10.สัญญายืมและฝากทรัพย์

กฎหมายว่าดว้ ย สญั ญายมื สญั ญาการยืม การกยู้ มื เงิน และการฝากทรัพย์ สัญญาฝากทรพั ย์ วิธเี ฉพาะการฝากเงิน การฝากของกบั เจ้าสานกั โรงแรม

สัญญายืม สัญญายมื แบ่งออกเป็น 2 ประเภทตามลักษณะการใชท้ รัพย์ คอื ยืมใชค้ งรูปและยืมใช้ สิน้ เปลอื ง 1. สัญญายมื ใชค้ งรูป คอื สัญญาซ่ึงบคุ คลหน่ึงเรยี กว่า ผู้ให้ยืม ให้บคุ คลอกี คนหน่งึ เรียกวา่ ผูย้ ืม ใชส้ อยทรพั ย์สนิ ส่ิงใดส่งิ หนึ่งได้เปล่า และผ้ยู ืมตกลงวา่ จะคนื ทรพั ย์สินน้ัน เม่อื ได้ใช้สอยเสร็จแลว้ ลักษณะของสัญญายมื ใชค้ งรปู 1. มีคู่สัญญา 2 ฝา่ ย คือฝา่ ยผใู้ ห้ยืมกบั ฝ่ายผ้ยู ืม 2. เป็นสัญญาไม่ต่างตอบแทน คอื ผ้ยู ืมมีสิทธใิ ช้ทรัพย์สินท่ยี ืมได้เปล่า

3. เป็นสัญญายืมทรัพยท์ ใี่ ช้แล้วไมเ่ สยี ภาวะ ไม่เส่อื มสลาย ไมส่ น้ิ เปลอื งหมดไป เชน่ ยมื โทรทัศน์ พดั ลม เปน็ ตน้ 4. กรรมสิทธใิ์ นทรัพย์สนิ ไม่โอนไปยงั ผยู้ มื 5. สญั ญาสมบูรณเ์ ม่ือ “สง่ มอบทรพั ยส์ นิ ทใ่ี ห้ยมื ” สิทธิของผู้ยืม 1. ใชท้ รัพยส์ นิ ทย่ี ืมไดเ้ ปลา่ 2. ไมใ่ หบ้ คุ คลภายนอกเขา้ มาใช้ทรัพยส์ ิน หน้าทข่ี องผู้ยืม 1. เสยี คา่ ใชจ้ ่ายเกยี่ วกับการยมื เช่น ค่าธรรมเนียม ค่าสง่ มอบ คา่ ส่งคืน

2. ใช้ทรัพย์สนิ ทย่ี ืมโดยชอบด้วยกฎหมาย 3. สงวนและบารงุ รักษาทรัพย์สินทีย่ มื ไป เช่นเดยี วกบั ท่บี คุ คลทัว่ ไปจะพงึ สงวนทรพั ย์สิน ของตนเอง 4. ส่งคืนทรัพยส์ นิ ที่ยมื หากเกิดการชารุดเสียหายต้องชดใช้ค่าสนิ ไหมทดแทนดว้ ย สิทธิของผ้ใู หย้ ืม 1. เรยี กคนื ทรพั ย์สิน เมอ่ื ถึงกานดสง่ คืน หรอื ผยู้ ืมใชเ้ สร็จ หรอื สมควรแก่เวลา 2. บอกเลิกสญั ญา เมื่อผู้ยืมไม่สงวนและบารงุ รกั ษาทรัพย์สนิ 3. เรยี กคา่ สนิ ไหมทดแทน หากผยู้ ืมคืนสินทรัพย์ในสภาพชารุดเสยี หาย หน้าทขี่ องผูใ้ หย้ ืม สง่ มอบทรพั ย์สินที่ให้ยมื และไมข่ ดั ขวางการใช้ทรพั ยส์ นิ โดยชอบ

