OP2_Full-text-_รายงานผลตำบลทัพราช แก้ครั้งที่ 3

รายงานโครงการยกระดับคณุ ภาพชีวติ ชมุ ชนและท้องถนิ่ (โครงการระยะท่ี 1) ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จงั หวัดสระแกว้ อาจารยค์ ณติ เรอื งขจร และคณะ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถมั ภ์ สระแกว้ ประจาปีงบประมาณ 2563

ข รายงานโครงการยกระดบั คุณภาพชวี ิตชมุ ชนและท้องถ่นิ (โครงการระยะที่ 1) ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จงั หวัดสระแก้ว อาจารยค์ ณติ เรืองขจร อาจารย์ณฐั กานต์ พิสุทธ์ิพิบลู วงศ์ อาจารย์ปณุ ณานันท์ พันธ์แก่น มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ สระแก้ว ประจาปงี บประมาณ 2563

ค กติ ตกิ รรมประกาศ รายงานโครงการยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนและท้องถ่ิน สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมในกิจกรรม สร้างความรว่ มมือกับหน่วยงานราชการทีเ่ กีย่ วข้อง ศึกษาชมุ ชนและจัดทาฐานข้อมูลตาบล และจัดทา แ ผ น ป ฏิ บั ติ ก า ร เ พิ่ ม ร า ย ไ ด้ ย ก ร ะ ดั บ คุ ณ ภ า พ ชี วิ ต ข อ ง ค น ใ น ชุ ม ช น ต า บ ล ทั พ ร า ช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว (โครงการระยะที่ 1) คณะผู้ดาเนินโครงการขอกราบขอบพระคุณ ผู้ว่าราชการจังหวัด พัฒนาชุมชนจังหวัด และหน่วยงานราชการระดับจังหวัด สระแก้ว นายอาเภอตาพระยา สานักงานพัฒนาชุมชน สานักงานเกษตรอาเภอ และหน่วยงานราชการระดับ อาเภอตาพระยา คณะผู้บริหารมหาวิทยาลัย ผู้บริหาร คณาจารย์ องค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช กานันตาบลทัพราช ผู้นาชุมชนท่ีให้คาแนะนา และสนับสนุนการดาเนินโครงการ และขอขอบคุณ ประชาชนตาบลทัพราช ท่ีให้ความร่วมมือในการทากิจกรรม ทาให้โครงการสามารถจัดทาแผนปฏบิ ัติ การเพิ่มรายได้ยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชมุ ชน ตาบลทพั ราช อาเภอตาพระยา จังหวดั สระแก้ว (โครงการระยะที่ 1) ไดส้ าเร็จลลุ ว่ งไปดว้ ยดี อาจารยค์ ณติ เรอื งขจร และคณะ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชปู ถัมภ์ สระแกว้ ปพี ทุ ธศักราช 2563

สารบญั หนา้ กิตติกรรมประกาศ ก สารบัญ ข สารบญั ตาราง ค สารบัญภาพ ง สว่ นท่ี 1 บทนา 1 สว่ นที่ 2 ผลการศกึ ษาชุมชนเบ้อื งตน้ ในระดับตาบล 8 ส่วนที่ 3 ผลการวเิ คราะหศ์ ักยภาพ ปญั หา/ความตอ้ งการ และประเดน็ การพัฒนาเชงิ พนื้ ที่ 18 3.1 ผลการวิเคราะหศ์ ักยภาพในการพัฒนาตาบล 18 3.2 แผนท่แี สดงศักยภาพด้านตา่ งๆ ของแต่ละหมูบ่ ้านในตาบล 22 3.3ปญั หาและความต้องการในพ้นื ท่ีตาบล 22 3.4ประเด็นการพัฒนาเชิงพ้ืนท่ีตาบล 24 สว่ นที่ 4 รูปแบบการพัฒนาชุมชนนวัตกรรม 25

สารบญั ตาราง หนา้ 10 ตารางท่ี 11 1 สภาพการทาการเกษตรของตาบลคลองหา้ ปกี ารผลิต 2563 12 2 รายงานสถติ จิ านวนประชากรของตาบลทัพราช 3 จานวนประชากรแยกรายอายุตาบลทพั ราช

สารบญั ภาพ หนา้ 8 ภาพท่ี 22 1 แผนท่ีตาบลทพั ราช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว 25 2 ศกั ยภาพชุมชนตาบลทพั ราช หมูท่ ่ี 1-17 26 3 รปู แบการพฒั นาชมุ ชนนวตั กรรมตาบลทัพราช 4 รปู แบบกจิ กรรมการพฒั นาชมุ ชนนวตั กรรมตาบลทพั ราช

5 สว่ นท่ี 1 บทนา 1.1 หลักการและเหตผุ ล ตามที่ภาครัฐได้เช่ือมโยงเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติเข้ากับแผนยุทธศาสตร์ ชาติ 20 ปี ของประเทศไทย และยุทธศาสตร์เกษตรและสหกรณ์ 20 ปี ระหว่างปี 2560 ถึง ปี 2579 โดยน้อมนาเอาหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงท่ีเนน้ การพฒั นาแบบยัง่ ยืน โดยคานึงถงึ ส่ิงแวดล้อม ที่อยู่ และใช้หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดชบรมนาถบพิตร มาเป็นแนวทางในการดาเนินนโยบาย เพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิต และยกระดับรายได้ของประชาชน แก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้างการผลิตภาคเกษตร เสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร พัฒนาโภชนาการ และความปลอดภัยด้านอาหาร เพื่อนาไปสู่ความมั่นคง ม่ังคั่ง และย่ังยืน ของประชาชนและ ประเทศชาติ ซึ่งสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลท่ี 10 ทรงมีพระ ปณิธานแน่วแน่ท่ีจะสานต่อโครงการในพระราชดาริของพระราชบิดา เพ่ือช่วยเหลือประชาชนให้มี คุณภาพชวี ติ ท่ีดขี ึ้น มหาวทิ ยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถมั ภ์ สระแกว้ เป็นมหาวทิ ยาลัยที่พระราชา ประสงค์ให้เป็นมหาวิทยาลัยเพ่ือการพัฒนาท้องถิ่น ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฎ พ.ศ. 2547 มาตรา 7 ท่รี ะบุใหม้ หาวทิ ยาลัยเป็นสถาบันอดุ มศกึ ษา เพ่ือการพฒั นาท้องถ่ินเสริมพลงั ปัญญา ของแผ่นดิน ซ่ึงสอดคล้องกับแผนยทุ ธศาสตร์เพ่ือยกคุณภาพมาตรฐานมหาวิทยาลยั ราชภฎั ส่คู ุณภาพ เป็นเลิศ โดยมงุ่ เนน้ การพัฒนาคุณภาพบัณฑติ สู่นกั ปฏิบัติอยา่ งมืออาชีพ การยกคณุ ภาพมาตรฐานชวี ิต ของชุมชน ท้องถิ่น และพ้ืนที่ให้มีความเข้มแข็งและย่ังยืน พร้อมทั้งสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ในประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 การพัฒนางาน พันธกิจสัมพันธ์ และถ่ายทอด เผยแพร่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ โดยมีกลยุทธ์ในการ สร้างเครือข่ายชุมชนนักปฏิบัติจากภายในและภายนอกเพื่อร่วมกันศึกษาแก้ไขปัญหาของชุมชน ท้องถิ่นและเสริมพลังให้ชุมชนท้องถ่ินสามารถดารงอยู่ได้อย่างย่ังยืน ให้ความสาคัญในการพัฒนา ชุมชน และทอ้ งถนิ่ ดังน้ัน มหาวิทยาลัยราชภฏั วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมถ์ สระแก้ว จึงได้จัดทาโครงการ ยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ชมุ ชนและท้องถ่นิ ในพ้ืนท่ีตาบลทพั ราช อาเภอตาพระยา จงั หวัดสระแกว้ โดยมี เป้าหมายเพ่ือให้คนในชุมชนสามารถบริหารจัดการชีวิตตนเองได้อย่างสมดุลและมีความเหมาะสม สามารถดารงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ร่วมกับการส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น เพ่ิม คุณค่าและมูลค่า เสริมเศรษฐกิจฐานรากในชุมชนให้มีความ เข้มแข็ง มั่นคง นาไปสู่การพ่ึงพาตนเอง

