Unit6

177

178 6.1 หลกั การทางานของเคร่ืองกดั 6.2 ชนิดของเคร่ืองกดั 6.3 สว่ นประกอบและหน้าทีข่ องเครื่องกดั 6.4 อปุ กรณ์ประกอบเคร่ืองกดั 6.5 เคร่ืองมือตดั สาหรับงานกดั 6.6 ความเร็วตดั ความเร็วรอบ อตั ราปอ้ น และความลกึ ในงานกดั 6.7 ความปลอดภยั ในงานกดั 6.8 การบารุงรักษาเคร่ืองกดั เคร่ืองกัดเป็นเครื่องมือกลอีกชนิดหน่ึงที่นิยมใช้งานกันอย่างแพร่หลายในโรงงานผลติ โรงงานซ่อม บารุง และโรงฝึกงานในสถานศกึ ษา เคร่ืองกดั สามารถใช้ขนึ ้ รูปชิน้ งานได้หลายลกั ษณะ เช่น งานกดั ผิวราบ งานกัดผิวโค้ง งานกดั ร่อง งานกัดเฟื อง งานคว้านรูและกัดลกู เบีย้ ว เป็นต้น ดงั นนั้ ก่อนท่ีจะปฏิบตั ิงานกบั เคร่ืองกดั ได้ต้องเรียนรู้เกี่ยวกบั หลกั การทางานของเคร่ืองกดั ชนิดของเคร่ืองกดั สว่ นประกอบและหน้าทข่ี อง เครื่องกดั อปุ กรณ์ประกอบเคร่ืองกดั เครื่องมือตดั สาหรับงานกดั ความเร็วตดั ความเร็วรอบ อตั ราปอ้ นและ ความลกึ ในงานกดั ความปลอดภยั ในงานกัด และการบารุงรักษาเคร่ืองกัด ทงั้ นีเ้พ่ือให้สามารถปฏิบตั ิงาน ได้อยา่ งถกู ต้องและปลอดภยั แสดงความรู้เกี่ยวกบั เครื่องกดั พนื ้ ฐานและงานกดั ตามคมู่ ือ

179 1. อธิบายหลกั การทางานของเครื่องกดั 2. บอกช่ือและอธิบายหน้าท่ขี องสว่ นประกอบของเครื่องกดั แนวนอน 3. บอกชื่อและอธิบายหน้าทีข่ องสว่ นประกอบของเคร่ืองกดั แนวตงั้ 4. บอกชื่อและอธิบายหน้าที่ของอปุ กรณ์ประกอบเคร่ืองกดั 5. บอกชนดิ และอธิบายหน้าที่ของเครื่องมือตดั สาหรับงานกดั 6. อธิบายความเร็วตดั ความเร็วรอบ อตั ราปอ้ น และความลกึ ในงานกดั 7. บอกความปลอดภยั ในงานกดั 8. อธิบายวิธีการบารุงรักษาเครื่องกดั

180 6.1.1 ลักษณะของงานเคร่ืองกดั เครื่องกัด (Milling Machines) เป็ นเครื่องมือกลชนิดหนึ่งท่ีนิยมใช้งานอย่างแพร่หลาย ในโรงงานอุตสาหกรรม เพราะสามารถขึน้ รูปชิน้ งานได้หลายลักษณะ เช่น ใช้กัดชิน้ งานให้มีผิวราบ (Surface Flat) กดั ผวิ โค้ง (Surface Irregular) กดั ร่อง (Slot) กดั เฟือง (Cutting Gear) งานคว้านรู (Boring) และกดั ลกู เบีย้ ว (Cutting Cams) เป็นต้น รูปท่ี 6.1 ตวั อย่างชนิ ้ งานกดั 6.1.2 หลักการทางานของเคร่ืองกัด เคร่ืองกดั มีหลกั การทางานโดยอาศยั ต้นกาลงั ขบั จากมอเตอร์มาขบั ให้เพลาจบั มีดกัดหมุนตดั ชิน้ งานหรือขบั ให้โต๊ะงานเคลอ่ื นทไ่ี ป–มา หรือขนึ ้ –ลง ในขณะขนึ ้ รูป รูปท่ี 6.2 ทิศทางการหมนุ ของเพลาจบั มดี กดั และเคลอื่ นท่ขี องสว่ นประกอบของเครื่องกดั

181 6.1.3 การหมุนตัดชิน้ งานของมดี กดั มีดกัด (Milling Cutter or Cutter) เมื่อจับยึดในเพลาจับมีดกัด (Spindle Cuter) ในขณะที่ เคร่ืองกัดทางานมีดกดั จะหมนุ ด้วยความเร็วรอบตามที่กาหนด โดยท่ีชิน้ งานจะถกู ปอ้ นเข้ าหามีดกดั เพื่อให้ มีดกดั ตดั ชิน้ งานตามความลกึ ท่ีกาหนด รูปท่ี 6.3 ลกั ษณะการเดินกดั ชนิ ้ งานของมีดกดั จากรูปท่ี 6.3 (ก) มีดกัดจะถูกจับในแนวนอน (Horizontal) ซึ่งการกัดในแนวนอนนีฟ้ ันของมีดกัด จะกดั เศษโลหะหนาไม่เทา่ กนั ดงั นนั้ ผิวชิน้ งานจึงมีลกั ษณะเป็นคล่นื และมีผิวหยาบ เพราะฟันของมีดกัด จะเคลื่อนท่ีเข้าตัดชิน้ งานเป็ นหน้ายาว ทาให้มีแรงกระแทกมาก ส่วนรูปท่ี 6.3 (ข) มีดกัดจะถูกจับ ในแนวตงั้ (Vertical) ซงึ่ จะทาให้ฟันของมีดกดั ตดั ชิน้ งานได้เศษโลหะหนาเทา่ ๆ กนั และขณะกดั จะไมม่ ีแรง กระแทกมากนกั ทาให้ผิวชิน้ งานท่ีได้จะเรียบกว่าการกัดในแนวนอน ดงั นนั้ จึงเหมาะกับการขนึ ้ รูปชิน้ งาน ทตี่ ้องการผิวละเอียด 6.1.4 ทศิ ทางการป้อนตดั ชิน้ งานของมีดกดั แนวนอน ทศิ ทางการกดั ของมีดกดั แนวนอนแบง่ ออกเป็น 2 ลกั ษณะ ดงั นี ้ 1. การป้อนตัดสวนมีด (Conventional or Up Milling) การป้อนตัดลกั ษณะนี ้ ฟันมีดกัด จะเริ่มตดั ชิน้ งานจากบาง ๆ และหนาขนึ ้ เรื่อย ๆ จนกระทงั่ ถงึ ความลกึ ของการปอ้ นตดั ที่ตงั้ คา่ ไว้ การปอ้ นตดั สวนมีดนีม้ ีความฝืดและต้องใช้แรงกดั มาก ดงั นนั้ การจบั ยึดชิน้ งานกัดต้องจับยดึ ให้แนน่ ไม่เช่นนนั้ ชิน้ งาน จะถกู มีดกดั งดั ขนึ ้ ตามทศิ ทางการหมนุ ของมีดกดั ได้

