42-powstanie-styczniowe-scenariusz-lekcji

48 Scenariusz lekcji Scenariusz z wykorzystaniem debaty „za” i „przeciw” Powstanie styczniowe Uczniowie zapoznają się z wykazem najistotniejszych zagadnień, które zostaną poruszone w trakcie zajęć Cele lekcji: („Na co będę zwracać uwagę”, podręcznik, s. 116). Uczeń: Faza realizacyjna − poprawnie posługuje się terminami: uwłaszczenie, 1. Uczniowie czytają tekst Wybuch powstania ze s. 116 „czerwoni”, „biali”, branka, Komitet Centralny Na- podręcznika. Nauczyciel zwraca ich uwagę na to, że rodowy, Tymczasowy Rząd Narodowy, walka party- branka była bezpośrednią przyczyną wybuchu po- zancka, kosynierzy, wstania styczniowego. Następnie rozdaje karty pracy − określa czas wydarzeń: 22 stycznia 1863 r. – wybuch „Powstanie styczniowe” i poleca wykonanie zadania 1., powstania styczniowego, 1864 r. – wydanie ukazu car- w którym uczestnicy zajęć zapoznają się z relacją osoby skiego o uwłaszczeniu w Królestwie Polskim, z wąskiego grona konspiratorów podejmujących decyzję − omawia rolę postaci: Aleksandra Wielopolskiego, o rozpoczęciu powstania. Ludwika Mierosławskiego, Mariana Langiewicza, Zygmunta Sierakowskiego, Romualda Traugutta, księ- 2. Prowadzący dzieli klasę na sześć grup 4- lub 5-oso- dza Stanisława Brzóski, Teodora Berga, bowych. Ich zadaniem jest przygotowanie odpowied- − wymienia przyczyny wybuchu powstania styczniowego, nich argumentów do debaty „za” i „przeciw” na temat: − przedstawia okoliczności ogłoszenia manifestu Tym- Czy decyzja o wybuchu powstania była słuszna?. Trzy czasowego Rządu Narodowego 22 stycznia 1863 r., zespoły opracowują argumenty „za”, a trzy pozostałe − formułuje i ocenia argumenty „za” i „przeciw” decyzji – „przeciw” (instrukcje dla grup znajdują się w Mate- o wybuchu powstania, riałach dla uczniów). − wskazuje na mapie obszary, na których toczyły się walki w czasie powstania styczniowego, 3. Po zakończeniu pracy do debaty na forum klasy przy- − charakteryzuje wojska powstańcze, stępują przedstawiciele grup. Nauczyciel na zmianę − analizuje przyczyny upadku powstania. udziela głosu osobom reprezentującym poszczególne stanowiska. Po wystąpieniach mających na celu za- Metody: prezentowanie argumentów następuje uzupełniająca dyskusja. Po jej zakończeniu prowadzący podsumo- − metoda aktywizująca – debata „za” i „przeciw”, wuje przedstawione poglądy, po czym poleca uczniom − praca z tekstem podręcznika, rozwiązanie zadania 2. z karty pracy, polegającego na − praca z tekstem źródłowym, przyporządkowaniu wymienionych argumentów do − rozmowa kierowana, właściwych kategorii („za” lub „przeciw”). − elementy wykładu, − praca z mapą, 4. Prowadzący omawia charakter walk powstańczych − praca z materiałem ilustracyjnym. i wymienia najważniejszych polskich dowódców. Na- stępnie wskazuje obszary, na których głównie toczyły Formy pracy: się działania zbrojne – uczniowie lokalizują te tereny na mapie zamieszczonej w podręczniku na s. 120. indywidualna, grupowa, zbiorowa. 