188648_ตำบลบ่อเงินก่อนส่งคืนเข้าเล่ม 22.04.63 (1)

รายงานโครงการยกระดับคุณภาพชีวติ ชมุ ชนและทองถน่ิ (โครงการระยะที่ 1) ตำบลบอเงนิ อำเภอลาดหลุมแกว จงั หวัดปทุมธานี อาจารยพชั รินทร รม โพธ์ชิ นื่ และคณะ คณะมนุษยศาสตรและสงั คมศาสตร มหาวทิ ยาลัยราชภฏั วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ ประจำปงบประมาณ 2563

รายงานโครงการยกระดบั คุณภาพชวี ิตชมุ ชนและทองถ่ิน (โครงการระยะท่ี 1) ตำบลบอ เงนิ อำเภอลาดหลุมแกว จังหวัดปทุมธานี อาจารยพัชรนิ ทร รมโพธ์ชิ ่ืน ผชู วยศาสตราจารย ดร.วฒุ ชิ ัย วิถาทานงั อาจารย ดร.มนสชิ า อนุกูล อาจารย ดร.ศรินธร ไชยรตั น อาจารยปรียาภา เมืองนก คณะมนุษยศาสตรแ ละสงั คมศาสตร มหาวทิ ยาลัยราชภฏั วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถมั ภ ประจำปง บประมาณ 2563

ก กิตตกิ รรมประกาศ รายงานโครงการยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนและทองถิ่น สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรม ในกิจกรรมสรา งความรว มมือกบั หนวยงานราชการทเ่ี กย่ี วขอ ง ศึกษาชุมชนและจัดทำฐานขอมลู ตำบล และจัดทำแผนปฏิบัติการเพิ่มรายไดยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน ตำบลบอเงิน อำเภอลาดหลุมแกว จังหวัดปทุมธานี (โครงการระยะที่ 1) คณะผูดำเนินโครงการ ขอกราบขอบพระคุณผูว าราชการจังหวัด พัฒนาชุมชนจังหวัด และหนวยงานราชการระดับจงั หวดั ปทุมธานี นายอำเภอลาดหลุมแกว สำนักงานพัฒนาชุมชน สำนักงานเกษตรอำเภอ และหนวยงาน ราชการระดับอำเภอลาดหลุมแกว คณะผูบริหารมหาวิทยาลัย ผูบริหาร คณาจารยและเจาหนาที่ สำนักสงเสริมการเรียนรูและบริการวิชาการ องคการบริหารสวนตำบลบอเงิน กำนันตำบลบอเงนิ ผูนำชุมชนที่ใหคำแนะนำ และสนบั สนนุ การดำเนนิ โครงการ และขอขอบคุณประชาชนตำบลบอเงนิ ที่ใหความรวมมือในการทำกิจกรรม ทำใหโครงการสามารถจัดทำแผนปฏิบัติการเพิ่มรายได ยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน ตำบลบอเงิน อำเภอลาดหลุมแกว จังหวัดปทุมธานี (โครงการระยะที่ 1) ไดสำเรจ็ ลุลวงไปดว ยดี อาจารยพ ชั รินทร รม โพธชิ์ ่นื และคณะ คณะมนษุ ยศาสตรแ ละสงั คมศาสตร ปพ ุทธศักราช 2563

ข สารบัญ กิตติกรรมประกาศ หนา ก สารบัญ ข สารบญั ตาราง ค สารบัญภาพ ง สวนที่ 1 บทนำ 1 สว นท่ี 2 ผลการศึกษาชมุ ชนเบอ้ื งตนในระดบั ตำบล 8 สว นที่ 3 ผลการวิเคราะหศักยภาพ ปญหา/ความตอ งการ และประเด็นการพัฒนาเชงิ พื้นท่ี 24 3.1 ผลการวเิ คราะหศักยภาพในการพัฒนาตำบล 24 3.2 แผนทแ่ี สดงศกั ยภาพดา นตา ง ๆ ของแตล ะหมูบานในตำบล 29 3.3 ปญ หาและความตอ งการในพื้นที่ตำบล 30 3.4 ประเดน็ การพฒั นาเชงิ พื้นท่ตี ำบล 31 สวนท่ี 4 รปู แบบการพัฒนาชุมชนนวตั กรรม 33

ค สารบัญตาราง หนา 11 ตารางท่ี 12 1 การประกอบอาชีพเกษตรกรรมของประชากรในตำบลบอเงนิ 13 2 จำนวนครวั เรอื นและจำนวนประชากรทัง้ หมดของแตละหมูใ นตำบลบอเงนิ 13 3 จำนวนประชากรตามชว งอายทุ ั้งตำบลบอเงิน 13 4 จำนวนประชากรตำบลบอเงิน ตงั้ แตพ.ศ. 2559 – 2561 18 5 การคมนาคมทางบก ชือ่ ถนน สภาพหรือลกั ษณะของพนื้ ถนน 6 จำนวนและรายชื่อสถานศึกษา

สารบญั ภาพ ง ภาพที่ หนา 1 แผนทบ่ี อกอาณาเขตติดตอระหวางพ้ืนทต่ี ำบลบอ เงนิ กับพ้ืนทีใ่ กลเคยี ง 10 2 วัดเจดียหอย 20 3 ตนตะเคียนภายในวัดบอ เงนิ 20 4 วดั ลำมหาเมฆ 21 5 ศกั ยภาพชุมชนตำบลบอ เงิน ทั้ง 7 หมูบา น 29 6 รูปแบบการพัฒนาชมุ ชนนวตั กรรม ตำบลบอเงนิ 33 7 ชุมชนนวัตกรรม ตำบลบอ เงิน อำเภอลาดหลมุ แกว จังหวดั ปทุมธานี 34

5 สวนที่ 1 บทนำ 1.1 หลกั การและเหตผุ ล ตามที่ภาครัฐไดเชื่อมโยงเปา หมายการพฒั นาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติเขากับแผนยุทธศาสตร ชาติ 20 ป ของประเทศไทย และยทุ ธศาสตรเ กษตรและสหกรณ 20 ป ระหวา งป 2560 ถึง ป 2579 โดยนอ มนำเอาหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงท่ีเนน การพฒั นาแบบยงั่ ยนื โดยคำนงึ ถงึ ส่ิงแวดลอม ท่ีอยู และใชหลักการทรงงานของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดชบรมนาถบพิตร มาเปนแนวทางในการดำเนินนโยบาย เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และยกระดับรายไดของประชาชน แกไขปญหาเชิงโครงสรางการผลิตภาคเกษตรเสริมสรางความมั่นคงทางอาหาร พัฒนาโภชนาการ และความปลอดภัยดานอาหาร เพื่อนำไปสูความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน ของประชาชน และประเทศชาติ ซึ่งสมเด็จพระเจาอยูหัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ 10 ทรงมีพระปณิธานแนวแนที่จะสานตอโครงการในพระราชดำริของพระราชบิดา เพื่อชวยเหลือ ประชาชนใหมคี ุณภาพชีวิตท่ีดขี นึ้ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ เปนมหาวิทยาลัยที่พระราชา ประสงคใหเปนมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาทองถิ่น ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฎ พ.ศ. 2547 มาตรา 7 ที่ระบุใหมหาวิทยาลัยเปนสถาบันอุดมศึกษา เพื่อการพัฒนาทองถิ่น เสริมพลังปญญาของแผนดิน ซึ่งสอดคลองกับแผนยุทธศาสตรเพื่อยกคุณภาพมาตรฐาน มหาวทิ ยาลยั ราชภัฎสูคุณภาพเปน เลิศ โดยมงุ เนน การพัฒนาคณุ ภาพบณั ฑติ สนู ักปฏบิ ัตอิ ยางมอื อาชพี การยกคุณภาพมาตรฐานชีวิตของชุมชน ทองถิ่น และพื้นที่ใหมีความเขมแข็งและยั่งยืน พรอมทั้งสอดคลองกับยุทธศาสตรมหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ ในประเด็นยุทธศาสตรที่ 3 การพัฒนางานพันธกิจสัมพันธ และถายทอด เผยแพรโครงการ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยมีกลยุทธในการสรางเครือขายชุมชนนักปฏิบัติจากภายใน และภายนอก เพื่อรวมกันศึกษาแกไขปญหาของชุมชนทองถิ่นและเสริมพลังใหชุมชนทองถิ่น สามารถดำรงอยไู ดอ ยางยง่ั ยืน ใหค วามสำคญั ในการพฒั นาชมุ ชน และทองถ่ิน ดังนั้นคณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรม ราชูปถัมภ จงึ ไดจัดทำโครงการยกระดบั คุณภาพชีวติ ชุมชนและทองถิ่น ในพน้ื ท่ตี ำบลบอ เงิน อำเภอ ลาดหลุมแกว จังหวดั ปทมุ ธานี โดยมีเปา หมายเพื่อใหคนในชมุ ชน สามารถบริหารจดั การชวี ิตตนเองได อยางสมดุลและมีความเหมาะสม สามารถดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมกับ การสง เสริมภมู ิปญ ญาทอ งถิน่ เพิม่ คุณคา และมูลคา เสริมเศรษฐกจิ ฐานรากในชมุ ชนใหมีความเขมแขง็ ม่ันคง นำไปสูการพึง่ พาตนเอง และชว ยเหลอื เกือ้ กลู กนั ในชุมชนไดอ ยางยัง่ ยืน สงผลใหชมุ ชนหมูบ า น มีคณุ ภาพชีวิต และรายไดท ่ีเพม่ิ ข้นึ 1.2 วตั ถุประสงคข องการสำรวจลงพนื้ ที่ชมุ ชนในระดบั ตำบล และกลมุ เปา หมาย 1) เพื่อสรางความรวมมือกับเครือขายประชารัฐ อาทิ สวนปกครองอำเภอลาดหลุมแกว พัฒนาการอำเภอ เกษตรอำเภอ องคการบริหารสวนตำบลบอเงิน กำนัน ผูนำชุมชน

