รายงานคลองไก่เถื่อน ฉบับสมบูรณ์

รายงานโครงการยกระดับคุณภาพชีวติ ชมุ ชนและท้องถนิ่ (โครงการระยะท่ี 1) ตำบลคลองไกเ่ ถ่ือน อำเภอคลองหาด จงั หวดั สระแกว้ อาจารยก์ ีรฉัตร วนั ชว่ ย และคณะ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถมั ภ์ สระแกว้ ประจำปีงบประมาณ 2563

รายงานโครงการยกระดบั คณุ ภาพชีวิตชมุ ชนและท้องถิ่น (โครงการระยะท่ี 1) ตำบลคลองไกเ่ ถือ่ น อำเภอคลองหาด จงั หวดั สระแก้ว อาจารยก์ ีรฉตั ร วนั ช่วย อาจารยร์ งั สรรค์ สุคำภา อาจารย์รังสรรค์ ลีเบี้ยว อาจารยป์ ุณณานันท์ พันธ์แกน่ มหาวิทยาลยั ราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชปู ถัมภ์ สระแกว้ ประจำปีงบประมาณ 2563

ข กติ ตกิ รรมประกาศ รายงานโครงการยกระดบั คุณภาพชวี ิตชุมชนและท้องถิ่น สิ่งแวดล้อม และวฒั นธรรม ในกิจกรรม สรา้ งความรว่ มมือกับหน่วยงานราชการท่เี ก่ยี วข้อง ศกึ ษาชุมชนและจัดทำฐานข้อมูลตำบล และจัดทำ แผนปฏบิ ตั ิการเพ่ิมรายได้ยกระดับคุณภาพชวี ิตของคนในชุมชน ตำบลคลองไกเ่ ถื่อนอำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว (โครงการระยะที่ 1) คณะผู้ดำเนินโครงการขอกราบขอบพระคุณผูว้ ่าราชการจังหวัด หน่วยงานราชการระดับจังหวัดสระแก้ว นายอำเภอคลองหาด สำนักงานพัฒนาชุมชน สำนักงาน เกษตรอำเภอ และหนว่ ยงานราชการระดับอำเภอคลองหาด นายกองคก์ ารบรหิ าร สว่ นตำบลคลองไก่ เถือ่ น กำนันตำบลคลองไกเ่ ถื่อน ผนู้ ำชมุ ชนทกุ กลมุ่ ท่ีให้คำแนะนำ และสนับสนุนการดำเนินโครงการ และขอขอบคุณประชาชนตำบลคลองไก่เถื่อน ที่ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม ทำให้โครงการ สามารถจัดทำแผนปฏิบัติการเพิ่มรายได้ยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน ตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอคลองหาด จังหวดั สระแก้ว (โครงการระยะที่ 1) สำเรจ็ ลลุ ว่ งไปดว้ ยดี อาจารย์กีรฉัตร วันชว่ ย และคณะ มหาวิทยาลัยราชภฏั วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชปู ถัมภ์ สระแก้ว ปพี ุทธศักราช 2563

ข สารบัญ หน้า กิตตกิ รรมประกาศ ก สารบญั ข สารบญั ตาราง ค สารบัญภาพ ง สว่ นท่ี 1 บทนำ 1 ส่วนท่ี 2 ผลการศกึ ษาชุมชนเบ้อื งตน้ ในระดับตำบล 8 ส่วนท่ี 3 ผลการวิเคราะห์ศักยภาพ ปญั หา/ความตอ้ งการ และประเด็นการพฒั นาเชงิ พน้ื ที่ 17 3.1 ผลการวเิ คราะห์ศกั ยภาพในการพัฒนาตำบล 17 3.2 แผนทแ่ี สดงศกั ยภาพดา้ นตา่ งๆ ของแต่ละหม่บู า้ นในตำบล 22 3.3ปญั หาและความตอ้ งการในพื้นที่ตำบล 23 3.4ประเด็นการพัฒนาเชิงพนื้ ที่ตำบล 24 ส่วนท่ี 4 รูปแบบการพฒั นาชมุ ชนนวตั กรรม 25

สารบญั ตาราง ค ตารางที่ หนา้ 1 รายงานสถิตจิ ำนวนประชากรของตำบลคลองไก่เถื่อน 11 2 จำนวนประชากรแยกรายอายตุ ำบลคลองไกเ่ ถ่ือน 12

สารบญั ภาพ ง ภาพที่ หน้า 1 แผนท่ีการแบ่งเขตปกครององค์การบริหารส่วนตำบลคลองไกเ่ ถื่อน 8 2 ศักยภาพชุมชนตำบลคลองไก่เถ่ือน หมู่ท่ี 1-11 22 3 รูปแบบการพฒั นาชมุ ชนนวัตกรรมตำบลคลองไกเ่ ถ่ือน 25 4 รูปแบบกิจกรรมการพัฒนาชมุ ชนนวัตกรรมตำบลไกเ่ ถ่ือน 26

5 สว่ นที่ 1 บทนำ 1.1 หลักการและเหตุผล ตามที่ภาครัฐได้เชื่อมโยงเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติเข้ากับแผน ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ของประเทศไทย และยุทธศาสตร์เกษตรและสหกรณ์ 20 ปี ระหว่างปี 2560 ถึง ปี 2579 โดยน้อมนำเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่เน้นการพัฒนาแบบยั่งยืน โดย คำนึงถึงสิ่งแวดล้อมที่อยู่ และใช้หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลย เดชบรมนาถบพิตร มาเป็นแนวทางในการดำเนินนโยบาย เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และยกระดับ รายได้ของประชาชน แก้ไขปญั หาเชิงโครงสร้างการผลิตภาคเกษตร เสรมิ สรา้ งความม่ันคงทางอาหาร พัฒนาโภชนาการและความปลอดภัยด้านอาหาร เพื่อนำไปสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน ของ ประชาชนและประเทศชาติ ซึ่งสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลท่ี 10 ทรงมีพระปณิธานแน่วแน่ที่จะสานต่อโครงการในพระราชดำริของพระราชบิดา เพื่อช่วยเหลือ ประชาชนให้มีคณุ ภาพชวี ิตทด่ี ขี ้ึน มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ สระแก้ว เป็นมหาวิทยาลัยท่ี พระราชาประสงค์ ให้เป็นมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราช ภัฎ พ.ศ. 2547 มาตรา 7 ที่ระบุให้มหาวิทยาลัยเป็นสถาบันอุดมศึกษา เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นเสริม พลังปัญญาของแผ่นดิน ซึ่งสอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์เพื่อยกคุณภาพมาตรฐานมหาวิทยาลัยราช ภัฎสคู่ ุณภาพเปน็ เลิศ โดยมงุ่ เน้นการพฒั นาคุณภาพบัณฑิตสู่นักปฏิบัติอย่างมืออาชีพ การยกคุณภาพ มาตรฐานชีวิตของชุมชน ท้องถิ่น และพื้นที่ให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืน พร้อมทั้งสอดคล้องกับ ยุทธศาสตร์มหาวทิ ยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชปู ถมั ภ์ ในประเดน็ ยุทธศาสตรท์ ี่ 3 การ พฒั นางานพนั ธกิจสัมพันธ์ และถ่ายทอด เผยแพร่โครงการอันเนื่อง มาจากพระราชดำริ โดยมีกลยุทธ์ ในการสรา้ งเครอื ข่ายชมุ ชนนกั ปฏิบตั จิ ากภายในและภายนอกเพ่ือรว่ มกนั ศึกษาแก้ไขปัญหาของชุมชน ท้องถิ่นและเสริมพลังให้ชุมชนท้องถิ่นสามารถดำรงอยู่ได้อย่างยั่งยืน ให้ความสำคัญในการพัฒนา ชมุ ชน และทอ้ งถนิ่ ดังนั้น มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ สระแก้ว จึงได้จัดทำ โครงการยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนและท้องถิ่น ในพื้นที่ตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว โดยมีเป้าหมายเพื่อให้คนในชุมชนสามารถบริหารจัดการชีวิตตนเองได้อย่างสมดุล และมีความเหมาะสม สามารถดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ร่วมกับการส่งเสริม ภูมิปัญญาท้องถิ่น เพิ่มคุณค่าและมูลค่า เสริมเศรษฐกิจฐานรากในชุมชนให้มีความ เข้มแข็ง มั่นคง