6 และช่วยเหลือเกื้อกูลกันในชุมชนได้อย่างยั่งยืน ส่งผลให้ชุมชนหมู่บ้านมีคุณภาพชีวิตและรายได้ท่ี เพิ่มขึ้น 1.2 วัตถปุ ระสงค์ของการสารวจลงพนื้ ท่ีชุมชนในระดบั ตาบล และกลมุ่ เปา้ หมาย 1) เพ่ือสร้างความร่วมมือกับเครือข่ายประชารัฐ อาทิ ส่วนงานด้านปกครองอาเภอตาพระยา พัฒนาการอาเภอ เกษตรอาเภอ องค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช กานัน ผู้นาชุมชน และหน่วยงาน เอกชนในพ้ืนที่ท่ีมีส่วนเก่ียวข้องกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จงั หวัดสระแกว้ 2) เพ่ือสารวจบริบทชุมชน ครัวเรือนเป้าหมาย และจัดทาฐานข้อมูลตาบลทัพราช อาเภอตาพระ ยา จังหวัดสระแก้ว 3) เพ่ือจัดทาแผนปฏิบัติการเพิ่มรายได้ ยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวดั สระแก้ว 1.3 ขอบเขตการสารวจลงพืน้ ทช่ี ุมชนในระดบั ตาบล และกลุ่มเปา้ หมาย กลุ่มเป้าหมาย ประชาชนในพ้ืนท่ีชุมชนหมู่ที่ 1-17 ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวัด สระแก้ว ผู้เขา้ ร่วมโครงการประชาชนตาบลทัพราช จานวน ไม่น้อยกวา่ 100 ครวั เรือน ระยะเวลาดาเนินโครงการ เดอื นพฤศจิกายน 2562 ถงึ เดือนมกราคม 2563 1.4 วธิ ีการดาเนินการสารวจความตอ้ งการของชุมชนในระดับตาบล และกลุ่มเป้าหมาย การดาเนินโครงการคณะผู้ดาเนินการมุ่งเน้นการสร้างกรอบปัญหาและความต้องการของชุมชน ระดับตาบล เพื่อกาหนดแผนปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของชุมชนในการวางแนวทางลดปัญหาความ ยากจนของประชาชนและยกระดับขีดความสามารถของเศรษฐกิจรากฐาน การจัดการส่ิงแวดล้อม และวัฒนธรรม ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว วิธีการการดาเนินแผนงานเน้นไปท่ี การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) ซ่ึงเป็นการบูรณาการการ วิจัยแบบมีส่วนร่วม (Participatory Research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Quantitative Research) เพื่อให้ได้มาซึ่งแผนพัฒนาชุมชนท่ีจะสามารถลดความเหล่ือมล้าในการยกระดับรายได้ของประชาชน นวตั กรรมและกระบวนการทางความคดิ สร้างสรรคท์ จ่ี ะเพ่ิมมูลค่าทรพั ยากรท่ีไม่ก่อประโยชน์ในชุมชน ใหเ้ กดิ ประโยชนอ์ ันสง่ ผลให้ประชาชนมีรายได้ทเ่ี พ่มิ สูงขึ้นกระบวนการลดปัญหาความยากจนทีเ่ หมาะ

7 กับการเข้าถึงของประชาชนทุกวัยได้อย่างท่ัวถึงและย่ังยืนและเผยแพร่องค์ความรู้สู่ประชาชนกลุ่ม อ่นื ๆ ได้โดยมขี นั้ ตอนดงั ตอ่ ไปนี้ 1. สร้างความร่วมมือกับหน่วยงานราชการท่ีเกี่ยวข้อง ดาเนินการจัดทาปฏิทินการลงพื้นที่ ศึกษาข้อมูลและยกระดับพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนและท้องถิ่นเข้าพบและแสวงหาความร่วมมือจาก หน่วยงานภาครัฐและข้อปรึกษาหารือทิศทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนตาบล ตาบลทัพ ราช ไดแ้ ก่ นายอาเภอ ส่วนงานปกครองอาเภอ พัฒนาการอาเภอ เกษตรอาเภอ ณ ที่วา่ การอาเภอตา พระยา จังหวัดสระแก้ว กานัน และ องค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช เพ่ือขอปรึกษาหารือ เกี่ยวกับ ทศิ ทางการดาเนนิ โครงการ และขอฐานขอ้ มูลตาบลเบอื้ งตน้ 2. ศึกษาชุมชนและจัดทาฐานข้อมูลตาบล ดาเนินการประมวลผลรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร ฐานข้อมูลท่ีเก่ียวข้องของตาบลทัพราช โดยใช้ข้อมูลจากบัตรสวสั ดิการแห่งรัฐและเกณฑ์ความจาเป็น ขั้นพ้ืนฐาน(จปฐ.) ที่ตกเกณฑ์ของพัฒนาการจังหวัด จัดประชุมผู้นาชุมชนตาบลทัพราช ได้แก่ นายก องค์การบริหารส่วนตาบล สมาชิกองค์การบริหารส่วนตาบล สาธารณสุขประจาตาบล พัฒนาการ ตาบล กานนั และผู้มสี ว่ นเกี่ยวข้อง เพ่อื วางกรอบในการพัฒนาร่วมกนั รวมท้ังคัดเลือกเปา้ หมายในการ พัฒนาศึกษาพื้นที่ เย่ียมชมรวบร วมข้อมูลภาคสนามจากพ้ืนท่ีของตาบลร่วมกับเครอื ข่ายประชารัฐ 3 คร้ัง ในการเกบ็ ข้อมลู OP3 รวมทัง้ ศกึ ษาบริบทชุมชนในภาพรวม ศึกษา ประเมินศักยภาพ ปญั หา ทนุ ของชุมชนจัดเวทีประชุมเสวนาคืนข้อมูลให้กับชุมชนจัดทารายงานผลการศึกษาชุมชน และครัวเรือน เป้าหมาย จัดทาฐานข้อมูลตาบล (OP2 และ OP3)และประชุมเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อ (PAR) กาหนดแผนการพัฒนาชมุ ชนรว่ มกบั คนในชุมชน และครวั เรอื นเป้าหมายในตาบลทัพราช 3. จดั ทาแผนปฏบิ ตั ิการเพิ่มรายได้ยกระดบั คุณภาพชีวติ ของคนในชุมชน 1.5 เครอื่ งมอื ท่ีใชก้ ารสารวจความตอ้ งการของชุมชนในระดบั ตาบล และกลมุ่ เปา้ หมาย การดาเนินโครงการ เก็บข้อมูลพื้นฐานชุมชนจากหน่วยงานราชการระดับจังหวัด อาเภอ และ ตาบล ซง่ึ เปน็ ขอ้ มลู ทตุ ิยภูมิ นาข้อมลู ที่ไดว้ างแผนลงพนื้ ทเี่ พื่อเก็บข้อมลู ปฐมภูมิ โดยใชแ้ บบสมั ภาษณ์ เจาะลึกแบบมีโครงสร้าง (OP3-2) แบบสอบถาม (OP3-1) การสนทนากลุ่ม การสังเกต แบบสารวจ ขอ้ มลู เป็นต้น

8 ส่วนท่ี 2 ผลการศกึ ษาชมุ ชนเบอ้ื งตน้ ในระดับตาบล 2.1 ขอ้ มูลทัว่ ไปของชมุ ชนในระดับตาบล 2.1.1 ประวตั ิประวัตติ าบล ตาบลทัพราชเป็นตาบลท่ีแยกออกมาจากตาบลตาพระยา เม่ือปี พ.ศ. 2528 ประชาชนส่วน ใหญ่อพยพมาจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือ บรรพบุรุษเดิมเป็นส่วนน้อยพูดภาษาเขมร มีท่ีทาการ องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลตั้งอยู่เลขท่ี 99 หมู่ท่ี 4 ถนนธนะวิถี ตาบลทพั ราช อาเภอตาพระยา จังหวัด สระแก้ว อยู่ห่างจากอาเภอตาพระยา ประมาณ 14 กิโลเมตร มีเน้ือท่ีประมาณ 406.234 ตาราง กโิ ลเมตร หรือประมาณ 246,715.25 ไร่ ต่อมาได้ประกาศจัดต้ังองค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช เม่ือวันท่ี 23 กุมภาพันธ์ 2540 กาหนดเขตตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแกว้ ใหม้ ีเขตการปกครองรวม 17 หม่บู ้าน และ ให้มีอาณาเขต ดังต่อไปนี้ ทศิ เหนอื ติดกับ ตาบลลานางรอง อาเภอโนนดินแดง จังหวดั บุรรี มั ย์ ทศิ ตะวันออก ติดกบั ตาบลทพั ไทย อาเภอตาพระยา จังหวดั สระแกว้ ทศิ ใต้ ตดิ กบั ตาบลตาพระยา อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแกว้ ทิศตะวันตก ติดกบั ตาบลแซออร์ อาเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแกว้ ภาพที่ 1 แผนทต่ี าบลทัพราช อาเภอตาพระยา จงั หวดั สระแก้ว

