ผ้ามัดย้อม28-06-65

การทาผา้ มดั ย้อม กศน.ตาบลแมน่ างขาว กศน.อาเภอคุระบรุ ี จ.พังงา ความสาคัญและความเปน็ มา ตามจดุ เน้นการดาเนินงาน กศน.ตามยุทธศาสตรก์ ระทรวงศกึ ษาธิการ ประจาปี : ๒๕๖๕ ยุทธศาสตรด์ า้ นการพัฒนาและเสรมิ สรา้ งศักยภาพคนใหม้ ี คณุ ภาพ เรง่ รัดดาเนนิ การจัดการศกึ ษาอาชพี เพอื่ ยกระดบั ทกั ษะอาชีพของ ประชาชนส่ฝู มี ือแรงงาน จัดการศึกษาอาชีพเพอื่ การมงี านทาท่ีสอดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพของชมุ ชน และความต้องการของตลาด ให้ประชาชนสามารถนาไป ประกอบอาชีพไดจ้ รงิ โดยให้เน้นหลกั สูตรการศึกษาอาชีพชา่ งพน้ื ฐาน โดย ประยุกต์ใช้เทคโนโลยใี นการจดั การเรียนการสอนด้านอาชีพ เชน่ การเรยี นผ่าน Youtubeการเรยี นผ่าน Facebook Live ระบบการเรียนรู้ในระบบเปิดสาหรับ มหาชน (Massive Open Online Courses :MOOCs) คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (Computer Assisted Instruction : CAI) เปน็ ตน้ รวมถงึ สนบั สนุนใหเ้ กิดระบบ การผลติ ที่ครบวงจร และเปดิ พ้นื ท่ีส่วนราชการเป็นที่แสดงสินค้าของชมุ ชนเพ่อื เปน็ การสร้างรายไดใ้ ห้กับชมุ ชน บูรณาการความรว่ มมือในการพัฒนาฝมี ือ แรงงานกบั สานกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษาผา่ นศนู ยป์ ระสานงานการผลติ และพฒั นากาลังคนอาชวี ศึกษาภาคทว่ั ประเทศ เพอื่ มุ่งพฒั นาทักษะของ ประชาชน โดยใช้ประโยชน์จากศกั ยภาพและภมู สิ ังคมเฉพาะพ้นื ที่ และ ดาเนนิ การเชงิ รุกเพ่ือเสริมจุดเดน่ ในระดับภาค ในการเป็นฐานการผลิตและ บรกิ ารทส่ี าคญั รวมถงึ มงุ่ เน้นสรา้ งโอกาสในการสร้างรายได้ เพื่อตอบสนองตอ่ ความต้องการของตลาดแรงงานทัง้ ภาคอตุ สาหกรรมและการบริการ พฒั นากลมุ่ อาชีพพน้ื ฐานทร่ี องรบั พน้ื ทร่ี ะเบยี งเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวนั ออก (EEC)

การทาผ้ามดั ย้อม กศน.ตาบลแม่นางขาว กศน.อาเภอครุ ะบุรี จ.พังงา ท่ีสามารถพัฒนาศักยภาพไปสู่ระดับฝีมือแรงงาน โดยศึกษาต่อในสถาบัน อาชีวศึกษา ส่งเสริมให้ประชาชนใช้เทคโนโลยีมรการสร้างมูลค่าเพ่ิมให้กับสินค้า การทาช่องทางเผยแพร่ และจาหน่ายผลิตภัณฑ์ของวิสาหชุมชนให้เป็นระบบ ครบวงจร และสนบั สนนุ การจาหน่ายสินค้าและผลิตภัณฑ์ผ่านศูนย์จาหน่ายสินค้า และผลิตภัณฑ์ออนไลน์ กศน. (ONIE Online Commerce Center : OOCC) เพอื่ จาหน่ายสินค้าออนไลนร์ ะดบั ตาบล กศน.ตาบลแมน่ างขาว จงึ ไดน้ ายุทธศาสตร์และจุดเนน้ การดาเนนิ งาน ขา้ งต้นไปสูก่ ารปฏิบัติเพื่อจัดการศกึ ษาอาชีพตามแนวปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง และการให้บริการประชาชนในตาบลแมน่ างขาว อาเภอครุ ะบุรี ดาเนนิ การจัด กจิ กรรมให้กลมุ่ เป้าหมายมคี วามรู้ ความสามารถก้าวส่เู ศรษฐกจิ ขับเคลอื่ น นวัตกรรม