6 นำไปสู่การพึ่งพาตนเองและช่วยเหลือเกื้อกูลกันในชุมชนได้อย่างยั่งยืน ส่งผลให้ชุมชนหมู่บ้านมี 2 คุณภาพชวี ติ และรายได้ที่เพิม่ ขึ้น 1.2 วตั ถุประสงค์ของการสำรวจลงพ้ืนทช่ี ุมชนในระดับตำบล และกลุ่มเปา้ หมาย 1) เพื่อสร้างความร่วมมือกับเครือข่ายประชารัฐ อาทิ ส่วนงานด้านปกครองอำเภอคลองหาด พัฒนาการอำเภอ เกษตรอำเภอ องค์การบริหารส่วนตำบลคลองไก่เถื่อน กำนัน ผู้นำชุมชน และ หนว่ ยงานเอกชนในพ้นื ท่ที ่มี ีส่วนเก่ยี วข้องกับการพฒั นาคณุ ภาพชีวติ ชมุ ชนตำบลคลองไกเ่ ถื่อน อำเภอ คลองหาด จงั หวดั สระแก้ว 2) เพื่อสำรวจบริบทชุมชน ครัวเรือนเป้าหมาย และจัดทำฐานข้อมูลตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอ คลองหาด จังหวดั สระแก้ว 3) เพื่อจัดทำแผนปฏิบัตกิ ารเพิ่มรายได้ยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนตำบลคลองไก่เถ่อื น อำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว 1.3 ขอบเขตการสำรวจลงพ้ืนที่ชุมชนในระดับตำบล และกลุ่มเป้าหมาย กลุ่มเปา้ หมาย ประชาชนในพืน้ ทช่ี ุมชนหมทู่ ่ี 1-11 ตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอคลองหาด จงั หวดั สระแก้ว ผู้เข้าร่วมโครงการ ประชาชนตำบลคลองไกเ่ ถอ่ื น จำนวน ไมน่ ้อยกว่า 400 ครวั เรอื น ระยะเวลาดำเนนิ โครงการ เดอื นพฤศจิกายน 2562 ถงึ เดือนมกราคม 2563 1.4 วิธีการดำเนนิ การสำรวจความตอ้ งการของชุมชนในระดับตำบล และกลุ่มเปา้ หมาย การดำเนินโครงการคณะผู้ดำเนินการมุ่งเน้นการสร้างกรอบปัญหาและความต้องการของ ชุมชนระดับตำบล เพื่อกำหนดแผนปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของชุมชนในการวางแนวทางลดปัญหา ความยากจนของประชาชนและยกระดับขีดความสามารถของเศรษฐกิจรากฐาน การจัดการ สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม ตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว วิธีการการดำเนนิ แผนงานเน้นไปที่การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) ซึ่งเป็น การบูรณาการการวิจัยแบบมีส่วนร่วม (Participatory Research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เพื่อให้ได้มาซึ่งแผนพัฒนาชุมชนที่จะสามารถลดความเหลื่อมล้ำในการ ยกระดับรายได้ของประชาชนนวัตกรรมและกระบวนการทางความคิดสร้างสรรค์ที่จะเพิ่มมูลค่า ทรัพยากรที่ไม่ก่อประโยชน์ในชุมชนให้เกิดประโยชน์อันส่งผลให้ประชาชนมีรายได้ที่เพิ่มสูงขึ้น

7 กระบวนการลดปญั หาความยากจนท่ีเหมาะกับการเขา้ ถึงของประชาชนทุกวัยได้อยา่ งทั่วถึงและย่ังยืน และเผยแพรอ่ งคค์ วามรสู้ ู่ประชาชนกลมุ่ อน่ื ๆ ไดโ้ ดยมีขนั้ ตอนดังตอ่ ไปนี้ 1. สร้างความร่วมมือกับหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง ดำเนินการจัดทำปฏิทินการลงพื้นท่ี ศึกษาข้อมูลและยกระดับพัฒนาคุณภาพชวี ติ ชุมชนและท้องถิ่น เข้าพบและแสวงหาความร่วมมือจาก หน่วยงานภาครัฐและข้อปรึกษาหารือทิศทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนตำบล คลองไก่ เถื่อน ตั้งแต่ผู้บริหารระดับต้นของจังหวัด คือ ท่านผู้ว่าราชการจังหวัด หัวหน้าส่วนราชการ นายอำเภอ สว่ นงานปกครองระดับอำเภอ พัฒนาการอำเภอ เกษตรอำเภอ องคก์ ารบริหารส่วนตำบล ไกเ่ ถ่อื น กำนันส่วนตำบลคลองไกเ่ ถ่ือนและผู้นำกลุ่มต่างๆ ตามลำดับ เพอ่ื ขอปรึกษาหารือ ข้อแนะนำ เกย่ี วกับทศิ ทางการดำเนินโครงการ และขอฐานขอ้ มูลตำบลในเบื้องต้น 2. ศึกษาชุมชนและจัดทำฐานข้อมูลตำบล ดำเนินการประมวลผลรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร ฐานข้อมูลที่เกี่ยวข้องของตำบลคลองไก่เถื่อน และจัดประชุมประชุมเชิงปฏิบัติการ เพื่อร่วม ค้นหา ศกั ยภาพ ปัญหา ทนุ ของชุมชนกบั ผนู้ ำ แกนนำตา่ งๆ อาทเิ ช่น นายกองคก์ ารบริหารสว่ นตำบล กำนัน ผูใ้ หญ่บ้าน ผ้ชู ่วยผู้ใหญ่ อสม.หม่บู า้ น เครือข่าย ผนู้ ำกล่มุ ต่างๆ แตล่ ะหมู่บ้าน เพ่ือเป็นการทวนความ ถูกต้องของข้อมูลทร่ี วบรวม และ สำรวจบรบิ ทชุมชนจากสภาพจรงิ ร่วมกบั เครือข่าย เพื่อทำความรู้จัก ภูมิศาสตร์สถานที่ตั้ง แหล่งทุนทรัพยากรเดิมของชุมชน รวบรวมข้อมูล ในการจัดทำฐานข้อมูลตำบล (OP2 และ OP3) หลังจากนั้นได้ทำการคืนข้อมูลจากการศึกษาให้ชุมชนได้ตรวจสอบความถูกต้อง และวางกรอบในการพัฒนาร่วมกัน รวมทั้งสรุปประเด็นในการพัฒนาและกลุ่มเป้าหมายในการ ดำเนินการในพืน้ ทใี่ นดำดบั ตอ่ ไป 3. จดั ทำแผนปฏบิ ตั ิการเพ่ิมรายได้ยกระดบั คุณภาพชวี ิตของคนในชุมชน 1.5 เครือ่ งมือท่ใี ชก้ ารสำรวจความต้องการของชุมชนในระดับตำบล และกลุ่มเป้าหมาย การดำเนินโครงการ เก็บข้อมูลพื้นฐานชุมชนจากหน่วยงานราชการระดับจังหวัด อำเภอ และ ตำบล ซ่งึ เป็นข้อมูลทุติยภมู ิ นำข้อมลู ทีไ่ ด้วางแผนลงพน้ื ท่ีเพื่อเกบ็ ข้อมูลปฐมภูมิ โดยใชแ้ บบสัมภาษณ์ เจาะลึกแบบมีโครงสร้าง (OP3-2)แบบสอบถาม (OP3-1) การสนทนากลุ่ม การสังเกต แบบสำรวจ ขอ้ มลู แผนผังชมุ ชน เป็นตน้

8 สว่ นท่ี 2 ผลการศึกษาชมุ ชนเบ้ืองตน้ ในระดบั ตำบล 2.1 ข้อมูลบรบิ ททว่ั ไปของตำบล 2.2.1. ข้อมูลบริบทท่วั ไปของชมุ ชนในระดบั ตำบล ตำบลคลองไก่เถื่อน จดั ตัง้ เม่อื วันที่ 12 ตลุ าคม พ.ศ. 2531 เป็นตำบลหนง่ึ ในเจด็ ตำบลของอำเภอ คลองหาด จงั หวัดสระแกว้ และไดร้ บั ประกาศจัดตง้ั จากสภาตำบลเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลคลอง ไกเ่ ถอ่ื น เมื่อวนั ที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2539 มีผลบังคับใช้เปน็ ตน้ มาจนถึงปจั จุบัน องค์การบริหารส่วนตำบลคลองไก่เถื่อน ตั้งอยู่เลขที่ 66 หมู่ที่ 5 ถนนคลองไก่เถื่อน - ไทยอุดม ตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของอำเภอคลองหาด ซึ่งมี ระยะทางห่างจากท่ตี ้งั ท่วี า่ การอำเภอคลองหาด ประมาณ 10 กโิ ลเมตร ทิศเหนอื ตดิ กับตำบลคลองหาด อำเภอคลองหาด จังหวดั สระแก้ว ทิศใต้ ติดกบั ตำบลทุ่งขนาน อำเภอสอยดาว จังหวดั จันทบรุ ี ทิศตะวันออก ติดกับประเทศกัมพชู าประชาธิปไตย ทิศตะวนั ตก ติดกบั ตำบลไทยอุดม อำเภอคลองหาด จงั หวัดสระแกว้ เนื้อที่เขตปกครององค์การบริหารส่วนตำบลคลองไก่เถื่อน จำนวนทั้งสิ้น 87.50 ตาราง กิโลเมตรหรือประมาณ 54,690 ไร่ โดยพื้นที่มีลักษณะของภูมิประเทศส่วนใหญ่ ร้อยละ 99 เป็น ลกั ษณะที่ราบสลับลูกระนาดเชงิ เขา มเี ทอื กเขาทสี่ ำคัญ ไดแ้ ก่ เทอื กเขาจนั ทร์แดง เทอื กเขากกมะม่วง และเทอื กเขาตาง็อก ภาพท่ี 1 แผนทีก่ ารแบ่งเขตปกครององคก์ ารบริหารส่วนตำบลคลองไกเ่ ถ่ือน