182 2. การป้อนตดั ตามมีด (Climb or Down Milling) การป้อนลกั ษณะนี ้ ฟันมีดกัดจะเร่ิมตดั ชิน้ งานจากหนา ๆ แล้วคอ่ ย ๆ บางลงจนกระทง่ั ถึงความลกึ ท่ปี อ้ นตดั ทีต่ งั้ คา่ ไว้ ในขณะที่ฟันมีดกดั กาลงั ตดั ชิน้ งาน ชิน้ งานจะถกู แรงกดลงแนน่ กบั พนื ้ โต๊ะงาน ดงั นนั้ การจบั ยดึ ชิน้ งานจงึ มน่ั คงแข็งแรงมากกวา่ ในกรณี การปอ้ นตดั สวนมีด การปอ้ นตดั ทงั้ 2 ลกั ษณะทกี่ ลา่ วมานี ้ ถ้าพิจารณาด้านคณุ ภาพของผิวงานแล้ว การปอ้ นตดั ตามมีด จะได้ผิวงานที่ละเอียดกวา่ รูปท่ี 6.4 ทิศทางการปอ้ นตดั ชนิ ้ งานของมดี กดั แนวนอน เคร่ืองกดั (Milling Machines) ที่ใช้สาหรับงานขนึ ้ รูปโลหะมีให้เลือกใช้หลายชนิดและหลายขนาด โดยเครื่องที่นิยมใช้กับงานทวั่ ไปมีอยู่ 2 ชนิด คือ เครื่องกัดที่แกนเพลาจบั มีดกดั (Spindle Cutter) หมุนอยู่ ในแนวราบทเี่ รียกวา่ เครื่องกัดแนวนอน (Horizontal Milling Machines) และเคร่ืองกดั ที่มีแกนเพลาจบั มีด กดั อยใู่ นแนวตงั้ เรียกวา่ เครื่องกดั แนวตงั้ (Vertical Milling Machines) 6.2.1 เคร่ืองกัดแนวนอน (Horizontal Milling Machines) เคร่ืองกดั แนวนอนแบง่ เป็นกลมุ่ ได้ 3 ชนิด คือ 1. เครื่องกดั สาหรับงานผลติ (Manufacturing Type Milling Machine) เคร่ืองกดั ชนดิ นีส้ ร้าง ขนึ ้ มาสาหรับงานผลติ ที่มีจานวนมาก ๆ เพื่อให้สามารถทางานได้อยา่ งรวดเร็ว

183 รูปท่ี 6.5 เคร่ืองกดั สาหรับงานผลติ 2. เคร่ืองกัดพิเศษ (Special Type Milling Machine) เป็นเคร่ืองกัดท่ีสร้ างขึน้ มาสาหรับ ทางานเฉพาะอยา่ ง เช่น เครื่องกดั เกลยี ว เครื่องกดั เฟือง และเครื่องแมชีนนง่ิ เซ็นเตอร์ (Machining Center) ที่ควบคมุ การทางานด้วยคอมพวิ เตอร์ (Computer Numerical Control) เป็นต้น

184 รูปท่ี 6.6 เครื่องแมชีนนิง่ เซ็นเตอร์ 3. เครื่องกดั ธรรมดา (Knee–and–Column Type Milling Machine) แบง่ เป็น 2 แบบ คอื 3.1 เคร่ืองกดั แนวนอนแบบธรรมดา (Plain Horizontal Milling Machine) รูปท่ี 6.7 เคร่ืองกดั แนวนอนแบบธรรมดา 3.2 เครื่องกดั แนวนอนแบบเอนกประสงค์ (Universal Horizontal Milling Machine) รูปท่ี 6.8 เครื่องกดั แนวนอนแบบเอนกประสงค์

185 6.2.2 เคร่ืองกัดแนวตงั้ (Vertical Milling Machines) เคร่ืองกดั แนวตงั้ แบง่ ออกเป็น 2 แบบ คือ 1. เคร่ืองกดั แนวตงั้ แบบมาตรฐาน (Standard Vertical Milling Machine) รูปท่ี 6.9 เคร่ืองกดั แนวตงั ้ แบบมาตรฐาน 2. เคร่ืองกดั แนวตงั้ แบบ Ram Type Vertical Milling Machine รูปท่ี 6.10 เครื่องกดั แนวตงั ้ แบบ Ram Type Vertical Milling Machine

186 6.3.1 ส่วนประกอบและหน้าท่ขี องเคร่ืองกัดแนวนอนแบบธรรมดา รูปท่ี 6.11 สว่ นประกอบของเคร่ืองกดั แนวนอนแบบธรรมดา จากรูปที่ 6.11 หน้าทีข่ องสว่ นประกอบของเคร่ืองกดั แนวนอนแบบธรรมดา มีดงั นี ้ 1. ฐานเครื่อง (Base) ผลิตจากเหลก็ หลอ่ เป็นชิน้ สว่ นที่รองรับนา้ หนกั ของเคร่ืองกัดทงั้ หมด ภายในฐานเครื่องจะใช้เป็นที่เก็บนา้ หล่อเย็น นอกจากนีฐ้ านเครื่องยังใช้สาหรับติดตงั้ เครื่องกัดบนพืน้ ของโรงงาน หรืออาจมีฐานรองเคร่ืองเพือ่ ความสะดวกในการตดิ ตงั้ และปรับระดบั 2. โครงเคร่ือง (Column) เป็นสว่ นโครงหรือลาตวั ของเครื่องกดั และเป็นสว่ นประกอบท่ีต่อ จากฐานเครื่อง ส่วนใหญ่จะเป็ นชิน้ ส่วนเดียวกับฐานเครื่องผลิตจากเหล็กหล่อ และเป็ นชิน้ ส่วน ท่ีรองรับสว่ นประกอบตา่ ง ๆ ของเคร่ืองกดั ด้านหน้าของโครงเครื่อง (Face Column) จะเป็นร่องหางเหยี่ยว (Dove Tailed) มีหน้าทีร่ องรับการเลอื่ นขนึ ้ ลงของแทน่ เลอื่ น (Knee) 3. คานยื่นจับเพลามีดกัด (Over Arm) เป็ นส่วนประกอบท่ีติดตัง้ อยู่ด้ านบนสุดของ โครงเคร่ือง สามารถเล่ือนเข้า–ออกให้สนั้ หรือยาวตามความยาวของแกนเพลาจับมีด (Arbor) ใช้สาหรับ จบั ยดึ รองรับเพลามีดกดั (Arbor Support)

187 4. โต๊ะงาน (Table) ใช้สาหรับจบั ยดึ ชิน้ งานหรืออุปกรณ์ช่วยจบั ยดึ อย่างอ่ืน โดยที่โต๊ะงานนี ้ สามารถเคลอ่ื นท่ไี ป–กลบั ตามยาวได้ 5. แคร่เลอ่ื น (Saddle) ใช้สาหรับรองรับโต๊ะงานและเลอื่ นโต๊ะงานให้เคลอ่ื นที่เข้า–ออก 6. แทน่ เลอื่ น (Knee) ใช้สาหรับรองรับแคร่เลอ่ื นและเคลอื่ นท่ีโต๊ะงานขนึ ้ –ลงในแนวดง่ิ 7. แกนเพลาเคร่ืองกดั (Spindle) เป็นสว่ นท่ีใช้จบั ยดึ เพลาจับมีดกัด (Arbor) เพ่ือจับยดึ มีด กดั ให้หมนุ ด้วยความเร็วรอบตามทก่ี าหนดด้วยระบบสง่ กาลงั ขบั เพลาจบั มีดซง่ึ ติดอยภู่ ายในโครงเคร่ืองกดั 8. ตวั รองรับเพลาจบั มีดกดั (Arbor Support) เป็นสว่ นประกอบที่ใช้สาหรับยดึ กบั คานยื่นจับ เพลามีดกัด (Over Arm) เพ่ือรองรับเพลาจับมีดไม่ให้ส่ันหรือคดงอในขณะท่ีมีดกัดตัดเฉือนชิน้ งาน โดยสามารถเล่อื นเข้า–ออกได้ตามร่องหางเหยี่ยว ตวั รองรับเพลาจบั มีดกดั อาจใช้ 2 ตวั คือ ตวั รองตวั ใน (Inner Support) และตวั รองตวั นอก (Outer Support) ซง่ึ ใช้ในกรณีที่ต้องการกดั ลกึ ชิน้ งานครัง้ ละมาก ๆ 6.3.2 ส่วนประกอบและหน้าท่ขี องเคร่ืองกดั แนวนอนแบบเอนกประสงค์ เครื่องกัดแนวนอนแบบเอนกประสงค์ประกอบด้วยสว่ นต่าง ๆ ที่สาคญั และมีวิธีการทางาน เช่นเดียวกับเคร่ืองกัดแนวนอนแบบธรรมดาทุกประการ แตกต่างกันท่ีโต๊ะงานของเคร่ืองกัดนอนแบบ เอนกประสงค์สามารถปรับเอียงทางซ้ายหรือขวาได้ ซึง่ การปรับเอียงโต๊ะงานนีใ้ ช้เพื่องานกัดชิน้ งาน ที่เป็น มมุ เอียง เชน่ งานกดั เฟืองเฉียงและงานกดั มมุ เลอื ้ ยของดอกสวา่ น เป็นต้น รูปท่ี 6.12 สว่ นประกอบของเคร่ืองกดั แนวนอนแบบเอนกประสงค์

