ความยืดหยุ่นอุปทาน

ความยดื หยุน่ ของอปุ สงค์ ความยืดหยนุ่ ของอปุ สงค์ และอุปทาน ความยดื หยุ่นของอปุ ทาน ประโยชนจ์ ากการศกึ ษาเรือ่ งความ ยืดหยนุ่

ความยืดหยุน่ ของอปุ ทาน (Elasticity of suply) หมายถงึ เปอรเ์ ซ็นต์หรอื อัตราการเปล่ยี นแปลงของปริมาณการเสนอขายของสนิ ค้า ในขณะใดขณะหนึ่ง เม่อื ราคาของสินค้านนั้ เปล่ียนแปลงไปหน่ึงเปอรเ์ ซ็นต์ สามารถเขยี นเป็นสมการได้ ดงั น้ี Es = เปอร์เซ็นต์การเปลยี่ นแปลงของปรมิ าณเสนอขายสนิ คา้ เปอร์เซน็ ต์การเปลี่ยนแปลงของราคาสินคา้

การคานวณความยืดหยุ่นของอปุ ทานแบบช่วง (Arc elasticity of supply) เปน็ การ หาคา่ ความยดื หยนุ่ ณ ช่วงใดชว่ งหนึ่ง บนเส้นอุปทาน เช่น ชว่ ง AB หรือชว่ ง BC สูตร ทใี่ ช้ในการคานวณหาค่าความยดื หยนุ่ แบบชว่ ง คือ Es = Q2 – Q1 x P2 + P1 Q2 + Q1 P2 – P1 โดยที่ Es P1 = ความยดื หยุ่นของอุปทาน P2 = ราคาสินคา้ กอ่ นการเปล่ยี นแปลง Q1 = ราคาสินค้าหลังการเปลีย่ นแปลง Q2 = ปริมาณเสนอขายกอ่ นการเปลี่ยนแปลง = ปริมาณเสนอขายหลังการเปลยี่ นแปลง

ตวั อย่างท่ี 1 สินคา้ A. ราคาชิ้นละ 20 บาท ปรมิ าณความตอ้ งการเสนอขายของ ผ้ผู ลติ 15 ชิ้น ตอ่ มาสนิ คา้ ขนึ้ ราคาเป็นชนิ้ ละ 30 บาท ปรมิ าณความต้องการเสนอ ขายของผูผ้ ลิตเปน็ 20 ชิ้น คานวณค่าความยืดหยุน่ ของอปุ ทานช่วงราคา 20 – 30 บาท ไดด้ ังน้ี Q2 – Q1 x P2 + P1 Es = Q2 + Q1 P2 – P1 = 20 – 15 30 + 20 20 + 15 x 30 - 20 = 0.71

คา่ ความยืดหยุ่นของอปุ ทาน = 0.71 หมายความว่า ในชว่ งราคา 20-30 บาท โดยเฉลี่ย เมือ่ ราคาสินค้า A เปลีย่ นแปลงร้อยละ 1 จะมผี ลทาให้ปริมาณความตอ้ งการขาย สินค้า A เปล่ยี นแปลงไปในทิศทางเดียวกัน เทา่ กับรอ้ ยละ 0.71 เม่ือกาหนดให้ตวั แปรอน่ื ๆ คงที่ คา่ ความยดื หยุ่นของอปุ ทาน โดยปกตคิ ่าความยืดหยนุ่ ของอุปทานจะมีคา่ เปน็ บวก เพราะราคากับปริมาณเสนอ ขายจะเปล่ยี นแปลงไปในทศิ ทางเดยี วกันตามกฎของอุปทาน ค่าความยดื หยนุ่ ของอปุ ทาน สามารถแบ่งได้ 5 ประเภท คือ