9 2.1.2 เหตุผลในการเลือกตำบล และกลุ่มเป้าหมาย การเริ่มต้น ลักษณะการตั้งถิ่นฐานและการ ขยายตัวของตำบลและหมูบ่ า้ น ตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอคลองหาด จงั หวัดสระแก้ว เปน็ พ้นื ทเี่ ป้าหมายที่มหาวิทยาลัยวาง กรอบเป็นในการพัฒนา เนื่องจากผู้นำในชุมชนกำนนั ผู้ใหญ่บ้าน แกนนำชุมชน อบต. และหน่วยงาน ราชการในตำบล มีความเข้มแขง็ ในการดูแลเอาใจใส่ชาวบ้านในพื้นที่ ร่วมทั้งชาวบา้ นให้ความร่วมมือ ในการพัฒนาทุกๆ มิติ โดยพืน้ ทส่ี ว่ นใหญข่ องตำบลคลองไก่เถ่ือนทำการเกษตรเปน็ หลกั เชน่ อ้อย มัน สำปะหลัง ข้าวโพด ลำไย ยางพารา ปาล์ม กล้วยไข่ และสภาพดินเป็นดินรว่ นหรือดินดำแดงที่เหมาะ แก่การเพาะปลูก แต่อย่างไรก็ตามยังประประสบปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อทำการเกษตรในฤดูแล้ง ทำให้ไม่สามารถทำการเกษตรได้ตลอดทง้ั ปี อกี ทัง้ พ้นื ทีต่ ำบลคลองไก่เถ่ือนเป็นพนื้ ที่อยู่ใกล้กับจุดผ่าน แดนถาวรบ้านเขาดิน ซง่ึ เปน็ แหล่งกระจ่ายสินค้าขนาดใหญส่ ู่สาธารณรฐั กมั พชู า 2.1.3 การสืบเนือ่ งและการเปลย่ี นแปลงเหตุการณ์สำคัญทเี่ กิดขนึ้ ทั้ง4 มติ ิ ไดแ้ ก่ มติ ดิ า้ นเศรษฐกิจ มิตดิ า้ นสขุ ภาพ มิตดิ ้านสงิ่ แวดลอ้ ม และมติ ิด้านสงั คม ตำบลคลองไก่เถื่อนในอดีตเป็นพื้นที่ที่มีสภาพดินที่เหมาะสมแก่การเกษตร และแหล่งน้ำที่ เพียงพอ แต่ในปัจจุบันสภาพดินเริ่มเสื่อมโทรมลงเนื่องจากการใช้สารเคมีในปริมาณมากเกินไปของ เกษตรกร ซึ่งทางหน่วยงานภาครัฐพยายามเข้าไปช่วยแก้ไข โดยการส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกพืชแบบ อินทรีย์ หรือหาสารทดแทนสารเคมีทางการเกษตร เกษตรกรบางส่วนเริ่มเปลี่ยนแปลงมาทำเกษตร อินทรยี ์แตย่ ังไม่ประสบความสำเร็จนัก ร่วมถงึ ในระยะ 2-3 ปที ่ผี า่ นมาเกษตรกรประสบปัญหาในเร่ือง การขาดแคลนน้ำเพ่ือการอปุ โภคบริโภค และน้ำเพือ่ การเกษตรในฤดูแล้งเน่ืองจากแหล่งน้ำทม่ี ีอยู่ ในพนื้ ทีม่ ีสภาพต้นื เขนิ และไม่มีแหลง่ กกั เกบ็ นำ้ ขนาดใหญ่ ทำใหไ้ ม่เพยี งพอต่อความต้องการซึ่ง ประกอบอาชีพเกษตรกรรมทำให้ต้องเรง่ หาวธิ ีเขา้ ไปแก้ไขปัญหาใหก้ ับเกษตรกร 2.2 ขอ้ มลู ดา้ นสภาพนิเวศวิทยา 2.2.1 สภาพทางภมู ปิ ระเทศ ตำบลคลองไก่เถื่อน มีสภาพทางภูมิประเทศที่ตั้งอยู่ตำแหน่งพิกัดเส้นละติจูด 13 องศา 36 ลิปดา 48.3 ฟิลิปดา เหนือ และเส้นรองจิจูด 102 องศา 28 ลิปดา 26.9 ฟิลิปดา องศาตะวันออก (www.google.com/map.) มีสภาพภูมิประเทศทางกายภาพที่มีบางส่วนของเทือกเขาตาง็อกและ เทอื กเขาจันทร์แดงอยู่ในพนื้ ท่ีของตำบล เปน็ พื้นที่ราบสงู สลับลกู ระนาด โดยจงั หวัดสระแก้วอยู่สงู จาก ระดบั น้ำทะเลปานกลางเฉล่ียทง้ั จังหวัดประมาณ 36 เมตร 2.2.2 สภาพภมู ิอากาศ สภาพภูมอิ ากาศในบริเวณพน้ื ที่ตำบลคลองไก่เถอ่ื น แบ่งออกเป็น 3 ฤดู ดังน้ี

10 ฤดรู ้อน เรมิ่ เดอื น กมุ ภาพันธ์ ถงึ เมษายน ฤดฝู น เร่มิ เดอื น พฤษภาคม ถงึ ตลุ าคม ฤดูหนาว เรม่ิ เดือน พฤศจกิ ายน ถงึ มกราคม 2.2.3 ลักษณะดิน ในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นดินร่วนหรือดินดำแดง เหมาะแก่การเพาะปลูกและทำการเกษตร/การ เลี้ยงสัตว์ 2.2.4 แหล่งนำ้ ธรรมชาติ - ลำนำ้ ลำหว้ ย จำนวน 12 แหง่ - บึง หนอง และอ่ืนๆ จำนวน 11 แห่ง 2.2.5 แหล่งน้ำทสี่ รา้ งข้นึ - ฝาย จำนวน 16 แหง่ - บ่อนำ้ ตน้ื จำนวน 26 บ่อ - บอ่ บาดาล จำนวน 41 บอ่ - ถงั เก็บน้ำฝน จำนวน 31 แห่ง - อา่ งเกบ็ นำ้ สระเก็บน้ำ จำนวน 25 แหง่ - แก้มลิง จำนวน 3 แห่ง - ระบบประปาหมูบ่ ้าน จำนวน 11 แหง่ 2.2.6 ลักษณะของไม/้ ป่าไม้ ในพื้นท่สี ่วนใหญเ่ ป็นปา่ เขา อยู่ตามภเู ขาและเชิงเขา 2.3 ข้อมูลด้านสภาพพ้นื ฐานด้านเกษตรกรรม 2.3.1 ดา้ นการเกษตร องค์การบริหารสว่ นตาบลคลองไก่เถ่ือน มเี น้ือท่ที ั้งหมด 54,690 ไร่ แยกเปน็ พื้นทเี่ พ่ือ การเกษตร จำนวน 7,675 ไร่ - ทำสวนผลไม้ จำนวน 3,013 ไร่ - ทำไร่ จำนวน 40,000 ไร่ - ทำนา จำนวน 10,400 ไร่ - การเลี้ยงสัตว์ จำนวน 10,562 ไร่ - อื่น ๆ จำนวน 2,050 ไร่ ซึ่งพืชเศรษฐกิจสำคัญในพื้นที่ตำบลคลองไก่เถื่อน ได้แก่ อ้อย มันสำปะหลัง ข้าวโพด ลำไย ยางพารา ปาล์ม กล้วยไข่ อ่ืนๆ

11 2.3.2 การประมง ในเขตองค์การบริหารสว่ นตำบลคลองไกเ่ ถ่อื น ทำการประมงเลยี้ งปลานำ้ จืด 2.3.3 ปศุสัตว์ ในเขตองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำบลคลองไกเ่ ถอื่ นทำปศสุ ัตว์ ได้แก่ ไก่ วัว หมุ และเป็ด 2.3.4 แหล่งสง่ เสริมดา้ นการเกษตร - ศนู ยถ์ า่ ยทอดเทคโนโลยีการเกษตร จำนวน 1 แหง่ - ศนู ย์ฝึกและพัฒนาอาชพี ทับทิมสยาม 02 จำนวน 1 แห่ง - ศูนย์วจิ ัยพชื และอาหารสัตว์ 02 จำนวน 1 แหง่ 2.3.5 ปญั หาด้านการเกษตร ตำบลคลองไกเ่ ถ่ือนยงั มีแหล่งนำ้ ธรรมชาติ และแหล่งนำ้ ทม่ี นุษย์สร้างข้ึนยังไมเ่ พียงพอต่อการ ทำการเกษตรให้ได้ตลอดท้ังปี 2.4 ข้อมูลดา้ นประชากร 2.4.1 จำนวนครวั เรือน จำนวนประชากร เพศ อายุ รายงานสถิติจำนวนประชากร พบว่าตำบลคลองไก่เถื่อน มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 6,088 คน เป็นชาย จำนวน 3,034 คน หญิง จำนวน 3,054 คน มีจำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น 1,915 ครัวเรือน มีความหนาแน่นของประชากร โดยเฉลี่ย 27.52 คน/ตารางกิโลเมตร ข้อมูล ณ 23 เดือนเมษายน พ.ศ. 2562 ตารางท่ี 1 รายงานสถติ ิจำนวนประชากรของตำบลคลองไก่เถ่ือน หมู่ท่ี ชือ่ หมู่บา้ น จำนวนประชากร (คน) รวม จำนวนครวั เรอื น ชาย หญงิ 719 240 501 158 1 บา้ นคลองไกเ่ ถ่ือน 341 378 448 155 138 78 2 บ้านเขาจันทร์แดง 271 224 668 243 409 155 3 บา้ นเขาตาง็อก 217 231 289 117 359 110 4 บา้ นคลองเจรญิ 69 69 1,012 307 5 บ้านคลองไกเ่ ถอ่ื น 325 343 6 บา้ นกลุ่มตาขวญั 216 193 7 บ้านศาลาเขยี ว 150 139 8 บ้านคลองซับ 179 180 9 บา้ นคลองใหญพ่ ัฒนา 503 509