ความระงับแห่งสัญญายมื ใช้คงรูป 1. เม่อื มกี ารสง่ คืนทรัพย์สนิ ท่ยี มื 2. เมอ่ื ทรัพยส์ นิ ที่ยืมสญู หาย 3. เมอ่ื ผ้ยู ืมตาย 4. เมอ่ื ครบกาหนดการใชท้ รพั ย์สนิ ท่ยี มื 5. เม่ือมีการบอกเลิกสัญญา อายคุ วาม ฟ้องร้องเรียกค่าทดแทนได้ ไม่เกนิ 6 เดอื น นบั แต่วนั สนิ้ สัญญา ถา้ เลย 6 เดอื น ฟ้องรอ้ ง ไม่ได้

2. สญั ญายืมใชส้ นิ้ เปลือง คอื สญั ญาซ่งึ ผู้ให้ยืม โอนกรรมสิทธิ์ในทรพั ยส์ นิ ชนิดใช้ สน้ิ เปลืองนั้นเปน็ ปริมาณกาหนดใหแ้ ก่ ผ้ยู ืม และผู้ยืมตกลงว่าจะคนื ทรัพยส์ นิ เปน็ ประเภท ชนดิ และปรมิ าณเช่นเดียวกัน ใหแ้ ทนทรัพยส์ นิ ซง่ึ ใหย้ ืมนั้น ลักษณะของสญั ญายืมใชส้ ิ้นเปลือง 1. มีคสู่ ัญญา 2 ฝา่ ย คอื ฝ่ายผู้ให้ยมื กบั ฝา่ ยผูย้ มื 2. เปน็ สัญญาไมต่ ่างตอบแทน แตบ่ างกรณีเป็นสญั ญาต่างตอบแทน เชน่ ยมื เงิน 3. เป็นสญั ญายมื ทรพั ยท์ ใ่ี ช้แลว้ ย่อมเสยี ภาวะ เสือ่ มสลาย สน้ิ เปลืองหมดไป เชน่ ยืม ขา้ วสาร นา้ มนั พชื บุหรี่ เงนิ ตรา เปน็ ตน้ 4. กรรมสทิ ธิ์ในทรัพยส์ ินโอนไปยงั ผู้ยืม ผู้ยืมสามารถโอนตอ่ ให้ใครกไ็ ด้ 5. สัญญาสมบรู ณเ์ ม่ือ “ส่งมอบทรพั ยส์ ินท่ีใหย้ มื ”

การกู้ยมื เงิน การกู้เงิน คือ สญั ญาซ่ึงบคุ คลคนหนึง่ เรียกวา่ ผู้กู้ ไดข้ อยมื เงนิ จานวนหนึ่งตามทก่ี าหนดไวก้ ับ บุคคลอีกคนหน่ึงเรียกวา่ ผ้ใู หก้ ู้ เพ่ือผกู้ จู้ ะได้นาเงินไปใชต้ ามทปี่ ระสงค์ และผูก้ ้ตู กลงว่าจะคืนเงิน จานวนดังกลา่ วแก่ ผใู้ ห้กู้ ตามเวลาท่ีกาหนดโดย ผู้กู้ ยินยอมเสียดอกเบ้ียแก่ ผใู้ หก้ ู้ ตามอัตราที่ ตกลงกนั ไว้ สญั ญาก้ยู มื เงนิ จะสมบูรณเ์ มือ่ ผู้ใหก้ สู้ ่งมอบเงนิ ทก่ี แู้ ก่ผกู้ ู้ หลกั ฐานแหง่ การก้ยู มื 1. การกยู้ มื เงนิ ไมเ่ กนิ สองพนั บาท ไม่ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสอื กฟ็ ้องรอ้ งได้ 2. การก้ยู มื เงนิ เกนิ กว่าสองพนั บาท ต้องทาเป็นหนังสือลงลายมอื ชื่อผู้ยมื หากผ้ยู มื เขยี นหนงั สือ ไม่ได้ให้พิมพล์ ายนิ้วมอื และต้องมีพยานลงลายช่อื รบั รองลายพิมพ์นวิ้ มอื อย่างนอ้ ย 2 คน

