9.สัญญารับขนของ

กฎหมายว่าด้วย ความหมาย สัญญารบั ขนสง่ และ ลกั ษณะท่ีสาคญั ของสัญญา เกบ็ ของในคลงั สินค้า สิทธแิ ละหน้าทขี่ องผสู้ ง่ และผขู้ นส่ง สัญญารบั ขนคนโดยสาร สญั ญาเก็บของในคลังสินค้า

ความหมาย ผสู้ ่งหรือผตู้ ราส่ง คอื บุคคลผู้ทำควำมตกลงกบั ผขู้ นส่งเพื่อให้ขนของส่งไป ผ้รู บั ตราสง่ คอื บุคคลผซู้ ึ่งเขำสง่ ของไปถงึ ผูข้ นสง่ คอื บุคคลผู้รบั ขนส่งของ หรอื คนโดยสำร เพ่อื บำเหน็จเปน็ ทำงคำ้ ปกติของตน คา่ ระวางพาหนะ คอื บำเหน็จอันจะตอ้ งจ่ำยให้ เพ่ือกำรขนส่งของนน้ั กำรรับขนของหรอื คนโดยสำร ของกำรรถไฟฯ และกำรขนไปรษณีย์ภณั ฑข์ อง กรมไปรษณีย์โทรเลขใหบ้ งั คับตำมกฎหมำยและกฎข้อบังคบั สำหรบั ทบวงกำรนน้ั ๆ กำรรับขนของทำงทะเล ให้บังคบั ตำมกฎหมำยและกฎขอ้ บงั คบั ว่ำดว้ ยกำรนน้ั

ลักษณะทส่ี าคญั ของสัญญารับขนและเก็บของในคลงั สินค้า 1. มีค่สู ญั ญำ 2 ฝำ่ ย คือ ผู้ขนสง่ และผสู้ ่งหรือผตู้ รำส่ง 2. เปน็ สัญญำต่ำงตอบแทน คือ ผูข้ นส่ง มีหนำ้ ทขี่ นสง่ ของหรือคนโดยสำร ผสู้ ่งหรอื ผูโ้ ดยสำร มหี น้ำทจ่ี ่ำยคำ่ ระวำงหรือคำ่ โดยสำรตอบแทน 3. เป็นสัญญำท่มี วี ตั ถุประสงค์ คอื ขนอะไรไปสถำนทใ่ี ด ตำมท่ีตกลงกนั 4. ต้องคดิ บำเหน็จตอบแทนเป็นทำงคำ้ ปกติ (ค่ำระวำงพำหนะหรอื คำ่ โดยสำร) 5. เป็นสญั ญำทไ่ี มม่ ีแบบ คือ คู่สญั ญำตกลงกันด้วยวำจำหรือเป็นลำยลักษณ์อักษรก็ สำมำรถฟ้องรอ้ งบังคบั คดไี ด้

สทิ ธิและหนา้ ทีข่ องผ้สู ่งและผู้ขนส่ง 1. หนา้ ทแ่ี ละสทิ ธิของผ้สู ง่ 1.1 หนา้ ทขี่ องผู้สง่ 1) ตอ้ งออกใบกำกบั ของ เชน่ สภำพ นำ้ หนัก ขนำด จำนวน 2) ตอ้ งแจ้งถงึ สภำพของท่สี ่ง หำกของนนั้ อำจกอ่ ใหเ้ กิดอันตรำย 3) ตอ้ งแจ้งสภำพของและรำคำของท่สี ่ง หำกเปน็ ของมคี ่ำ 1.2 สิทธิของผสู้ ่ง 1) ใหผ้ ้ขู นสง่ งดสง่ หรือสง่ กลบั คืนหรอื จัดกำรกบั ของ ตรำบใดทีข่ องยงั อย่กู ับผ้ขู นสง่ 2) ไม่ต้องเสียคำ่ ระวำงพำหนะ หำกของหำยไปเพรำะเหตสุ ุดวิสัย

2. สิทธิ หนา้ ทแี่ ละความรับผดิ ของผขู้ นส่ง 2.1 หน้าทีข่ องผขู้ นส่ง 1) ขนสง่ ของตำมที่ตกลงไว้ในสัญญำ 2) ออกใบตรำสง่ ใหผ้ ู้ส่งหรือผ้ตู รำส่ง แสดงสภำพ น้ำหนัก ขนำด เคร่ืองหมำย จดุ หมำย ปลำยทำงท่ีส่ง 3) บอกกล่ำวผู้รับตรำส่งเม่อื ของถงึ ปลำยทำง 2.2 สทิ ธิของผขู้ นสง่ 1) ได้รบั คำ่ ระวำงพำหนะและอปุ กรณ์เป็นกำรตอบแทน 2) ยึดหนว่ งของทีข่ นส่งเปน็ ประกนั กำรใช้เงนิ ค่ำระวำงและอุปกรณ์ 3) สิทธิทจ่ี ะนำของไปฝำก ณ สำนกั งำนฝำกทรพั ยแ์ ละกำรนำของออกขำยทอดตลำด ถำ้ ของนน้ั สดเสียไดง้ ำ่ ยเปน็ ต้น หำกหำตวั ผรู้ ับตรำส่งไม่ได้หรอื ผู้รับตรำส่งไม่รบั มอบของ และได้ ถำมผูส้ ง่ ผู้ส่งละเลยหรอื เปน็ คำส่งั ทไ่ี มอ่ ำจปฏิบตั ิได้

