แหล่งเรียนรู้

1. แหล่งเรียนรู้ อำเภอสวนผง้ึ จังหวัดรำชบุรี 1) อทุ ยำนธรรมชำตวิ ทิ ยำ ตำมพระรำชดำริ สมเดจ็ พระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกมุ ำรี ตง้ั อยทู่ ี่หม่ทู ่ี 7 บ้านหว้ ยผาก ตาบลสวนผง้ึ อาเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรีข้อมูลพ้ืนฐำนแหลง่ เรยี นรู้ อทุ ยานธรรมชาติ วทิ ยา ตามพระราชดาริของสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารีสำระสำคญั อทุ ยานธรรมชาติวิทยา เปน็ โครงการอันเนอื่ งมาจากพระราชดาริของสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซง่ึ ได้มพี ระราชดาริเร่ิมโครงการต้งั แต่ พ.ศ.2538 ซ่ึงมพี ธิ เี ปดิ อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2547อยูใ่ นความรบั ผิดชอบของ สานกั งานโครงการสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารีซ่งึ มวี ัตถปุ ระสงค์หลักคือ เพอ่ื อนุรักษ์และฟน้ื ฟูพื้นสภาพพื้นท่ปี า่ สารวจสภาพทางสงั คมและชีวภาพ โดยอทุ ยานแห่งนไี้ ดจ้ ดั ทาเปน็ ศูนยก์ ารเรียนรู้โดยมีพืน้ ทที่ ั้ง132,905 ไร่ครอบคลุมพื้นท่ี 4 หมูบ่ ้านในตาบลสวนผง้ึ และตะนาวศรี อาเภอสวนผ้ึง จังหวดั ราชบรุ ีอุทยำนธรรมชำติวิทยำแบ่งพนื้ ที่ทั้งหมดเปน็ แหล่งเรียนรู้ ดังนี้ 1. ศาลาขอ้ มลู ธรรมชาติวทิ ยา มีการจัดนทิ รรศการถาวร ทีใ่ ห้ขอ้ มลู ภาพ วัตถุทีเ่ ก่ยี วเนื่องกบัธรรมชาติและสงั คมของมนษุ ยใ์ นบรเิ วณพน้ื ท่ีแห่งน้ี รวมถึงการนาตัวอย่าง ดิน หนิ และแร่ทีไ่ ด้พบนามาจัดนทิ รรศการโดยมีการใหข้ ้อมูลอย่างละเอยี ด นอกจากนน้ั ในศาลาแหง่ นย้ี งั มีการจัดนทิ รรศการภาพถา่ ยของนกในอริ ยิ าบถต่าง ๆ ทม่ี ีหลากหลายสายพันธ์ุ ซึ่งเป็นนกทีพ่ บในพ้ืนที่นี้ 2. เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ โดยมีเสน้ ทางท่วี กผ่านน้าตก ธารน้ารอ้ นเหมืองแร่ดีบกุ และแหล่งพนั ธุ์พืชท่สี าคญั ซงึ่ มจี านวน 2 เสน้ ทาง ซึ้งใช้เวลาเดนิประมาณ 1ช่วั โมงและ 3 ชัว่ โมงตามลาดับ 3. คา่ ยสิง่ แวดล้อมศึกษา ซึ่งจะจัดข้นึ สาหรับ ผู้ทีส่ นใจเปน็ หมู่คณะ หรอืโรงเรยี นจะเข้ารว่ มกบั โครงการ เพอื่ ศึกษาความสาคัญของทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม

เปิดบรกิ ำร อทุ ยานเปดิ ใหช้ มทกุ วนั ไมม่ วี ันหยดุตดิ ตอ่ สอบถำมข้อมูลเพ่ิมเติมไดท้ ี่ สานกั งานโครงการอุทยานธรรมชาตวิ ิทยา เลขท่ี 254 หมู่ท่ี 7 บา้ นหว้ ยผาก ตาบลสวนผง้ึ อาเภอสวนผง้ึ จังหวัดราชบุรีโทรศัพท์ 0 3232 9016, 0 6172 42322) ห้องสมดุ ประชำชนอำเภอสวนผ้ึงขอ้ มูลพ้นื ฐำน แหล่งเรียนรู้ ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอสวนผึง้ ที่ตัง้ ถนนเทศบาล 6 ตาบลสวนผง้ึ อ.สวนผงึ้ จ.ราชบุรี สำระสำคญั การศกึ ษาตามอัธยาศัย เปน็ กระบวนการของการศึกษาตลอดชีวิต คอื ไม่ต้องอาศยั ระบบใด ๆ ทง้ั ส้ินเป็นการศึกษาท่สี ร้างเสริมบุคลิกภาพ ทัศนคติ คา่ นิยมและความรู้ต่าง ๆ จากประสบการณ์ในชีวิตประจาวันการศึกษาประเภทนี้ทาท่ีไหน เม่ือใด ก็ย่อมทาได้ เป็นการเรียนรู้ด้วยตนเอง จากสิ่งที่อยู่รอบตัว จากสมาชิกครอบครัว จากเพื่อน จากการทางานตลอดจนกระท่ังจากส่ือมวลชน เช่น การเรียนรู้ในครอบครัวในทีท่ างาน สถานทที่ อ่ งเทีย่ ว การเรียนร้จู ากหนงั สอื พมิ พ์ จากการท่องเที่ยว ตลอดจนการฟังวิทยุ โทรทัศน์ดูภาพยนตร์ เป็นตน้ เปิดบริกำร 7 วนั วันจันทร์ – วันอาทิตย์ และไม่เว้นวนั หยุดนักขตั ฤกษ์ เวลา 08:30 – 16:30 น.