12 หมู่ที่ ช่ือหมูบ่ า้ น จำนวนประชากร (คน) รวม จำนวนครวั เรือน ชาย หญงิ 828 162 717 190 10 บ้านทบั ทิมสยาม 05 418 410 6,088 1,915 11 บา้ นเขาตาง็อกสอง 345 372 รวม 3,034 3,052 หมายเหตุ ขอ้ มลู ณ 21 เดือนเมษายน พ.ศ. 2562 2.4.2 ชว่ งอายุและจำนวนประชากร จำนวนประชากรแยกรายอายุ ตำบลคลองไก่เถื่อน อำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว ข้อมูล ณ 23 เดอื นตลุ าคม พ.ศ. 2562 ตารางท่ี 2 จำนวนประชากรแยกรายอายตุ ำบลคลองไกเ่ ถอ่ื น ประชากร หญงิ ชาย ช่วงอายุ อายตุ ำ่ กว่า 18 ปี จำนวนประชากรเยาวชน 849 806 อายุ 18– 60 ปี อายุมากกว่า 60 ปี จำนวนประชากร 1,997 3,974 ท้งั สน้ิ 6,154 คน จำนวนประชากรผูส้ ูงอายุ 313 625 รวม 3,159 3,095 หมายเหตุ ข้อมูล ณ 23 เดือนตุลาคม พ.ศ. 2562 2.5 ข้อมลู ด้านสาธารณปู โภคในระดับตำบล 2.5.1 การคมนาคม การติดตอ่ ส่ือสารภายในและภายนอกตำบล ด้านการคมนาคมภายนอกตำบลคลองหาด มีเสน้ ทางในการคมนาคมทเ่ี ชื่อมต่อกับตำบล คลองไกเ่ ถอ่ื น จำนวน 4 เส้นทาง ได้แก่ 1) ทางหลวงหมายเลข 3395 สายคลองหาด – สอยดาว จังหวดั จนั ทบุรี 2) ทางหลวงหมายเลข 3021 สายคลองไก่เถ่อื น – วังสมบูรณ์ 3) ทางหลวงหมายเลข 4041 สายคลองไกเ่ ถ่อื น – ไทยอุดม 4) ทางหลวงหมายเลข 3049 สายศาลาเขยี ว - คลองทราย และการคมนาคมภายใน มีถนนที่เชื่อมต่อแต่ละหมู่บ้าน จำนวน 48 เส้นทาง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ดงั นี้ 1) ถนนคอนกรตี เสริมเหลก็ ภายในหมบู่ ้าน จำนวน 28 เสน้ ทาง 2) ถนนลาดยางภายในหมู่บ้าน จำนวน 9 เส้นทาง 3) ถนนลกู รงั ภายในหมบู่ า้ น จำนวน 11 เสน้ ทาง

13 2.5.2 ด้านการตดิ ต่อสอื่ สาร มตี โู้ ทรศพั ทส์ าธารณะ ไวบ้ ริการประชาชนในพนื้ ที่ ดังนี้ - โทรศพั ทส์ าธารณะ จำนวน 10 ตู้ 2.5.3. ไฟฟ้าใช้ในชมุ ชน ในเขตพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลคลองไก่เถื่อน ทุกหมู่บ้านมีไฟฟ้าใช้ครบทั้ง 11 หมูบ่ า้ น แตย่ ังไมค่ รบทุกครัวเรอื นอัตราการมแี ละใช้ไฟฟ้า รอ้ ยละ 99.5 2.5.4 ประปาในตำบล ในเขตพืน้ ทีอ่ งคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำบลคลองไก่เถ่ือน มีระบบนำ้ ประปาบรกิ ารแกป่ ระชาชน ในพื้นที่ แต่ยงั ไม่ครบทกุ ครัวเรือน 2.6 ขอ้ มลู ด้านสงั คม 2.6.1 ลกั ษณะของครอบครัว ครอบครัวเดยี่ ว ครอบครวั ขยาย ลักษณะของครอบครัวของชมุ ชนตำบลคลองไก่เถ่ือนเป็นลักษณะทงั้ ครอบครวั ขยาย และ อยูร่ วมเป็นลกั ษณะเครือญาติ เกือกลู พง่ึ พาอาศัยกนั 2.6.2 การตดั สนิ ใจและการจดั การในครอบครวั การเลอื กคู่ครองและการแตง่ งาน ส่วนใหญ่แล้วการเลือกคู่ครองจะตัดสินใจเอง แต่ส่วนน้อยได้รับอิทธิพลในการตัดสินใจ จากครอบครวั ในการตัดสนิ ใจอยบู่ า้ ง 2.6.3 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งสมาชิกครอบครวั ซึ่งไปทำงานที่อน่ื ในชุนชนส่วนใหญ่สามชิกในครอบครัวออกไปทำงานต่างจังหวัดที่ห่างไกล เช่น ชลบุรี ระยอง จันทบุรี กรุงเทพ ที่มีโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งจะสามารถกลับบ้านได้ในวันหยุดยาว เช่น วัน สงกรานต์หรอื วันปีใหม่ เป็นต้น 2.6.4 การรวมกลมุ่ ทางสงั คมในเชิงพฒั นาความเข้มแข็งของชมุ ชน ชุมชนตำบลคลองไก่เถื่อนมีการรวมกลุ่มของคนในชุมชนเพื่อแสดงถึงความเข้มแข็งของ ชมุ ชนเพอ่ื ประกอบอาชีพ ประกอบด้วย กลุ่มจักรสานตะกรา้ เชือกฝาง/พลาสติก กลมุ่ กลว้ ยตาก กลุ่ม สมุนไพรแปรรปู กลุ่มนำ้ ผลไมแ้ ปลรูป และกลมุ่ ออมทรพั ย์ (ทกุ หมบู่ า้ น) 2.7 ข้อมูลด้านการศกึ ษา 2.7.1 ศนู ยพ์ ฒั นาเดก็ เล็กก่อนวยั เรยี น 3 แหง่ ประกอบด้วย 1) ศูนยพ์ ฒั นาเด็กเล็กบ้านเขาคลองไก่เถือ่ น 2) ศูนย์พฒั นาเดก็ เล็กบ้านคลองใหญ่พฒั นา 3) ศูนย์พัฒนาเดก็ เล็กบา้ นทับทมิ สยาม 05 2.7.2 สถานศึกษาในเขตพนื้ ที่ตำบลคลองไก่เถ่อื น 3 แห่ง ประกอบดว้ ย

14 1) โรงเรยี นบา้ นเขาตาง้อก (อนบุ าล - ป.6) 2) โรงเรียนบา้ นคลองไก่เถ่ือน (อนบุ าล - ป.6) 3) โรงเรยี นบา้ นทับทมิ สยาม 05 (อนุบาล - ป.6) 2.7.3 ศนู ยศ์ กึ ษานอกโรงเรียนตามอญั ยาศยั (กศน.) 2 แห่ง 1) ศูนยศ์ ึกษานอกโรงเรยี นตามอญั ยาศัยคลองไกเ่ ถ่ือน 2) ศูนยศ์ ึกษานอกโรงเรยี นตามอัญยาศัยคลองใหญ่พัฒนา ประชาชนสว่ นใหญใ่ นตำบลได้รับการศึกษาภาคบังคับเปน็ ส่วนใหญ่ ได้ศึกษาภาคบงั คบั ในระดับ วชิ าชพี /อุดมศึกษา (เพื่อรองรับระบบเศรษฐกิจ) มีน้อย เนื่องจากราษฎรมีฐานะยากจนทำให้ ประชากรในวัยแรงงานเป็นแรงงานไร้ฝีมือไมส่ ามารถตอบสนองต่อตลาดแรงงานได้ 2.8 สาธารณสุข 2.8.1 บริการสาธารณสขุ ในตำบล ในพื้นที่ตำบลคลองไก่เถื่อนมี โรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพชุมชน 3 แห่ง ได้แก่ สถานีอนามัย ประจำตำบลบ้านคลองไก่เถื่อน สถานีอนามัยประจำตำบลบ้านทับทิมสยาม 05 และสถานีอนามัย ประจำตำบลบ้านเขาตาง้อกเพื่อให้บริการดูและและตรวจสุภาพประชาชนในตำบลคลองไก่เถื่อนท้ัง 11 หม่บู า้ น 2.8.2 บทบาทของ อสม. ทุกๆ หมู่บ้านในตำบลคลองไก่เถื่อน มี อสม. ในการให้บริการประชาชนชุมชน และตรวจ สุขภาพคนในหมู่บ้านเพื่อให้สามารถวิเคราะห์และเข้าถึงด้านสุขภาพได้ง่ายขึ้น โดยเน้นการ การเฝ้า ระวังโรคบาด ผู้ป่วยติดเตยี ง และโรคเอดส์ เปน็ ต้น 2.8.3 โรคทีช่ าวบ้านเป็นกนั มาก พื้นที่องค์การบริหารส่วนตาบลคลองไก่เถื่อน มีการดำเนินงานทางด้านสาธารณสุข โดยให้ความ สาคัญทางด้านสขุ ภาพอนามัยโรคระบาดติดต่อ เชน่ โรคไขเ้ ลือดออก โดยได้จัดสรรงบประมาณในการ จัดซื้อเครื่องพ่นสารเคมีเพื่อกาจัดยุงลาย ตลอดจนสารเคมีต่าง ๆและสนับสนุนงบประมาณสมทบ กองทุนสง่ เสรมิ หลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ 2.9 ขอ้ มลู ดา้ นศาสนา วฒั นธรรม ความเชือ่ และการสันทนาการ 2.9.1 สถาบันและองคก์ รทางศาสนาวดั / สำนกั สงฆ์ 14 แห่ง ประกอบดว้ ย 1) วัดคลองไกเ่ ถ่ือน หม่ทู ี่ 5 2) วดั ทบั ทิมสยาม 05 หม่ทู ่ี 10 3) วัดเขาตาง็อก หมู่ที่ 3

