ท่ารัก…ประสานลาแขน ใช้ฝ่ามือทั้งสองข้างวางทาบ บรเิ วณไหล่ หรือบรเิ วณอก >>> Love... The arms are in the form of an X ,using the palms of both hands, place on the shoulder or chest. <<<ทา่ รักหรือคู่กนั …ใชน้ ิ้วชที้ ง้ั สองข้างชิดกัน ระดบั หวั เขม็ ขดั Love, Soulmate …. Use the index finger on both sides to close the buckle level. เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษพ์ ฒั น์ ประเสรฐิ สังข์ 19

ทา่ อาย…ใชม้ ือซา้ ยตั้งวงแล้วมาทาบทีแ่ กม้ ซ้าย >>> Shy…. Use the left hand to set the WONG and come to the left cheek. <<<ทา่ เสียใจ…ประสานลาแขน ใชฝ้ า่ มือท้ังสองข้างวาง บรเิ วณหน้าขา Sad….. The arms are in the form of an X. The arm uses both palms to place in front of the legs. ท่าร้องไห้…นิ้วช้ีของมือขวาแตะไปท่ีหัวตาซ้าย แล้วแตะท่ี หวั ตาขวา มือขวาวางระดบั หวั เข็มขัด >>> Cry…. The index finger of the right hand touches the left eye. Then tap the right eye Right hand, placed on the buckle level. <<<ท่าตาย…แบมอื หงายท้ังสองข้าง เหยยี ดแขนตึง Death posture ... facing both hands, stretching the arm tight. เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษ์พฒั น์ ประเสริฐสังข์ 20

ท่าทางเลยี นแบบธรรมชาตแิ ละสัตว์ (replace to nature and animal) <<<ท่าลงิ …มือขวาหกั ข้อมอื ลงระดับอก มือซ้าย ทาทา่ เกาขึน้ Monkey ..... Right hand to wrist down about chest level and Left hand pretending to scratch. ทา่ นก…กางแขนทัง้ สอง โดยหกั ข้อมือทาทา่ นกบนิ >>> Bird....... Spread both arms. By breaking wrists, flying birds . <<<ทา่ กวาง…นิว้ ช้แี ละนว้ิ กลางชิดกันทงั้ สอง เหยียดแขนขา้ งหนา้ ลาตวั เสมือนขาหน้าของกวาง Deer ........ The index finger and middle finger close together both. Stretch the arms in front of the body. Like the front legs of a deer. เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษพ์ ฒั น์ ประเสริฐสงั ข์ 21

<<<ทา่ ควาย…กามือหลวมๆท้ังสองข้าง เหยียด แขนขา้ งหน้าลาตวั เสมือนขาหนา้ ของควาย Buffalo …... loose hands on both sides Stretch the arms in front of the body. Like the front leg of a buffalo. <<<ท่ามา้ …กามือหลวมๆทงั้ สองข้าง หักข้อมือ ยกข้นึ ระดับหน้า เท้ากระดก เสมือนมา้ ดดี Horse posture ... loose hands on both sides to wrists raised to the front level, feet down like a horse. ท่าปลา…แบมือด้านใดด้านหน่ึงไว้ด้านหน้าแล้วอีก ข้างไว้ดา้ นหลัง >>> Fish …... Hold one hand on the front and the other on the back. <<<ท่าชา้ ง…คลายมอื แลว้ หักข้อมือท้งั สองข้าง ระดบั หน้าลาตวั ก้มหน้าเล็กน้อย Elephant... ...handwriting and broken both hands Body level Slightly bent. เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสริฐสงั ข์ 22

การใช้ศัพท์ทางละคร การใชศ้ พั ทท์ างละคร เกิดจากแนวทางการปฏิบตั ิที่ใช้ นาฏยศพั ท์ และ ภาษาท่าทางนาฏศิลป์ ไทย เขา้ มาประใชก้ บั ตวั ละครและเรื่องราวให้เกิดความ เขา้ ใจมากยงิ่ ข้ึน ใหน้ กั เรียนลองนานทิ านอสี ป มาแสดงเป็นเรือ่ งราว โดยผสมผสานระหว่าง ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และ ภาษาทา่ ราเขา้ ดว้ ยกนั นะคะ อ้ออออ!!!! อย่าลมื ปรึกษาครู ประจาวชิ าดว้ ยนะคะ เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษพ์ ฒั น์ ประเสริฐสงั ข์ 23

