เล่มที่ 4 รู้รักวัฒนธรรมไทย

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เร่ือง หน้าที่พลเมืองไทยนา่ รู้ กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 6 เล่มที่ 4 รู้รกั วัฒนธรรมไทย นางสาวบุญลัดดา ปรสิ ทุ ธ ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะครูชานาญการ โรงเรียนประชาภิบาล สานักงานเขตบางเขน กรุงเทพมหานคร

คำนำ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง หน้าท่ีพลเมืองไทยน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ สงั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 6 มเี นื้อหาตรงกับสาระที่ 2 หนา้ ท่พี ลเมือง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จัดทาขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ เพ่ือเป็นส่ือ ประกอบการจัดการเรียนรู้ ตามแผนการจัดการเรียนรู้เพ่ือส่งเสริมให้นักเรียน วิเคราะห์ รับผดิ ชอบในการทากจิ กรรมหลังเรียน นกั เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วย ตนเอง ทาให้การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซ่ึงจะ ส่งผลโดยตรงต่อคุณภาพของนักเรียน ทั้งในด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง หน้าท่ีพลเมืองไทย น่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษา ปีท่ี 6 มีเน้ือหาตรงกับสาระที่ 2 หน้าท่ีพลเมือง ช้ันประถมศึกษาปีที่ 6 มีจานวน 4 เล่ม ดงั นี้ เล่มที่ 1 กฎหมายในชีวติ ประจาวัน เล่มที่ 2 ขอ้ มลู ขา่ วสารใกล้ตัว เลม่ ที่ 3 การเมอื งการปกครองของไทย เล่มที่ 4 รรู้ ักวฒั นธรรมไทย ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เล่มน้ีเป็นเล่มท่ี 4 รู้รักวัฒนธรรมไทย ผู้จัดทาหวัง เป็นอย่างยิง่ ว่าชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้เลม่ น้ีจะเป็นประโยชนก์ บั ครูผู้สอน นักเรียน หรือบุคคลทั่วไป สามารถศึกษาได้ด้วยตนเอง ช่วยให้บรรลุวัตถุประสงค์ การจดั การเรียนร้วู ิชาสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรมทีต่ ้ังไว้ นางสาวบุญลดั ดา ปรสิ ทุ ธ

สำรบญั เร่ือง หนา้ คาชีแ้ จงการใชช้ ุดกจิ กรรมการเรียนรู้…………………………….………………………. 1 คาแนะนาสาหรับนกั เรียน................................................................................ 2 ผงั มโนทศั น…์ ……………………………………………………………………………………….. 3 สาระที่ 2 หนา้ ท่พี ลเมือง ตัวชีว้ ดั สาระการเรียนรู้ จุดประสงคก์ ารเรียนร้.ู .. 4 แบบทดสอบก่อนเรยี น...................................................................................... 5 กระดาษคาตอบกอ่ นเรยี น................................................................................ 7 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เรอื่ ง รู้รักวฒั นธรรมไทย…………………………..…………… 9 คาศัพทน์ า่ ร.ู้ ..................................................................................................... 46 กจิ กรรมที่ 4.1 ประเภทของวัฒนธรรมไทย ................................................... 47 กจิ กรรมที่ 4.2 แนวทางการธารงรักษาวฒั นธรรมไทย .................................. 48 กิจกรรมท่ี 4.3 มารยาทไทย .......................................................................... 49 กิจกรรมท่ี 4.4 ปฏบิ ตั ิตนตามหลักมารยาทไทย ............................................ 50 กจิ กรรมที่ 4.5 ความสาคัญและการอนุรกั ษ์วฒั นธรรมไทย ........................... 51 แบบทดสอบหลังเรยี น ..................................................................................... 52 กระดาษคาตอบหลังเรียน ............................................................................... 54 ภาคผนวก......................................................................................................... 55 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น............................................................................ 56 แนวคาตอบกิจกรรมท่ี 4.1 ประเภทของวัฒนธรรมไทย................................... 57 แนวคาตอบกจิ กรรมท่ี 4.2 แนวทางการธารงรักษาวัฒนธรรมไทย ................. 58 เฉลยกจิ กรรมท่ี 4.3 มารยาทไทย..................................................................... 59 แนวคาตอบกจิ กรรมที่ 4.4 ปฏิบตั ติ นตามหลกั มารยาทไทย............................. 60 แนวคาตอบกจิ กรรมท่ี 4.5 ความสาคัญและการอนรุ ักษ์วัฒนธรรมไทย........... 61 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ............................................................................. 62 แบบบันทึกคะแนน .......................................................................................... 63 บรรณานกุ รม .................................................................................................. 64

รรู้ กั วัฒนธรรมไทย 1 คำชแี้ จงกำรใช้ 1. ศึกษาจดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เพอื่ ใหน้ กั เรียนทราบแนวทางการจดั การเรียนรู้ในบทเรียน 2. นักเรยี นทาแบบทดสอบกอ่ นเรยี น เพือ่ ให้นกั เรยี นร้วู า่ ตนเองมคี วามรู้ พนื้ ฐานเกี่ยวกบั เรื่องทีจ่ ะศึกษามากนอ้ ยเพียงใด 3. ศึกษาชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้และทากจิ กรรมตามทก่ี าหนดไว้ เพอ่ื ใหม้ ี ความรู้ความเขา้ ใจในเนอ้ื หามากยิ่งขึ้น 4. ทาแบบทดสอบหลงั เรยี น เพ่ือวัดความรคู้ วามเข้าใจอกี ครง้ั 5. นกั เรียนตอ้ งมคี วามซื่อสัตยต์ อ่ ตนเอง โดยทากิจกรรมดว้ ยตนเอง ทกุ กจิ กรรม 6. ถา้ นกั เรยี นต้องการศกึ ษาเนอื้ หาเพมิ่ เติม นักเรียนสามารถคน้ ควา้ ได้ จากบรรณานุกรมท้ายเล่ม

รู้รกั วฒั นธรรมไทย 2 คำแนะนำสำหรับนกั เรยี น ก่อนใช้ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ นกั เรียนควรปฏบิ ัตดิ งั น้ี เลม่ ที่ 4 รรู้ ักวฒั นธรรมไทย ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ หน้าที่พลเมืองไทยน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคม ศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เล่มที่ 4 รู้รักวัฒนธรรมไทย เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ใช้ประกอบการเรียน และเป็น ชุดกิจกรรม การเรียนรู้ท่ีนักเรียนสามารถศึกษาและทาความเข้าใจได้ด้วยตนเอง โดยให้ นักเรียนอ่านคาแนะนาและปฏิบัติกิจกรรม ตามขั้นตอนของกิจกรรม รวมทั้ง สามารถสอบถามประเด็นสงสัยจากครูผู้สอนโดยตรง ซึ่งนักเรียนจะได้รับความรู้ อย่างครบถ้วน โดยปฏบิ ัตติ ามข้ันตอนดังตอ่ ไปนี้ 1. ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เลม่ ท่ี 4 รูร้ ักวฒั นธรรมไทย ใชเ้ วลา 4 ชัว่ โมง 2. นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียนชุดกิจกรรมการเรียนรู้เร่ือง หน้าที่ พลเมืองไทยน่ารู้ เลม่ ท่ี เลม่ ท่ี 4 รรู้ ักวฒั นธรรมไทย จานวน 10 ขอ้ 3. นกั เรียนลงมือปฏบิ ตั ิกิจกรรมตามข้นั ตอนในชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ 4. เมื่อนักเรียนทากิจกรรมครบแล้วให้นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เร่ือง หน้าที่พลเมืองไทยน่าเล่มท่ี 4 รู้รักวัฒนธรรม ไทย จานวน 10 ขอ้