การคดิ ดอกเบ้ีย 1. หา้ มเกนิ รอ้ ยละ 15 ตอ่ ปี 2. หากคดิ เกนิ ร้อยละ 15 ต่อปี และไม่ยอมลดลงมา ขอ้ ตกลงเรอ่ื งดอกเบย้ี ถือเป็นโมฆะ แตเ่ งนิ ต้นยังคงเดมิ และผ้ใู หก้ ้อู าจมคี วามผิดทางอาญา จาคุกไมเ่ กนิ 1 ปี หรือปรบั ไม่ เกิน 1 พนั บาท หรือทง้ั จาทงั้ ปรบั 3. หากไม่ได้กาหนดอตั ราดอกเบย้ี ไว้ ใหค้ ิดร้อยละ 7.5 ต่อปี 4. กรณสี ถาบนั การเงิน ได้มี พรบ.ดอกเบีย้ ใหอ้ านาจสถานบันการเงนิ ใหก้ ้ยู ืมและเรยี ก ดอกเบีย้ เกนิ ร้อยละ 15 ตอ่ ปี ไดต้ ามท่ีกระทรวงการคลงั กาหนด 5. ห้ามคิดดอกเบย้ี ทบต้น แต่หากค้างชาระไม่น้อยกว่า 1 ปี จึงจะคดิ ดอกเบ้ียทบตน้ ได้ 6. การคดิ ดอกเบย้ี ทบต้นต้องทาเปน็ หนงั สือ

ตัวอยา่ งท่ี 1 ดายืมเงินแดง 50,000 บาท ทาสัญญากู้เงนิ เป็นหนังสือ และตกลงคดิ ดอกเบยี้ รอ้ ยละ 15 ต่อปี กาหนดชาระเม่อื ครบ 1 ปี เป็นเงิน 6,000 บาท หากดาไม่ ชาระยนิ ดใี หแ้ ดงนาดอกเบีย้ คา้ งชาระไปรวมกบั เงินตน้ ได้ กรณีนม้ี ีการตกลงกันเปน็ หนงั สือ สามารถคิดดอกเบ้ียทบต้นไดโ้ ดยชอบด้วยกฎหมาย หากครบ 1 ปี ดาไมช่ าระดอกเบีย้ แดงมสี ทิ ธินาดอกบีย้ 6,000 บาท มารวมกบั เงินต้น จากเดมิ เงนิ ตน้ 50,000 นาดอกเบ้ียมารวมอีก 6,000 บาท ดงั น้ันเงนิ ต้นจึงเปน็ 56,000 บาท แลว้ คดิ ดอกเบ้ยี ร้อยละ 15 ในปถี ดั ไป การชาระหน้กี ูย้ ืม 1. มีหลกั ฐานเป็นหนังสอื ลงลายมอื ชอ่ื ผใู้ หย้ ืมมาแสดง หรือ 2. เอกสารหลักฐานการกยู้ ืมได้กลับคืนมาแล้ว หรอื 3. ไดม้ กี ารขีดฆา่ หรือทาลายหลักฐานการกยู้ ืมเงินแล้ว

อายุความฟ้องรอ้ ง 1. ฟ้องเรียกเงินกยู้ ืมคืน อายคุ วาม 10 ปี นับแตว่ นั ถึงกาหนดชาระหรอื วนั ผดิ นดั ตวั อย่างท่ี 2 ฟ้าก้เู งนิ ดา 100,000 บาท กาหนดชาระเงินกู้คนื วันท่ี 1 มกราคม 2556 เมอื่ ถงึ กาหนดชาระ ฟ้าผิดนดั ไมช่ าระหน้ี และดากป็ ล่อยเวลาผ่านมาถงึ 9 ปี ดาฟอ้ ง เรียกเงินตน้ คืนได้ เพราะยงั ไมเ่ กิน 10 ปี 2. ฟ้องเรียกดอกเบ้ียคา้ งชาระ ไดไ้ ม่เกิน 5 ปี 3. ผูก้ ู้เงนิ ถงึ แกค่ วามตาย เจ้าหน้ีต้องฟอ้ งทายาทของผตู้ าย หรือผจู้ ดั การมรดกภายใน 1 ปี นบั แต่วนั ท่ไี ดร้ ู้หรือควรได้รู้ถงึ ความตายของผู้กู้เงนิ

