แผนการรักษาสุขภาพ

แผนการสอนและให้สขุ ศึกษา (Health Education) 65118301008 จัดทำโดย พินโย เลขท่ี 6 65118301066 นางสาวกญั ญารตั น์ ดวงบตุ ร เลขท่ี 37 65118301125 นางสาวปฐมาวดี พระชยั เลขท่ี 60 65118301137 นางสาวศศวิ ิมล สน้ิ ปี เลขท่ี 69 65118301152 นางสาวสขุ พรรษา อาจจอหอ เลขที่ 75 นางสาวอรอนงค์ สำหรบั ผ้ปู ่วย นางสมศรี จติ รดี (นามสมมุต)ิ การวินิจฉยั โรค Melioidosis Septicemia with Melioidosis pneumonia with septic shock with respiratory failure ภาควิชา มโนมติ ทฤษฎี และกระบวนการพยาบาลภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2566 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อดุ รธานี สถาบันพระบรมราชชนนี กระทรวงสาธารณสุข

แผนการสอนสุขภาพ เรอื่ ง แผนการสอนสุขภาพ เรือ่ ง ปอดอกั เสบ (Pneumonia) ผสู้ อนทางสขุ ภาพ นักศกึ ษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี อุดรธานี รูปแบบการสอน รายกล่มุ กลมุ่ เปา้ หมาย ผ้ปู ่วยโรคปอดอักเสบ สถานท่ี วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี อุดรธานี แนวคดิ สำคัญ ปอดอักเสบ (Pneumonia) เป็นกระบวนการอักเสบของถงุ ลมปอดทำใหเ้ นือ้ ปอดแขง็ และมหี นองในถงุ ลมปอด ในสมัยกอ่ นใช้คำวา่ นิวโมเนีย ในกรณีทป่ี อดอักเสบที่เกดิ กับการติดเชอ้ื และนวิ โมไนตีสในกรณีที่ปอดอกั เสบทเ่ี กดิ จากสาเหตุอย่างอนื่ เช่น การระคายเคืองจากแก๊ส หรือสารเคมี แต่ในปัจจุบันใช้ทั้ง สองคำนี้ในลักษณะคำพ้อง โรคนี้สามารถป้องกันได้ แต่จำนวนผู้ป่วยแต่ละปียังมีจำนวนสงู นบั ว่าสูญเสียทั้ง เศรษฐกิจและกำลังของประเทศชาติอย่างมาก จึงเป็นหน้าที่สำคัญของพยาบาลในการรณรงค์ให้ความรู้แก่ประชาชนทั้งในด้านการส่งเสริม สุขภาพและการปอ้ งกนั โรคปอดบวม เพ่ือใหจ้ ำนวนผู้ป่วยลดน้อยลงให้เหลอื น้อยทส่ี ุดเทา่ ท่จี ะเป็นได้ (คณาจารย์สถาบันพระบรมราชชนก. 2541)