ร้รู ักวฒั นธรรมไทย 3 ผงั มโนทศั น์ การเปลยี่ นแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลา แนวทางการธารงรกั ษาวฒั นธรรมไทย ที่มีผลตอ่ ตนเองและสงั คมไทย ความหมายและประเภทของวฒั นธรรม รู้รกั วฒั นธรรมไทย ความหมายและความสาคญั ของมารยาท ความแตกต่างทางวฒั นธรรมระหว่าง ไทย กลุ่มคนภาคต่างๆ ในสงั คมไทย มารยาทไทยและมารยาทสงั คม แนวทางการรกั ษาวฒั นธรรม ประโยชนแ์ ละคุณคา่ ทางวฒั นธรรม

รู้รกั วัฒนธรรมไทย 4 สาระที่ 2 หน้าที่พลเมอื ง วัฒนธรรม และการดาเนินชีวติ ในสังคม ส 2.1 ป.6/2 วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลาและธารงรักษา วัฒนธรรม อนั ดงี าม ส 2.1 ป.6/3 แสดงออกถงึ มารยาทไทยไดเ้ หมาะสมถกู กาลเทศะ ตัวช้วี ัด ส 2.1 6/4 อธบิ ายคณุ คา่ ทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกนั ระหวา่ งกลุ่มคนในสงั คมไทย สาระการเรียนรู้ - ความหมายและประเภทของวฒั นธรรม - การเปล่ียนแปลงวฒั นธรรมตามกาลเวลาทม่ี ผี ลต่อตนเองและสงั คมไทย - แนวทางการธารงรักษาวฒั นธรรมไทย - ความหมายและสาคญั ของมารยาทไทย - มารยาทไทยและมารยาทสังคม เช่น การแสดงความเคารพ การยนื การเดนิ การน่งั การนอน การรบั ของสง่ ของ การรบั ประทานอาหาร การแสดงกิรยิ า อาการ การทักทาย การสนทนา การใช้คาพดู - ประโยชนแ์ ละคุณคา่ ทางวฒั นธรรม - ความแตกต่างทางวัฒนธรรมระหวา่ งกลมุ่ คนภาคต่างๆ ในสังคมไทย - แนวทางการรกั ษาวัฒนธรรม

รู้รักวฒั นธรรมไทย 5 จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. นกั เรยี นสามารถบอกความหมายและความสาคญั ของวัฒนธรรมไทยได้ (K) 2. นกั เรยี นสามารถบอกประเภทของวฒั นธรรมไทยได้ (K) 3. นักเรยี นสามารถบอกการเปลีย่ นแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลาทมี่ ผี ลตอ่ ตนเองและสงั คมไทยได้ (K) 4. นักเรียนสามารถบอกแนวทางการธารงรกั ษาวฒั นธรรมไทยได้ (K) 5. นกั เรียนสามารถบอกความหมายและความสาคญั ของมารยาทไทยได้ (K) 6. นักเรียนสามารถบอกประโยชน์และคณุ คา่ ทางวัฒนธรรมได้ (K) 7. ความแตกต่างทางวฒั นธรรมระหวา่ งกลมุ่ คนภาคต่างๆ ในสงั คมไทยได้ (K) 8. นกั เรียนสามารถบอกแนวทางการรักษาวฒั นธรรมได้ (K) 9. นกั เรยี นสามารถทากิจกรรมเรอ่ื ง รู้รักวัฒนธรรมไทยได้ (K) 10. นกั เรยี นสามารถปฏิบัตติ นตามมารยาทไทยได้ (P) 11. นกั เรยี นมวี ินยั ใฝ่เรยี นรู้ มงุ่ มน่ั ในการทางาน รกั ความเปน็ ไทย (A)

รู้รกั วฒั นธรรมไทย 9 รรู้ ักวฒั นธรรมไทย แนะนาตัวละคร คุณยาย มะลิ

รรู้ กั วฒั นธรรมไทย รรู้ ักวฒั นธรรมไทย 1010 วันหยดุ มะลมิ าเย่ยี มคณุ ยายทบ่ี ้านสวน คุณยายกาลงั ทาขนมไว้ไปใส่บาตร มะลิจึงขออาสาชว่ ยคณุ ยายทาขนม ดีเลยมะลิ มายายจะสอนทาขนม เราจะได้เอาขนมไปใส่บาตรทว่ี ดั กนั คะ่ คณุ ยาย มะลอิ ยากทาขนมเก่ง เหมอื นคณุ ยาย

รรู้ กั วฒั นธรรมไทย 1111 ยายและมะลิมาใส่บาตรทวี่ ดั ทีต่ ดิ กบั บา้ นของคณุ ยาย อายุ วรรณะ สขุ ะ พละ นะโยม นมสั การเจ้าค่ะ

รูร้ ักวฒั นธรรมไทย 1212 เม่ือใส่บาตรเสร็จแลว้ มะลมิ าน่ังคยุ กบั คณุ ยายท่ีระเบยี งบ้าน ขนมไทยแบบนเ้ี ป็นภูมิปัญญาทสี่ บื ทอดกนั มาตัง้ แต่สมัยโบราณ แมข่ องยายกส็ อนยายเหมอื นกนั จ่ะหลาน ดจี ังเลยคะ่ คณุ ยายเราจะไดม้ ีขนมไทย อร่อยๆ ไว้กินนาน ๆ ––

รูร้ กั วฒั นธรรมไทย 1313 –– มีสหิ ลาน น่นั กค็ อื วฒั นธรรมไทยของเราอยา่ งไรล่ะ คณุ ยายขา แล้วเรามีส่งิ ใดทสี่ บื ตอ่ กนั มา ตง้ั แตส่ มยั โบราณอกี ไหมคะ

รู้รกั วัฒนธรรมไทย 1144 วฒั นธรรม หมายถึง แบบแผนการดารงชวี ติ ของ บุคคลในสังคมทยี่ ดึ ถอื ปฏบิ ตั เิ ปน็ มรดกสบื ทอดกันมา ซ่งึ แสดงถงึ ความเจรญิ งอกงามและศลี ธรรมอนั ดีงาม ของคนในสังคม วฒั นธรรมคอื อะไรหรอื คะคณุ ยาย

