โครงงาน DR

ชือ่ โครงงาน: ประสิทธภิ าพในการกำจดั ลูกนำ้ ยุงลายของต้นไหลเผือก ผู้ทำโครงงาน: นาย ชยธร ปันแปง เลขที่ 12 นางสาว จฑุ ามาศ หนอ่ ท้าว เลขท่ี 25 นางสาว ญาณนิ ท์ อนิ สองใจ เลขที่ 28 ครทู ี่ปรึกษาโครงงาน : ดร.นพรัตน์ ใบยา ทมี่ าและความสำคญั ของโครงงาน ในปจั จุบันมีฝนตกหนกั สง่ ผลให้เกิดปญั หาน้ำท่วมขังในหลายจดุ เมอื่ มีน้ำท่วมขังส่งิ หน่ึงทมี่ ักจะตามมาคอื โรคติดต่อทมี่ าจากนำ้ อาทิ นำ้ กดั เท้า รวมถึงโรคไขเ้ ลือดออกที่ปจั จุบนั มแี นวโน้มผู้ป่วยสูงขึน้ เรื่อย ๆ และถอื เป็น ปญั หาสาธารณสขุ ท่ีตอ้ งเรง่ แกไ้ ขและควบคมุ โดยเรว็ ทง้ั น้ี โรคไข้เลอื ดออกนัน้ เกิดจากเช้อื ไวรสั 2 ชนิด คือ เดง็ กี่ และชกิ ุนคนุ ยา ซ่ึงการติดต่อของโรคไขเ้ ลอื ดออกจะเปน็ การตดิ ตอ่ จากคนไข้ท่ีมเี ช้ือไขเ้ ลือดออก โดยมียุงลายเป็น พาหะ เม่อื ยงุ ลายไปกดั คนทมี่ ีเชื้อก็จะนำเชือ้ ไข้เลือดออกไปตดิ ต่อคนอื่นไดโ้ ดยไปกัดคนอื่นต่อ โรคน้จี งึ ไม่ใช่โรคท่ี ตดิ ตอ่ จากคนสู่คน แตเ่ ปน็ โรคท่ีมยี งุ ลายเป็นต้นเหตุในการแพร่กระจายโรค ยงุ ลายเป็นสตั ว์ที่ออกหากินในเวลา กลางวนั ดังนน้ั ชว่ งเวลากลางวนั จึงเป็นชว่ งท่ีเราเส่ียงทจี่ ะโดนยุงทเ่ี ปน็ พาหะนำโรคมากัดเรา โดยปกตแิ ล้วเรา มักจะมีการปอ้ งกนั ยงุ ดว้ ยวิธตี ่าง ๆ เฉพาะตอนกลางคืนแตข่ าดการระมัดระวังในตอนกลางวัน ซ่งึ เปน็ เวลาท่ี ยงุ ลายออกหากิน โดยเฉพาะในชว่ งนซ้ี งึ่ เป็นฤดูฝนจึงทำให้ยงุ ลายมีแหลง่ เพาะพนั ธ์ทุ ่ีมากข้ึนจากน้ำที่ขังตามทต่ี า่ ง ๆ จงึ สังเกตได้วา่ ชว่ งนข้ี องทกุ ปีเปน็ ช่วงทมี่ อี ัตราการระบาดของโรคไขเ้ ลอื ดออกสูง นอกทจากยุงท่เี ป็นพาหะของ โรคไข้เลือดออกแล้วยุงชนดิ อ่นื ๆ ยงั เป็นพาหะนำโรคอีกหลายชนดิ มาส่มู นุษยแ์ ละสัตวเ์ ล้ียงได้ เชน่ ไขส้ มองอักเสบ ไขจ้ บั สนั มาเลเรยี โรคเทา้ ช้างและพยาธหิ นอนหัวใจ เปน็ ต้น ดงั น้นั จงึ มคี วามจำเปน็ ทต่ี ้องหาวิธกี ารปอ้ งกนั ยุงลาย รวมถงึ การหาวธิ กี ารกำจัดยงุ วิธีการปอ้ งกนั และกำจดั ท่ีถูกนำมาใชน้ ั้นมวี ิธีการหลากหลายวิธี ซ่งึ มีต้ังแต่วิธกี ารธรรมดาอย่างการกางมุ้ง ไปจนถงึ วธิ ีการซบั ซอ้ นอย่างการทำหมันยุงตวั ผ้เู พอ่ื ลดประชากรยุงลง แต่วิธที คี่ นทว่ั ไปนยิ มใช้ท่ีสดุ คือ การใช้

