รวมเล่ม 4 ดี 9 อำเภอ New

โดยแท้จริง ตลอดจนในชุมชนบ้านบ่อนางชิงมีกลุ่มบุคคลท่ีส�ำคัญและเป็นผู้ที่มี จิตสาธารณะนั้นคือ ครูคุรุทายาท ของโรงเรียนต�ำรวจตะเวณชายแดนบ้านเขา สารภี ซ่ึงเป็นบุคคลที่จบจากโรงเรียนดังกล่าวและกลับมาปฏิบัติหน้าที่เป็นคุณครู ให้กับเยาวชนในชุมชน เพ่ือเป็นต้นแบบและเป็นแรงบันดาลใจให้แก่นักเรียน ท�ำด้วยความสุขและความต้ังใจท�ำให้ครูคุรุทายาท ด�ำเนินชีวิตได้ตรงตามเป้าหมาย ท่ีวางไวไ้ ดส้ ำ� เร็จ จากการทเ่ี ราเปน็ เดก็ ตชด. เราจะเหน็ ว่าอะไรท่ียังไม่มีการพัฒนา การเป็นครู ตชด. ไม่ใชเ่ พยี งแค่การใสช่ ุด ตชด. แต่ เราต้องมใี จดว้ ย ต้องเปน็ ไดแ้ ละทำ� ไดท้ กุ อย่าง ตง้ั แต่จบั ปืนถงึ จับตะหลิว เพื่อเด็ก ๆ ดงั นั้น ไมม่ งี านไหนที่ไม่หนกั ทกุ งานหนกั หมดแต่เพื่อประเทศชาติ และเด็ก ๆ ทจ่ี ะเติบโตไปมอี นาคตทีส่ ดใส ครกู ย็ นิ ดี สำ� รวย อินอ่นุ โชติ. 2562 (ครูครุ ุทายาท โรงเรยี นตำ� รวจตระเวนชายแดน บา้ นเขาสารภ)ี “หมบู่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพียง” 41

กิจกรรมด้านคนดบี ้านหนองแวง หมูท่ ี่ 1 ตำ� บลหนองแวง อ�ำเภอโคกสงู บ้านหนองแวง ได้จัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับธรรมนูญของหมู่บ้านในหมวด ของคนดี โดยใช้กิจกรรมถนนสายบุญ และหมู่บ้านรักษาศีล 5 เป็นหลักในการ ขับเคลื่อนกิจกรรมท�ำให้เด็ก เยาวชน และผู้ใหญ่หลายคนหันมาให้ความส�ำคัญเรื่อง การเขา้ วดั สวดมนต์ ฟงั ธรรมะ เพม่ิ ข้ึน สำ� หรบั ทกุ ๆ ปี หมู่บ้านจะมงี านปรวิ าสกรรม ชว่ ง ตน้ – กลาง เดอื นมกราคม เปน็ เวลา 9 วัน 9 คืน ณ ศนู ย์ปฏิบัติธรรมดงย่านาง ตดิ กับเขาอดี ่าง และงานปริวาสกรรมช่วง ต้น – กลาง เดอื นเมษายน เป็นเวลา 15 วัน 15 คืน ณ วัดหนองแวง ซึ่งมีพระสงฆ์และผู้มาปฏิบัติธรรมเป็นจ�ำนวนมากต้ังแต่เด็ก ไปจนถึงผู้สูงอายุ และทุก ๆ วันพระ หรือช่วงเย็น ผู้เฒ่าผู้แก่จะพากันมาสวดมนต์ ปฏบิ ัตธิ รรม ณ วดั หนองแวง ถือว่าเป็นกิจวัตรประจ�ำ อีกทัง้ มกี ารจดั กจิ กรรมสบื สาน วัฒนธรรม รักษาประเพณี กิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม และกิจกรรมจิตอาสา โดยใช้ หลัก “บวร” บ้าน วัด โรงเรียน เพื่อให้คนในหมู่บ้านได้มีความสมัครสมานสามัคคี ท�ำนุบ�ำรุงพระพุทธศาสนา ศิลปวัฒนธรรม เป็นคนดีมีคุณธรรม อุทิศตน เพ่ือ สังคมส่วนรวม และห่างไกลจากอบายมุขต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นวันส�ำคัญทางศาสนา, วนั สงกรานต์, วนั ลอยกระทง, งานบญุ ประเพณีต่าง ๆ ทีไ่ ดจ้ ดั ข้ึน และไดม้ กี ารรณรงค์ ขอความร่วมมือในการปลอดเหล้า ปลอดการพนัน จึงส่งผลให้เกิดสิ่งดี ๆ ภายใน หมู่บ้านตามมา เช่น ลดเหตุการณ์ทะเลาะวิวาท, ลดปัญหาความขัดแย้งภายใน ครอบครัว, ลดปัญหาของสังคม รวมไปถึงการขับเคล่ือนกิจกรรมห่างไกลจาก ยาเสพติด, กจิ กรรมอบรมจริยธรรมคุณธรรม เป็นตน้ 42 “หมบู่ ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

นางนัฐสิณี พิมพ์แพทย์ เป็นบุคคลตัวอย่างท่ีมีจิตอาสาท�ำงานอุทิศตน เพื่อสังคม ได้ท�ำหน้าที่เป็น อสม. ซ่ึงตนเองนั้นมองว่าท�ำแล้วสบายใจ มีความสุข อยากเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้าน การที่เรามาท�ำตรงน้ีครอบครัวก็ไม่เคย มปี ัญหา เพราะว่าทกุ คน ในบา้ น ชอบท�ำงานจิตอาสา ไมค่ ิดสิ่งใดตอบแทน ทำ� ด้วยใจ บางทีชีวิตก็รู้สึกท้อแต่พอได้มาท�ำตรงน้ีความรู้สึกก็เปล่ียนไปเลยเหมือนกับว่า ประโยชนส์ ่วนรวมนนั้ มากกวา่ ประโยชน์ของตวั เองเรา “หมูบ่ า้ นตัวอย่าง 4 ดี วิถพี อเพียง” 43

กจิ กรรมด้านคนดีหม่บู า้ นทพั ไทย หมู่ท่ี 1 ตำ� บลทพั ไทย อ�ำเภอตาพระยา โดยพัฒนาจิตใจและปลูกฝังจริยธรรม คุณธรรม ศีลธรรม ตามหลัก พระพุทธศาสนาอันเป็นแนวทางการประพฤติตนที่ดี มีทักษะในการด�ำเนินชีวิต เพอ่ื ใหเ้ ด็กและเยาวชนน�ำหลกั ค�ำสอนทร่ี บั ไปประยกุ ต์ใชใ้ นชวี ติ ประจำ� วัน “การท่ีจะเป็นแบบอย่างที่ดีได้ ตัวเราก่อนเป็นคนดี เม่ือเขาเห็นเขาก็จะ ปฎิบัติตาม เราก็จะสามารถสอนคนอื่น สอนเด็ก ๆ เยาวชนได้เพราะเขานับถือและ เช่ือถือในตวั เรา วันนี้เป็นวนั อาทติ ย์ ผมกไ็ ดช้ วนเด็ก ๆ เยาวชนมาทความดี ท�ำกจิ กรรม เพอ่ื สงั คม เชน่ ทำ� ความสะอาดวดั ” ในชุมชนยังมีกิจกรรมอ่ืน ๆ เพ่ือปลูกจิตส�ำนึกให้คนในชุมชนเป็นคนดี เช่น ในทุกวันพระมีกิจกรรมท�ำบุญตักบาตรที่วัดและมีกิจกรรมการรวมกลุ่มเพื่อให้ผู้สูงอายุ ไดพ้ ูดคุยแลกเปล่ยี นความรู้เร่ืองตา่ ง ๆ เชน่ เรอ่ื งสุขภาพ อาหาร และครอบครัว - วนั ปใี หม่ มกี ิจกรรมท�ำบญุ ตักบาตร ตัง้ กองผ้าปา่ ผู้สงู อายุ - วันสงกรานต์ มีการท�ำบุญตักบาตร มีกิจกรรมสรงน�้ำพระ รดน�้ำด�ำหัว ผู้สูงอายุ การตรวจสขุ ภาพ - กิจกรรมธรรมะสัญจรคือการเทศนาธรรมตามสถานท่ีต่าง ๆ เช่น โรงเรียน และในหมู่บ้าน - ประเพณใี นวนั สำ� คญั ทางศาสนาต่าง ๆ จะมีกจิ กรรมท�ำบุญตกั บาตร การเลน่ สะบา้ และการรำ� กระทบไม้มกี จิ กรรมการปล่อยโคม สำ� หรับประเพณที ่สี �ำคญั ของหมู่บ้านทัพไทย ก็คอื ประเพณีแซนโฏนตา 44 “หมูบ่ ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