รูร้ กั วัฒนธรรมไทย 1515 วัฒนธรรมมีความสาคญั กับเรามากทเี ดยี วเลยนะหลาน เพราะเปน็ การแสดงถึงความเจรญิ งอกงามของมนุษยม์ รี ะเบยี บแบบแผนใน การดาเนนิ ชวี ิต สามารถสือ่ สารถา่ ยทอดใชส้ ังคมอืน่ รบั รูไ้ ด้ แสดงให้ เห็นถึงเอกลักษณท์ ส่ี าคญั ของสงั คมหรอื ชาตินั้นๆ สรา้ งความเปน็ อันหนึ่งอันเดยี วกนั ของสงั คม และชว่ ยให้สังคมหรอื ประเทศชาตมิ ี ความเจรญิ ก้าวหน้า วัฒนธรรมมีความสาคญั กับเราอยา่ งไร บา้ งคะ

รู้รักวฒั นธรรมไทย 1616 วฒั นธรรมนนั้ แบง่ อออกเป็น 4 ประเภท ดงั น้ี 1. คติธรรม คือ หลักธรรมในการดาเนนิ ชวี ิตทเี่ ก่ียวกบั คุณธรรมและ จริยธรรม เชน่ ความเมตตากรุณา ความมวี ินัย ความซอ่ื สัตย์ ความกตญั ญูกตเวที เปน็ ต้น 2. วัตถุธรรม คอื ส่งิ ทป่ี ระดิษฐข์ ึ้นมาเพอ่ื ใชป้ ระโยชน์ในชวี ิตประจาวัน เขน่ ทอ่ี ยอู่ าศยั เครอ่ื งใชใ้ นครวั เรอื น เส้อื ผ้า เปน็ ตน้ 3. นิติกรรม คือ สิ่งทีส่ มาชกิ ในสงั คมสรา้ งสรรคข์ ึ้นเพื่อกาหนดกฎระเบยี บ ทางสงั คม เช่น จารีตประเพณี กฎระเบยี บขอ้ บงั คับ กฎหมาย เป็นต้น 4. สหธรรม คือ แนวทางการปฏิบตั ิเพ่อื อยู่ร่วมกนั ในสงั คม เช่น การยนื เคารพธงชาติ เพลงชาตไิ ทย และเพลงสรรเสรญิ พระบารมี มารยาท ในการเข้าสังคม เป็นต้น วัฒนธรรมมีอะไรบา้ งคะ

รูร้ ักวัฒนธรรมไทย 17 17 ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ได้สิหลาน เม่อื เวลาเปลย่ี นไปก็จะเป็นการเปลีย่ นแปลงวฒั นธรรมไปตามยคุ สมยั ซึ่ง มสี าเหตทุ ส่ี าคัญ ดังน้ี ความกา้ วหน้าทางวทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ส่งผลใหก้ ารใช้ชีวิตของผ้คู นใน สังคมเกดิ การเปลย่ี นแปลง วัฒนธรรมดง้ั เดิมถูกละเลย เช่น ความเจริญทาง เทคโนโลยีการส่อื สาร ทาให้คนในสงั คมสามารถติดตอ่ สมั พันธก์ นั โดยไมต่ อ้ งพบปะ พดู คุย ไมไ่ ดพ้ บหน้าเพอื่ แสดงความเคารพกันในการเขา้ สงั คม เป็นตน้ วัฒนธรรมทส่ี บื ต่อกนั มาจะมี การเปลยี่ นแปลงไดไ้ หมคะ

รรู้ กั วัฒนธรรมไทย 1818 การแพร่กระจายทางวัฒนธรรม การทกั ทายด้วยการจบั มอื วัฒนธรรมดา้ นอาหาร วนั คริสต์มาส นอกจากน้ีนะมีการแพรก่ ระจายทางวฒั นธรรม มผี ลตอ่ การเปลยี่ นแปลงวิถีชวี ิต ของผคู้ นในสงั คมไทย ทาใหเ้ กดิ สิ่งตา่ งๆ มากมายเชน่ 1. การขอยมื วัฒนธรรม ได้แก่ การใชภ้ าษาองั กฤษทับศัพท์ เช่น แท็กซี่ แชมพู ไอศกรีม ซปู เปอรม์ าร์เก็ต เปน็ ต้น 2. การปรบั ตวั ให้เข้ากบั วัฒนธรรม การติดต่อสมั พนั ธก์ นั ระหว่างบุคคลหรือกลุ่ม คนทาให้เกดิ การแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม และมีการปรบั ตัวเขา้ หากนั ทาให้วัฒนธรรม เกดิ การเปล่ียนแปลง เชน่ การทกั ทายด้วยการจับมือ 3. การผสมกลมกลนื ทางวัฒนธรรม ทาให้เกิดวัฒนธรรมใหมข่ ้นึ มา 4. การเลียนแบบวฒั นธรรมเปน็ การรับวัฒนธรรมของอกี ขาติหนึง่ เข้ามามอี ิทธิพล ในการดาเนนิ ชีวติ เช่น การแตง่ กาย การรับประทานอาหาร การจัดกจิ กรรมในวนั สาคัญ ตา่ งๆ เช่น วันคริสตม์ าส เป็นตน้ วฒั นธรรมทีส่ บื ตอ่ กันมาจะมี การเปล่ียนแปลงได้ไหมคะ

รรู้ กั วฒั นธรรมไทย 1919 วฒั นธรรมไทย ธรฃ มสี ิหลานวฒั นธรรมอนั ดงี ามของชาติไทยทส่ี ัง่ สมมากจากภูมิปัญญาไทยเปน็ ส่งิ ที่ มีคณุ ค่าและมคี วามหมายต่อความเป็นชาตไิ ทย ดังนนั้ คนไทยทกุ คนควรช่วยกัน ธารงรกั ษาวฒั นธรรมไทย ดงั น้ี 1. ส่งเสริมอนรุ ักษว์ ัฒนธรรมของแตล่ ะทอ้ งถนิ่ ใหค้ งไว้ 2. สง่ เสริมให้คนไทยทุกคนเห็นคณุ คา่ ของวฒั นธรรมไทยวา่ เป็นสมบตั ิ ของคนไทย และเปน็ สิง่ ทค่ี วรอนรุ กั ษ์เป็นมรดกของชาตไิ ทย 3. รวบรวมวัฒนธรรมทอ้ งถิ่นท่กี ระจัดกระจาย ให้มารวมอยู่ในแหล่ง เดียวกัน เชน่ จัดสร้างพพิ ิธภัณฑ์ ศูนยอ์ นุรักษ์วฒั นธรรมประจาทอ้ งถนิ่ เพื่อเปน็ แหล่งข้อมลู ในการศึกษาและส่งเสริมวฒั นธรรมประจาท้องถน่ิ 4. ส่งเสริมและสรา้ งปราชญ์ทางวฒั นธรรมตัง้ แตร่ ะดบั ท้องถนิ่ และ ระดบั ชาตเิ พือ่ เปน็ กาลังสาคญั ในการอนรุ กั ษ์และเผยแพรว่ ัฒนธรรมไทย เรามีแนวทางการรักษาวฒั นธรรม ไทยไวไ้ หมคะ