188 จากรูปท่ี 6.12 ส่วนประกอบของเครื่องกัดแนวนอนแบบเอนกประสงค์ที่แตกต่างจากเคร่ืองกัด แนวนอนแบบธรรมดามีดงั นี ้ 1. โต๊ะงาน (Table) ใช้สาหรับจับยึดชิน้ งานหรืออุปกรณ์ช่วยจับยึดอย่างอื่น โต๊ะงานนี ้ สามารถเคล่ือนท่ีไป–กลบั ได้ตามแนวยาวโดยการจับยึดชิน้ งานอาจทาได้มีหลายแบบ เช่น ใช้ปากกา จบั งานวางบนโต๊ะงานแล้วใช้โบลต์แบบที–สลอต (T–Slots) เป็นตวั จบั ยึดปากกาให้แนน่ กบั โต๊ะงาน หรือ วางชิน้ งานบนโต๊ะงานแล้วขนั ยดึ ด้วยโบลต์แบบที–สลอต เป็นต้น รูปท่ี 6.13 โต๊ะงานของเคร่ืองกดั แนวนอนแบบเอนกประสงค์ 2. ฐานหมุนรองรับโต๊ะงาน (Swiveling Table Housing) เป็นส่วนท่ีวางอยู่บนแคร่เล่ือน สามารถปรับองศาได้โดยมีขีดองศาบอกมมุ นอกจากนยี ้ งั มีรางเลอ่ื นให้โต๊ะงานสามารถเคลอื่ นทีซ่ ้าย–ขวาได้ รูปท่ี 6.14 ฐานหมนุ รองรับโต๊ะงาน 3. แคร่เล่อื น (Saddle) เป็นสว่ นประกอบท่ีอยบู่ นแทน่ เลอื่ นเพื่อให้โต๊ะงานสามารถเคลื่อนที่ ซ้าย–ขวาและเล่ือนเข้า–ออกจากหน้าโครงเคร่ือง นอกจากนีย้ งั สามารถหมุนปรับองศาโต๊ะงานเป็นมุม (Universal) โดยมีขีดองศาบอกไว้ ดงั นนั้ เรียกเคร่ืองกดั แบบนีว้ ่า เคร่ืองกัดแบบเอนกประสงค์ (Universal Knee-and-Column Milling Machine) ซง่ึ สามารถใช้กดั เฟืองเฉียงหรืองานทม่ี ีมมุ เอียงตา่ ง ๆ ได้ รูปท่ี 6.15 แคร่เลอ่ื น

189 4. แทน่ เลอ่ื น (Knee) เป็นสว่ นประกอบท่ียดึ ติดอยบู่ นด้านหน้าของโครงเคร่ือง ใช้รองรับแคร่ เลอื่ นและสามารถเคลอื่ นทโี่ ต๊ะงานขนึ ้ –ลงในแนวด่ิงเพือ่ ระยะปอ้ นลกึ ในการกดั ชิน้ งาน รูปท่ี 6.16 แท่นเลอ่ื น 6.3.3 ส่วนประกอบและหน้าท่ขี องเคร่ืองกดั แนวตงั้ แบบ Ram Type Vertical Milling Machine เคร่ืองกัดแนวตงั้ แบบ Ram Type Vertical Milling Machine มีส่วนประกอบที่แตกต่างจาก เครื่องกดั แนวนอน คือ เพลาเครื่องกัด (Spindle Head) จะถูกติดตงั้ ในแนวตงั้ หรือแนวด่ิง ซง่ึ หวั เคร่ืองกัด จะหมุนเป็นมมุ ตา่ ง ๆ ได้ทงั้ แนวนอนและแนวด่ิง ในการป้อนลกึ เพื่อตดั ชิน้ งานสามารถปอ้ นได้ทงั้ การเลอ่ื น แทน่ เลอ่ื น (Knee) ขนึ ้ –ลงหรือปอ้ นเพลาเครื่องกดั ขนึ ้ –ลงได้ สาหรับการปรับความเร็วรอบของเพลาเครื่องกัดของเครื่องกัดแนวตงั้ มีทงั้ การใช้ระบบเฟื อง และระบบสายพานท่สี ามารถปรับความเร็วรอบได้หลายขนั้ สว่ นประกอบท่ีสาคญั ของเครื่องกดั แนวตงั้ แบบ Ram Type Vertical Milling Machine แสดงดงั รูปที่ 6.17

190 รูปท่ี 6.17 สว่ นประกอบของเครื่องกดั แนวตงั ้ แบบ Ram Type Vertical Milling Machine เคร่ืองกดั จะทางานได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพตรงตามวตั ถุประสงค์ที่ต้องการนนั้ จาเป็นต้องมีอุปกรณ์ ประกอบมาช่วยในการทางาน โดยอปุ กรณ์ประกอบของเคร่ืองกดั นีส้ ามารถจาแนกออกได้เป็น 2 ชนิดดงั นี ้ 6.4.1 อปุ กรณ์จับมีดกดั 1. เพลาจับมีด (Arbor) เป็นอุปกรณ์ท่ีใช้สาหรับจับมีดกัดโดยนาไปยึดบนเพลาเคร่ืองกัด แล้วใช้สกรูดึงเพลาจับมีด (Draw–in Bar) ยดึ แน่นในเพลาเครื่องกัด เพลาจับมีดแบง่ ออกเป็น 3 ชนิด คือ ชนดิ A สาหรับงานกดั ที่ไมต่ ้องการกัดลกึ มากหรืองานกัดเบา เพลาจบั มีดชนดิ B ใช้สาหรับงานกดั ทลี่ กึ หรือ งานกัดหนัก และเพลาจับมีด ชนิด C ใช้สาหรับจับมีดกัดด้านหน้า (Face Milling Cutter) หรือเอ็นมิลล์ (End Mill) ซงึ่ จบั โดยตรงเข้ากบั เพลาเคร่ืองกดั โดยไม่ต้องใช้เพลาจบั มีดรองรับ

191 รูปท่ี 6.18 เพลาจบั มีดชนดิ ตา่ ง ๆ จากรูปท่ี 6.18 เพลาจับมีดชนิด A และ B ใช้กับเคร่ืองกัดแนวนอน ส่วนชนิด C ใช้ได้ทงั้ เครื่องกัด แนวนอนและเคร่ืองกดั แนวตงั้ โดยรูปที่ 6.18 (ก) และ (ข) จะมีปลอกแหวนตงั้ ระยะ (Spacer Bushing) ที่ใช้สาหรับกาหนดตาแหนง่ ของมีดกัดในเพลาจบั มีดให้เหมาะสม คือ ให้อยกู่ ่ึงกลางระหวา่ งหน้าเคร่ืองกดั กบั รองรับเพลามีดกัด (Arbor Support) สว่ นแบริ่งปลอกจะใช้สวมกับตวั รองรับเพลาจบั มีดกัดเพื่อรองรับ เพลามีดกดั อีกครัง้ หนงึ่ ปลอกแหวนตงั้ ระยะ ปลอกแหวนตงั้ ระยะ เรียว ลมิ่ ร่องลมิ่ มดี กดั นตั รูปท่ี 6.19 สว่ นประกอบของเพลาจบั มีด จากรูปท่ี 6.19 เพลาจับมีดจะมีร่องล่ิม (Keyway) ใช้สาหรับสวมลิ่มระหว่างมีดกัดกบั เพลาจบั มีด เพื่อป้องกันไม่ให้มีดกัดลื่นหรือหมนุ ฟรีในขณะป้อนตัดเฉือนชิน้ งาน (การใส่ลิ่มจะทาให้มีดกัดหยดุ หมุน ในขณะที่ชิน้ งานป้อนเข้าหามีดกดั อาจทาให้มีดกัดแตกได้) ในการขนั นตั ท่ีปลายเพลาจบั มีดจะต้องสวม รองรับเพลามีดกดั กอ่ นทกุ ครัง้ เพ่ือปอ้ งกนั ไม่ให้เพลาจบั มีดกดั คดงอในขณะขนั นตั