กำรให้บรกิ ำรของหอ้ งสมดุ มดี ังน้ี1. บริการยืม-คืนหนังสอื 2. บริการอนิ เตอร์เน็ต 3. บรกิ าร มมุ เดก็4. บริการ มมุ เยาวชน 5. บริการ มุมนิทรรศการวันสาคัญตา่ งๆ 6. บรกิ าร มมุ วารสาร 7. บอร์ดนิทรรศการให้ความรู้ 9. บริการ มุมเมนูอาหารสมอง วนั สาคัญต่าง ๆ 8. บรกิ าร มมุ ประชาสัมพันธ์10. บรกิ ำรอื่น ๆ - บริการยมื – คืน นิตยสารลว่ งเวลา - บรกิ ารยมื – คนื ซดี ี วซี ดี ี - รบั สมคั รสมาชิกฟรี

3. วดั หนองหมีขอ้ มูลพืน้ ฐำน แหลง่ เรยี นรู้ วัดหนองหมี สำระสำคัญ เป็นศาสนาสถานที่ตั้งของหลวงพ่อพระธาตุซ่ึงประดิษฐานภายในอุโบสถ สร้างเม่ือปี2549 เป็นหลังเดียวของประเทศไทยและของโลก ที่เกิดจากแรงบันดาลใจของพระครูจริยธรรมนุรักษ์ ที่มีสัญลักษณ์หน้าโบสถ์เปน็ เลข 6 หยกั 6 และเลข 9 ไทยปลายเลข 9 หยัก 9 หยัก ได้นาพระประธานท่ีแกะจากหินพระธาตุมาประดิษฐาน ซึ่งตามประวัติความเป็นมา ตานานหินพระธาตุ เขาสามร้อยยอด หินพระธาตุ เขาสามรอ้ ยยอดทวี่ ดั หนองหมี นามาแกะเป็นพระประธาน เพื่อประดษิ ฐานภายในอโุ บสถของวดั หนองหมี ซงึ่ สรา้ งขึน้ ในปมี หามงคล โดยวางศิลาฤกษ์วนั ท่ี 12 มีนาคม 2549 และเริ่มการก่อสร้างอุโบสถวนั ท่ี 9 มิถุนายน 2549และได้หินพระธาตุมาแกะเป็นพระประธาน หินพระธาตุศักด์ิสิทธ์ิน้ีมีแหล่งกาเนิดอยู่ในเทือกเขาที่ซับซ้อน ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ หินดังกล่าวจะซ้อนตัวโดยการฝังอยู่ในแท่งหิน บางคนอาจเรียก หินพระธาตุ หรืออีกชอื่ หน่ึงว่า พระธาตุในไข่หิน หินพระธาตุเป็นท่ีนิยมในหมู่ผู้ชอบสะสม เครื่องรางของขลงั มานานกวา่ 40 ปีแล้วและทุกวันนี้ประชาชนก็ยังให้ความศรทั ธา แม้อโุ บสถจะยังสร้างไม่แล้วเสร็จ ก็ยังมีประชาชนมากราบสักการะอยา่ งตอ่ เนื่อง และนาวัตถุมงคลไปบูชา เพื่อความเป็นสิรมิ งคลกบั ชวี ิต กราบนมสั การพระพทุ ธมหามุนี พระพทุ ธรูปท่แี กะสลกั จากหิน

รูปแกะสลกั เจ้าแมต่ ะเคยี น ที่มอี ายุ ถึง 689 ปี พบท่อนไม้ทห่ี ว้ ยลาภาชีทอี่ ยู่ หมู่ท่ี 4 ต.ทำ่ เคย อ.สวนผ้ึง จ.รำชบุรีเปดิ บริกำร เปดิ ให้บรกิ ำรทุกวนัค่ำเขำ้ ชม ไม่เสียค่ำเขำ้ ชมผ้รู ับผดิ ชอบ พระครูจริยธรรมนรุ ักษ์4. โปง่ ยุบ โป่งยบุ คือ มหัศจรรย์ทางธรรมชาติซ่ึงหาชมไดไ้ ม่มากนัก \"โป่งยุบ\" คือสภาพของแผน่ ดินซึง่ เกดิ การยบุ ตวั ลงไปมีอาณาบรเิ วณถึง 10 ไร่ ตั้งอยทู่ ่ี บ้านท่าเคย ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผงึ้ จังหวดั ราชบรุ ีอยู่ในพ้ืนที่ของ ชาวบ้าน เป็นสถานท่ีท่องเที่ยวทางธรรมชาติท่ีมีลักษณะแปลกตา ซ่ึงเกิดจากการปั้นแต่งของธรรมชาติ ที่น้าใต้ ดินกัดเซาะดินเป็นเวลานานเป็นร้อยปี ทาให้ดินยุบตัวลงมาอัดกันแน่นเกิดเป็นรูปร่างตามแนวน้าใตด้ นิ ทกี่ ัดเซาะ บางบริเวณจะคลา้ ยกาแพงเมอื งสูงลอ้ มรอบ ดยู งิ่ ใหญเ่ หมือนอยใู่ นยุคโรมัน