รู้รกั วฒั นธรรมไทย 2020 แสดงว่าหลานเปน็ คนทม่ี มี ารยาทเรียบรอ้ ย ครถู งึ ส่งเขา้ ประกวด ยายจะอธบิ าย ความหมายของมารยาทไทยใหฟ้ งั นะ มารยาทไทย หมายถึง กริยา วาจาทส่ี ุภาพเรียบร้อย เป็นลักษณะที่ แสดงออกทางการปฏบิ ตั ติ ่อกัน เป็นเอกลกั ษณเ์ ฉพาะของสงั คมไทย โดยมี ระเบยี บแบบแผนอนั เหมาะสมตามกาลเทศะ มารยาทไทยเป็นเอกลักษณะของคน ไทย เป็นวัฒนธรรมทีป่ ฏิบตั สิ บื ทอดตอ่ กันมา การปฏิบัติตนตามมารยาทไทย สง่ ผลใหส้ งั คมเกดิ ความสงบสุขและมคี วามเป็นระเบยี บเรยี บร้อย คณุ ยายขา มารยาทคอื อะไรคะ

รู้รกั วัฒนธรรมไทย 21 21 ใชแ่ ล้วหลาน ร้ไู หมมารยาทไทยน้นั เปน็ ระเบียบแบบแผนของ การแสดงออกทเ่ี หมาะสมตามเวลาและสถานท่ี คนไทยไดส้ บื ทอดมารยาทไทยทด่ี ี งามต้งั แต่อดตี จนถงึ ปจั จบุ นั ซ่ึงมคี วามสาคญั มากเพราะเป็นการแสดงถึง ความเจริญงอกงามทางด้านวัฒนธรรมไทย เป็นเอกลกั ษณท์ สี่ าคญั ประจาชาติไทย เปน็ ระเบียบแบบแผนการดาเนนิ ชวี ติ ของสังคมไทย เปน็ การสร้างความรัก ความสามคั คแี ละการให้ความเคารพต่อกันของผูค้ นในสงั คม และยังเป็นบรรทัด ฐานให้บุคคลปฏิบัติถกู ต้องเหมาะสมกบั กาลเทศะอกี ด้วย แสดงว่ามารยาทไทยมคี วามสาคญั กบั เรา มากเลยนะคะ

รูร้ กั วฒั นธรรมไทย 22 22 มารยาทไทยท่ีสาคญั ไดแ้ ก่ การแสดงความเคารพ การแสดงความเคารพมี หลายลกั ษณะ เชน่ การไหว้ การกราบ การโคง้ คานบั การแสดงความเคารพ จะแตกต่างกันไปข้ึนอยกู่ บั ผทู้ ี่จะรับการเคารพดว้ ยวา่ อยใู่ นฐานะใด และอย่ใู น โอกาสใด จงึ จะแสดงความเคารพใหเ้ หมาะสม มารยาทไทยท่ีสาคัญมอี ะไรบา้ งคะ

1. การแสดงความเคารพ รูร้ ักวัฒนธรรมไทย 23 23 เร่ิมจากการแสดงความเคารพพระรตั นตรยั ปฏบิ ตั โิ ดยการไหว้หรอื กราบแบบ เบญจางคประดษิ ฐ์ ตามความเหมาะสมของสถานที่ 1. การไหว้ คอื การกระพุ่มมอื ให้ปลายน้ิวมอื ทงั้ สองข้างชดิ กัน ฝา่ มอื ทง้ั สองประกบกนั แบบระหวา่ งอก ไม่กางศอก แล้วยกมือขึ้นพรอ้ มกับค้อมศีรษะ ลงใหน้ ้ิวหัวแมม่ อื จรดระหวา่ งคิว้ ปลายนว้ิ ช้ีแนบส่วนบนของหน้าผาก ดจี ังเลยคะคณุ ยาย คุณยายสอนหนูดว้ ยนะคะ กระพุม่ มือใหป้ ลายน้วิ มอื ท้ังสองข้างชดิ กนั ยกมอื ข้นึ พรอ้ มกบั คอ้ มศรี ษะลงให้ ฝา่ มอื ทั้งสองประกบกันแบบระหว่างอก นิว้ หวั แม่มือจรดระหวา่ งควิ้ ปลายนิ้วช้แี นบ ไมก่ างศอก สว่ นบนของหนา้ ผาก

ร้รู กั วฒั นธรรมไทย 24 24 การกราบแบบเบญจางคประดษิ ฐ์ คอื การใชอ้ วัยวะทั้ง 5 ได้แก่ หน้าผาก มือและขอ้ ศอกทัง้ 2 และเข่าทง้ั 2 สมั ผสั กบั พนื้ มี 3 จงั หวะ จงั หวะที่ 1 เรียกว่า อญั ชลี ยกมือข้นึ ในท่า ประนมมอื จงั หวะท่ี 2 เรียกว่า วันทา ยกมอื ข้นึ ไหว้ นว้ิ หัวแม่มือจรดระหวา่ งควิ้ ปลายนิว้ ช้ีแนบ ส่วนบนของหนา้ ผาก จงั หวะท่ี 3 เรียกวา่ อภวิ าท ทอดมือทั้งสอง พรอ้ มๆ กนั ใหม้ อื และแขนทัง้ สองขา้ งกราบ กับพ้ืน ควา่ มอื หา่ งกันเลก็ น้อย พอใหห้ นา้ ฝากจรดพื้นระหว่างมอื ทัง้ สอง

รู้รักวัฒนธรรมไทย 2525 การแสดงความเคารพตอ่ บคุ คล ปฏบิ ตั ดิ ังน้ี 1. การไหวผ้ มู้ พี ระคุณและผู้ใหญท่ ีเ่ คารพ นบั ถือ ได้แก่ พ่อ แม่ ปู่ ยา่ ตา ยาย ครู อาจารย์ และผทู้ ่ีคารพนบั ถอื ใหป้ ระนมมือ แล้วยกมอื พรอ้ มกบั คอ้ มศีรษะลงให้ นว้ิ หัวแม่มือจรดปลายจมูก ปลายน้วิ ช้แี นบ ระหวา่ งคว้ิ 2. การไหวบ้ คุ คลทว่ั ๆ ไป ที่เคารพนับถือ หรอื ผมู้ อี าวโุ สสงู กว่าเลก็ น้อย โดยประนม มือแลว้ ยกขนึ้ พรอ้ มกับค้อมศีรษะลงใหห้ วั แมม่ อื จรดปลายคาง ปลายน้วิ แนบปลาย จมกู

รูร้ ักวฒั นธรรมไทย 2266 3. กราบผู้ใหญ่ท่มี ีอาวโุ สรวมท้งั ผมู้ พี ระคณุ ไดแ้ ก่ ปู่ ยา่ ตา ยาย พ่อ แม่ ครู อาจารย์ และผทู้ เ่ี ราเคารพ ผูก้ ราบทัง้ ชาย และหญงิ นัง่ พับเพยี บทอดมอื ท้งั สองขา้ งลงพรอ้ มกันใหแ้ ขน ทง้ั สองครอ่ มเข่าทีอ่ ยูด่ ้านล่างเพยี งเขา่ เดียว มอื ประนมต้ัง กบั พนื้ ไมแ่ บมอื ค้อมตวั ลงให้หนา้ ผากแตะสว่ นบนของมือที่ ประนม ในขณะกราบไมก่ ระดกน้ิวมอื ขนึ้ รบั หน้าผาก กราบ เพียงครั้งเดียว จากนน้ั ให้เปลี่ยนอริ ยิ าบถโดยการนง่ั สารวม ประสานมอื จากน้นั เดนิ เข่าถอยหลงั พอประมาณแลว้ ลกุ ขึน้ จากไป

