7.สัญญาเช่าซื้อ

กฎหมายว่าด้วย ความหมายและลักษณะทีส่ าคัญของสัญญาเช่าซอ้ื สญั ญาเชา่ ซือ้ แบบของสัญญาเช่าซ้ือ สทิ ธแิ ละหน้าทข่ี องคสู่ ญั ญา การบอกเลิกสัญญาเชา่ ซื้อ พระราชบัญญัติคุ้มครองผ้บู ริโภค พ.ศ. 2522 ความระงบั แหง่ สญั ญาเช่าซ้ือ

ความหมายและลกั ษณะทสี่ าคัญของสญั ญาเช่าซ้ือ สญั ญาเชา่ ซื้อ คือ สญั ญาซ่งึ เจ้าของเอาทรัพยส์ ินน้นั ออกให้เชา่ และให้คามนั่ วา่ จะขาย ทรพั ย์สินนน้ั หรอื ว่าจะให้ทรพั ยส์ ินน้ันตกเป็นสทิ ธิแกผ่ ูเ้ ชา่ โดยมีเงื่อนไขที่ ผเู้ ชา่ ตอ้ งใช้ เงนิ เปน็ จานวนเท่านน้ั เทา่ นค้ี ราว ลักษณะของสญั ญาเชา่ ซอ้ื จงึ ประกอบด้วย 1. มีคูส่ ญั ญา 2 ฝา่ ย คอื ผ้ใู หเ้ ชา่ ซือ้ และผู้เชา่ ซอื้ 2. เปน็ สัญญาตา่ งตอบแทน คอื ผู้ให้เช่าซือ้ สง่ มอบทรัพย์สนิ ใหผ้ ้เู ชา่ ซอ้ื นาไปใช้ประโยชน์ และผู้เชา่ ซ้ือต้องชาระเงินให้ผู้ให้เช่าซอ้ื เปน็ คราวหรอื เป็นงวดตามสัญญา

3. ผ้ใู หเ้ ชา่ ซอ้ื ต้องเปน็ เจา้ ของกรรมสทิ ธท์ิ รพั ย์สนิ ท่ีใหเ้ ชา่ 4. ผู้เชา่ ซ้ือมีสทิ ธเิ ปน็ เพยี งผ้คู รอบครองทรพั ยส์ ินเท่านั้น จนกวา่ จะชาระเงนิ งวดให้ ผู้ให้ เช่าซอ้ื จนครบ 5. ผใู้ ห้เช่าซ้อื ให้คาม่นั ว่า เมอ่ื ผเู้ ช่าซ้ือสง่ เงินงวดครบตามสญั ญาแลว้ จะโอนกรรมสิทธ์ใิ น ทรัพยส์ นิ ให้แก่ ผเู้ ช่าซื้อ

แบบของสญั ญาเช่าซือ้ 1. การเช่าซอื้ สงั หารมิ ทรัพย์ สัญญาเชา่ ซือ้ ตอ้ งลงลายมือช่ือผู้ให้เช่าซือ้ และผู้เช่าซื้อทง้ั สองฝ่าย หากไมป่ ฏิบัติสัญญาเช่าซอื้ จะตกเปน็ โมฆะ 2. การเชา่ ซื้ออสงั หารมิ ทรัพย์ ต้องนาหลกั ฐานการซ้อื ขายไปทาเปน็ หนงั สือและจด ทะเบยี นตอ่ พนกั งานเจ้าหนา้ ท่ี ผู้เช่าซอื้ จึงจะมกี รรมสิทธ์ติ ามกฎหมายทันที เมอื่ ชาระ เงนิ งวดสุดทา้ ยครบตามสัญญา หากไม่ปฏบิ ัตสิ ญั ญาเช่าซอื้ จะตกเป็นโมฆะ