บางบริเวณจะเหมือนช่องถ้าให้มุดลงไป หรือบางครั้งเป็นหลุมลึกขนาดพอดีตัว บางส่วนมีความซับซ้อนหลายชั้น เหมือน กับเดินอยู่ในเขาวงกตดูแปลกตา และไม่น่าเชื่อว่าธรรมชาติจะสร้างได้ขนาดนี้ ส่วนท่ีสูง และลึกที่สุดของ โป่งยุบประมาณ 3-5 เมตรบางช่วงของหน้าผามีลักษณะเป็นรอยริ้วคล้ายผ้าม่านและเสาดินมีความสวยงาม และคล้ายคลึงกันกบั แพะเมอื งผีทจี่ ังหวดั แพร่และฮ่อมจ่อมท่ีจงั หวัดน่าน และการยบุ ตวั ดงั กล่าวยงั คงปรากฏให้ เหน็ เพม่ิ ขน้ึ เร่อื ย ๆ ในบริเวณซงึ่ เปน็ ทุ่งนา สลับกับปา่ ละเมาะ มีผู้ขนานนามสถานท่ีซ่ึงดูงดงามแปลกตาน้ีว่าแคนยอนโดยลักษณะทั่วไปแล้วคล้ายกับแพะเมืองผีที่จังหวัดแพร่ เพียงแต่มีขนาดเล็กกว่า นอกเหนือจากความน่าสนใจในแง่ของธรณีวิทยาแล้วโป่งยุบยังมีความสวยงามอันเกิด จากการกัดเซาะของสายฝนและทางน้า มีท้ังที่เป็นลักษณะหน้าผาสงู ชันตั้งแต่ 1-6 เมตร และเสาดินซ่ึงมีลวดลาย ตะปุ่มตะป่าปรากฏสภาพแผ่นดินยุบมากบ้างน้อย บ้างอยู่โดยท่ัวไปผู้เ่่าผู่แก่เล่าว่าเดิมพนื้ ท่แี ถบนเ้ี คยเป็นไร่นา มา ก่อน และมีความ เช่ือกนั ว่าเป็นบรเิ วณอันศักดิ์สทิ ธ์ิ เป็นถ่ินท่ีอยู่ของพญานาค จึงหา้ มมใิ หเ้ ด็ก ๆไปว่งิ เลน่ ใน บริเวณน้ัน

4. พิพิธภัณฑ์ภโวทัย (ปัจจุบันนี้ไม่ม)ีข้อมูลพ้ืนฐำน แหล่งเรยี นรู้ พิพธิ ภณั ฑ์โวทัย หรอื สวนภมู ิปัญญาชาวบ้าน สำระสำคัญ1. เปน็ แหล่งแสดงวตั ถุโบราณสยามในอดีต ชมแมกไม้ไทย ๆ2. เป็นแหล่งรวบรวมมรดกทางวั่นธรรม และการจดั การแสดงความเปน็ มาทางประวตั ิศาสตรข์ องท้องถิ่น ภโวทัย พพิ ธิ ภัณฑ์ ต้ังอย่บู นพ้ืนท่ี 19 ไร่ ในสวนพักผ่อนทส่ี งบรม่ รืน่ ทา่ มกลางขุนเขาตะนาวศรีที่โอบล้อม แทรกเซาะด้วยสายธารลาภาชไี หลเออื่ ยตามธรรมชาติ ต้นไม้ ดอกไมข้ องไทยโบราณยืนต้น ปกคลมุ ให้ความร่มเยน็ ท่วั บริเวณพ้ืนทขี่ องพิพธิ ภัณฑ์ภโวทัย คอื การสื่อความหมายทีแ่ ปลไดว้ ่า รุ่งอรุณแห่งภพ หรือ ร่งุ อรุณแหง่ ความรุ่งเรือง ตั้งอยู่ท่ีอาเภอ สวนผ้งึจ.ราชบรุ ี ท่ไี ดก้ ่อต้ังขน้ึ ด้วยความรกั และตง้ั ใจที่อยากจะอนุรักษศ์ ลิ ปะ ว่ั นธรรม วตั ถุโบราณ และพรรณไม้อนัสง่ คณุ ค่าต่างๆของประเทศไท

เรอื นศิรสิ นุ ทร เปน็ พิพิธภัณฑ์ทีเ่ ก็บของเก่า ลกั ษณะ เปน็ แบบบ้านเรอื นไทยสมัยโบราณคำ่ เข้ำชม ผู้ใหญ่ 20 บาท เด็ก 10 บาท นกั เรียน นิสติ นกั ศกึ ษาทีอ่ ยู่ 94 หมู่ 1 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวนผ้งึ จังหวดั ราชบรุ ีโทรศัพท์: 032 - 221189ผ้รู บั ผดิ ชอบ นายวลั ลภ อุมษั เฐียรเปิดบรกิ ำร ทกุ วัน เสาร์-อาทิตย์ วนั หยุดราชการ และวนั หยุดนกั ขัตฤกษ์ ตั้งแตเ่ วลา 8.00 – 17.00 น.