สารเคมีในการกำจัดยงุ เนือ่ งจากหาซ้อื ไดง้ ่ายตามท้องตลาดโดยให้ผลเร็วทนั ใจ แต่การใช้สารเคมเี หล่านหี้ ากผู้ใชไ้ ม่ เข้าใจวธิ ีการใชอ้ ยา่ งถูกตอ้ งอาจเปน็ อันตรายตอ่ ผู้ใชเ้ อง ในการกำจัดยุงในบรเิ วณกวา้ งจะต้องใชส้ ารเคมใี นปริมาณ ที่สงู มาก สารเคมีเหลา่ นอ้ี าจตกคา้ งในส่งิ แวดลอ้ มซง่ึ งเปน็ พษิ ต่อมนุษยแ์ ละสัตว์ได้ ทงั้ ยังเป็นปัญหาต่อระบบ นิเวศนแ์ ละสิง่ แวดลอ้ มตามมา นอกจากน้ีการใชส้ ารเคมีในระยะยาวยงั ทำใหย้ ุงดื้อตอ่ สารเคมีอกี ด้วย และ ผลกระทบอีกอย่างนงึ ของการใชส้ ารเคมเี กินความจำเปน็ สามารถก่อให้เกิดความผดิ ปกตติ ่าง ๆ โดยเฉพาะบา้ นท่ีมี เด็กเลก็ ซ่งึ อาจจะทำให้เกิดอาการแพ้สารเคมี ผวิ หนงั อกั เสบ รวมไปถึงทำให้เกดิ อาการหายใจขัดขอ้ ง ชอ็ คหมดสติ หรอื อาการรุนแรงมากอาจทำให้เสยี ชีวิตได้ หรอื ถ้าตกคา้ งในร่างกายกอ็ าจกอ่ ให้เกิดโรครา้ ยต่าง ๆ เชน่ โรคโลหิต จาง สมองเส่ือม มะเรง็ ในสมองและมะเรง็ ในเมด็ เลอื ดไดเ้ ชน่ กัน ปจั จบุ นั มีการศึกษาวิจยั แลว้ วา่ มีสมุนไพรหลายชนิดทส่ี ามารถนำมาใชป้ ระโยชนใ์ นการกำจดั ยงุ ได้ ทีข่ ึ้น ชอ่ื เปน็ ท่ีรู้จกั กนั ดกี ค็ ือ ตะไครห้ อม ที่นำมาผลิตสเปรย์พกันยุง นอกจากนี้ยงั มีสมุนไพรชนดิ อ่ืน ๆ อีกเชน่ กะเพรา ดาวเรอื ง ขมนิ้ พชื ตระกลู สม้ มะกรูด หนอนตายหยาก เป็นตน้ สมุนไพรทีก่ ลา่ วมานเี้ ป็นเพียงส่วนหน่งึ ทีไ่ ด้มกี าร นำไปทดลอง และทดสอบประสิทธิภาพในการไลย่ ุงและกำจดั ลกู น้ำมาแล้ว แต่ยังมสี มนุ ไพรในท้องถิน่ อกี หลายชนดิ ทส่ี ามารถนำมาใช้ไลย่ งุ ได้เชน่ กนั ซง่ึ การนำสมุนไพรมาผลติ เปน็ สมนุ ไพรไล่ยงุ นศอกจากจะชว่ ยลดการใชส้ ารเคมี สังเคราะหแ์ ลว้ น้ัน การใช้สมนุ ไพรยงั มีความปลอดภัยมากกวา่ การใช้สารเคมีที่มีขายตามท้องตลาดอีกด้วย ด้วยเหตุนีผ้ ้จู ดั ทำโครงงานจงึ ไดศ้ ึกษาเพ่ือคดิ หาผลิตภณั ฑ์ท่ีใชก้ ำจดั ยงุ ในรปู แบบที่ไมเ่ ป็นอตั รายต่อคน สตั ว์และสง่ิ แวดลอ้ มโดยการวัดประสิทธิในการกำจดั ลกู นำ้ ยุงลายด้วยตน้ ไหลเผือก วัดถปุ ระสงค์ -เพอ่ื ศกึ ษาประสทิ ธิภาพของตน้ ไหลเผือก ในการกำจดั ลูกน้ำยงุ ลาย -เพือ่ ลดการใช้สารเคมีในการกำจัดลูกน้ำยุงลาย สมมตฐิ านการศกึ ษาค้นควา้ ต้นไหลเผอื ก สามารถกำจัดลกู น้ำได้

ขอบเขตการศึกษา ตัวแปรต้น - สารทีใ่ ชใ้ นการกำจดั ลูกนำ้ ตัวแปรตาม - การตายของลกู น้ำ ตัวแปรควบคุม - ปริมาณลูกน้ำ เวลาท่ีใช้ในการทดลอง และปริมาณของตน้ ไหลเผอื กที่ใช้ แผนการปฏบิ ัตงิ าน กจิ กรรม กำหนดชว่ งเวลาที่ทำกจิ กรรม การศึกษาคน้ ควา้ ขอ้ มูลเพ่มิ เติม 30 ม.ค. 2562 - 31 ก.ค. 2562 การเขยี นเคา้ โครงของโครงงาน 1 ส.ค. 2562 - 15 ก.ย. 2562 15 ต.ค.2562 - 15 พ.ย.2562 ปฏิบตั กิ ารทดลอง 16 พ.ย. 2562-15 ม.ค. 2563 การวเิ คราะหข์ ้อมลู 16 ม.ค.2563-15 ก.พ.2563 การเขยี นรายงาน ผลท่ีคาดวา่ จะไดร้ บั สามารถลดการใช้สารเคมใี นการกำจดั ลกู น้ำ ไดใ้ ชส้ มนุ ไพรในท้องถิ่นใหเ้ กิดประโยชน์ นยิ ามศัพทเ์ ฉพาะ ประสทิ ธิภาพของตน้ ไหลเผือก หมายถงึ ประสทิ ธิภาพในการทำให้ลูกน้ำตาย โดยวัดจากจำนวนลกู น้ำที่ลดลง ใน ระยะเวลา 1 วนั

เอกสารอ้างอิงหรือทฤษฎีที่เก่ียวข้อง การป้อนสารสกดั เมทานอลรากปลาไหลเผอื กขนาด 50, 100 และ 200 มก./กก. น้ำหนักตัว ให้แกห่ นู แรทเพศผู้ นาน 48 วัน พบวา่ มีผลเพิม่ ปรมิ าณสเปิรม์ คดิ เปน็ ร้อยละ 78.9, 94.3 และ 99.2 ตามล าดบั เมื่อเทียบกบั กล่มุ ควบคมุ เช่นเดยี วกับการทดลองป้อนสารสกดั เอทานอล 25 มก./กก. น้ำหนักตัว หรือ การปอ้ นสารสกัดน้ำ 250 มก./กก. น้ำหนกั ตวั ให้แก่หนูแรทแพศผู้นาน 104 วนั (ประมาณ 14 สัปดาห์) พบวา่ มีผลเพ่ิมความหนาแน่นของ สเปริ ม์ เพิม่ ระดับฮอรโ์ มน testosterone ในเลอื ด และเพม่ิ ระดับฮอร์โมนท่ี เกยี่ วข้องกบั การสร้างฮอรโ์ มน testosterone และสเปริ ์ม ไดแ้ ก่ luteinizing hormone (LH) และ follicle stimulating hormone (FSH) อยา่ งมนี ยั สำคัญเมือ่ เทียบกับกล่มุ ควบคุม นอกจากนใ้ี นการทดลองปอ้ น สารสกดั เมทานอลรากปลาไหลเผือกขนาด 200 