2. การยนื รรู้ กั วฒั นธรรมไทย 2727 1. การยนื เคารพธงชาติ และเพลงชาติ 2. การยืนตามลาพงั ขาท้ังสองขา้ งชิดกัน ไทย ให้ยนื ตรงแสดงความเคารพโดย หรอื อยู่ในทา่ พกั แขน ปล่อยแนบลาตวั หรอื หนั หน้าไปทางธงชาติ เมือ่ เพลงจบให้ จะประสานไวข้ า้ งหนา้ เลก็ น้อย จะยืนเอียง คอ้ มศรี ษะคานับ ขา้ งนดิ หนอ่ ยก็ได้ แต่ตอ้ งใหอ้ ยู่ในทว่ งที ที่สงา่ งาม อย่ายนื ขากาง แกวง่ แขน หนั หน้าไปมา ลุกลลี้ กุ ลนหรือ หลกุ หลกิ ล้วงกระเป๋า แคะ แกะ เกา เปน็ ต้น 3. การยืนสนทนากบั ผ้ใู หญ่ 4. การยนื เขา้ แถวคอย ใหย้ ืนตรง เทา้ ชดิ ประสานมือกันอยตู่ า่ กว่า ให้เขา้ แถวอยา่ งเป็นระเบียบ ระดับเอว ค้อมตัวเลก็ นอ้ ย ไม่ยืนชดิ หรอื ห่าง ผูใ้ หญจ่ นเกนิ ไป

3. การเดนิ รู้รกั วัฒนธรรมไทย 2828 การเดินขณะผใู้ หญย่ ืน ใหเ้ ดินผา่ นระยะหา่ ง การเดินขณะผูใ้ หญ่นั่งเก้าอี้ ให้เดินผ่านระยะหา่ ง พอสมควร ในลักษณะสารวม ปลอ่ ยมือไวข้ า้ งลาตัว พอสมควรในลกั ษณะสารวม ปล่อยมอื ไว้ข้างลาตวั แล้วค้อมตวั เมอื่ ใกลถ้ งึ ผใู้ หญ่ เดนิ คอ้ มตวั จนเดิน แล้วคอ้ มตวั พร้อมกับยอ่ เข่าเมื่อใกลถ้ ึงผู้ใหญ่ ผ่านผูใ้ หญ่ เมือ่ เดนิ ผา่ นแล้วให้เดนิ ตามปกติ 4. การน่งั การเดินโดยท่ัวไป คือ การเดนิ ดว้ ยกิริยาท่สี ภุ าพ เรยี บร้อย สารวม ไมเ่ ดินเสยี งดังหรอื กอ่ ใหเ้ กดิ ความ ราคาญแกผ่ อู้ ื่น

4. การน่งั รรู้ ักวัฒนธรรมไทย 2299 1. การนั่งเกา้ อต้ี อ่ หน้าผใู้ หญ่ ให้นงั่ ตวั ตรง โดยสารวมกิรยิ า และสายตา มือ ท้ังสองขา้ งประสานกนั วางบนหน้าขา 2. การนั่งพบั เพียบต่อหนา้ ผูใ้ หญ่ มอื ท้ังสองข้างประสานกันวางไวบ้ นหน้าขา และเกบ็ ปลายเทา้ โดยเบนปลายเท้าเข้าหาสะโพก การนัง่ ขณะผใู้ หญ่ยืน ให้เดนิ ผา่ นระยะต่าง พอสมควร ในลกั ษณะสารวม ปลอ่ ยมอื ไว้ขา้ งลาตัว แลว้ คอ้ มตวั เมอ่ื ใกล้ถงึ ผใู้ หญ่ เดินคอ้ มตัวจนเดนิ ผา่ นผู้ใหญ่ เม่ือเดนิ ผ่านแลว้ ให้เดินตามปกติ การนัง่ พับเพียบต่อหนา้ ผใู้ หญ่ มือทั้งสองข้าง ประสานกนั วางไวบ้ นหน้าขา และเกบ็ ปลายเท้าโดย เบนปลายเท้าเข้าหาสะโพก

รู้รกั วฒั นธรรมไทย 3300 5. การนอน 1. การนอนหงาย นอนตัวตรง ศีรษะหนนุ หมอนใหส้ ูงกวา่ ลาตัวเล็กน้อย หรอื พอประมาณ เท้าและขาทั้งสองข้างชดิ กนั มอื ทง้ั สองขา้ งวางไว้ให้หน้าอกเล็กน้อย หรือ วางมอื และแขนทงั้ สองข้างแนบลาตัว ปล่อยลกั ษณะผอ่ นคลาย 2. การนอนแบบตะแคง นยิ มให้นอนตะแคงขวา มือขวาหนุนศีรษะ มอื ซ้ายแนบลาตวั ส่วนบน เทา้ ทัง้ สองเหยียดตรง โดยเท้าซ้ายทับเท้าขวา เปน็ การนอนลักษณะของ พระพทุ ธเจ้าท่ีทรงเจริญสติ ทาใหม้ ีสติในการนอน กรณนี อนกับผใู้ หญ่ เช่น บิดา มารดา ควรนอนใหศ้ รี ษะต่ากวา่ ทา่ น ไม่ควรนอนเสมอ กนั เพือ่ เป็นการแสดงความเคารพท่าน

รรู้ ักวัฒนธรรมไทย 3311 6. การรบั ของสง่ ของ 1. การประเคนส่งิ ของแดพ่ ระภิกษแุ ละการรับส่งิ ของจากพระภิกษุ การประเคนสง่ิ ของแดพ่ ระภกิ ษุ ถ้าเปน็ สิ่งของท่ยี กไดใ้ ห้ใชม้ ือยกแล้วประเคนในระยะ หัตถบาส ถา้ เปน็ ผู้ชายจะประเคนในลกั ษณะมอื ต่อมอื ส่วนผหู้ ญิงจะตอ้ งวางของบน ผา้ ทพ่ี ระภิกษุทอดออกมา จากนั้นจึงกราบและเดินเข่าถอยออกมา การรบั ส่งิ ของจากพระภกิ ษุ ให้เข้าไปใกลใ้ นระยะพอประมาณ แลว้ แสดงความเคารพ ผ้ชู ายใหย้ น่ื มือรบั ส่งิ ของ ผู้หญิงใหเ้ อ้อื มมือขวารบั ของทพี่ ระภิกษวุ างไวต้ รงหนา้ ดว้ ยอาการสารวม