5. ฟำรม์ ตัวอยำ่ งตำมแนวพระรำชดำริขอ้ มูลพนื้ ฐำน แหล่งเรียนรู้ ฟำรม์ ตัวอยำ่ งตำมแนวพระรำชดำริ ทต่ี ง้ั บำ้ นบอ่ หวี ตำบลตะนำวศรี อำเภอสวนผง้ึ จังหวดั รำชบุรี สำระสำคัญ ฟาร์มแห่งน้ีจัดต้ังข้ึนตามแนวพระราชดาริของ สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถท่ีทรงดาริให้เพื่อฟาร์มตัวอย่างบ้านบ่อหวีเป็น แหล่งผลิตอาหาร และคลังอาหารท่ีหล่อเลี้ยงคนไทย ในฟาร์มตัวอย่างนอกจากจะ เป็นแหลง่ ท่องเทย่ี วเชิงเกษตรแลว้ ยงั ส่งเสรมิ ให้ประชาชนรู้จกั ปลูกพืชเลย้ี งสัตวแ์ ละ ทาการเกษตรอ่นื ๆ พร้อมกับมกี ารจา้ งแรงงานภายในท้องถ่ินเขา้ มาทางานในฟาร์ม เพ่อื ชาวบ้านได้มีงานทามีรายได้ และนาความรู้ด้านการเกษตรที่ได้รับการถ่ายทอดและ จากฝึกปฏิบัติจริงในฟาร์มไปใช้ในการประกอบอาชีพของตนเองได้ โดยกิจกรรมภายใน ฟารม์ มีการปลูกพชื ผักปลอดภยั จากสารพษิ การเพาะเห็ด การเพาะเล้ยี งปลา ในกระชังและบ่อดิน เพาะเล้ียงไก่แจ้พันธุ์ต่าง ๆ เพาะเล้ียงเป็ดพันธ์ุอ้ีเหลียง สุกรพันธุ์จินหัว แพะนมพันธ์ุหลาวซานจากประเทศจีน นอกจากนี้ในฟาร์มยังมีการแปรรูปผลผลิต ทางการเกษตร เช่นพริกกะเหรี่ยง และกล้วยฉาบ โดยพืชผลที่ได้จากฟาร์มตัวอย่างยังจะนาไปจาหน่ายให้กับประชาชนในตัวเมืองอีกส่วนหน่ึงจะวางจาหนา่ ยใหแ้ กป่ ระชาชนในละแวกใกล้เคียงอีก

กจิ กรรมหลกั ของโครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดาริ 1. จดั ทาระบบอนรุ ักษ์ดินและน้า 2. สาธิตการอนรุ ักษด์ นิ และน้า 3. สาธิตการใชป้ ุ๋ยพืชสด 4. ส่งเสริมการใชป้ ุ๋ยพชื สด 5. สาธติ การทาและการใชป้ ยุ๋ หมกั และปุ๋ยอนิ ทรยี ์น้า 6. สง่ เสรมิ การทาและการใช้ปยุ๋ หมักและปุย๋ อินทรียน์ า้

6. แกง่ สม้ แมว (สวนปำ่ สิริกิตต์ อ.สวนผ้ึง)มองหาทีเ่ ล่นน้ากลางป่าในสวนผ้ึง นอกจากที่น้าตกเก้าช้นั แล้ว อีกท่หี นึ่งทีจ่ ะแนะนาคอื แกง่ ส้มแมว หา่ งจากตัวอาเภอสวนผึ้ง 25 กม. วิวทิวเขาระหว่างเดินทางมายังท่ีน่ีก็สวยประทับใจไม่รู้เบื่อ และเมื่อมาถึงก็ต้องตะลึงกับสิ่งท่ีธรรมชาติสร้างขึ้น ลาธารน้าภาชีไหลเซาะเกาะแก่งโขดหินสวยงาม น้าไม่ลึกเด็ก ๆ เล่นกันได้สบายสนุกกันเป็นครอบครัว แก่งส้มแมว ต้ังอยู่ในพนื้ ท่ี ศนู ยศ์ ึกษาพรรณไม้ป่า สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ อยู่บริเวณบ้านห้วยม่วง บนเทือกเขาตะนาวศรี ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ เป็นแหล่ง รวมพรรณไม้ป่านานาชนิดและยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ภายในสวนป่ามีสวนหย่อม ศูนย์จาหน่ายเครื่องเซรามิคจากคนในบริเวณหมูบ่ า้ น มเี นอ้ื ที่ ประมาณ 3,๐๐๐ ไร่ สวนป่าสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ จัดสร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เนื่องในวโรกาสเจริญพระชนมพรรษา 5 รอบ เป็นศูนย์รวมพันธุ์ไม้นานาชนิด อันมีค่าทางเศรษฐ์กิจ และเป็นแหล่งศึกษาทาง ธรรมชาติที่ดีเยี่ยม ท้ังยังมีลาน้าภาชีไหลผ่านกระทบแก่งหินขนาดใหญ่ที่ร้จู ักกันในนาม “แกง่ ส้มแมว”ข้อมูลท่องเที่ยวชื่อ : แกง่ ส้มแมว้ (ศูนยศ์ ึกษาพรรณไม้ปา่ สมเด็จพระนางเจ้าสริ กิ ติ ิ์ )ประเภท : แหลง่ ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่อยู่ : ศนู ย์ศกึ ษาพรรณไม้ปา่ สมเด็จพระนางเจา้ สริ กิ ิติ์บรเิ วณบ้านหว้ ยมว่ ง ต.ตะนาวศรี อ.สวนผึง้ จ.ราชบุรีเปดิ บริกำร : ปิด 18.00 น.คำ่ บริกำร : เขา้ ชมฟรี ต้องการกางเต้นท์นอนติดต่อเจา้ หน้าที่สถำนท่ีจอดรถ : มีสิ่งอำนวยควำมสะดวก : ร้านอาหาร เครื่องดม่ื เชา่ ห่วงยาง จะมีเฉพาะวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ , หอ้ งน้า , ศนู ย์จา้ หน่ายเคร่ืองเซรามคิ จากคนในบรเิ วณหม่บู ้าน