15 4) สำนกั สงฆ์เขาจันทรแ์ ดง หมู่ท่ี 2 5) สำนักสงฆ์คลองเจรญิ หมู่ที่ 4 6) สำนักสงฆ์ถำ้ ผาสวรรค์ หมู่ท่ี 6 7) สำนักสงฆ์บ้านคลองใหญ่พัฒนา หมทู่ ี่ 9 8) ท่พี ักสงฆบ์ า้ นคลองซบั หมทู่ ี่ 8 9) ที่พักสงฆ์ถำ้ เพชรโพธไิ์ ทร หมู่ท่ี 1 10) ที่พักสงฆ์ถ้ำเพชรมรกต (ทับทมิ สยาม 05) หม่ทู ่ี 10 11) รอยพระพุทธบาท (ทับทิมสยาม 05) หมูท่ ี่ 10 12 ศาลแม่ย่าซอม หมู่ท่ี 1, 3, 5 2.9.2 การนบั ถอื ศาสนา/ภาษา ประชาชนร้อยละ 98 ในตำบลคลองไก่เถื่อนนับถือศาสนาพุทธ ภาษาที่ใช้ในตำบลคลองไก่ เถ่อื นมที ุกภาษาในประเทศไทย และภาษาเขมร (ตามแนวเขตชายแดน) 2.9.3 ประเพณวี ัฒนธรรม ประเพณีวัฒนธรรมภายในตำบลคลองไก่เถื่อน ได้แก่ ประเพณีลอยกระทง ประเพณีแห่ กลองยาวประเพณีกวนข้าวทิพย์ ประเพณีทำบุญกลางหมู่บ้าน(ศาลแม่ย่าซอม) ประเพณีบุญบังไฟ ประเพณีสงกรานต์ และประเพณีทางศาสนา (เข้าพรรษา ออกพรรษา มาฆบูชา วิสาขบูชา อาสาฬหบชู า) 2.10 ขอ้ มลู ด้านเศรษฐกิจ 2.10.1 การประกอบอาชีพหลัก อาชีพรองของชาวบ้าน ประชาชนส่วนใหญใ่ นอำเภอคลองหาด ประกอบอาชีพเกษตรกรได้แก่ อ้อย มัน สำปะหลงั ข้าวโพด ลำไย ยางพารา ปาลม์ กล้วยไข่ อื่นๆ ซึ่งองค์การบริหารตำบลคลองไก่เถื่อนได้เข้ มามบี ทบาทในการจะสง่ เสริมและสนบั สนุนให้ประชาชน มีแหล่งนา้ เพื่อการเกษตร ส่งเสรมิ ให้ใชป้ ุ๋ย ชวี ภาพ ส่งเสรมิ แนวทางเศรษฐกิจพอเพียงตามศักยภาพของชมุ ชน เศรษฐกจิ ระดบั ตาบล 2.10.2 ตลาดสำหรบั ผลผลิตระบบการแลกเปลย่ี นส่งิ ของภายในและภายนอกตำบลภายในตำบล พื้นที่ตำบลคลองไก่เถื่อนเป็นพื้นที่อยู่ใกล้กับจุดผ่านแดนถาวรบ้านเขาดิน ตำบลคลองหาด อำเภอคลองหาดจังหวัดสระแก้ว และบ้านพนมได อำเภอสำเภาลูน จังหวัดพระตะบอง สาธารณรัฐ กมั พชู าเป็นแหล่งจำหนา่ ยสนิ ค้าระหวา่ งประเทศขนาดใหญ่ โดยเฉพาะสินค้าทางการเกษตร 2.10.3 การบรกิ าร การบริการในเขตองค์การบริหารส่วนตำบล ไดแ้ ก่

16 1) ป๊มั น้ำมันขนาดเลก็ (1-2 หวั จา่ ย) จำนวน 5 แห่ง 2) โรงสขี า้ วขนาดเล็ก จำนวน 2 แหง่ 3) สถานท่รี บั ซอ้ื ผลผลติ ทางการเกษตร จำนวน 2 แห่ง 4) รา้ นอาหาร (รา้ นครวั อนงค์ ) จำนวน 1 แห่ง 5) ศนู ย์บริการ (ล้างรถ) จำนวน 1 แหง่ 2.10.4 การท่องเที่ยว 1) ถ้ำเพชรโพธไ์ิ ทร (หมูท่ ี่ 1 ) 2) ถำ้ น้ำเขาศวิ ะ (หม่ทู ี่ 11) 3) ถ้ำมรกต (ทบั ทมิ สยาม 05 หมทู่ ี่ 10) 4) รอยพระพทุ ธบาท (ทบั ทมิ สยาม 05 หมทู่ ี่ 10 2.11 ข้อมลู ด้านการเมอื งและการปกครองท้องถิ่น องค์การบริหารสว่ นตำบลคลองหาด มีทั้งหมด 11 หมบู่ ้านมเี ขตการเลอื กตงั้ 11 หน่วย เลือกตั้ง โดยมสี ามาชิกองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำบล ไดแ้ บ่งเขตการเลือกต้ังตามหมบู่ ้านชะ 2 คน เพ่ือ ดแู ลหน่วยเลือกตง้ั ซึง่ ส่วนใหญ่ประชาชนใหค้ วามรว่ มมือด้านการเลอื กตง้ั เปน็ อย่างดี รวมทง้ั มีการ ดำเนินงานด้านการเมืองและการบรหิ ารจดั การในองค์การบรหิ ารส่วนตำบลคลองไกเ่ ถ่ือนเพ่อื สง่ เสรมิ การมีสว่ นร่วมของประชาชนในการกำหนดนโยบาย ปญั หาความต้องการ ตลอดจนการส่งเสรมิ ให้ ประชาชนได้เข้ามสี ว่ นร่วมในการจัดทำกิจกรรมต่าง ๆ ขององค์การบริหารส่วนตำบล เชน่ โครงการ องค์การบริหารส่วนตำบลเคล่ือนท่ี โครงการประชมุ สภาองค์การบริหารส่วนตำบลคลองไก่เถื่อน เคล่ือนท่ี โครงการจัดทำเวทปี ระชาคมระดบั หมู่บ้าน เปน็ ต้น

