บัญชีแยกประเภท

บทเรียนท่ี 5 • บญั ชแี ยกประเภท • การจัดทาผังบัญชี41 2• การกาหนดรหัสบัญชี0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011

หัวเรื่องทศี่ ึกษา • ลักษณะของบญั ชีแยกประเภท0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 • บญั ชคี มุ ยอดและบญั ชยี อ่ ย • การจัดทาผงั บัญชี 412

บญั ชีแยกประเภท (Ledger)0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 • บัญชีแยกประเภท : เป็นการบนั ทกึ รายการคา้ ทเ่ี ป็นประเภท เดียวกนั (ช่ือบญั ชเี ดยี วกนั ) ซงึ่ ผา่ นมาจากสมุดรายวันขน้ั ตน้ โดยแบ่งการแสดงออกเป็นดา้ น เดบิต (Dr) และ เครดติ (Cr.) • เมอ่ื ส้ินงวดกจ็ ะทาการนายอดดลุ ของบญั ชเี หลา่ นน้ั มาจดั ทา412งบการเงิน

ประเภทของบัญชแี ยกประเภท0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 1. แบบทัว่ ไป : แบบตวั ที (T) – แบ่งหนา้ กระดาษเป็นสองซกี (ซกี ซ้าย/ซีกขวา) – แตล่ ะซีกมีช่อง : วนั เดอื นปี ชอ่ งรายการ หน้าบัญชี และจานวนเงนิ – ดา้ นซ้าย เปน็ “เดบติ ” 1– ดา้ นขวา เปน็ “เครดิต”42– เปน็ บญั ชแี ยกประเภทแบบดัง้ เดิม ใชก้ ันมาในยคุ เริ่มต้น

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 2. แบบมยี อดคงเหลือ – มชี ่อง : วันเดอื นปี ชอ่ งรายการ หน้าบัญชี ดา้ นซ้าย เป็น “เดบติ ” – มีช่อง “เดบิต” – มีชอ่ ง “เครดติ ” 1– เพิ่มช่อง “ยอดคงเหลือ” เพื่อแสดงยอดคงเหลอื ทุกครั้งที่บัญชมี ีการ เคลอื่ นไหวหรือเปลี่ยนแปลง เพ่มิ ข้นึ /ลดลง 2– นยิ มใช้สาหรบั จดั ทา บัญชแี ยกประเภทย่อยลูกหน้ี / เจา้ หน้ี – และปจั จบุ ันนิยมใชร้ ปู แบบนสี้ าหรับบญั ชีแยกประเภท 4ทว่ั ไปดว้ ย

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 42155,000

บัญชีคุมและบัญชีย่อย0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 • เนอ่ื งจากกิจการขนาดใหญ่ มีจานวนบญั ชีท่เี ปิดขึ้นเปน็ บญั ชี แยกประเภทจานวนมาก ทาให้ไม่สะดวกในการจดั ทางบ การเงนิ • ดังนน้ั จงึ มีการแกไ้ ขโดยใชบ้ ัญชคี มุ เพยี งบนั ทึกยอดรวมของ 1รายการนัน้ สว่ นรายละเอยี ดจะจดั ทาบญั ชยี ่อย2• เชน่ กรณมี ีลูกหนร้ี ายร้อยราย จะจดั ทาบัญชแี ยกประเภท ลูกหนี้การค้า เป็นบัญชีคุมบัญชเี ดียว และจดั ทาบัญชแี ยก4ประเภทลกู หนี้รายตวั ในบัญชียอ่ ย

บัญชคี ุมและบญั ชีย่อย•0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 •เจา้ หน้ีการคา้ 1เจา้ หนร้ี ายตัวลกู หน้กี ารคา้สินคา้ คงเหลือ ลกู หน้รี ายตวัสนิ ทรพั ย์ถาวร 2สนิ คา้ รายชนิด 4ทะเบยี นสินทรัพย์

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 • มีการแยกงานกันทา ทาใหง้ านเสรจ็ เร็ว (แยกพนักงานบัญชี ทวั่ ไปกบั บญั ชยี ่อย) • การทางานสามารถตรวจสอบซึ่งกนั และกนั ได้ • สามารถออกงบการเงนิ ไดเ้ ร็ว เพราะลดรหสั บัญชใี นงบ 1ทดลอง เนอื่ งจากว่า ในงบทดลองจะมีเพยี งชื่อบัญชคี มุ (ไม่ แยกบญั ชียอ่ ยมากเกนิ ความจาเปน็ )2• สามารถนาขอ้ มูลในบัญชยี อ่ ยไปจดั ทารายงานอ่นื ๆ ให้4ผูบ้ รหิ ารได้