บุคคลตัวอยา่ ง “การเป็นคนดนี อกจากเข้าวดั ทำ� บุญแลว้ คือการได้ชกั ชวนคนใหท้ �ำความดี” คุณรมย์ เกิดปรี เล่าให้ฟังว่า “ในอดีตตนเองเป็นเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ตั้งแต่ พ.ศ. 2528 ก่อนก่อต้ังหมู่บ้าน โดยได้เข้าร่วมการอบรมหลักสูตรพนักงาน สุขภาพชุมชน และเข้ามาช่วยดูแลชาวบ้านตามแนวชายแดนต้ังแต่ช่วงท่ีสาธารณสุข ยังเข้าไม่ถึงชุมชนรอบนอก และดูแลคนในชุมชนมาตั้งแต่การเกิดสงคราม รวมถึง อพยพมาอยู่ที่บ้านทัพไทยพร้อมกับคนในชุมชน ต่อมาในปี 2543 ได้ไปศึกษาต่อ ในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 3 และศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี เมื่อเรียนจบได้ย้ายไปประจ�ำโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต�ำบลบ้าน ทับทิมสยาม 03 ต�ำบลทัพไทย อ�ำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว ในต�ำแหน่งรักษา การแทนหัวหน้าสถานีอนามัย และในต�ำแหน่งหัวหน้าสาธารณสุข ต่อมาเกษียณอายุ ราชการเมื่อปี พ.ศ. 2553 และมีความคิดว่าตนเองอยากมีส่วนร่วมในการช่วยเหลือ ส่วนรวมต่อไป เม่ือเห็นวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมต่าง ๆ ในชุมชนท่ีก�ำลังจะสูญหาย ไป จึงได้ท�ำการศึกษา เช่น การบายศรีสู่ขวัญ พิธีเรียกขวัญและพิธีกรรมทางศาสนา ในวันส�ำคัญต่าง ๆ จนท�ำให้ปัจจุบันได้รับเลือกเป็นไวยาวัจกร ชักชวนเช้าบ้าน เข้าวัด ท�ำบญุ และทำ� ความด”ี “หม่บู า้ นตัวอย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพียง” 45

46 “หม่บู ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

ดา้ นสุขภาพดี “หมูบ่ ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง” 47

กิจกรรมดา้ นสขุ ภาพดบี า้ นวงั หิน หม่ทู ี่ 10 ต�ำบลบ้านแก้ง อำ� เภอเมืองสระแก้ว บ้านวังหิน หมู่ที่ 10 เป็นหมู่บ้านมีการดูแลด้านสาธารณสุข การดูแลเบื้องต้น การท�ำความสะอาด ภายในครัวเรือน และการท�ำความสะอาดภายในหมู่บ้าน เพ่ือ ป้องกันและลดสาเหตุของการเกิดโรค และอันตรายจากสัตว์มีพิษต่าง ๆ และยังมีการ ดูแลอย่างต่อเนื่อง จากกลุ่มของ อสม.ของหมู่บ้านมีการลงพ้ืนท่ีตรจสอบเป็นประจ�ำ และตรวจในช่วงการประชุมประจ�ำเดือน เพ่ือดูแลรักษาและการดูแลด้านสาธารณสุข มีความเอาใจใส่ของคนในชุมชนเอง นอกจากน้ียังมีสนับสนุนด้านการออกก�ำลังกาย ของคนในชมุ ชนเพ่ือดแู ลรกั ษาของคนในชุมชนอกี ทางหนงึ่ 48 “หมู่บา้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

สุขภาพดี “การดแู ลสุขภาพเป็นสิ่งส�ำคญั เรม่ิ จากอาหาร การรบั ประทาน พืชผกั ท่ีปลูกเอง ไร้สารเคมี และออกก�ำลังกายอยา่ งสม�ำ่ เสมอ” “หมบู่ า้ นตวั อย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง” 49

กิจกรรมดา้ นสุขภาพดีบ้านพระเพลิง หมทู่ ี่ 1 ต�ำบลพระเพลงิ อ�ำเภอเขาฉกรรจ์ สาธารณสขุ อส.ม. บา้ นพระเพลงิ หม่ทู ่ี 1 พบว่า เปน็ ผู้ทีม่ คี วามเสยี สละในการ ท�ำงานบริการเพ่ือส่วนรวม การท�ำหน้าที่ดูแลผู้ป่วยทุกคนในชุมชน การตรวจผู้ป่วย เป็นประจ�ำและการประสานระหว่างเครือข่ายด้านสาธารณสุขในพ้ืนท่ีให้มีการจัดการ ด้านสาธารณสุขท่ไี ด้มาตรฐาน เช่น หน่วยแพทย์เคล่ือนที่ การตรวจวัดความดันภายใน ชุมชน ตรวจวัดเบาหวาน การให้วัคซีนเด็ก และการก�ำจัดยุงลาย การบริจาคเลือด เปน็ ต้น นอกจากนี้การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดภายในชุมชนอย่างจริงจัง ที่เป็นปัญหาส�ำคัญเป็นอันดับหนึ่ง โดยมีแนวทางแก้ไขปัญหายาเสพติดว่า ด้วยการสร้างพลังทางสังคมและพลังชุมชนเอาชนะยาเสพติด การด�ำเนินการต่อสู้ กับยาเสพติด แบบบูรณการการด�ำเนินการแก้ไขปัญหากลุ่มที่มีพฤติกรรมเสี่ยงใน พ้ืนท่ี ดงั น้ี 1. มีกลุ่มหรือองค์กรท่ีปฏิบัติงานด้านยาเสพติดในพ้ืนที่หมู่บ้าน/ ชุมชน เช่น คณะกรรมการหมู่บ้าน (กม.) ผู้ประสานพลังแผ่นดิน 25 ตา สับปะรด เป็นต้น โดยมี การแต่งตัง้ คณะกรรมการอยา่ งเปน็ ลายลักษณ์อักษร 2. มีข้อตกลงร่วมกันเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหายาเสพติด เป็นลายลักษณ์อักษร และมีการประกาศให้ทราบท่วั กัน (ธรรมนญู หมบู่ า้ น) 3. มกี ารประชาคมหมู่บา้ นชมุ ชน เพ่ือค้นหา และตรวจสอบผทู้ ่ีเก่ยี วขอ้ งกับยาเสพติด 4. มีการควบคุมดูแลไม่ให้มีแหล่งมั่วสุมใน พน้ื ทหี่ รอื จดั กจิ กรรมเชงิ ปอ้ งกนั ยาเสพตดิ จัดกจิ กรรมรณรงคต์ อ่ ต้านยาเสพติด 50 “หมบู่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

“การอยอู่ ยา่ งพอเพยี ง รับประทานอาหาร ผกั ผลไมป้ ลอดสาร เท่านกี้ ็สร้างสขุ ภาพดี ใหต้ นเอง” คณุ สมพาน คำ� มี เกษตรกรสวนฝักทอง บา้ นพระเพลิง “หมบู่ า้ นตวั อย่าง 4 ดี วิถีพอเพยี ง” 51

กิจกรรมด้านสุขภาพดีบา้ นตาหลงั ใน หมทู่ ี่ 1 ต�ำบลตาหลงั ใน อ�ำเภอวงั นำ�้ เยน็ “เราไมอ่ ยากใหท้ กุ คนตร�ำกบั งาน จนลืมดแู ลสุขภาพของตัวเอง และอยากให้คนในชมุ ชนหันมา ใส่ใจสุขภาพของตวั เองใหม้ าก ๆ ลองปรับพฤตกิ รรมการกนิ การใช้ชวี ติ เพอื่ สุขภาพท่แี ข็งแรง อายทุ ่ยี นื ยาว และสามารถ ต่อส้กู ับโรคภัยไข้เจบ็ ได”้ ทพิ วรรณ ศรีเพชร (หมอปมุ้ ) ผู้อำ� นวยการโรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพต�ำบลตาหลงั ใน โรงพยาบาลสง่ เสริมสุขภาพต�ำบล (รพ.สต.) ตาหลังใน เริ่มดำ� เนนิ งานโครงการ 4 ดี วิถีพอเพียง มาต้ังแต่ ปี พ.ศ.2557 โดยเป็นต�ำบลน�ำร่องของอ�ำเภอวังน�้ำเย็น ในการดูแลสุขภาพของประชาชนในต�ำบลตาหลังใน โดยท�ำการตรวจคัดกรองสุขภาพ ของประชาชนทุกปี ปีละ 1 ครั้ง โรคที่ตรวจคัดกรองได้แก่โรคเบาหวาน ความดัน โลหิตสูง การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านม การตรวจคัดกรองสารเคมี 52 “หมู่บ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพยี ง”