9 2.1.2 เหตุผลในการเลือกตาบล และกลุ่มเป้าหมาย การเร่ิมต้น ลักษณะการตั้งถิ่นฐานและการ ขยายตวั ของตาบลและหม่บู า้ น ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว เป็นพ้ืนท่ีเป้าหมายที่มหาวิทยาลัยวางกรอบ เป็นในการพัฒนา เนื่องจากผู้นาในชุมชนกานัน ผู้ใหญ่บ้าน แกนนาชุมชน อบต. และหน่วยงาน ราชการในตาบล มีความเข้มแข็งในการดูแลเอาใจใส่ชาวบ้านในพื้นที่ ร่วมท้ังชาวบ้านให้ความร่วมมอื ในการพัฒนาทุกๆ มิติ โดยพ้ืนที่ส่วนใหญ่ของตาบลทัพราชทาการเกษตรเป็นหลัก เช่น การปลูกมัน อ้อย ข้าวโพด และการทานา แต่อย่างไรก็ตามยังประประสบปัญหาการขาดแคลนน้าเพ่ือทา การเกษตร และดินมีความเสื่อมโทรมไม่เหมาะกับการปลูกพืชผักสวนครัว ร่วมท้ังผู้อยู่อาศัยในพ้ืนท่ี สว่ นใหญ่เป็นผสู้ ูงอายุ เนื่องจากวัยหนมุ่ สาวออกไปทางานนอกพ้นื ที่ ในโรงงงานอสุ าหกรรมต่างจังหวัด ส่งผลตอ่ การพัฒนาในพนื้ ทีด่ ้านต่างๆ เป็นไปไดช้ ้า 2.1.3 การสบื เนื่องและการเปลย่ี นแปลงเหตุการณ์สาคัญที่เกดิ ข้ึนท้ัง4 มติ ิ ได้แก่ มิติดา้ นเศรษฐกิจ มติ ดิ ้านสุขภาพ มติ ดิ ้านสง่ิ แวดลอ้ ม และมติ ิดา้ นสังคม ตาบลทัพราช เปน็ พืน้ ท่ีทีร่ ่องมรสมุ ไม่พาดผา่ น ทาใหฝ้ นตกไมเ่ ปน็ ไปตามฤดูการ มีขาดแคลน น้าตง้ั แต่อดีตถึงปัจจบุ นั แมว้ ่าทางรฐั พยายามสรา้ งแหล่งน้าหรอื แก้ปัญหาเร่อื งนา้ แตก่ ็ไมเ่ พียงพอต่อ การทาการเกษตร ทาให้เกษตรกรไม่สามารถปลกู พชื ได้หลากหลายชนิด พชื ทางการเกษตรเสีย ส่งผล ใหเ้ กษตรกรขาดทุนในการทาการเกษตรเป็นอย่างมากโดยเฉพาะตั้งแต่ พ.ศ. 2561-ปัจจุบัน 2.2 ข้อมูลด้านสภาพนิเวศวทิ ยา 2.2.1 ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ พ้ืนที่ส่วนใหญ่เป็นท่ีราบสูง และมีภูเขาล้อมรอบเหมาะแก่การเพาะปลูก ส่วนพื้นที่ราบลุ่ม เหมาะแกก่ ารทานา สภาพบ้านเรือนปลูกอยกู่ ันเป็นกลุม่ ๆ 2.2.2 ลกั ษณะภูมิอากาศ อากาศในเขตพื้นทต่ี าบลทัพราช มีอากาศรอ้ นชนื้ 2.2.3 ลักษณะดิน ดนิ ส่วนใหญเ่ ปน็ ดินปนทรายไม่อุม้ น้า บางพืน้ ทเ่ี ปน็ ดนิ เหนยี วและดินดาน 2.2.4 ลกั ษณะแหลง่ น้า ตาบลทัพราชมีแหล่งน้าตามธรรมชาติ เช่น คลอง หนอง ส่วนใหญ่จะเป็นแหล่งน้าท่ีสร้างขน้ึ อาทเิ ช่น สระน้าขนาดใหญ่ ฝาย บาดาล ฯลฯ 2.2.5 แหล่งน้าธรรมชาติ ลาหว้ ย/คลอง จานวน 14 สาย หนองนา้ จานวน 21 แห่ง

10 2.2.6 แหล่งน้าท่ีสรา้ งข้ึนและสามารถใช้งานได้ อา่ งเก็บน้าห้วยยาง จานวน 1 แห่ง ฝาย จานวน 13 แห่ง บอ่ บาดาล จานวน 17 แห่ง ประปาหมู่บา้ น จานวน 22 แห่ง สระน้า จานวน 22 แห่ง 2.2.7 ปา่ ไม้ ปา่ ส่วนใหญ่เปน็ ปา่ เบญจพรรณ 2.2.8 ภเู ขา ตาบลทัพราชมีพืน้ ท่ีติดเขตรอยต่อกบั ประเทศกมั พชู าและติดกบั เทือกเขาบรรทัด 2.2.9 ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ีส่ าคัญขององคก์ รปกครองส่วนท้องถน่ิ ในพื้นที่ขององค์การบริหารส่วนตาบลทัพราขส่วนมากเป็นพื้นที่สาหรับเพาะปลูก เป็นท่ีนา ไร่ สวน ท่ีอยู่อาศัย ร้านค้า ตามลาดับ และมีพ้ืนที่เพียงเล็กน้อยท่ีเป็นพ้ืนที่สาธารณะ ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นท่ี ก็ได้แก่ ดิน น้า ต้นไม้ อากาศท่ีไม่มีมลพิษ ปัญหาคือ การประสบ ปญั หาภัยแล้งเกือบทุกๆปี ฝนไม่ตกตอ้ งตามฤดูกาล มีแหลง่ น้าใชใ้ นการเกษตรไม่เพียงพอ ปญั หาคือ ยงั ไม่สามารถหาแหล่งน้าสาหรบั การเกษตรไดเ้ พม่ิ ข้นึ 2.3 ข้อมูลดา้ นสภาพพนื้ ฐานด้านเกษตรกรรม 2.3.1 การเกษตร ในพื้นท่สี ่วนใหญป่ ระกอบอาชีพเกษตรกรรม ดงั นี้ 1) ทานา 83,641.47 ไร่ 2,258 ครัวเรือน 2) ทาไร่ 17,020.75 ไร่ 987 ครัวเรอื น 3) ทาสวน 333 ไร่ 29 ครวั เรือน ตารางที่ 1 สภาพการทาการเกษตรของตาบลคลองห้า ปีการผลิต 2563 หมู่ที่ ช่ือหมู่บา้ น ทานา ทาสวน ทาไร่ ในเขตชลประทาน นอกเขตชลประทาน ลาไย มะนาว มันสาปะหลัง 1 บ้านหนองติม 2 บา้ นตะลุมพกุ - 9,400 -- 3,700 3 บา้ นหนองปรือ - 4,600 -- 1,590 4 บ้านเหนือ - 9,500 -- 5 บ้านใหมไ่ ทยถาวร 1,300 2,500 -- - 6 บา้ นเจริญสขุ - 8,100 -- 500 7 บา้ นโคกไพล - 7,300 -- 400 8 บ้านโคกกราด 2,720 2,170 -- 165 9 บ้านหนองผักแว่น 2,099 4,616 -- 43 10 บา้ นทดวงศส์ มบูรณ์ - 2,539 11 - 193 2,061 2,234 -- - 721

11 หมู่ที่ ชือ่ หมูบ่ ้าน ทานา ทาสวน ทาไร่ ในเขตชลประทาน นอกเขตชลประทาน ลาไย มะนาว มนั สาปะหลัง 11 บา้ นเนินขาม - 3,800 -- 1,355 20 - 1,795 12 บา้ นคลองยาง 1,000 2,193 -- 1,000 -- 53 13 บา้ นทงุ่ ทะเล - 1,000 -- 800 -- 1,300 14 บา้ นไพลงาม 2,000 1,100 30 3 300 61 3 13,915 15 บ้านเขาวงศ์ - 1,325 16 บ้านหนองกก - 1,300 17 บา้ นไพรอนนั ต์ 1,000 600 รวม 12,240 64,277 ท่ีมา:สานักงานเกษตรอาเภอทพั ราช (2563) 2.3.2 การประมง ในเขตองค์การบริหารส่วนตาบลทัพราชไม่มีการประมง เป็นการจับปลาตามธรรมชาติใน บริโภคในครัวเรือนตามฤดูกาลเท่านัน้ 2.3.3 การปศุสัตว์ การปศุสัตว์ในเขตองค์การบริหารส่วนตาบลทพั ราช เป็นการประกอบการในลักษณะเล้ียงใน ครัวเรือนเป็นอาชีพหลักและอาชีพเสริม เช่น การเล้ียงโค กระบือ เป็ด สุกร ไก่เพื่อจาหน่ายและ บรโิ ภคเองในครวั เรือน 2.3.3 ปัญหาดา้ นการเกษตร ตาบลทัพราชยงั มีแหลง่ น้าธรรมชาติ และแหล่งน้าท่ีมนุษยส์ ร้างขน้ึ ยงั ไม่เพยี งพอต่อการทา การเกษตร 2.4ข้อมูลด้านประชากร 2.4.1 จานวนครวั เรอื น จานวนประชากร เพศ อายุ รายงานสถิติจานวนประชากรและบ้าน ระดับตาบล ของตาบลทัพราช ข้อมูล ณ 31 เดอื นสงิ หาคม พ.ศ. 2562 ตารางที่ 2 รายงานสถติ จิ านวนประชากรของตาบลทัพราช หมทู่ ี่ ช่ือหม่บู ้าน จานวนประชากร (คน) รวม จานวนครวั เรือน ชาย หญิง 687 199 834 218 1 บ้านหนองติม 322 365 1,626 381 511 135 2 บา้ นตะลมุ พกุ 418 416 1,123 287 3 บา้ นหนองปรือ 784 842 4 บา้ นเหนือ 250 261 5 บา้ นใหมไ่ ทยถาวร 545 578

12 หมูท่ ่ี ชอ่ื หมู่บ้าน จานวนประชากร (คน) รวม จานวนครวั เรอื น ชาย หญงิ 677 176 1,034 2 243 6 บา้ นเจรญิ สขุ 340 337 1,081 279 231 7 บ้านโคกไพล 548 486 850 221 890 222 8 บ้านโคกกราด 542 539 890 351 1,393 145 9 บา้ นหนองผักแว่น 433 417 581 161 656 166 10 บา้ นทดวงศส์ มบูรณ์ 4233 467 753 162 718 165 11 บ้านเนินขาม 464 426 677 3,742 14,981 12 บา้ นคลองยาง 709 684 13 บา้ นท่งุ ทะเล 292 289 14 บา้ นไพลงาม 340 316 15 บ้านเขาวงศ์ 403 350 16 บ้านหนองกก 341 377 17 บ้านไพรอนันต์ 332 345 รวม 7,486 7,495 หมายเหตุ ข้อมูล ณ 31 เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2562 2.4.2 ช่วงอายุและจานวนประชากร จานวนประชากรแยกรายอายุ ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว ข้อมูล ณ 31 เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2559 ตารางท่ี 3 จานวนประชากรแยกรายอายตุ าบลทัพราช ประชากร หญงิ ชาย ชว่ งอายุ อายุต่ากวา่ 18 ปี จานวนประชากรเยาวชน 1,957 1,975 อายุ 18 – 60 ปี อายมุ ากกวา่ 60 ปี จานวนประชากร 1,427 4,636 ทั้งสิ้น 14,954 คน จานวนประชากรผู้สงู อายุ 1,051 908 รวม 7,435 7,519 หมายเหตุ ขอ้ มูล ณ 31 เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2559

