8.สัญญาจ้างทำของ

กฎหมายว่าด้วย ลกั ษณะทสี่ าคัญของสัญญาจ้างทาของ สัญญาจ้างทาของ ข้อเหมอื นและข้อแตกตา่ งของสญั ญาจ้าง แรงงานและสัญญาจา้ งทาของ สิทธิและหน้าที่ของผรู้ บั จ้าง สิทธิและหน้าที่ของผูว้ ่าจา้ ง ความระงับแห่งสญั ญาจ้างทาของ

ลกั ษณะท่ีสาคญั ของสญั ญาจ้างทาของ สญั ญาจ้างทาของ คือ สญั ญาซงึ่ บคุ คลหนง่ึ เรยี กว่า ผ้รู ับจา้ ง ตกลงจะทาการงานส่งิ ใด สง่ิ หนง่ึ จนสาเร็จ ใหบ้ คุ คลอีกคนหน่งึ เรียกว่า ผ้วู ่าจา้ ง และผู้วา่ จา้ งตกลงจะใหส้ ินจา้ งเพือ่ ผลสาเรจ็ แหง่ การทที่ าน้นั สญั ญาจา้ งทาของมลี กั ษณะดงั น้ี 1. มคี ูส่ ัญญาสองฝา่ ย คือ ผ้รู ับจา้ ง และ ผวู้ ่าจา้ ง 2. เปน็ สัญญาตา่ งตอบแทน คือ - ผู้รับจา้ ง ตกลงทางาน ใหผ้ วู้ า่ จ้าง - ผู้ว่าจ้าง ตกลงจ่ายค่าจ้าง ให้ผรู้ ับจา้ ง

3. อาจเปน็ การทาใหเ้ กิดวัตถุมรี ูปร่างขน้ึ เชน่ สรา้ งบ้าง สรา้ งถนน หรือ เป็นการตอ่ เตมิ วตั ถุตา่ ง ๆ เช่น ซ่อมรถ หรอื เปน็ การกระทาอยา่ งใดอย่างหน่ึง เชน่ จ้างวา่ ความ จ้างทวงหนี้ 4. สนิ จ้าง อาจเป็นเงินตราหรือทรัพยส์ นิ อืน่ กไ็ ด้ เชน่ จา้ งสร้างบา้ นโดยให้สินจ้างเป็น ข้าวสาร 5. เป็นสญั ญาทีก่ ฎหมายไม่ไดก้ าหนดวา่ ต้องทาตามแบบ อาจตกลงด้วยวาจาหรือทาเปน็ หนังสือก็ถอื วา่ สมบูรณ์ สามารถฟ้องร้องบังคบั คดกี นั ได้

ข้อเหมือนและขอ้ แตกต่างของสัญญาจา้ งแรงงานและสญั ญาจ้างทาของ ข้อเหมือน 1. มีค่สู ัญญาสองฝ่าย 2. เปน็ สญั ญาตา่ งตอบแทน 3. เป็นสัญญาท่ีไมม่ แี บบ ขอ้ แตกตา่ ง สัญญาจ้างแรงงาน สัญญาจ้างทาของ 1. การจ่ายสนิ คา้ ง จา่ ยตามกาหนดเวลา (ราย จ่ายตามผลสาเร็จของงาน ชวั่ โมง รายวนั หรอื รายเดือน)