ในเลือด และการป้องกันการต้ังครรภ์ก่อนวัยอันควร ทั้งน้ี หากพบกลุ่มเสี่ยงที่จะเป็น โรคเบาหวาน หรือความดันโลหิตสูง ทาง รพ.สต.ตาหลังในจะจัดท�ำกิจกรรมเพื่อ แลกเปล่ียนเรียนรู้ในเรื่องของพฤติกรรมการกิน การใช้ชีวิต และแนะน�ำการออกก�ำลัง กายให้กับกลุ่มผู้ท่ีมีความเส่ียงเป็นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เพื่อที่จะไม่ให้ กลุ่มเสี่ยงในพนื้ ท่ีกลายไปเป็นกลมุ่ ผปู้ ่วยรายใหม่ในพน้ื ที่ ภายใน รพ.สต.ตาหลังใน ยังมีอาคารแพทย์แผนไทยไว้ส�ำหรับบริการ ทางการแพทย์แผนไทย เช่น การนวด การอบสมุนไพร และการบริการยาสมุนไพร ส�ำหรับการดูแล บ�ำรุงร่างกายของผู้ป่วยในกลุ่มเสี่ยงในด้านต่าง ๆ ที่ทาง รพ.สต. ตาหลังใน เฝ้าระวังและควบคุมไม่ให้ประชาชนในชุมชนมีอัตราการป่วยเพิ่ม ในแต่ละปี พร้อมกันน้ัน บริเวณพื้นที่ใน รพ.สต.ตาหลังใน ได้จัดสรรพื้นที่ส�ำหรับ การปลูกพชื สมุนไพร เพอื่ เป็นวตั ถุดบิ ในการใช้รกั ษาโรคทางการแพทยแ์ ผนไทย “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพียง” 53

กิจกรรมดา้ นสุขภาพดีบ้านวังทอง หมู่ที่ 1 ต�ำบลวังทอง อำ� เภอวังสมบรู ณ์ การบริการด้านสาธารณสุขเชิงรุก และใช้เทคโนโลยีระบบ Quantum GIS หรือ QGIS ในการดูแลสุขภาพของคนในชุมชน การร่วมมือกันของคณะกรรมการ หมู่บ้าน อาสาสมัครสาธารณสุขประจ�ำหมู่บ้าน (อสม.) และโรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพประจ�ำต�ำบลบ้านวังทอง ได้วางแผนการท�ำงานแบบบูรณาการ ท�ำงานเชิง รุกอย่างต่อเน่ือง โดยการท�ำงานให้ อส.ม.บ้านวังทองเดินทางเข้าตรวจเย่ียมผู้ป่วย ติดเตียงเป็นประจ�ำทุกอาทิตย์ ส่งรายงานเพื่อประเมิน และปรับเปล่ียนการรักษา ตามอาการได้ทันเวลา นอกจากน้ี อสม.ของหมู่บ้านวังทองได้ด�ำเนินการตรวจวัด น�้ำหนัก ความดัน ของคนในชมุ ชนอย่เู ป็นประจำ� โดยจะกระจาย อส.ม.ออกเป็น 4 กลุ่ม ของหมู่บ้านเพ่ือที่จะสามารถตรวจเช็คครอบคลุมทุกครัวเรือน นอกจากน้ียังมี บริการตรวจเช็คเป็นประจ�ำในการประชุมตามวาระการประชุมหรือกิจกรรมส�ำคัญ ตา่ ง ๆ ของหม่บู ้าน เพ่ือเป็นการดแู ลและปอ้ งกนั อนั ตรายท่ีจะเกิดข้นึ กจิ กรรมการออกกำ� ลังกาย ณ ลานออกกำ� ลงั กายลานชุมชน จนเกิดการจดั ตั้ง ชมรม “แอโรบิคแดนซ์วังทอง” ให้เยาวชนและชาวบ้านวังทองรวมตัวกันออกก�ำลัง กาย และฝึกซ้อมกีฬาเพ่ือเตรียมการแข่งขันกีฬาภายในต�ำบลวังทองที่มีการจัดแข่งขัน เป็นประจ�ำ เพ่ือเสริมสร้างสุขภาพและความเช่ือมความสัมพันธ์ของเด็กและเยาวชน ระหวา่ งหมู่บา้ น ชุมชนบ้านวังทองได้จัดกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่ กิจกรรมรณรงค์การป้องกัน ยุงลายการให้ความรู้เร่ืองไข้เลือดออกทั้งทางด้านวิชาการ เพื่อให้ชาวชุมชนบ้าน วังทอง หมู่ที่ 1 ตระหนักถึงความร้ายแรงของไข้เลือดออก วิธีการป้องกันและท�ำลาย แหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย การท�ำงานเชิงรุกส�ำรวจพื้นที่ท่ีอาจเสี่ยงต่อการแพร่พันธุ์ และโครงการรณรงค์สัตว์ปลอดโรค คนปลอดภัย จากโรคพิษสุนัขบ้า สร้างแนวทาง ป้องกันและแก้ไขปัญหาโรคพิษสุนัขบ้าภายในชุมชนบ้านวังทองและการฉีดวัคซีน ป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าให้สัตว์ทุกตัวภายในหมู่บ้าน และการเฝ้าระวัง เพื่อสร้างความ มนั่ ใจใหค้ นในชุมชนปลอดภัยจากโรคพิษสุนัขบา้ หรือโครงการ 3 ลา้ น 3 ปี เลกิ บุหรี่ เทิดไท้องค์ราชันย์ และโครงการ “เยาวชนวัยใสพ้นภัยยาเสพติด” เพ่ือเสริมสร้าง ความร้คู วามเขา้ ใจ ให้เยาวชนรับรแู้ ละลด ละ เลิก ห่างไกลยาเสพติด 54 “หมู่บ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพยี ง”

สุขภาพดี บ้านวงั ทอง “คนเราหากมสี ขุ ภาพดี กเ็ ป็นลาภอันประเสรฐิ ” การสร้างเสริมสขุ ภาพที่ดีตอ้ งเริ่มจากการดูแลตนเอง รบั ประทานอาหาร ทีม่ ีประโยชน์ ออกกำ� ลังกายสม�่ำเสมอ และตรวจสุขภาพเปน็ ประจ�ำ “หมบู่ ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ ีพอเพียง” 55

กจิ กรรมด้านสขุ ภาพดีบ้านบอ่ นางชงิ หม่ทู ี่ 4 ตำ� บลห้วยโจด อำ� เภอวัฒนานคร มิติด้านสุขภาพดี ชุมชนบ้านบ่อนางชิงเป็นชุมชนทีมีขุมทรัพย์ทางด้าน สมุนไพรที่ส�ำคัญ โดยสมาชิกในชุมชนได้ใช้สมุนไพรควบคู่กับภูมิปัญญาในการดูแล รักษาสุขภาพ เพื่อให้ร่างกายเกิดความแข็งแรง แก้ไขปัญหาต่าง ๆ ด้านสุขภาพ อย่างได้ผลดี โดยใช้พื้นที่บนภูเขาปลูกพืชสมุนไพรเพื่อเป็นศูนย์กลางเรื่องพืชสมุนไพร ของชุมชน หากสมาชิกบ้านบ่อนางชิงต้องการใช้สมุนไพรเพื่อบ�ำรุงหรือรักษา ก็สามารถไปรับได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ทั้งนี้ยังเป็นท่ีสนใจกลุ่มขนาดเล็กภายในชุมชน ยังไม่ได้รบั การตอบสนองจากจากชมุ ชนมากเทา่ ทีค่ วร อยา่ งไรกต็ ามเกอื บทกุ ครวั เรือน ในชุมชนบ้านบ่อนางชิงมีการปลูกพืชแบบไม่ใช้สารเคมีเพ่ือบริโภคในครัวเรือน เพ่ือป้องกันสารเคมีตกค้างในร่างกาย ซึ่งมีการด�ำเนินการดังกล่าวควบคู่กับการออก ก�ำลงั กาย 56 “หม่บู ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

“ยายอายุ 70 ปที �ำไม้กวาดมา 50 กวา่ ปแี ลว้ ทำ� ตั้งแต่ขายอันละ 10 บาท ตอนน้ี 80 บาทแล้ว ท่บี ้านปลูกผกั สวนครวั ด้วย ปลูกเผ่อื กินเหลือจากกินก็เอาไปขาย บางคร้งั กม็ ีคนมาซ้ือถึงท่ีบ้านบางครั้งกเ็ อาไปขายทีต่ ลาดนดั ยายชอบกนิ ผัก น�้ำพริก กินเนอ้ื หมูน้อยท่สี ุด ยายถงึ แข็งแรงไง” สมจนั ทร์ เพลยี ซุย. 2562 (ปราชญช์ มุ ชน : ผูส้ งู อายุที่มีสุขภาพดี) “หมูบ่ า้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพยี ง” 57

กจิ กรรมด้านสขุ ภาพดีบ้านคลองไกเ่ ถ่อื น หมู่ที่ 1 ตำ� บลคลองไกเ่ ถ่อื น อำ� เภอคลองหาด 58 “หมู่บา้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพียง”

“ กนิ อยู่ ตามวิถี ไมต่ ้องไปสรรหาสง่ิ ไกลตวั ” คณุ ตาบญุ ธรรม มาลา ผู้ใหญบ่ า้ นคนแรกของหม่บู า้ นคลองไก่เถือ่ น มุมมองในเร่ืองสุขภาพ คือการหาความสุขจากส่ิงท่ีมีอยู่ รอบ ๆ ตัว ไม่ต้องไปด้ินรนไขว่คว้า แค่รู้จักอยู่ รู้จักคิด รู้จักใช้ แค่น้กี ็มคี วามสขุ สขุ ภาพก็จะดีเอง ดที ้ังสุขภาพกาย สุขภาพใจ “หมูบ่ า้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง” 59