17 ส่วนท่ี 3 ผลการวิเคราะห์ศกั ยภาพ ปญั หา ความต้องการ และประเดน็ การพัฒนาเชิงพ้นื ที่ การวิเคราะห์ชุมชนดำเนินการโดยอาศัยข้อมูลทุติยภูมิที่รวบรวมจากฐานข้อมูลต่างๆ อาทิ เช่น แผนพัฒนายุทธศาสตร์จังหวัดสรสะแก้ว แผนพัฒนาอำเภอคลองหาด แผนพัฒนาท้องถิ่นของ องค์การบริหารส่วนตำบลคลองไก่เถื่อน และจากการสืบค้นจากสื่อออนไลน์ต่างๆ รวมทั้งดำเนินการ เก็บข้อมูลระดับปฐมภูมิในการจัดเวทีประชมุ ผู้นำชุมชนผู้นำกลุ่ม โดยใช้ขบวนการระดมความคิดเห็น ร่วมวิเคราะห์ การสัมภาษณ์รายบุคคลและกลุ่ม จึงได้นำข้อมูลที่ได้ มาสังเคราะห์ วิเคราะห์ เพื่อให้ เห็นถงึ จดุ เด่น จดุ ด้อย ของชุมชน โดยแบง่ เป็นด้านๆ ไดด้ ังนี้ 3.1ศักยภาพในการพัฒนาตำบลคลองไก่เถ่อื น อำเภอคลองหาด จงั หวดั สระแก้ว 1 ดา้ นทรพั ยากรมนุษย์ 1) บคุ คล/ผู้นำ เปน็ บคุ คลท่มี ลี ักษณะท่ีเปน็ ผนู้ ำเขม้ แขง็ สามารถนำชมุ ชนไปสกู่ ารพัฒนาดา้ น และการ ส่งเสริมการมีสว่ นร่วมในการทำงานในดา้ นต่างๆเพื่อการพัฒนาชมุ ชน มดี งั น้ี นางสาวนันทนา จันทะน้อย นายกองคก์ ารบริหารส่วนตำบลคลองไก่เถื่อน นายสเุ ทพ จนั ทรแ์ จ่ม กำนนั ตำบลคลองไก่เถ่ือน หมู่ 1 บ้านคลองไก่เถื่อน นายพิทักษ์ บรู ะณะ ผู้ใหญบ่ ้าน นางลำดวน กอ้ งกลางดง ส.อบต./ผ้นู ำกลมุ่ นางประทีป บูระณะ ประธานกลุ่มแม่บ้าน นางบัวทพิ ย์ สามารถ ผชู้ ว่ ยผ้ใู หญ่บ้าน หมู่ 9 บา้ นคลองใหญ่พัฒนา นายเสมอ เผือกแผว้ ผใู้ หญบ่ ้าน หมู่ 5 บา้ นคลองไกเ่ ถ่ือน นายสเุ ทพ จนั ทรแ์ จ่ม กำนนั ตำบลคลองไก่เถื่อน นางสิรกิ ร จันทร์แจ่ม ประธานกลมุ่ แม่บา้ น หมู่ 10 บ้านทับทิมสยาม 05 นายวทิ ยา เนยี มคำ ผูใ้ หญ่บา้ น นางรัตนา จันทะหนู ผ้นู ำกลมุ่ ผ้ปู ลกู และแประรปู สมนุ ไพร

18 2) ปราชญช์ าวบา้ น ปราชญ์ชาวบ้านที่สามารถถ่ายทอดองค์ความรแู้ ก่คนรนุ่ หลังไดส้ บื ทอดตอ่ ไปได้ หมู่ 1 บา้ นคลองไก่เถ่อื น นางทวี สทุ ธโิ ยชน์ ปราชญ์ชาวบ้านด้านการนวดแผนไทย ที่สามารถนำไปสู่พัฒนาด้าน การนวดแผนไทย นายยุทธศิลป์ ทพิ ยม์ ังกร ปราชญ์ชาวบ้านด้านหมอน้ำมัน หมอกระดูก โดยใช้น้ำมัน มะพร้าว นางลำดวน ก้องกลางดง ปราชญ์ชาวบ้านด้านจับผา้ และสมนุ ไพรและลูกและลกู ประคบ หมู่ 4 บ้านคลองเจริญ นายสำเรงิ หงสุวรรณ ปราชญ์ชาวบ้านดา้ น ทำก้อนเหด็ / เพาะเหด็ ชนดิ ต่างๆ หมู่ 5 บ้านคลองไกเ่ ถื่อน นายสุเทพ จันทร์แจ่ม ปราชญ์ด้านการใช้แนวคิดการเกษตรแบบทฤษีใหม่ การปลูกพืชแบบ ผสมผสานโดยใช้ฐานความร้ใู นการปลกู และการดูแล รกั ษา นางสิริกร จันทร์แจม่ ปราชญ์ชาวบา้ นดา้ นสรรพคณุ และการใช้สมุนไพร นายบญุ ธรรม มาลา ปราชญช์ าวบ้านด้านสรรพคณุ และการใช้สมนุ ไพรและดา้ นทางศาสนา หมู่ 6 บ้านกล่มุ ตาขวัญ นายเรื่อง เกตุสุวรรณ ปราชญ์ชาวบ้านด้านจักรสาน สานแห, สานสุ่ม นางสานติ จนั ทร์สงวน ปราชญ์ชาวบา้ นด้านการแกะสลักหนังววั หมู่ 10 บา้ นทบั ทิมสยาม 05 นางรัตนา จันทะหนูและนางน้ำอ้อย สุขเสมอ ปราชญ์ชาวบ้านด้านการปลูก ดูแล แปรรูป สมนุ ไพร นายพยงุ วิภาจันทร์ ปราชญช์ าวบ้านด้านความเช่อื ศาสนา ศาสนพิธี นางศริ วิ รรณ เจิมจุน ปราชญช์ าวบา้ นด้านการทำบายศรี 2. ด้านภาคีเครือขา่ ยในพื้นท่ี ซงึ่ ในทกุ หมบู่ ้านจะมกี ลุ่มภาคเี ครอื ข่าย เขา้ มาสนบั สนนุ และสง่ เสรมิ ในกจิ กรรม ดา้ นตา่ งๆ 1) องค์การบริหารส่วนตำบล กำหนดนโยบาย แผนงานเพื่อให้ชุมชนปฏิบัติและสนับสนุน งบประมาณในบางกจิ กรรมท่ีสอดคล้องกบั แผนงาน

19 2) สำนักงานพัฒนาชุมชน อำเภอ/จังหวัด สนับสนุนการส่งเสริมอาชีพและงบประมาณในการ 24 ส่งเสริมการประกอบอาชีพเพื่อเสริมรายได้ และให้การสนับสนุนในการอบรมส่งเสริมความรู้ในการ ประกอบอาชพี ตา่ งๆ 3) สำนกั งานเกษตร อำเภอ/จงั หวัด ใหค้ วามรู้ คำแนะนำ ในดา้ นการเกษตร 4) สาธารณสุข อำเภอ/จังหวัด ให้ความรู้ สร้างเสริมสุขภาพอนามัย การป้องกัน ควบคุม และ รกั ษาโรคภยั การฟื้นฟูสมรรถภาพ ให้รู้ทันโรคภยั และสามารถปอ้ งกนั ไดท้ นั 5) พลังงานจังหวัด สนบั สนุน สง่ เสรมิ ให้ความรดู้ ้านการใชพ้ ลงั งานทดแทนและอนรุ ักษ์พลังงาน 6) ปศสุ ตั วจ์ ังหวดั ส่งเสรมิ ใหค้ วามรูใ้ นการดูแลรักษาด้านปศุสัตว์ 7) ธนาคาร แหลง่ ทุน ในการประกอบอาชพี 8) มหาวิทยาลัย นำองคค์ วามรูด้ ้านวิชาการ เพมิ่ เติมเตม็ เสริมความเขม้ แข็งใหช้ ุมชน 3. ทนุ ทางสังคมและทุนทางวัฒนธรรม หมู่ 1 บ้านคลองไก่เถื่อน - สถานปฏิบัติธรรมถ้ำเพชรโพธิ์ไทร สามารถนำไปสู่พัฒนาด้าน การท่องเที่ยวชุมชน ระบบ การจดั การและมพี ธิ ไี หว้ครทู จ่ี ัดขึ้นในเดือนเมษายนของทุกปีสถานที่ท่องเที่ยวและสามารถเชือ่ มโยงไป ยังแหลง่ ทอ่ งเท่ยี วกบั หมอู่ ่นื ในตำบลได้ - ภูมิปัญญาด้านการแปรรูปมัลเบอรี่ สามารถนำไปพัฒนาด้าน การส่งเสริมให้ผ่านมาตรฐาน ต่างๆ เพ่ือสร้างความเช่ือม่นั ใหก้ บั ผู้บริโภค - กลุ่มต่างๆ สามารถนำไปสู่พัฒนาด้าน แหล่งทุนในชุมชน การจัดการทุนในชุมชนได้ ได้แก่ กลมุ่ องค์กรสวัสดกิ ารชมุ ชน (ทุกหมู่บา้ น) กองทนุ ภกั ดแี ผ่นดนิ และกล่มุ แมบ่ า้ นสตรี หมู่ 10 บา้ นทับทิมสยาม 05 มวี ัฒนธรรมประจำหมูบ่ ้านคือเพณีกวนขา้ วทิพย์ ซึ่งจะจดั ขึ้นในวนั ออกพรรษาของทุกปี หมู่ 11 บ้านเขาตาง็อกสอง มวี ัฒนาธรรมประจำหมู่บ้านคือพธิ ไี หวค้ รปู ู่อนันตนาคราช ซงึ่ จะจัดข้ึนทุกวนั ที่ 15 มีนาคม ของทกุ ปี ณ หนา้ ถำ้ นำ้ เขาศวิ ะ สามารถเปน็ แหล่งทอ่ งเทยี่ วของชมุ ชนได้ 4. ทนุ ทางเศรษฐกิจและการค้าขาย หมู่ 1 บา้ นคลองไก่เถอื่ น ร้านกาแฟ “สวนกำนันเทพ” เป็นร้านอาหาร เครื่องดื่ม ที่ชุมชนสามารถนำผลิตภัณฑ์มาวาง จำหน่ายได้ และเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่กำลังเป็นที่นิยมของจังหวัดสระแก้ว ด้วยเจ้าของเป็นกำนัน ตำบลคลองไก่เถื่อน ที่มีแนวคิดเรื่องการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการปลูก

20 พืชต่างๆได้อย่างเหมาะสม และสถานที่ตั้งของร้านยังมีวิว ทิวทัศน์สวยงาม สามารถเป็นเส้นทางทาง ท่องเท่ยี วของตำบลได้เป็นอยา่ งดี หมู่ 5 บ้านคลองไก่เถ่อื น ตลาดนัดชุมชน ซึง่ จะเปิดในทุกวนั พแุ ละวนั อาทติ ย์ ณ ศาลาเอนกประสงค์ของหม่บู า้ น 5. ทนุ ทางทรพั ยากรธรรมชาติ หมู่ 1 บ้านคลองไกเ่ ถอ่ื น ถ้ำ เพชรโพธ์ไิ ทร หมู่ 10 บ้านทับทิมสยาม 05 หมูบ่ า้ นทม่ี ีเขาล้อมรอบ สามารถนำไปสู่พฒั นาด้าน การทอ่ งเที่ยวชมุ ชนได้และสามารถ ออกแบบกจิ กรรมการท่องเที่ยวได้ตลอดท้ังปี 1. จดุ ชมวิว 360 องศา ทับทิมสยาม 05 2. ถำ้ มรกตแก้วนิมิตนารายณ์ 3. รอยพระพทุ ธบาท หมู่ 11 บา้ นเขาตาง็อกสอง 1. ถ้ำนำ้ เขาศวิ ะ 2. อ่างเก็บน้ำเขาตาง็อก 3. 6. ดา้ นองค์ความรู้ องค์ความรจู้ ากปราชญช์ าวบ้าน หมู่ 1 บ้านคลองไกเ่ ถ่อื น นางทวี สุทธิโยชน์ องค์ความรดู้ ้านการนวดแผนไทย ที่สามารถนำไปสู่พฒั นาด้านการนวด แผนไทย นายยทุ ธศลิ ป์ ทพิ ยม์ ังกร องคค์ วามร้ดู ้านหมอน้ำมนั หมอกระดูก โดยใชน้ ำ้ มนั มะพรา้ ว นางลำดวน ก้องกลางดง องคค์ วามรดู้ ้านจบั ผา้ และสมุนไพรและลูกและลูกประคบ หมู่ 4 บ้านคลองเจรญิ นายสำเรงิ หงสุวรรณ องค์ความร้ดู า้ น ทำก้อนเหด็ / เพาะเห็ด ชนดิ ต่างๆ หมู่ 5 บ้านคลองไก่เถื่อน นายสุเทพ จันทร์แจ่ม องค์ความรู้การใช้แนวคิดการเกษตรแบบทฤษีใหม่ การปลูกพืชแบบ ผสมผสานโดยใชฐ้ านความรูใ้ นการปลกู และการดแู ล รักษา นางสริ กิ ร จันทร์แจม่ องคค์ วามรู้ดา้ นสรรพคณุ และการใชส้ มุนไพร

21 นายบุญธรรม มาลา องค์ความรดู้ า้ นสรรพคุณและการใชส้ มุนไพรและดา้ นทางศาสนา หมู่ 6 บา้ นกลุม่ ตาขวัญ นายเร่ือง เกตุสุวรรณ องคค์ วามรดู้ า้ นจกั รสาน สานแห, สานสมุ่ นางสานติ จันทรส์ งวน องค์ความร้ดู ้านการแกะสลกั หนังวัว หมู่ 10 บา้ นทบั ทิมสยาม 05 นางรัตนา จนั ทะหนแู ละนางนำ้ อ้อย สขุ เสมอ องคค์ วามรูด้ ้านการปลกู ดแู ล แปรรปู สมุนไพร นายพยุง วิภาจันทร์ ปราชญ์ชาวบา้ นด้านความเชอื่ ศาสนา ศาสนพิธี นางศิรวิ รรณ เจิมจุน องค์ความรูด้ า้ นการทำบายศรี 7. ดา้ นวตั ถุดบิ ในชุมชนท่ีสามารถนำมาพัฒนา หมู่ 1 บา้ นคลองไก่เถ่อื น กลว้ ยไข/่ ลำไย/ผักหวานปา่ /มัลเบอรี่ เป็นวตั ถดุ ิบชมุ ชนสามารถนำมาแปรรปู เปน็ ผลติ ภณั ฑ์ ชมุ ชนได้ หมู่ 10 บา้ นทบั ทิมสยาม 05 สมนุ ไพรไร้สารเคมี สามารถส่งขายเป็นผลติ ภัณฑส์ ดและแปรรปู เปน็ ผลิตภณั ฑส์ มนุ ไพร สร้าง รายไดใ้ หก้ บั ชมุ ชน ซ่งึ สมนุ ไพรจากหมู่บ้านเปน็ สมนุ ไพรที่ไร้สานเคมี 100 เปอรเ์ ซ็น

3.2 แผนท่แี สดงศักยภาพดา้ นต่างๆ ของแตล่ ะหมบู่ ้านในตำบลคลอองไกเ่ จากการวิเคราะห์จากศักยภาพชุมชนตำบลคลองไก่เถื่อนทั้ง 11 หมูบ่ ้าน สามารถส ภาพที่ 2 ศักยภาพชมุ ชนตำบลคลอง

22 เถอ่ื น สรปุ ศักยภาพชุมชนดงั ภาพที่ 2 องไกเ่ ถ่ือน หมู่ท่ี 1-11

23 3.3 ปัญหาและความตอ้ งการในพนื้ ท่ี ตำบลคลองไกเ่ ถอ่ื น อำเภอคลองหาด จังหวดั สระแก้ว 1. ดา้ นทนุ ทางเศรษฐกิจและการคา้ ขาย ในทุกๆ หมู่บ้านของตำบลคลองไก่เถื่อน ที่มีกลุ่มอาชพี จะประสบปญั หา ดงั น้ี -ดา้ นตลาดรองรบั ผลิตภณั ฑ์ ไม่มีตลาดทแี่ น่นอน จำเปน็ ต้องมีเครือขา่ ยเพอื่ รองรบั และ กระจายสินค้า - สินค้าชมุ ชนไม่มคี วามหลากหลาย ไม่มกี ารศกึ ษาความตอ้ งการของผูบ้ รโิ ภค จึงไม่ สามารถผลิตสินค้าตรงตามความต้องการ 2. ด้านทุนทางธรรมชาติ ในทุกหมบู่ ้าน มีการทำอาชีพหลกั คอื เกษตรกรรม ซ่ึงในช่วงฤดูแล้ง(เดือนกุมภาพนั ธ์-เดือน เมษายน)อา่ งเก็บน้ำและคลองต่างๆไมส่ ามารถนำมาใช้ในชุมชนไดอ้ ย่างท่ัวถึง จำเป็นต้องร่วมกนั ระดม ความคดิ ในการสร้างระบบการจดั การน้ำเพ่ือใช้ประโยชน์ร่วมกนั และปัญหาเรื่องนำ้ อกี อยา่ งหน่งึ ของ ชุมชนคือ ปญั หานำ้ สำหรบั บริโภค มากกว่า รอ้ ยละ 50 ของครัวเรอื นตอ้ งซอื้ น้ำดื่ม เพราะไม่ม่ันใจใน คณุ ภาพของน้ำท่ีไดจ้ ากธรรมชาติและนำ้ ประปา 3. ดา้ นจัดการสงิ่ แวดลอ้ ม ดา้ นจัดการส่งิ แวดล้อมไม่มีหมบู่ ้านไหนท่ีมคี วามเดน่ ชัด ส่วนใหญ่เปน็ การรณรงคท์ ั่วไป เชน่ รณ ณรงค์การงดใชส้ ารเคมี การทำความสะอาดหน้าบ้านนา่ มอง ควรมีการกระต้นุ ให้ทกุ หมู่บ้าน ทกุ กล่มุ อายไุ ด้ตระหนักถึงอันตราย จากสารเคมี เพราะพื้นท่ีตำบลคลองไก่เถ่ือน ส่วนใหญ่จะปลูกลำไย ซงึ่ จะ มกี ารใช้สารเคมี เปน็ จำนวนมาก 4. ด้านวัตถุดบิ หมู่ 7 บา้ นศาลาเขยี ว มีผลิตภณั ฑ์ กล้วยตาก แต่ต้องซื้อวัตถุดบิ คือ กลว้ ย หมู่บา้ นอืน่ ทำให้ ต้นทนุ เพมิ่ จึงจำเป็นต้องสนบั สนนุ ให้ชาวบ้านมแี หลง่ วตั ถุดิบภายในชุมชน 5. ด้านผลติ ภัณฑ์ชุมชน หมู่ 1 บา้ นคลองไก่เถอ่ื น -ผลิตภัณฑ์ชุมชน ยังไม่ได้มีการรับรองในมาตนฐานที่กำหนด ยังเป็นการทำขายกันเองใน ชุมชน และมีปัญหาเรื่องการเก็บรักษาให้ผลิตภัณฑ์อยู่เก็บได้นาน จึงมีความจำเป็นต้อง ส่งเสริม