6 และหนวยงานเอกชนในพื้นท่ี ที่มีสวนเกี่ยวของกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนตำบลบอเงิน อำเภอลาดหลมุ แกว จังหวัดปทมุ ธานี 2) เพื่อสำรวจบริบทชุมชน ครัวเรือนเปาหมาย และจัดทำฐานขอมูลตำบลบอเงิน อำเภอลาดหลมุ แกว จงั หวดั ปทุมธานี 3) เพื่อจัดทำแผนปฏิบัติการเพิ่มรายไดยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนบอเงิน อำเภอลาดหลุมแกว จงั หวัดปทุมธานี 1.3 ขอบเขตการสำรวจลงพื้นท่ชี ุมชนในระดับตำบล และกลมุ เปา หมาย กลุมเปาหมาย ประชาชนในพื้นที่ชุมชนหมูที่ 1 - 7 ตำบลบอเงิน อำเภอลาดหลุมแกว จังหวดั ปทุมธานี ผเู ขารวมโครงการ ประชาชนตำบลบอเงนิ จำนวนไมนอยกวา 130 ครัวเรือน ระยะเวลาดำเนินโครงการ เดือนพฤศจิกายน 2562 ถงึ เดือนมกราคม 2563 1.4 วธิ กี ารดำเนนิ การสำรวจความตอ งการของชมุ ชนในระดบั ตำบล และกลุม เปาหมาย การดำเนนิ โครงการ คณะผดู ำเนินการมุงเนนการสรา งกรอบปญหาและความตองการของชุมชน ระดับตำบล เพื่อกำหนดแผนปฏิบัติการแบบมีสวนรวมของชุมชนในการวางแนวทางลดปญหา ความยากจนของประชาชนและยกระดับขีดความสามารถของเศรษฐกิจรากฐาน การจัดการ สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรม ตำบลบอเงิน อำเภอลาดหลุมแกว จังหวัดปทุมธานี วิธีการการดำเนิน แผนงานเนนไปที่การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีสวนรวม (Participatory Action Research) ซึ่งเปน การบูรณาการการวิจัยแบบมีสวนรวม (Participatory Research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Quantitative Research) เพื่อใหไดมาซึ่งแผนพัฒนาชุมชนที่จะสามารถลดความเหลื่อมล้ำ ในการยกระดบั รายไดของประชาชนนวัตกรรมและกระบวนการทางความคดิ สรา งสรรคท ่จี ะเพิ่มมลู คา ทรัพยากรที่ไมกอประโยชนในชุมชนใหเกิดประโยชน อันสงผลใหประชาชนมีรายไดที่เพิ่มสูงขึ้น กระบวนการลดปญ หาความยากจนท่ีเหมาะกบั การเขาถึงของประชาชนทุกวยั ไดอยา งท่วั ถงึ และย่ังยนื และเผยแพรองคค วามรสู ปู ระชาชนกลุมอื่น ๆ ได โดยมีขนั้ ตอนดังตอไปน้ี 1. สรางความรวมมือกับหนวยงานราชการที่เกี่ยวของ ดำเนินการจัดทำปฏิทินการลงพื้นท่ี ศกึ ษาขอมลู และยกระดบั พัฒนาคณุ ภาพชีวิตชมุ ชนและทอ งถ่ิน เขา พบและแสวงหาความรวมมือจาก หนวยงานภาครัฐและขอปรึกษาหารือทิศทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนตำบลบอเงิน ไดแก นายอำเภอ สวนงานปกครองอำเภอ พัฒนาการอำเภอ เกษตรอำเภอ ณ ที่วาการอำเภอ ลาดหลุมแกว จังหวัดปทุมธานี กำนัน และ องคการบริหารสวนตำบลบอเงิน เพื่อขอปรึกษาหารอื เกีย่ วกับทศิ ทางการดำเนินโครงการ และขอฐานขอ มลู ตำบลเบ้อื งตน 2. ศึกษาชุมชนและจัดทำฐานขอมูลตำบล ดำเนินการประมวลผลรวบรวมขอมูลจากเอกสาร ฐานขอมูลทเ่ี ก่ียวของของตำบลบอ เงิน โดยใชขอมูลจากบตั รสวสั ดิการแหงรฐั และเกณฑความจำเปน ขั้นพื้นฐาน (จปฐ.) ที่ตกเกณฑของพัฒนาการจังหวัด จัดประชุมผูนำชุมชนทั้งตำบลบอเงิน ไดแก ผูใหญบานและผูนำชุมชนรวมหมูละ 2 คน เพื่อวางกรอบในการพัฒนารวมกัน รวมทั้งคัดเลือก เปาหมายในการพัฒนาศึกษาพื้นที่ เยี่ยมชมรวบรวมขอมูลภาคสนามจากพื้นที่ของตำบลรวมกับ

7 เครือขายประชารัฐ 3 คร้ัง ในการเก็บขอมูล OP3 รวมทั้งศึกษาบริบทชุมชนในภาพรวม ศึกษา ประเมินศกั ยภาพ ปญหา ทุนของชุมชน จัดเวทีประชุมเสวนาคืนขอมลู ใหกับชุมชนจดั ทำรายงานผล การศึกษาชุมชน และครัวเรือนเปาหมาย จัดทำฐานขอมูลตำบล (OP2 และ OP3) และประชุม เชิงปฏิบัติการแบบมีสวนรวมเพื่อ (PAR) กำหนดแผนการพัฒนาชุมชนรวมกับคนในชุมชน และครัวเรอื นเปา หมายในตำบลบอ เงนิ 3. จัดทำแผนปฏบิ ตั ิการเพมิ่ รายไดย กระดับคณุ ภาพชวี ิตของคนในชมุ ชน 1.5 เครือ่ งมอื ที่ใชการสำรวจความตองการของชมุ ชนในระดบั ตำบล และกลุมเปา หมาย การดำเนินโครงการ เก็บขอมูลพื้นฐานชุมชนจากหนวยงานราชการระดับจังหวัด อำเภอ และตำบล ซึ่งเปนขอมูลทุติยภูมิ นำขอมูลที่ไดวางแผนลงพื้นที่เพื่อเก็บขอมูลปฐมภูมิ โดยใชแบบ สัมภาษณเจาะลึกแบบมีโครงสราง (OP3-2) แบบสอบถาม (OP3-1) การสนทนากลุม การสังเกต แบบสำรวจขอมลู แผนผังชมุ ชน โอง ชีวิต เสนประวัติศาสตร ปฏทิ ินวฒั นธรรม ผังทรพั ยากร แผนภูมิ ฤดกู ารผลติ ทางการเกษตร และแผนผงั เครือญาติ เปน ตน

8 สว นท่ี 2 ผลการศกึ ษาชุมชนเบ้อื งตนในระดบั ตำบล 2.1 ขอ มูลทั่วไปของชุมชนในระดบั ตำบล 2.1.1 ประวัติตำบลและหมูบาน ตำบลบอเงิน เปนตำบลในเขตการปกครองของอำเภอลาดหลุมแกว เดิมเรียกวา “ตำบลคูตัน” เนื่องจากสมัยกอนไดม ีชาวบานจำนวนหนึ่งอพยพยายถิ่นมาจากปากคลองบางหลวง ไดมีการขุดลอกคลองเพื่อนำน้ำจากแมน้ำเจาพระยามาใชในการเพาะปลูก แตเนื่องจากสมัยกอน บริเวณดังกลาวมีสภาพแหงแลงทำใหแรงงานในการขุดคลองตองเจ็บปวยลมตาย เนื่องจากขาดน้ำ จึงขุดคลองไมตลอด จงึ เรยี ก “ตำบลคตู ัน” ตอมาทางการไดม ีการแบง เขตการปกครอง และสนบั สนุน ใหมีการขุดคลองตอจากเดิมจนทะลุถึงคลองลากคอน ทำใหน้ำไหลผานได และไดมีการเปลี่ยนช่อื จาก “ตำบลคตู ัน” มาเปน “ตำบลบอ เงนิ ” และใชเรยี กมาจนถึงทุกวันน้ี “ตำบลบอ เงนิ ” ประกอบดว ย 7 หมูบา น ไดแ ก หมู 1 บานคลองบางหลวง หมู 2 บา นคลองบางหลวง หมู 3 บานบอเงนิ หมู 4 บา นคลองบางหลวง หมู 5 บา นคลองบางหลวง หมู 6 บานคลองแขยด หมู 7 บา นคลองแขยด 2.1.2 เหตผุ ลในการเลือกตำบล และกลุมเปาหมาย การเรมิ่ ตน ลกั ษณะการต้ังถิน่ ฐานและการ ขยายตัวของตำบลและหมูบ า น ตำบลบอเงินเปนพื้นที่เปาหมายที่มหาวิทยาลัยวางกรอบในการพัฒนารวมกันในระดับ จังหวัดและการปกครองสวนทองถิ่น อำเภอลาดหลุมแกว เนื่องจากเปนตำบลในจังหวัดปทุมธานี โดยมีการรว มมอื กันพฒั นาท้งั กำนนั ผใู หญบาน แกนนำชมุ ชน และองคการบริหารสวนตำบล (อบต.) โดยทีช่ าวบา นในชุมชนใหความรว มมือในการพัฒนาทกุ ๆ มิติ ชมุ ชนตำบลบอเงนิ มกี ารขยายตัวตาม รูปแบบระนาบ กลาวคือ ขยายตัวออกบริเวณรอบขางชุมชนเดิม ไมมีการสรางตึกสูงหรืออาคาร พาณิชยเกิน 4 ชั้น นอกจากของหนวยงานราชการ บริเวณตำบลบอเงนิ ในปจจบุ นั มีประกอบอาชพี พนกั งานบรษิ ัทตามโรงงานตา ง ๆ รอบ ๆ ตำบล รบั จางทัว่ ไป และเกษตรกรรม ซงึ่ มที ง้ั ทำนา ทำสวน ทำการเพาะปลูกตาง ๆ สาเหตุที่ทำงานพนักงานบริษัทตามโรงงานตาง ๆ เนื่องจากมีการขยายตวั ของบริษัทอุตสาหกรรมมากขึ้นบริเวณรอบขา งของชมุ ชน พน้ื ที่สวนใหญของชุมชนเนนเกษตรกรรม ตำบลบอเงิน เปนชุมชนเขมแข็ง มีผูนำชุมชนและผูบริหารและการปกครองที่มีความรู ความสามารถและมีการเอ้ืออาทรซึ่งกันและกันมีการปกครองแบบพี่นอง มีปญหาก็สามารถ ไกลเกลี่ยไดภายในหมูบาน และสวนมากเปนระบบเครือญาติพี่นองกัน ทั้งนี้หมูบานไดดำเนินการ