1. อปุ ทานทีม่ ีความยดื หยนุ่ สมบูรณ์ (Perfectly elastic) Es=∞ หมายความวา่ ปรมิ าณเสนอขายจะเปลีย่ นแปลงไป โดยท่รี าคาสนิ ค้าไม่เปลย่ี นแปลง 2. อุปทานท่ีไม่มคี วามยดื หย่นุ เลย (Perfectly inelastic) Es=0 หมายความวา่ ปรมิ าณเสนอขายไมเ่ ปลยี่ นแปลงเลย ไมว่ ่าราคาสนิ คา้ จะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรกต็ าม 3. อุปทานทีม่ ีคา่ ความยืดหยนุ่ เท่ากบั หน่งึ (Unitary) Es=1 หมายความวา่ ปริมาณการ เสนอขายเปล่ียนแปลงไปเท่ากับการเปลย่ี นแปลงของราคา 4. อุปทานที่มีค่าความยืดหยุ่นนอ้ ย (Inelastic) Es<1 หมายความวา่ ปรมิ าณการเสนอ ขายท่เี ปล่ียนแปลงไปน้อยกว่าการเปลยี่ นแปลงของราคาสนิ ค้า 5. อปุ ทานที่มคี วามยดื หยุ่นมาก (Elastic) Es>1 หมายความวา่ ปรมิ าณการเสนอขายที่ เปลีย่ นแปลงไปมากกวา่ การเปลีย่ นแปลงของราคาสนิ คา้

ปจั จยั กาหนดค่าความยืดหยนุ่ ของอปุ ทาน ปจั จยั สาคญั ทอี่ ทิ ธพิ ลต่อค่าความยดื หยุ่นของอปุ ทาน คือ ระยะเวลาทใี่ ช้ในการผลิต สินค้า ถา้ ให้เวลาผผู้ ลติ มากพอ จะมสี ินค้าออกสู่ตลาดมากข้ึน ค่าความยืดหย่นุ กจ็ ะสูง ตามไปดว้ ย ในการวเิ คราะหเ์ วลาต่อการตอบสนองของผผู้ ลิต นกั เศรษฐศาสตร์แบง่ ช่วงการวเิ คราะหอ์ อกเปน็ 3 ช่วงเวลา คือ

1. ชว่ งเวลาสนั้ มาก จนผ้ผู ลติ ไม่สามารถเปลยี่ นแปลงปรมิ าณการเสนอขายได้ เส้น อุปทานจะไมม่ ีความยืดหยุ่นเลย เช่น ชาวสวนดอกไม้ นาดอกไม้ไปขายตลาดในเมอื ง ซ่ึงมรี ะยะทางไกล เกษตรกรจะไมม่ ที างเลอื กอื่น นอกจากขายดอกไม้ ถึงแมจ้ ะขายได้ ราคาสงู กวา่ ทต่ี ้องการ ก็ไม่สามารถหาดอกไมม้ าขายเพิม่ ได้ และถ้าขายไดร้ าคาต่า กว่าท่ีตอ้ งการ ก็อย่ใู นสภาวะยินยอมตอ้ งขาย เพราะดอกไม้เหี่ยวงา่ ย ไมส่ ามารถเก็บ ไวไ้ ด้นาน

2. ช่วงเวลาระยะสัน้ เมื่อปจั จัยการผลิตบางชนดิ คงท่ีไมส่ ามารถเปลี่ยนแปลงได้ การเพ่มิ ผลผลติ ทาได้โดยการเพ่ิมปัจจัยการผลิตบางชนดิ เขา้ ไป เชน่ ในการผลติ ทาง การเกษตรปัจจัยการผลติ เชน่ ทดี่ นิ สาหรบั เพาะปลูกไม่สามารถเปลีย่ นแปลงได้ การ เพ่ิมผลผลิตทาได้โดยการเพ่ิมปัจจยั การผลิตบางชนดิ เขา้ ไปเชน่ การใช้ปยุ๋ และ แรงงานใหม้ ากข้ึน จะทาให้ตลาดมีผลผลติ ออกจาหนา่ ยมากข้ึน ในระยะส้ันเส้นอปุ ทานจะมคี วามยืดหยุน่ ค่อนขา้ งนอ้ ย นน่ั คือ เมือ่ ราคา สูงขึน้ ผลผลติ จะเพม่ิ สูงขนึ้ นอ้ ยกวา่ ราคา