มก./กก. น้ำหนักตวั ใหก้ ับหนูแรทเพศผ้ทู ่ีถูกเหนยี่ วน าให้ สเปิร์มเสยี หายด้วยการปอ้ นสารสกัดเอทานอลฟ้า ทะลายโจรขนาด 70 มก./กก. นำ้ หนักตัว พบว่า สารสกัด เมทานอลรากปลาไหลเผอื กสามารถยับยั้งการเกิดความ เสียหายของสเปริ ์ม โดยมีผลทำให้จำนวนสเปิร์มท่ีมี ลกั ษณะผิดปกติลดลง มีความหนาแนน่ ของสเปิรม์ เพ่ิมมากขึน้ และมผี ลให้ระดับฮอรโ์ มน testosterone ใน เลอื ดเพิ่มขึน้ เชน่ เดยี วกับการทดลองปอ้ นสารสกัดน้ าราก ปลาไหลเผอื กขนาด 10 ก./กก. นำ้ หนกั ตัว ให้กบั หนูเม้าสเ์ พศผู้ทีถ่ กู เหนย่ี วน าใหเ้ กิดภาวะพรอ่ งฮอร์โมนเพศ (hypogonadism) จากการป้อนยา sodium valproate พบวา่ สารสกัดน้ำรากปลาไหลเผือกมีผลเพิ่มระดบั ฮอรโ์ มน testosterone ในเลอื ดหนูและมีผล เพิม่ ความหนาแน่น/จำนวนสเปิรม์ ที่มชี ีวิต รวมท้งั เพิ่มการ เคลอื่ นไหวของสเปิร์มได้ พิชานนั ท์ ลแี กว้ สำนกั งานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหดิ ล

การศึกษาความเป็นพษิ แบบเฉียบพลันของสารสกัดรากปลาไหลเผือก (Eurycoma longifolia Jack) ซ่ึงมีสาร quassinoidsเปน็ สารสำคญั ในการออกฤทธ์ิ พบว่าขนาดทีท่ ำใหห้ นูแรทเพศผ้แู ละเพศเมยี ตายครึ่งนงึ (LD50) คอื 1,293 และ > 2,000 มก./กก.น้ำหนักตวั ตามลำดบั และการศึกษาต่อระบบสืบพันธข์ุ องหนูแรททัง้ เพศผ้แู ละเพศ เมียโดยป้อนรากปลาไหลเผือก ขนาด 10, 25 และ 100 มก./กก.นำ้ หนักตวั พบว่ารากปลาไหลเผือกมผี ลเพิ่มดัชนี ช้ีวัดการเจริญพันธข์ุ องหนแู รทเพศผู้ เมอ่ื ไดร้ บั สารสกดั นานตดิ ตอ่ กัน 28 วนั และมีช่วยลดเปอร์เซนตก์ ารสูญเสยี ศกั ยภาพในการฝังตัวของตัวออ่ น ทง้ั กอ่ นและหลังกระบวนการฝังตวั (pre-implantation loss and post- implantation loss) ลดการฝอ่ ของตวั อ่อนในครรภ์ (late resorption) ในหนแู รทเพศเมียทีไ่ ด้รบั สารสกัด ตดิ ตอ่ กัน 14 วนั ไม่พบอาการความเปน็ พิษอน่ื ๆ และไมพ่ บความความผิดปกตติ อ่ ทารกในครรภ์ แสดงใหเ้ ห็นวา่ ขนาดสูงทสี่ ุดของรากปลาไหลเผือกซ่งึ ไดร้ บั ทุกวนั แล้วไมท่ ำให้เกิดความเปน็ พษิ หรอื ผลเสียใดๆ ตอ่ ร่างกาย (no- observed-adverse-effect level: NOAEL) คือ 100 มก./กก.น้ำหนักตัว ซึง่ มคี ่าต่ำกว่าค่าLD50 ถึง 10 เท่า