9 โครงการตาง ๆ เพื่อแกไขปญหาของประชาชนที่มีอยูแ ละในการพฒั นาหมูบ าน สามารถนำโครงการ ตา ง ๆ ท่มี ีอยู เชน โครงการกองทุนหมบู านและชมุ ชน โครงการกระตุน เศรษฐกจิ ชมุ ชน มาสนับสนุน ใหประชนในหมูบ าน ไดม ีความเปนอยูทีด่ ขี ึ้น มีความปลอดภยั ในชวี ิตและทรพั ยส ินปราศจากอบายมขุ เยาวชนไดร ับการศกึ ษาและหางไกลยาเสพติด ประชาชนทุกคนสุภาพอนามัยที่ดี สามารถทำการเอง ไดอยางยั่งยืน การดำเนินงานทุกดานจะตองไดรับความรวมมือจากประชาชน องคกรภาครัฐ ภาคเอกชน และหนวยงานตาง ๆ ในการใหความรูครบถวนในเร่ืองที่ประชาชนในหมูบานตอ งการ ทิศทางในการพัฒนาหมูบาน ตองคำนึงถึงประโยชนสุขของประชาชน และใหประชาชนทุกคน ไดมสี ว นรว มและรับรูปญหา และความตองการในการจัดกิจกรรมตา ง ๆ ของหมูบ านรว มกนั และจะมี การพัฒนาทางดานการศึกษา และจิตสำนึกของประชาชนในดานจริยธรรมและคุณภาพชีวิต และดานโครงสรางตาง ๆ ก็จะพัฒนาไปพรอม ๆ กันเพื่อมิใหเกิดความเหลื่อมล้ำกัน แนะนำ ใหประชาชนดำเนินกิจกรรมตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง และนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาใชโ ดยพื้นฐานคอื การตั้งตนเอาเปน หลัก การทำอะไรอยา งเปน ขัน้ ตอน มีความระมดั ระวัง ตั้งเกณฑ ดีพอเหมาะพอควรตามหลักสำคญั ของความพอดี 5 ประการ คอื 1) ความพอดีดานจิตใจ : ตองเข็มแข็งสามารถทั้งตนได มีจิตสำนึกที่ดี เอื้ออาทร ประนปี ระนอม นึกถงึ ผลประโยชนสวนรวม 2) ความพอดดี านสงั คม : ตองมคี วามชวยเหลือกันสรางความเขม แข็งในชุมชน รูจ ักผนกึ กำลัง และทีส่ ำคญั มกี ระบวนการเรยี นรูท ี่เกดิ จากฐานรากทีม่ ่นั คงและแข็งแรง 3) ความพอดีดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม : รูจักใชและจัดการอยางฉลาด และรอบคอบเพ่อื ใหเ กิดความย่งั ยนื สูงสุด และทส่ี ำคัญใชท รัพยากรท่ีมอี ยูในประเทศ เพ่ือพัฒนาประเทศมคี วามมัน่ คงอยเู ปนข้ันเปน ตอนไป 4) ความพอดีดานเทคโนโลยี : รูจักใชเทคโนโลยีท่ีเหมาะสมใหสอดคลองกับความ ตองการและควรพัฒนาเทคโนโลยีจากภมู ิปญญาชาวบานของเราเอง และสองคลอง เปนประโยชนต อ สภาพแวดลอ มของเราเอง 5) ความพอดีดานเศรษฐกิจ : เพิ่มรายได ลดรายจาย ดำรงชีวิตอยางพอควร พออยู พอกิน สมควรตามอตั ภาพและฐานะของตน ตำบลบอเงิน มีอัตลักษณหมูบาน คือ เพื่อระดมพลังความผูกพัน ความเอื้ออาทร และความรักที่ประชาชนและครอบครัวที่มีตอกันและตอพื้นที่ชุมชน หมูบานมาสรางความมุงหวัง หรือความฝนในการพัฒนาชุมชนตนเอง “เปนหมูบานที่มีความเขมแข็ง สามารถพึ่งตนเองได ประชาชนมคี วามรกั และสามคั คี” จากการพัฒนาหมูบ า นตามแนวปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง ทำใหมี ศักยภาพในการพัฒนาตนเองอยา งตอเนื่อง โดยมีผูนำชุมชน แกนนำในการพัฒนา ที่มีจิตวิญญาณ ของการพัฒนา มคี วามคิดริเริ่มสรา งสรรคในการทำงานอยตู ลอดเวลา สง ผลใหเกิดการพฒั นาหมูบ าน และชุมชนตลอดมา โดยยดึ หลักการของความพอประมาณ ความมีเหตุผลและมภี มู คิ ุมกันที่ดีในตวั เอง บนรากฐานของความรูและคุณธรรม นำไปสูการพัฒนาอยางยั่งยืน จนเปนแหลงเรียนรูของคน ในหมูบ า นและชมุ ชน รวมทั้งหมบู านใกลเคียง

10 2.1.3 การสืบเนื่องและการเปลี่ยนแปลงเหตุการณสำคญั ที่เกิดขึ้นทั้ง 4 มิติ ไดแก มิติดาน เศรษฐกิจ มิตดิ านสขุ ภาพ มติ ิดานส่ิงแวดลอม และมิติดานสงั คม - 2.2 ขอมูลดา นสภาพนเิ วศวทิ ยา 2.2.1 สภาพทางภูมิประเทศ และภูมอิ ากาศ องคการบริหารสวนตำบลบอเงิน ตั้งอยูในเขตอำเภอลาดหลุมแกว จังหวัดปทุมธานี อยูหางจากอำเภอลาดหลุมแกวไปทางทิศเหนือประมาณ 10 กิโลเมตร มีพื้นที่รวมทั้งสิ้น 25.62 ตารางกิโลเมตร หรอื 16,016 ไร ไดรบั การยกฐานะขึ้นเปน องคการบริหารสวนตำบลบอ เงนิ เม่อื วันท่ี 30 มกราคม พ.ศ. 2539 (จัดตง้ั ครงั้ ท่ี 2) ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองคการบริหารสว นตำบล พ.ศ. 2537 ลกั ษณะภูมิประเทศ เปน ท่ีราบลุมลาดเอียงเล็กนอ ยไมเกนิ รอยละ 1 จากทศิ ตะวนั ตกเฉยี งเหนือไปทาง ทิศตะวันออกเฉียงใต พื้นที่ราบเหลานี้อยูสูงกวาระดับน้ำทะเลประมาณ 2 - 3 เมตร มีอาณาเขต การตดิ ตอดงั นี้ ทิศเหนือ ติดตอกับเทศบาลตำบลบางเตย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี และระหวางองคการบริหารสวนตำบลสิงหนาท กับ องคการบริหารสวนตำบลคลองพระยาบันลือ อำเภอลาดบวั หลวง จังหวัดพระนครศรีอยธุ ยา ทิศตะวันออก ติดตอกับเทศบาลตำบลคูขวาง อำเภอลาดหลุมแกว จังหวัด ปทุมธานี ทิศใต ติดตอกับองคการบรหิ ารสวนตำบลระแหง และองคการบริหารสว นตำบล หนา ไม อำเภอลาดหลุมแกว จงั หวัดปทมุ ธานี ทิศตะวันตก ติดตอกับองคการบริหารสวนตำบลราษฎรนิยม อำเภอไทรนอย จงั หวดั นนทบรุ ี ภาพท่ี 1 แผนที่บอกอาณาเขตติดตอระหวา งพื้นที่ตำบลบอ เงนิ กับพ้นื ทใ่ี กลเ คยี ง

11 ลักษณะภมู ิอากาศ สภาพภูมิอากาศโดยท่ัวไป แบงออกเปน 3 ฤดู คือ ฤดรู อ นเร่มิ ตงั้ แตเ ดือนกุมภาพนั ธ – เมษายน ฤดูฝนเรมิ่ ตงั้ แตเ ดอื นพฤษภาคม - กันยายน และ ฤดูหนาวเรมิ่ ตงั้ แตเดอื นตลุ าคม - มกราคม อณุ หภูมิ มีอณุ หภูมติ ลอดทัง้ ปร ะหวา ง 16 – 39 องศาเซลเซียส อุณหภูมสิ ูงสดุ 39 องศาเซลเซียส อณุ หภมู ติ ำ่ สุด 16 องศาเซลเซียส อุณหภมู ิเฉล่ยี เดอื นมนี าคม – มิถนุ ายน 21 – 36 องศาเซลเซียส อณุ หภมู เิ ฉล่ียเดอื นกรกฎาคม – ตุลาคม 23 – 34 องศาเซลเซียส อณุ หภมู ิเฉล่ยี เดอื นพฤศจกิ ายน – กุมภาพนั ธ 17 – 36 องศาเซลเซียส 2.2.2 สภาพทางนิเวศวิทยาจำเพาะ พื้นที่สวนใหญเปนที่ราบลุมดินเหนียว เหมาะแกการเพาะปลูก ซึ่งสวนใหญทำนา มลี ำคลองใหญผ านทกุ หมบู าน มีแหลง นำ้ ธรรมชาติเปน คลอง จำนวน 6 สาย ไดแก 1) คลองบางหลวง 2) คลองแขยด (บางโพธ)์ิ 3) คลองชลประทาน (คลองขุดใหม) 4) คลองลากคอน 5) คลองลดั ไปคลองโยธา หมทู ่ี 1 และ 6) คลองลดั จากหมทู ี่ 6 ไปตำบลสิงหนาท 2.2.3 สภาพการเปลี่ยนแปลงทม่ี ผี ลกระทบตอชุมชน - 2.3 ขอมลู ดา นสภาพพน้ื ฐานดานเกษตรกรรม 2.3.1 การเกษตร ในเขตองคการบรหิ ารสว นตำบลบอ เงิน จะมกี ารประกอบอาชีพเกษตรกรรมเปนสวนใหญ ไดแก การทำนา ทำสวน เนอ่ื งจากการประกอบอาชีพมแี ตด ง้ั เดิม และพ้นื ท่สี ว นใหญเ ปน พน้ื ทท่ี ่เี หมาะ แกการเพาะปลูก ตารางท่ี 1 การประกอบอาชีพเกษตรกรรมของประชากรในตำบลบอเงนิ ลำดับท่ี ประเภท พืน้ ท่ี (ไร) เกษตรกร (ครวั เรอื น) 1 นาขาว 12,272.25 535 2 พืชผัก 17 7

12 ลำดับที่ ประเภท พนื้ ท่ี (ไร) เกษตรกร (ครัวเรอื น) 3 ไมดอก 25 1 4 ไมป ระดบั 1 1 5 ไมผ ล 629 315 6 ไมยนื ตน 134 131 รวม 990 13,078.25 2.3.2 การประมง - 2.3.3 การปศสุ ัตว - 2.3.4 ปญ หาดา นการเกษตร ในภาพรวมของตำบลบอเงิน เปนหมูบานกึ่งเกษตรกรรม ซึ่งชุมชนมักจะไมมีโอกาสได กำหนดราคา สำหรับผลผลิตที่ไดม ักเปนไปตามสภาพดิน ฟา อากาศ ซึ่งปจจุบันความอุดมสมบูรณ ของทรพั ยากรธรรมชาติทเี่ กยี่ วของกับการเกษตรไดลดลง 2.4 ขอมูลดานประชากร 2.4.1 จำนวนครัวเรือน จำนวนประชากร เพศ อายุ ตารางที่ 2 จำนวนครวั เรอื นและจำนวนประชากรท้งั หมดของแตละหมใู นตำบลบอเงนิ หมูท่ี/บาน พนื้ ท/่ี ไร จำนวนประชากร ชาย หญงิ จำนวน ท้งั หมด (คน) ครัวเรอื น 1. หมูบา นคลองบางหลวง 858 455 219 236 149 2. หมูบา นคลองบางหลวง 1,657 351 170 181 111 3. หมูบา นบอ เงิน 2,894 654 304 350 222 4. หมูบา นคลองบางหลวง 3,272 1,014 504 510 263 5. หมบู า นคลองบางหลวง 2,750 976 502 437 244 6. หมูบานคลองแขยด 2,335 549 274 275 218 7. หมบู า นคลองแขยด 2,250 422 204 218 122 ยอดรวม 16,016 4,421 2,177 2,244 1,329 หมายเหตุ จำนวนประชากรตามสำนกั การบรหิ ารการทะเบียน อำเภอลาดหลุมแกว ณ เดอื น ธนั วาคม 2561