13 2.5 ข้อมลู ด้านสาธารณูปโภคในระดบั ตาบล 2.5.1 การคมนาคมขนสง่ (ทางบก,ทางน้า,ทางราง ฯลฯ) เน่ืองจากตาบลทัพราช เป็นพื้นที่ติดต่อระหว่างจังหวัดสระแก้ว-บุรีรัมย์ จึงทาให้มีเส้นทาง คมนาคมสะดวก ไดแ้ ก่ -รถโดยสารประจาทางสายบุรีรัมย์-จันทบุรี วิ่งผ่านบ้านใหม่ไทยถาวร บ้านหนองปรือและ บา้ นเหนอื -รถโดยสารประจาทางสายมุกดาหาร-พัทยา-ระยองว่งิ ผา่ นบ้านใหม่ไทยถาวรและบ้านโคกกราด -รถโดยสารประจาทาง สายนครราชสมี า-ตลาดโรงเกลือ วิ่งผา่ นบา้ นใหม่ไทยถาวรและบ้าน โคกกราด 2.5.2 ไฟฟา้ การขยายเขตไฟฟ้า ปัจจุบันมีไฟฟ้าใช้เกือบทุกครัวเรือน คิดเป็น 95 เปอร์เซ็นต์ ปัญหาคือ ไฟฟา้ สอ่ งสวา่ งทางหรอื ทส่ี าธารณะยังไมส่ ามารถดาเนนิ การครอบคลมุ พนื้ ที่ได้ทัง้ หมด เน่ืองจากพ้ืนท่ี ท่ีมีความต้องการให้ติดต้ังไฟฟ้าส่องสว่างน้ันยังไม่เป็นที่สาธารณะ องค์การบริหารส่วนตาบลจึงไม่ สามารถดาเนินการได้เช่นเดียวกับถนน การแก้ปัญหาคือ ประสานความร่วมมือกันในหลายๆ ฝ่าย เพื่อท่ีจะทาความเข้าใจกับประชาชนในพ้ืนท่ี และวิธีการท่ีจะดาเนินการแก้ไขอย่างไร ท้ังนี้ องค์การ บริหารส่วนตาบลก็ได้ต้ังงบประมาณในส่วนนี้ไว้แล้ว และได้แจ้งประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนได้รับ ทราบถึงเหตุผลเพอื่ ทีจ่ ะได้ช่วยกนั แก้ไขปญั หาใหก้ บั ประชาชน 2.5.3 การประปา องค์การบริหารส่วนตาบลวทัพราช มีประปาใชเ้ กือบทุกครัวเรือน คิดเปน็ 90 เปอร์เซ็นต์และ ท่ีเหลือจะเป็นการใช้น้าบาดาล แต่จะมีปัญหาในทุกๆปีมีบางหมู่บ้านท่ีเกิดปัญหาภัยแล้งซึ่งทาให้น้า ไม่เพยี งพอสาหรับใช้ในการอปุ โภคบริโภคไดใ้ นฤดูแลง้ 2.5.4 โทรศพั ท์ ปัจจุบันในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช ไม่มีโทรศัพท์สาธารณะ เนื่องจาก ประชาชนไดน้ ิยมใช้โทรศัพทส์ ว่ นบุคคลแทน ซ่งึ สามารถตดิ ต่อสื่อสารได้รวดเร็ว และสามารถใช้ระบบ อนิ เตอรเ์ นต็ ได้ เชน่ โทรศัพท์มือถือ สาหรับสถานท่ีราชการ 2.5.5 ไปรษณยี ์หรือการส่ือสารหรอื การขนสง่ และวสั ดุ ครุภัณฑ์ องค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช ไม่มีไปรษณีย์ แต่มีบริการไปรษณีย์จากไปรษณีย์ประจา อาเภอ ซ่ึงมี จานวน 1 แห่ง ให้บริการ เวลา 08.00-16.00 น. ในวันจันทร์ – เสาร์ (วันเสาร์ครง่ึ วัน) หยุดวันอาทติ ย์ - มหี อกระจายขา่ วประจาหมู่บา้ นมีครบทง้ั 17 หมบู่ า้ น - มบี ริการให้ใช้อนิ เตอร์เนต็ ฟรี ท่ีสานักงานองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบลทพั ราช

14 - องค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช มีวัสดุ ครุภัณฑ์ในการปฏิบัติหน้าท่ี แต่ก็มีบาง รายการที่ยังคาลดแคลนเนื่องจากมีงบประมาณไม่เพียงพอ วัสดุ ครุภัณฑ์ต่างๆ นั้นมีไว้สาหรับการ ปฏบิ ัติหนา้ ที่ของเจา้ หนา้ ท่ีองค์การบรหิ ารสว่ นตาบลทัพราชในการดาเนนิ ภารกจิ บริการสาธารณะเพ่ือ ประโยชน์ของประชาชนเท่านั้น แต่หากประชาชนเดือดร้อน หรือหน่วยงานอ่ืนเดือนร้อน ก็สามารถ มายมื ใชไ้ ด้ 2.6 ข้อมูลด้านสังคม 2.6.1 ลักษณะของครอบครัว ครอบครวั เดีย่ ว ครอบครวั ขยาย ลักษณะของครอบครัวของชุมชนตาบลทัพราชเป็นลักษณะทั้งครอบครัวขยาย และอยู่ รวมเป็นลักษณะเครือญาติ เกอื กูลพงึ่ พาอาศัยกัน 2.6.2 การตัดสนิ ใจและการจดั การในครอบครัวการเลอื กคู่ครองและการแตง่ งาน ส่วนใหญ่แล้วการเลือกคู่ครองจะตัดสินใจเอง แต่ส่วนน้อยได้รับอิทธิพลในการตัดสินใจ จากครอบครัวในการตัดสินใจอยู่บ้าง 2.6.3 ความสัมพันธ์ระหวา่ งสมาชกิ ครอบครัวซ่ึงไปทางานท่ีอ่ืน ในชุนชนส่วนใหญ่สามชิกในครอบครัวออกไปทางานต่างจังหวัดที่ห่างไกล เช่น ชลบุรี ระยอง กรุงเทพ ท่ีมีโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งจะสามารถกลับบ้านได้ในวันหยุดยาว เช่น วันสงกรานต์ หรือวนั ปีใหม่ เป็นตน้ 2.6.4 การรวมกลมุ่ ทางสังคมในเชงิ พฒั นาความเข้มแขง็ ของชมุ ชน ชุมชนตาบลทัพราชมีการรวมกลุ่มของคนในชุมชนเพ่ือแสดงถึงความเข้มแข็งของชุมชน เพื่อประกอบอาชพี จานวน 33 กลุ่มประกอบดว้ ย - กล่มุ ส่งเสรมิ หตั ถกรรมก้าวหนา้ จานวน 1 กลุ่ม - กลุ่มเยบ็ จกั ร จานวน 3 กลมุ่ - กลุ่มเลยี้ งโค จานวน 11 กลุ่ม - กลุม่ ปลกู พริก จานวน 1 กลุ่ม - กลมุ่ ปลูกมันสาปะหลงั จานวน 1 กลมุ่ - กลุ่มธนาคารหมบู่ ้าน จานวน 3 กลมุ่ - กลมุ่ ออมทรัพย์เพื่อการผลติ จานวน 2 กลมุ่ - กลุ่มเศรษฐกจิ ชมุ ชนพฒั นาตนเอง จานวน 1 กลมุ่ - กลุม่ เล้ยี งปลา จานวน 2 กลุ่ม - กลุ่มสตรีตาบลทพั ราช จานวน 1 กลมุ่ - กลุม่ ผลิตภัณฑต์ อไม้และทอผ้า จานวน 1 กลุม่