สทิ ธิและหนา้ ทขี่ องคสู่ ัญญา 1. ผ้ใู หเ้ ชา่ ซอ้ื มีสิทธิ ตดิ ตามดแู ลทรัพย์สินท่ใี ห้เช่าซอื้ มีหนา้ ที่ โอนทรัพย์สนิ ให้ผเู้ ชา่ ซือ้ เมอ่ื ผูเ้ ชา่ ซอื้ ชาระเงนิ ครบถ้วนตามสญั ญา 2. ผเู้ ช่าซอ้ื มสี ทิ ธิ เรียกค่าสนิ ไหมทดแทนกรณีผใู้ หเ้ ช่าซอ้ื สง่ มอบทรัพยส์ นิ ท่ชี ารุดหรอื บกพร่อง บงั คับผู้ใหเ้ ชา่ ซ้ือโอนกรรมสิทธ์ใิ นทรัพยส์ ินใหต้ นเมอ่ื ชาระราคาจนครบถว้ นตามสัญญา มีหน้าท่ี รับมอบและรกั ษาทรพั ย์สินท่ีเช่าซ้ือ ให้ผูใ้ หเ้ ชา่ ซอ้ื เข้าตรวจดูทรพั ยส์ นิ ในฐานะเจ้าของไดต้ ามเวลาท่ีเหมาะสม

การบอกเลิกสญั ญาเชา่ ซอื้ 1. ผู้เช่าซ้อื บอกเลิกสัญญา บอกเลิกสญั ญาตอนไหนกไ็ ด้ เพยี งส่งมอบทรัพย์สินคืนให้ เจ้าของ โดยต้องเสยี คา่ ใชจ้ ่ายของตนเอง ตวั อย่าง เมื่อผอ่ นได้ 5 งวด ดาไม่สามารถหา เงนิ มาผอ่ นชาระได้อีก ดามีสิทธิ ราคา 300,000 บอกเลิกสัญญา โดยสง่ คนื รถให้ บรษิ ัท และตอ้ งเสียคา่ ใชจ้ ่ายในการ ♀ เชา่ ซ้อื จ่ายมดั จา 60,000 บริษัท ส่งคืน ผ่อน 12 งวดๆ ละ 20,000

2. ผใู้ ห้เช่าซ้อื บอกเลิกสัญญา กรณีดังตอ่ ไปน้ี 1. กรณผี ูเ้ ช่าซอ้ื ไมช่ าระเงนิ 2 งวดตดิ กัน เม่ือระยะเวลาใชเ้ งินไดพ้ น้ กาหนดไปอกี 1 งวด ผูใ้ ห้เชา่ สามารถริบเงนิ ที่ได้รบั ชาระก่อนหนา้ นัน้ และเขา้ ครอบครองทรัพย์สนิ น้นั ได้ ตวั อย่าง เม่อื ดาขาดส่งค่าเช่าซื้องวดท่ี 6และ7 บริษัทมีสิทธิบอกเลิกสญั ญาและเข้า ราคา 300,000 บริษัท ครอบครองรถ รวมทง้ั รบิ เงนิ มดั จา 60,000 บาทและเงินคา่ งวดที่ 1-5 ♀ เชา่ ซอื้ จา่ ยมัดจา 60,000 ผ่อน 12 งวดๆ ละ 20,000 หรอื อาจยังไม่บอกเลิกสญั ญารอ 2-3 งวดก็ได้ กฎหมายไม่บงั คับเดด็ ขาด (ดูเพ่มิ เตมิ ในเรอ่ื ง พรบ.คมุ้ ครองผูบ้ ริโภค)