13 ตารางท่ี 3 จำนวนประชากรตามชว งอายุทง้ั ตำบลบอ เงิน หมูท/่ี บาน จำนวนประชากรตามชวงอายุ ตำ่ กวา 18 ป ระหวาง 18 – 60 ป ขน้ึ ไป รวม 60 ป 452 ชาย หญงิ ชาย หญงิ ชาย หญิง 351 1. หมูบา นคลองบางหลวง 47 39 146 157 24 39 644 2. หมบู า นคลองบางหลวง 34 49 103 98 30 37 1,022 3. หมูบา นบอเงนิ 61 63 184 216 57 63 970 4. หมบู านคลองบางหลวง 122 116 316 327 72 69 550 5. หมูบา นคลองบางหลวง 105 76 322 329 69 69 432 6. หมบู า นคลองแขยด 54 51 168 171 51 54 4,421 7. หมูบ า นคลองแขยด 39 35 131 136 40 51 รวม 2.4.2 การเปลย่ี นแปลงประชากร และชวงอายุ ตารางที่ 4 จำนวนประชากรตำบลบอ เงิน ตั้งแตพ .ศ. 2559 – 2561 สรุปจำนวนประชากร พ.ศ. 2559 พ.ศ. 2560 พ.ศ. 2561 จำนวนประชากร (คน) 4,419 4,427 4,421 หมายเหตุ จากขอมลู ที่ผานมา จำนวนประชากรในเขตองคการบริหารสวนตำบลบอ เงนิ มีจำนวนไม คงทเี่ พม่ิ ขน้ึ และลดลง ซง่ึ ไมสามารถคาดการณไ ดว า จะเพมิ่ ขน้ึ หรือลดลง 2.4.3 ประเภทกลุมชาตพิ ันธทุ มี่ ีการเปลยี่ นแปลงดานวัฒนธรรมของชาติพนั ธนุ ้นั ๆ - 2.5 ขอมลู ดา นสาธารณปู โภคในระดบั ตำบล 2.5.1 การคมนาคม การติดตอสื่อสารภายในและภายนอกตำบล 1) การคมนาคมทางบก ถนนในพื้นทีอ่ งคก ารบริหารสว นตำบลบอเงนิ มีจำนวน 30 สาย โดยแยกเปน ตารางท่ี 5 การคมนาคมทางบก ชื่อถนน สภาพหรอื ลกั ษณะของพืน้ ถนน ลำดับ ช่ือ สถานท่ี ระยะทาง (เมตร) สภาพ/ลักษณะ 1 ถนนสายกำนนั สมพงษ หมทู ี่ 1-4 5,154 แอสฟลทต กิ คอนกรีต 2 ถนนซอยหอมชื่น หมูท ี่ 1 200 3 ถนนซอยชางยิม้ อุทศิ หมูที่ 1 117 คสล. 708 แอสฟล ทต ิกคอนกรีต 4 ถนนซอยรว มใจ หมูที่ 1 500 5 ถนนสายเลยี บคลองบาทหลวงไหวพระฝงเหนอื หมูท่ี 1-4 3,097 หินคลกุ หนิ คลกุ หนิ คลุก

14 ลำดบั ชือ่ สถานท่ี ระยะทาง (เมตร) สภาพ/ลกั ษณะ 6 ถนนสายวดั เจดยี ห อย หมทู ี่ 1-4 2,024 แอสฟล ทต ิกคอนกรีต 7 ถนนซอยสมใจละมยั หมูที่ 3 5,819 แอสฟล ทตกิ คอนกรตี 8 ถนนสายเลยี บคลองชลประทานฝง ตะวันออก หมทู ี่ 4 200 แอสฟล ทติกคอนกรีต 9 ถนนสายเลยี บคลองชลประทานฝงตะวนั ตก หมทู ่ี 4 2,815 แอสฟล ทต กิ คอนกรีต 10 ถนนสายเลยี บคลองบางหลวงไหวพ ระฝง เหนอื หมทู ่ี 4-5 2,189 แอสฟล ทต ิกคอนกรีต 1,436 11 ถนนสายเลียบคลองบางหลวงไหวพ ระฝง ใต หมูที่ 4-5 2,199/ คสล. 12 ถนนสายกรมโยธาธกิ าร หมทู ี่ 4-5 523 หนิ คลุก, แอสฟล ทต ิกคอนกรตี 13 ถนนซอยประชาราตรอี ทุ ิศ หมทู ี่ 5 3,459/ แอสฟลทต ิกคอนกรีต, คสล. 14 ถนนซอยนายสงา หมูท่ี 5 134 15 ถนนสายเลยี บคลองลากคอน หมูท่ี 5 715 แอสฟลทตกิ คอนกรีต 16 ถนนซอยบญุ ชู หมทู ี่ 5 3,605 คสล. 17 ถนนซอยหลงั โรงยาง หมูที่ 5 800 คสล. 18 ถนนซอยนายสมพงษ หมูท่ี 5 553 ลูกรงั 19 ถนนซอยสามัคคี หมทู ่ี 4 1,757 20 ถนนสายสงั ฆรกั ษ หมูท่ี 6 80 แอสฟลทติกคอนกรีต 21 ถนนสายหนองปลาดกุ หมูท่ี 6 800 หนิ คลกุ 22 ถนนสายเลียบคลองแขยดฝงเหนอื หมทู ี่ 6-7 560 ลกู รงั 23 ถนนสายเลยี บคลองแขยดฝง ใต หมูท่ี 6-7 997 24 ถนนสายวฒุ ิสารสายใน หมูท่ี 7 2,305 แอสฟลทตกิ คอนกรีต 25 ถนนสายวุฒิสาร 1 หมทู ี่ 7 600 หินคลุก 26 ถนนสายวฒุ สิ าร 2 หมูท่ี 7 503 27 ถนนสายวุฒสิ าร 3 หมทู ่ี 7 1,997 แอสฟล ทต ิกคอนกรีต 28 ถนนวอยวออุทิศ หมทู ี่ 7 4,085 คสล. 200 เมตร, หินคลกุ 400 29 ถนนซอยสาตรา หมทู ี่ 2 1,854 30 ถนนรอดทองอทุ ิศ หมูที่ 1 782 เมตร 981 แอสฟล ทต กิ คอนกรีต 788 868 หนิ คลกุ 154.50 แอสฟลทฯ 3,085, ลกู รงั 1,000 640 850 แอสฟลทตกิ คอนกรตี แอสฟล ทต กิ คอนกรีต คสล. แอสฟลทต กิ คอนกรตี แอสฟล ทต ิกคอนกรีต แอสฟลทตกิ คอนกรตี หินคลุก แอสฟล ทติกคอนกรตี 2) การคมนาคมทางน้ำ มีแหลงน้ำธรรมชาติ เปนคลองจำนวน 6 สาย ไดแก คลองบางหลวงไหวพระ คลอง แขยด (บางโพธ์)ิ คลองชลประทาน (คลองขุดใหม) คลองลากคอน คลองลัดไปคลองโยธา หมทู ่ี 1 และ คลองลดั จากหมทู ่ี 6 ไปตำบลสิงหนาท 2.5.2 การมไี ฟฟาใชใ นตำบลและการเปลีย่ นแปลงทีม่ ตี อ ชมุ ชนในตำบล ตำบลบอเงิน อยูในความรับผิดชอบของการไฟฟาสวนภูมิภาค อำเภอลาดหลุมแกว สามารถใหบ รกิ ารไดเตม็ จำนวนพ้นื ทดี่ านไฟฟาสาธารณะ (ไฟฟา สอ งสวา ง) องคการบริหารสว นตำบล บอเงิน เปน ผรู บั ผิดชอบในการติดต้งั ซอ มแซมอปุ กรณไ ฟฟา เพอื่ ใหแสงสวา งตามถนนและซอยตาง ๆ

15 ซงึ่ ปจ จุบันองคการบรหิ ารสว นตำบลบอ เงนิ มีการใหบ รกิ ารไฟฟา ทางสาธารณะ จำนวน 25 สาย (และ จะสำรวจเพมิ่ ตามจดุ ทางทีไ่ มมไี ฟทางสาธารณะใช เพื่อเพิม่ เติมในปปจ จุบนั ) 2.5.3 การมปี ระปาในตำบลและการเปล่ียนแปลงทมี่ ีตอชุมชนในตำบล 1) ขอ มูลระบบประปาสวนภูมภิ าค ตำบลบอ เงนิ อยูใ นความรบั ผดิ ชอบของการประปาสวนภมู ภิ าค อำเภอลาดหลุมแกว 2) ขอ มูลระบบประปาบาดาล เขตพื้นท่อี งคก ารบริหารสวนตำบลบอ เงิน มบี อบาดาลจำนวน 11 แหง ไดแก 1) หมูที่ 1 ตัง้ อยูทด่ี ินของ วดั บอ เงิน 2) หมทู ่ี 2 ตั้งอยูท ี่ดนิ ของ อบต.บอ เงนิ 3) หมทู ่ี 3 ต้ังอยทู ่ีดนิ ของ นายสุทนิ ทองหอ 4) หมูท ี่ 4 ตง้ั อยทู ดี่ นิ ของ นายมาลยั อุนอก 5) หมทู ่ี 4 ตงั้ อยทู โี่ รงเรยี นสุนทโรเมตตาประชาสรรค 6) หมูท ี่ 5 ตงั้ อยทู ี่ดนิ ของ นางเพ็ญจนา ผลฝก 7) หมูที่ 5 ตั้งอยูท ี่ วัดลำมหาเมฆ 8) หมูท่ี 5 ตั้งอยูท่ี วดั สวุ รรโณภาส 9) หมูท ี่ 6 ต้งั อยทู ี่โรงเรียนสงั ฆรักษบำรงุ 10) หมทู ี่ 6 ตั้งอยูท ่โี รงเรียนจุฬาภรราชวทิ ยาลัย 11) หมูท่ี 7 ต้ังอยูท ่ดี นิ ของ นางสมบุญ แสนสน 2.5.4 การเขา ถงึ อนิ เทอรเ นต็ และการใชป ระโยชนจากอินเทอรเนต็ ชุมชนตำบลบอเงินสามารถเขาถึงไดทุกชวงวัย จากแหลงอินเทอรเน็ต ไดแก โทรศพั ทเ คล่ือนท่ี โทรศัพทบ าน ระบบอนิ เทอรเน็ตเชา ตา ง ๆ และอนิ เทอรเ น็ตประชารฐั เปน ตน 2.5.5 ไปรษณยี ห รือการสื่อสารหรอื การขนสง และวสั ดุ ครุภณั ฑ 1) มสี ถานโี ทรคมนาคม จำนวน 1 แหง ไดแก สถานบี รกิ ารภาคพนื้ ดนิ ไทยคม ใหบริการ ดา นการสอื่ สารและสัญญาณดาวเทยี ม 2) ระบบเสียงตามสายในเขตองคการบริหารสวนตำบลบอเงิน มีชุมชนแบงออกเปน 7 หมูบ า น สามารถติดต้ังระบบเสียงตามสายทางไกลอตั โนมัติ ไดทั้ง 7 หมบู าน 7 จุด โดยมีจุดติดต้ังแม ขา ยอยูทีส่ ำนักงานองคการบริหารสวนตำบลบอ เงนิ และติดตงั้ หอกระจายขาว 6 จดุ ไดแก หมู 1, 3, 4, 5, 6, 7