15 - กลมุ่ ลดพลังงานไฟฟา้ จานวน 1 กล่มุ - กลุ่มผลติ ปุย๋ อินทรีย์อดั เมด็ จานวน 1 กลุม่ - กลมุ่ ศลิ ปหัตถกรรมตอไม้และรากไม้ จานวน 1 กลมุ่ - กลุ่มส่งเสริมการเล้ยี งสุกร จานวน 1 กลมุ่ - กลมุ่ จดั ซ้อื ปุ๋ยให้กยู้ ืม จานวน 1 กลุ่ม - กลมุ่ กองทนุ สง่ เสรมิ อาชพี จานวน 1 กลมุ่ - กลุ่มออมทรัพย์ จานวน 17 กลมุ่ (ทุกหมู่บา้ น) 2.7 ข้อมูลด้านการศกึ ษา 2.7.1 ศูนยพ์ ฒั นาเดก็ เล็กก่อนวยั เรยี น 6 แหง่ ประกอบด้วย 1) ศูนย์พฒั นาเดก็ เล็กบา้ นหนองปรื 2) ศนู ยพ์ ัฒนาเด็กเล็กบา้ นเจรญิ สขุ 3). ศนู ย์พฒั นาเด็กเล็กบา้ นโคกไพล 4) ศนู ย์พฒั นาเดก็ เล็กบ้านใหม่ไทยถาวร 5) ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบา้ นหนองผักแวน่ 6) ศนู ยพ์ ฒั นาเดก็ เล็กบา้ นทดวงศส์ มบูรณ์ 2.7.2 สถานศกึ ษาในเขตพ้ืนท่ีตาบลทัพราช 1)โรงเรยี นวดั หนองติม 2) โรงเรียนกองทัพบกอุทิศบ้านใหมไ่ ทยถาวร 3) โรงเรียนบ้านเจริญสขุ 4) โรงเรียนบ้านโคกไพล(ขยายโอกาส) 5) โรงเรยี นบา้ นทดวงศ์สมบูรณ์ 6) โรงเรยี นบ้านหนองผักแว่น(ขยายโอกาส) 7) โรงเรียนทัพราชวทิ ยา(มัธยม) ประชาชนส่วนใหญ่ในตาบลได้รับการศึกษาภาคบงั คบั เป็นสว่ นใหญ่ คือ ระดับมธั ยมศกึ ษาปี ท่ี 3 ขึน้ ไป รองลงมาคอื จบการศกึ ษาระดบั มัธยมศึกษาปีท่ี 6 ปฐมศึกษาปีท่ี 6 และและสว่ นน้อยมาก ท่ีจบระดับปริญญาตรี เน่ืองจากผู้ปกครองขาดทุนการศึกษาที่จะส่งเด็กไปเรียน เด็กส่วนใหญ่เม่ือจบ มัธยมจะตอ้ งออกไปทางานตามโรงงานอตุ สาหกรรมเพ่ือส่งเงนิ กลบั มาจนุ เจือครอบครวั 2.8 สาธารณสุข 2.8.1 บริการสาธารณสุขในตาบล ในพ้นื ท่ตี าบลทัพราชมี โรงพยาบาลสง่ เสริมสุขภาพชมุ ชน 3 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพตาบล หนองติม โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบล โคกไพล และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตาบลหนองผักแวน่ เพอื่ ให้บริการดแู ละและตรวจสภุ าพประชาชนในตาบลทพั ราชท้งั 17 หมู่บา้ น 2.8.2 บทบาทของ อสม.

16 ทุกๆ หมู่บ้านในตาบลทพั ราช มี อสม. ในการให้บริการประชาชนชมุ ชน และตรวจสขุ ภาพคน ในหมู่บ้านเพ่ือให้สามารถวิเคราะห์และเข้าถึงด้านสุขภาพได้ง่ายข้ึน โดยเน้นการดูแลผู้สูงอายุ สุข ภาวะชุมชน การเฝ้าระวงั โรคบาด ผูป้ ว่ ยตดิ เตียง และโรคเอดส์ เปน็ ตน้ 2.8.3 โรคที่ชาวบา้ นเป็นกนั มาก ประชาชนส่วนใหญ่ในชุมชนที่อยู่บ้านเป็นกลุ่มผู้สูงอายุ ส่วนใหญ่จึงเน้นในเรื่องส่งเสริมและ ดูแลด้านสุขภาพของผู้สูงอายุเป็นหลัก ตั้งแต่การดูแลผู้สูงอายุ ประสานการทาบัตรผู้พิการ และการ ส่งเสริมอาชีพให้แกผู้สูงอายุ รวมถึงสร้างและซ่อมท่ีอยู่อาศัยให้กับผู้ยากไร้ รายได้น้อย ผู้ด้อยโอกาส ไร้ท่ีพ่ึง 2.9 ขอ้ มูลดา้ นศาสนา วฒั นธรรม ความเชือ่ และการสนั ทนาการ 2.9.1 สถาบันและองคก์ รทางศาสนาวดั / สานกั สงฆ์ 18 แห่ง ประกอบด้วย 1) วดั หนองติม 2) สานักวิปัสสนากรรมฐานบ้านเหนือ 3) วัดบ้านใหมไ่ ทยถาวร 4) ศนู ยป์ ฏิบตั ธิ รรมเขาย้อยผาแดง 5) ศูนยป์ ฏบิ ัติธรรม ร. 5 ชอ่ งตะโก 6) วัดเจรญิ สุข 7) ทพ่ี ักสงฆป์ ราสาทเขาโล้น 8) วดั โคกไพล 9) ทีพ่ ักสงฆบ์ ้านระเบิกขาม 10) วัดโคกกราด 11) ท่ีพักสงฆ์เขาน้อยแสงเทยี น 12) วัดป่าหนองผักแวน่ 13) สานกั สงฆ์บ้านทดวงศส์ มบูรณ์ 14) สานักสงฆ์ประชาสุขสันต์ (บา้ นเนินขาม) 15) สานักสงฆ์บา้ นคลองยาง 16) สานกั สงฆว์ ังรีทอง 17) สานกั สงฆ์ปา่ รงั 18) ท่ีพกั สงฆ์วดั ใหม่ไพรอนันต์ 2.9.2 การนบั ถอื ศาสนา/ภาษา ประชาชนในตาบลทัพราชส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ คริสต์ ภาษาท่ีใช้ในตาบลทัพราชมอี ยู่ 4 ภาษาคอื ภาษาไทย ภาษาไทยโคราช ภาษาลาวและภาษาเขมร ประเพณวี ัฒนธรรมภายในตาบลทัพราช ได้แก่ ประเพณตี ักบาตรเทโวโรหนะ ณ ปราสาทเขา โล้น วันสงกรานต์ วนั ผู้สูงอายุ ฯลฯ 2.10 ขอ้ มลู ดา้ นเศรษฐกิจ 2.10.1 การประกอบอาชีพหลกั อาชีพรองของชาวบ้าน จากการสารวจข้อมูลพ้ืนฐานพบว่า ประชากรท่ีมีอายุ 15-60 ปี อยู่ในช่วงวัยกาลังแรงงาน ร้อยละ 80 มีค่าแรงในพื้นท่ีต่ากว่าระดับจังหวัด โดยเฉพาะแรงงานด้านการเกษตร ประชากรอายุ ระหว่าง 25-50 ปี บางส่วน ไปรับจ้างทางานนอกพ้ืนท่ี รวมทั้งแรงงานท่ีไปทางานต่างประเทศ ปัญหาที่พบคือ ประชากรต้องไปทางานนอกพื้นที่ในเมืองท่ีมีโรงงานอุตสาหกรรม บริษัท ห้างร้าน

17 ใหญ่ๆ เพราะในพื้นที่ไม่มีโรงงานอุตสาหกรรมท่ีมีการจา้ งแรงงานเยอะ เพราะพื้นที่ส่วนมากเป็นท่ีอยู่ อาศัย ปญั หานยี้ งั ไม่สามารถแก้ไขได้ 2.10.2 ตลาดสาหรบั ผลผลิตระบบการแลกเปล่ยี นส่ิงของภายในและภายนอกตาบลภายในตาบล ในตาบลมีตลาดขนาดใหญค่ ือตลาดโคกอโี ด่ย ในการจาหน่ายาและแลกเปลย่ี นสินค้ของคนใน ตาบล ซึ่งเป็นตลาดที่เป็นทางผ่านเข้าสู่ทางออกของภาคอีสานจึงทาให้ในช่วงเทศกาลสามารถสร้าง รายได้ให้กบั คนในตาบลเปน็ จานวนมาก 2.10.3 การบริการ การบริการในเขตองค์การบริหารสว่ นตาบล ได้แก่ 1) สถานีบริการนา้ มนั ขนาดใหญ่ จานวน 7 แห่ง 2) สถานีบรกิ ารนา้ มนั ขนาดเล็ก จานวน 12 แห่ง 3) โรงสีข้าว จานวน 52 แหง่ 4) รา้ นค้าทัว่ ไป จานวน 130 แหง่ 5) ร้านอาหาร จานวน 20 แห่ง 6) รา้ นซ่อมรถยนต์และรถจักรยานยนต์ จานวน 11 แห่ง 7) ร้านรบั ซ้อื ขา้ ว จานวน 5 แห่ง 8) ร้านวสั ดกุ อ่ สร้าง จานวน 1 แห่ง 2.10.4 การท่องเท่ียว 1) ละลหุ นองผักแวน่ , คลองยาง , เนินขามและเขาวงศ์ 2) อทุ ยานแห่งชาติตาพระยา 3) อ่างเกบ็ นา้ หว้ ยยาง 4) ปราสาทเขาโล้น 5) ภาพแกะสลกั หินเขายกั ษ์ 6) จารกึ ร.5 7.) ละเลิงบ้านใหม่ไทยถาวร 2.11 ข้อมลู ดา้ นการเมอื งและการปกครองทอ้ งถ่ิน องค์การบริหารส่วนตาบลทัพราช มีทั้งหมด 17 หมู่บ้าน การเลือกตั้งส่วนใหญ่ประชาชนให้ ความร่วมมือด้านการเลือกตั้งเป็นอย่างดี ปัญหาคือการแข่งขันทางการเมืองค่อนข้างสูง มีจุดท่ีน่า สงั เกตคือ มกี ารย้ายเข้ายา้ ยออกชว่ งที่จะมกี ารเลือกตงั้ ไมว่ า่ จะเปน็ การเลือกผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกสภา โดยเฉพาะ การคัดเลือกผู้ใหญ่บ้าน การแก้ไขปัญหาขององค์การบริหารส่วนตาบล คือ ขอความ ร่วมมือ ผู้นา เจ้าหน้าที่ท่ีมีหน้าท่ีรับผิดชอบให้ระมัดระวัง สอดส่องพฤติกรรมและให้รายงานอาเภอ ทราบ การรณรงค์ ประชาสมั พันธ์ ให้ข้อมลู ที่ถูกต้อง เกย่ี วกบั ข้อกฎหมายของการเลือกต้ังท่ีกระทา ได้และทาไม่ได้ให้ประชาชนได้รับทราบ ปัญหาต่างๆ ท่ีเกิดข้ึนองค์การบริหารส่วนตาบลก็ได้พยายาม แก้ไข โดยเร่ืองจากการประชุมประชาคมท้องถ่ินทุกหมู่บ้านในเขตองค์การบริหารส่วนตาบลในการ จดั ทาแผนพัฒนาท้องถิน่

