ชะพลู

องคค์ วามรู้ เร่ืองการปลกู ผักไม้เล้อื ย ในโครงการ ผกั สวนครู ชะพลู Wildbetal Leafbush โดยสานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวดั พงั งา

ชะพลู เป็นพืชผักใบเขียว เปน็ ทร่ี ู้จักกันดี เปน็ พืชมอี ายุยนื ยาว ใช้ประโยชน์จากใบ มีกลิน่ หอม ชะพลูมีถน่ิ กาเนดิ อยใู่ นเขตรอ้ น ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทาง ตะวันออกเฉยี งเหนือของอินเดีย และตอนใตข้ องจนี และหมู่ เกาะอันดามนั เป็นทีน่ ิยมปลูกกันทว่ั ไปๆ ในประเทศไทย มี ประโยชนส์ รรพคุณทางยา ใชน้ ามารกั ษาโรคต่างๆ ไดห้ ลาย อยา่ ง สามารถนามาประกอบ ปรงุ อาหารเมนูตา่ งๆ ได้ มากมายหลากหลายเมนู มรี สหวานเย็น ชะพลมู ีกลน่ิ หอม ชว่ ยดบั กล่นิ คาวอาหารได้เปน็ อย่างดี

การปลกู ชะพลู สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม เป็นไม้ท่ีชะพลูเป็นพชื ไม่ชอบอากาศร้อน โดน แดดแรง ๆ ไม่ได้ ต้องปลูกใต้ร่มเงาให้มแี ดดราไร ตอ้ งการ น้าปานกลาง ปลกู ในดินร่วนซยุ ท่ีมีใบไมผ้ ุ ขยายพนั ธุ์โดยการ นาเอาขอ้ ปลอ้ งท่ีแตกหนอ่ อยูต่ ามพน้ื ดนิ ไปปลกู สามารถใช้ วธิ นี าไปปลูกใต้ต้นไมใ่ หญ่ที่มีอยู่แลว้ เชน่ มะม่วง เพื่อให้ ชะพลูไดอ้ าศัยใช้เปน็ ร่มเงาไปก่อน เพราะถา้ ปลกู ชะพลไู ว้ กลางแจง้ ไมม่ ีอะไรบังแดดให้ ใบจะเหลอื ง

การปลูก ชะพลเู ป็นพนั ธ์ไุ ม้ทช่ี อบพื้นท่ลี ่มุ มคี วามชื้น เป็น พชื ท่ีชอบดนิ ร่วนซยุ เจรญิ ไดใ้ นดินแทบทุกชนดิ การปลูกจะ นิยมปลกู โดยใช้ วธิ กี ารขยายพนั ธุด์ ว้ ยวิธีการปกั ชา โดยการ เลอื กกงิ่ ท่มี ใี บอ่อนและใบแก่ แลว้ เดด็ ใบแก่ออกและนาไปปกั ชาได้ ลงในแปลงปลูกในดินทีเ่ ตรยี มไว้ ระยะห่างระหวา่ งแถว ประมาณ 20 เซนติเมตร ใชเ้ วลาประมาณ 1 เดอื น แลว้ ชะพลู จะเร่ิมมใี บอ่อนออกมา แสดงวา่ มรี ากงอกออกมาแล้ว

วธิ ีดแู ลรักษาชะพลู ชะพลูเปน็ พนั ธุไ์ มท้ ่ีชอบพนื้ ทลี่ ่มุ มคี วามชืน้ เป็นพชื ท่ี ชอบน้า ตอ้ งระบายนา้ ดี น้าไมข่ ัง ตอ้ งดูแลรดน้าเสมอ โดนแดด ได้ตลอดวัน ต้องหมนั่ รดนา้ ใหช้ ุ่ม โดยรดน้าเชา้ เยน็ จะทาให้ ชะพลูโตได้เร็ว การให้น้า การดแู ลท่ีสาคัญคอื เรือ่ งของน้าทต่ี อ้ งใหอ้ ยา่ ง สม่าเสมอเชา้ -เยน็ ทุกวนั เพราะต้นชะพลูต้องได้รบั ความช่มุ ชน้ื อยู่เสมอ ไมอ่ ย่างน้นั ใบจะเหย่ี วเก็บขายไมไ่ ด้ เรอ่ื งน้าจงึ ต้องอย่า ใหข้ าด