16 2.6 ขอมลู ดานสงั คม 2.6.1 ลกั ษณะของครอบครวั ครอบครัวเดี่ยว ครอบครวั ขยาย ลักษณะของครอบครัวของชุมชนตำบลบอ เงินเปน ลักษณะทั้งครอบครวั เดีย่ ว และอยูรวม เปนครอบครัวใหญในบานหลังเดียว ซึ่งในครอบครัวใหญอาจจะมีทั้งแบบอยูกับครอบครัวฝายชาย หรอื อยูก บั ครอบครัวฝายหญิง 2.6.2 การตัดสนิ ใจและการจดั การในครอบครวั การเลอื กคูครองและการแตง งาน ในสวนของการตัดสินใจและการจัดการในเหตุการณใด ๆ นั้น สมาชิกในครอบครัวจะ มีสวนรว มในการตดั สินใจ โดยจะยึดหลักประชาธิปไตย ทั้งนีใ้ นบางสถานการณผูนําครอบครัวแตละ ครอบครัวจะมีอาํ นาจในการผูต ดั สนิ ใจขน้ึ อยกู ับสถานการณ การเลือกคูครองและการแตงงานจากการสำรวจยังไมพบปญหาในครอบครัว อยางไร ก็ตามสมาชิกในชมุ ชนท่หี ยารา ง ตอ งเลีย้ งบุตรดว ยตนเอง สามารถทำงานและสง เสยี เลยี้ งดบู ตุ รหลาน รวมถึงคนในครอบครัวได การตัดสินใจเลือกคูครองเปนแบบอิสระ แตยังคงไวซึง่ ประเพณีอันดงี าม ของไทย และคำนงึ ถงึ ความแตกตางตา งทางเช้อื ชาติและศาสนาอีกดวย 2.6.3 ความสัมพนั ธร ะหวา งสมาชกิ ครอบครวั ซึง่ ไปทำงานที่อน่ื ในกรณีที่ครอบครัวที่ตองมีสมาชิกในครอบครัวไปประจําอยูที่ทำงานที่ตางจังหวัด ในทุกวันหยุดสุดสัปดาห หรือวันหยุดนักขัตฤกษตาง ๆ สมาชิกก็จะกลับมาบานทุกครั้งที่มีวันหยดุ จึงทําใหค วามสัมพันธร ะหวางสมาชกิ ครอบครัวไมมีปญหาใด ๆ เกิดขนึ้ 2.6.4 การรวมกลมุ ทางสงั คมในเชิงพฒั นาความเขมแขง็ ของชมุ ชน ชุมชนตำบลบอเงินมีการรวมกลุมของคนในชุมชนเพื่อแสดงถึงความเขมแข็งของชุมชน ไดแก - ประเพณีลอยกระทง (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12) กิจกรรมสังเขป จัดประกวดนางนพมาศ ประกวดกระทงประเภทสวยงามและความคดิ สรา งสรรค - ประเพณีทำบุญตกั บาตรวนั ปใ หม ประมาณเดือนมกราคม กิจกรรมสังเขป ทำบุญตกั บาตรขาวสาร - อาหารแหง - ประเพณีสงกรานต ประมาณเดือนเมษายน กจิ กรรมสังเขป ทำบญุ เลย้ี งพระ – รดน้ำ ขอพรผูสงู อายุ - ประเพณกี ารกวนกาละแม ชว งวนั สงกรานตของหมู 5 - ประเพณีแหเทียนพรรษา ประมาณเดือนกรกฎาคม กิจกรรมสังเขป แหเทียนพรรษา นำถวายวัดในเขตองคก ารบรหิ ารสว นตำบล - ประเพณตี กั บาตรพระรอย ประมาณเดือนตุลาคม หลังออกพรรษาของชาวพุทธ

17 นอกจากน้ียังมที ี่ทําการของชุมชน และมีลานกิจกรรมที่ใชในการทำกิจกรรมการประชมุ การประชาคม เชน งานปใ หม งานวนั เดก็ งานสงกรานตกจิ กรรมวนั พอ กจิ กรรมวันแมแ ละกิจกรรมที่ สาํ คัญ ๆ เชน วดั ประจำของแตล ะหมู โรงเรยี น และองคการบริหารสวนตำบลบอเงนิ 2.6.5 ปราชญช ุมชน และภูมปิ ญ ญาพ้ืนบานทส่ี ำคญั 1) ปราชญช มุ ชน - คุณครูสราวุฒิ สินธโร (ครูตอง) โรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค แกนนำ/ ปราชญชาวบานเร่อื งเกษตรพอเพียง (หมู 4) - คณุ คะนึง เพไร (ผูใ หญบา น) แกนนำ/ปราชญชาวบา น เรือ่ งการกวนกาละแมเรื่อง และเรอ่ื งการตกี ลองยาว (หมู 5) - คณุ ปรีชา ยนตอยู (ผใู หญบา น) แกนนำ/ปราชญชาวบา นเรอ่ื งปยุ อินทรยี  (หมู 6) - คุณละออง ปน โพธ์ิ ปราชญช าวบา นเรือ่ งการตดั กระดาษไทย (หมู 7) 2) ภูมปิ ญ ญาพื้นบา นที่สำคัญ - ภูมิปญ ญาทอ งถน่ิ ไดแ ก ขนมกาละแม กระยาสารท ขนมศาลาออ น พวงมโหด - ภาษาถิ่น เปนภาษากลาง 2.7 ขอ มลู ดานการศึกษา 2.7.1 โรงเรียน 1) องคการบริหารสวนตำบลบอเงินมีศูนยพัฒนาเด็กเล็กที่ไดรับการถายโอนมาจาก พัฒนาชุมชน 1 แหง ไดแก ศูนยพัฒนาเด็กเล็กองคการบริหารสวนตำบลบอเงิน (ศูนยวัดบอเงิน) และองคการบริหารสวนตำบลบอเงินไดจัดตั้งศูนยพัฒนาเด็กเล็กเพิ่มอีก 1 แหง เมื่อป พ.ศ. 2553 ไดแ ก ศนู ยพฒั นาเดก็ เล็กองคการบรหิ ารสว นตำบลบอ เงิน (ศนู ยโรงเรียนสังฆรักษบ ำรงุ ) 2) โรงเรยี นประถมศึกษา 4 แหง ไดแ ก 2.1) โรงเรียนวดั บอ เงิน 2.2) โรงเรยี นสังฆรกั ษบ ำรงุ 2.3) โรงเรยี นวดั ลำมหาเมฆ 2.4) โรงเรยี นกันตวรรณ (โรงเรียนเอกชน) 3) โรงเรียนมธั ยมศึกษา 3 แหง ไดแก 3.1) โรงเรยี นจฬุ าภรราชวิทยาลยั ปทุมธานี 3.2) โรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค 3.3) โรงเรียนวัดบอเงิน (โรงเรยี นขยายโอกาส)

18 ตารางท่ี 6 จำนวนและรายชอื่ สถานศกึ ษา ชอ่ื สถานศึกษา จำนวนนักเรียน จำนวนคร/ู ชาย หญงิ รวม อาจารย ศูนยพ ัฒนาเด็กเล็ก (อบต.บอ เงนิ ) 1) โรงเรยี นวดั บอ เงิน 23 10 33 3 2) โรงเรียนสงั ฆรกั ษบำรงุ 6 5 11 2 ระดับกอนประถมศึกษา 1) โรงเรียนวดั บอ เงิน 21 28 49 2 2) โรงเรยี นสงั ฆรักษบำรงุ 12 12 24 2 3) โรงเรยี นวัดลำมหาเมฆ 8 8 16 2 4) โรงเรยี นกันตวรรณ (เอกชน) 153 177 330 18 ระดับประถมศกึ ษา 1) โรงเรียนวัดบอ เงนิ 95 56 151 12 2) โรงเรียนสังฆรกั ษบ ำรงุ 45 29 74 8 3) โรงเรยี นวดั ลำมหาเมฆ 34 23 57 5 4) โรงเรียนกันตวรรณ (เอกชน) 302 375 677 31 ระดับมัธยมศกึ ษา 1) โรงเรียนจฬุ าภรณราชวทิ ยาลัยปทุมธานี 360 356 716 64 2) โรงเรยี นสนุ ทโรเมตตาประชาสรรค 55 46 101 18 3) โรงเรยี นวัดบอเงนิ (โรงเรยี นขยายโอกาส) 35 40 75 5 ทีม่ า: องคการบริหารสวนตำบลบอเงิน (ขอมูลจากโรงเรียนในเขตพื้นทอ่ี งคก ารบริหารสวนตำบลบอ เงนิ ประจำป พ.ศ. 2559) 2.7.2 ระดับการศกึ ษาของคนในตำบล ประชาชนสวนใหญใ นตำบลไดรับการศึกษาภาคบงั คับเปนสว นใหญ คือ ระดบั มธั ยมศกึ ษา ปที่ 3 ขึ้นไป รองลงมาคือจบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาปที่ 6 ประถมศึกษาปที่ 6 และระดับ ปริญญาตรี ในเกณฑอายุทั่วไป (25 ปขึ้นไปที่ใชสำรวจขอมูล) ถากลุมอายุมากกวา 60 ป สวนใหญ จบประถมศกึ ษาปท่ี 6 รองลงมาคอื ประถมศกึ ษาปท่ี 4 2.7.3 สถาบันสังคมบทบาทตอชมุ ชนในดา นการศึกษา ตำบลบอเงินอยูในพื้นท่ีท่ีถือวามีความเจริญกาวหนาทางการศึกษา การบริหารจัด การศึกษาอยใู นรูปแบบ “บวร” คอื บา น วดั และโรงเรยี น เกดิ การเก้อื กลู กนั ระหวางโรงเรยี น ทั้งครู และนกั เรยี น ใหค วามสำคญั ในกิจกรรมของวัดในแตล ะหมู โดยเฉพาะกจิ กรรมตามประเพณี กิจกรรม สาธารณะประโยชน เปน ตน วดั เปนสถานที่ใหก ารอุปถมั ภโรงเรยี น เชน สถานท่เี รียน สงพระสงฆใ ห ความรูด า นศาสนาตามความเหมาะสม