2. กรณีผ้เู ช่าซ้อื กระทาผดิ สญั ญาในขอ้ ที่เปน็ สว่ นสาคัญ ตวั อย่าง ราคา 300,000 สัญญาระบุว่าดาต้องใช้รถยนต์ด้วย ♀ เช่าซือ้ จา่ ยมดั จา 60,000 ♀ ความระมัดระวังและใช้โดยสารส่วน ผ่อน 12 งวดๆ ละ 20,000 บุคคลเท่าน้ัน ห้ามนาไปใช้ส่ง ผโู้ ดยสารสาธารณะ ถ้าดานารถไปใช้ส่งผู้โดยสาร ถือว่าดาเป็นผู้กระทาผิดในข้อที่เป็นส่วนสาคัญ แดงมี สิทธิบอกเลิกสญั ญาเช่าซ้อื ได้

พระราชบญั ญัตคิ ุ้มครองผูบ้ ริโภค พ.ศ. 2522 สานักงานคณะกรรมการคุม้ ครองผ้บู ริโภค(สคบ.) และคณะกรรมการว่าด้วยสญั ญา ออก ประกาศคุ้มครองสญั ญาเชา่ ซ้อื 2 ฉบับ คอื 1. ธุรกิจให้เชา่ ซ้ือรถยนตแ์ ละรถจกั รยานยนต์ ใช้บังคบั ต้งั แตว่ นั ท่ี 1 กันยายน 2543 2. ธรุ กิจใหเ้ ช่าซอ้ื เคร่อื งใช้ไฟฟ้า ใช้บังคับตั้งแตว่ ันที่ 1 กรกฎาคม 2544 สาระสาคัญของประกาศ นค้ี อื ผ้ใู หเ้ ชา่ ซือ้ รถยนต์ รถจักรยานยนต์ เครอื่ งใช้ไฟฟา้ จะมี สทิ ธิบอกเลกิ สญั ญาได้ ต้องให้ผเู้ ช่าซื้อผดิ นดั ไม่ชาระค่างวดตดิ ต่อกนั ไม่น้อยกวา่ 3 งวด ก่อนและต้องมีหนงั สือบอกกล่าวการผดิ นดั ล่วงหน้า 30 วัน ก่อนเขา้ ไปครอบครองหรือ ยึดทรพั ย์สนิ

ตัวอยา่ ง ดาขาดสง่ คา่ เชา่ ซอื้ งวดที่ 6 7 8 บริษัทจะยึดรถได้ ตอ้ งปฏิบัตดิ ังนี้ 1. บรษิ ัทต้องมีหนังสือบอกกล่าว ราคา 300,000 ดาวา่ ผิดนัดสญั ญาเชา่ ซ้ือรถยนต์ ♀ เชา่ ซ้ือจ่ายมัดจา 60,000 บริษัท 2. เมื่อบอกกลา่ วแล้ว บรษิ ทั ตอ้ ง ผอ่ น 12 งวดๆ ละ 20,000 รอใหค้ รบ 30 วัน นบั แต่วันท่ีมี หนังสอื บอกกลา่ ว บรษิ ทั จงึ สามารถเข้ายดึ รถ ริบเงนิ มดั จา 60,000 บาทและเงินค่างวดท่ี 1-5

ปัจจบุ นั ไดม้ กี ารแก้ไขเพมิ่ เติม ประกาศของคณะกรรมการวา่ ด้วยสัญญา เรอื่ งให้ธุรกจิ ใหเ้ ช่าซอ้ื รถยนต์และรถจักรยานยนต์เป็นธุรกจิ ที่ควบคมุ สัญญา พ.ศ. 2555 ใช้บังคบั ต้งั แต่วนั ที่ 1 มกราคม 2556 มสี าระสาคัญเก่ยี วกับสิทธแิ ละหนา้ ทข่ี อง คู่สญั ญาและการบอกเลกิ สัญญา ดงั นี้ 1. เมื่อผู้เช่าซ้ือได้ชาระเงินค่าเชา่ ซ้อื ครบถว้ น กรรมสทิ ธ์ติ กเป็นของผูเ้ ช่าซ้ือทันที ผูใ้ หเ้ ช่าซอื้ ต้องดาเนินการจดทะเบียนเปน็ ชอื่ ของผเู้ ชา่ ซ้อื ภายใน 30 วัน นับแต่วนั ที่ผ้ใู ห้ เช่าซือ้ ไดร้ บั เอกสารจากผ้เู ชา่ ซอื้ ครบถว้ น 2. ผู้ใหเ้ ช่าซอ้ื จะมสี ทิ ธบิ อกเลกิ สญั ญาได้ เมอื่ ผ้เู ชา่ ซ้อื ผิดนัดชาระค่างวดติดกนั 3 งวด และผูใ้ ห้เช่าซ้ือมีหนังสอื แจ้งการผดิ นดั ให้ผเู้ ชา่ ซอื้ ทราบไมน่ อ้ ยกว่า 30 วนั นบั แตว่ ันทผี่ ู้ เช่าซอ้ื ได้รบั หนังสือ และผู้เช่าซือ้ ละเลย

