ผักชีฝรั่ง

สง่ เสรมิ การอ่านออนไลน์ รวบรวมขอ้ มลู โดยหอ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอครุ ะบรุ ี กศน.อาเภอครุ ะบรุ ี สานักงาน กศน.จงั หวดั พงั งา ผกั ชีฝร่ัง ผกั ชีฝรงั่ ชอื่ สามัญ Culantro, Long coriander, Sawtooth coriander ผักชฝี รงั่ ช่ือวทิ ยาศาสตร์ Eryngium foetidum L. จดั อยใู่ นวงศ์ผกั ชี (APIACEAE หรอื UMBELLIFERAE) ผักชฝี ร่ัง มชี ือ่ ทอ้ งถิ่นอ่ืน ๆ วา่ ผักชีดอย ผกั จีดอย ผัก จีฝร่งั หอมป้อมกุลา หอมป้อมกลู วา หอ้ มป้อมเปอ้ (เชียงใหม่, ภาคเหนือ), มะและเดา๊ ะ (แม่ฮ่องสอน), ผกั ชใี บเล่อื ย (ขอนแก่น,พิจิตร), ผกั หอมเทศ ผกั หอม เป (เลย,ขอนแก่น), หอมปอ้ ม หอมเป (ชัยภมู ิ), หอม น้อยฮอ้ (อตุ รดติ ถ์), หอมปอ้ มเปอะ (กาแพงเพชร) เปน็ ต้น ผักชฝี รงั่ เปน็ พืชล้มลกุ จัดอยใู่ นวงศผ์ ักชี โดยมีถน่ิ กาเนิดในทวีปอเมรกิ าใต้และประเทศเมก็ ซิโก แต่ ปจั จบุ ันมกี ารเพาะปลกู ท่วั โลก เป็นผกั ทมี่ ีกลนิ่ หอม เฉพาะตัว มใี บสเี ขยี วอ่อน ขอบใบมีลกั ษณะคล้ายฟนั เลอื่ ย และสาหรับวิธกี ารเลือกซือ้ ผักชฝี รงั่ นนั้ ใหเ้ ลือก ซ้อื เอาใบที่เขียวสด ไม่เหลืองและเหี่ยว เม่อื ซอ้ื มาแล้ว กเ็ กบ็ ใส่ถงุ พลาสติกผกู ใหม้ ดิ ชดิ แลว้ นาไปแชต่ เู้ ย็นใน ช่องผักได้เลย

สาหรบั คุณคา่ ทางโภชนาการของผักชฝี รั่งนั้นกม็ มี ากมาย เพราะอดุ มไปดว้ ย วิตามินและแร่ธาตตุ ่าง ๆ ไม่วา่ จะเป็น เบตาแคโรทีน วติ ามนิ เอ วิตามนิ บี 1 วิตามินบี 2 วติ ามนิ บี 3 วิตามินซี ธาตุแคลเซียม ธาตเุ หลก็ เป็นต้น (ผกั พ้ืนบ้าน อาหารพ้นื เมือง, 2550, น.56) คณุ ค่าทางโภชนาการ ผักชฝี ร่ัง 100 กรมั ประกอบด้วยพลงั งาน 23 กิโลแคลอร่ี คาร์โบไฮเดรต 3 กรมั โปรตนี 2 กรมั ใยอาหาร 2 กรัม โซเดยี ม 46 มลิ ลิกรัม โพแทสเซียม 521 มิลลกิ รมั วติ ามนิ A 416 I.U. วติ ามิน C 38 มิลลกิ รมั วิตามนิ B1 0.31 มิลลกิ รัม วิตามิน B2 0.21 มิลลิกรัม เนือ่ งจากผักชฝี รง่ั น้นั มกี รดออกซาลกิ (Oxalic acid) ในปรมิ าณทีส่ งู มากเปน็ อันดบั 1 ในตระกูลผกั ท้ังหลาย ซ่งึ กรดออกซาลิกน้ีเป็นต้นเหตุทท่ี าใหเ้ กิดโรคน่วิ ในไตและ กระเพาะปัสสาวะ ซึง่ อาการทีพ่ บตามมากไ็ ด้แก่ อาการปวดทอ้ ง ปวดเอว ปสั สาวะ ติดขัด เปน็ ตน้ ดังนนั้ คณุ ไม่ควรท่ีจะบริโภคผักชฝี ร่งั ในปรมิ าณมากเกนิ ไปหรือ รับประทานตดิ ตอ่ กนั เป็นระยะเวลานาน แต่ควรเปล่ยี นไปรบั ประทานผกั ชนดิ อนื่ บ้างสลับกนั ไป เพราะมันจะทาให้ร่างกายของคุณไดร้ ับประโยชน์อยา่ งสูงสดุ และ สาหรบั หญงิ ต้งั ครรภ์ไม่แนะนาใหร้ บั ประทานผกั ชฝี รัง่ !