18 ส่วนท่ี 3 ผลการวเิ คราะห์ศักยภาพ ปัญหา ความตอ้ งการ และประเดน็ การพัฒนาเชงิ พื้นที่ การวเิ คราะห์ชุมชนดาเนินการโดยอาศยั ข้อมลู ทุตยิ ภูมทิ ร่ี วบรวมจากฐานข้อมูล แผนพฒั นา ทอ้ งถน่ิ องค์การบรหิ ารส่วนตาบลทัพราช ฐานข้อมูลกรมพัฒนาท่ีดนิ สานักงานพัฒนาชมุ ชนอาเภอตา พระยา สานักงานเกษตรอาเภอตาพระยา และการสืบค้นจากสื่อออนไลน์ต่างๆ และดาเนินการเก็บ ข้อมูลปฐมภูมิจากการจัดเวทีประชุมผู้นาชุมชน การสัมภาษณ์รายคนและกลุ่มในพื้นท่ี ตาบล ทพั ราช และผมู้ สี ว่ นไดเ้ สยี นาขอ้ มูลที่ได้ประมวลผล สงั เคราะห์ผล แบง่ เปน็ ด้านดงั นี้ 3.1 ศักยภาพในการพฒั นาตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแกว้ 1. ด้านทรัพยากรมนษุ ย์ 1) กานันตาบลทัพราช หมู่ท่ี 3 เป็นผู้นาชุมชนในการบริหารชุมชนในรูปแบบการมีส่วนร่วม สามารถนาเทคนิคการบริหารงานไปใช้ถ่ายทอดการทางานของผู้นาในพื้นท่ีใกล้เคียง เพื่อทาให้เกิด การทางานร่วมกนั ของชุมชนได้ 2) ผเู้ ชยี่ วชาญด้านการปลกู เมลอ่ นปลอดสารเคมี หมู่ที่ 7, 14 มีผู้เชยี่ วชาญดา้ นการปลกู เมลอ่ น ผเู้ ชีย่ วชาญด้านการปลูกเมลอ่ น สามารถนาองค์ความรู้ เทคนิค กระบวนการ เรอื่ งการปลกู เม ล่อ ถ่ายทอดไปยังเกษตรกรผ้สู นใจ เพ่ือสรา้ งรายได้ และอาชีพเสริมสาหรับเกษตรกรในพ้นื ท่ีใกล้เคียง และเกษตรกรท่สี นใจได้ 2. ด้านภาคีเครือข่ายในพืน้ ท่ี มีดังน้ี หมู่ท่ี 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 14 เครือข่ายด้านอาชพี และการเกษตร โดยสานักงานพัฒนา ชมุ ชน เกษตรอาเภอ สามารถนาไปพฒั นาด้าน องค์ความรู้ดา้ นการเกษตรของคนในชุมชน เป็นตน้ เครือข่ายด้านสุขภาพ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบล มี 3 แห่ง ท่ีให้บริการในพื้นที่ตาบล ทพั ราช สามารถนาไปพฒั นา การสง่ เสรมิ สุขภาพคนในชุมชน หมู่ที่3, 12 เครือข่ายด้านวิชาการ มรภ.วไลยอลงกรณ์ฯ มีการคัดเลือกตาบลทัพราชเป็น พื้นที่เป้าหมาย ในการดาเนินโครงการยกระดับคุณภาพชีวิต สามารถนาไปพัฒนาองค์ความรู้ด้าน ต่างๆ และเปน็ หน้วยงานทที่ พชาหนา้ ทปี่ ระสานความร่วมมือของภาคเี ครือข่ายได้

19 หมทู่ ่ี 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 14 เครือข่ายดา้ นการสง่ เสริมอาชีพ สานักงานพัฒนาชุมชน ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงาน ดาเนินการในพ้ืนที่ สามารถนาไปพัฒนาสู่การบูรณาการร่วมกันพัฒนา คุณภาพชวี ติ ดา้ นอาชพี ใหก้ ับประชาชนได้ ทุกหมู่บ้าน เครือข่ายด้านการปกครองท้องถ่ิน อบต.ทัพราช สามารถบูรณาการการดาเนิน โครงการและการจดั ทาแผนพัฒนาตาบลร่วมกนั ได้ หมู่ท่ี 2 ด้านประมง โดยศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้าจืด จังหวัดสระแก้ว กรม ประมง ดาเนินการขุดสระขนาดใหญ่จานวน 1 สระ เพ่ือนามาใช้ด้านการประมงน้าจดื และใช้อุปโภค บรโิ ภคของชุมชนได้ 3. ทนุ ทางสังคมและทนุ ทางวฒั นธรรม หมู่ที่ 5 พื้นที่ใกล้เขตอุทยาแห่งชาติตาพระยา มีสถานท่ีท่องเที่ยวทางธรรมชาติหลายแห่ง เช่น จุดชมวิวผาแดง จุดชมวิวใบเฟิร์น จุดชมวิวพญาไร้ใบ น้าตกตาพระยา ตลาดโคกอีโด่ย เป็นต้น สามารถนามาพัฒนาเปน็ แหล่งท่องเทีย่ วชุมชน และจุดจาหนา่ ยผลิตภัณฑจ์ ากชมุ ชนได้ หมู่ที่ 6 ปราสาทเขาโล้น เป็นโบราณสถาน ที่สามารถนามาพัฒนาเนแหล่งท่องเที่ยวได้ โดย ในปัจจบุ ันอยู่ในระหวา่ งการบูรณะของกรมศิลปากร หมู่ท่ี 8 อ่างเก็บน้าห้วยยาง สามารถพัฒนาเป็นแหล่งเพาะเล้ียงสัตว์น้าเพื่อเสริมสร้างอาชีพ ได้ และสามารถใชน้ ้าเพื่อหลอ่ เล้ยี งเกษตรกรในพ้ืนที่ได้ หมู่ที่ 12 ละลุ สามารถนามาพัฒนาด้านแหล่งท่องเที่ยว ในรูปแบบการพัฒนาเส้นทางการ ท่องเที่ยวในอาเภอตาพระยาได้ โดยใช้รูปแบบการมีส่วนร่วม การท่องเท่ียวชุมชน ระบบการจัดการ สถานท่ที ่องเทย่ี ว ทุกหมู่บ้านมี กลุ่มออมทรัพย์ และกองทุนพัฒนาบทบาทสตรี สามารถนาไปสู่พัฒนาด้าน แหลง่ ทนุ ในชมุ ชน การจัดการทุนในชมุ ชน เป็นตน้ วัดหนองติม เป็นวัดที่เก็บสรีระสังขารของหลวงพ่อแผน ซ่ึงเป็นท่ีเคารพสักการะของชาว ตาบลทัพราช สามารถนาไปสู่พัฒนาดา้ น การท่องเที่ยวชมุ ชน ระบบการจดั การสถานทท่ี อ่ งเที่ยว หมู่ท่ี 3 องค์ความรู้ด้านการทาข้าวเกรียบเกล็ดปลา ปลาส้ม สามารถนาไปพัฒนาด้าน การ ส่งเสรมิ ให้ผา่ นมาตรฐาน มผช. / ยกระดบั ภมู ปิ ญั ญา 4. ทุนทางเศรษฐกจิ และการคา้ ขาย หมู่ 3 ตลาดชุมชน ร้านค้าประชารัฐ สามารถนาไปพัฒนาด้าน การจัดการ การนาสินค้าออก จาหน่าย

20 5. ทนุ ทางทรพั ยากรธรรมชาติมี เชน่ ตาบลทัพราช มีพ้ืนท่ีติดกับอุทยานแห่งชาติตาพระยา ตั้งอยู่ในท้องที่อาเภอโนนดินแดง อาเภอบ้านกรวด อาเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์ และอาเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว เป็น อุทยานแห่งชาติลาดับท่ี 82 ของประเทศไทย และเป็นส่วนหน่ึงของผืนป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ซึ่ง ไดร้ ับการข้ึนทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ และมีแหลง่ ท่องเทยี่ วทางธรรมชาติหลายแห่ง ซึ่งยังไม่ค่อยเป็นท่ีรู้จักของประชาชนมากนัก สามารถนามาพัฒนาเป็นแหล่งท่องเท่ียวเชิงนิเวศน์ได้ โดยสร้างการมสี ว่ นร่วมของประชาชน อุทยานแหง่ ชาติ และภาคีอ่ืนๆที่เก่ียวข้อง 6. ดา้ นจัดการส่งิ แวดล้อม ตาบลทพั ราชท้ังตาบล มกี ารจัดทาแผนการพฒั นาการบริหารจัดการขยะ ให้มีความสอดคล้องกับ นโยบายของอาเภอตาพระยา “อาเภอสะอาด” สามารถนามาพัฒนาร่วมกับมหาวิทยาลัยในเรื่อง กระบวนการบรหิ ารจัดการขยะในรปู แบบการมสี ่วนร่วมได้ 7. ดา้ นองคค์ วามรู้ หมู่ท่ี 2 องค์ความรู้ด้านการทาธนาคารปลา สามารถนาไปสู่การพัฒนาด้าน การเพาะเลี้ยง และการขยายพันธ์ปุ ลาจากชุมชน เพ่อื เปน็ อาชีพเสริมหลังการเกบ็ เก่ยี วได้ หมู่ 3 องค์ความรู้เร่ืองดารปลูกผักปลอดสารพิษ การทาปุ๋ยหมักชีวภาพ การทาปลาส้ม และ ข้าวเกรียบเกล็ดปลา ท่ีสามารถนาไปพัฒนาด้านการบรรจุภัณฑ์ และการขอรับรองมาตรฐานด้าน อาหาร เพอื่ เพม่ิ มลู ค่าของสินค้า หมทู่ ่ี 4 องคค์ วามรู้ดา้ นการแปรรูปรากไม้เป็นเฟอร์นเิ จอร์ สามารถนาไปสูก่ ารพัฒนาดา้ นการ ออกแบบเฟอร์นิเจอรใ์ ห้ตรงกับความต้องการของลกู ค้า หมู่ที่ 12 องค์ความรู้ด้านการเลี้ยงจิ้งหรีด สามารถนาไปสู่การพัฒนาเป็นแหล่งโปรตีนจาก แมลงได้ 8. ดา้ นวตั ถุดบิ หมทู่ ี่ 2 การจัดตง้ั ธนาคารปลา สามารถนามาพฒั นาเพ่สื ่งปลาให้กลมุ่ ผูผ้ ลติ ปลาสม้ ได้ หม่ทู ่ี 3 แปลงผักปลอดสาร สามารถนามาพฒั นาต่อยอดในการขยายผลให้กับชุมชนใกล้เคียง เพอื่ เสริมสรา้ งรายได้หลกั การเกบ็ เกย่ี วได้ ทุกหมู่มีเศษวัสดุหลังการเก็บเก่ียว เช่น ใบมันสาปะหลัง ฟางข้าว สามารถนามาพัฒนาแปร รปู เปน็ อาหารสตั ว์ เพ่อื ลดต้นทุนได้