192 2. สกรูดึงเพลาจับมีด (Draw–in Bar) เป็นอุปกรณ์ท่ีใช้จับยึดเพลาจับมีดหรือหวั จับจาปา (Collets Chuck) หรือหวั จบั มีดกดั เฉพาะ (Adapter) เพื่อให้ยดึ แนน่ ในเพลาเคร่ืองกดั รูปท่ี 6.20 สว่ นประกอบของสกรูดึงเพลาจบั มีด (Draw–in Bar) 3. หวั จบั จาปา (Collets Chuck) เป็นชุดหวั จับที่ใช้จับจาปาหรือคอลเล็ต (Collets) เพื่อจับ ยึดมีดกดั ที่มีด้าม เช่น เอ็นมิล (End Mill) หรือดอกสวา่ น (Drill) หวั จับจาปานีจ้ ะถูกจบั ยึดด้วยสกรูดงึ เพลา จบั มีดเพือ่ ยดึ แนน่ ในเพลาเครื่องกดั อีกครัง้ หนง่ึ รูปท่ี 6.21 ชดุ หวั จบั จาปา รูปท่ี 6.22 การประกอบมดี กดั เข้ากบั ชดุ หวั จบั จาปา 4. หวั จบั มีดกดั เฉพาะ (Adapter) เป็นอุปกรณ์จบั มีดกดั ที่ออกแบบมาเฉพาะ เช่น จบั มีดกดั ด้านหน้า (Face Milling Cutter) หรือเอ็นมิลล์บางชนิด โดยประกอบเข้าไปในเพลาเครื่องกัดโดยตรง จากนนั้ ยดึ ด้วยสกรูดงึ เพลาจบั มีดให้แนน่

193 รูปท่ี 6.23 ตวั อยา่ งหวั จบั มีดกดั เฉพาะแบบตา่ ง ๆ 6.4.2 อุปกรณ์จบั ชิน้ งาน อปุ กรณ์จบั ชิน้ งานกดั แบง่ ออกได้หลายชนดิ ตามลกั ษณะการใช้งานท่สี าคญั มีดงั นี ้ 1. ปากกาจบั ชิน้ งาน (Vise) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้จบั ชิน้ งานที่มีขนาดไม่ใหญ่มาก โดยที่ปากกา จะถูกจับยึดบนโต๊ ะงานของเครื่ องกัดเพื่อให้ ได้ ฉากหรื อขนานกับหน้ าโครงเครื่ องหรื อเพลาจับมีดกัด ปากกาจบั ชิน้ งานกดั แบง่ ออกได้เป็นหลายชนิด ได้แก่ แบบธรรมดา (Plain Vise) สาหรับจบั งานขนาดใหญ่ ปากกาจับชิน้ งานแบบหมนุ ได้ (Swivel Base Vise) สาหรับจบั ชิน้ งานกัดที่ต้องการปรับเป็นมุมต่าง ๆ ได้ และปากกาแบบปรับได้ทกุ ทิศทาง (Universal Vise) สาหรับจบั ชิน้ งานท่ีมีขนาดเลก็ ซึ่งสามารถหมุนปรับ สาหรับการกดั งานได้ทกุ ลกั ษณะ ตวั อยา่ งปากกาจบั ชิน้ งานกดั ชนดิ ตา่ ง ๆ แสดงไว้ในรูปที่ 6.24 รูปท่ี 6.24 ตวั อยา่ งปากกาจบั ชิน้ งานกดั 2. โบลต์แบบที–สลอต (T–Slot Bolt) แผน่ กดชิน้ งาน (Straps Clamp) และแทง่ ระดบั (Stop Block) เป็นอุปกรณ์จบั ยึดชิน้ งานที่จะต้องใช้ร่วมกนั โดยการสวมโบลต์แบบที–สลอตลงในร่องที (T–Slot) ของโต๊ะงาน จากนนั้ สวมแผ่นกดบนโบลต์แบบที–สลอตเพ่ือให้แผ่นกดได้ระดับเดียวหรือสูงกวา่ ชิน้ งาน เลก็ น้อย แล้วจึงใช้แทง่ ระดบั รองรับแผน่ กดชิน้ งานดงั รูปท่ี 6.25 และรูปที่ 6.26

194 (ก) โบลต์แบบท–ี สลอต รูปท่ี 6.25 ตวั อยา่ งโบลท์แบบที–สลอต โบลต์แบบที–สลอต รูปท่ี 6.26 การจบั ชนิ ้ งานกดั ด้วยโบลต์ท์แบบท–ี สลอต แผ่นกดชนิ ้ งานและแท่งระดบั 3. แท่งขนาน (Parallels) มีลกั ษณะเป็นแท่งสี่เหลี่ยมจัตุรัสหรือส่ีเหลี่ยมผืนผ้า ผ่านการ เจียระไนผิวเรียบมาแล้ว ใช้สาหรับรับรองชิน้ งานกดั เพ่ือให้ผิวชิน้ งานขนานหรือพ้นจากปากของปากกา โดยการจบั ชิน้ งานด้วยแทง่ ขนานนจี ้ ะใช้ร่วมกบั อุปกรณ์จบั งานอื่น ๆ เชน่ ปากกา เป็นต้น รูปท่ี 6.27 แท่งขนาน

195 4. วีบล็อก (V–Block) เป็นอุปกรณ์ท่ีใช้สาหรับจับชิน้ งานที่มีรูปทรงกระบอก โดยต้องจับ ร่วมกบั อปุ กรณ์ อ่ืน ๆ เช่น ยแู คลม็ ป์ (U–Clamp) โบลต์ และแผน่ กดชิน้ งาน เป็นต้น โบลต์ ย–ู แคลม็ ป์ รูปท่ี 6.28 การใช้วี–บลอ็ กจบั ยดึ ชนิ ้ งานรูปทรงกระบอก 5. โต๊ะงานหมุน (Rotary Table) เป็นอุปกรณ์จับยึดชิน้ งานกัดท่ีหมุนได้รอบ 360 องศา ดงั นนั้ จึงสามารถกดั ชิน้ งานให้เป็นมมุ ตา่ ง ๆ ได้ ในการจบั ชิน้ งานจะใช้อุปกรณ์จบั ชิน้ งานช่วย โดยจบั ยดึ โต๊ะ งานหมนุ บนโต๊ะงานของเครื่องกดั อีกครัง้ หนง่ึ รูปท่ี 6.29 โต๊ะงานหมนุ และการใช้งาน

196 6. โต๊ะหวั แบง่ (Indexing Table) มีลกั ษณะคล้ายโต๊ะงานหมนุ แตกตา่ งกันที่โต๊ะ หวั แบง่ นี ้ จะใช้สาหรับงานกดั ทีต่ ้องการแบง่ สว่ นให้มีขนาดเทา่ ๆ กนั เช่น การกดั ร่อง 4 สว่ น เป็นต้น รูปท่ี 6.30 โต๊ะหวั แบง่ 7. หัวแบ่ง (Dividing or Indexing Head) เป็ นอุปกรณ์ท่ีใช้ สาหรับแบ่งส่วนของชิน้ งาน ท่ีต้องการกดั ให้มีสว่ นเทา่ ๆ กนั ตามแนวเส้นรอบวงกลม เชน่ การกดั ฟันเฟือง เป็นต้น รูปท่ี 6.31 หวั แบง่ และสว่ นประกอบของชดุ หวั แบง่ รูปท่ี 6.32 การใช้ชดุ หวั แบง่ ในการกดั เฟื อง

197 เครื่องมือตดั ที่ใช้ในงานกดั แบง่ ออกได้เป็น 2 ประเภทตามชนิดของเคร่ืองกดั คือ เคร่ืองมือตดั สาหรับ เคร่ืองกดั แนวนอนและเคร่ืองมือตดั สาหรับเคร่ืองกดั แนวตงั้ โดยแตล่ ะประเภทจาแนกออกได้หลายชนดิ ตาม ลกั ษณะของรูปร่างของคมตดั และการใช้งาน ดงั ตวั อยา่ งในรูปท่ี 6.33 และตารางท่ี 6.1 รูปท่ี 6.33 ตวั อย่างเครื่องมือตดั สาหรับงานกัด ตารางท่ี 6.1 ชนิดของมีดกดั และตวั อยา่ งการใช้งาน ลาดบั ท่ี ภาพประกอบ ช่อื เรียก/คาอธบิ าย ตวั อย่างการใช้งาน  End Mill Cutters เป็นมีดกัดที่มีคมตดั อย่ทู ี่ปลาย และด้านข้าง แบง่ ออกเป็น 2 แบบ 1 คือแบบมีคมตัดด้านเดียวและ แบบมีคมตัด 2 ด้าน ใช้สาหรับ กดั ผวิ ราบและผวิ เอียง  Side Milling Cutters เ ป็ น มี ด กัด ที่ มี ค ม ตัด ด้ า น ข้ าง 2 ทัง้ 2 ด้าน ใช้สาหรับกัดด้านข้าง กัด ร่ อ ง แ ล ะ กัด ร่ อ งด้ ว ยดอกกัด 2 ตวั เป็นต้น (ก) Plain (ข) Staggered หมายเหตุ : Staggered คือ ดอกกดั ที่มีคมตดั ด้านข้างทงั้ 2 ด้าน สลบั ไปมา