วิธดี ำเนนิ การ -ขนั้ ตอนการเตรยี สารสกัด นำรากแหง้ มาแชน่ ้ำก่อนเพ่อื ใหร้ ากน่มิ แล้วนำมาทบุ ให้ละเอยี ดแลว้ จงึ นำไปสกัดด้วยแอลกอฮอล์ -การสกดั ดว้ ยแอลกอฮอล์ นำรากทที ุบแลว้ แช่แอลกอฮอล์ 2-3 เทา่ ตวั ในภาชนะปดิ สนิททิ้งไว้ 7 วนั คนทุกวัน กรองเอาส่วนน้ำ บีบสารละลายออกจากกาก ทำซำ้ อีกครง้ั เพ่อื ใหไ้ ด้สารสกัดมากที่ขน้ึ เอาสารสกดั 2 ครงั้ รวมกัน ระเหยแอลกอฮอล์ออกดว้ ยเคร่อื งระเหยสญุ ญากาศหรอื ตั้งบนหมอ้ อังไอนำ้ -ข้ันตอนการทดลอง นำสารสกดั ที่ได้ใสใ่ นนำ้ ทมี่ ีลูกน้ำอยู่ 50 ตัว สงั เกตและบนั ทึกผล เอกสารอา้ งอิง https://sukkaphap-d.com.(2018). \"ปลาไหลเผอื ก\" สรรพคณุ -ประโยชน.์ ..สดุ ยอดสมนุ ไพรไทย ไวอากรา้ จาก ธรรมชาติ. แหลง่ ขอ้ มูล:https://sukkaphap-d.com/ปลาไหลเผอื ก-สรรพคณุ - ปร/?fbclid=IwAR1zenYWuQK0liDKMP3ZIk13PQLJGIVagFFAiFXIcaSE0-15PZHdKtnQw0U.ค้นเมอื่ วันท่ี 28 กรกฎาคม 2562 บา้ นจอมยทุ ธ.(2543). หางไหลกำจัดศัตรูพชื . แหล่งขอ้ มลู :https://www.baanjomyut.com/library_2/extension-4/herb/03.html.คน้ เมือ่ วนั ท่ี 28 กรกฎาคม 2562 puechkaset.com.(2014). หางไหล/โล่ติน๊ ประโยชน์ และสรรพคุณหางไหล. แหลง่ ขอ้ มลู : https://puechkaset.com/หางไหล/?fbclid=IwAR0B-qKCS0S1- CNoUTZEfzC4liigbjeko00JRhUdPerbpEGAx-O-QFpkqmc.ค้นเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2562

NanaGarden.com.(2014). ต้นไหลแดงหรือโล่ติน้ . แหลง่ ข้อมลู : https://www.nanagarden.com/tag/ต้นไหล แดงหรือโล่ต้ิน?fbclid=IwAR0he84KOEDfJZDse9pjE3nfHN0vkGQ7zO83vW_U-hiCDrcmMoRcrh-kCfY.ค้น เมื่อวนั ที่28 กรกฎาคม 2562 bookmuey.(2012). สรรพคณุ สมุนไพรปลาไหลเผอื ก. แหล่งขอ้ มูล: http://www.bookmuey.com/?page=Eurycoma_longifolia.html&admintool=no&fbclid=IwAR06PfEP 4jAyUQF5JLWBRDKI7qZacacjHljQ_oJcL2XgRLy06Re0Zq7tP2Y.ค้นเมื่อวันท่ี 28 กรกฎาคม 2562