วตั ถุประสงคท์ ่วั ไป ปอดอักเสบเปน็ โรคท่ีพบไดป้ ระมาณรอ้ ยละ 8-10 ของผูป้ ว่ ยทม่ี กี ารติดเช้ือเฉยี บพลนั ในระบบหายใจและเป็นสาเหตุการตายอันดับหนึ่ง ของโรคตดิ เชือ้ ในเด็กอายตุ ่ำกว่า 5 ปี ในปี พ.ศ.2550 สำนกั งานระบาดวทิ ยารับรายงานผู้ป่วยโรคปอดอกั เสบจำนวน 142,250 ราย อัตราป่วย 226.41 ต่อประชากรแสนคนมผี ้ปู ว่ ยเสยี ชีวติ 1,043 ราย อัตราตาย 1.66 ต่อประชากรแสนคนและอัตราปว่ ยตาย ร้อยละ0.73 ในแผนกผู้ป่วยใน ศูนยอ์ นามัยท่ี 11ปี 2551 มีผู้ปว่ ยโรคปอดอักเสบมารับการรักษา 156 รายปี 2552 มีผ้ปู ่วยโรคปอดอักเสบมารบั การรกั ษา 178 รายปี 2553 มี ผู้ป่วยโรคปอดอกั เสบมารับการรกั ษา 216 รายซ่ึงมีแนวโนม้ เพ่ิมมากขึ้น ดงั นนั้ การศึกษาถึงกลไกการ ป้องกันของทางเดนิ หายใจ พยาธิสรรี วิทยา ตลอดจนการประเมนิ สภาพ ซง่ึ จะเป็นแนวทางการปอ้ งกนั การ แกไ้ ขปญั หาและใหก้ ารดูแลผู้ป่วยอยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสมเพื่อให้หายจากโรคโดยเรว็ และทำใหเ้ กิดภาวะแทรกซ้อนใหน้ ้อยที่สดุ 1. เพอื่ ใหก้ ล่มุ เป้าหมายมีความร้คู วามเข้าใจเกีย่ วกบั โรคปอดอักเสบ 2. เพอ่ื กล่มุ เปา้ หมายเห็นถงึ ความสำคญั ของการปฏบิ ตั ิเม่อื เร่มิ เปน็ โรคปอดอักเสบไดอ้ ยา่ งถูกต้อง 3. เพื่อกล่มุ เป้าหมายสามารถนำความรทู้ ีไ่ ด้จากการใหส้ ขุ ศึกษาไปปฏิบัติตัวไดอ้ ย่างถกู ตอ้ งและเหมาะสม

วัตถุประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม เน้อื หา (โดยสังเขป) กิจกรรมการสอน สอ่ื การสอน การประเมนิ ผล วธิ ีการประเมิน เกณฑ์กาประเมนิ เม่อื ส้นิ สุดการเรยี น การสอน ข้ันนำ -ผใู้ ห้สุขศกึ ษาแนะนำตวั - ผใู้ หส้ ุขศกึ ษา 1.สังเกตความส กลุ่มเป้า ผ้เู รียนเข้าใจเกย่ี วกับโรคปอด -แผน่ พับใหค้ วามรู้ นใจและการร่ว หมายมกี ารพดู คยุ อกั เสบและปอ้ งกันการเส่ยี ง แนะนำตนเองและสรา้ งสมั พันธภาพระหวา่ ง เกย่ี วกบั กลุ่มเปา้ หมาย เรอ่ื งปอดอกั เสบ มแสดง โตต้ อบกบั ผู้ใหส้ ขุ ตอ่ ภาวะเนอ้ื เยอื่ ในร่างกาย - powerpoint ความคิดเหน็ ศกึ ษา ไดร้ ับออกซเิ จนไมเ่ พียงพอ ผู้ให้สุขศึกษากบั กลุม่ เป้าหมายและแจง้ และสนทนาเพ่ือสร้าง เนื่องจากการหดเกร็งของ หลอดลม วัตถปุ ระสงคใ์ นการใหส้ ุขศึกษาแก่ สมั พันธภาพกบั 1. เพอื่ สร้างสัมพันธภาพกับ กลมุ่ เปา้ หมายท่ีมาฟงั การให้ กลมุ่ เป้าหมาย กลมุ่ เป้าหมาย สุขศึกษา 2. เพอื่ ให้กลมุ่ เป้าหมายมี ขัน้ สอน - ผใู้ หส้ ุขศึกษาบรรยาย - ผใู้ หส้ ขุ ศึกษา - สงั เกตุ กลุ่มเปา้ หมาย - แผน่ พับ ความรูค้ วามเข้าใจเกย่ี วกับโรค -อธิบายพยาธิสภาพของโรคปอดอกั เสบ ให้ความรเู้ กย่ี วกบั พฤติกรรมและ สามารถตอบ ปอดอักเสบ ปอดบวมหรือปอดอักเสบ (Pneumonia, ลักษณะของโรคปอด ความสนใจของ คำถามไดอ้ ยา่ ง Pneumoninitis) เปน็ กระบวนการ อักเสบ สาเหตุของการ กลมุ่ เปา้ หมายที่ นอ้ ย 2 ขอ้ ใน อกั เสบของถุงลมปอดทำใหเ้ นือ้ เยื่อปอดแข็ง เกิดโรค อาการของโรค เขา้ รบั ฟงั การให้ ท้งั หมด 4 ขอ้ และมหี นองในถงุ ลมปอด และคำแนะนำในการ สขุ ศึกษา มักพบในคนทไ่ี มแ่ ขง็ แรง ปฏิบตั ิตวั ของผปู้ ่วยที่ (มีภูมิตา้ นทานโรคต่ำ) เชน่ เด็ก ผูส้ งู อายุ เปน็ โรคปอดอกั เสบ

วตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เนอ้ื หา (โดยสงั เขป) กิจกรรมการสอน สอ่ื การสอน การประเมนิ ผล วธิ ีการประเมนิ เกณฑ์กาประเมนิ ผทู้ ี่เปน็ โรคพิษสรุ าเรอื้ รัง - มกี ารสอบถาม - ถาม กลุ่มเปา้ หมาย ผู้ที่เปน็ โรคทางปอดเรอื้ รงั (เชน่ หืด กลมุ่ เปา้ หมายท่ีรับฟัง ดงั 1. สาเหตุของ หลอดลมอักเสบ ถุงลมพอง) หรือผู้ท่กี ินสเต การใหค้ วามรู้เก่ยี วกบั โรคปอดอกั เสบ เกิดจากอะไรได้ อรอยด์เป็นประจำ ผปู้ ว่ ยเบาหวาน โรคปอดอกั เสบ เพือ่ บ้าง 2. อาการของ ผู้ป่วยเอดสเ์ ป็นต้น ประเมินความรู้ความ โรคปอดอักเสบ มอี ะไรบ้าง อาจพบเป็นโรคแทรกซอ้ นของไข้หวดั เข้าใจเก่ียวกบั โรคปอด 3. การปฏบิ ตั ิ ตัวก่อนและ ไขห้ วดั ใหญ่ ทอนซลิ อักเสบ หดั อีสุกอไี ส อกั เสบ หลงั กลับบ้าน ไอกรน ฯลฯ บางครั้งพบในเด็กท่กี นิ นำ้ มันก๊าดหรอื ผทู้ ่ี สำลกั เศษอาหารเข้าไปในปอด - อธบิ ายสาเหตุของโรคปอดอักเสบ เกดิ จากมเี ชอ้ื โรคหรือสารเคมเี ขา้ ไปทำให้ มกี ารอักเสบของปอดที่สำคัญ ได้แก่ 1.เชอื้ แบคทเี รยี ซ่ึงพบเป็นสาเหตุส่วนใหญ่ ของโรคน้ีทพี่ บบ่อยและรักษาได้งา่ ยได้แก่ Pneumococcus ที่พบน้อยแต่ร้ายแรง ไดแ้ ก่ เชือ้ Staphylococcus Streptococcus Klebsiella

วตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เนือ้ หา (โดยสังเขป) กิจกรรมการสอน สือ่ การสอน การประเมนิ ผล วธิ ีการประเมิน เกณฑ์กาประเมนิ 2. เชอ้ื ไวรัส เชน่ หัดไขห้ วัดใหญ่ อีสุกอีใส ฯลฯ 3. เช้ือไมโคพลาสมาซึง่ ทำใหเ้ กิดปอดอกั เสบ ชนิดท่เี รียกวา่ Atypical Pneumonia เพราะมักไมม่ อี าการหอบอย่างชัดเจน 4. เชือ้ ราพบไดค้ ่อนขา้ งนอ้ ยแตร่ ุนแรง 5. เชอ้ื โปรโตซวั เชน่ Pneumosystis carini ท่ีพบในผู้ปว่ ยโรคเอดส์ 6. สารเคมที ่พี บบ่อย ไดแ้ ก่ น้ำมนั ก๊าซ ซ่งึ ผู้ปว่ ยสำลกั เข้าไปในปอด - อธิบายอาการและอาการแสดง อาการมกั เกดิ ขึน้ ทันทที ันใดดว้ ยอาการไขส้ งู (อาจจับไข้ตลอดเวลา) หนาวสัน่ (โดยเฉพาะในระยะที่เรมิ่ เป็น) และหายใจหอบในระยะแรกอาจมอี าการไอ แห้งๆ ไม่มเี สมหะตอ่ มาจะไอมีเสลดข่นุ ขน้ ออกเป็น สีเหลือง สีเขยี ว สสี นมิ เหล็กหรอื มเี ลอื ดปน ในเด็กโตและผู้ใหญ่อาจมีอาการเจ็บแปลบใ

วตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เนอ้ื หา (โดยสงั เขป) กจิ กรรมการสอน สอ่ื การสอน การประเมินผล วิธกี ารประเมนิ เกณฑก์ าประเมิน นหนา้ อก เวลาหายใจเขา้ หรอื ไอแรงๆบางครงั้ อาจปวดร้าวไปที่หัวไหล่ สขี า้ งหรอื ท้องในเดก็ เลก็ อาจมีอาการปวดท้ องอดื หรือทอ้ งเดิน - อธบิ ายปจั จัยทม่ี ผี ลตอ่ การเกิด ภาวะแทรกซ้อน โรคปอดอกั เสบ ภาวะแทรกซ้อนทพ่ี บได้แก่ 1. ปอดบวมน้ำหรือมโี ลหิตคัง่ ในปอด 2. เยื่อหุม้ ปอดอักเสบทง้ั ชนดิ มีน้ำ และไมม่ นี ้ำในโพรงเยอ่ื หมุ้ ปอด 3. มหี นองในโพรงเยอ่ื ห้มุ ปอด 4. มกี ารติดเช้ือของไต เยื่อบชุ ่องทอ้ งอกั เสบ เยื่อห้มุ หัวใจอักเสบ ขอ้ อกั เสบเปน็ หนองการติดเชอื้ ในอวัยวะเห ล่านเี้ กิดจากมกี ารตดิ เชือ้ ในกระแสโลหิต ทำใหเ้ กดิ พษิ ของแบคทีเรียกระจายไปสู่อวัย วะอื่นๆ 5. หูช้ันกลางอักเสบและโพรงอากาศอกั เสบ 6. ช็อคจากการตดิ เชือ้

วตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เนอ้ื หา (โดยสังเขป) กจิ กรรมการสอน ส่อื การสอน การประเมนิ ผล วิธีการประเมิน เกณฑก์ าประเมนิ 7. ระบบไหลเวียนเลือดล้มเหลวร่วมกบั หวั ใจวายชนิดโลหติ คงั่ 8. เกดิ การจับกลุ่มของโลหิตในหลอดโลหติ เกดิ ข้ึนไดใ้ นกรณที ่ีปอดอกั เสบอย่างรนุ แรง (คณาจารยส์ถาบนพั ระบรมราชชนก. 2541) คำแนะนำการปฏบิ ตั ิตัวของกล่มุ เปา้ หมาย โรคปอดอักเสบ การรกั ษาควรปฏิบัติตัวดังน้ี 1. ดแู ลทางเดินหายใจให้โลง่ โดยการดูด เสมหะและให้นำ้ อย่างเพียงพอ 2. การใหอ้ อกซิเจนผู้ปว่ ยโรคปอดอักเสบ ควรได้รบั การรกั ษาโดยการให้สูดดม ออกซเิ จนเพ่อื แกไ้ ขภาวะ Hypoxia เกิดข้ึน โดยการใหอ้ อกซิเจนทาง Nasal Catheter, Face Mask หรือ Oxygen Tent 3. นำ้ เน่ืองจากผปู้ ่วยเสียน้ำออกไปทางการ หายใจและผวิ หนงั มากกว่าปกติจงึ ไม่ควรให้ ทดแทน โดยให้ดม่ื นำ้ สดู ดมละอองนำ้

วตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เน้ือหา (โดยสงั เขป) กจิ กรรมการสอน สอ่ื การสอน การประเมนิ ผล วิธีการประเมนิ เกณฑก์ าประเมิน (Aerosol) หรอื ใหน้ ำ้ เขา้ ทางหลอดเลือดดำ ใหเ้ พียงพอ ในขณะเดียวกันตอ้ งดแู ลสมดลุ อิเลค็ โทไลต์ให้อยใู่ นเกณฑ์ปกติ 4. อาหารในระยะแรกควรเลอื กให้อาหาร ออ่ นๆเพราะผ้ปู ว่ ยมกั มอี าการเบอ่ื อาหาร มากในรายทม่ี ี โรคแทรกหรือมีภาวะขาด อาหารรว่ มดว้ ยอย่ดู ว้ ยอาจทำให้อาหารที่มี โปรตีนและแคลลอร่สี ูงควบคู่ไปกบั การให้ วติ ามนิ ทดแทนให้เพียงพอพอ 5. ยาแกไ้ อยาขบั เสมหะจะช่วยทำให้เสมหะ ระบายออกได้สะดวกและรวดเร็วแตใ่ นราย ท่ีมอี าการไอรุนแรงมาก หรอื ไอมากจนนอน ไม่หลับอาจใหย้ าระงับไอพวก Codeins Phosphaate ในขนาด 15-30 มิลลิกรมั ทกุ 4-6 ชวั่ โมงได้เป็นครั้งคราวเพือ่ ท่จี ะให้ ผปู้ ว่ ยสามารถพักผอ่ นได้ 6. ยาแก้ปวดผู้ป่วยส่วนใหญม่ ักมี Pleuritic Chest Pain เกดิ ขึ้นซ่ึงอาจไปขดั ขวางการ

วตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เนอื้ หา (โดยสังเขป) กิจกรรมการสอน สื่อการสอน การประเมนิ ผล วธิ ีการประเมนิ เกณฑ์กาประเมิน หายใจหรือไอรายทเ่ี จบ็ ไม่มากอาจใชย้ า ระงับปวด เช่นแอสไพริน, Paracetamol ไดเ้ ป็นคร้ังคราวในรายทม่ี อี าการเจบ็ ปวด รุนแรงมากอาจใช้ Codiene Phosphate หรือ Morphine ซง่ึ อยูใ่ นดลุ ยพนิ ิจของ แพทย์ 7. คอติโคสตรี อยด์จะใชเ้ ฉพาะในรายที่มี Septic Shock เกดิ ขึ้นเท่าน้นั 8.การใหย้ าปฏชิ ีวนะในรายท่มี ีการอักเสบ ตดิ เชอื้ เนื่องจากแบคทเี รียหรอื เกิดการ ตดิ เช้ือซำ้ ในระยะหลงั ยาปฏชิ ีวนะที่ใชพ้ วก เพนนิซลิ ลินอิริโทมัยัซิน คำแนะนำการปฏบิ ตั ิตวั เมอื่ กลบั บ้าน 1. การดแู ลตนเอง เรื่องโรคและการดำเนนิ ของโรค 2. การปฏบิ ัตติ ัว การสงั เกตอาการผิดปกติ อืน่ ๆ เชน่ เหนอื่ ยหอบมากข้นึ ไอจดั มี เสมหะมาก เสมหะเปลีย่ นสี มีไขส้ งู