21 9. ด้านผลติ ภัณฑ์ชุมชน ผลิตภณั ฑ์ แนวทางการพัฒนา หมู่บา้ น จักรสานเกา้ อห้ี วายเทยี ม พฒั นารูปแบบ ลวดลาย ใหเ้ ปน็ หมทู่ ่ี 1 บ้านหนองติม เอกลักษณ์ของชุมชน บ ร ร จุ ภั ณ ฑ์ แ ล ะ ก า ร รั บ ร อ ง หมทู่ ี่ 3 บ้านหนองปรือ 1.ปลาส้ม มาตรฐาน หม่ทู ี่ 4 บา้ นเหนือ 2.ขา้ วเกรยี บเกล็ดปลา 3.ผักปลอดสาร พัฒนาแบบเฟอร์นิเจอร์ให้ตรง 1. เฟอร์นิเจอร์ตอรากไม้ กบั ความต้องการของลกู ค้า พัฒนารูปแบบ ลวดลาย ให้เปน็ หมูท่ ี5่ บ้านใหมไ่ ทยถาวร 1.เสอื่ กก เอกลกั ษณข์ องชุมชน บ ร ร จุ ภั ณ ฑ์ แ ล ะ ก า ร รั บ ร อ ง 2.ปลาสม้ มาตรฐาน พัฒนารูปแบบ ลวดลาย ให้เปน็ หมทู่ ่ี 11 บ้านเนนิ ขาม 1.เสอ่ื กกและแปรรปู จากกก เอกลักษณ์ของชมุ ชน การทาโปรตีนผงจากแมลง หมทู่ ่ี 12 บา้ นคลองยาง 1.จงิ้ หรดี พัฒนาให้ใช้วัสดุธรรมชาติท่ีหา 2.ดอกไม้จันท์ ได้จากในชุมชน

22 3.2 แผนที่แสดงศักยภาพด้านต่างๆ ของแต่ละหมูบ่ า้ นในตาบล จากการวิเคราะห์จากศักยภาพชุมชนตาบลทัพราชท้ัง 17 หมูบ่ า้ น สามารถสรุปศักยภาพชุมชนดัง ภาพท่ี 2 ภาพท่ี 2 ศักยภาพชุมชนตาบลทัพราช หม่ทู ่ี 1-17 3.3 ปญั หาและความต้องการในพ้นื ที่ ตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว 1. ดา้ นทรพั ยากรมนุษย์มีปัญหาทสี่ ามารถแบ่งเปน็ รายประเดน็ ดังน้ี (ทกุ หมู่บ้าน) 1) ด้านผสู้ งู อายุ ตาบลทัพราชมีประชากรท่ีอาศัยอยู่ในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ส่วนวัย แรงงานส่วนใหญ่จะไปทางานนอกพื้นท่ี ทาให้ผู้สูงอายุในพ้ืนที่ขาดผู้ดูแล และมีผู้สูงอายุบางส่วนท่ีไม่ สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ หรือบางรายมีคนดูแล แต่การดูแลไม่ถูกต้องตามหลักสุขภาวะผู้สูงอายุ จาเป็นตอ้ ง ได้รับการอบรมการดูแลตนเอง หรือการดแู ลผสู้ ูงอายุตดิ เตียง 2) ด้านเยาวชน ตาบลทัพราชประสบปัญหาด้านการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร ปัญหาดังกล่าว ส่งผลกระทบไปยังหลายด้าน เช่น ผู้ต้ังครรภ์ต้องหยุดเรียน หรือ ผู้ต้ังครรภ์ยังไม่มีความพร้อมที่จะ เลี้ยงดู หรือยังไม่มีความรู้ด้านการป้องการ จาเป็นต้องมีการให้ความรู้และสะท้อนปัญหารวมถึงสร้าง

23 ความเข้าใจให้กับเด็ก และเยาวชนในพื้นที่ ให้เห็นถึงปัญหาในเร่ืองของการตั้งครรภ์ท่ียังไม่มีความ พรอ้ ม 3) ดา้ นพัฒนาการเด็ก เนื่องจากเด็กส่วนใหญ่ อาศัยอยูก่ บั ปู่ ยา่ ตา ยาย โดยพ่อและแมข่ องเด็ก ต้องออกไปทางานนอกพน้ื ท่ี ทาให้เดก็ ทอี่ ยใู่ นการดูแลของผูส้ ูงอายุ มพี ัฒนาการท่ไี มส่ มบูรณ์ การอ่าน ออก เขียนได้ ไม่เป็นไปตามเกณฑ์ ยังไม่มีการให้ความสาคัญด้านอาหารและโภชนาการที่มีประโยชน์ สมวัย ทาให้เกิดการพัฒนาการของเด็กช้าลง มีมวลกายไม่เป็นไปตามมาตรฐาน จึงจาเป็นต้องสร้าง ความรแู้ ละความเขา้ ใจไปยงั ผูท้ ีด่ ูแลเด็ก ให้มีความรู้ละความเขา้ ใจในการดูแลอย่างถูกตอ้ ง 2. ด้านภาคเี ครอื ขา่ ยในพน้ื ทีม่ ปี ญั หา ทุกหมู่บ้าน หน่วยงานภาคเี ครือข่ายสว่ นใหญ่จะเข้าไปสง่ เสริมและพัฒนาในหมู่ท่ี 2, 3, 4, 5, 11, 12 ที่มีความเข้มแข็ง แต่ยังไม่ได้ให้ความสาคัญกับหมู่บ้านอื่นๆ ที่ยังมีศักยภาพในการพัฒนาตนเอง น้อย ดังน้ัน จึงควรนาภาคีเครือข่ายมาประชุมหารือแนวทางการพัฒนาตาบลทัพราช ในระดับตาบล และระดบั อาเภอ เพือ่ กาหนดแผนและแนวทางการส่งเสริมและพฒั นาประชาชนอย่างจริงจงั เพ่ือเป็น การเสริมสร้างเศรษฐกิจฐานราก 3. ดา้ นทนุ ทางสงั คมและทุนทางวฒั นธรรมมีปัญหาดังน้ี หมู่ 5 ตลาดชุมชนโคกอีโด่ย เป็นตลาดริมทางของถนนสาย ระหานทราย – ตาพระยา เพื่อ จาหน่ายผลิตภัณฑ์จากชุมชนของตาบลทัพราช เป็นการส่งเสริมอาชีพและเสริมสร้างเศรษฐกิจฐาน ราก แตย่ งั ไม่ได้รับการสง่ เสริมจากหน่วยงานทเ่ี กย่ี วข้องเท่าท่ีควร หมู่ 6 ปราสาทเขาโล้น อยู่ระหว่างการบูรณะจากกรมศิลปากร และยังไม่มีการส่งเสริมการ ท่องเที่ยวอย่างจริงจัง ไม่มีการเช่ือมโยงความสาคัญของโบราณสถานและประเพณีวัฒนธรรมเข้า ด้วยกนั เพอ่ื เป็นการสง่ เสรมิ การท่องเทีย่ วในทอ้ งถนิ่ ได้ 4. ดา้ นทนุ ทางเศรษฐกจิ และการค้าขาย หมู่ท่ี 2, 3, 4, 7, 11, 14, 12, สินค้าชุมชนไม่มีความหลากหลาย ต้องได้รับการส่งเสริมและ พัฒนา 5. ดา้ นทนุ ทางทรัพยากรธรรมชาติมีปญั หาดงั น้ี หมูท่ ่ี 8 อา่ งเกบ็ นา้ หว้ ยยาง เป็นอ่างเก็บน้าท่ีมพี ื้นท่ีชลประทานจานวน 50,676 ไร่ มปี ริมาณ น้า 60.00 ล้าน (ลบ.ม.) ปัจจุบันมีปริมาณน้าในอ่าง 12.890 ล้าน (ลบ.ม.) คิดเป็นร้อยละ 21.48% (ข้อมูลจากโครงการชลประทานจังหวัดสระแก้ว ณ วันที่ 30 ธ.ค. 63) โดยสภาพปัญหา คือ ปริมาณ น้าในอา่ งมนี ้อย ไม่เพียงพอต่อการทาการเกษตร เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศ เปน็ พ้นื ทีอ่ บั ฝน ทาให้ ฝนไม่ตก จงึ ทาให้มปี รมิ าณนา้ ในอา่ งเกบ็ นา้ นอ้ ย