แบบฝึกหัดทา้ ยบท 1. ข้อใดคอื องคป์ ระกอบของร่างกาย 6. ทา่ ลมพัด เป็นภาษาท่าประเภทใด ก. Eyebrow Finger Next ก. replace to said ข. replace to emotion ข. Hair Ear Egg ค. replace to animal ง. replace to nature ค. Leg Wrist Hand 7. This is a pencil. สอดคล้องกับ ง. Head Food Arm replace to said ใด 2. หากคุณเกดิ ถูกรางวัลที่หนึ่งคณุ จะใช้ ก. Here ข. Counting replace to emotion ใด ค. There ง. Stand ก. Sad ข. Smile 8. Lower Past of body คือส่วนใด ค. Cry ง. Love ก. ส่วนมือ ข.สว่ นศีรษะ 3. Hand Past คือนาฏยศพั ท์สว่ นใด ค. ส่วนเท้า ง.ส่วนลาตัว ก. ส่วนมอื ข.สว่ นศีรษะ 9. Faithful เหมาะกบั ตวั ละครใด ค. สว่ นเท้า ง.สว่ นลาตัว ก. พระราม ข.หนุมาน 4. Aggressive เหมาะกบั ตัวละครใด ค.นางสดี า ง. ทศกัณฑ์ ก. พระราม ข.หนุมาน 10. บคุ คลใดนาละครไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ค.นางสีดา ง. ทศกัณฑ์ ก. กล้าลอ้ เพ่ือนว่าแกว้ หน้ามา้ 5. ทา่ อาย เป็นภาษาท่าประเภทใด ข. แกว้ เรียกคางคกวา่ อุทยั เทวี ก. replace to said ข. replace to emotion ค. โก้เป่าป่ีเพื่อให้ครูหลบั ค. replace to animal ง. replace to nature ง. เกช๋ ่วยแมร่ ้อยพวงมาลยั เอกสารประกอบการสอน | จัดทาโดย นายพงษ์พฒั น์ ประเสริฐสงั ข์ 24

แหล่งอ้างองิ ราชบณั ฑิตยสถาน. พจนานกรมฉบับราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุคสพ์ บั ลเิ คชั่นส์, 2546 วรวิทย์ เน้ือทองออ่อน. นาฏยศัพท์ส่วนมือ. หน่วยทานุบารุงศิลปวัฒนธรรม คณะมนุษยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร. 2559 วัชรพงษ์ สูงปานเขา. ภาษาอังกฤษเพ่ือการสอนนาฏศิลป์ไทยพื้นฐานให้แก่ ชาวตา่ งชาติ. กรงุ เทพฯ: โอ เอส พริ้นตง้ิ เฮ้าส์. 2562 ลขิ ติ ใจด.ี เอกสารประกอบการสอน เรื่อง นาฏยศัพท์. สาขาศลิ ปะการแสดง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัย พะเยา. 2561 เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษพ์ ฒั น์ ประเสรฐิ สังข์ 25

ชอ่ื -สกลุ ประวตั ผิ วู้ จิ ัย วนั เดือน ปี เกิด พงษพ์ ฒั น์ ประเสริฐสงั ข์ ที่อยปู่ ัจจบุ ัน 27 กุมภาพันธ์ 2536 44/3 หมทู่ ี่2 ตาบลบางปลากด อาเภอองครกั ษ์ จังหวดั นครนายก 26120 ประวัตกิ ารศกึ ษา สาเร็จการศึกษาชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 6 พ.ศ. 2547 โรงเรยี นชุมชนวดั เชี่ยวโอสถ จังหวัดนครนายก พ.ศ. 2553 สาเรจ็ การศึกษาชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 6 พ.ศ. 25560 โรงเรียนองครักษ์ จงั หวัดนครนายก สาเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี สาขานาฏศลิ ปไ์ ทย (เกยี รตินิยมอนั ดับ 1) คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธญั บรุ ี เอกสารประกอบการสอน | จดั ทาโดย นายพงษพ์ ัฒน์ ประเสรฐิ สงั ข์ 26