19 2.8 ขอมลู ดา นการสาธารณสขุ 2.8.1 บริการสาธารณสขุ ในตำบล ในเขตพ้ืนท่ีองคก ารบรหิ ารสวนตำบลบอ เงนิ มสี ถานีอนามยั จำนวน 2 แหง ไดแก 1) โรงพยาบาลสงเสรมิ สขุ ภาพตำบลบอเงนิ 2) สถานีอนามัยเฉลมิ พระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี ตำบลบอ เงนิ บุคลากรทางการแพทยที่ปฏิบัติหนา ที่ในสถานีอนามยั ตำบลท้ัง 2 แหง ในเขตองคการ บริหารสวนตำบลบอเงนิ 1) เจาพนกั งาน/เจาหนาท่ีสาธารณสขุ ชมุ ชน จำนวน 13 คน 2) อาสาสมคั รสาธารณสขุ มลู ฐาน จำนวน 77 คน 2.8.2 บทบาทของอาสาสมคั รสาธารณสุขประจำหมูบาน (อสม.) ทุก ๆ หมูบานในตำบลบอเงิน มีอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมูบาน (อสม.) ในการ ใหบริการประชาชน การทำงานของ อสม. มีวิธีการแบงจำนวนครัวเรือนรับผิดชอบ เพื่อใหสามารถ วเิ คราะหและเขาถงึ ดา นสขุ ภาพไดง ายขึน้ โดยเนนการดูแลผูส งู อายุ สขุ ภาวะชมุ ชน การเฝา ระวังโรค ระบาด ผปู วยตดิ เตยี ง และโรคเอดส เปนตน การทำงานของ อสม. ผนู ำชมุ ชนใหค วามสำคญั และโดย สวนใหญผ ูนำชมุ ชนเปน อสม. ดว ย 2.8.3 โรคท่ีชาวบานเปน กันมาก ประชาชนสว นใหญใ นชมุ ชนทีอ่ ยูบานเปนกลุม ผูสูงอายุ ดงั นนั้ โรคท่ีพบ คือ โรคความดัน โลหิตสูง โรคเบาหวาน และในรอบป 2562 พบโรคไขเลือดออก และโรคปากเทาเปอยในเด็ก การระบาดของโรคทง้ั 2 ไมม ีความรุนแรง ซง่ึ จัดอยใู นกลุมการเฝาระวัง 2.9 ขอมลู ดา นศาสนา วัฒนธรรม ความเชือ่ และการสันทนาการ 2.9.1 ชื่อวัดในตำบล ความเปนมาจำนวนพระภิกษุ สามเณรเสนาสนะ การปกครองคณะ สงฆ 1) วัดเจดียหอย (หมู 4) เปนการคนพบของ พระครูสุนทรคุณธาดา (หลวงพอทองกลงึ สุนทโร) ที่ทานไดซื้อที่ดนิ แปลงนี้จำนวน 113 ไร เปนเงิน 1,300,000 บาท (หนึ่งลานสามแสนบาท ถวน) โดยบิดาของทานเปนผูบริจาคเงินซื้อที่ดินถวายใหเพื่อสรางวัด จากนั้นทานไดจางคนมาขุด สระน้ำเพื่อใชน้ำ ขณะที่ขุดไปประมาณ 18 วัน ความลึกประมาณ 6 เมตร ไดคนพบเปลือกหอย นางรมยกั ษจำนวนมากมาย ผูคนจากทุกสารทิศทท่ี ราบขา วแตกต่ืนกันมาดมู ากมาย หลวงพอ ทองกลงึ ทา นไดนำเปลอื กหอยนางรมขึน้ มาเรยี งเปน รูปเจดยี  และไดสรา งวัดข้นึ ในบรเิ วณพืน้ ทน่ี นั้ และไดต้ังชื่อ วา “วัดเจดยี ห อย” ภายในบรเิ วณวดั มีสถานท่ที อ งเทยี่ วทน่ี าสนใจ เชน สวนสมนุ ไพรวา นยา หองอบ สมุนไพร พิพิธภัณฑพื้นบาน เปนที่รวบรวมของเกาล้ำคาเปนจำนวนมาก และมีศูนยบริการ นักทอ งเทยี่ วเชิงเกษตรเพ่อื การบริการนักทอ งเท่ียว

20 ภาพที่ 2 วดั เจดียหอย 2) วัดบอ เงนิ (หมู 1) มตี น ตะเคยี นศักด์สิ ิทธิ์ ประชาชนจากทุกพ้นื ทีท่ ง้ั ในจงั หวดั ปทุมธานี และจงั หวดั ใกลเ คียง นิยมมากราบไหวบชู าเพื่อโชคลาภ ภาพที่ 3 ตนตะเคียนภายในวดั บอ เงิน

21 3) วัดลำมหาเมฆ (หมู 5) เปน พน้ื ทส่ี วนกลางในการจดั ประเพณีกวนกาละแม ภาพท่ี 4 วัดลำมหาเมฆ 2.9.2 บทบาทของวัดในดา นการเผยแผศาสนาพิธีกรรม ความเชื่อ และการพฒั นาชมุ ชนใน ระดับตำบล 1) วดั เจดียห อย (หมู 4) ไดแบงพ้นื ท่ีของวดั เพือ่ สรา งโรงเรยี นสนุ ทโรเมตตาประชาสรรค 2) วัดบอเงิน (หมู 1) ไดแบงพื้นที่ของวัดเพื่อสรางโรงเรียนวัดบอเงิน และโรงพยาบาล สงเสรมิ สขุ ภาพตำบลบอ เงิน 3) วดั ลำมหาเมฆ (หมู 5) ไดแ บง พ้ืนทีข่ องวัดเพื่อทำกิจกรรมประเพณกี วนกาละแม 2.9.3 ขนบธรรมเนียม ประเพณีกีฬา และสันทนาการพ้ืนบาน อาทิเชน การละเลนพื้นฐาน และดนตรพี ื้นบาน - 2.9.4 อิทธิพลศาสนา วัฒนธรรม และความเช่ือตอชีวิตความเปนอยูข องชาวบานตอชมุ ชน ในระดบั ตำบล 1) ผูนับถือศาสนาพุทธ รอยละ 99.9 ของจำนวนประชากรทั้งหมดในเขตองคการ บรหิ ารสว นตำบล มวี ดั 4 แหง ไดแ ก วดั บอ เงิน วัดเจดียหอย วดั ลำมหาเมฆ และวดั สวุ รรโณภาส 2) ผูนับถือศาสนาอิสลาม รอยละ 0.01 ของจำนวนประชากรทั้งหมดในเขตองคการ บรหิ ารสวนตำบลบอ เงิน

22 2.10 ขอ มลู ดา นเศรษฐกิจ 2.10.1 การประกอบอาชีพหลัก อาชพี รองของชาวบาน ประชาชนสวนใหญประกอบอาชีพรับจาง สวนการประกอบอาชีพเกษตรกรรม จะมี เปน สว นนอ ยตามชมุ ชนรอบนอก ไดแก การทำนา ทำสวน ผลผลิตทางการเกษตรทีส่ ำคญั ไดแก ขาว เปนตน สถานประกอบการดานพาณิชยกรรมในเขตพื้นที่องคการบริหารสวนตำบลบอเงิน ประกอบดวย - สถานีบรกิ ารน้ำมนั (ปม หลอด) 10 แหง - โรงงานอตุ สาหกรรม 14 แหง - สถานีบรกิ ารภาคพนื้ ดนิ ไทยคม 1 แหง - รานคาทัว่ ไป 57 แหง - บา นเชา 5 แหง 2.10.2 ตลาดสำหรับผลผลิตระบบการแลกเปล่ยี นสิ่งของภายในและภายนอกตำบล 1) ภายในตำบล มตี ลาดนัดชุมชนท่เี ปนสถานที่ในการพบปะ แลกเปลี่ยนสินคาทกุ ชนิด 2) ภายนอกตำบล ประชาชนจะนำผลผลิตไปจำหนายตามตลาดในจังหวัดปทุมธานี ตลาดชุมชน ตามหา งสรรพสนิ คา และตลาดไท 2.10.3 ปญหาทางดา นการทำมาหากนิ ขาดเงินทนุ แหลง น้ำ ทท่ี ำกนิ ภัยธรรมชาติ การบกุ รุกทดี่ นิ สาธารณะ ปาสงวนแหง ชาติ - เนื่องจากในพน้ื ทตี่ ำบลบอเงินไมม ีแหลงน้ำทมี่ นุษยสรางข้ึน เชน แกมลิง อางเก็บ น้ำ ทำใหตองอาศัยจากน้ำฝนตามธรรมชาติที่ตกและสะสมไวในลำคลองเทานั้น หากเกิดภาวะแหง แลง แหลงน้ำตามธรรมชาตอิ าจไมเ พยี งพอตอ การทำการเกษตร 2.10.4 สภาวะทางเศรษฐกจิ ในตำบล และกลมุ เปาหมาย รวมทัง้ ความคดิ เปนของชาวบาน ตอสภาพเศรษฐกิจภายในและภายนอกตำบล ขอเสนอแนะของชาวบานตอการแกไขปญหา เศรษฐกิจ - มกี ารสง เสริมการเกษตรเพ่ือลดรายจา ย 2.10.5 บทบาทของกลมุ เศรษฐกิจในชมุ ชน การรวมกลมุ ของประชาชนในตำบลบอ เงิน จะรวมกลมุ ตามความสนใจและความถนัด เฉพาะของแตละคน รวมกันทำผลิตภัณฑตาง ๆ เพื่อนำไปจำหนาย ซึ่งผลิตภัณฑของบางหมูบานได

23 นำไปจำหนา ยในตลาดชมุ ชน เชน หมู 7 ไดร บั ทำขนมหวานตามออเดอรเพ่อื นำไปจำหนายที่โรงงาน บรเิ วณใกลเ คยี ง เปนตน 2.11 ขอมลู ดา นการเมืองและการปกครองทอ งถนิ่ 2.11.1 โครงสรางการปกครองของตำบลและหมูบ าน (ชื่อฝายปกครอง ผูนำกลุมหรือคุม บา น) โครงสรางการบรหิ ารงานในชุมชนแบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนงานปกครอง และ สว นงานบริการจัดการ 1) สว นงานปกครอง เปนงานดา นอำเภอ บรหิ ารจดั การผา น กำนัน ผใู หญบ า น เพ่อื ให ชุมชนเกดิ ความเขม แข็งโดยบรู ณาการทำงานรว มกบั ดานบริหารจัดการ 2) สวนงานบริหารจดั การ เปนงานขององคก ารบรหิ ารสว นตำบลบอ เงนิ บรหิ ารจดั การ งบประมาณในการพัฒนาตำบลบอเงินทุก ๆ ดา น โดยมีนายกองคการบรหิ ารสวนตำบลเปนผูกำหนด นโยบาย ระดบั หมูบานมีสมาชกิ องคก ารบริหารสว นตำบล 2 คน ในการพัฒนาชุมชนซ่งึ ทำงานรว มกับ ผใู หญบ า นและผูนำชุมชน 2.11.2 องคกรหรอื กลุม ทางการ และไมท างการ ตำบลบอเงิน มีกลุมกำนัน ผูใหญบานที่มีความเขมแข็ง ซึ่งทำงานรวมกับองคการ บริหารสวนตำบล (อบต.) อำเภอ อาสาสมัครสาธารณสขุ ประจำหมูบา น (อสม.) 2.11.3 ระดบั การมสี วนรว มของสมาชกิ ชุมชนในดา นการคดิ และการตดั สินใจในเรอื่ งตาง ๆ ของตำบลและหมูบ า น ประชาชนในชุมชนตำบลบอเงินไมคอยใหความรวมมือในการกำหนดนโยบายระดับ หมูบ านและตำบล รวมกบั กำนัน ผูใหญบา น แกนนำชุมชน และ องคก ารบริหารสว นตำบล (อบต.)