ประโยชน์ของผกั ชีฝรงั่ 1. ผกั ชฝี รง่ั มสี ารต่อต้านอนมุ ูลอสิ ระสูง ซ่ึงชว่ ยชะลอการเสอ่ื มของเซลลต์ ่าง ๆ ในรา่ งกาย (ใบ) 2. ผักชฝี ร่งั มีประโยชน์ช่วยบารุงกระดกู และฟนั ให้แขง็ แรง (ใบ) 3. ช่วยยบั ย้งั และชะลอการขยายตัวของเซลล์มะเรง็ ชว่ ยป้องกันการเกิด โรคมะเร็ง (ใบ) 4. ช่วยลดระดบั ความดันโลหิต (ลาตน้ ) 5. ช่วยทาให้ตอ่ มไทรอยดท์ างานไดอ้ ยา่ งเป็นปกติ (ลาต้น) 6. ชว่ ยบารุงผวิ พรรณ เสน้ ผม และเล็บให้แข็งแรง (ลาตน้ ) 7. ชว่ ยรกั ษาสมดุลในร่างกายไดเ้ ป็นอย่างดี (ใบทาเปน็ ชาชงดม่ื วนั ละ 3 ถ้วย) 8. ชว่ ยกระตุ้นรา่ งกาย (ใบ, นา้ ต้มจากราก) 9. ชว่ ยบรรเทาอาการปวดศรี ษะ (ท้ังตน้ ) 10. ชว่ ยขบั เหง่ือ (นา้ ต้มจากราก 11. ชว่ ยแกไ้ ข้ (ใบ, น้าต้มจากราก) 12. ชว่ ยแกไ้ ขม้ าลาเรยี ด้วยการใช้ลาตน้ ของผกั ชฝี รง่ั นามาตม้ กบั นา้ แลว้ นามา ดม่ื (ลาตน้ ) 13. ชว่ ยแกอ้ าการหวัด (ใบ) 14. ชว่ ยระบายท้อง ด้วยการใช้น้าคัน้ หรอื นา้ ตม้ จากใบนามาดม่ื (ใบ) 15. ชว่ ยขบั ลมในกระเพาะอาหาร (ลาตน้ ) 16. ใชเ้ ป็นยาถา่ ย ดว้ ยการใชล้ าตน้ ของผกั ชฝี รั่งนามาตม้ กบั นา้ แล้วนามาดมื่ (ลาตน้ ) 17. ช่วยแกอ้ าการท้องอืดท้องเฟอ้ (ใบ)

18. ชว่ ยแก้อาการอาหารเป็นพิษ (ทงั้ ต้น) 19. ชว่ ยขบั ปสั สาวะ (น้าตม้ จากราก) 20. ชว่ ยรกั ษาผดผน่ื คนั ตามผิวหนงั 21. ชว่ ยฆา่ เชอื้ โรค (ลาต้น) 22. ชว่ ยแก้พษิ งู ด้วยการใช้ลาต้นนามาตาแล้วนามาพอกบรเิ วณทโ่ี ดนกัด (ลา ต้น) 23. ช่วยแกพ้ ิษแมลงสัตวก์ ดั ต่อย (ทั้งต้น) 24. ชว่ ยรักษาแผลเร้อื รัง ด้วยการใช้ใบนามาตาแลว้ พอกบรเิ วณที่เป็น (ใบ) 25. มสี ว่ นช่วยทาใหเ้ ลือดหยุดไหลเร็วขน้ึ (ใบ) 26. ชว่ ยแก้อาการปวดเม่ือยตามร่างกาย ด้วยการใช้ลาต้นของผกั ชีฝรัง่ นามาตา 27. ผสมกับน้ามันงาแล้วนาไปหมกไฟใหส้ กุ จึงค่อยนามาประคบแก้อาการปวด เมอ่ื ย (ลาตน้ ) 28. ช่วยแกบ้ วม ด้วยการใช้ใบนามาตาแลว้ พอกบริเวณทีเ่ ป็น (ใบ) 29. ช่วยทดแทนการเสียธาตเุ หลก็ สาหรับหญิงใหน้ มบตุ ร (ใบ) 30. ผักชีฝร่งั มีสรรพคุณช่วยบารุงกาหนดั เสรมิ สรา้ งความต้องการทางเพศ (นา้ ต้มจากท้งั ตน้ ) 31. ชว่ ยดบั กล่นิ ปากไดเ้ ปน็ อยา่ งดแี ละทาใหล้ มหายใจสดชน่ื ข้นึ (ใบ) 32. ช่วยเพมิ่ รสชาติใหอ้ าหาร (ใบ) 33. ชว่ ยดบั กลิน่ คาวอาหาร (ใบ) 34. ใบและใบอ่อนของผักชฝี รั่งนิยมนามารับประทานเปน็ ผักสด อาจจะเปน็ ผกั แกล้มกับนา้ พรกิ ลาบ กอ้ ย และยาตา่ ง ๆ รวมไปถึงสารพดั ตม้ ยาดว้ ย (ใบ)