สญั ญาฝากทรัพย์ สัญญาฝากทรัพย์ คือ สญั ญาซง่ึ บุคคลหน่งึ เรยี กวา่ ผู้ฝาก สง่ มอบทรพั ย์สินใหแ้ กบ่ คุ คล อีกคนหนง่ึ เรยี กว่า ผูร้ บั ฝาก และผู้ฝากตกลงว่าจะเก็บรกั ษาทรพั ยส์ นิ นน้ั ไว้ในอารกั ขา แห่งตนแล้วจะคนื ให้ ลักษณะของสญั ญาฝากทรัพย์ 1. วัตถุแหง่ สัญญาเป็นทรัพย์สิน จะเปน็ สงั หาริมทรพั ยห์ รืออสังหาริมทรัพย์ก็ได้ 2. สญั ญาจะสมบรู ณเ์ มื่อมีการสง่ มอบทรัพย์สนิ 3. ทรพั ย์สนิ ท่ฝี ากต้องอยูใ่ นความครอบครองดแู ลของผู้รบั ฝาก

หนา้ ท่แี ละความรับผดิ ของผู้รับฝาก 1. หน้าทีใ่ ชค้ วามระมดั ระวังสงวนทรพั ยส์ ินท่ีฝาก 1) ถ้าการรบั ฝากเปน็ การทาใหเ้ ปลา่ ไม่มีค่าฝาก ผรู้ ับฝากตอ้ งดแู ลทรัพย์สินที่ฝาก เหมือนกับดูแลทรพั ย์สินของตนเอง 2) ถ้าการรบั ฝากมีบาเหน็จคา่ ฝาก ต้องดแู ลทรัพย์สินทฝี่ ากเหมือนวิญญชู นพึงจะ กระทา เช่น การรบั ฝากรถ ผรู้ บั ฝากตอ้ งหาสถานที่จอดรถให้เหมาะกบั สภาพรถ จะจอด รถตากแดดตากฝนเหมอื นรถตัวเองไมไ่ ด้ 3) ถ้าผรู้ บั ฝากเปน็ ผูม้ ีวชิ าชีพเฉพาะ ผรู้ บั ฝากตอ้ งใชค้ วามระมดั ระวงั อยา่ งเช่นผู้มี อาชพี เชน่ นั้น หากใช้ความระมัดระวงั ธรรมดาแลว้ ทรพั ยส์ นิ เสยี หาย ผรู้ บั ฝากตอ้ ง รับผดิ ชอบ

2. หน้าทีเ่ ก็บรกั ษาทรพั ยส์ ินท่ฝี ากด้วยตนเอง หากผรู้ บั ฝากนาทรัพย์สินทีร่ ับฝากออกมาใชเ้ อง หรอื ใหบ้ คุ คลภายนอกใช้ หรอื เกบ็ รักษาโดยผฝู้ ากไมไ่ ดอ้ นุญาต ผู้รบั ฝากต้องรบั ผดิ ชอบต่อความเสียหาย แม้จะเปน็ เหตุ สดุ วสิ ัยก็ตาม เว้นแต่จะพิสูจนไ์ ด้วา่ ถึงอยา่ งไรทรพั ย์สนิ นัน้ กต็ ้องเสียหายอยดู่ ี 3. แจง้ ผฝู้ ากทนั ที หากมบี คุ คลภายนอกมาอ้างสทิ ธิเหนอื ทรัพยส์ ินทฝี่ าก เขา้ มายดึ ทรัพยส์ นิ หรือฟอ้ งผ้รู ับฝาก 4. หนา้ ทค่ี นื ทรพั ยส์ ินที่ฝาก ดงั น้ี 1) การฝากทรัพย์ทม่ี กี าหนดเวลาคนื ทรพั ยส์ ิน ผูร้ บั ฝากจะคืนกอ่ นถงึ กาหนดเวลา ไมไ่ ด้ แต่ผู้ฝากสามารถเรยี กคืนทรัพยส์ นิ กอ่ นถึงกาหนดเวลาได้ เพราะสัญญาฝากทรพั ย์ เป็นสญั ญาทใ่ี หป้ ระโยชน์แก่ผฝู้ าก