ร้รู กั วัฒนธรรมไทย 3232 2. การส่งของใหผ้ ใู้ หญ่ การรบั ของจากผูใ้ หญ่ การรบั ของจากผู้ใหญ่ ควรแสดงความเคารพทกุ ครง้ั กอ่ นรับของ ถา้ เป็นของเบาให้ยื่นมอื ขวารับ มือซ้ายแนบลาตัว ถา้ เปน็ ของหนกั ย่นื มือทั้งสอง ขา้ งออกรบั การส่งของให้ผู้ใหญ่ ถา้ เป็นของเบาให้ยนื่ สิ่งของ ด้วยมอื ขวาให้ท่านดว้ ยความสารวม ถ้าเปน็ ของ หนกั ยกและยนื่ ให้ด้วยมอื ทง้ั สองขา้ งแล้วถอย กลบั มาพอประมาณ ถ้าเป็นงานพธิ ีให้ทาความ เคารพก่อนกลบั ไปประจาที่

รู้รกั วัฒนธรรมไทย 3333 . 7. การรบั ประทานอาหาร มารยาทในการรับประทานอาหาร 1. ถา้ น่งั บนเก้าอใ้ี หน้ ัง่ ตัวตรง ไมเ่ ทา้ ศอกบนโตะ๊ อาหาร ถา้ น่งั กับพน้ื ผหู้ ญงิ นง่ั พับเพยี บ ผู้ชายน่ังทา่ ถนดั ที่สุภาพ ตัวตรง ไม่เทา้ แขนกบั พนื้ 2. ถ้ามีผ้ใู หญร่ ว่ มรับประทานอาหารใหน้ ่งั รอท่านกอ่ นและใหท้ า่ นลงมอื รับประทาน อาหารกอ่ นจงึ รับประทานตาม 3. การรบั ประทานอาหารร่วมโต๊ะให้ใชช้ อ้ นกลาง ไม่ควรหยิบสง่ิ ของขา้ มหนา้ ผอู้ ่นื ควร ใหผ้ ู้อยู่ใกล้หยิบให้และกล่าวขอบคณุ 4. รับประทานอาหรดว้ ยอาหารทส่ี ุภาพ ไมม่ มู มาม ไมเ่ คยี้ วเสียงดงั และไมพ่ ดู คยุ ขณะ อาหารยงั อยใู่ นปาก 5. เม่ือรับประทานอาหารเสร็จใหร้ วบช้อนสอ้ ม ไม่แสดงอาหารอ่ิมโดยการผลักจานออก จากตัว ถา้ รบั ประทานท่ีโรงเรยี น ควรนาภาชนะไปเกบ็ ไว้บริเวณทกี่ าหนด รวบรวมเศษ อาหารทง้ิ ถังขยะ ทาความสะอาดโต๊ะ เกา้ อ้ี ใหเ้ รียบร้อย

สวสั ดคี รบั รรู้ กั วฒั นธรรมไทย 3434 สวัสดคี ะ่ 8. การแสดงกิรยิ าอาการ 1. การทักทาย มารยาทของสังคมไทยทักทายกนั ดว้ ยการแสดงความเคารพ เชน่ การยกมือไหวผ้ อู้ าวโุ ส และกลา่ วคาวา่ สวัสดี ผูห้ ญงิ “สวสั ดคี ่ะ” ผชู้ าย “สวสั ดี ครับ” ซ่ึงเป็นเอกลักษณ์ท่โี ดดเด่นของสังคมไทยทคี่ วรอนุรกั ษ์ไว้ 2. การสนทนา ใชถ้ อ้ ยคาท่สี ุภาพเรียบรอ้ ย ไมค่ วรสนทนาด้วยถอ้ ยคาทดี่ งั เกนิ ไป เพราะอาจรบกวนบคุ คลอ่ืนได้ ใช้คาทแี่ สดงความเคารพตอ่ กนั เชน่ “ครบั ” “ค่ะ”

รรู้ กั วัฒนธรรมไทย 35 35 3. การใชค้ าพูด ควรใช้ให้เหมาะสมกับกาลเทศะ ดงั น้ี -การใช้คาพูดสนทนาและคาสรรพนามกับพระภกิ ษใุ ห้เหมาะสมกับ คณุ วุฒแิ ละวัยวฒุ ิของทา่ น เช่น หลวงตา หลวงพ่อ หลวงพี่ และใชค้ าพดู เรยี ก ตนเองดว้ ยคาสุภาพ เชน่ กระผม ดฉิ ัน หนู - การใช้คาพูดกับผ้ใู หญแ่ ละผู้ทเ่ี คารพนบั ถอื ควรมีคานาหนา้ นามแทน ทา่ นเสมอ เชน่ คณุ พอ่ คณุ แม่ คณุ ครู ซึ่งเป็นการให้เกียรตแิ ละแสดงความเคารพ ทา่ น และใช้ถอ้ ยคาสภุ าพเรียบรอ้ ยกับตวั เอง เชน่ กระผม ผม ฉัน ดฉิ ัน หนู - การใช้ถอ้ ยคากับเพอื่ น พดู จาด้วยถ้อยคาทสี่ ภุ าพตอ่ กนั ไม่ใชถ้ อ้ ยคาที่ หยาบคายหรอื กระด้างตอ่ กนั มารยาทไทยเป็นเอกลกั ษณ์ที่สาคญั ของไทย ควรคา่ แก่การอนุรกั ษแ์ ละ สบื ทอดให้คงอยสู่ ืบตอ่ ไป เราควรคาพูดให้เหมาะสมอย่างไรดีคะ

รรู้ กั วฒั นธรรมไทย 3366 ศิลปกรรมไทย อาหารไทย ทม่ี า : ภาพจิตรกรรมฝาผนงั ภายในวดั พระศรรี ตั นศาสดาราม ท่ีมา : https://mgronline.com/travel/ เรื่อง รามเกียรติ์ ฉากหนุมานอมพลับพลา ตอนศกึ ไมยราพ detail/9620000088285 มวยไทย มีสหิ ลาน เราแบง่ วฒั นธรรมไทยเปน็ 2 ระดบั คอื วัฒนธรรมระดับชาติ และ ระดบั ทอ้ งถิ่น วฒั นธรรมระดบั ชาติ เป็นเอกลักษณเ์ ฉพาะของชาตไิ ทยท่ี ตา่ งชาตยิ อมรับ เชน่ ภาษาไทย ศลิ ปกรรม อาหารไทย มวยไทย เป็นตน้ คณุ ยายคะ แล้วเรามีการแบ่งระดบั ของวฒั นธรรมไหมคะ

รรู้ กั วัฒนธรรมไทย 3737 วฒั นธรรมระดับทอ้ งถ่นิ ในแต่ละท้องถ่นิ จะมีวัฒนธรรมซึ่งแตกต่างกนั ตามลักษณะ ทางกายภาพ เช่น ภูมปิ ระเทศ ภมู ิอากาศ และลกั ษณะทางสงั คม เชน่ ศาสนา ภาษา ความเชื่อ เป็นตน้ วฒั นธรรมระดบั ทอ้ งถ่นิ เปน็ อยา่ งไรคะ

ตีกลองสะบดั ชยั รรู้ กั วฒั นธรรมไทย 3838 ฟอ้ นเลบ็ ขนั โตก วัฒนธรรมท้องถน่ิ ภาคเหนือ มวี ฒั นธรรมทอ้ งถิ่นท่เี ปน็ ทรี่ ้จู ัก ภาคเหนอื มอี ะไรบ้างคะ ได้แก่ การตกี ลองสะบดั ชยั การฟอ้ นเล็บ ขนั โตก การพดู ภาษาไทยถิน่ เหนือ