ขอ้ แตกตา่ ง สญั ญาจ้างแรงงาน สัญญาจา้ งทาของ 2. อิสระในการทางาน ทางานตามคาส่งั นายจ้าง มีอสิ ระในการทางาน 3. ผลสาเร็จของงาน 4. ความรบั ผิดต่อ ไมใ่ ช่ส่ิงสาคญั เป็นส่ิงสาคญั บคุ คลภายนอก 5. ตัวผูท้ างาน นายจ้างร่วมรบั ผดิ กบั ลูกจ้าง ผ้วู า่ จ้างไมต่ ้องรับผดิ รว่ มกับผรู้ ับ จ้าง 6. สวสั ดกิ าร ลกู จา้ งตอ้ งเป็นผ้ทู างาน จะใหค้ นอน่ื ผรู้ บั จ้างจะทาเองหรือ เอาไปจ้าง 7. การฟ้องคดี ทาแทนไมไ่ ด้ ผอู้ ่นื ทาตอ่ ก็ได้ นายจ้างรบั ผดิ ชอบสวัสดกิ ารตาม ผู้รับจา้ งดูแลตนเอง พรบ.ประกนั สังคม ฟอ้ งทศ่ี าลแรงงาน ฟอ้ งทศ่ี าลแพง่

ตวั อยา่ งท่ี 1 สัญญาจ้างแรงงาน ตัวอย่างท่ี 2 สัญญาจา้ งทาของ ♀ จ้างสร้าง ♀ จ้างสรา้ งบ้าน ♀ ♀ ♀ บ้านวนั ละ ♀ 1 หลัง ราคา 1 300 บาท ล้านบาท ♀

สิทธิและหนา้ ท่ขี องผรู้ บั จ้าง สิทธขิ องผรู้ บั จา้ ง มอบงานท้งั หมดหรอื บางสว่ นใหผ้ รู้ ับจ้างชว่ งทาอีกต่อหนง่ึ ได้ เวน้ แต่สาระสาคญั ของสัญญาจะอยทู่ ค่ี วามรู้ความสามารถของผรู้ ับจา้ ง ตวั อย่างที่ 3 เขยี วจ้างขาวสร้างบ้าน ขาวจะเอางานท้ังหมดหรอื บางส่วนไปจา้ งใหเ้ หลอื ง ทาก็ได(้ จ้างช่วง) ตวั อยา่ งท่ี 4 ดาจ้างแดงวาดภาพเหมือน แดงจะนางานไปจา้ งผู้อื่นวาดต่อไมไ่ ด้ เพราะ สาระสาคญั ของสัญญาอยทู่ ่ีความรคู้ วามสามารถของแดง ได้รบั สนิ จา้ งเม่ือทางานเสร็จและส่งมอบงานใหผ้ ู้ว่าจ้างแล้ว

หน้าที่ของผูร้ ับจา้ ง 1. จดั หาเครอ่ื งมือทใ่ี ช้ในการทางาน เช่น รบั สร้างบ้านตอ้ งจดั หา คอ้ น เล่ือย ขวาน 2. การจัดหาสัมภาระ แลว้ แต่ตกลงกันวา่ ใครเป็นผู้จดั หา ดงั น้ี 2.1 ถา้ ผ้รู บั จา้ งเป็นผจู้ ัดหาต้องจัดหาชนิดท่ดี ี 2.2 ถา้ ผวู้ ่าจ้างเปน็ ผ้จู ดั หา ผรู้ ับจา้ งต้องใชด้ ้วยความระมัดระวงั และประหยัด เม่อื ทางานเสรจ็ แล้ว ถา้ มีเหลือ ใหค้ นื ผวู้ า่ จ้าง 3. ยอมให้ผู้วา่ จา้ งหรอื ตัวแทนตรวจตรางานทาได้ตลอดเวลา 4. เป็นผรู้ บั ผิดต่อการกระทาหรือความผิดของผ้รู บั จ้างชว่ ง

