หน่วยที่3การสุ่มตัวอย่าง

การส่มุ ตวั อย่าง(Sampling Data)

การส่มุ ตวั อย่าง :การให้ได้มาซ่ึงกล่มุ ตวั อย่างท่ีมีความเป็นตวั แทนเพื่อใช้ศึกษาขอ้ มลู แทนประชากร

ประชากร : กลมุ่ ของขอ้ มลู หรอื สง่ิ ต่าง ๆ ท่ตี อ้ งการศึกษาทง้ั หมดอาจจะเป็นคน สตั ว์ สง่ิ ของ เหตกุ ารณ์ ปรากฏการณ์หรอืพฤตกิ รรมต่าง ๆ และอาจจะเป็นประชากรท่นี ับไดห้ รอื นับไม่ได้ เช่นตอ้ งการศกึ ษารายจา่ ยเฉลย่ี ต่อเดือนของพนกั งานบรษิ ทั AAA ในท่นี ้ีประชากรคอื พนกั งาน บ.AAA ทง้ั หมด

สาหรบั การดาเนินการเกบ็ ขอ้ มูล จะพบว่าการเกบ็ ของมลู จากทุก หน่วยใน ประชากรน้นั ทาไดย้ าก เสยี คา่ ใชจ้ า่ ยมากและอาจไม่จาเป็น เพราะ การเกบ็ ขอ้ มูลจากตวั อยา่ งกอ็ าจใหผ้ ลท่ใี กลเ้ คยี งกบั การเกบ็ ขอ้ มูล จากทกุ ๆ หน่วยประชากรได้ ทง้ั ใหป้ ระโยชนใ์ นเร่อื งความสะดวก และประยดั คา่ ใชจ้ า่ ยดว้ ย ดงั น้นั จงึ นิยมใชต้ วั อย่างเป็นตวั แทน ของประชากร

ค่าพารามิเตอร์ : คา่ อนั แทจ้ รงิ ของประชากรท่ที าได้ โดยวิธกี าร ทางสถติ ิ เพอ่ื อธบิ ายถงึ ลกั ษณะต่าง ๆ ของประชากร เป็น คา่ คงท่ี นิยมใชส้ ญั ลกั ษณ์อกั ษรกรกี แทนค่าพารามเิ ตอร์ ตา่ ง ๆ เช่นคา่ เฉลย่ี (mean) ใชส้ ญั ลกั ษณ์ µ อา่ นว่า มวิ 2คา่ ความแปรปรวน (Variance) ใชส้ ญั ลกั ษณ์ ϭ อา่ นวา่ ซกิ มา กาลงั สองค่าสมั ประสทิ ธ์ิสหสมั พนั ธ์ ใชส้ ญั ลกั ษณ์ ⍴ อา่ นวา่ โร

1. ประหยดั คา่ ใชจ้ า่ ยในการจา้ งพนกั งานเกบ็ ขอ้ มูลและค่าใชจ้ า่ ย ของอปุ กรณ์ตา่ ง ๆ ท่ใี ชใ้ นการเกบ็ ขอ้ มลู เน่ืองจากปรมิ าณของ ขอ้ มูลท่เี กบ็ และประมวลผลมจี านวนนอ้ ยลง2. ประหยดั เวลาในการเกบ็ ขอ้ มูล เน่ืองจากขอ้ มลู ท่ตี อ้ งเกบ็ มี ปรมิ าณไม่มาก เม่ือเทยี บกบั จานวนประชากรทง้ั หมด3. ไดข้ อ้ มลู ท่ที นั สมยั และใชป้ ระโยชน์ไดท้ นั เวลา เพราะเป็น การศึกษาเพยี งบางสว่ นของประชากรทาใหเ้ สยี เวลานอ้ ยกว่าการ เกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ทง้ั หมด และเวลาท่ใี ชใ้ นการประมวลผลก็ นอ้ ยกว่าทาใหไ้ ดผ้ ลลพั ธท์ ่ที นั สมยั