กจิ กรรมดา้ นสขุ ภาพดีบา้ นเขาสารภี หมู่ที่ 3 ตำ� บลทบั พรกิ อำ� เภออรัญประเทศ มิติด้านสุขภาพดี บ้านเขาสารภีเป็นอีกหนึ่งชุมชนท่ีมีการใช้สมุนไพร เพื่อการ ดูแลสุขภาพ ร่วมกับการออกก�ำลังกายและทานอาหารท่ีมีประโยชน์ ปลอดสารพิษ โดยในชุมชนมีพื้นท่ีส�ำหรับการท�ำการเกษตรโดยไม่ใช้สารเคมี เพ่ือท่ีจะกระจาย ผลผลิตที่มีคุณภาพให้กับสมาชิกในชุมชนก่อนท่ีจะน�ำไปจ�ำหน่ายภายนอกพ้ืนที่ ทั้งน้ีทุกครัวเรือนของบ้านเขาสารภี ได้ให้ความส�ำคัญกับกับการปลูกพืชผักสวนครัว ซึ่งในทกุ ครวั เรอื นจะมพี ชื ผกั สวนครัวมากกวา่ 5 ชนิด และท�ำการแลกเปลย่ี น แบ่งปนั กันอย่างต่อเนื่อง ซึ่งน่ันเป็นส่ิงท่ีสะท้อนให้เห็นถึงการให้ความส�ำคัญในด้านการดูแล สุขภาพของสมาชกิ ในชมุ ชน ได้เปน็ อย่างดี 60 “หมบู่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

รวมถงึ มติ ดิ ้านสิง่ แวดลอ้ ม พบวา่ บา้ นเขาสารภเี ป็นชุมชนที่มคี วามอดุ สมบูรณ์ ทางด้านทรัพยากรธรรมชาติเนื่องจากในพ้ืนที่สภาพภูมิอากาศ และสภาพภูมิประเทศ ท่ีเอื้อให้พื้นท่ีส่วนใหญ่มีความพร้อมทั้งด้านการตกของฝนเนื่องจากมีภูเขาที่เป็นแหล่ง รองรบั น�้ำ กลา่ วคอื เมอื่ มีพายเุ ขา้ จากฝังทะเลอ่าวไทย ก็จะเคลอ่ื นตวั เข้ามาทางจงั หวดั จันทรบุรี และอ่อนก�ำลังลงบริเวณบ้านเขาสารภี ท�ำให้ชุมชนมีความอุดมสมบูรณ์ ด้านน�้ำและดิน และสุดท้ายมิติด้านเทคโนโลยี พบว่าบ้านเขาสารภีเป็นชุมชน เกษตรกรรม ท่ีมีการใช้เทคโนโลยีเพื่อช่วยทุ่นแรงในการท�ำการเกษตร เช่น รถไถ รถตัดอ้อย และรถบรรทุกขนาดใหญ่ โดยบูรณาการกับภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น การปลูกหม่อน การเลี้ยงไหมตามวิถีธรรมชาติ โดยชุมชนจะด�ำเนินการสร้างโรงเรือน เลยี้ งไหมทีค่ วามสะอาด ปลอดภัยและต้นทนุ การสร้างไม่สูงมากนกั ทั้งนี้ภูเขาบ้านเขาสารภีต้ังยู่บริเวณภายในวัดเขาสารภี ซ่ึงอุดมไปด้วย พืชพันธ์ต่าง ๆ ทั้งไม้ยืนต้นและพืชคลุมดิน ซึ่งเป็นแหล่งอนุรักษ์พันธ์หอยหอมที่เป็น ทรัพยากรธรรมชาติอันทรงคุณค่าของชุมชน โดยสมาชิกมีความรักและหวงแหน ธรรมชาติเป็นอย่างมาก เมื่อพิจารณาจากกิจกรรมที่สมาชิกในชุมชนได้ด�ำเนินการ อย่างต่อเน่ือง คือ การอนุรักษ์พันธ์หอยหอม การปลูกป่าทดแทน เพื่อสภาพระบบ นิเวศในธรรมชาติภายในชุมชนนั้นเกิดความย่ังยืนสืบไป โดยคร้ันท่ีสมเด็จพระกนิษฐา ธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำ� เนนิ ตรวจเยี่ยมโรงเรียนต�ำรวจตระเวนชายแดนบ้านเข้าสารภี ทรงมีพระราชด�ำริให้ ชาวบ้าน “บ้านเขาสารภีควรให้ความส�ำคัญและอนุรักษ์หอยหอมไว้” ซึ่งเป็นส่ิงท่ี สร้างขวัญและก�ำลังใจให้กบั ชุมชนบ้านทบั พริกอยา่ งหาทส่ี ุดมไิ ด้ “หม่บู า้ นตวั อยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพียง” 61

กิจกรรมด้านสุขภาพดบี ้านหนองแวง หม่ทู ่ี 1 ตำ� บลหนองแวง อ�ำเภอโคกสูง สขุ ภาพดี . . . สรา้ งด้วยวิถีเรา นางรัตนาสิริ กรดี เป็นบุคคลหน่ึงในหมู่บ้านที่ได้มีการดูแลสุขภาพตนเองโดย การปลูกผักปลอดสารพิษไว้รับประทานเองในครัวเรือนตามรั้วหน้าบ้าน สวนข้างบ้าน หลังบ้าน ซึ่งเป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายในครัวเรือนอีกทางหนึ่ง หากเพื่อนบ้านขาด เหลือแบ่งปันให้กัน เกิดความสุขทั้งสุขภาพกาย และสุขภาวะจิตใจ ช่วยสร้างสังคม ให้น่าอยู่ ส�ำหรับการปลูกผักปลอดสารพิษนั้นได้ใช้ปุ๋ยจากน้�ำหมักชีวภาพ จากเศษ อาหารผักผลไม้ที่ทานเหลือ หรือจากมูลวัวที่เล้ียงกันภายในหมู่บ้านน�ำมาท�ำเป็น ปุย๋ คอก เพื่อลดการใช้สารเคมภี ายในหมบู่ ้าน อกี ทง้ั เมื่อเรารับประทานผักไปแลว้ จะได้ ไม่มีสารพิษไปสะสมในรา่ งกาย เป็นการลดการเจบ็ ไข้ไดป้ ว่ ยของตนเองอกี ด้วย 62 “หมู่บ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพียง”

“หมู่บา้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพยี ง” 63

กจิ กรรมดา้ นสุขภาพดีบ้านทพั ไทย หมู่ท่ี 1 ตำ� บลทพั ไทย อำ� เภอตาพระยา ออกก�ำลังกาย ในหมู่บ้านทัพไทยมีสถานท่ีออกก�ำลังกายตั้งอยู่บริเวณศาลา ประชาคมกลางหมู่บ้าน เป็นพื้นท่ีที่กลุ่มเด็กสามารถท�ำกิจกรรมต่าง ๆ ออกก�ำลังกาย ตอนเยน็ มีเชน่ ตะกรอ้ ฟตุ บอลกระโดดยางและมกี จิ กรรมเตน้ แอโรบกิ ของคนในชมุ ชนุ กิจกรรมเหล่าน้ีท�ำให้เด็ก ๆ ในชุมชนได้กล้าพูดกล้าแสดงออก เป็นความสุขเล็ก ๆ ที่ได้ท�ำหลังจากเลิกเรียน และเป็นกิจกรรมท่ีส่งเสริมให้มีสุขภาพที่ดี เม่ือชุมชนให้ ความส�ำคัญกับกิจกรรมดังกล่าว จึงมีการจัดต้ังกองทุนเพื่อสนับสนุนด้านกีฬาส�ำหรับ คนในชุมชน เช่น สนับสนุนด้านการซื้ออุปกรณ์กีฬา และพาเด็ก ๆ ไปแข่งขันกีฬา ในระดับต�ำบล หรอื ตามหม่บู า้ นข้างเคยี งตามท่มี ีโอกาส ผักสวนครัวร้ัวกินได้ กิจกรรมการปลูกผักสวนครัวรั้วกินได้เป็นการปลูก ผักปลอดสารเคมีไว้กินเองในครัวเรือนตามนโยบาย 4 ดี ของต�ำบลทัพไทย ท่ีว่า “หน้าบ้านสวยหลังบ้านสวน” ซ่ึงมีการปลูกผักปลอดสารเป็นตัวอย่างและให้ ชาวบา้ นทีส่ นใจมาแบง่ ผกั และน�ำไปปลกู ไวใ้ นครวั เรอื นของตนเอง การดูแลผู้สูงอายุ มีการจัดการอบรมเกี่ยวกับการออกก�ำลังกายให้ท้ังผู้ป่วย ผู้สูงอายุและผู้ดูแลผู้ป่วยให้สามารถดูแลตัวเอง และสามารถบริหารร่างกายที่บ้านได้ เช่นการบริหารร่างการด้วยท่าฤาษีดัดตน เน้นในกลุ่มผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต ผู้ป่วย ตดิ เตียงท่ีไมส่ ามารถชว่ ยเหลือตวั เองได้ เพอ่ื ฝกึ การยืดเหยียดกลา้ มเน้ือ การใช้สมุนไพรในหมู่บ้าน การน�ำสมุนไพรที่ปลูกมาท�ำลูกประคบ และ การนวด-อบ โดยใช้สมุนไพรที่ปลูกเองในพื้นท่ีรอบ ๆ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ต�ำบลทัพไทย การอบ นวดสมุนไพรเป็นกิจกรรมท่ีได้รับความนิยมมากจากชาวบ้าน ในชุมชนโดยกลมุ่ คนอายปุ ระมาณ 30 ปี ข้ึนไป ที่เหนอ่ื ยหรือปวดเม่ือยจากการทำ� นา หรือปลูกมันส�ำปะหลัง การท�ำอาชีพทางการเกษตร ส�ำหรับวัยเด็กท่ีเข้ามานวด มักจะปวดเม่ือยหรือเป็นตะคริวจากการเล่นกีฬา โดยหน่ึงวันจะนวดได้สูงสุด 6 คน ต่อวัน 64 “หมู่บา้ นตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพยี ง”