7. อ่นื ๆ - ประเพณกี นิ ขำ้ วหอ่ข้อมูลพื้นฐำน แหล่งเรยี นรู้ ประเพณกี นิ ขำ้ วห่อ ที่ตั้ง หมู่ 1 ตำบลสวนผ้งึ อ.สวนผ้ึง จ.รำชบรุ ี สำระสำคัญ ประเพณีกินขำ้ วหอ่ จะจัดทาในเดอื น 9 แลว้ แตจ่ ะตกลงเลือกวนั กัน มจี ดุ ประสงค์สาคัญกเ็ พ่อื เรยี กขวัญให้กลบั มาคุ้มครองตนในบ้าน มีอาหารที่ประกอบพิธี เรยี กวา่ “ข้าวหอ่ ” ใช้ขา้ วเหนยี วมาหอ่ เปน็ กรวยแหลมนาไปต้ม จะคล้ายกับข้าวเหนยี วต้มกินกับน้าเชอื่ ม แต่ชาวกะเหรยี่ งจะรบั ระทานกบันา้ จิ้ม (มะพรา้ ว นา้ ตาลปบี ) หรอื น้าผ้งึ เมอื่ ทาพธิ ีเรยี กขวัญในชว่ งรงุ่ เช้าเสรจ็ หนุม่ สาวจะเดนิ กนิ ขา้ วหอ่ ในหมู่บ้าน รวมทง้ั เพ่ือนต่างถนิ่ ด้วย

- ธำรนำ้ ร้อนบอ่ คลงึข้อมูลพ้นื ฐำน แหลง่ เรยี นรู้ ธำรน้ำรอ้ นบอ่ คลงึ ท่ีต้ัง หมู่ 7 ตำบลสวนผึง้ อ.สวนผึ้ง จ.รำชบรุ ี สำระสำคัญ ธารน้ารอ้ นบ่อคลงึ เป็นบ่อแช่น้าแร่ ของเอกชนทน่ี าแร่รอ้ นธรรมชาติทมี่ ีต้นกาเนิดจากสายน้าไหลผา่ นกรวดหนิ ดนิ ทรายใตพ้ ้ืนผิวโลกที่ร้อนจดั แลว้ ไหลเป็นธารน้าร้อนขนาดเล็กออกมาจากซอกหินเชิงเขาตะนาวศรี บ่อคลึงเป็นลาธารน้าร้อนเล็กๆ มีน้าไหลอยู่ตลอดปี และไม่มีแร่ธาตุที่เป็นอันตรายต่อผิวหนัง น้า ไหลซึมออกมาจากตาน้าใต้ดินไม่ขาดสาย แม้ในฤดูแล้งปริมาณน้าจะไหลน้อยแต่ก็ไม่ถึงกับแห้ง มีก้อนหินใหญ่เล็กเรียงรายตามร่องน้าตลอดทางประมาณ 300 เมตร เป็นน้าร้อนบริสุทธิ์ ความร้อน เฉลี่ยประมาณ 50-57 องศาเซลเซียส หรือ ประมาณ 120-136 องศาฟาเรนไฮต์ธำรน้ำรอ้ นบอ่ คลึง มีบริกำรสระอำบนำ้ ร้อนอยู่ 2 แบบ คือ สระธรรมชำติ เปน็ สระดินทไ่ี มม่ ีหลังคาปกคลมุ พ้ืนโรยดว้ ยหินและกรวด นา้ ตื้นแค่ระดับเอว อณุ หภูมิของน้าอยู่ทปี่ ระมาณ 40-50 องศาเซลเซียส เหมาะที่จะลงไปแชส่ บายๆ

สระกระเบื้อง มีท่ีสาหรับลงแช่อาบน้าอุ่น มีขนาดเล็กกว่าสระดิน เป็นสระลักษณะกลมเหมือนสระว่ายน้าเด็ก ระดับน้าสามารถใส่ขาสั้นและเสื้อลงสระได้ สระลึกประมาณ 60 ซ.ม. ทาเป็นที่ให้นัง่ แชน่ ้ารอบสระนา้ ไมร่ อ้ นจัด พอเหมาะกับการแช่ อุณหภมู ิประมาณ 56 องศาเซลเซยี ส น้าแร่ที่น่ไี มม่ ีกลนิ่ ฉนุ ของกามะถัน ประโยชน์ การอาบน้าแร่เหมือนกับการได้อบไอน้าในตัว ช่วยระบบไหลเวียนโลหิตในร่างกายให้ดีข้ึนเสรมิ สรา้ งความสดช่นื กระปรีก้ ระเปร่า ช่วยผอ่ นคลายความตงึ เครียดของกล้ามเน้ือ คา่ ธรรมเนียมเข้าชม ธารน้ารอ้ นบ่อคลึง เสยี เงนิ คา่ ผา่ นประตูคนละ 5 บาทเปน็ คา่ บารงุอัตราคา่ บริการอาบนา้ แร่ คนไทย คา่ บริการอาบนา้ แร่ สระกระเบื้อง ผู้ใหญ่ 50 บาท เด็ก 30 บาทค่าบริการอาบน้าแร่ สระธรรมชาติ (สระดิน) ผู้ใหญ่ 30 บาท เด็ก 10 บาท ต่างชาติ ค่าบริการอาบน้าแร่ สระกระเบ้ือง ผู้ใหญ่ 80 บาท เด็ก 50 บาท ค่าบริการอาบน้าแร่ สระธรรมชาติ (สระดิน) ผู้ใหญ่ 80 บาท เด็ก 50บาท เวลำเปิดทำกำร วนั จันทร์-ศกุ ร์ เปิดตง้ั แตเ่ วลา 08.00-17.00 น. วันเสาร์-อาทิตย์ เปดิ ตัง้ แตเ่ วลา 08.00-18.00 น. ผ้รู บั ผดิ ชอบ คุณเทอดศักด์ิ โมนยะกุล อาจารยศ์ รีพร โมนยะกลุ เบอรต์ ิดตอ่ 032-711086 ,089-9182114 กำรเดนิ ทำง ธารน้าร้อนบ่อคลึงตงั้ อยู่ท่อี ยู่ทบี่ ้านหว้ ยผาก หมู่ท่ี 7 ตาบลสวนผ้ึง อาเภอสวนผงึ้จงั หวัดราชบรุ ี ห่างจากตัวเมืองราชบรุ ี ประมาณ 74 กโิ ลเมตร เป็นทางราดยางตลอดเสน้ ทาง - แก่งส้มแมว หรือศูนย์ศึกษำพรรณไม้ป่ำสมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิต์ (สวนป่ำสมเด็จพระนำงเจ้ำ สริ ิกติ ์)ิข้อมูลพื้นฐำน แหล่งเรยี นรู้ แกง่ ส้มแมว ทต่ี ั้ง หมู่ 3 ต.ตะนาวศรี อ.สวนผง้ึ จ.ราชบรุ ี สำระสำคัญ แกง่ สม้ แมว จัดสร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเดจ็ พระนางเจ้าสิรกิ ติ ิ์พระบรมราชนิ ีนาถ เนอื่ งในวโรกาสเจรญิ พระชนมพรรษา 5 รอบ เปน็ ศนู ย์รวมพันธุ์ไม้นานาชนดิ อันมีคา่ ทางเศรษฐ์กิจและเป็นแหลง่ ศึกษาทางธรรมชาติทด่ี เี ยยี่ ม ทัง้ ยงั มีลาน้าภาชไี หลผ่านกระทบแก่งหินขนาดใหญ่ท่ีร้จู กักันในนาม \"แก่งสม้ แมว\" ลักษณะมีแกง่ หนิ มนี า้ ไหลผา่ น มีป่าเบญจพรรณ ซึ่งมีลกั ษณะเป็นโขดหนิ ใหญ่น้อยสลับซับซอ้ นอยู่กลางแม่นา้ ภาชี มนี า้ ใสไหลเยน็ ผา่ นโขดหิน เป็นสถานทน่ี ่าพักผอ่ นสาหรับนักท่องเท่ยี ว การตดิ ต่อ เขตรกั ษาพันธ์สุ ตั ว์ปา่ แม่นา้ ภาชี สานกั งานปา่ ไม้จังหวัดราชบรุ ี อาเภอเมือง จังหวัดราชบุรี