24 6. ดา้ นจดั การสง่ิ แวดล้อมมปี ัญหา ทุกหมู่ ตาบลทัพราชมีปัญหาเรื่องการใช้สารเคมี ในการเกษตร ทาให้มีสารเคมีตกค้างในดิน น้า และร่างกายของเกษตรกอ่ น ในปีท่ีผา่ นมา มผี ู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งในจานวนท่ีเพม่ิ ขน้ึ ทกุ หมู่ ปัญหาเรอื่ งขยะ ยังไมก่ ารจัดการขยะดว้ ยวิธีการเผา ประชาชนในพื้นทยี่ ังขาดความเข้าใจ และความสาคัญในการคดั แยกขยะ ทาให้เกิดมลพิษในชมุ ชน 7. ด้านวัตถดุ บิ มปี ญั หา หมู่ท่ี 3 จานวนปลาท่นี ามาแปรรปู ปลาส้มยังมปี ริมาณไมพ่ ยี งพอกบั ความต้องการในการผลติ หมู่ท่ี 12 กลุ่มผู้เลี้ยงจ้ิงหรีดมีต้นทุนด้านอาหารจ้ิงหรีด จาเป็นต้องมีการพัฒนาการทาอาหารที่ สามารถผลติ เองได้จากทอ้ งถน่ิ เพือ่ ลดตน้ ทนุ 8. ด้านผลติ ภณั ฑช์ ุมชนมปี ญั หาดังน้ี หม่ทู ี่ 2, 3, 4, 7, 11, 14, 12, รปู แบบสนิ คา้ มีแบบให้เลือกนอ้ ย ตอ้ งพฒั นาส่งเสรมิ /ยกระดับ สนิ คา้ บรรจุภณั ฑน์ ้าพริก ไม่ได้มาตรฐาน ต้องพฒั นาสง่ เสริมและใหค้ วามรู้แกช่ าวบา้ น 3.4 ประเด็นการพฒั นาเชิงพืน้ ท่ีตาบลทัพราช อาเภอตาพระยา จงั หวัดสระแกว้ การกาหนดประเด็นการพัฒนา วิเคราะห์จากศักยภาพชมุ ชน ปัญหาและความต้องการของชมุ ชน ตาบลคลองหา้ ทัง้ 17 หม่บู า้ น สามารถสรปุ สามารถสรุปประเด็นการพัฒนาได้ ดังน้ี 1. การจัดการนา้ หมทู่ ่1ี , 2, 3, 8, 9, 11, 12 จานวน กลุม่ เปา้ หมาย1,000 ครัวเรอื น 2. การส่งเสริมเกษตรอนิ ทรยี ์ หมู่ท่ี 3 บ้านหนองปรือ จานวน กล่มุ เปา้ หมาย .20 ราย 3. การพฒั นาสินคา้ ชมุ ชน หมู่ท่ี 12 บ้านคลองยาง จานวน กลุ่มเปา้ หมาย 10 ราย 4. การสรา้ งกลุ่มอาชพี หมทู่ ่ี 2, 3, 4, 5, 11, 12 จานวน กลมุ่ เป้าหมาย 50 ราย 5. การจดั การทอ่ งเที่ยวโดยชุมชน หมูท่ ี่ 12 คลองยาง จานวน กลุ่มเป้าหมาย 20 ครวั เรอื น 6. การส่งเสรมิ สขุ ภาพ ทั้งตาบล จานวน กลมุ่ เป้าหมาย 17 หมู่บา้ น 7. การดูแลผสู้ งู อายุ ทั้งตาบล จานวน กลมุ่ เปา้ หมาย.มากกวา่ 20 ครวั เรือน 8. การจดั ตั้งกองทนุ ออมทรพั ย์ ทุกหมู่บา้ น จานวน กลุม่ เปา้ หมาย 17 หมบู่ า้ น 9. การจดั ตัง้ สหกรณ/์ ร้านคา้ ชุมชน หมทู่ ่ี 3.บ้านหนองปรือ จานวน กลุ่มเปา้ หมาย ประชาชนใน ชุมชน

25 ส่วนที่ 4 รปู แบบการพฒั นาชมุ ชนนวัตกรรม จากข้อมูลสรุปประเด็นการพัฒนาท้ัง 9 ประเด็น บางประเด็นสามารถดาเนินการได้แบบเร่งด่วน บางประเด็นมหาวิทยาลัยไม่สามารถดาเนินการได้ สามารถนาเสนอต่อให้หน่วยงานภาครัฐในภาคี เครือข่ายพิจารณาดาเนินตามกรอบหน่วยงานเท่านั้น ในส่วนที่มหาวิทยาลัยดาเนินต่อได้ จัดทาใน รูปแบบการพัฒนาชมุ ชนนวตั กรรมท่ีมที ง้ั หมด 8 ประเดน็ ดงั น้ี 1.สร้างผนู้ าการเปลีย่ นแปลง 2.พัฒนาจติ อาสา เพิม่ การมีส่วนร่วมพัฒนา 3.ครัวเรอื นพอเพียง 4.สืบสานวฒั นธรรมชมุ ชน 5.สุขภาพดี สวสั ดกิ ารทัว่ ถงึ 6.เกษตรปลอดภยั 7.วสิ าหกจิ ชมุ ชนเขม้ แข็ง 8.ส่ิงแวดลอ้ มดี ชุมชนสวยงาม การพัฒนาชุมชนตาบลทัพราชสามารถดาเนินการตามรูปแบบการพัฒนาชุมชนนวัตกรรมโดย มุ่งเน้นการใช้สุขภาพดี สวัสดิการทั่วถึงขยายผลพัฒนาต่อในประเด็นอ่ืนๆดังภาพท่ี 3 และ ภาพที่ 4 ดงั นี้ ภาพท่ี 3 รูปแบการพฒั นาชุมชนนวัตกรรมตาบลทพั ราช

26 ภาพที่ 4 รปู แบบกจิ กรรมการพฒั นาชมุ ชนนวตั กรรมสุขภาพดี สวสั ดกิ ารท่วั ถงึ ตาบลทัพราช จากภาพท่ี 3 สรุปได้ว่าการดาเนินงานโครงการยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนและท้องถิ่น สง่ิ แวดล้อม และวฒั นธรรม มหาวิทยาลัยสามารถดาเนินการได้ท้งั หมด 6 ประเด็นตามรายละเอียดใน ภาพ 4 เพื่อมุ่งเน้นการสร้างผู้นาในการพัฒนาท่ีเรียกว่า “นวัตกรชุมชน” สร้างการเปลี่ยนแปลงผ่าน กิจกรรมสร้างการเรียนรู้จิตอาสาเพื่อถ่ายทอดประสบการณ์จากผู้สร้างการเปล่ียนแปลงชมุ ชนจากรุ่น สู่รุ่นเพื่อส่งเสริมคนรุ่นใหม่มีส่วนร่วมพัฒนาชุมชน ส่งเสริมการพัฒนาชุมชนนวัตกรรมสุขภาพดี สวัสดิการทั่วถึง ตาบลทัพราช ใน 3 มิติ ดังน้ี (ภาพที่ 4) 1.มิติการพัฒนาเศรษฐกิจได้แก่ กิจกรรมการส่งเสริมอาชีพสาหรับผู้สูงอายุและผู้ยากไร้ใน พ้ืนท่ีตาบลทัพราช ให้มีรายได้เพ่ิมขึ้นและก่อให้เกิดกระบวนการในการพัฒนาฝีมือแรงงานของ ผสู้ งู อายุในพื้นที่ ทาให้ผสู้ งู อายมุ ีรายไดส้ ามารถพึ่งพาตนเองได้ 2.มิติการพัฒนาสังคม เกิดกระบวนการเรียนรู้ด้านวิธีการดูแลผู้สูงอายุอย่างถูกต้อง โดยมี การบูรณาการการทางานร่วมระหว่างหน่วยงานภาคีเครือข่าย มีการพัฒนาด้านสังคมของชุมชนด้วย ตนเองอยา่ งยั่งยืน รวมทงั้ จะก่อให้เกิดความรัก ความสามคั คี รวมถึงปลูกฝังความกตัญญูในสังคม ลด ช่องว่างระหว่างวัยในชุมชนมากยิ่งข้ึน ผ่านกิจกรรมต่างๆ ได้แก่ กิจกรรมการบูรณาการการทางาน ร่วมระหว่างหน่วยงาน กิจกรรมการพัฒนาการเรียนรู้ด้านการดูแลผู้สูงอายุอย่างถูกต้อง กิจกรรมการ พัฒนาด้านสังคมของชุมชนด้วยตัวของชุมชนอย่างยั่งยืน กิจกรรมเพ่ือเกิดความรักและความใส่ใจกัน ในชุมชนมากย่ิงขน้ึ 3.มิติการพัฒนาส่ิงแวดล้อม กิจกรรมพัฒนาพ้ืนท่ีอยู่อาศัยของผู้สูงอายุให้มีสภาวะแวดล้อม ทเ่ี หมาะสมแกก่ ารดารงชพี