“การออกกำ� ลงั กายนอกจาก จะไดร้ า่ งกายทแ่ี ข็งแรงแลว้ เรายงั ไดส้ ุขภาพจติ ท่ีดี” บุคคลตวั อย่าง คณุ ลว้ น มขุ แสง เป็นชาวบา้ นทพั ไทย ไดเ้ ลา่ ว่า “ตอนแรกตนเองเข้ามาทำ� งานเปน็ คนทำ� ความสะอาด ให้กบั อนามัย และได้รับการสนบั สนุนจากโรงพยาบาลใหเ้ ข้าไป อบรมดา้ นสมุนไพร ปจั จบุ นั ท�ำงานเป็นผู้ชว่ ยแพทย์แผนไทย ในโรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตำ� บลทัพไทย ในฐานะทีต่ วั เอง เปน็ คนในชุมชนไดเ้ ข้าไปสง่ เสรมิ ดา้ นการปลกู สมุนไพร และประโยชนข์ องสมุนไพรแต่ละชนิดใหก้ บั ชาวบา้ น” “หมบู่ ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพยี ง” 65

66 “หม่บู ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

ดา้ นรายไดด้ ี “หมูบ่ า้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง” 67

กจิ กรรมด้านรายไดด้ ีหมบู่ ้านวงั หิน หมู่ท่ี 10 ต�ำบลบา้ นแก้ง อำ� เภอเมอื งสระแกว้ บ้านวังหิน หมู่ที่ 10 เป็นชุมชนหนึ่งที่ได้น�ำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และ โครงการตามพระราชด�ำริมาเป็นแนวทางการด�ำเนินชีวิตจนแสดงออกมาเป็นรูปธรรม นอกจากน้ีชุมชนบ้านวังหินยังมีกองทุนที่ช่วยผลักดัน สนับสนุนอาชีพภายในชุมชน ได้แก่ กองทุนหมู่บ้าน กลุ่มสานเข่งปลาทู และกลุ่มมันส�ำปะหลัง ท่ีช่วยสนับสนุนทุน และส่งเสรมิ พฒั นาฝีมืออาชพี ร่วมถึงผลติ ภัณฑภ์ ายในชมุ ชน จากการสนับสนุนภายในชุมชนแล้ว ยังมีการสนับสนุนจากหน่วยงานภายนอก เช่น องค์การบริหาสว่ นตำ� บลบ้านแก้ง สนับสนุนทนุ ในการส่งเสริมอาชีพสำ� หรบั ชมุ ชน พัฒนาชุมชนจังหวัดสระแก้ว สนับสนุนกลุ่มอาชีพองค์ความรู้ที่กลุ่มอาชีพต้องการ ทุนสนับสนุนจาก SML และภาครัฐ ในการสร้างอาคารศาลาประชาคม และการขุด บ่อนำ้� สาธารณะประโยชน์ 68 “หมบู่ า้ นตัวอย่าง 4 ดี วิถพี อเพียง”

“รายไดด้ ”ี “การศึกษาเรยี นรู้อยา่ งสม�่ำเสมอ เป็นการสรา้ งองค์ความรใู้ หม่ และเพ่มิ ประสบการณ์ใหต้ วั เรา ช่วยแกไ้ ขปญั หา และเพม่ิ รายได้จากอาชีพท่ีทำ� ” “หมู่บ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพียง” 69

กิจกรรมดา้ นรายได้ดีบ้านพระเพลงิ หมทู่ ี่ 1 ตำ� บลพระเพลงิ อำ� เภอเขาฉกรรจ์ ชุมชนบ้านพระเพลิง พบว่าชุมชนได้น�ำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และ โครงการตามพระราชด�ำริมาเป็นแนวทางการด�ำเนินชีวิตให้เห็นเป็นรูปธรรม เป็นการ เดินทางสายกลางท�ำให้ชุมชนบ้านพระเพลิงสร้างรายได้จากสิ่งที่มีอยู่ในชุมชน และการแปรรูปสินค้าทางการเกษตร จนเป็นกลุ่มอาชีพเสริมภายในชุมชน ได้แก่ กลุ่มจักสาน กลุ่มทอเสื่อกก กลุ่มเส้ือม่อฮ้อม กลุ่มข้าวอินทรีย์ กลุ่มสมุนไพร กลมุ่ ปุ๋ยชีวภาพ กลุ่มนำ�้ ยาอเนกประสงค์ กลุ่มขา้ วนาปี กลุม่ ข้าวนาปรัง กลุ่มเล้ยี งสตั ว์ กลุ่มปลูกข้าวโพด กลุ่มปลูกมันส�ำปะหลัง กลุ่มปลูกข้าวโพด เป็นต้น ซึ่งสร้างรายได้ ให้คนในชุมชนและยกระดับคณุ ภาพชีวิตของชาวบา้ นพระเพลิง และการน้อมน�ำตามแนวพระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ นอกจากน้ียังสร้างวิสหากิจชุมชนที่เข้มแข็งของชุมชนบ้านพระเพลิง หมู่ที่ 1 ท่ีมีการ ดำ� เนินการอย่างตอ่ เนอ่ื งและมีการเตมิ โตของกลุ่มอย่างตอ่ เนอ่ื งจ�ำนวน 2 กลุ่ม ไดแ้ ก่ 1. กลุ่ม “สตรีท�ำเสื้อม่อฮ่อม” เป็นสินค้า OTOP มีนางสัมฤทธ์ิ โสภี เป็น ประธานกลุ่ม ซ่ึงมีผลิตภัณฑ์ เป็นผ้าขาวม้า เส้ือม่อฮ่อม เป็นกลุ่มที่สร้างรายได้และ ชอื่ เสียงใหแ้ กช่ ุมชน 2. กล่มุ “เกษตรกรเล้ยี งผ้งึ ” เป็นอีกหน่งึ สนิ ค้า OTOP มอี ัมรา กรดครี ี เปน็ ประธานกลุ่ม ซ่ึงมีผลิตภัณฑ์ น้�ำผึ้ง เป็นกลุ่มที่สร้างรายได้และชื่อเสียงให้แก่ชุมชน เชน่ เดียวกนั 70 “หมบู่ ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

กล่มุ จกั สานบา้ นพระเพลงิ “หมู่บา้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง” 71

กิจกรรมด้านรายได้ดบี า้ นตาหลังใน หมู่ท่ี 1 ต�ำบลตาหลงั ใน อำ� เภอวังน�้ำเย็น บ้านตาหลังใน สภาพพ้ืนท่ีส่วนใหญ่ใช้ท�ำประโยชน์ทางการเกษตร เช่น ท�ำนา ปลูกผักสวนครัว ปลูกอ้อย ปลูกมันส�ำปะหลัง ปลูกข้าวโพด และพืชอ่ืน ๆ จึงท�ำให้ การเกษตรเป็นการสร้างรายได้หลักให้กับคนในต�ำบลตาหลังใน และในบ้านตาหลังใน ชาวบ้านส่วนใหญ่ได้ปลูกพืชผักสวนครัว และปลูกล�ำไย เพ่ือเป็นการสร้างรายได้เสริม ในครอบครวั ท�ำให้ครอบครวั ที่อาศัยในหมู่บ้านตาหลังในมีรายไดท้ ่เี พยี งพอกับรายจ่าย ในแต่ละวัน และมีทุนทรัพย์ส�ำหรับการส่งลูกหลานเรียนในระดับชั้นท่ีสูงขึ้น และ ยังท�ำให้คุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้น ด้วยการมีกิน มีใช้ไม่ขัดสน และไม่ต้องกู้หนี้ ยืมเงินมากเกินก�ำลังที่ภายในครอบครัวจะสามารถจ่ายได้ ส่งผลให้ชาวบ้านมี สุขภาพจิตท่ีดี มีความสุขกับการประกอบอาชีพของตนเองและได้อยู่กับครอบครัว อยา่ งพร้อมหนา้ โดยการปรับแนวคิดจากการท�ำเกษตรเชิงเด่ียว มาเป็นการท�ำเกษตรแบบ ผสมผสานในพื้นท่ี จนสามารถสร้างรายได้ให้กับครอบครัว ท�ำให้ครอบครัวมีรายรับ ท่ีเพียงพอกบั รายจ่ายในแตล่ ะเดือน 72 “หมบู่ า้ นตัวอย่าง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