- นำ้ ตกเกำ้ โจนขอ้ มูลพ้ืนฐำน แหล่งเรียนรู้ น้าตกเก้าโจน ท่ตี งั้ หมู่ 7 ต.สวนผ้ึง อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี สำระสำคญั นา้ ตกเกา้ โจน หรอื นา้ ตกเกา้ ช้นั ตงั้ อยู่ท่ีบา้ นผาปก เลยจากธารนา้ ร้อนบ่อคลึงไปประมาณ ๑ กโิ ลเมตร มีความสงู ๙ ชัน้ ตกจากหนา้ ผาสงู กลางหุบเขา ปรมิ าณน้าจะมากในชน้ั บน ๆ จากบรเิ วณลานจอดรถเดนิ เทา้ ต่อไปอีกประมาณ ๕๐๐ เมตร จะถึงบรเิ วณน้าตกช้นั ลา่ ง ซ่งึ สามารถเดินเทา้ ขึ้นไปถงึ ชนั้ สดุ ท้ายไดร้ ะยะทางประมาณ ๒ กโิ ลเมตร ใชเ้ วลาประมาณ ๒-๓ ชัว่ โมง บรเิ วณชัน้ ท่ี 7 ของน้าตกเป็นหนา้ ผาทนี่ ้าทิ้งตัวลงมาจากท่ีสงู และมลี านหนิ กว้างเหมาะแก่การแค้มป์ป้ิงและผกั ผ่อนตามอธั ยาศัยท่ีอดุ มสมบูรณ์ด้วยธรรมชาติ แตเ่ ดิมน้าตกนร้ี ู้จักกันเฉพาะในกลมุ่ ชาวกะเหรี่ยง ต่อมาบริษทั ตา่ งชาตเิ ข้ามารับสัมปทานเหมอื งแร่เม่ือประมาณปี พ.ศ. 2484 ต่อมาเม่ือหมดสัมปทาน ทางอาเภอและกลุ่มองค์กรทอ้ งถนิ่ จึงได้เข้ามาดแู ลพื้นท่ีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาตมิ ีความยาวประมาณ 4.8 กิโลเมตร ถ้าเดินอยา่ งชา้ ๆจะใชเ้ วลาประมาณ 3 ช่วั โมง50 นาที ระหวา่ งเสน้ ทางจะไดพ้ บเห็นสภาพป่าเบญจพรรณรมิ ลาธารบอ่ คลึง อนั รอ้ นและแห้งแล้งประกอบด้วยพรรณพชื และสัตว์ปา่ บริเวณเทือกเขาตะนาวศรีตอนกลาง สภาพธรณนี า้ พุร้อน (Hotsprings)และเหมืองดีบกุ ร้าง กำรเดินไปชมนำ้ ตก จากลานจอดรถเดนิ เทา้ ต่อไปอกี ประมาณ 500 เมตร จะถึงบริเวณน้าตกชน้ั ล่างซึง่ สามารถเดินเทา้ ขึน้ ไปถึงชั้นสุดท้ายได้ระยะทางประมาณ 4.8 กโิ ลเมตร ใช้เวลาประมาณ 3-4 ชั่วโมง ค่าเข้าชม รถยนต์ รถตู้ รถปิกอ๊พั คันละ 30 บาท รถบัส 100 บาท