2.3 ความรบั ผิดของผ้ขู นสง่ 1) รบั ผิดชอบเมื่อของสูญหำย บบุ สลำย หรือส่งมอบชำ้ ยกเว้นกรณีดังนี้ เกดิ จำกเหตสุ ุดวสิ ัย เช่น นำ้ ท่วม แผน่ ดนิ ไหว ถูกปลน้ ระหวำ่ งขนสง่ เกิดจำกสภำพของนน้ั เชน่ ขนสง่ น้ำแข็ง เกดิ จำกควำมผดิ ของผูส้ ่งหรอื ผู้ตรำส่ง เชน่ ไม่แจ้งสภำพวำ่ ของนนั้ เสยี งำ่ ย 2) หำกมีผู้ขนส่งหลำยคน หลำยทอดตอ้ งรบั ผิดรว่ มกัน ตัวอยา่ ง ดำเป็นผขู้ นส่ง เปน็ คสู่ ญั ญำกับผู้ส่ง ตดิ ตอ่ ใหแ้ ดงและขำว ผ้ขู นส่งรำยที่ 2 และ 3 ให้รับ ขนสนิ ค้ำต่อจำกตนจึงถึงปลำยทำง หำกของสูญหำย เพรำะควำมผดิ ของดำ แดงและขำวจะตอ้ ง รว่ มรับผิดด้วย 3) ควำมรบั ผิดในทรัพย์อนั ตรำยและทรัพย์มคี ำ่ 4) ควำมรับผิดสิน้ สดุ เม่ือผูร้ บั ได้รับของแล้ว

สัญญารับขนคนโดยสาร สญั ญารบั ขนคนโดยสาร คือ สัญญำรบั ขนส่งคนโดยสำรจำกทหี่ นง่ึ ไปยงั อีกทห่ี นึง่ โดย มุง่ ที่ผลสำเร็จของงำน ความรับผิดต่อผู้โดยสาร 1. รบั ผดิ ในควำมเสยี หำยต่อผูโ้ ดยสำร 2. รับผิดในควำมเสื่อมเสยี ใด ๆ อันเปน็ ผลโดยตรงจำกกำรขนสง่ ลำ่ ช้ำ ตวั อยา่ ง รถโดยสำรขัดขอ้ งตอ้ งเลอ่ื นเวลำเดินทำง ทำให้ผโู้ ดยสำร 2 คน ซงึ่ เป็นอำจำรย์ พิเศษสอนมหำวทิ ยำลัยไม่สำมำรถเดินทำงไปสอนหนงั สอื ได้

ความรบั ผิดเกยี่ วกับเครื่องเดินทางของผโู้ ดยสาร 1. ตอ้ งสง่ มอบเคร่อื งเดนิ ทำงแก่ผ้โู ดยสำรเมือ่ ถงึ ปลำยทำง หำกผ้โู ดยสำรได้สง่ มอบเคร่อื ง เดนิ ทำงตำมท่ตี กลงกันไว้ 2. เมือ่ เอำของขำยทอดตลำดได้เงินสทุ ธิเทำ่ ไร ผู้ขนส่งหักเปน็ ค่ำใชจ้ ำ่ ยต่ำง ๆ ทีต่ ้องจ่ำย ไป เหลอื เท่ำไรต้องคืนให้ผู้โดยสำรทนั ที 3. แม้ผ้ขู นส่งไม่ไดค้ ่ำขนส่งเครอ่ื งเดินทำง ก็ตอ้ งรบั ผิด 4. ถ้ำผู้โดยสำรไม่ได้มอบเครื่องเดนิ ทำงแกผ่ ู้ขนสง่ ผูข้ นสง่ ไม่ต้องรบั ผดิ เวน้ แต่เปน็ ควำมผิดของผขู้ นส่ง