5. Nauczyciel inicjuje rozmowę, w której uczniowie pró- Środki dydaktyczne: bują odpowiedzieć na pytanie: Co musiałoby się wyda- rzyć, żeby powstańcy mieli większe szanse na zwycię- − podręcznik „Wczoraj i dziś 7” (s. 116–121), stwo?. Prowadzący ukierunkowuje dociekania uczniów − zeszyt ćwiczeń „Wczoraj i dziś 7” (s. 52–53), i omawia z nimi przyczyny upadku powstania stycz- − karta pracy „Powstanie styczniowe”. niowego. Przebieg lekcji: Faza podsumowująca Faza wprowadzająca Uczniowie ustnie wykonują polecenia 2. i 3. ze s. 121 pod- 1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności i po- ręcznika. Podczas rozwiązywania zadania 3. posługują się danie tematu lekcji. schematem „Przyczyna – Wydarzenie – Skutek” zamiesz- czonym na tej samej stronie. 2. Podczas rozmowy kierowanej nauczyciel poleca uczniom przypomnienie terminu „odwilż posewastopolska” oraz Zadanie domowe krótkie omówienie sytuacji Polaków w zaborze rosyj- skim na początku lat 60. XIX w. Wykonaj zadania 1. i 2. ze s. 52 zeszytu ćwiczeń. 3. Prowadzący informuje uczestników zajęć, że na lekcji będą się zajmować wydarzeniami, które były skutkiem napięć społecznych i politycznych w zaborze rosyjskim.

Scenariusz lekcji 49 Materiały dla nauczyciela argumentów. Metoda ta uczy przede wszystkim twórczego myślenia, wyrażania własnych opinii oraz otwartości na Krótki opis metody – debata „za” i „przeciw” poglądy innych osób. Kształci także umiejętności wypo- wiadania się w sposób jasny i precyzyjny oraz obrony swo- Debata „za” i „przeciw” to metoda analizowania wska- ich racji w trakcie publicznych wystąpień. zanego problemu z różnych punktów widzenia. Polega na dyskusji między osobami, które reprezentują określone stanowiska. Wymaga od uczestników ustosunkowania się do danej kwestii oraz sformułowania odpowiednich Materiały dla ucznia ✂ ✂ Instrukcja dla grup przygotowujących argumenty „za” ✂ Zapoznajcie się z tekstem źródłowym zamieszczonym w zadaniu 1. w karcie pracy oraz z  tekstem źródłowym Wezwanie do walki ze s. 117 podręcznika. Następnie opracujcie argumenty popierające twierdzenie, że decyzja o wybuchu powstania styczniowego była słuszna. W czasie pracy zastanówcie się m.in. nad następującymi kwestiami: – Co chcieli osiągnąć organizatorzy powstania? – Jakie nastroje panowały w społeczeństwie polskim? – Czy powstańcy mogli liczyć na szerokie społeczne poparcie dla swoich działań? – W jaki sposób polityka władz carskich i Aleksandra Wielopolskiego wzmacniała konflikt w zaborze rosyjskim? – C o było bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania? Kogo i przed czym miała ochronić decyzja o rozpoczęciu walki? Instrukcja dla grup przygotowujących argumenty „przeciw” Zapoznajcie się z tekstem źródłowym zamieszczonym w zadaniu 1. w karcie pracy oraz z  tekstem źródłowym Wezwanie do walki ze s. 117 podręcznika. Następnie opracujcie argumenty przeciwko twierdzeniu, że decyzja o wybuchu powstania styczniowego była słuszna. W czasie pracy zastanówcie się m.in. nad następującymi kwestiami: – Jaki był stan przygotowań konspiratorów i reszty społeczeństwa polskiego do powstania? – C zy podczas podejmowania decyzji o rozpoczęciu walki pojawiały się wątpliwości doty- czące konieczności wywołania powstania? – Czy moment podjęcia decyzji o powstaniu sprzyjał rozpoczęciu walk? – Na co narażali społeczeństwo polskie organizatorzy powstania? – C zy powstańcy mieli zagwarantowane poparcie innych państw lub ludności chłopskiej w kraju? ✂ ✂