198 ตารางท่ี 6.1 (ต่อ) ชนิดของมีดกดั และตวั อยา่ งการใช้งาน ลาดับท่ี ภาพประกอบ ช่อื เรียก/คาอธบิ าย ตัวอย่างการใช้งาน  Gear Milling Cutter เป็นมีดกัดท่ีใช้สาหรับกัดเฟื อง มีหลายขนาดและมีหลายเบอร์ให้ 3 เลือกใช้ ตามขนาดและจานวน ฟันเฟื องที่ต้องการกดั  T–Slot Cutter 4 เป็นดอกกัดที่ใช้สาหรับกัดร่อง ตวั ที เช่น ร่องตวั ทีบนโต๊ะงานของ เคร่ืองกดั เป็นต้น  Single–Angle Milling Cutter เป็ นดอ กกัดท่ี ใช้ สาหรั บ กัด 5 ชิน้ งานให้เป็นมมุ เอียงด้านเดียว เช่น มมุ เอียงซ้ายหรือขวา โดยมี มมุ อย่รู ะหวา่ ง 45–60 องศา (ก) Left (ข) Right  Double - Angle Milling Cutter เป็ นดอ กกัดที่ ใช้ สาหรั บ กัด ชนิ ้ งานให้เป็นมมุ เอียง 2 ด้านซึ่งมี 6 มมุ รวม 45, 60 และ 90 องศา

ตารางท่ี 6.1 (ต่อ) ชนดิ ของมีดกดั และตวั อยา่ งการใช้งาน 199 การใช้งาน ลาดับท่ี ภาพประกอบ ช่อื เรียก/คาอธบิ าย  Light Duty Plain Milling Cutter เป็นดอกกดั ที่ใช้สาหรับกดั ร่องหรือ 7 กดั ร่องลม่ิ ซง่ึ เป็นงานเบา ๆ ฟันดอก กั ด จ ะ มี ฟั น ต ร ง ส่ ว น ใ ห ญ่ มคี วามหนาประมาณ 19 มลิ ลเิ มตร  Light Duty Helical Plain Milling Cutter 8 เป็นดอกกัดที่มีความหนามาก มีมุมเลือ้ ยประมาณ 25 องศาและ ออกแบบมาสาหรับงานกดั ผวิ ราบ  Heavy Helical Plain Milling Cutter 9 เป็นดอกกัดท่ีมีความหนามาก และมีฟันบิดเอียงไปตามแนวแกน ใช้สาหรับงานกดั ผวิ ราบและงานกัด เพอื่ ลดขนาดลง  Shell End Mill เป็ นดอ กกัดท่ี ใช้ ร่ วมกับหัวจับ 10 มีดกดั (Adapter) ใช้สาหรับงานกดั ผวิ ราบ

200 ตารางท่ี 6.1 (ต่อ) ชนิดของมีดกดั และตวั อยา่ งการใช้งาน ลาดบั ท่ี ภาพประกอบ ช่อื เรียก/คาอธิบาย การใช้งาน  Convex Milling Cutter ฟันดอกกดั ชนดิ นีม้ ผี วิ โค้งนนู ใช้ 11 สาหรับกดั ชิน้ งานให้เป็นผวิ โค้งด้าน ใน  Concave Milling Cutter ฟันดอกกัดชนิดนีม้ ีผิวโค้งเว้า 12 ใช้สาหรับกัดชิน้ งานให้เป็นผิวโค้ง นนู ครึ่งวงกลม  Slitting Saw เ ป็ น ด อ ก กั ด ที่ มี ค ม ตั ด อ ยู่ ด้านข้าง ใช้สาหรับงานตดั หรืองาน 13 กดั ร่องแคบ  Dove Tail Milling Cutter ดอกกัดชนิดนีอ้ อกแบบมาเพ่ือใช้ สาหรับกดั ร่องหางเหยี่ยว 14

ตารางท่ี 6.1 (ต่อ) ชนดิ ของมีดกดั และตวั อยา่ งการใช้งาน 201 การใช้งาน ลาดับท่ี ภาพประกอบ ช่อื เรียก/คาอธิบาย  Face Milling Cutter 15 เป็นดอกกัดที่ใช้สาหรับงานปาดผิว ราบหน้ากว้าง โดยท่วั ไปมีขนาดเส้นผ่าน ศูนย์กลางมากกว่า 150 มิลลิเมตร และ คมตดั (Insert Teeth) สามารถถอดเปล่ียน ได้ 6.6.1 ความเร็วตดั ความเร็วตัด (Cutting Speed) ของงานกัด หมายถึง ความเร็วท่ีมีดกัดสามารถตัดเฉือน ชิน้ งานออกได้ มีหนว่ ยวดั เป็นเมตรตอ่ นาทีหรือฟุตตอ่ นาที ในการเลอื กคา่ ความเร็วตดั นนั้ ควรพิจารณาถงึ ปัจจัยท่ีสาคญั เช่น ความสามารถในการขนึ ้ รูปของวสั ดุชิน้ งาน วสั ดุและรูปทรงของมีดกดั ชนิดและวิธีการ หลอ่ เยน็ อตั ราปอ้ น ความลกึ ของการตดั และกาลงั ของเครื่องกดั เป็นต้น 1. การคานวณหาความเร็วตดั ระบบเมตริก πDN CS = 1,000 เม่ือ CS = ความเร็วตดั (เมตร/นาที หรือ MPM) N = ความเร็วรอบของมีดกดั (รอบ/นาที หรือ RPM) D = ขนาดเส้นผา่ นศนู ย์กลางของมีดกดั (มิลลเิ มตร) 2. การคานวณหาความเร็วตดั ระบบนวิ ้ πDN CS = 12 เมื่อ CS = ความเร็วตดั (ฟตุ /นาที หรือ FPM) N = ความเร็วรอบของมีดกดั (รอบ/นาที) D = ขนาดเส้นผา่ นศนู ย์กลางของมีดกดั (นวิ ้ )

202 โดยทวั่ ไปคา่ ความเร็วตดั ของวสั ดแุ ต่ละชนิดนนั้ สามารถดูได้จากตารางหรือคมู่ ือในการตดั ของวสั ดุนนั้ ๆ ดงั นนั้ ในทางปฏบิ ตั ิจึงมกั จะนาค่าความเร็วตดั จากตารางไปคานวณหาความเร็วรอบของมีดกัด อีกครัง้ หนง่ึ ตวั อยา่ งคา่ ความเร็วตดั ของวสั ดแุ ตล่ ะชนดิ แสดงไว้ในตารางท่ี 6.2 ตารางท่ี 6.2 คา่ ความเร็วตดั ของวสั ดชุ นิดตา่ ง ๆ (หนว่ ย : เมตร/นาที) ความเร็วตดั ชนิดของวัสดุ มีดกัดเหลก็ กล้ารอบสูง มีดกัดคาร์ ไบด์ (High Speed Steel Cutters) (Carbide Cutter) เหลก็ กล้าทว่ั ไป 21 – 30 45 – 75 เหลก็ กล้าเครื่องมอื 18 – 20 40 – 60 เหลก็ หลอ่ 15 – 25 40 – 60 โลหะผสมทองแดงและดีบกุ 20 – 35 60 – 120 อะลมู เิ นียม 150 – 300 300 – 600 6.6.2 ความเร็วรอบ ความเร็วรอบของมีดกัด หมายถึง ความเร็วของมีดกัดท่ีหมุนครบรอบในเวลาหนึ่งนาที ซึง่ มี หนว่ ยวดั เป็นรอบตอ่ นาที (Revolution Per Minute : RPM) ความเร็วรอบของมีดกดั นีข้ นึ ้ อยกู่ ับค่าความเร็ว ตดั ของงานกดั และขนาดเส้นผา่ นศูนย์กลางของมีดกัดเป็นสาคญั ความเร็วรอบของมีดกดั สามารถคานวณ ได้จากสตู รตอ่ ไปนี ้ 1. การคานวณหาความเร็วรอบระบบเมตริก 1,000  CS N= πD 2. การคานวณหาความเร็วรอบระบบนวิ ้ 12  CS N= πD เมื่อ CS = ความเร็วตดั (เมตร/นาที) D = ขนาดเส้นผา่ นศนู ย์กลางของมีดกดั