4. สามารถศึกษาวเิ คราะหล์ กั ษณ์หรอื ภาวะของประชากรท่กี าลงั ศึกษาไดล้ กึ และสมบูรณ์กวา่ การศึกษาขอ้ มูลจานวนมาก ๆ5. สามารถศึกษาคน้ ควา้ จากประชากรท่มี จี านวนมาก มคี วามเป็ นไปได้ เพราะการสมุ่ ตวั อย่างจะไดก้ ลมุ่ ตวั อย่างจานวนหน่ึง ซ่ึงเป็นตวั แทน ประชากร6. สามารถวเิ คราะหข์ อ้ มูลบางประเภทท่ไี ม่สามารถศึกษาไดท้ ง้ั หด เช่น การศึกษาประสทิ ธภิ าพของลูกกระสนุ7. ถา้ ทาการเลอื กตวั อย่างท่ดี แี ลว้ การศึกษาตวั อย่างจะใหผ้ ลท่ี เท่ยี งตรงมากกวา่ การศึกษาจากประชากรโดยตรง

1. หลกั การสมุ่ ตวั อย่าง 1.1 การสมุ่ ตวั อยา่ งแบบใสค่ นื 1.2 การสมุ่ ตวั อย่างแบบไม่ใสค่ นื2. วธิ กี ารสมุ่ ตวั อยา่ ง 2.1. การสมุ่ ตวั อย่างโดยไม่ใช่ความน่าจะเป็ น มีวธิ ีในการเลอื กตวั อย่าง ดงั น้ี ➢ การเลอื กตวั อย่างแบบบงั เอญิ เป็นการเลอื กหน่วยตวั อย่างให้ ครบจานวนโดยไม่มีกฏเกณฑ์ ➢ การเลอื กตวั อย่างแบบโควตา หรอื เลอื กโดยใชส้ ดั สว่ น เป็ นการ กาหนดกลมุ่ ตวั อย่างโดยอาศยั สดั สว่ นตามลกั ษณะของกล่มุ ตวั อย่างท่ตี อ้ งการศึกษา

➢ การเลอื กตวั อยา่ งแบบลกู โซ่ เป็นการเลอื กตวั อยา่ งโดยขน้ั แรกจะเลอื ก ตวั อยา่ งท่มี ลี กั ษณะพเิ ศษ แลว้ ถามตวั อย่างน้นั ใหช้ ่วยเสนอรายช่ือ ตวั อยา่ งท่มี ีลกั ษณะดงั กล่าวตอ่ ไปอกี➢ การเลอื กตวั อยา่ งเฉพาะเจาะจง เป็นการใชว้ จิ ารญาณของผูเ้ กบ็ ขอ้ มูลใน การกาหนดคา่ สงั เกตท่จี ะมาเป็นกลมุ่ ตวั อย่าง2.2 การสมุ่ ตวั ยา่ งโดยใชค้ วามน่าจะเป็ น เป็นการสมุ่ ตวั อยา่ งโดยใชค้ วามน่าจะ เป็นของแต่ละหน่วยประชากรท่จี ะไดร้ บั เลอื ก ซ่งึ จะเป็นไปในแบบการ สมุ่ แบบไม่เจาะจง สามารถแบง่ ไดด้ งั น้ี การสมุ่ ตวั อย่างแบบธรรมดา หรอื การสมุ่ ตวั อย่างแบบงา่ ย ประชากรทกุ หน่วยมสี ทิ ธ์ิไดร้ บั เลอื กเท่า ๆ กนั การสมุ่ ตวั อยา่ งแบบมรี ะบบ เป็นการสมุ่ ตวั อยา่ งแบบสมุ่ เป็ นช่วง ๆ