5. ตอ้ งทางานทร่ี บั จา้ งให้เสรจ็ ทันตามกาหนดในสัญญาหรือเมอื่ ลว่ งพน้ เวลาอันควรแก่ เหตุ ในกรณีท่ไี มไ่ ดก้ าหนดเวลา ผวู้ า่ จา้ งมสี ิทธิไดล้ ดคา่ จ้างหรอื บอกเลิกสญั ญาหาก สาระสาคัญอยู่ทเี่ วลา หากผูว้ า่ จา้ งรบั มอบโดยไม่อดิ เออ้ื น ผ้รู บั จา้ งไม่ต้องรับผิด ตวั อย่างที่ 5 ดาจา้ งแดงสรา้ งบา้ น 1 หลัง กาหนดแลว้ เสรจ็ 5 เดอื น หากแดงสรา้ งไม่ เสรจ็ ตามกาหนด ดามสี ทิ ธลิ ดค่าจา้ งได้ ตัวอย่างที่ 6 ม่วงจา้ งเขียวตดั ชดุ สูท 1 ชุด เพือ่ จะไปต่างประเทศในอกี 1 สัปดาห์ ขา้ งหน้า เมอ่ื ครบ 1 สปั ดาห์ เขยี วยงั ตัดชุดไม่เสร็จ มว่ งบอกเลิกสัญญาได้ เพราะ สาระสาคัญของสัญญาอยทู่ เ่ี วลา ตวั อยา่ งที่ 7 ดาจ้างแดงสร้างบา้ น 1 หลังกาหนดแล้วเสรจ็ 5 เดือน แดงทาเสร็จในเดอื น ที่ 6 ดารบั มอบงานโดยไมท่ ักท้วง แดงจงึ ไม่ตอ้ งรับผิด

6. ตอ้ งรับผิดในความชารุดบกพร่อง ดังนี้ หากสง่ มอบทรพั ยส์ นิ ในสภาพชารุดบกพร่อง ผู้ว่าจา้ งมสี ิทธิยดึ หน่วงคา่ จา้ งไว้ได้ ตวั อยา่ งที่ 8 ดาจา้ งแดงหล่อเสาไฟ เม่อื แดงทางานเสร็จ ดารบั มอบท้ังที่ทราบขอ้ ชารุดบกพรอ่ ง เช่นน้ี ดาไมม่ ีสทิ ธยิ ึดหน่วงค่าจา้ งของแดง หากส่งมอบทรพั ย์สนิ แลว้ ผวู้ ่าจ้างรับมอบ ไมไ่ ดอ้ ิดเอือ้ น ผูร้ ับจ้างไม่ต้องรบั ผิด เว้นแต่ ผู้รับ จา้ งปิดบงั หรือความชารุดบกพรอ่ งน้นั ไม่สามารถมองเห็นได้ในขณะรับมอบ ถ้าความชารุดบกพร่องเกดิ จากสัมภาระท่ผี ้วู ่าจ้างจดั หาผรู้ บั จา้ งไม่ต้องรับผดิ เว้นแตผ่ ู้รบั จา้ ง รูอ้ ยแู่ ลว้ และไมไ่ ดก้ ล่าวตักเตอื นผู้วา่ จา้ ง ตัวอย่างที่ 9 ขาวจา้ งดาทาสบี ้านโดยขาวจัดหาสที าบา้ นให้ เม่อื ดาทาสีบ้านเสร็จแลว้ สีร่อน เนอื่ งจากคุณภาพของสไี มด่ ี ใชท้ าบา้ นไม่ได้ ซ่ึงดารแู้ ละไมไ่ ดบ้ อกขาว เชน่ นี้ดาตอ้ งรับผิด

7. รบั ผิดในความชารดุ บกพรอ่ งหลงั สง่ มอบงาน (หากมไิ ดก้ าหนดเปน็ อยา่ งอน่ื ไว้ใน สญั ญา) ดงั น้ี 1 ปี นบั แตว่ นั ส่งมอบ สาหรบั งานก่อสร้างทที่ าดว้ ยเครื่องไม้ 5 ปี นับแตว่ นั ส่งมอบ สาหรับสิ่งก่อสรา้ งที่ทาดว้ ยปนู เปน็ หลกั