203 6.6.3 อัตราป้อน อตั ราปอ้ น (Feed Rate) หมายถึง อตั ราการเคลอื่ นท่ขี องมีดกดั ทเ่ี คลอ่ื นทีเ่ ข้าหาชิน้ งาน 1. การกาหนดหนว่ ยวดั ของอตั ราปอ้ น มี 3 ลกั ษณะ ดงั นี ้ 1.1 อัตราป้อนเป็ นระยะทางการเคลื่อนที่ต่อฟันของมีดกัด เช่น มิลลิเมตร/ฟัน (Millimeters Per Tooth : MPT) หรือนวิ ้ /ฟัน (Inches Per Tooth : IPT) 1.2 อตั ราปอ้ นเป็นระยะทางการเคลือ่ นท่ีตอ่ รอบ เช่น มิลลิเมตร/รอบ (Millimeters Per Revolution : MMPR) หรือนวิ ้ /รอบ (Inches Per Revolution : IPR) 1.3 อัตราปอ้ นเป็นระยะทางการเคลื่อนที่ตอ่ นาที เช่น มิลลเิ มตร/นาที (Millimeters Per Minute : MMPM) หรือนวิ ้ /นาที (Inches Per Revolution : IPM) อตั ราปอ้ นของงานกดั สามารถคานวณได้จากสตู รตอ่ ไปนี ้ fm = ft  T  N fr = ft  T เมื่อ fm = อตั ราปอ้ น (นวิ ้ /นาที หรือมิลลเิ มตร/นาที) fr = อตั ราปอ้ น (นวิ ้ /รอบ หรือมิลลเิ มตร/รอบ) ft = อตั ราปอ้ น (นวิ ้ /ฟัน หรือมิลลเิ มตร/ฟัน) T = จานวนฟันของมีดกดั N = ความเร็วรอบของมีดกดั 2. การเลอื กใช้อตั ราปอ้ นในงานกดั ต้องพิจารณาจากปัจจยั ตอ่ ไปนี ้ 2.1 ความลกึ และความกว้างของการกดั 2.2 ชนดิ ของมีดกดั 2.3 รูปร่างของมีดกดั 2.4 วสั ดชุ ิน้ งาน 2.5 ความแขง็ แรงและความสามารถในการขนึ ้ รูปของวสั ดชุ ิน้ งาน 2.6 ความเทย่ี งตรงและความละเอียดของชิน้ งานท่ตี ้องการ 2.7 กาลงั และสมรรถนะความแข็งแรงของเคร่ืองกดั 2.8 การจบั ยดึ ชิน้ งานและการปรับตงั้ คา่ มีดกดั

204 ในทางปฏบิ ตั ิ คา่ อตั ราปอ้ นในงานกดั สามารถดจู ากตารางคมู่ ือมาตรฐานซง่ึ จะมีคา่ ที่เปลยี่ นแปลงไป ตามชนิดของวสั ดชุ ิน้ งานและชนิดของวสั ดทุ ใ่ี ช้ทาเคร่ืองมือตดั ดงั ตวั อยา่ งท่ีแสดงไว้ในตารางที่ 6.3 ตารางท่ี 6.3 คา่ อตั ราปอ้ นของวสั ดชุ นดิ ตา่ ง ๆ สาหรับมีดกดั เหล็กกล้ารอบสงู (หนว่ ย : มิลลเิ มตร/ฟัน) ชนิดของวัสดุ Face Mills Helical ชนิดของมีดกัดชนิด Form Mill Circular Mill Saw Slotting and End Mill Side Mill เหลก็ กล้าทวั่ ไป 0.30 0.25 0.18 0.15 0.10 0.08 เหลก็ กล้าเคร่ืองมอื 0.25 0.02 0.15 0.13 0.08 0.08 (ความแขง็ ปานกลาง) เหลก็ หลอ่ 0.33 0.25 0.18 0.18 0.10 0.08 (ความแขง็ ปานกลาง) ทองเหลอื งหรือโลหะผสม 0.35 0.28 0.20 0.18 0.10 0.08 ทองแดงและดบี กุ อะลมู เิ นียม 0.55 0.45 0.33 0.28 0.18 0.13 เหลก็ กล้าสเตนเลส 0.15 0.13 0.10 0.08 0.05 0.05 (Stainless Steel) 6.6.4 ความลึกของการตัด ความลกึ ของการตดั (Depth of Cut) หมายถึง ระยะทางที่คมของมีดกัดหยง่ั ลกึ เข้าไปในเนอื ้ ชิน้ งาน โดยมีทิศทางตงั้ ฉากกบั การเคลอ่ื นทขี่ องมีดกดั ดงั รูปท่ี 6.34 รูปท่ี 6.34 ความลกึ ในงานกดั (H = ความลกึ ของการตดั )

205 โดยทว่ั ไปความลกึ ของการตดั หยาบจะมีขนาดมากกว่าความลกึ ของการตดั ละเอียด ซ่ึงการ กาหนดความลกึ ของการตดั นีต้ ้องคานึงถึงปัจจัยที่สาคญั 3 ประการคือ กาลงั ในการขับเพลาจับมีดกัด ความแขง็ แรงของเครื่องมือตดั และสมรรถนะของเคร่ืองกดั ตัวอย่างท่ี 6.1 ใช้มีดกดั แบบเอ็นมิล (End Mill) ท่ีทาจากเหลก็ กล้ารอบสงู (H.S.S) มีขนาดเส้นผา่ น ศูนย์กลาง 16 มิลลิเมตรและคมตดั 4 ฟัน โดยใช้กัดผิวชิน้ งานท่ีทาจากเหล็กกล้า ทวั่ ไป ถ้าความลกึ ของการตดั เทา่ กบั 3 มิลลเิ มตร และความกว้างของการกดั เท่ากับ 8 มิลลเิ มตร จงคานวณหาความเร็วตดั อตั ราปอ้ น และความเร็วรอบในการกดั วิธที า คา่ ความเร็วตดั และอตั ราปอ้ นดไู ด้จากตารางที่ 6.2 และ 6.3 ซง่ึ มีคา่ เทา่ กบั CS = 21 เมตร/นาที ft = 0.30 มิลลเิ มตร/ฟัน คานวณหาความเร็วรอบ 1,000  CS 1,0π00D21 N= π  16 417.99 รอบ/นาที = = อตั ราปอ้ นของงานกดั fm = ft  T  N = 0.30  4  417.99 = 501.59 มิลลเิ มตร/นาที การใช้เคร่ืองกดั อยา่ งปลอดภยั นนั้ ผ้ปู ฏิบตั ิงานจะต้องเรียนรู้วธิ ีการทางานอยา่ งถกู ต้อง อีกทงั้ ปฏบิ ตั ิ ตามกฎและข้อห้ามตา่ ง ๆ ของโรงงานอยา่ งเคร่งครัด ดงั นี ้ 6.7.1 การแต่งกายจะต้องให้รัดกุม เช่น แขนเสือ้ ไม่รุ่มร่าม ไม่สวมใส่นาฬิกา แหวน กาไร สวมแวน่ นริ ภยั ปอ้ งกนั เศษวสั ดุ และสวมใสร่ องเท้านิรภยั เป็นต้น