“เราคิดวา่ จะท�ำอย่างไร ให้มเี งนิ เขา้ กระเปา๋ เราทกุ วัน และ เพียงพอต่อคา่ ใชจ้ า่ ยท่จี ะตอ้ งจ่าย ในแตล่ ะวนั แต่ละเดอื น” แดง เหิงขนุ ทด เกษตรกรผ้ปู ลกู ผักขายสง่ พอ่ คา้ นายแดง เหิงขุนทด เกษตรกรผู้ปลูกผักขายในบ้านตาหลังใน อ�ำเภอวังน�้ำเย็น จังหวัดสระแก้ว กล่าวว่า เม่ือก่อนท�ำไร่ท�ำนา เม่ือถึงฤดูการเก็บเก่ียว มาเปรียบเทียบ รายรับรายจ่ายแล้วไม่คุ้มค่ากับเงินทุนท่ีลงทุนไปในแต่ละปี จึงเปลี่ยนมาท�ำสวน จากเดิมที่เคยท�ำเป็นอาชีพเสริม ปลูกผักสวนครัวส่งพ่อค้า ปัจจุบันหันมาปลูกพืช ผักสวนครัวเป็นอาชีพหลักของครอบครัว โดยแบ่งพ้ืนที่ในการปลูกออกเป็นส่วน ๆ ปลูกผักท่ีหลากหลายชนิดมากขึ้น เพ่ือให้เกิดการหมุนเวียนและสามารถเก็บผลผลิต ได้ตลอดทั้งปี และใช้ปุ๋ยข้ีไก่ร่วมกับปุ๋ยเคมีบ้างในการบ�ำรุงผลผลิต เพื่อให้ผลผลิต ออกเพียงพอต่อความต้องการของพ่อค้าที่มารับซ้ือ โดยใช้หลักการ คือ ปลูกพืชที่ “คนกินทกุ วนั ” เชน่ มะละกอ พริก มะเขือ แตงกวา ด้วยวิธีคิดท่ีจะอยากจะปรับเปลี่ยนการปลูกพืชให้มีความเหมาะสมกับดิน แล้ว การปรับแนวคิดในการสร้างรายได้ให้มีเงินเข้ากระเป๋าในทุกวัน ก็เป็นจุดเปลี่ยน ทท่ี �ำใหว้ ิถชี ีวิตเปล่ียนไปในทางทดี่ ีข้ึนด้วย “หมบู่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง” 73

กิจกรรมด้านรายไดด้ บี ้านวังทอง หมู่ที่ 1 ตำ� บลวงั ทอง อ�ำเภอวังสมบรู ณ์ บ้านวังทอง หมู่ที่ 1 มีพื้นดินอุดมสมบูรณ์ เน่ืองจากพ้ืนที่ดินส่วนใหญ่ เป็นท่ีราบสลับกับเชิงเขาดินส่วนใหญ่เป็นดินตะกอนมีความอุดมสมบูรณ์ อาชีพ ส่วนใหญ่ของหมู่บ้านคือการเกษตร พืชเศรษฐกิจ ได้แก่ มันส�ำปะหลัง ข้าวโพด อ้อย กล้วยหอม ลำ� ไย ววั นม ไก่ เลยี้ งปลา และอนื่ ๆ นอกจากอาชพี หลกั แล้ว ไดส้ ่งเสริม สร้างกลุ่มอาชีพเสริมเพื่อสร้างรายได้ให้เพียงพอต่อด�ำรงชีวิต ได้แก่ กลุ่มอาชีพ เล้ียงปลาในกระชัง กลุ่มสานตะกร้าพลาสติก กลุ่มท�ำไม้กวาด กลุ่มทอพรมเช็ดเท้า และกลุ่มผลิตสูตรน้�ำหมักชีวภาพ และการปลูกพืชหมุนเวียน น้อมน�ำพระราชด�ำรัส ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง มาใช้ในการด�ำเนินชีวติ ของชาวชุมชนบา้ นวังทอง พอประมาณ มเี หตผุ ล ภมู ิคุ้มกัน ในตัวดี ความรู้ คุณธรรม ซื่อสัตยส์ จุ ริต ขยนั อดทน รอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวัง สตปิ ัญญา แบง่ ปัน 74 “หมู่บา้ นตวั อย่าง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

“ปลกู ทกุ อยา่ งท่ีกนิ กินทกุ อยา่ งทป่ี ลูก” คุณพงศกร วันศุกร์ เป็นบุคคลตัวอย่างด้านรายได้ จากการเริ่มจัดท�ำบัญชี ครัวเรือน ท�ำให้พบว่ามีท�ำการเกษตรเชิงเดียว (ปลูกพืชไร่) ได้แก่ การปลูกมัน ส�ำปะหลัง ปลูกอ้อย ปลูกข้าวโพด แต่ราคาผลผลิตตกต�่ำท�ำให้ขาดทุนเรื่อยมา เกิดปัญหาการขาดทุนแทบทุกฤดูกาล จากบันทึกที่ท�ำการบันทึกไว้ในบัญชีครัวเรือน จึงได้เปลี่ยนมาท�ำการเกษตรผสมผสานเศรษฐกิจพอเพียงจากการเรียนรู้ ประกอบกับ องค์ความรู้ท่ีมีอยู่ ส่งผลต่อรายจ่ายลดลงและแม้รายได้จะน้อย พบว่าไม่เกิด การขาดทุนสามารถเลี้ยงตัวเองได้และสามารถลดหนี้ได้ที่ละน้อย ได้มีการเรียนรู้และ พฒั นาตนเองอยูเ่ สมอ และนำ� กลบั มาปรับใช้กับการทำ� งานของตนเอง อดีตการทำ� งาน ของนายพงศธร วันศุกร์ จึงได้ปรับเปล่ียนมาท�ำเกษตรตามแนวคิดทฤษฎีใหม่จน ประความส�ำเร็จพัฒนาพ้ืนที่จนสามารถเป็นแหล่งการเรียนรู้และได้รับรางวัล “หมูบ่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง ปี พ.ศ. 2562” จากการจัดต้งั ศนู ย์การเรียนรูเ้ ศรษฐกิจ พอเพียง และเป็นต้นแบบในการท�ำบัญชีครัวเรือน เพื่อลดรายจ่าย เพ่ิมรายได้ให้กับ คนในชมุ ชนไดเ้ รียนรู้ “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพียง” 75

กิจกรรมดา้ นรายไดด้ ีบ้านบอ่ นางชงิ หมทู่ ี่ 4 ตำ� บลหว้ ยโจด อ�ำเภอวฒั นานคร บ้านบ่อนางชิง เป็นชุมชนท่ีมีการออมเงินเป็นกลุ่ม ท้ังภายในชุมชนและ สถานะทางการเงินของประเทศ อันเกิดการรวมกลุ่ม ประชุมกันภายในชุมชนเพื่อ ช่วยลดความเส่ียงปัญหาด้านการเงินของชุมชน ตลอดจนมีการรวมกลุ่มทางด้าน อาชีพ เพื่อเป็นการสร้างเสริมความเข้มแข็งให้กับสมาชิกภายในชุมชน เช่น กลุ่ม ปลูกข้าว กลุ่มเล้ียงกบ กลุ่มจักสานและอื่นๆ ซ่ึงจะเป็นการเสริมสร้างรายได้ให้กับ ชุมชน อนง่ึ เปน็ การรวมกลุ่มเพอ่ื สรา้ งอาชพี อันจะน�ำมาซึ่งรายได้ และเป็นการรวมกลุ่มเพ่ือลดต้นทุนในการผลิต เพ่ือให้การประกอบอาชีพในกลุ่มต่าง ๆ สามารถสร้างรายได้ ขณะที่ครัวเรือนนั้น มีการลดค่าใช้จ่ายท่ีไม่จ�ำเป็น เช่นการประหยัดใช้เงินจ่ายเงินไม่ฟุ่มเฟือย และมีการ ปลูกผัก ไว้ประกอบอาหารเองท่ีบ้านเพ่ือจะได้มีเงินเหลือส�ำหรับใช้จ่ายอย่างอ่ืน และสุดท้ายชุมชนบ้านบ่อนางชิงมีสายแร่ทองค�ำ ที่สามารถสร้างรายได้ให้กับสมาชิก ในชุมชนได้อีกช่องทางหนึ่งด้วย จะเห็นได้ว่า บ้านบ่อนางชิงพยามท่ีจะพัฒนา ชุมชนของตนเองให้มีความเจริญเติบโตทางด้านเศรษฐกิจภายในชุมชนอย่างม่ันคง และยัง่ ยืน 76 “หมบู่ ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพียง”