แหลง่ เรียนรูใ้ นชุมชนประเภทบคุ คล ประเภทสถานท่แี ละองค์กร ประเภททรัพยากรธรรมชาติ ประเภทกิจกรรมทาง สังคม-ว่ั นธรรมและตน้ ทุนงบประมาณ1. แหลง่ เรียนร้ปู ระเภทบุคคล ได้แก่ภูมิปญั หำท้องถนิ่ ควำมรู้ควำมสำมำรถ ทอ่ี ยู่1. ผใู้ หญ่พู สรปุ ราช ดา้ นการเกษตร การเพาะเหด็ ทอ่ี ยู่ 163/1 หมบู่ า้ นชัฏปา่ หวาย หมูท่ ่ี 1 - เหด็ นางฟ้า ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผึ้ง จงั หวัดราชบรุ ี2. นายพลลู าภ จิตมิตรมงคล - การอนุรักษก์ ารแพทย์แผนโบราณ ที่อยู่ 15 หมู่บ้านวังน้าเขยี ว หมู่ท่ี 2 ตาบล สามารถนาความรู้ที่เรียนมานาพืช ทา่ เคย อาเภอสวนผง้ึ จงั หวดั ราชบรุ ี สัตว์ ธาตุ มาปรงุ เปน็ ยารกั ษาโรคได้3. นายจรญู บุญคุ้ม - การเลี้ยงไหม ทีอ่ ยู่ 31 หมู่บ้านวงั น้าเขยี ว หม่ทู ี่ 2 ตาบล4. นายชาติ จินดา - การเกษตร ปลกู พชื ผักสวนครัว ท่าเคย อาเภอสวนผ้งึ จงั หวดั ราชบรุ ี5. นายจรญั เฟอื งมา - ช่างทาไมแ้ ละรางระนาดเอก,ทุม้6. นางสารวย บญุ ราช - การเกษตรแปรรูป ที่อยู่ 133 หมบู่ ้านชัฏหนองหมี หมทู่ ่ี 47. นายวทิ ย์ ไขน่ าค - การเกษตร ปลูกพืชผกั สวนครัว ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึง้ จังหวัดราชบุรี8. นางแพร ตาหนิงาม - ดา้ นหตั ถกรรม9. นายปก๊ บญุ ทนิ - ด้านสมนุ ไพร หมูบ่ า้ นจัดสรร หมู่ท่ี 5 ตาบลท่าเคย อาเภอ10.นางสรุ ี จนั ทรา - การปลกู หม่อนเลยี้ งไหม สวนผ้งึ จงั หวัดราชบรุ ี11. นายสาเนียง แยม้ นอ้ ย - ดา้ นว่ั นธรรม และการเกษตร12. นายทองคา แยม้ นอ้ ย - การเลีย้ งไหม ทอี่ ยู่ 97/1 หมบู่ ้านจัดสรร หมทู่ ่ี 5 ตาบลท่า เคย อาเภอสวนผึ้ง จังหวดั ราชบุรี ที่อยู่ 26/5 หมบู่ า้ นจดั สรร หมู่ท่ี 5 ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผึง้ จงั หวดั ราชบรุ ี ท่ีอยู่ 38 หมบู่ า้ นทา่ เคย หมทู่ ่ี 6 ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผ้ึง จังหวดั ราชบุรี ทอ่ี ยู่ 51 หมบู่ า้ นทา่ เคย หม่ทู ่ี 6 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผึง้ จงั หวดั ราชบุรี ทีอ่ ยู่ 26/5 หม่บู า้ นจัดสรร หมทู่ ่ี 5 ตาบลท่า เคย อาเภอสวนผ้ึง จงั หวดั ราชบรุ ี ทอ่ี ยู่ 31/1 หมบู่ ้านทุ่งหนิ สี หม่ทู ี่ 8 ตาบลท่า เคย อาเภอสวนผงึ้ จงั หวดั ราชบุรี ทอ่ี ยู่ 31 หมู่บา้ นวงั นา้ เขียว หม่ทู ี่ 2 ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผง้ึ จังหวัดราชบรุ ี13. นายชาติ จินดา - การเกษตร ปลูกพชื ผักสวนครวั ที่อยู่ 133 หมูบ่ า้ นชัฏหนองหมี หมู่ท่ี 4ตาบล14. นางหลันเหมย สมส่วน - การสาวไหม ทา่ เคย อาเภอสวนผง้ึ จงั หวดั ราชบรุ ี15. นายเสงี่ยม คาดี - การทอผ้า ท่ีอยู่ 65 หมบู่ ้านหนองมะคา่ หมู่ท่ี 9 ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผง้ึ จงั หวดั ราชบุรี ท่ีอยู่ 33/2 หมบู่ ้านชัฏหนองหมี หมู่ท่ี 9ตาบล ท่าเคย อาเภอสวนผงึ้ จงั หวัดราชบุรี