ตัวอย่าง ดำลูกจ้ำงของแดงผขู้ นส่ง ขับรถโดยประมำทชนรถคนั อนื่ และรถพลิกควำ่ เป็น เหตุใหเ้ ครื่องเดินทำงที่ผโู้ ดยสำรนำติดตวั ไวเ้ สียหำย แดงผรู้ บั ขนสง่ ต้องรับผิดชอบ แม้ ไมไ่ ดร้ บั มอบเครือ่ งเดนิ ทำงน้นั กต็ ำม 5. หำ้ มผู้ขนสง่ กำหนดขอ้ ยกเว้นหรือจำกัดควำมรับผดิ ของตนไวใ้ นตัว๋ ใบรับ หรือเอกสำร อนื่ ทำนองเดียวกัน หำกฝ่ำฝนื ข้อกำหนดนเ้ี ปน็ โมฆะ เวน้ แต่ผู้โดยสำรจะไดต้ กลงดว้ ยโดย ชดั แจ้งในกำรยกเว้นหรอื จำกัดควำมรับผดิ น้นั

สัญญาเกบ็ ของในคลังสนิ ค้า สญั ญาเก็บของในคลังสินคา้ เป็นสญั ญำฝำกทรัพยเ์ พื่อกจิ กำรค้ำ นายคลงั สนิ ค้า คอื บคุ คลผูร้ บั ทำกำรเกบ็ รักษำสนิ ค้ำเพือ่ บำเหน็จเป็นทำงค้ำปกตขิ องตน ลักษณะท่สี าคัญของสัญญาเก็บของในคลงั สินค้า 1. เปน็ นิตกิ รรม 2 ฝ่ำย คอื ฝำ่ ยผ้ฝู ำกและฝ่ำยผู้รบั ฝำกหรอื นำยคลังสินค้ำ 2. ผู้รบั ฝำกมที เ่ี ก็บสนิ คำ้ 3. มีบำเหน็จคำ่ ฝำก 4. วัตถแุ ห่งสัญญำต้องเปน็ สนิ ค้ำ 5. มีใบรบั ฝำก ได้แก่ ใบรับของคลงั สินค้ำ และใบประทวนสินค้ำ

การจานาสินค้าทีเ่ ก็บของในคลงั สินค้า 1. ผู้จำนำตอ้ งสลกั หลังใบประทวนสนิ ค้ำ โดยจดแจง้ รำยกำรที่จำนำ หน้ี ดอกเบ้ีย และวนั ท่ีหนี้ ถึงกำหนดชำระโดยไมต่ อ้ งสง่ มอบสินคำ้ ใหแ้ ก่ผรู้ บั จำนำ 2. ผูร้ บั จำนำตอ้ งมีหนังสือบอกกล่ำวนำยคลังสนิ คำ้ โดยระบุรำยกำร หน้ี ดอกเบ้ีย และวันทหี่ น้ี ถงึ กำหนดชำระ การรับคนื สนิ ค้าจากคลงั สินค้า สนิ ค้ำท่ฝี ำกไวใ้ นคลังสนิ คำ้ ผฝู้ ำกจะรับคืนได้โดยนาใบรบั ของคลงั สินค้าไปเวนคืนกับ นำยคลงั สินคำ้ ถา้ ได้สลกั หลงั ใบประทวนสนิ ค้ำจานาสินค้าแลว้ จะรับคืนสนิ คำ้ ได้ ตอ้ งเวนคืนทัง้ ใบรบั ของคลังสนิ ค้าและประทวนสินค้า ผู้ทรงใบรับของคลังสินคำ้ จะให้คนื สินคำ้ เมอื่ จ่ำยเงนิ เต็ม จำนวนหนพ้ี รอ้ มดอกเบยี้ ที่ลงไวใ้ นใบประทวนสินค้ำจนถึงวันครบกำหนด

การบังคบั จานาโดยการขายทอดตลาด เม่ือหน้ีที่จำนำถึงกำหนดชำระ ผจู้ ำนำยังไม่ ชำระหน้ี ผูร้ ับจำนำสำมำรถบงั คับจำนำได้ ดังนี้ 1. ผทู้ รงประทวนสนิ คำ้ หรือผู้รับจานา ยื่นคำคดั ค้ำนไปยังผจู้ านา 2. ผู้ทรงประทวนสนิ ค้ำหรอื ผูร้ บั จำนำ แจ้งให้นำยคลังสนิ ค้ำขำยทอดตลำดสนิ ค้ำ เมอ่ื ครบแปดวันนับแตว่ ันคัดค้ำน 3. ผูท้ รงประทวนสนิ ค้ำมจี ดหมำยแจง้ ผฝู้ ำกทรำบเวลำและสถำนที่ทจ่ี ะขำยทอดตลำด 4. นำยคลงั สนิ ค้ำนำเงินที่ได้ ชำระค่ำเกบ็ รกั ษำสินค้ำ เหลอื เท่ำไรชำระใหผ้ ู้ทรงประทวน สินคำ้ หำกมีเหลือจึงชำระให้ผูจ้ ำนำ