การทาผา้ มดั ยอ้ ม กศน.ตาบลแม่นางขาว กศน.อาเภอคุระบุรี จ.พังงา ประวตั คิ วามเป็นมาของผา้ มดั ย้อม การทาผ้ามดั ย้อมเป็นการยอ้ มผา้ ทถ่ี ่ายทอดจากบคุ คลดง้ั เดิมจากรุน่ สรู่ นุ่ โดยมี นายแก้ว หยูศ่ รี ซงึ่ เป็นปขู่ องนางสาวกัณหา หยศู่ รี เดมิ อาศยั อยู่จงั หวัด นครศรีธรรมราช และได้ภมู ลิ าเนามาอย่ใู น อาเภอคุระบรุ ี จังหวัดพงั งา ได้มา ประกอบอาชพี ประมง ตามสภาพอาเภอครุ ะบรุ ี เป็นพน้ื ท่ที ่มี ีความอุดมสมบรู ณ์ โดยเฉพาะมีพ้ืนทีป่ า่ โกงกางท่สี มบูรณม์ าก ตอ่ มาไดด้นาใบโกงกางมาตม้ เพือ่ ใชใ้ น การยอ้ มสผี า้ จนได้ผ้าย้อมสี และพฒั นาการยอ้ มผา้ ใหด้ ีข้ึนจากการพบั เพ่ือใหเ้ กิด ลวดบายต่าง ๆ เพอื่ ใหไ้ ดผ้ า้ มดั ยอ้ มท่ีมีสแี ละลวดลายสวยงาม นางสาวกัณหา หยศู่ รี ได้ทาการตอ่ ยอดภมู ิปญั ญาดงั กล่าวจากคณุ ปู่ และ นามาประยุกต์คิดคน้ ลวดลายใหม่ ๆ การใชส้ ี ท้งั สีจากธรรมชาติ และสี สงั เคราะห์ มาผสมผสานเพ่อื ใหเ้ กดิ ความแปลกใหม่ ความงดงาม ความทนั สมยั จนกลายมาเป็นทต่ี ้องการของคนท่วั ไป รวมถึงนักท่องเท่ียวต่างชาติ และเปน็ สนิ ค้าเด่นของอาเภอครุ ะบุรี ดังนน้ั จากหลักการและแนวคิดเหลา่ น้ี ทาให้ กศน.ตาบล รว่ มกบั ชมุ ชน บา้ นทับชา้ ง กลุ่มผ้ามดั ย้อม หมู่ ๑ ตาบลแม่นางขาว อาเภอครุ ะบุรี จังหวดั พังงา ในการสารวจกลมุ่ เปา้ หมายที่สนใจในการทาผ้ามดั ยอ้ ม เพื่อจะไดเ้ ปน็ อาชีพเสรมิ และนาไปใชป้ ระโยชนไ์ ด้หลากหลาย และสามารถนาวสั ดจุ ากธรรมชาติมาย้อม ให้เกิดสสี วยงาม

การทาผา้ มัดย้อม กศน.ตาบลแมน่ างขาว กศน.อาเภอครุ ะบรุ ี จ.พงั งา รูปแบบการทาผา้ มัดย้อม จะแบง่ ออกเป็น ๒ ประเภท คอื ๑. การทาผ้ามัดย้อม จากวัสดุธรรมชาติ มาสร้างสรรค์ผลงานให้มีความ แตกต่าง หลากหลาย ทาให้ผลิตภัณฑ์มี น่าสนใจ น่าซ้ือหา และไม่เป็น อันตรายต่อผู้คน สัตว์ และส่ิงแวดล้อม เป็นที่ต้องการของตลาด เนื่องจากใช้ วัตถุดิบจากธรรมชาติ ให้ได้สีท่ีได้จากธรรมชาติ เช่นจากต้นไม้ ได้แก่ ราก แก่น เปลือก ต้น ผล ดอก เมล็ด ใบ เป็นต้น แต่ละชนิดให้โทนสีต่างกัน ข้ึนอยู่กับ คุณสมบตั ขิ องต้นไม้น้ัน ๒. การทาผ้ามดั ย้อม จากวัสดุสังเคราะห์ จะทาให้เกดิ สีสันสวยงาม สีคงทน ถาวร เป็นท่ีนยิ ม ของวยั รนุ่ และชาวตา่ งชาตทิ ใ่ี ห้ความนิยม การทาผา้ มัดย้อมจากวัสดุธรรมชาติ อุปกรณ์ ประกอบด้วย การเตรียมอุปกรณ์การทาผา้ มดั ยอ้ ม ๑. กาละมงั วตั ถดุ บิ ประกอบด้วย ๒. ตัวหนีบ ๑. ผ้าฝา้ ยขาว ๓. ยางเสน้ ๒. ปลอื กไมใ้ บ ผล มาสกัดน้าสี ๔. เตาถา่ น ๓. นา้ ๕. กระทะ ๔. ผงซักฟอก ๖. พู่กนั เขยี นลาย ๗. ปากกา ๘. ขาหย่ังสาหรับตรงึ ผ้าให้เรยี บ