 การสมุ่ ตวั อย่างแบบแบ่งเป็นชน้ั ภมู ิ เป็นการสมุ่ ตวั อย่างแบบ แยกออกเป็นกลมุ่ พวก หรอื ชน้ั ตามวตั ถปุ ระสงคก์ ารศึกษา การสมุ่ ตวั อย่างแบบแบง่ กลมุ่ เป็นการสมุ่ ตวั อย่างจากประชากร ท่รี วมอยู่กนั เป็นกลมุ่ ๆ ลกั ษณะภายในกลมุ่ เดยี วกนั จะ แตกตา่ งกนั และลกั ษณะประชากรในกลมุ่ เดยี วกนั จะคลา้ ยคลงึ กนั การสมุ่ ตวั อย่างแบบหลายชน้ั เป็นการเลอื กตวั อย่างท่ขี ยายจาก การเลอื กตวั อย่างแบบกลมุ่ แบง่ กลมุ่ ย่อยใหม้ คี วามแตกตา่ งกนั

3. ขอ้ ดี-ขอ้ เสยี ของวธิ ีการสมุ่ ตวั อย่าง วธิ ีการสุ่มตวั อย่าง ข้อดี ข้อเสียโดยไม่ใช้ความน่าจะเป็ น คา่ ใช้จา่ ยตา่ /สะดวกใน มีความคลาดเคลื่อนสงูแบบบงั เอญิ การเก็บข้อมลู เนื่องจากข้อมลู ที่ได้ขนึ ้ กบั ผ้เู ก็บแบบโควตา มีการแบง่ กลมุ่ ประชากร มีความคลาดเคล่ือนของ อยา่ งชดั เจน/ใช้คา่ ใช้จา่ ย ข้อมลู ปานกลาง

3. ขอ้ ดี-ขอ้ เสยี ของวธิ ีการสมุ่ ตวั อย่าง วธิ ีการสุ่มตวั อย่าง ข้อดี ข้อเสียโดยไม่ใช้ความน่าจะเป็ น คา่ ใช้จา่ ยตา่ /ได้ตวั อยา่ งท่ี ตวั อยา่ งมีความสมั พนั ธ์แบบลกู โซ่ มีคณุ ลกั ษณะตาม กนั อาจมีความลาเอยี งสงูเฉพาะเจาะจง ต้องการ คา่ ใช้จ่ายตา่ /ได้ตวั อยา่ งท่ี ความแปรปรวนและความ มีคณุ ลกั ษณะตรงตาม คลาดเคลือ่ นสงู ต้องการ

3. ขอ้ ดี-ขอ้ เสยี ของวธิ กี ารสมุ่ ตวั อย่าง วธิ ีการสุ่มตวั อย่าง ข้อดี ข้อเสียโดยใช้ความน่าจะเป็ น มีเคร่ืองที่ใช้เลอื กตวั อยา่ ง คา่ ใช้จา่ ยสงู ต้องมีรายชื่อแบบธรรมดา มากมาย เชน่ ใช้ตาราง ประชากรทงั้ หมด เลขสมุ่ เครื่องคอมฯแบบมีระบบ การเลือกตวั อยา่ งทาได้ คา่ ใช้จา่ ยปานกลาง ต้องมี งา่ ย รายชื่อประชากรทงั้ หมดแบบแบง่ เป็ นชนั้ ภมู ิ มีความคลาดเคลื่อนต่า/ คา่ ใช้จ่ายสงู เปรียบเทียบแตล่ ะกลมุ่ ได้

3. ขอ้ ดี-ขอ้ เสยี ของวธิ กี ารสมุ่ ตวั อยา่ ง วธิ ีการสุ่มตวั อย่าง ข้อดี ข้อเสียโดยใช้ความน่าจะเป็ น มีความคลาดเคล่ือนตา่ คา่ ใช้จ่ายสงู อาจมีแบบแบง่ กลมุ่ ข้อผิดพลาดถ้าแบง่ กลมุ่ ไม่ ใช้กบั ประชากรที่มีขนาด ชดั เจนแบบหลายชนั ้ ใหญ่ คา่ ใช้จา่ ยสงู / อาจมี ข้อผดิ พลาดถ้าแบง่ กลมุ่ ไม่ ชดั เจน