สิทธิและหน้าทข่ี องผูว้ ่าจ้าง สทิ ธขิ องผู้วา่ จ้าง ยดึ หนว่ งสินจา้ ง หากผรู้ บั จา้ งสง่ มอบทรัพย์สินในสภาพชารุดบกพร่อง ลดค่าจา้ ง ถา้ ผรู้ บั จา้ งส่งมอบงานไมท่ นั ตามกาหนดเวลา ตามตัวอยา่ งท่ี 5 บอกเลิกสญั ญา ถ้าผูร้ ับจ้างส่งมอบงานไม่ทันตามกาหนดเวลา หากสาระสาคัญอยู่ท่ี เวลา ตามตวั อย่างที่ 6 เข้าไปตรวจงานได้ตลอดเวลา

หนา้ ท่ีของผ้วู า่ จา้ ง 1. จา่ ยสินจา้ งเม่ือรบั มอบงานทีท่ า ตวั อย่างท่ี 10 ดาจ้างแดงลา้ งรถ เม่อื แดงล้างรถเสร็จและส่งมอบรถยนตใ์ หแ้ ก่ดา ดากต็ ้องจา่ ย ค่าจา้ งให้แกแ่ ดง 2. รับผดิ ต่อความเสยี หายที่ผรู้ บั จ้างกอ่ ขึน้ แก่บุคคลภายนอก กรณดี ังต่อไปนี้ 2.1 ความเสียหายเกดิ จากงานท่ีสั่งใหท้ า หรอื 2.2 ความเสยี หายเกดิ จากคาสั่งของผวู้ า่ จา้ ง หรือ 2.3 ความเสยี หายเกิดจากการเลือกผรู้ บั จ้าง ตวั อยา่ งท่ี 11 ฟ้าจา้ งผ้รู บั เหมาก่อสรา้ งอาคารพาณชิ ย์ การตอกเสาเขม็ ทาใหอ้ าคารของดาไดร้ ับ ความเสยี หาย ฟ้าเปน็ ผูเ้ ลอื กผู้รับเหมาเอง และการก่อสร้างก็เป็นไปตามขอ้ บงั คับในสัญญา ดังนัน้ ฟ้าตอ้ งรับผิดในความเสียหายตอ่ อาคารของดา ซ่งึ เกดิ จากการตอกเสาเข็ม

หน้าที่ของผู้วา่ จา้ ง 3. ให้อิสระในการทางานแกผ่ ู้รบั จ้าง ผ้วู ่าจา้ งไม่มีสทิ ธอิ์ อกคาส่ังในการทางานกับผรู้ บั จา้ ง หากออกคาสัง่ แล้วทาให้งานลา่ ช้าหรือเสียหายผู้วา่ จา้ งต้องรบั ผิด นอกจากผู้รบั จา้ ง รอู้ ยู่แลว้ วา่ คาส่งั นั้นไม่ถูกตอ้ งและไม่ได้กลา่ วตกั เตอื น ผ้วู า่ จ้างจึงจะไม่ตอ้ งรับผดิ

ความระงบั แห่งสญั ญาจ้างทาของ สัญญาจ้างทาของย่อมระงบั ไป ด้วยเหตดุ งั ต่อไปน้ี 1. เมอื่ ผ้รู บั จา้ งทางานเสรจ็ และสง่ มอบใหผ้ ู้ว่าจ้าง และผูว้ า่ จ้างรบั มอบงานและจา่ ย คา่ จ้างแล้ว สญั ญายอ่ มระงับไป 2. เมอ่ื ผู้รับจา้ งตายหรือไม่สามารถทางานใหผ้ วู้ า่ จ้างได้ ถา้ สาระสาคญั ของสญั ญาอย่ทู ่ี ความรู้ความสามารถของผู้รบั จ้าง โดยไมใ่ ชค่ วามผิดของผูร้ ับจ้าง สญั ญายอ่ มระงับไป แตถ่ ้างานที่ผู้รับจา้ งได้ทาขน้ึ บางส่วนแล้วเป็นประโยชน์ตอ่ ผวู้ า่ จา้ ง ผูว้ ่าจา้ งตอ้ ง รบั และจา่ ยคา่ จา้ งให้ผู้รับจ้างตามสมควร ตวั อยา่ งที่ 12 ฟา้ จา้ งขาวใหม้ าวาดภาพเหมอื นของฟ้า ต่อมาขาวตาย สัญญาย่อมระงบั ไป เพราะสาระสาคัญของสญั ญาอยู่ทคี่ วามรคู้ วามสามารถของขาว