วตั ถปุ ระสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เนอื้ หา (โดยสงั เขป) กจิ กรรมการสอน สือ่ การสอน การประเมนิ ผล วิธีการประเมิน เกณฑ์กาประเมิน 3. การรบั ประทานยาตามแผนการรกั ษา กลมุ่ เป้าหมายส กล่มุ เป้า ของแพทย์อยา่ งตอ่ เนอื่ งจนครบ ถ้าอาการ ามารถบอกสาเ หมายบอกสาเหตุ หตุ อาการและ อาการ และ การ ยงั ไมด่ ีข้ึน ใหก้ ลบั มาพบแพทย์อกี ครงั้ การปฏิบตั ติ ัวกอ่ ปฏบิ ตั ิตัวกอ่ นและ นและหลงั กลบั หลังกลบั บ้าน 4. หลกี เล่ยี งการอยู่ในบรเิ วณทีเ่ สย่ี งตอ่ การ บ้าน ติดเช้อื เพิ่มขน้ึ เช่น อากาศชน้ื การสัมผสั กับ บุคคลทมี่ ีการติดเชอื้ อยแู่ ลว้ สถานท่แี ออัด 3. กลมุ่ เปา้ หมายสามารถสรปุ ข้นั สรุป - ใหก้ ล่มุ เปา้ หมายทรี่ ับ - ผู้ใหส้ ขุ ศกึ ษา สาเหตุของการเกดิ โรค อาการ สรุปความรเู้ กยี่ วกบั โรคปอดอกั เสบ ให้ ฟงั การใหค้ วามรู้เกยี่ วกับ - แผ่นพับ คำแนะนำการปฏบิ ัติตวั ทงั้ กลุ่มเป้าหมายเพอ่ื ให้กลุม่ เป้าหมายไดน้ ำไป โรคปอดอักเสบสรปุ ก่อนและหลังกลบั บา้ นของ ประพฤติปฏบิ ัติตัวได้อย่างถูกตอ้ งกับสภาวะ เน้ือหาทไี่ ด้รับ โรคปอดอักเสบได้อยา่ ง โรคทีเ่ ปน็ อยู่ โดยโรคปอดอักเสบถา้ รักษาไม่ - เปิดโอกาสให้ ถูกต้อง ทนั ทว่ งที หรอื รักษาไม่ดอี าจเกดิ กลมุ่ เป้าหมายซกั ถามข้อ ภาวะแทรกซอ้ นทรี่ า้ ยแรงจนถงึ แก่ชวี ติ ได้ ข้องใจเกย่ี วกบั โรคปอด เมือ่ มีอาการหอบเหน่ือย ไอ มเี สมหะ และมี อกั เสบ ไขส้ ูง ต้องรบี มาพบแพทยเ์ พอ่ื ตรวจอาการ หากรักษาได้ทันทว่ งทีก็จะปลอดภยั จากโรค จึงได้ให้คำแนะนำเกยี่ วกบั การปฏิบัติตัว กอ่ นและหลังกลบั บ้าน เพือ่ ให้ กลุ่มเป้าหมายไดม้ ีความรู้ความเข้าใจถึง

วตั ถุประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เนื้อหา (โดยสังเขป) กจิ กรรมการสอน สื่อการสอน การประเมนิ ผล วธิ กี ารประเมนิ เกณฑก์ าประเมนิ สาเหตแุ ละการป้องกันไมใ่ หเ้ กดิ โรคและการ ดแู ลผปู้ ่วยโรคปอดอักเสบเพื่อไม่ให้เกดิ ซ้ำ

บรรณานุกรม สุภาพร ผลกล่ำ. (2554). การพยาบาลผู้ป่วยโรคปอดอักเสบ. สืบคน้ วันที่ 11 สิงหาคม 2566. จาก. https://hpc11.go.th/information/7.1/3.9B/17b.pdf?fbclid=IwAR3LHFp6UmzBNgmJzQ_Sv5w2tt2RNR02iw-rmru- ujzPQuFrDChyDRJofBk_aem_AQH8QFI2REgBjs1srsOQOolhN_u7iu_GvGj_0iHf8CeGaNR7L_JjcF1yafkOYggsHi0 ปราณี ท้ไู พเราะ. (2554). คู่มือโรค. (พมิ พค์ รงั้ ท่ี 2). กรุงเทพฯ: N P Limited Partnership.