การทอผา้ รู้รักวฒั นธรรมไทย 3939 ดนตรีโปงลาง ประเพณฮี ตี สิบสอง อาหารอสี าน ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื มีวัฒนธรรมทอ้ งถ่ินทเ่ี ป็นทร่ี จู้ กั ได้แก่ การทอผา้ ดนตรีโปงลาง ประเพณีฮีตสิบสอง การพดู ภาษาไทยถ่ินอสี าน การผกู เส่ียว อาหารอสี าน วฒั นธรรมทอ้ งถิน่ ภาค ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื มีอะไรบ้างคะ

ประเพณีรับบัว รู้รกั วฒั นธรรมไทย 4040 ราสนี วล กลองยาว การแสดงลิเก วฒั นธรรมทอ้ งถิ่นภาคกลาง ภาคกลาง มวี ฒั นธรรมท้องถนิ่ ทีเ่ ป็นที่ มอี ะไรบ้างคะ รูจ้ ักไดแ้ ก่ ประเพณรี บั บัว ราสีนวล กลองยาว การแสดงลเิ ก

รูร้ ักวัฒนธรรมไทย 41 41 ประเพณชี ักพระ การสานย่านลเิ ภา รามโนราห์ ภาคใต้ มีวัฒนธรรมทอ้ งถิน่ ทเ่ี ป็นท่ีร้จู กั ไดแ้ ก่ ประเพณชี ักพระ การสานย่านลเิ ภา รามโนราห์ การพูดภาษาไทยถิน่ ใต้ วฒั นธรรมทอ้ งถ่นิ ภาคใต้ มอี ะไรบา้ งคะ

รรู้ ักวฒั นธรรมไทย 42 42 3 ใช่แล้วหลานประเทศไทยเราไมม่ กี ารแบ่งแยกเชอ้ื ชาติ ศาสนา เพศ หรอื สผี วิ ประชากรท่ีอาศยั อยใู่ นประเทศจงึ สามารถยอมรับความหลากหลาย ในการดาเนินชีวติ ศลิ ปะและวฒั นธรรมต่างๆ ทไ่ี มใ่ ช่ของตนเองได้ โดยมงุ่ ประโยชนแ์ ละความสขุ ของคนสว่ นใหญ่ ซง่ึ จะนาไปสูก่ ารสร้างสนั ติภาพ สร้างบคุ คลให้มีจิตใจทดี่ ีงามและร่างกายทส่ี มบูรณ์ สง่ เสริมใหม้ กี ารยอมรับ นบั ถือและการรว่ มมอื กนั ประเทศไทยเรามีวัฒนธรรม ทห่ี ลากหลายมากเลยนะคะ

รรู้ ักวฒั นธรรมไทย 4343 ประโยชน์และคุณคา่ ทางวฒั นธรรม วัฒนธรรมเป็นส่งิ ทแ่ี สดงลักษณะทางการดาเนนิ ชีวติ ของแตล่ ะ สงั คมทมี่ คี วามแตกตา่ งกันออกไป จงึ มีความสาคญั ดังน้ี 1. แสดงใหเ้ ห็นถงึ ความเจริญงอกงามและศลี ธรรมอันดีงามของมนุษย์ 2. สามารถส่อื สารถ่ายทอดความเชือ่ ให้สงั คมอ่นื รับร้ไู ด้ เช่น การนบั ถือ ศาสนาจารีตประเพณตี า่ งๆ เช่น ประเพณสี งกรานตข์ องคนไทยทีต่ า่ งชาติ ร้จู ักทว่ั โลก เป็นตน้ 3. แสดงความเปน็ เอกลกั ษณ์ของสังคมทีป่ ฏิบตั สิ บื ทอดต่อกันมา เช่น ภาษา การแตง่ กาย การรบั ประทานอาหาร เป็นต้น 4. แสดงแบบแผนการดารงชีวติ ทางสงั คม เช่น ชายไทยเมอ่ื อายุครบ 20 ปี บรบิ ูรณจ์ ะบวชทดแทนคณุ บดิ ามารดา เป็นต้น 5. สรา้ งความเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ยและความเป็นอนั หนงึ่ อันเดียวกนั ทาง สังคม วฒั นธรรมมีประโยชน์ อยา่ งไรบ้างคะ

รู้รกั วฒั นธรรมไทย 4444 วัฒนธรรมเปน็ สมบัติลา้ ค่าของชาติ ทุกคนจงึ ควรปฏิบัตติ นเพอ่ื รกั ษาวฒั นธรรมดังนี้ 1. ร่วมกนั อนุรกั ษส์ ืบสานวัฒนธรรมให้ดารงอยู่ เชน่ การใชภ้ าษาไทยให้ถูกตอ้ ง 2. ปฏิบัตติ นตามประเพณีวฒั นธรรมทด่ี ีงามของสงั คมอย่างถกู ต้อง เช่น การแสดง ความเคารพผใู้ หญด่ ว้ ยการไหวอ้ ย่างไทย 3. เข้าร่วมประเพณีทางวัฒนธรรมและศกึ ษาเรยี นรู้อยา่ งเขา้ ใจ 4. รักและมีความภาคภมู ิใจในวัฒนธรรมของตนเอง เราจะช่วยกนั รกั ษา วัฒนธรรมไว้ไดอ้ ยา่ งไรคะ

รรู้ ักวัฒนธรรมไทย 4455 ดมี ากเลยหลาน วฒั นธรรมไทยของเราจะได้คงอยู่ตอ่ ไป หนูสญั ญาวา่ จะช่วยรกั ษา วัฒนธรรมไทยคะ่

รรู้ ักวัฒนธรรมไทย 46 คาศัพท์น่ารู้ ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง หน้าที่พลเมืองไทยน่ารู้ เลม่ ที่ 4 ร้รู ักวัฒนธรรมไทย คาศพั ท์ คาอา่ น ความหมาย เอกลักษณ์ เอก – กะ - ลัก ลักษณะทเี่ หมือนกัน หรือมรี ว่ มกัน เทคโนโลยี เทก – โน – โล – ยี วิทยาการทีน่ าเอาความรทู้ างวทิ ยาศาสตร์มา อนุรกั ษ์ อะ – นุ – รัก ประยกุ ตใ์ ชใ้ ห้เกดิ ประโยชนใ์ นทางปฏบิ ตั ิ และ กาลเทศะ กา – ละ – เท – สะ อตุ สาหกรรม บรรทัดฐาน บัน – ทัด – ถาน อัญชลี รักษาใหค้ งเดมิ เชือ้ ชาติ อนั – ชะ – ลี เช้ือ – ชาด เวลาและสถานที่ ความควรไมค่ วร มโนราห์ มะ – โน -รา แบบแผนทใ่ี ชย้ ดึ ถอื เป็นแนวทางปฏบิ ตั ิ ลิเก ลิ – เก การประนมมอื , การไหว้ ภมู ปิ ระเทศ ภมู – มิ – ประ – เทด ผรู้ ว่ มเผา่ พนั ธเ์ุ ดยี วกัน มีลกั ษณะทางกายภาพ ภูมิอากาศ เหมอื น หรือคลา้ ยกนั ภมู – มิ – อา – กาด ศลิ ปะการแสดงพื้นเมอื งอย่างหนึง่ ของภาคใต้ มแี ม่บทท่าราเหมอื นละครชาตรี การแสดงชนดิ หนึง่ มาจากชาวมลายู มบี ท เจรจาสลบั รอ้ งกลอนด้น ลกั ษณะทางกายภาพ และทางธรรมชาตขิ อง แผ่นดิน รวมไปถงึ ความสงู ตา่ ของผวิ โลก ทะเลสาบ ถนน และเมอื งตา่ ง ๆ อากาศประจาถิ่น, ลกั ษณะอากาศเฉลยี่ ของ ภมู ภิ าคแห่งใดแหง่ หนงึ่ ในชว่ งระยะเวลาหนึ่ง ช่วงเวลานี้อาจเป็นเดอื น เปน็ ปี หรอื มากกว่า นัน้ กไ็ ด้