2) กรณีไม่มกี าหนดเวลาคืนทรัพยส์ นิ ผรู้ บั ฝากจะคืนตอนไหนกไ็ ด้ 3) กรณผี ้ฝู ากกาหนดขอ้ ตกลงให้คนื ทรัพย์สินแกบ่ คุ คลทีค่ วรไดร้ ับ ผรู้ บั ฝากต้อง ปฏิบตั ติ าม แต่หากผู้ฝากตายให้คืนทรพั ย์สินแก่ทายาท 5. หน้าท่คี นื ดอกผลทีเ่ กิดจากทรพั ยส์ นิ ท่ฝี าก หน้าท่ขี องผฝู้ ากทรพั ย์ 1. เสยี คา่ ใช้จา่ ยในการคนื ทรพั ยส์ นิ ท่ีฝาก 2. เสยี คา่ ใช้จา่ ยในการบารงุ รกั ษาทรพั ย์สนิ 3. จ่ายบาเหน็จคา่ ฝากตามท่ีตกลง หากไม่ได้ตกลงใหจ้ ่ายเมอื่ รบั ทรพั ยท์ ี่ฝากคืน หากไม่ จ่าย ผรู้ บั ฝากมีสทิ ธยิ ดึ หน่วงทรพั ยส์ นิ ที่ฝาก

การระงบั ของสัญญาฝากทรัพย์ 1. เมอ่ื ผู้รับฝากส่งคืนทรพั ย์สินที่ฝาก 2. เม่อื ทรัพยท์ ีฝ่ ากถูกทาลาย 3. เมอ่ื ผรู้ บั ฝากตาย

วิธเี ฉพาะการฝากเงนิ การฝากเงินมีลกั ษณะแตกต่างจากการฝากทรพั ยท์ ัว่ ไป ดังนี้ 1. การคืนเงนิ ทฝ่ี าก ผู้รบั ฝากไม่ต้องคนื เงินอันเดยี วกับทฝ่ี าก แตต่ ้องคืนให้ครบจานวน เว้นแตจ่ ะตกลงกนั ไว้เปน็ อย่างอนื่ สัญญาฝากเงิน กรรมสทิ ธิจ์ ะโอนไปยงั ผู้รับฝาก 2. ผู้รับฝากสามารถนาเงินไปใช้ได้ เพยี งแต่ต้องคืนเงนิ ให้ครบจานวนเทา่ นน้ั

การฝากของกับเจา้ สานักโรงแรม โรงแรม หมายถึง บรรดาสถานท่ีทกุ ชนดิ ทีจ่ ดั ตัง้ ขนึ้ เพ่ือรบั สินจ้างสาหรบั คนเดนิ ทางหรอื บคุ คลท่ีประสงคจ์ ะหาท่พี ักอยชู่ ่วั คราว ทัง้ นก้ี ารเขา้ พกั ต้องมีลักษณะท่ีผู้ควบคุมสามารถเขา้ ไปในห้องพักได้ เช่นเขา้ ไป ทาความสะอาด เจา้ สานกั โรงแรม หมายถงึ เจา้ ของกจิ การโรงแรม หรือผ้ถู อื กรรมสทิ ธิเ์ ก็บผลประโยชน์ รายไดจ้ ากโรงแรม