การทาผ้ามดั ย้อม กศน.ตาบลแมน่ างขาว กศน.อาเภอคุระบรุ ี จ.พงั งา ขั้นตอนการผลติ จากวสั ดุธรรมชาติ ๑. นาเปลอื กไม้ ใบ ผล มาสกดั น้าสโี ดยการบด สบั ใหล้ ะเอยี ด แล้วนาไปตม้ จน เดอื ดใชร้ ะยะเวลาประมาณ ๑ วนั ๒. นาผ้าฝ้ายซกั ดว้ ยน้าสะอาด และขจัดไขมันใหห้ มด โดยการตม้ กับผงซักฟอกหรือ แชน่ ้าไว้ประมาณ ๑ คืน ๓. นาผ้าทีซ่ กั จนสะอาดแล้ว มามัดลายตามความตอ้ งการ โดยจะต้องมดั ให้แนน่ ๔. นาผ้าทมี่ ดั ลายเรยี บร้อยแลว้ ไปต้มในน้าสีโดยตม้ ท้ิงไว้ประมาณ ๓๐ - ๖๐ นาที แล้วนาไปซกั ๕. นาผ้าไปล้างในน้าสะอาดอกี คร้งั ถ้าผึง่ พอใจแล้วจึงไปแกะลายแต่ถา้ ยงั ได้สที ไ่ี ม่ ต้องตรงกับความตอ้ งการ ก็นาไปตม้ ในนา้ สใี หม่อีกครั้ง นาผ้าท่แี กะลาย เรยี บรอ้ ยแล้ว ตากไว้ในทร่ี ม่

การทาผ้ามดั ยอ้ ม กศน.ตาบลแมน่ างขาว กศน.อาเภอคุระบรุ ี จ.พังงา ผลติ ภัณฑ์ทไี่ ด้จากสีธรรมชาติ ขัน้ ตอนการผลติ จากสสี ังเคราะห์ ๑. เตรยี มผ้าขาวทซี่ ักแลว้ มาพบั ใหเ้ กดิ ลวดลายแล้วเอาหนงั ยางรัดใหแ้ น่นเพือ่ ให้ เกิดเปน็ ลวดลายท่สี วยงาม

การทาผ้ามดั ยอ้ ม กศน.ตาบลแม่นางขาว กศน.อาเภอครุ ะบรุ ี จ.พังงา ๒. นาผ้าที่รัดแน่นแลว้ มาแชน่ า้ ยาระยะเวล ๑๕ – ๓๐ นาที เพ่ือชว่ ยในการทาให้สี ติดดแี ละสไี ม่ตก ๓. เม่ือแชผ่ ้าครบตามเวลาแล้วให้นาผา้ ขึ้นมาวางบนตะแกรงเพ่ือทาการลงสี

การทาผา้ มดั ยอ้ ม กศน.ตาบลแม่นางขาว กศน.อาเภอครุ ะบุรี จ.พงั งา ๔. เมอ่ื ไดส้ ที เี่ ราต้องการแล้วให้นาผ้าไปใสใ่ นถุงเพื่อทาการรกั ษาอุณหภมู ิ เก็บไว้ ๖ - ๘ ช่วั โมง 5. เมอื่ ครบ 6-8 ชว่ั โมงแล้วก็นำผำ้ ออกมำซักโดยกำรตัดหนงั ยำงออกแลว้ นำผำ้ มำซกั ในกะละมังจนสอี อกหมด เม่ือซักเสร็จแลว้ ก็นำมำตำกให้แหง้ กจ็ ะได้ผำ้ มดั ยอ้ ม ทอ่ี อกมำในแบบที่เรำสรำ้ งสรรคผ์ ลงำนข้ึนมำ ผลติ ภณั ฑ์ท่ไี ด้จากสีสังเคราะห์

การทาผ้ามดั ยอ้ ม กศน.ตาบลแมน่ างขาว กศน.อาเภอครุ ะบรุ ี จ.พงั งา วิธที าหมวกผ้ามดั ยอ้ ม ๑. จดั หาหมวกสาเรจ็ รูปสขี าว ท่สี ามารถนามามัดได้ ๒. นำหมวกท่ซี กั แล้วมำพับให้เกิดลวดลำยแล้วเอำหนงั ยำงรดั ให้แน่นเพื่อให้เกดิ เป็น ลวดลำยท่ีสวยงำม

การทาผ้ามัดย้อม กศน.ตาบลแมน่ างขาว กศน.อาเภอครุ ะบุรี จ.พงั งา ๓. นำหมวกผ้ำทีร่ ดั แน่นแล้วมำแชน่ ้ำยำระยะเวล 15-30 นำที เพ่อื ช่วยในกำรทำ ใหส้ ตี ิดดีและสีไม่ตก เมื่อแช่หมวกครบตามเวลาแล้วใหน้ าผ้าข้นึ มาวางบนตะแกรงเพ่อื ทาการลงสี ๔. เมือ่ ได้สีทเี่ ราต้องการแลว้ ใหน้ าหมวกไปใสใ่ นถงุ เพื่อทาการรักษาอณุ หภูมิ เกบ็ ไว้ ๖ – ๘ ชว่ั โมง เม่อื ครบ ๖ - ๘ ชว่ั โมงแล้วก็นาหมวกออกมาซักโดยการตดั หนงั ยางออกแล้วนาหมวกมาซักในกะละมังจนสอี อกหมด เมื่อซักเสร็จแลว้ กน็ ามาตากให้ แหง้ กจ็ ะได้หมวกผา้ มัดย้อมท่อี อกมาในแบบทีเ่ ราสร้างสรรคผ์ ลงานข้ึนมา