4. การกาหนดขนาดสมุ่ ตวั อย่าง (Sample Size) เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความเช่ือมนั่ ว่าทกุ หน่วยประชากรไดม้ ีโอกาส รบั เลอื กเป็นตวั แทนของประชากร งานวจิ ยั โดยสว่ น ใหญ่จงึ นิยมกาหนดขนาดกล่มุ ตวั อย่างตามการ คานวณของนกั วเิ คราะหต์ ่าง เช่น ทาโร ยามาเน่, เฮอรเ์ บริ ก์ และเรยม์ อนต์ , โรสคอว์ เป็นตน้

 การเกบ็ ข้อมูลจากทุก ๆ หน่วยในประชากรนัน้ ทาได้ ยาก ถงึ แม้จะทาได้กเ็ สียเวลาและค่าใช้จ่ายในการเกบ็ รวบรวมมาก และในการเกบ็ ข้อมูลจากทุก ๆ หน่วยใน ประชากรนัน้ ความผิดพลาดท่อี าจเกิดขนึ้ กม็ ีมาก เหมือนกัน วธิ ีท่ดี ีท่สี ุดท่นี ิยมทากัน คือ เกบ็ ข้อมูลจาก ประชากรกลุ่มท่ตี ้องการศกึ ษามาแต่เพียงบางส่วน ประชากรบางส่วนท่ถี ูกเรียกมานัน้ ผู้วจิ ัย เรียกว่า ตวั อย่าง ซ่งึ เป็ นตวั แทนของประชากรกลุ่มนัน้

 ตวั อย่างสามารถแทนทกุ ลักษณะของประชากรหรือไม่ ฉะนัน้ ในการสารวจเพ่อื การวจิ ัยหรืออะไรกต็ าม ผลจะ ถกู ต้องเพยี งใดนัน้ ขนึ้ อย่กู ับการกาหนดแบบแผนของ การเลือกตวั อย่างท่เี หมาะสม ท่จี ะกาหนดว่าวธิ ีการสุ่ม ตัวอย่างจะสุ่มอย่างไร รวมถงึ กาหนดขนาดของตัวอย่าง ซ่งึ ถือว่าเป็ นส่วนสาคัญท่สี ุดในการท่จี ะได้ข้อมูลท่ดี ี ท่ี ถูกต้อง ซ่งึ จะใช้เป็ นตัวแทนของประชากรทงั้ หมด ลักษณะของข้อมูลท่ดี นี ัน้ จะต้องไม่มีความเอนเอง และ ใช้ความคลาดเคล่ือนน้อยท่สี ุด

 ความเอนเอียงท่เี กิดขนึ้ จากตัวอย่างนัน้ อาจมี หรือไม่มีกไ็ ด้ สาเหตทุ ่ที าให้เกิดความเอนเอียงนัน้ มี 2 ประการ คอื1. เกดิ จากการใช้สูตรในการประมาณค่าส่งิ ท่ตี ้องการ ทราบในประชากร ท่เี รียกว่า ค่าพารามเิ ตอร์ โดย อาศัยค่าท่คี านวณได้จากตัวอย่าง ท่เี รียกว่า สถติ ิ เช่น ใช้สูตรไม่ถกู ต้อง

2. เกดิ จากการเลือกตัวอย่าง ตัวอย่างท่เี ลือกมานัน้ อาจไม่ได้เป็ นตวั แทนท่ดี ีของประชากร ตัวอย่างท่ดี ี นัน้ ควรจะได้มาจากการสุ่มตวั อย่างตามทฤษฏีความ น่าจะเป็ น น่ันคือ ทุก ๆ หน่วยในประชากรมีโอกาส ท่จี ะได้รับเลือกมาเป็ นตัวอย่าง ซ่งึ ตวั อย่างประเภท นีเ้ รียกว่า Probability Sample เป็ น ตัวอย่างท่ไี ม่ใช่ได้มาจากการเจาะจงเลือก เพราะผู้ เลือกอาจลาเอียงไปในทศิ ทางใดทศิ ทางหน่ึง

คำสั่ง ให้นักเรียนต้งั คำถำมตำมเนือ้ หำในบทเรียนนี้ จำนวน 10 ข้อ พร้อมตอบคำถำมให้ถูกต้องครบถ้วน