การให้ปุ๋ย ชะพลูก็ตอ้ งการอาหารบารุงต้นเพ่อื ใหแ้ ตกกงิ่ ผลิใบไดอ้ ยา่ งต่อเน่ืองเช่นกนั จะให้ปยุ๋ 2 คร้ังตอ่ การเก็บ เกีย่ วผลผลิต 1 รอบ คร้งั แรกภายหลงั เกบ็ เก่ยี วจะต้องตดั แต่งต้นจนเหลือแต่ตอหรือใหพ้ อเหน็ พ้ืนดินก็จะนาปยุ๋ คอก มาหว่านบารงุ ใหท้ ่วั ประมาณ 20 กระสอบ/ไร่ จะใชเ้ ป็น ปยุ๋ จากมูลโค มูลสุกร เปด็ หรือไกก่ ็ได้ หลังจากน้ันเมอ่ื ตน้ แตกก่งิ สงู 30 เซนตเิ มตรหรอื ประมาณ 1 คบื ให้ใส่ปยุ๋ เพอื่ เร่งการแตกยอด โดยใช้ปุย๋ สตู ร 15-15-15 หว่านโรยใหท้ ว่ั ประมาณ 20 กโิ ลกรมั /ไร่ ใบชะพลกู ็จะแตกใบสวย ออกมาใหเ้ ก็บขายได้

การเกบ็ เกีย่ วชะพลู ชะพลู หลงั จากปลูกประมาณ 3 เดอื น สามารถ เกบ็ เก่ยี วใบได้ ชะพลูเปน็ พืชมีอายุยนื ยาว สามารถเก็บเก่ยี ว ใบไดต้ ลอดปี จะใช้มีดคมๆ ในการตัดตรงกง่ิ ใบ หรือจะเด็ด เอาแต่ใบกไ็ ด้ ใบจะต้องไมแ่ ก่ไม่ออ่ นเกนิ ไป แลว้ เราต้องตดั แตง่ ลาต้นกิ่งกา้ นชะพลู เพ่อื ใหม้ ีผลผลิตเพมิ่ ขึ้นและมีอายุ ยนื นาน รดนา้ ในตอนเชา้ คอื การเดนิ เกบ็ ใบชะพลู โดย ทยอยไล่เก็บจากพื้นทด่ี ้านนอกก่อน อีกวันคอ่ ยเขยิบเข้าไป ลึกขึน้ จนเขา้ สู่พน้ื ทสี่ วนดา้ นใน พอครบ 1 เดอื นชะพลูท่ีเกบ็ ขายครง้ั แรกก็จะแตกก่งิ ใหมใ่ ห้วนกลบั มาเก็บขายไดอ้ กี คร้งั พอดี การเกบ็ ใบชะพลูจะเก็บท้งั ก้าน กา้ นหน่งึ ยาวประมาณ 20-25 เซนตเิ มตร นามามัดเปน็ กา 1 กาหนักประมาณคร่งึ กิโลกรัม ใช้วธิ ีชงั่ น้าหนักทง้ั กง่ิ

วิธเี ก็บรกั ษาชะพลู เราจะนาใบชะพลู แลว้ นามาล้างนา้ ให้สะอาด ลา้ งกา้ นใบใหส้ ะอาด เราจะมีวิธีเกบ็ รักษาใบชะพลูใหส้ ด นานๆ คือให้ล้างน้าให้สะอาดดี แล้วใหส้ ะเดด็ นา้ ออกใหห้ มด แล้วนามาห่อด้วยกระดาษหรอื ผา้ ขาวบาง แล้วใสถ่ ุงหรือ กลอ่ งพลาสตกิ แลว้ นาไปแช่ตเู้ ยน็ จะเกบ็ ไว้ใช้ไดน้ าน

ทมี่ า https://www.technologychaoban.com https://www.thai-thaifood.com/th เพจเกษตรกา้ วหน้า ภาพประกอบจากอนิ เทอรเ์ น็ต