24 ความรู้ในการผลิตให้ได้มาตรฐานและรู้จักวิธีการที่จะทำให้ผลิตสามารถเก็บไว้ให้นานกว่านี้แต่ยังคง คุณภาพเดิม กลุ่มที่ประสบปัญหา เช่น หมู่ 1 กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์จากกล้วย คือ กล้วยฉาบ เมื่อ ผา่ นไปไม่ถงึ สัปดาห์ ผลิตภัณฑ์จะมกี ลิ่นเหมน็ หนื และไม่กรอบ 3.4 ประเด็นการพัฒนาในเชงิ พน้ื ท่รี ะดบั ตำบลคลองไก่เถ่ือน อำเภอคลองหาด จังหวดั สระแกว้ จากการวิเคราะห์ภาพรวม เบื้องต้นพบว่า มีประเดน็ การท่ีจะพัฒนาต่อไปได้ จากการที่ตำบลคลองไก่เถื่อน เป็นพื้นที่ ที่มีผู้นำ ที่มีวิสัยทัศน์ เป็นนักพัฒนา รู้จักเรียนรู้ กล้า เปลี่ยนแปลง พร้อมให้คำปรึกษา และเปิดโอกาส ทำให้เกิดความร่วมมือ แน่นอนว่างานทุกอย่างจะ สำเร็จไม่ได้ถา้ เกิดจากๆ คนเดียว เพราะฉะนั้นทุกคนตอ้ งรว่ มมือกัน แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็น “ผู้นำ” ที่ทำ หน้าที่กุมอำนาจ แต่ก็ใช้ว่าคุณจะมีสิทธิ์สั่งอย่างเดียว ผู้นำที่ดีต้องรู้จักใช้อำนาจด้วยเหตุผล รับฟัง ความคิดเห็นจากผู้อื่น เพื่อให้ภาพรวมการทำงานปราศจากปัญหา ผู้นำต้องวางตัวในฐานะของผู้ท่ี พรอ้ มจะสนับสนนุ ความสำเร็จของคนรอบข้าง มุง่ มน่ั พรอ้ มท่จี ะพัฒนาชุมชน ดังบคุ คลต่อไปน้ี 1) นางสาวนันทนา จันทะนอ้ ย นายกองค์การบรหิ ารส่วนตำบลคลองไกเ่ ถอ่ื น 2) นายสุเทพ จันทร์แจ่ม กำนนั ตำบลคลองไกเ่ ถอื่ น 3) นางลำดวน กอ้ งกลางดง ส.อบต./ผูน้ ำกลุม่ ตา่ งๆ ซึ่งบุคคลเหล่านี้จะชว่ ยขับเคล่อื น ในการรว่ มพฒั นาในเชงิ พื้นที่ ตามประเด็นต่อไปนี้ 1. ขาดแคลนน้ำในการบริโภคในครวั เรือน ซง่ึ มากกวา่ ร้อยละ 50 ของครวั เรือนท้ังหมดใน ตำบล ที่ต้องซื้อน้ำดื่ม เพราะไม่มั่นใจในคุณภาพของน้ำที่ได้จากธรรมชาติและน้ำประปา จำนวน กลุ่มเป้าหมายอยา่ งน้อย 30 ครวั เรอื น 2. การพฒั นาสนิ ค้าชุมชน ด้วยในพนื้ ท่ีตำบลคลองไก่เถื่อนเปน็ พนื้ ที่ มผี ลิตภณั ฑช์ มุ ชน หลายชนิด ดังนี้ หมู่ 1 ผลิตภัณฑ์ตะกร้าพลาสติกสาน น้ำผลไม้แปรรูป กล้วยอบ ,หมู่ 2 ผลิตภัณฑ์ ขนมต่างๆ หมู่ 7, 9 ผลิตภัณฑ์กล้วยตากและหมู่ 10 ผลิตภัณฑ์แปรรูปสมุนไพร แต่ยังไม่ได้เป็นที่ นา่ สนใจชองผบู้ รโิ ภค แตท่ างทมี งานเหน็ ว่าจะสามารถพฒั นาต่อได้ จำนวนกล่มุ เปา้ หมาย 30 คน 3. การจดั การทอ่ งเทีย่ วทางธรรมชาตโิ ดยชุมชน ซึง่ ตำบลคลองไก่เถื่อนเป็นพ้นื ที่ ท่ีมแี หลง่ ท่องเที่ยวธรรมชาติหลายแห่ง ซึ่งสามารถเชื่อมโยงกันได้ เช่น ถ้ำเพชรโพธิ์ทอง และถ้ำน้ำเขาศิวะ สวนมัลเบอรี่ ร้านอาหาร ร้านกาแฟ จดุ ชมววิ 360 องศา สวนสมุนไพร หมูบ่ ้านท่ีมีเขาล้อมรอบ (หมู่ 10 ทับทิมสยาม 05) ที่สามารถผลักดันใหเ้ ปน็ แหล่งท่องเที่ยวระดบั ตน้ ๆของจงั หวัดและระดับภาคได้ ประกอบกับมีสภาพภูมิประเทศและพื้นดินมีความอุดมสมบูรณ์ เหมาะกับการเป็นแหล่งท่องเที่ยว ณ หมู่ท่ี 1, 10, 11 จำนวน กลุ่มเป้าหมาย 15 คน

25 สว่ นที่ 4 รูปแบบการพัฒนาชมุ ชนนวตั กรรม จากขอ้ มลู ท่รี วบรวมท้งั หมด สรปุ เปน็ ประเดน็ การพฒั นาทงั้ 3 ประเดน็ บางประเด็นสามารถ ดำเนินการได้แบบเร่งด่วน บางประเด็นมหาวิทยาลัยไม่สามารถดำเนินการได้ ซึ่งสามารถนำเสนอต่อ ให้หน่วยงานภาครัฐในภาคีเครือข่ายในพื้นที่ พิจารณาดำเนินตามกรอบแผนงานของหน่วยงานตาม ศักยภาพของหน่วยงาน ในส่วนที่มหาวิทยาลัยสามรถดำเนินต่อได้ จะจัดทำโครงการ /กิจกรรมใน รูปแบบการพัฒนาชมุ ชนนวัตกรรมทีม่ ที งั้ หมด 8 ประเดน็ ดังนี้ 1. สร้างผูน้ ำการเปล่ียนแปลง 2. พัฒนาจิตอาสา เพิม่ การมสี ่วนรว่ มพฒั นา 3. ครวั เรอื นพอเพียง 4. สบื สานวัฒนธรรมชมุ ชน 5. สขุ ภาพดี สวสั ดิการทั่วถงึ 6. เกษตรปลอดภยั 7. วิสาหกจิ ชุมชนเขม้ แข็ง 8. ส่งิ แวดล้อมดี ชุมชนสวยงาม การพัฒนาชุมชนตำบลคลองไก่เถื่อน สามารถดำเนินการตามรูปแบบการพัฒนาชุมชน นวัตกรรม โดยมุ่งเน้นส่งเสริมการพัฒนาชุมชนนวัตกรรมสิ่งแวดล้อมดี ชุมชนสวยงาม ในการนำการ พัฒนาและบริหารจัดการ และขยายผลพัฒนาตอ่ ในประเด็นอ่นื ๆ ดังภาพท่ี 3 และ ภาพท่ี 4 ดังน้ี ภาพที่ 3 รูปแบบการพัฒนาชุมชนนวัตกรรมตำบลคลองไกเ่ ถือ่ น

26 ภาพที่ 4 รูปแบบกจิ กรรมการพฒั นาชมุ ชนนวัตกรรมส่งิ แวดลอ้ มดี ชุมชนสวยงาม ตำบลคลองไกเ่ ถ่อื น จากภาพที่ 3 สรุปได้ว่าการดำเนินงานโครงการยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนและท้องถิ่น ส่ิงแวดล้อม และวฒั นธรรม มหาวทิ ยาลัยสามารถดำเนินการได้ทั้งหมด 4 ประเด็นตามรายละเอียดใน ภาพ เพื่อมุ่งเน้นการสร้างผู้นำในการพัฒนาที่เรียกว่า “นวัตกรชุมชน” สร้างการเปลี่ยนแปลงผ่าน กิจกรรมสร้างการเรียนรู้จิตอาสาเพือ่ ถ่ายทอดประสบการณ์จากผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงชุมชนจากรนุ่ สู่รุ่นเพื่อส่งเสริมคนรุ่นใหม่มีส่วนร่วมพัฒนาชุมชน ส่งเสริมการพัฒนาชุมชนนวัตกรรมสิ่งแวดล้อมดี ชมุ ชนสวยงาม ตำบลคลองไก่เถอ่ื น ใน 3 มิติ ดังน้ี (ภาพที่ 4) 1. มิติการพัฒนาเศรษฐกิจ กิจกรรมเพิ่มความหลากหลายของผลผลิตทางการเกษตร และ สามารถจำหนา่ ยไดต้ ลอดปี 2. มิติการพัฒนาสังคม กิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันภายในชุมชนตนและขยายสู่ชุมชน ใกล้เคียง และกิจกรรมสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างชุมชน องค์กรภาครัฐ และภาคเอกชนใน พ้ืนที่ 3. มิติการพัฒนาสิ่งแวดล้อม กิจกรรมร่วมเขียนแผนงาน รูปแบบ ผัง ในการการบริหาร จัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ เหมาะสมกับพื้นที่ โดยการทดลองการนำรูปแบบ ผัง ในการการ บรหิ ารจดั การน้ำไปใชใ้ นชุมชน และการปรบั ปรงุ แก้ไข พัฒนา ใหม้ ปี ระสิทธิภาพมากข้ึน