ประโยชน์ของบญั ชีคมุ และบัญชยี อ่ ย0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 1. ลดจานวนบัญชแี ยกประเภทท่ัวไป 2. จดั ทางบการเงินไดร้ วดเร็วข้นึ 3. ชว่ ยในการแบง่ งานของพนักงานบญั ชี 14. ทาใหเ้ กดิ การควบคมุ ภายในทด่ี ี คือตรวจสอบผลงานของกนั และ กัน425. ค้นหาขอ้ ผดิ พลาดไดง้ ่าย

การเรียงลาดับบญั ชีแยกประเภท0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 • บญั ชแี ยกประเภทประกอบดว้ ย บญั ชีในหมวด – สนิ ทรัพย์ – หนี้สิน – สว่ นของเจ้าของ 1– รายได้ – ค่าใช้จ่าย2• การจัดทาผงั บัญชตี อ้ งคานงึ ถงึ ความตอ้ งการของฝา่ ยบรหิ าร ว่าตอ้ งการรายละเอียดข้อมูลมากน้อยเพยี งใด4• และพจิ ารณาตามขอ้ กาหนดของกฎหมาย

การเรยี งลาดับบัญชีแยกประเภท0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 • การจดั เรยี งลาดบั บญั ชจี ะจดั ตามการจัดทางบการเงิน เรมิ่ ตงั้ แต่หมวดบัญชใี นงบดุล ตามบญั ชีบญั ชรี ายได้ และค่าใชจ้ ่าย • การกาหนดบญั ชีแยกประเภทไมค่ วรมีจานวนมากจนเกินไป จด41 2ทาให้งบทดลองยาวเกินไป ไมส่ ะดวกในการทางบการเงิน

การแยกหมวดหมู่และใหร้ หสั บัญชี0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 ผังบัญชี (Chart of Account) แผนผังทแ่ี สดงรายละเอยี ดของบัญชีแยกประเภทต่าง ๆ โดยแยกเปน็ หมวดหมู่และจดั เรยี งลาดบั ตามทปี่ รากฏในงบ การเงนิ พร้อมทงั้ “ใหร้ หัส” เพอ่ื ความสะดวกในการทางบ412การเงนิ และรายงานตา่ งๆ

การแยกหมวดหมู่0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011ตวั อยา่ งการแยกหมวดหมู่ สาหรับกิจการขายสินค้าหรอื บรกิ าร- สนิ ทรพั ย์- หนี้สิน 412- สว่ นของผถู้ อื หนุ้- รายได้- ต้นทนุ ขาย- คา่ ใชจ้ า่ ยในการขายและบรหิ าร- ค่าใชจ้ า่ ยอนื่ ๆ

การใหร้ หสั บญั ชี0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 การให้รหสั บัญชี คือ การกาหนดตวั อักษรแทนชือ่ บัญชตี ่าง ๆ เพ่อื - สะดวกและรวดเร็วในการผา่ นบญั ชี 1- ช่วยในการอ้างองิ หรือเรยี นแทนชอ่ื บญั ชี - จาเป็นอยา่ งมากในการทาบัญชโี ดยในโปรแกรมบัญชี 42สาเร็จรูป

0011 0010 1010 1101 0001 0100 10111. การใหเ้ ป็นตวั เลขและตวั อกั ษร Numerical or Alphabetic sequencecodes) การให้รหสั โดยให้ตัวเลขหรอื ตวั อกั ษรเรียงลาดบัต่อเนื่องกันไปเรอื่ ย ๆ เช่น เงนิ สด1เงินฝากสถาบันการเงนิ2เงินลงทุนระยะสนั้ 1 หรอื A 2 หรอื B 3 หรอื C4วธิ ีนีไ้ ม่คอ่ ยสะดวกหากกจิ การมีบญั ชยี อ่ ยจานวนมาก จะทาให้เกิดการสับสน