24 สว นท่ี 3 ผลการวเิ คราะหศักยภาพ ปญหา ความตอ งการ และประเด็นการพัฒนาเชิงพนื้ ท่ี การวเิ คราะหช ุมชนดำเนินการโดยอาศัยขอมูลทุติยภมู ทิ ่ีรวบรวมจากฐานขอมูลแผนพัฒนา ยุทธศาสตรจังหวัดปทุมธานี แผนพัฒนาอำเภอลาดหลุมแกว แผนพัฒนาทองถิ่นองคการบริหาร สวนตำบลบอเงิน สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอลาดหลุมแกว และการสืบคนจากสื่อออนไลนตาง ๆ และดำเนินการเก็บขอมูลปฐมภูมิจากการจัดเวทีประชุมผูนำชุมชน การสัมภาษณรายคนและกลุม ในพ้ืนทต่ี ำบลบอเงิน และผูม ีสวนไดเสยี นำขอ มูลทีไ่ ดป ระมวลผล สังเคราะหผล แบง เปนดานดงั น้ี 3.1 ศกั ยภาพในการพฒั นาตำบลบอ เงิน อำเภอลาดหลุมแกว จงั หวัดปทุมธานี 1) หมทู ่ี 1 1.1) ดา นทรพั ยากรมนษุ ย ไมมี 1.2) ดานภาคีเครอื ขายในพ้ืนที่ กลมุ อาสาสมคั รสาธารณสุขประจำหมูบา น (อสม.) สามารถนำไปสกู ารพฒั นาดา นการ ดูแลผูสงู อายุ สงเสรมิ สุขภาพคนในชุมชน 1.3) ทุนทางสงั คมและทุนทางวฒั นธรรม วัดบอเงิน ทส่ี ามารถนำไปสพู ฒั นาดานการทองเทยี่ วชุมชน 1.4) ทนุ ทางเศรษฐกจิ และการคา ขาย กลมุ ออมทรัพย สามารถนำไปสูพัฒนาดานแหลงทุนและการจดั การทุนในชมุ ชน 1.5) ทนุ ทางทรพั ยากรธรรมชาติ ไมมี 1.6) ดา นจดั การส่งิ แวดลอ ม ไมมี 1.7) ดา นองคความรู ไมม ี 1.8) ดา นวตั ถุดบิ ไมม ี 1.9) ดา นผลิตภัณฑชุมชน ไมมี 2) หมูที่ 2 2.1) ดา นทรัพยากรมนุษย ไมม ี

25 2.2) ดา นภาคีเครอื ขายในพืน้ ท่ี - กลมุ ออมทรัพย สามารถนำไปสพู ัฒนาดา นแหลงทนุ และการจัดการทุนในชมุ ชน - กลุมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมูบ า น (อสม.) สามารถนำไปสูก ารพัฒนาดาน การดแู ลผูสงู อายุ สงเสริมสขุ ภาพคนในชุมชน 2.3) ทุนทางสงั คมและทนุ ทางวัฒนธรรม ไมม ี 2.4) ทุนทางเศรษฐกจิ และการคา ขาย ไมม ี 2.5) ทนุ ทางทรพั ยากรธรรมชาติ ไมม ี 2.6) ดานจดั การสงิ่ แวดลอม ไมมี 2.7) ดานองคค วามรู ไมม ี 2.8) ดา นวัตถุดบิ ไมม ี 2.9) ดานผลิตภณั ฑชมุ ชน ไมมี 3) หมทู ่ี 3 3.1) ดา นทรพั ยากรมนษุ ยม ี ไมมี 3.2) ดานภาคเี ครือขา ยในพื้นที่ - กลุมออมทรพั ย สามารถนำไปสูพ ัฒนาดานแหลง ทนุ และการจัดการทุนในชมุ ชน - กลุมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมูบ า น (อสม.) สามารถนำไปสูการพัฒนาดาน การดูแลผูสงู อายุ สง เสริมสุขภาพคนในชมุ ชน 3.3) ทนุ ทางสังคมและทนุ ทางวฒั นธรรม ไมม ี 3.4) ทนุ ทางเศรษฐกิจและการคา ขาย ไมมี 3.5) ทนุ ทางทรพั ยากรธรรมชาติ ไมมี 3.6) ดา นจัดการส่งิ แวดลอม ไมม ี 3.7) ดา นองคความรู ไมม ี

26 3.8) ดา นวัตถุดิบ ไมม ี 3.9) ดา นผลติ ภัณฑช ุมชน ไมมี 4) หมทู ่ี 4 4.1) ดานทรพั ยากรมนษุ ย คุณครูสราวุฒิ สินธโร (ครูตอง) โรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค (ศูนยเรียนรู เศรษฐกิจพอเพียง) แกนนำ/ปราชญชาวบานเรื่องเกษตรพอเพียง สามารถนำไปสูพัฒนาดานการ ถา ยทอดองคค วามรูใหกับคนในชมุ ชน และคนนอกชุมชน รวมทงั้ สถานศึกษาที่มีความสนใจทางดาน เกษตร ขยายการตลาดเพ่ือสงออกผลติ ภัณฑ 4.2) ดานภาคีเครอื ขายในพน้ื ที่ กลมุ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมูบา น (อสม.) สามารถนำไปสกู ารพฒั นาดานการ ดแู ลผสู งู อายุ สงเสรมิ สขุ ภาพคนในชมุ ชน 4.3) ทุนทางสงั คมและทนุ ทางวฒั นธรรม - วัดเจดยี หอย - โรงเรยี นสุนทโรเมตตาประชาสรรค สถานศึกษาทีม่ กี ารวางพ้ืนทีภ่ ายในใหเ ปนแหลง เรียนรูทางการเกษตร 4.4) ทุนทางเศรษฐกิจและการคา ขาย ไมม ี 4.5) ทุนทางทรพั ยากรธรรมชาติ ไมมี 4.6) ดานจดั การสงิ่ แวดลอม ไมมี 4.7) ดา นองคความรู การเกษตรตามแนวพระราชดำริ 4.8) ดา นวัตถุดิบ ไมม ี 4.9) ดานผลติ ภัณฑชมุ ชน ไมมี 5) หมทู ่ี 5 5.1) ดา นทรัพยากรมนุษย - คุณคะนึง เพไร (ผใู หญบ าน) แกนนำ/ปราชญชาวบา น เรือ่ งการกวนกาละแม ซงึ่ เปน กจิ กรรมหนึ่งในประเพณสี งกรานต สามารถนำไปสพู ฒั นาดา นการสบื ทอดภูมปิ ญ ญาใหกบั ชุมชนรนุ หลงั ไดสืบทอดและสานตอ ประเพณกี วนกาละแม ทสี่ อ่ื ถึงความสามคั คขี องคนในชมุ ชน

27 - คณุ คะนึง เพไร (ผใู หญบ า น) แกนนำ/ปราชญชาวบาน เรือ่ งการตีกลองยาว สามารถ นำไปสูพัฒนาดา นการอนรุ ักษศ ิลปะการแสดงของไทย เรือ่ งกลองยาว ใหกบั เยาวชนไดสบื ทอดและ สานตอ สามารถเปนกจิ กรรมเพือ่ สรา งอาชีพใหก ับเยาวชนได 5.2) ดานภาคีเครือขายในพ้ืนที่ - กลมุ ออมทรพั ย สามารถนำไปสูพฒั นาดา นแหลงทนุ และการจัดการทนุ ในชุมชน - กลมุ กองทุนแมข องแผนดิน (กรมการพฒั นาชมุ ชน) สามารถนำไปสูพัฒนาดา นแหลง ทุนและการจดั การทนุ ในชุมชน - กลุมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมูบาน (อสม.) สามารถนำไปสูก ารพัฒนาดาน การดแู ลผูสูงอายุ สง เสรมิ สขุ ภาพคนในชุมชน 5.3) ทนุ ทางสงั คมและทุนทางวัฒนธรรม วัดลำมหาเมฆ ท่ีสามารถนำไปสูพฒั นาดา นการทองเท่ยี วชมุ ชน 5.4) ทุนทางเศรษฐกจิ และการคา ขาย ไมมี 5.5) ทนุ ทางทรัพยากรธรรมชาติ ไมมี 5.6) ดา นจดั การส่ิงแวดลอ ม ไมม ี 5.7) ดานองคค วามรู ไมม ี 5.8) ดานวตั ถุดิบ ไมมี 5.9) ดานผลิตภณั ฑช ุมชน ไมม ี 6) หมทู ่ี 6 6.1) ดานทรพั ยากรมนษุ ยมี คุณปรีชา ยนตอยู (ผูใหญบาน) แกนนำ/ปราชญชาวบานเรื่องปุยอินทรีย สามารถนำไปสู พัฒนาดานดา นการถา ยทอดองคความรูใหก บั คนในชมุ ชน และคนนอกชมุ ชน รวมทง้ั สถานศึกษาที่มี ความสนใจทางดานปยุ อนิ ทรีย สามารถนำไปสรา งอาชพี ได 6.2) ดา นภาคีเครือขายในพน้ื ที่ - กลมุ ออมทรพั ย สามารถนำไปสพู ฒั นาดานแหลงทุนและการจัดการทนุ ในชุมชน - กลุมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมูบาน (อสม.) สามารถนำไปสูการพฒั นาดาน การดแู ลผสู งู อายุ สงเสรมิ สุขภาพคนในชุมชน - กลุมออมทรพั ยผใู ชนำ้ (สถาบนั การเงิน)

28 6.3) ทนุ ทางสังคมและทุนทางวัฒนธรรม คุณปรีชา ยนตอยู (ผูใหญบาน) แกนนำกลุมอาชีพน้ำพริก สามารถนำไปสูพัฒนาดา น กลุมอาชีพท่ีสรา งรายไดจ ากอาชีพนำ้ พรกิ 6.4) ทนุ ทางเศรษฐกจิ และการคา ขาย ไมมี 6.5) ทุนทางทรพั ยากรธรรมชาติ ไมมี 6.6) ดานจดั การส่งิ แวดลอม ไมมี 6.7) ดา นองคค วามรู ไมม ี 6.8) ดานวตั ถุดิบ ไมมี 6.9) ดา นผลติ ภณั ฑช มุ ชน ไมมี 7) หมทู ่ี 7 7.1) ดา นทรัพยากรมนุษยมี คุณละออง ปนโพธิ์ ปราชญช าวบา นเรอ่ื งการตัดกระดาษไทย สามารถสามารถนำไปสู พัฒนาดา นดานการถา ยทอดองคความรูใหก บั คนในชมุ ชน และคนนอกชมุ ชน 7.2) ดา นภาคเี ครอื ขายในพ้ืนท่ี - กลุมออมทรพั ย สามารถนำไปสพู ฒั นาดานแหลงทนุ และการจัดการทนุ ในชุมชน - กลมุ กองทุนแมของแผน ดนิ (กรมการพฒั นาชุมชน) สามารถนำไปสูพฒั นาดานแหลง ทุนและการจดั การทุนในชุมชน - กลุมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมูบ าน (อสม.) สามารถนำไปสูการพัฒนาดาน การดูแลผสู งู อายุ สงเสรมิ สุขภาพคนในชุมชน 7.3) ทนุ ทางสงั คมและทุนทางวัฒนธรรม ไมม ี 7.4) ทนุ ทางเศรษฐกจิ และการคา ขาย คุณสมบญุ แสนสน แกนนำ/กลุมอาชีพขนมไทย สามารถนำไปสูพัฒนาดานการจัดต้ัง กลุม วสิ าหกิจขนมไทย ขยายตลาดทางการคา เพิ่มรายไดใ หก บั ชุมชน 7.5) ทนุ ทางทรัพยากรธรรมชาติ ไมม ี 7.6) ดานจัดการส่งิ แวดลอม ไมมี

29 7.7) ดา นองคความรู ไมมี 7.8) ดานวัตถุดิบ ไมมี 7.9) ดา นผลติ ภณั ฑชุมชน ไมม ี 3.2 แผนทีแ่ สดงศักยภาพดา นตา งๆ ของแตละหมบู า นในตำบล จากการวิเคราะหจากศกั ยภาพชุมชนตำบลบอเงิน ทั้ง 7 หมูบาน สามารถสรุปศักยภาพชุมชน ดังภาพ ภาพท่ี 5 ศกั ยภาพชุมชนตำบลบอ เงิน ทงั้ 7 หมบู าน