206 รูปท่ี 6.35 การแต่งกายทีถ่ กู ต้องและเหมาะสมตอ่ การปฏบิ ตั งิ านกับเครื่องกดั 6.7.2 การยกอุปกรณ์ประกอบที่มีขนาดใหญ่และนา้ หนักมากขึน้ –ลงจากโต๊ะงาน เช่น ชุดหวั แบ่ง ปากกาจบั งาน ควรใช้อปุ กรณ์ชว่ ยหรือใช้คนช่วยยกอยา่ งน้อย 2 คน และควรทาความสะอาดกอ่ นอยา่ ให้มี เศษโลหะตดิ ท่ีฐานของอปุ กรณ์และโต๊ะงานเพราะจะทาให้อปุ กรณ์วางไมแ่ นบสนทิ 6.7.3 ห้ามจับมีดกัดด้วยมือเปลา่ เพราะคมของฟันมีดกัดอาจบาดมือได้ ควรใช้ผ้าเช็ดมือรองจับ เพอ่ื ความปลอดภยั 6.7.4 ห้ามวางเคร่ืองมือและอปุ กรณ์ตา่ ง ๆ เช่น ประแจ มีดกดั และเคร่ืองมือวดั บนโต๊ะงานโดยตรง แตค่ วรจะมีผ้าหรือแผ่นยางรองรับเพื่อป้องกันการสึกหรอของอุปกรณ์และโต๊ ะงาน และควรวางไม่ให้กีด ขวางการปฏบิ ตั ิงาน รูปท่ี 6.36 การยกเคร่ืองมอื และอปุ กรณ์ในงานกดั

207 6.7.5 ทาความสะอาดปลอกแหวนตงั้ ระยะ (Spacer Bushing) แบริ่งปลอก (Bearing Bushing) และเพลาจบั มีด (Arbor) ก่อนที่จะสวมประกอบเข้ากบั เพลาของเคร่ืองกดั 6.7.6 ห้ามขนั นตั ทปี่ ลายเพลาจบั มดี โดยไมไ่ ด้สวมรองรับเพลามดี กดั เพราะจะทาให้เพลาจบั มดี คดงอได้ 6.7.7 ก่อนเปิดสวิตช์เคร่ืองให้มีดกัดหมุน จะต้องขยบั ชิน้ งานให้หา่ งออกจากมีดกดั พอสมควร โดย ให้มีดกดั หมนุ ถกู ทิศทางการกดั ก่อน จากนนั้ จึงคอ่ ย ๆ ปอ้ นชิน้ งานเข้าหามีดกดั 6.7.8 ขณะปฏิบตั ิงานกัด มีดกดั จะเกิดความร้อนซึง่ ทาให้ความแข็งของคมตดั ลดลง ดงั นนั้ จึงต้อง หลอ่ เย็นด้วยนา้ หลอ่ เยน็ หรือนา้ มนั ตดั 6.7.9 ใช้แปลงปัดเศษโลหะ โดยปัดในทิศทางท่ีมีดกดั หมุนออกจากชิน้ งาน เพื่อป้องกนั ไมใ่ ห้มีดกดั ดงึ แปลงปัดเข้าไปในชิน้ งาน 6.7.10 สวมแวน่ ตานิรภยั ทกุ ครัง้ ท่ีปฏิบตั ิงานและห้ามก้มไปดูชิน้ งานใกล้ ๆ เพราะถ้าชิน้ งานหลดุ อาจกระเด็น หรือมีดกดั แตก หรือเศษโลหะอาจกระเดน็ เข้าตาได้ รูปท่ี 6.37 การก้มมองชนิ ้ งานกดั ใกล้เกนิ ไปอาจเป็นอนั ตรายตอ่ ผ้ปู ฏบิ ตั ิงานได้ 6.7.11 การเปลี่ยนความเร็วรอบหรือการจับชิน้ งานจะต้องหยุดเคร่ืองกัดทุกครัง้ โดยการเลื่อน ชิน้ งานออกไปให้พ้นจากระยะการหมนุ ของมีดกดั ชนิ ้ งาน มดี กดั รูปท่ี 6.38 การเลอ่ื นชิน้ งานให้พ้นจากระยะการหมนุ ของมดี กดั

208 เพอ่ื ยดื อายกุ ารใช้งานของเคร่ืองกดั ผ้ปู ฏบิ ตั งิ านจะต้องมีการบารุงรักษาเครื่องกดั ดงั นี ้ 6.8.1 ทาความสะอาดเครื่องกัดทุกครัง้ หลงั การปฏิบัติงานโดยไม่ให้เศษโลหะไปอุดตัดบริเวณ รางเลอ่ื นของชิน้ สว่ นตา่ ง ๆ พร้อมกบั ชโลมนา้ มนั บริเวณรางเลอื่ นเพื่อปอ้ งกนั สนิม 6.8.2 การปรับตงั้ ความเร็วรอบ อตั ราปอ้ นกดั และความลกึ ของการตดั จะต้องให้เหมาะสมกบั กาลงั มอเตอร์ของเพลาจบั มีดกดั ทงั้ นเี ้พือ่ เป็นการยดื อายกุ ารใช้งานของเครื่องกดั 6.8.3 การใช้เครื่องกัดจะต้องตรวจสอบช่องนา้ มันหลอ่ ลื่นตามส่วนประกอบของเคร่ืองกดั ที่ต้อง เคล่อื นไหว เช่น เพลา โต๊ะงาน แท่นเลอื่ น คานจับมีด และชุดปรับอตั โนมัติวา่ มีนา้ มนั อยใู่ นระดบั ที่กาหนด หรือไม่ ถ้าอยใู่ นระดบั ตา่ กวา่ ทีก่ าหนดก็ให้เติมนา้ มนั หลอ่ ลน่ื เพ่มิ เตมิ รูปท่ี 6.39 สว่ นประกอบภายในและตาแหน่งหลอ่ ลืน่ ของเครื่องกดั

209 คาส่ัง จงตอบคาถามตอ่ ไปนี ้ 1. จงบอกลกั ษณะของงานทผ่ี า่ นการขนึ ้ รูปด้วยเคร่ืองกดั มาอยา่ งน้อย 3 ชนิด (3 คะแนน) 2. จงอธิบายข้อแตกตา่ งในการหมุนตดั ชิน้ งานของมีดกดั เคร่ืองกดั แนวตงั้ และเครื่องกัดแนวนอนมาพอให้ เข้าใจ (5 คะแนน) 3. จากรูปเป็นการปอ้ นตดั แบบใด (3 คะแนน) 4. เคร่ืองกดั แบง่ ออกเป็นก่ีชนดิ อะไรบ้าง (4 คะแนน)

210 5. จงบอกชื่อและหน้าทสี่ ว่ นประกอบของเครื่องกดั ตอ่ ไปนี ้(16 คะแนน) หมายเลข 1 ช่ือ หน้าท่ี หมายเลข 2 ชื่อ หน้าท่ี หมายเลข 3 ชื่อ หน้าที่ หมายเลข 4 ช่ือ หน้าท่ี หมายเลข 5 ช่ือ หน้าที่ หมายเลข 6 ช่ือ หน้าที่ หมายเลข 7 ชื่อ หน้าที่ หมายเลข 8 ชื่อ หน้าท่ี

211 6. จงบอกช่ือและหน้าทสี่ ว่ นประกอบของเคร่ืองกดั ตอ่ ไปนี ้(14 คะแนน) หมายเลข 1 ช่ือ หน้าที่ หมายเลข 2 ช่ือ หน้าที่ หมายเลข 3 ชื่อ หน้าที่ หมายเลข 4 ชื่อ หน้าท่ี หมายเลข 5 ช่ือ หน้าที่ หมายเลข 6 ช่ือ หน้าที่ หมายเลข 7 ชื่อ หน้าท่ี

212 7. จงบอกชื่อและหน้าทข่ี องอุปกรณ์จบั ยดึ ชิน้ งานกดั ดงั ตอ่ ไปนี ้(16 คะแนน) 7.1 ช่ือ 7.2 ชื่อ หน้าท่ี หน้าท่ี 7.3 ช่ือ 7.4 ชื่อ หน้าท่ี หน้าท่ี 7.5 ช่ือ 7.6 ช่ือ หน้าที่ หน้าท่ี 7.7 ช่ือ 7.8 ชื่อ หน้าท่ี หน้าที่