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 การใหร้ หสั เป็นชว่ ง Block numerical codes) คือ การใหร้ หัสแตล่ ะชดุ ไว้สาหรับบัญชีแตล่ ะ ประเภท ปกติจะกาหนดรหัสเปลา่ เผ่อื ไวส้ าหรับ การเพม่ิ บัญชขี องแตล่ ะชุดได้ 1ใชก้ ับบญั ชสี นิ ทรพั ย์ ใชก้ บั บัญชหี นส้ี นิ 2ใช้กับบญั ชสี ว่ นของเจา้ ของ ใชก้ ับบญั ชรี ายได้ 4ใช้กับบัญชคี า่ ใชจ้ า่ ย

001130.01ก0า1ร01ใ0หร้11ห0สั1 เ0ป00น็ 1ห0ม10ว0ด1ห0ม11ู่ (Group numerical codes) คือ การให้ รหัสบัญชโี ดยแสดงเปน็ หมวดหมู่ ซง่ึ อาจจะกาหนดตัวเลขหลาย หลกั โดยใหต้ ัวเลขหลักแรกหมายถงึ หมวดใหญ่ทีส่ ุด 100 สนิ ทรพั ย์ 1200 หนีส้ ิน 300 สว่ นของเจา้ ของ 2400 รายได้ 500 คา่ ใชจ้ า่ ย 4เปน็ วิธที นี่ ยิ มใช้มากทสี่ ดุ ในปัจจุบัน

10000011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 4. การใหร้ หัสเป็นจุดทศนยิ ม Decimal Codes) คือ การใช้ตัวเลขโดยมจี ดุ ทศนิยม สาหรบั จาแนกประเภทและจัดหมวดหมู่ประเภทและจดั หมวดหมสู่ ่ิงตาู ง ๆ 1 สินทรัพย์ 412 1.1 สนิ ทรพั ย์หมุนเวยี น 1.11 เงินสด 1.111 เงินสดในมือ 1.112 เงินสดยอู ย

00131 .00ก10า1ร0ใ1ห0ร้ 1ห10สั 1เ0ป0น็ 0ต1 ัว01อ0กั 0 ษ10ร1น1าหนา้ ตัวเลข Numerical sequence receded by an alphabet reference) คอื การกาหนดรหัสโดยใช้ตัวอักษร ผสมกบั ตัวเลข โดยใหต้ ัวอกั ษรนาหน้าตัวเลขจะช่วยขยายจานวน รหสั 1CA CL42CA CL NA NL

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

การใช้แบบฟอรม์ หรอื เอกสารแทนบญั ชยี อ่ ย0011 •0010ใน1บ01า0งก11ิจ0ก1า0ร00เ1พอื่01เป00น็ 1ก0า1ร1ประหยัดเวลา หรือบุคลากร เครอ่ื ง ทุ่นแรงทางบัญชไี มเ่ พยี งพอ อาจใช้วธิ นี าเอกสารมารวบรวม ในแฟม้ แทนการลงบญั ชยี อ่ ย เชน่ – แฟม้ ลูกหนี้รายตัว : เก็บสาเนาใบกากับภาษขี าย แทนลกู หน้ีแต่ละ คน ถา้ ตอ้ งการทาใบแจ้งหน้ี ก็รวบรวมยอดจากเอกสารใบกากับ 1ภาษที ่คี งคา้ ง เม่ือจา่ ยแล้ว ก็จะประทับตราจ่ายแล้ว และเก็บแยกใน แฟม้ ทีช่ าระเงนิ แล้วแทน 2– บัญชเี จา้ หน้ี : กรณีมกี ารจัดทาใบสาคัญสง่ั จา่ ยสาหรบั หน้แี ตล่ ะ รายทีเ่ กดิ ขึ้น นาใบสาคัญสั่งจ่ายเกบ็ เข้าแฟม้ เรียงตามลาดบั การ ชาระเงนิ เมอื่ จะจา่ ยเงินกด็ งึ ใบสาคญั สั่งจ่ายออกจากแฟม้ ดงั นนั้ 4เจ้าหนีค้ งเหลอื ต้องเท่ากบั ยอดรวมใบสาคญั สง่ั จ่ายทีย่ ังไมไ่ ด้ชาระ เงนิ

1. –0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 (Job order) 412

0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 Process costing) 412

Question ????0011 0010 1010 1101 0001 0100 1011 412