หนา้ ท่แี ละความรับผดิ ของเจา้ สานกั โรงแรม 1. ใหบ้ ริการทพี่ กั แก่คนเดนิ ทางหรอื แขกพักอาศยั โดยได้รบั คา่ ตอบแทน 2. ดูแลทรัพย์สินทผ่ี เู้ ขา้ ห้องพักนาติดตัวมาด้วย ไมใ่ ห้บุบสลายหรือสญู หาย 3. ถ้าทรพั ยส์ ินเปน็ เงนิ ทอง ธนบตั ร ตว๋ั เงิน พนั ธบัตร ใบหนุ้ กู้ ประทวนสินคา้ อัญมณี หรอื ของมีค่าอน่ื ๆ รบั ผิดชอบจากัดเพยี งหา้ พนั บาท เวน้ แต่จะฝากทรัพยไ์ วก้ ับเจา้ สานกั และไดแ้ จง้ ราคานน้ั ชดั เจง้ ทรพั ยท์ ีฝ่ าก แบง่ ออกเป็น 2 กลุม่ คือ 1. ทรพั ยส์ ินท่ัวไปท่ผี ู้พักอาศยั นามาดว้ ย เช่น กระเปา๋ เดนิ ทาง รถยนต์ 2. ทรพั ยส์ ินอื่นตามมาตรา 675 วรรค 2 เชน่ เงนิ ทอง ธนบัตร ต๋วั เงิน พนั ธบัตร ใบหนุ้ กู้ ประทวนสินค้า อญั มณีหรอื ของมีคา่ อืน่ ๆ

ลักษณะการฝากทรพั ยส์ นิ กับโรงแรม 1. การฝากโดยตรงหรอื โดยสัญญาฝากทรัพย์เฉพาะราย คอื ฝากไว้กบั เจา้ สานกั โรงแรม โดยตรงและตอ้ งบอกราคาทรัพยส์ นิ ไว้อยา่ งชัดแจ้งดว้ ย 2. การฝากโดยปริยายหรอื โดยผลของกฎหมาย คอื การฝากทรัพย์สินท่ีคนเดินทางหรือ แขกพกั อาศัยพามาโดยไมต่ อ้ งบอกฝากไว้ ความรบั ผดิ กรณีทรัพยส์ ินสูญหาย เฉพาะทรัพยส์ ินตามมาตรา 675 วรรค 2 เท่านั้นทเี่ จา้ สานักโรงแรมจะ รบั ผิดชอบเพียง 5,000 บาท ไม่ว่าของจะมีค่ามากแค่ไหนกต็ าม

หนา้ ทขี่ องเจา้ สานกั โรงแรม ให้ความปลอดภยั ทรพั ย์สนิ ของคนเดินทางและแขกพักอาศัย ความรบั ผดิ ของเจ้าสานักโรงแรม 1. รบั ผดิ ชอบใช้ราคาทรพั ยส์ นิ โดยไมจ่ ากดั จานวนเงนิ ต่อทรัพยส์ นิ ดังนี้ ทรพั ย์สินท่ผี ู้พกั อาศยั พามาระหว่างพักโรงแรม สญู หายหรอื บบุ สลายเพราะผ้คู น ไปมาเข้าออกโรงแรม ทรพั ย์สินที่อยู่นอกเหนือรายการตามมาตรา 675 วรรค 2 ทรัพยส์ ินตามมาตรา 675 วรรค 2 ผพู้ กั อาศยั ต้องบอกฝากและแจง้ ราคาตอ่ เจ้าของโรงแรม

2. รับผดิ ชดใช้ราคาทรพั ยส์ ินโดยจากดั จานวนเงิน ทรพั ย์สนิ ที่ผูพ้ ักอาศัยพามาระหวา่ งพักโรงแรม สูญหายหรือบุบสลาย ทรพั ยส์ นิ ตามมาตรา 675 วรรค 2 ถา้ ผูพ้ กั อาศยั ไม่ได้บอกฝากและแจ้งราคาต่อ เจ้าของโรงแรมจะชดใช้เพียง 5,000 บาทเทา่ นน้ั ไมว่ ่าของจะมคี า่ มากแคไ่ หนก็ตาม ตวั อย่างท่ี 3 กระเปา๋ เดินทางของแขกพักอาศยั ราคา 8,000 บาท สญู หาย เจ้าสานัก โรงแรมต้องรับผดิ ชอบชดใชร้ าคาดังกลา่ ว จะอ้างว่ามคี วามรบั ผดิ จากดั เพยี ง 5,000 บาท ไม่ได้