213 8. จงเขียนช่ือมีดกดั ทีใ่ ช้ในการขนึ ้ รูปชิน้ งานตามตวั อยา่ งทีก่ าหนดให้ดงั ตอ่ ไปนี ้ (12 คะแนน) 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.10 8.11 8.12

214 9. ใช้มีดกดั แบบเอ็นมิลล์ (End Mill) ท่ีทาจากเหล็กกล้ารอบสงู (H.S.S.) ซ่ึงมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 20 มิลลิเมตรและคมตัด 4 ฟัน กัดผิวชิน้ งานที่ทาจากเหล็กหล่อ ถ้าความลกึ ของการตัดเท่ากับ 5 มม. และความกว้างของการกัดเทา่ กบั 10 มม. จงคานวณหาความเร็วตดั อตั ราปอ้ น และความเร็วรอบ ใน การกดั (6 คะแนน) 10. จงบอกความปลอดภยั ในงานกดั มาอยา่ งน้อย 3 ข้อ (3 คะแนน) 11. จงบอกวธิ ีการบารุงรักษาเครื่องกดั มาอยา่ งน้อย 3 ข้อ (3 คะแนน)

215 คาส่ัง จงเลอื กคาตอบทถี่ กู ต้องท่สี ดุ 1. ข้อใด ไม่ใช่ ชิน้ งานที่ได้จากการขนึ ้ รูปด้วยเครื่องกดั ก. ร่องหางเหยี่ยว ข. เฟือง ค. ร่องลม่ิ ง. เกลยี วนอก 2. หลกั การทางานของเครื่องกดั แนวนอนคอื ข้อใด ก. ชิน้ งานเคลอื่ นท่ีเข้าหามีดกดั ข. มีดกดั หมนุ และเดินปอ้ นเข้าหาชิน้ งาน ค. มีดกดั หมนุ และเดนิ ปอ้ นชิน้ งานเข้าหามีดกดั ง. ชิน้ งานหมนุ และเดินปอ้ นเข้าหามีดกดั 3. ทศิ ทางการปอ้ นกดั แบบใดทีม่ ีดกดั จะตดั เฉือนชิน้ งานน้อยไปหามาก ก. การปอ้ นตามมีดกดั ข. การปอ้ นสวนมีดกดั ค. การปอ้ นกดั แนวนอน ง. การปอ้ นกดั แนวตงั้ 4. สว่ นประกอบใดของเคร่ืองกดั ท่ที าหน้าทรี่ องรับนา้ หนกั ของเครื่องกดั ทงั้ หมด ก. ฐานเคร่ือง ข. แทน่ เลอ่ื น ค. เพลาเคร่ืองกดั ง. โต๊ะงาน 5. สว่ นประกอบใดของเคร่ืองกดั ท่ที าหน้าทปี่ ระคองเพลาจบั มีด (Arbor) ก. คานจบั มีด ข. รองรับเพลามีดกดั ค. เพลาเครื่องกดั ง. แคร่เลอื่ น 6. สว่ นประกอบใดของเครื่องกดั ท่ใี ช้ยดึ ปากกาจบั งานหรือใช้จบั งานกดั ก. แคร่เลอ่ื น ข. ฐาน ค. เพลาเครื่องกดั ง. โต๊ะงาน 7. อุปกรณ์ในข้อใดที่ใช้กาหนดตาแหนง่ ของมีดกดั บนเพลาจบั มีดให้อยใู่ นตาแหนง่ ทต่ี ้องการ ก. ปลอกแหวน ข. หวั จบั มีดกดั เฉพาะ ค. เพลาจบั มีดกดั ง. หวั จบั จาปา

216 8. อปุ กรณ์ในข้อใดที่ใช้จบั ด้ามเอ็นมิลหรือดอกสวา่ น ก. หวั จบั จาปา ข. แบริ่งปลอก ค. ปลอกแหวน ง. เพลาจบั มีดกดั 9. เพลาจบั มีดชนดิ ใดทใ่ี ช้จดั มีดกดั แนวตงั้ ก. A ข. B ค. C ง. D 10. อปุ กรณ์จบั ยดึ ในข้อใดที่ไมส่ ามารถหมนุ แบง่ ชิน้ งานในแนวรัศมีได้ ก. โต๊ะหวั แบง่ (Indexing Table) ข. ปากกาแบบหมนุ ได้ (Swivel Vise) ค. โต๊ะงานหมนุ (Rotary Table) ง. ชุดหวั แบง่ (Indexing Head) 11. ในการจบั ยดึ ชิน้ งานกดั บนโต๊ะงานโดยตรงจะต้องใช้อปุ กรณ์จบั ยดึ ในข้อใด ก. แทง่ ขนาน แคลม็ ป์ จบั งานชนิดตา่ ง ๆ และโบลท์แบบที - สลอต ข. โต๊ะหวั แบง่ (Indexing Table) ค. ปากกาแบบหมนุ ได้ (Swivel Vise) ง. ชุดหวั แบง่ (Indexing Head) 12. อปุ กรณ์ที่ใช้สาหรับจบั มีดกดั โดยนาไปยดึ บนเพลาเคร่ืองกดั แล้วใช้สกรูดงึ เพลาจบั มีดคอื ข้อใด ก. เพลาจบั มีด ข. รองรับเพลามีดกดั ค. สกรูดงึ เพลาจบั มีด ง. หวั จบั จาปา 13. ในการกดั ฟันเฟืองต้องใช้อุปกรณ์จบั ยดึ ชิน้ งานในข้อใด ก. โต๊ะงานหมนุ ข. โต๊ะหวั แบง่ ค. ปากกาแบบหมนุ ได้ ง. ชดุ หวั แบง่ 14. การกาหนดความเร็วรอบตดั ในงานกดั ไม่ขนึ ้ อยกู่ บั ปัจจยั ในข้อใด ก. ความสามารถในการขนึ ้ รูปของชิน้ งาน ข. รูปทรงและวสั ดขุ องมีดกดั ค. ขนาดของชิน้ งาน ง. อตั ราปอ้ นและความลกึ ของการตดั 15. ความเร็วรอบตดั ของงานกดั มีหนว่ ยวดั เป็นอะไร ก. เมตร/นาที ข. รอบ/นาที ค. มิลลเิ มตร/รอบ ง. มิลลเิ มตร/ฟัน

217 16. ข้อใด ไม่ใช่ หนว่ ยวดั อตั ราปอ้ นของงานกดั ก. มิลลเิ มตร/นาที ข. มิลลเิ มตร/ฟัน ค. มิลลเิ มตร/รอบ ง. เมตร/นาที 17. การกาหนดอตั ราปอ้ นในงานกดั ไมข่ นึ ้ อยกู่ บั ปัจจยั ในข้อใด ก. ความสามารถในการขนึ ้ รูปของชิน้ งาน ข. ขนาดของชิน้ งาน ค. รูปทรงและวสั ดขุ องมีดกดั ง. ความลกึ และความกว้างของการกดั 18. ปัจจยั ที่ทาให้เกิดอุบตั ิเหตรุ ้ายแรงที่สดุ ในการปฏิบตั งิ านบนเครื่องกดั คอื ข้อใด ก. จบั ชิน้ งานกดั ไมแ่ นน่ ข. ปอ้ นตดั ลกึ เกินมากเกินไป ค. จบั มีดกดั หา่ งจากโครงเครื่องเกินไป ง. ใช้ความเร็วรอบรอบสงู กวา่ ท่คี านวณได้ 19. การทาความสะอาดและหลอ่ ลนื่ เครื่องกดั ที่เหมาะสม ควรกระทาในขนั้ ตอนใดของการปฏบิ ตั งิ าน ก. ก่อนการปฏบิ ตั งิ าน ข. ขณะปฏิบตั ิงาน ค. หลงั การปฏิบตั ิงาน ง. ทงั้ กอ่ นและหลงั การปฏบิ ตั ิงาน 20. ข้อใด ไม่ใช่ การบารุงรักษาเครื่องกดั เบือ้ งต้น ก. ตรวจสภาพเคร่ืองกดั ก่อนปฏิบตั งิ าน ข. ตรวจสอบงานกดั ค. ทาความสะอาดเครื่องกดั หลงั เลกิ ใช้งาน ง. ตรวจระดบั นา้ มนั หลอ่ ลน่ื

218