30 3.3 ปญหาและความตอ งการในพน้ื ทตี่ ำบลบอ เงิน อำเภอลาดหลมุ แกว จงั หวดั ปทมุ ธานี 1) ดานทรพั ยากรมนษุ ย หมูท ่ี 1-7 งบประมาณสนับสนนุ ผพู ิการ ผปู ว ยติดเตยี ง 2) ดานภาคเี ครือขา ยในพ้ืนท่ี หมูที่ 1-7 การสนับสนุนตอยอดกองทนุ หมูบ า น 3) ดานทนุ ทางสงั คมและทุนทางวฒั นธรรม หมทู ่ี 1-7 สภาพชมุ ชนตำบลบอ เงินเปนสังคมเมอื งผสม มที ั้งคนวัยทำงานและผสู ูงอายุ ซ่ึง คนวยั ทำงานมักออกไปทำงานนอกพนื้ ทช่ี ุมชนตนเอง เหลือแตกลุมผสู ูงอายุ ทำใหเ ปนอุปสรรคในเรอ่ื ง ของการขบั เคล่ือนกิจกรรมและเศรษฐกิจ หมูที่ 5 งบประมาณเร่อื งบำรุง ซอมแซมกลองยาว หมูท่ี 1, 5, 7 งบประมาณเร่ืองประเพณกี วนกาละแม 4) ดา นทนุ ทางเศรษฐกิจและการคา ขาย หมูที่ 1-7 ราคาขาวตกต่ำ เนอ่ื งจากตนทุนการผลติ สงู เกนิ ไป หมูท่ี 1-7 งบประมาณสง เสริมอาชพี หมทู ี่ 7 งบประมาณสนบั สนนุ กลมุ ขนมไทย 5) ดานทุนทางทรัพยากรธรรมชาติ หมูท่ี 1-7 น้ำมีปญหาเฉพาะหนา แลง 6) ดา นจัดการสิ่งแวดลอม หมทู ่ี 1-7 สภาพดินของชมุ ชนตำบลบอ เงิน มปี ญหาเร่ืองดินเปรี้ยว 7) ดานองคค วามรู ไมม ี 8) ดา นวตั ถุดบิ ไมมี 9) ดา นผลติ ภณั ฑช มุ ชน ไมม ี

31 3.4 ประเด็นการพัฒนาเชงิ พ้นื ที่ตำบลบอเงนิ อำเภอลาดหลุมแกว จังหวดั ปทุมธานี การกำหนดประเดน็ การพฒั นา วเิ คราะหจ ากศกั ยภาพชุมชน ปญ หาและความตอ งการของชุมชน ตำบลบอเงิน ทั้ง 7 หมูบาน สามารถสรุปศักยภาพชุมชน ประเด็นการพัฒนาได 5 ประเด็นหลัก 9 ประเด็นยอ ย ดงั น้ี 3.4.1 ดา นเศรษฐกจิ 1) ศนู ยเ รยี นรเู กษตรพอเพียง โรงเรียนสนุ ทโรเมตตาประชาสรรค ดำเนินการหลกั โดยโรงเรยี นสนุ ทโรเมตตาประชาสรรค กลุมเปาหมาย จำนวน 20 คน 2) พฒั นาผลิตภณั ฑ บรรจุภณั ฑแ ละตราสินคา ดำเนนิ การหลกั โดยโรงเรยี นสุนทโรเมตตาประชาสรรค กลมุ เปา หมาย จำนวน 20 คน 3) แนวทางการสง เสริมการตลาด ดำเนินการหลักโดยโรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค กลุมเปาหมาย จำนวน 20 คน 3.4.2 ดา นสังคม 1) กิจกรรมเพ่มิ รายไดล ดรายจา ย ดำเนินการรว มกนั ท้งั หมู 1 – 7 กลมุ เปาหมาย จำนวน 50 ครวั เรือน 3.4.3 ดา นสิง่ แวดลอม 1) กิจกรรมรักษนำ้ ดำเนนิ การหลกั โดยโรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค กลุมเปา หมายจำนวน 3 คน ดำเนนิ การรว มกนั ท้ังหมู 1 – 7 กลมุ เปา หมาย จำนวน 20 คน 3.4.4 เสรมิ ศกั ยภาพกลุมและครวั เรือน 1) จัดตั้งคณะทำงานโรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรคเกษตรพอเพียง เพื่อเพิ่ม ศกั ยภาพใหกับกลุมเปา หมาย ดำเนินการหลักโดยโรงเรยี นสุนทโรเมตตาประชาสรรค ประกอบดวย ผูอำนวยการ โรงเรยี น คุณครู เจา หนา ที่ แกนนำนักเรยี น รวมถงึ ผปู กครอง กลมุ เปาหมาย จำนวน 20 คน เครือขายภายใน คอื แกนนำชมุ ชน หมู 1 – 7 กลมุ เปา หมาย จำนวน 20 คน เครอื ขายภายนอก คอื แกนนำชมุ ชนใกลเคยี งและพื้นทอ่ี ่นื ๆ กลุมเปา หมาย จำนวน 20 คน 3.4.5 สรางผนู ำการเปลย่ี นแปลง 1) กจิ กรรมสรา งเครือขา ย ทง้ั ภายในและภายนอก โดยการสรางกลุมภาคีเครอื ขา ยเพอ่ื ขับเคลื่อนงานพฒั นาศูนยเรียนรูเกษตรพอเพียง ณ โรงเรยี นสุนทโรเมตตาประชาสรรค

32 ดำเนินการหลักโดยโรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค ประกอบดวย ผูอำนวยการ โรงเรียน คุณครู เจา หนา ที่ แกนนำนักเรียน รวมถงึ ผูปกครอง กลมุ เปาหมาย จำนวน 20 คน เครือขายภายใน คือ แกนนำชมุ ชน หมู 1 – 7 กลุมเปา หมาย จำนวน 20 คน เครอื ขายภายนอก คือ แกนนำชมุ ชนใกลเคยี งและพื้นทีอ่ น่ื ๆ กลมุ เปาหมาย จำนวน 20 คน 2) กิจกรรมเผยแพรองคความรู ดานการเกษตร ดำเนินการหลักโดยโรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค ประกอบดวย ผูอำนวยการ โรงเรยี น คุณครู เจา หนา ท่ี แกนนำนักเรยี น รวมถงึ ผูปกครอง กลุม เปาหมาย จำนวน 20 คน เครือขายภายใน คือ แกนนำชมุ ชน หมู 1 – 7 กลุม เปา หมาย จำนวน 20 คน เครือขา ยภายนอก คือ แกนนำชมุ ชนใกลเคียงและพนื้ ท่ีอ่ืน ๆ กลุมเปา หมาย จำนวน 20 คน 3) กิจกรรมนักเรียนจิตอาสาเกษตรพอเพียง ดำเนินการหลักโดยโรงเรยี นสุนทโรเมตตาประชาสรรค ประกอบดวย ผูอำนวยการ โรงเรียน คณุ ครู เจาหนา ท่ี แกนนำนักเรียน รวมถงึ ผปู กครอง กลมุ เปาหมาย จำนวน 20 คน เครือขายภายใน คอื แกนนำชมุ ชน หมู 1 – 7 กลุมเปา หมาย จำนวน 20 คน เครือขายภายนอก คอื แกนนำชมุ ชนใกลเ คยี งและพ้นื ท่อี น่ื ๆ กลมุ เปา หมาย จำนวน 20 คน

33 สวนที่ 4 รปู แบบการพฒั นาชมุ ชนนวัตกรรม จากขอ มูลสรุปประเด็นการพัฒนาทง้ั 5 ประเด็นหลัก บางประเดน็ สามารถดำเนินการไดแบบ เรง ดว นบางประเด็นมหาวิทยาลยั ไมส ามารถดำเนินการได สามารถนำเสนอตอ ใหหนว ยงานภาครัฐใน ภาคเี ครือขา ยพิจารณาดำเนินตามกรอบหนวยงานเทา นั้น ในสวนที่มหาวิทยาลยั ดำเนินตอ ได จดั ทำใน รปู แบบการพฒั นาชมุ ชนนวัตกรรมท่มี ีทงั้ หมด 6 ประเด็น ดังน้ี 1. สรา งผนู ำการเปลย่ี นแปลง 2. พฒั นาจติ อาสา เพิ่มการมสี ว นรวมพัฒนา 3. ครวั เรอื นพอเพียง 4. เกษตรปลอดภัย 5. วิสาหกิจชมุ ชนเขมแข็ง 6. สง่ิ แวดลอ มดี ชมุ ชนสวยงาม การพัฒนาชุมชนตำบลบอเงินสามารถดำเนินการตามรูปแบบการพัฒนาชุมชนนวัตกรรมโดยมุงเนน การใชวสิ าหกิจชุมชนเขมแขง็ นำการพัฒนาและขยายผลพฒั นาตอ ในประเดน็ อ่ืน ๆ ดังภาพ ภาพที่ 6 รปู แบบการพฒั นาชุมชนนวัตกรรม ตำบลบอ เงนิ

34 ภาพที่ 7 ชุมชนนวตั กรรมเกษตรปลอดภัย ตำบลบอ เงิน อำเภอลาดหลุมแกว จงั หวดั ปทุมธานี จากภาพที่ 6 สรุปไดวาการดำเนินงานโครงการยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนและทองถิ่น สิง่ แวดลอ ม และวัฒนธรรม มหาวทิ ยาลัยสามารถดำเนินการไดทั้งหมด 6 ประเด็นตามรายละเอยี ดใน ภาพ เพื่อมุงเนนการสรางผูนำในการพัฒนาที่เรียกวา “นวัตกรชุมชน” สรางการเปลี่ยนแปลงผา น กิจกรรมสรางการเรยี นรจู ิตอาสาเพอ่ื ถายทอดประสบการณจากผูสรางการเปล่ยี นแปลงชุมชนจากรุน สูรุน เพอ่ื สงเสรมิ คนรนุ ใหมม สี ว นรว มพัฒนาชุมชน สงเสรมิ การพฒั นาชุมชนนวัตกรรมเกษตรปลอดภยั ตำบลบอเงนิ ใน 3 มิติ ดงั น้ี (ภาพท่ี 7) 1. มิตกิ ารพฒั นาเศรษฐกจิ ไดแก ศนู ยเ รยี นรเู กษตรพอเพยี ง (หมู 4 โรงเรยี นสนุ ทโรเมตตา ประชาสรรค) พัฒนาผลิตภัณฑ บรรจุภัณฑ และตราสินคา รวมไปถึงแนวทางการสงเสริมการตลาด (หมู 4 โรงเรียนสนุ ทโรเมตตาประชาสรรค และหมู 7 กลมุ ขนมไทย) 2. มิติการพัฒนาสังคม ไดแก กิจกรรมเพ่มิ รายได ลดรายจาย (ทุกหมูในตำบลบอเงนิ ) 3. มิติการพัฒนาสิ่งแวดลอม ไดแก กิจกรรมรักษน้ำ (หมู 4 โรงเรียนสุนทโรเมตตาประชา สรรค)