“เดมิ ลุงทำ� เกษตรเชิงเดย่ี วปลกู พชื ชนิดเดยี ว ลงทนุ ไป 2-3 หมื่นบาท ไดค้ นื 4-5 พันบาท ท�ำเทา่ ไหรก่ ็ไม่ได้จบั เงินหมนื่ เสยี ที ลงุ เริ่มหนั มาเลย้ี งกบตัง้ แต่ปี พ.ศ. 2545 ตอนนัน้ เร่ิมทำ� แบบล้มลุกคลกุ คลาน ในพื้นที่ 1 ไร่ ตามแนวเศรษฐกจิ พอเพยี ง พอท�ำแล้วก็มคี วามสุข ก็ทำ� มาเรื่อย ๆ ไม่มีหนส้ี นิ ไม่เคยกู้เงิน แคน่ ี้กพ็ อใจแล้ว มีแค่ไหนก็พอใจแค่น้ัน” อดุ ม ประเสริฐแกว้ . 2562 (เกษตรกรผูเ้ ลี้ยงกบ) “หมูบ่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพียง” 77

กจิ กรรมดา้ นรายไดด้ บี า้ นคลองไกเ่ ถอื่ น หมทู่ ่ี 1 ตำ� บลคลองไก่เถอ่ื น อ�ำเภอคลองหาด “ ทำ� เกษตรไม่มวี นั อดตาย หากมีความขยันและอดทน ทีส่ ำ� คญั มีความสุขด้วยท่ีได้ ท�ำงานท่ีบ้านของตนเอง ” นายวชิ ัย วิรวิ รรณ์ อาชีพ ทำ� ไร่/สวน (กลว้ ยไขแ่ ละปลกู ผกั หวาน นายวิชัย วริ วิ รรณ์ อาชพี ทำ� ไร/่ สวน ปลูกกล้วยไข่และปลูกผักหวาน เรียนจบมาใหม่ ๆ ก็ท�ำงานบริษัท ท�ำอยู่ 7-8 ปี เร่ิมเบื่อ ประกอบกับไม่ชอบ อากาศในเมือง รู้สึกว่าตัวเองป่วยบ่อย เลยอยากกลับมาหาอะไรท�ำท่ีบ้าน เร่ิมแรก ก็ท�ำน้อย ๆ ตามก�ำลังท่ีมี พอท�ำไปสักระยะจึงขยายเพ่ิมข้ึน โดยใช้หลักปลูกเอง ขายเอง ไม่ต้องพง่ึ พ่อค้าคนกลาง แตต่ ้องมีความขยนั ในการแสวงหาตลาด 78 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

“ท�ำอะไรทตี่ วั เองถนัด แลว้ มันจะเกดิ ความรัก และมันก็จะย่ังยืน” ปา้ ถนอม วงศ์ดี อาชีพ เกษตรกร ป้าถนอม วงศ์ดี ท�ำอาชีพปลูกผักสวนครัวมาประมาณ 20-30 ปีแล้ว จนมี ความเช่ียวชาญ ช�ำนาญ และยังมีองค์ความรู้ด้านการสังเกตุโรคต่าง ๆ ท่ีเกิดกับ แปลงผัก สามารถวิเคราะห์และแก้ไขได้ในเบื้องต้น ก่อนที่จะลามไปท้ังแปลง การปลูกผักของป้าถนอม จะปลูกตามความต้องการของตลาด จากการท�ำอาชีพน้ี มานาน ท�ำให้สามารถวางแผนการปลูกผักได้อย่างดีว่าช่วงไหนต้องปลูกผักอะไร เพือ่ ให้ได้ราคาสงู “หมู่บา้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพียง” 79

กิจกรรมด้านรายได้ดีบา้ นเขาสารภี หมูท่ ่ี 3 ต�ำบลทับพริก อำ� เภออรญั ประเทศ บ้านเขาสารภีเป็นชุมชนเกษตรกรรม มาจากการจ�ำหน่ายผลผลิตทางด้าน การเกษตร เช่น อ้อย ข้าวโพด มันส�ำปะหลัง ข้าวและผลไม้ ครัวเรือน ในชุมชน บ้านเขาสารภีได้พยายามหาอาชีพเสริมเพ่ือเป็นการสร้างรายได้ให้กับครอบครัว อีกทางหนึ่ง เช่น การเล้ียงกบในบ่อดิน การเพาะเห็ดนางฟ้าเพ่ือจ�ำหน่าย โดยสมาชิก ในชุมชนที่ท�ำการการเริมการสร้างอาชีพเสริมน้ัน มีความรู้ที่เร่ิมจากศูนย์และ พัฒนาองค์ความรู้ ศึกษาจากอินเตอร์เน็ตและสอบถามผู้รู้จนสามารถด�ำอยู่ได้ด้วย ตนเอง ผนวกกับความมุ่งมั่นตั้งใจที่จะพัฒนาตนเองและมุ่งหวังท่ีจะสร้างรายได้ ให้กับครอบครัว จนเป็นครัวเรือนตัวอย่างท่ีพร้อมจะให้ความรู้กับสมาชิกในชุมชน ส�ำหรับการสร้างรายได้เสริมหลังการเก็บเก่ียวผลผลิตทางด้านการเกษตร ดังน้ัน บ้านเขาสารภีเป็นชุมชนท่ีมีกระบวนการแก้ปัญหาของสมาชิกในชุมชนสามารถท�ำ ให้เกิดรายได้และเกิดกระบวนการที่สามารถสร้างรายได้อย่างไม่มีที่ส้ินสุด ตลอดจน สถานศึกษาในชุมชนพยายามท่ีจะสอดแทรกองค์ความรู้ด้านอาชีพให้เด็กและ เยาวชน เพื่อที่จะเป็นพื้นฐานการด�ำเนินชีวิตให้อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขและ กอ่ ใหเ้ กิดรายได้ตอ่ ครวั เรอื นสบื ไป 80 “หมู่บา้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพียง”

การเลีย้ งกบในบ่อดิน ผมไมม่ คี วามรมู้ าก่อน ลองผิดลองถูก และศกึ ษาหาขอ้ มลู จากอินเตอรเ์ น็ตศึกษาโครงการ ของในหลวง รชั กาลท่ี 9 ตามหลกั เศรษฐกิจพอเพยี ง เริ่มจากที่บา้ นของเรากอ่ นเป็นอาชีพเสริมให้กบั ครอบครวั ใชห้ ลักเศรษฐกิจพอเพยี งในการประกอบอาชีพ มนตรี ภมู อิ อ่ น. 2562 (เกษตรผู้เล้ียงกบในบอ่ ดนิ : วยั ร่นุ ยคุ ใหม่) “หมบู่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง” 81

กจิ กรรมดา้ นรายไดด้ ีบ้านหนองแวง หมทู่ ี่ 1 ตำ� บลหนองแวง อ�ำเภอโคกสูง บา้ นหนองแวง เป็นหมูบ่ ้านท่ีมกี ารประกอบอาชพี หลกั คอื การท�ำเกษตรกรรม ปศุสัตว์ และรับจ้างทั่วไป ได้มีการจัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับธรรมนูญหมู่บ้าน ในหมวดรายได้ดี โดยเน้นการด�ำเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง สร้างรายได้ จากภูมิปัญญาของตนเอง ท�ำให้เกิดเป็นอาชีพ เป็นงาน และเป็นรายได้ ให้กับ ครอบครัว เม่ือยามที่ว่างเว้นจากการประกอบอาชีพหลัก จะมีกิจกรรมอาชีพรอง ลงมา เกิดเป็นรายได้หมุนเวียนภายในครัวเรือน ท้ังน้ียังพบว่าเด็ก เยาวชนในหมู่บ้าน ได้มกี ารเกบ็ ออม สร้างเงนิ กอ้ นไวส้ �ำหรบั การศกึ ษาในอนาคตอีกดว้ ย คคลตัวอย่างในการน�ำภูมิปัญญาของตนเองมาสร้าง เป็นรายได้ในครอบครัว คอื นายทองสา ถาวรสาลี กำ� นนั ต�ำบลหนองแวง และผู้ใหญ่บา้ น หมทู่ ี่ 1 บ้านหนองแวง ซ่ึงเป็นปราชญช์ าวบา้ นด้านปศุสัตว์ (การเลย้ี งไก่ชน และววั ) ไดใ้ หส้ โลแกนของตนเอง ไว้ว่า “ไก่ชนเงินล้าน วัวสร้างชีพ” ได้เล่าให้ฟังว่า การได้มาเล้ียงไก่ชน เกิดจาก ความชอบ หลงใหล ตั้งแต่วัยเด็กจนกลายเป็นประสบการณ์บ่มเพาะมาจนมา ถึงปัจจุบัน ตอนผมอายุ 8 ปี ประมาณ ป.4 ผมอยากได้ไก่ชนมากจ�ำได้แม่นว่า ตัวละ 150 บาท สมัยนั้นมันก็แพงอยู่นะ ไม่กล้าขอเงินกับตา เลยออมเงินท่ีได้ไป โรงเรียนบางทีต้องยอมอด และไปรับจ้างรวมถ่านได้เงินจนครบ นับแต่นั้นท�ำให้ผม มีไกช่ นตัวแรก ผมไดศ้ ึกษาเรื่อย ๆ มา ฝกึ สังเกตพฤตกิ รรม ฝกึ ทดลองการเพาะพนั ธ์เุ อง ฝึกดูลกั ษณะของไกช่ นจนเชีย่ วชาญ ถือเปน็ งานวิจัยของผมเลย ทำ� ใหผ้ มสามารถสร้าง เงินหมื่น เงนิ แสน ไปจนถงึ เงินลา้ นได้ไม่ยาก 82 “หมบู่ า้ นตัวอย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพียง”