รู้รกั วฒั นธรรมไทย 47 กจิ กรรมที่ 4.1 ประเภทของวฒั นธรรมไทย คาชแี้ จง ให้นักเรียนเขยี นผังความคดิ ประเภทของวฒั นธรรมไทย ชือ่ ................................................................ชนั้ .................เลขท.่ี ................. …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… ประเภทของวัฒนธรรมไทย …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… ผู้ตรวจ ......................................วนั ท.่ี ..........................คะแนน................. ผลการประเมิน ดีมาก 9-10 คะแนน ดี 7-8 คะแนน พอใช้ 5-6 คะแนน ปรับปรุง ต่ากวา่ 5 คะแนน

รรู้ ักวฒั นธรรมไทย 48 กจิ กรรมที่ 4.2 แนวทางการธารงรักษาวฒั นธรรมไทย คาช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นเขียนแนวทางการธารงรักษาวัฒนธรรมไทย ชอื่ ................................................................ชัน้ .................เลขที.่ ................. แนวทางการธารงรกั ษาวัฒนธรรมไทย ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ผ้ตู รวจ ......................................วนั ท.่ี ..........................คะแนน................. ผลการประเมนิ ดมี าก 9-10 คะแนน ดี 7-8 คะแนน พอใช้ 5-6 คะแนน ปรบั ปรงุ ตา่ กวา่ 5 คะแนน

รู้รกั วฒั นธรรมไทย 49 กจิ กรรมที่ 4.3 มารยาทไทย คาชีแ้ จง ให้นักเรยี นเขยี นเครอื่ งหมาย  หน้าขอ้ ความที่ถกู ตอ้ ง และเขียน เครือ่ งหมาย  หน้าขอ้ ความทไ่ี ม่ถกู ต้อง ชอ่ื ................................................................ช้นั .................เลขที.่ ................. .............1. การปฏบิ ัติตนตามมารยาทไทย เปน็ การอนรุ กั ษว์ ฒั นธรรมไทย ให้ดารงอยู่ .............2. การแสดงความเคารพผ้ใู หญใ่ ห้กราบ 1 ครัง้ ประนมมือตง้ั กบั พน้ื ไม่แบมอื .............3. การยนื สนทนากับผใู้ หญ่ ใหย้ ืนตวั ตรง มอื ทงั้ สองขา้ งไขวห้ ลงั .............4. เมอื่ เดินผา่ นผู้ใหญใ่ หส้ ารวมขณะเดนิ ไมเ่ ดินลงสน้ .............5. การนงั่ ตอ่ หนา้ ผูใ้ หญค่ วรน่ังขดั สมาธทิ ง้ั ผู้ชายและผู้หญงิ .............6. กรณีนอนกบั ผใู้ หญค่ วรนอนให้ศรี ษะตา่ กวา่ .............7. ขณะรับประทานอาหารกบั เพ่อื น เราสามารถพดู คยุ กนั ไดต้ ลอดเวลา .............8. การรบั ของจากผูใ้ หญ่ทกุ ครง้ั ควรแสดงความเคารพก่อนรบั ของเสมอ .............9. การไปกลบั จากโรงเรยี นตอ้ งกลา่ วทกั ทายและแสดงความเคารพต่อ บดิ ามารดา และครูอาจารยเ์ สมอ .............10. การประเคนสง่ิ ของแดพ่ ระภิกษผุ ู้หญิงประเคนในลกั ษณะมอื ต่อมอื ข้อท่ี ขอ้ ความที่แก้ไขถูกต้อง ผู้ตรวจ ......................................วันท.่ี ..........................คะแนน................. ผลการประเมนิ ดมี าก 9-10 คะแนน ดี 7-8 คะแนน พอใช้ 5-6 คะแนน ปรบั ปรงุ ตา่ กวา่ 5 คะแนน

รรู้ กั วัฒนธรรมไทย 50 กิจกรรมที่ 4.4 ปฏิบตั ิตนตามหลกั มารยาทไทย คาช้ีแจง ใหน้ ักเรียนแสดงผลการปฏิบัติตนตามหลักมารยาทไทย แล้วบนั ทกึ ผล การปฏิบตั ลิ งในตาราง ชอ่ื ................................................................ช้นั .................เลขท.่ี ................. ตารางบนั ทึกการปฏิบตั ติ นตามหลกั มารยาทไทย ไมเ่ คยปฏิบัติ การปฏบิ ตั ติ นตามารยาทไทย ปฏิบตั ิเปน็ ประจา ปฏบิ ัตบิ า้ งบางคร้ัง 1. การไหวผ้ ู้ใหญไ่ ดถ้ กู ต้องตามหลกั มารยาทไทย 2. การกราบผู้ใหญไ่ ด้ถกู ตอ้ งตาม หลกั มารยาทไทย 3. การยืนสนทนากบั ผู้ใหญไ่ ด้ ถูกต้องตามหลกั มารยาทไทย 4. การเดนิ เข้าหอ้ งประชุมเรยี บรอ้ ย ไมส่ ง่ เสยี งดงั 5. การเดนิ ผา่ นผู้ใหญ่ได้ถกู ตอ้ งตาม หลักมารยาทไทย 6. การน่ังพบั เพียบต่อหนา้ ผ้ใู หญ่ 7. การรับของจากผู้ใหญ่ได้ถกู ตอ้ ง ตามหลักมารยาทไทย 8. การส่งของให้ผู้ใหญไ่ ดถ้ กู ต้อง ตามหลกั มารยาทไทย 9. การทกั ทายครูทกุ คร้งั ท่ีพบ 10. การสนทนาและใชค้ าพดู ได้ ถูกต้องเหมาะสม ผู้ตรวจ ......................................วนั ที่...........................คะแนน................. ผลการประเมนิ ดีมาก 9-10 คะแนน ดี 7-8 คะแนน พอใช้ 5-6 คะแนน ปรบั ปรุง ตา่ กวา่ 5 คะแนน