16. นายชยั ว่ั น์ เพชรสว่างใส - การทาบา้ นหลังเล็ก ที่อยู่ 89 หมู่บ้านหนองหิน หมทู่ ี่ 10 ตาบลทา่17. นางสาวจนั ทรา พยายม - การจักสาน เคย อาเภอสวนผึง้ จงั หวดั ราชบรุ ี18. นายลากลว้ ย บญุ เจรญิ - การทอผ้า ถักร้อย19. นางลัดดา ค้งุ ลงึ ค์ - ประเพณีกินข้าวหอ่ ที่อยู่ 37/1 หม่บู า้ นถ้าหิน หมทู่ ่ี 5 ตาบลสวน20. นายบญุ ธรรม คุ้งลึงค์ - การราระเหรย่ี ง ผ้ึง อาเภอสวนผึง้ จังหวดั ราชบรุ ี21. นางสาเภา คชายทุ ธ์ - การนวดแผนโบราณ22. นายพอชิแคะ จอแว - การทาไร่ข้าวผสมพชื ล้มลุก ท่ีอยู่ 12/ส หมบู่ า้ นถ้าหนิ หมู่ที่ 5 ตาบลสวน23. นายเสง่ียม จนั ทร์นาค - ศลิ ปะรากไม้ เศษไม้ ผึง้ อาเภอสวนผง้ึ จงั หวดั ราชบรุ ี24. นายวทิ า ขันทม - การทากงั หันไมไ้ ผ่25. นางเทศ ดาวรรณ - การทอผ้ากระเหรี่ยง ที่อยู่ 3 หมบู่ ้านห้วยคลมุ หมู่ท่ี 6 ตาบลสวนผ้งึ อาเภอสวนผง้ึ จังหวัดราชบุรี ที่อยู่ 162 หม่บู ้านหว้ ยคลุม หม่ทู ่ี 6 ตาบลสวน ผึ้ง อาเภอสวนผง้ึ จงั หวัดราชบรุ ี ที่อยู่ 45 หม่บู ้านห้วยคลมุ หมทู่ ่ี 6 ตาบลสวน ผึ้ง อาเภอสวนผง้ึ จังหวัดราชบรุ ี ที่อยู่ 120/พ หมู่บ้านโปง่ แห้ง หมู่ที่ 3 ตาบล ตะนาวศรี อาเภอสวนผง้ึ จงั หวดั ราชบุรี ที่อยู่ 198 หมู่บา้ นห้วยมว่ ง หม่ทู ี่ 3 ตาบล ตะนาวศรี อาเภอสวนผึง้ จังหวดั ราชบรุ ี ที่อยู่ 35/ช หมู่บา้ นบอ่ หวี หมทู่ ี่ 4 ตาบล ตะนาวศรี อาเภอสวนผง้ึ จังหวดั ราชบรุ ี ที่อยู่ 170/ช หมู่บา้ นบ่อหวี หมูท่ ่ี 4ตาบล ตะนาวศรี อาเภอสวนผึ้ง จงั หวดั ราชบรุ ี 2. แหลง่ เรียนร้ปู ระเภทสถำนที่/ชมุ ชน/กลุ่มทำงเศรษฐกิจ/สงั คม ได้แก่ชอ่ื แหล่งเรยี นรู้ ประเภทแหลง่ เรียนรู้ ทอ่ี ยู่1. อุทยานธรรมชาติวิทยา ใน - เป็นโครงการอนั เน่ืองมาจาก สานกั งานโครงการอุทยานธรรมชาติวิทยาสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ พระราชดารขิ องสมเด็จพระเทพ เลขท่ี 254 หมู่ที่ 7 บ้านห้วยผาก ตาบลสวน รตั นราชสุดาสมายบรมราชกุมารี ผง้ึ อาเภอสวนผ้ึง จังหวดั ราชบุรี2. ห้องสมุดประชาชนอาเภอสวน - แหลง่ ใหบ้ รกิ าร ยืม-คนื หนังสือสื่อ ถนนเทศบาล 6 ตาบลสวนผงึ้ อาเภอสวนผงึ้ผ้ึง ตา่ งๆ บรกิ ารอินเตอร์เน็ต บริการ จงั หวดั ราชบุรี ภาพยนตรเ์ พื่อการศกึ ษา และบรกิ าร3. วดั หนองหมี หนงั สือใหอ้ ่านภายในหอ้ งสมุด หมู่ที่ 4 บ้านชฏั หนองหมี ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้งึ จังหวัดราชบรุ ี - โบราณสถาน - โบราณวัตถุ4. โปง่ ยุบ - สถานท่ี เปน็ การเปลี่ยนแปลงของ หมทู่ ่ี 6 บ้านท่าเคย ตาบลทา่ เคย อาเภอ ธรรมชาติ สวนผง้ึ จังหวดั ราชรี

5. พพิ ธิ ภัณฑภ์ โวทยั - โบราณสถาน หม่ทู ี่ 94 หมู่ 1 ตาบลตะนาวศรี อาเภอสวน6. ฟาร์มตัวอย่างตามแนว - โบราณวตั ถุ ผงึ้ จงั หวัดราชบุรีพระราชดาริ - สมเดจ็ พระนางเจ้า หม่ทู ่ี 4 บ้านบอ่ หวี ตาบลตะนาวศรี อาเภอ7. แกง่ สม้ แมว (สวนปา่ สิริกิตต์ พระบรมราชินีนาถที่ทรงดารใิ ห้เพอื่ สวนผึ้ง จังหวัดราชบุรีอาเภอสวนผึง้ ) ฟาร์มตวั อย่างบ้านบ่อหวีเปน็ แหล่ง ผลติ อาหาร และคลังอาหารที่หล่อ หมทู่ ่ี 3 บ้านห้วยมว่ ง ตาบลตะนาวศรี เล้ียงคนไทย ในฟาร์มตวั อย่าง อาเภอสวนผ้ึง จงั หวัดราชบรุ ี นอกจากจะ เปน็ แหลง่ ท่องเท่ียวเชงิ เกษตรแล้วยังส่งเสริมให้ประชาชน ร้จู กั ปลกู พชื เล้ยี งสตั วแ์ ละ ทา การเกษตรอ่ืนๆ - สวนป่าสมเด็จพระนางเจา้ สิริกติ ์ิ จัดสรา้ งขึน้ เพื่อเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในวโรกาส เจรญิ พระชนมพรรษา 5 รอบ เป็น ศนู ยร์ วมพันธไุ์ ม้นานาชนดิ อันมีคา่ ทางเศรษฐกจิ และเปน็ แหลง่ ศกึ ษา ทาง ธรรมชาติทด่ี ีเยี่ยม ท้ังยงั มีลานา้ ภาชีไหลผา่ นกระทบแก่งหินขนาด ใหญ่ทร่ี ูจ้ กั กนั ในนาม “แก่งส้มแมว”