วิธีปลูกผักชีฝร่ัง อุปกรณ์ท่ีต้องเตรียมสาหรับเพาะกล้าผักชีฝรง่ั 1.เมลด็ ผักชีฝรั่ง 2.ภาชนะสาหรบั แชเ่ มล็ดผกั ชฝี รัง่ 3.นา้ อณุ หภูมปิ กติ 4.นา้ รอ้ น 5.ผ้าชุบนา้ หมาดๆ 6.ภาชนะสาหรบั ใสผ่ ้าชบุ นา้ หมาดๆ 7.ดนิ ร่วนสาหรับปลูก วธิ กี ารเพาะกล้าผักชีฝรงั่ 1. นาภาชนะใสน่ า้ อุณหภูมิปกตผิ สมกับนา้ รอ้ น 2. นาเมลด็ ผกั ชฝี รั่งแช่ลงในภาชนะ ทง้ิ ไว้ขา้ มคืนจานวน 1 คืน 3. จากนน้ั นาเมลด็ ที่ทงิ้ ไว้ค้างคืนมาห่อผา้ ชุบนา้ หมาดๆ ท้ิงไวใ้ นร่มและ ข้ามคืน 1 คืน 4. แลว้ เตรียมดินปลกู รดน้าให้ชุ่ม นาเมล็ดวางบนดินทีเ่ ตรียมไวแ้ ลว้ โรยดิน ทบั หนา้ เมลด็ จากนนั้ สเปรย์นา้ บางๆ ใสเ่ มลด็ ผกั ชฝี ร่ัง ทิง้ ไว้จนเมลด็ กลายเปน็ กลา้ ผักชฝี รงั่ วธิ ีปลกู ผักชีฝรง่ั 1. เตรยี มภาชนะปลกู แลว้ ใส่กากมะพรา้ วลงไปรองก้นภาชนะ กากมะพร้าว ชว่ ยกักเกบ็ ความชน้ื ทาใหด้ นิ ไม่แห้ง 2. ใส่ดินลงไป รดน้าดินนนั้ ให้ชมุ่ ย้ายตน้ กล้า แซะกล้าแล้วนาไปปลกู โดยเจาะรู ดินแลว้ นากลา้ ใส่ลงไป 3. เว้นระยะห่างระหวา่ งตน้ กลา้ เพอ่ื ไม่ใหเ้ วลาต้นกล้าโตข้นึ แลว้ เบยี ดกัน จนเกนิ ไป 4. ท้ิงไว้ผกั ชฝี รั่งก็จะโตและงอกงามดี

เมนอู าหาร ผักชีฝรง่ั เมนูสขุ ภาพจากผักชีฝรั่ง ยกตวั อยา่ งเช่น 1. ตม้ ยานา้ ใส เตรียมเครื่องตม้ ยา ไดแ้ ก่ ข่า ตะไคร้ ใบมะกรดู พริกสดตา ตง้ั หมอ้ น้าซปุ พอเดือดใส่เคร่อื งตม้ ยาต้ม จากนน้ั ใสเ่ นอ้ื สัตว์รอจนเน้ือสตั วส์ ุก ใส่เหด็ และปรงุ รสด้วยเกลอื นา้ ปลา มะนาว โรย ผกั ชฝี ร่ัง แลว้ ยกเสริ ฟ์ พร้อมกบั ข้าวสวย รอ้ นๆ 2. สูตรสมทู ตี้ นาก้านผักชฝี รงั่ กี วี ขิง น้าแข็ง มาป่นั รวมกนั สมูตต้ีสตู รน้ี ช่วยลดการอกั เสบและเพิ่มภูมคิ ้มุ กันใหก้ ับ ร่างกายไดเ้ ปน็ อยา่ งดี 3. ลาบหมู นาหมอ้ ตงั้ ไฟ ใสห่ มสู บั ลงไป รวน ใสน่ ้าปลา น้าตาล น้ามะนาว พรกิ ป่น ข้าวควั่ พอหมเู ร่มิ สุก ใส่หอมแดงลงไป ปิด ไฟ โรยผกั ชีฝร่ังห่นั ท่อน ตกั ใสจ่ าน 4. ซปุ หน่อไม้ นาหน่อไมข้ ดู เสน้ ทต่ี ม้ กบั ใบ ย่านางแลว้ มาตม้ ให้เดือด จากนั้นตกั หนอ่ ไม้ ใส่หมอ้ ปรงุ ตงั้ ไฟ ใสห่ อมแดงซอย ผักชี ฝรั่ง เคร่อื งปรุงรส ขา้ วค่วั ชมิ รสตามชอบ

ขอบคุณข้อมลู รูปภาพ แหล่งอา้ งอิง : วกิ พิ ีเดีย สารานกุ รมเสรี, ดาราวรรณ ทวีศักด์บิ วรกลุ , ผัก พนื้ บา้ นอาหารพน้ื เมอื ง, หอ้ งปฏิบัติการกองโภชนา กรมอนามยั , สานักงาน กองทุนสนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) https://medthai.com/ https://www.honestdocs.co https://www.sanook.com