แต่ส�ำหรับผมการเล้ียงไก่ชนไว้ส�ำหรับ สร้างอาชีพ เป็นต้นแบบให้กับคนรุ่นใหม่ ไม่ได้เน้นการพนัน แต่เน้นสร้างรายได้ ที่สุจริต สร้างอาชีพให้เกษตรกร และ ผู้ท่ีสนใจ ท้ังน้ีหากบุคคลใดสนใจ สามารถ มาเรียนรู้กับผมได้ ยินดีจะถ่ายทอดวิชาให้ เพื่อไปสร้างรายได้ให้กับตนเอง แต่ต้อง อยู่บนพ้ืนฐานของความไม่ประมาท ส่วน ป ร ะ ส บ ก า ร ณ ์ ก า ร เ ล้ี ย ง วั ว ผ ม ไ ด ้ ม า ต้ังแต่เด็ก ๆ สมัยอยู่กับตายาย ต้องพาวัว ไปกินหญ้าก่อนไปโรงเรียนทุกวัน ท�ำให้ ได้เรียนรู้มาจากตอนนั้น ในยุคปัจจุบัน เมื่อรัฐบาลมีโครงการโคบาลบูรพา พยายาม ส่งเสริมให้เกษตรกรหันมาสร้างอาชีพนี้ เพราะรายได้ดี อีกท้ังพ้ืนท่ีอ�ำเภอโคกสูง ประสบปัญหาภัยแล้งทุกปีอาชีพน้ีจึงเป็น อกี ช่องทางหนงึ่ ของการสร้างรายได้ “หมูบ่ า้ นตวั อยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพยี ง” 83

กิจกรรมดา้ นรายได้ดีบ้านทัพไทย หมทู่ ี่ 1 ต�ำบลทัพไทย อำ� เภอตาพระยา “เราคดิ วา่ จะทำ� อยา่ งไรใหม้ เี งนิ เข้ากระเป๋าเราทกุ วัน และเพียงพอตอ่ ค่าใชจ้ ่ายที่จะต้องจ่ายในแต่ละวัน แต่ละเดอื น” แดง เหิงขนุ ทด เกษตรกรผูป้ ลกู ผักขายส่งพอ่ คา้ วิถีชีวิตของชาวบ้านทัพไทยถือเป็นวิถีชีวิตแบบชุมชนที่อยู่รอบนอกเมือง ทั่วไป ด้วยลักษณะพ้ืนที่ท่ีติดชายแดน และรอบล้อมด้วยภูเขา ผู้คนส่วนใหญ่จึงยึด อาชีพเกษตรกรเป็นหลัก ได้แก่ การท�ำนา และท�ำไร่มันส�ำปะหลังเป็นส่วนใหญ่ นอกเหนือจากนัน้ ยงั มอี าชพี รองลงมา คอื การเล้ยี งโค กระบือ 84 “หมูบ่ ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพียง”

การมีกลุ่มข้าว “การมีกลมุ่ ขา้ ว ไม่ใช้เพียงสรา้ งรายได้ มนั รวมไปถงึ ความรัก ความสามคั คกี นั ของคนในกลุ่ม” การท�ำนาข้าวในหมบู่ ้านจะทำ� นาแบบหว่านปีละ 1 คร้ัง ในชว่ งเดอื นเมษายน- เดือนพฤศจิกายน ของทุกปี การรวมกลุ่มท�ำนาข้าว กลุ่มล็อก 6 (คุ้ม 6) ได้มีการรวมกลุ่มและน�ำพ้ืนท่ี สาธารณะมาท�ำนาข้าวร่วมกัน ผู้ริเริ่มคือ คุณสังวร เนียนประสพ เป็นหัวหน้ากลุ่ม ข้าว ล็อก 6 บ้านทัพไทย ก่อนท่ีจะได้รวมกลุ่มกันท�ำนา ภายในกลุ่มมีการได้จัดสรร ท่ีดินท่ีเป็นท่ีสาธารณะในคุ้มของตนเองให้สมาชิกในกลุ่มต่างคนต่างท�ำ กระท่ังเม่ือปี พ.ศ. 2555 กลุ่มมีแนวคิดขึ้นว่าหากน�ำท่ีนาท้ังหมดมารวมกันและท�ำนาร่วมกัน ผลประโยชน์ก็จะเกิดขึ้นภายในกลุ่ม จึงได้มีการจัดประชุมและลงมติภายในกลุ่ม ในการทำ� นาแบบกลมุ่ ในปีแรกได้เรี่ยไรงบประมาณกันภายในกลุ่มเพื่อซ้ือเมล็ดพันธุ์ข้าว และช่วยกัน ลงแรงในการท�ำนา หลังจากท�ำนาปีแรกได้มีการประชุมเพื่อสรุปผลด้านรายได้ ค่าใช้จ่าย กำ� ไรเพ่ือแจ้งสมาชิกกลุ่มใหร้ บั ทราบถึงผลประกอบการ ซึ่งได้รับผลตอบรบั จากสมาชิกเป็นไปในทิศทางที่ดี ท�ำให้ชาวบ้านด�ำเนินการท�ำนาแบบกลุ่มเร่ือยมา เม่ือถึงปี พ.ศ 2558 ได้สรุปผลประกอบการในระเวลา 3 ปี พบว่ามีเงินสะสมภายใน กลุ่มประมาณ 80,000 กว่าบาท จึงมีการประชุมเพ่ือหาแนวทางในการจัดสรรเงิน เพ่ือให้เกิดประโยชน์ต่อสมาชิก ซ่ึงแนวทางดังกล่าวคือ การน�ำเงินให้สมาชิกกู้ยืม ในกรณีสมาชิกเดือดร้อน ประสบปัญหาด้านการเกษตร เช่น ไม่มีเงินลงทุนในการ ท�ำนา หรือปลูกมันส�ำปะหลงั โดยคดิ ดอกเบี้ยต�่ำ “หมูบ่ ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง” 85

86 “หม่บู ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

ด้านสิง่ แวดลอ้ มดี “หม่บู า้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพยี ง” 87

กจิ กรรมด้านสงิ่ แวดลอ้ มดีบ้านวังหิน หมทู่ ่ี 10 ตำ� บลบ้านแก้ง อ�ำเภอเมืองสระแก้ว ชุมชนบ้านวังหิน หมู่ที่ 10 เป็นหมู่บ้านท่ีมีการรักษาความสะอาด และ ส่งเสริมการรักษาความสะอาดท้ังภายในอาคารบ้านเรือนและภายในชุมชน ผ่านกิจกรรมของชุมชนอย่างต่อเน่ือง มีการจัดการขยะมูลฝอยจากภายในครัวเรือน อย่างถูกหลกั สาธารณสขุ มกี ารคดั แยกขยะมลู ฝอย ขยะอันตราย ออกจากขยะอินทรีย์ การแยกขยะรีไซเคิล และมีการตกลงสร้างเป็น กฎ ระเบียบร่วมกันของชุมชน กิจกรรมของชุมชนท่ีท�ำเป็นประจ�ำ คือ โครงการรณรงค์ในการรักษาความสะอาด ปลูกจิตส�ำนึกให้เด็ก เยาวชนและชาวบ้านวังหิน และการร่วมกับต�ำบลบ้านแก้ง ในการท�ำความสะอาด และการสร้างพื้นท่ีสีเขียวโดยรอบชุมชนจาการปลูกป่า และรักษาดูแลป่าของชุมชน เพ่ือให้เป็นมรดกต่อลูกหลาน และมีการรณรงค์การท�ำ การเกษตรด้วยป๋ยุ อินทรยี ์ 88 “หมู่บ้านตวั อย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

สิง่ แวดล้อมดี “การปลูกจติ สำ� นึก การมคี วามรบั ผิดชอบต่อตนเอง ช่วยสร้างสิง่ แวดลอ้ มดีให้กบั สังคม” “หมู่บา้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถพี อเพยี ง” 89

กจิ กรรมด้านสง่ิ แวดลอ้ มดบี ้านพระเพลงิ หม่ทู ี่ 1 ต�ำบลพระเพลงิ อำ� เภอเขาฉกรรจ์ 90 “หมบู่ า้ นตวั อยา่ ง 4 ดี วถิ ีพอเพียง”