3. ชว่ งเวลาระยะยาว ผูผ้ ลติ สามารถเปล่ียนแปลงปจั จัยการผลติ ได้ทุกอยา่ ง เสน้ อปุ ทานจะมคี วามยดื หยุ่นมากขน้ึ กว่าเดิม เมอื่ ราคาสงู ข้ึนผลผลิตจะเพ่มิ มากข้ึนกว่า ระยะสั้น

ประโยชนจ์ ากการศึกษาเรอ่ื งความยืดหยุ่น 1. ทราบถึงปรมิ าณความตอ้ งการซ้อื และปริมาณความตอ้ งการขายท่เี ปลี่ยนแปลง ไป อนั เนอ่ื งจากปัจจัยกาหนดอุปสงคแ์ ละอุปทานเปล่ียนแปลง 2. ช่วยให้ธรุ กิจตัดสินใจใชน้ โยบายที่เหมาะสมกับความยืดหยุ่นของสนิ ค้าได้ ถกู ต้อง เชน่ หากธรุ กิจทราบวา่ ความยืดหยุน่ ของอปุ สงคต์ อ่ ราคาสนิ ค้าของตนมีคา่ มาก ธรุ กจิ จะสามารถตดั สินใจได้ว่าควรใชน้ โยบายลดราคาสนิ ค้า เนอ่ื งจากจะทาใหม้ ี ยอดจาหนา่ ยสงู ขึ้น ทาให้รายรับรวมเพิม่ ขึน้

3. ทาให้ทราบถึงความจาเปน็ ของสนิ ค้าตา่ ง ๆ ทม่ี ีตอ่ ผู้บริโภค เชน่ ค่า รกั ษาพยาบาลถึงแมจ้ ะสูงเพียงใดกต็ าม ถ้าเจบ็ ปว่ ยผูบ้ รโิ ภคก็ยอมจ่าย แตใ่ นทาง ตรงกนั ขา้ มถึงแมจ้ ะต่าเพยี งใดกต็ าม แต่ถา้ ไม่เจบ็ ป่วยก็ไมจ่ าเปน็ ตอ้ งจ่าย สินคา้ ท่ี จาเปน็ ต่อการดารงชีวติ ของผ้บู ริโภค คา่ ความยดื หยุ่นจะต่า แตส่ นิ คา้ ประเภท ฟุ่มเฟอื ยค่าความยืดหยนุ่ จะสูง

4. สามารถนาความรู้เรอื่ งนไี้ ประยุกตใ์ ชใ้ นการวิเคราะห์เรื่องอืน่ ๆ ได้ เชน่ ค่า ความยืดหยุ่นของอุปสงค์ตอ่ ราคาสินค้าเกษตรมคี ่าคอ่ นขา้ งตา่ มาก การสง่ เสริมการ ผลติ เพม่ิ จะทาให้สินคา้ ราคาตา่ มากขึ้น เน่อื งจากอปุ ทานลน้ ตลาด จึงควรส่งเสรมิ การปลกู สนิ ค้าเกษตรหลายอย่างให้หลากหลาย เพ่ือหลกี เล่ียง การถกู กดราคาจาก พอ่ ค้าคนกลาง การเกบ็ ภาษีสนิ คา้ บางชนดิ เชน่ สินคา้ ฟุม่ เฟือยความยืดหยุน่ ของสนิ คา้ จะ สงู ถา้ รฐั บาลเกบ็ ภาษเี พ่มิ ขน้ึ จะทาให้รายรบั จากภาษีท่ีรฐั บาลเก็บไดล้ ดลง เนอ่ื งจากยอดขายสนิ คา้ น้ีจะลดตา่ มาก ทาให้ธุรกจิ มรี ายไดล้ ดลง เสียภาษลี ดลง