ตวั อย่างท่ี 13 ม่วงจ้างเขยี วให้ซอ่ มรถยนต์และพน่ สีรถยนต์ เมอ่ื เขยี วซอ่ มรถยนต์เสรจ็ และยงั ไมไ่ ดพ้ น่ สีรถยนต์ เขียวตาย เชน่ นี้ มว่ งตอ้ งจ่ายค่าจ้างใหท้ ายาทของเขยี ว เพราะ งานท่เี ขยี วไดท้ าบางส่วนนั้นเป็นประโยชน์กับมว่ ง 3. เมอื่ ผู้วา่ จ้างบอกเลกิ สญั ญาทง้ั ท่ีงานยังไม่เสรจ็ และจา่ ยค่าสนิ ไหมทดแทนใหแ้ ก่ ผูร้ บั จ้าง ตวั อยา่ งที่ 14 ดาจา้ งแดงเปน็ ทนายฟอ้ งคดี แต่แดงยังดาเนนิ คดีไมเ่ สรจ็ ตามสัญญา ดามี สิทธบ์ิ อกเลกิ สญั ญาได้ แตต่ ้องจ่ายคา่ เสียหายจากการบอกเลิกสญั ญาและจา่ ยคา่ จ้างให้ แดง โดยตอ้ งคิดค่าจ้างตามรปู คดี 4. ผวู้ า่ จ้างบอกเลกิ สญั ญาโดยไม่ต้องรอใหค้ รบกาหนดเวลาสง่ มอบ ถา้ ผูร้ บั จ้างไมเ่ ริม่ งานในเวลาอันควร หรอื ทางานช้าฝ่าฝืนขอ้ กาหนดในสัญญา หรอื ทางานช้าโดยไมใ่ ช่ ความผิดของผูว้ ่าจา้ ง จนอาจคาดหมายไดว้ ่างานจะไม่เสรจ็ ทันตามกาหนดเวลาท่ตี กลงไว้

ตัวอย่างท่ี 15 วันที่ 1 ก.พ.2563 ฟ้าจ้างม่วงซ่อมเครื่องยนตแ์ ละพน่ สีรถยนต์ กาหนด แล้วเสรจ็ วันท่ี 15 ก.พ.2563 จนถงึ วนั ท่ี 12 ก.พ.2563 ม่วงยงั ไมเ่ รม่ิ ทางาน เชน่ นี้ฟ้า สามารถบอกเลกิ สญั ญาก่อนได้ โดยไม่ตอ้ งรอให้ถงึ วนั ที่ 15 ก.พ.2563 5. ผวู้ ่าจา้ งบอกเลิกสัญญา ถา้ ผรู้ ับจา้ งสง่ มอบงานไมท่ นั ตามกาหนดเวลาและ สาระสาคญั ของสัญญาอยทู่ ีเ่ วลา ตวั อย่างที่ 16 ดาจ้างแดงตัดชุดสทู โดยกาหนดใหเ้ สรจ็ ภายในวันท่ี 1 ต.ค.2563 เนอ่ื งจากดาจะตอ้ งใช้ชดุ สูททางานในต่างประเทศ และกาหนดเดินทางไปต่างประเทศใน วนั ท่ี 2 ต.ค.2563 เมอ่ื ถึงวนั ที่ 1 ต.ค.2563 แดงยังตดั ชดุ สทู ไม่เสร็จ เช่นน้ี ดาบอกเลิก สัญญาไดเ้ พราะสาระสาคัญของสญั ญาอยทู่ ี่เวลา