3. เมอื่ ผใู้ หเ้ ช่าซอ้ื เข้าครอบครองรถเพอ่ื นาออกขายใหบ้ ุคคลอน่ื กอ่ นขายใหแ้ กบ่ ุคคลอน่ื ผใู้ ห้เชา่ ซ้อื ตอ้ งมีหนงั สือแจง้ ไปยังผู้เชา่ ซอ้ื ไม่ นอ้ ยกวา่ 7 วนั เพือ่ ใหผ้ เู้ ช่าซื้อใชส้ ทิ ธซิ อ้ื ได้ตามมูลหน้สี ่วนทีย่ งั ขาดอยู่ตามสญั ญาเช่าซือ้ และผใู้ หเ้ ช่าซื้อตอ้ งให้ส่วนลดแก่ผู้เชา่ ซ้ือตามกฎหมาย หากขายได้ราคาเกินกวา่ มูลหนี้ท่ียังขาดอยตู่ ามสัญญาเช่าซ้อื ผใู้ หเ้ ชา่ ซ้อื จะคนื เงิน ส่วนเกินให้ผู้เช่าซอ้ื หากขายไดร้ าคานอ้ ยกว่ามูลหนท้ี ย่ี ังขาดอยตู่ ามสัญญาเช่าซือ้ ผูเ้ ช่าซ้อื จะ รับผิดชอบส่วนทีย่ ังขาดน้นั

ความระงับแหง่ สัญญาเช่าซือ้ 1. สญั ญาเชา่ ซอ้ื มีกาหนดเวลา เมือ่ สิ้นกาหนดเวลาสญั ญายอ่ มระงับไป ไม่ตอ้ งบอกกลา่ วก่อน 2. สญั ญาเชา่ เกนิ 3 ปี มหี ลักฐานเปน็ หนังสือแตไ่ มไ่ ดจ้ ดทะเบยี น จะบอกเลกิ สัญญาเชา่ กอ่ น ครบ 3 ปี ไมไ่ ด้ 3. ผเู้ ชา่ ทาสัญญาเชา่ ท่ีดนิ กบั ผู้ทรงสทิ ธเิ ก็บกิน กอ่ นครบกาหนดเวลาเช่าผทู้ รงสทิ ธิเก็บกนิ ตาย แมส้ ิทธิเก็บกินจะระงบั ไป แต่สญั ญาเช่าไม่ระงบั ตามไปดว้ ย 4. สญั ญาเช่าทีไ่ มม่ กี าหนดเวลา ฝ่ายใดฝา่ ยหนึง่ จะบอกเลิกสัญญาในขณะเมื่อสุดระยะเวลา ชาระคา่ เช่าได้ทุกระยะ แตต่ อ้ งบอกกล่าวใหร้ ตู้ วั ก่อนช่ัวกาหนดเวลาชาระค่าเช่าระยะหน่ึงเปน็ อยา่ ง นอ้ ย แต่ไม่จาตอ้ งบอกกล่าวลว่ งหน้ากว่า 2 เดือน