11-buhriimwneng

ยาสูบ บุหรี่มวนเอง

การสำรวจเส้นทาง ยาเสน้ ภาคที่นิยมสูบบุหรี่มวนเองมากที่สุด ในปี พ.ศ. ๒๕๕๐ ๑ กลิน่ คอื ต้องมกี ลน่ิ หอม รสชาติไม่แรงมาก ๒) ราคาถูก และ คือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ร้อยละ ๔๙.๒ ภาคเหนือ ๓) เลือกย่ีห้อยาเส้นที่เป็นย่ีห้อท่ีด้ังเดิมจะได้รับความนิยม รอ้ ยละ ๑๙.๗ ภาคกลาง รอ้ ยละ ๑๕.๖ ภาคใต้ ร้อยละ ๑๔.๓ มาก ซ่ึงราคายาเส้น/บุหร่ีมวนเองที่ถูกกว่าบุหรี่ซองมาก โดย และกรุงเทพมหาคร ร้อยละ ๑.๒ ขณะที่บุหรี่ซองราคาซองละ ๕๘-๘๕ บาท บุหรี่มวนเองขาย จากโครงการวิจัยเส้นทางยาเส้น : เกษตรกรผู้ปลูก ในตลาดซองละ ๓-๕ บาท ราคาท่ีแตกต่างกันอย่างมากน้ี ผู้ผลิต ยาเส้น ผู้จำหน่าย และผู้บริโภคบุหรี่มวนเอง จากการ เปน็ เพราะประเทศไทยไมเ่ คยมีการขน้ึ ภาษี ยาเสน้ มวนเองมา แลกเปลี่ยนในครัวเรือนกลายเป็นอุตสาหกรรมบุหร่ีมวนเอง นานกว่า ๑๕ ปีแล้ว ทำให้อัตราการจัดเก็บภาษีระหว่างบุหร่ี โดยเริ่มต้นกระบวนการผลิตใบยาสูบจากแหล่งผลิตทางภาค สองประเภทแตกต่างกันถึง ๙๐๐ เท่า! ๒ นอกจากน้ีการเพาะ เหนือและทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยไป ปลูกใบยาสูบพันธ์ุพ้ืนเมืองมีจำนวนลดลง โดยมีเกษตรกรคิด จนถึงผู้บริโภค จุดเริ่มต้นจากเกษตรกรผู้ปลูกยาสูบท่ีได้รับ ทจี่ ะเลกิ ปลกู รอ้ ยละ ๓๗.๘ ในการปลกู ใบยาสบู พนั ธพุ์ น้ื เมอื ง โควต้าจากสถานียาสูบ พบการปลูกเกินโควต้าท่ีกำหนดและ ส่วนใหญ่เกษตรกรไม่นิยมสูบยาท่ีปลูกข้ึนมาเอง แต่เพ่ือ ขายโควต้าให้กับนายทุนโรงงานยาสูบเอกชน การซื้อขาย สนองความต้องการของตลาดภายนอกเท่านั้น และการปลูก ใบยาสูบจะผ่านพ่อค้าคนกลาง เป็นกลไกสำคัญท่ีเชื่อม ยาสูบพันธุ์พื้นเมืองถูกแปรเปล่ียนเป็นพันธุ์เวอร์จิเนีย ระหว่างเกษตรกรผู้ปลูก ส่งต่อไปยังโรงงานยาเส้น และออก เน่ืองจากความแน่นอนของตลาดรองรับ คือ โรงงานยาสูบ จำหน่ายสู่ร้านค้าขายส่งและขายปลีก เป็นกลไกสุดท้ายที่นำ แบบมวนเอง๓ ยาเสน้ ถงึ ผบู้ รโิ ภค ผบู้ รโิ ภคทเี่ ลอื กสบู ยาเสน้ เพราะ ๑) รสชาติ ๑ บวั พนั ธ์ุ พรหมพักพิง, นลิ วดี พรหมพักพิง, พะเยาว์ นาคำ, เกษราภรณ์ คลังแสง. พรเพ็ญ ปานคำ และภทั รพร ศรพี รหม. ๒๕๕๒. โครงการเส้นทาง “ยาเส้น” : เกษตรกรผู้ปลูก ผู้ผลิตยาเส้น ผู้จำหน่าย และผู้บริโภคการสูบบุหรี่มวนเอง. กรุงเทพฯ: ศูนย์วิจัยและ จัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสบู . ๒ ข้อมูลภาคี. ๒๕๕๒. บุหร่ีซองแพงสิงห์อมควันหันสูบยาเส้น เครือข่ายงดสูบบุหรี่รุกรัฐบาลเร่งเก็บภาษี. [ออนไลน์] มูลนิธิรณรงค์เพ่ือ การไม่สูบบุหรี่ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สสส. แหล่งท่ีมา : http://thaihealth.or.th/node/๑๑๑๐๓ [๑๐ กนั ยายน ๒๕๕๒]. ๓ ปรีชา อุปโยคิน และสุรินทร์ ทำเพียร. ๒๕๕๑. โครงการวิจัยเร่ืองสถานการณ์และแนวโน้มการเพาะปลูกยาสูบพ้ืนบ้านในภาคเหนือ ตอนบน. มหาวทิ ยาลยั แม่ฟา้ หลวง.

มวนเอง คืออะไร บุหรี่มวนเอง หมายถึง ยาเส้นที่ถูกมวนด้วยวัสดุธรรมชาติ รูปแบบการ “เสพ” ฤทธิ์ของยาสูบในกลุ่ม “บุหร่ีมวนเอง” หรือกระดาษ และไม่ได้ผลิตจากโรงงานอุตสาหกรรมบุหร่ี ซ่ึง ใชท้ ั้งแบบสดู ดม อม และเค้ยี ว ยาเส้นท่ีพบในท้องตลาด อาจจะขายเป็นก้อนหรือบรรจุซองใส • แบบสูด ใช้วิธีเผาใบยาสูบซ่ึงอยู่ในรูปของบุหร่ี หรือซิการ์ หรอื บรรจุภณั ฑข์ ายรายยอ่ ยปรมิ าณนำ้ หนักบรรจุ ๒๓ กรัม ที่ใช้ใบยาสูบมวนผงใบยาสูบอยู่ภายใน หรือไปป์ (pipe) ท่ีบรรจุใบยาไว้ในกล้องยาสูบ จุดไฟแล้วสูดควันเข้าสู่ บหุ รีม่ วนเองในแตล่ ะทอ้ งถิน่ รา่ งกาย บุหร่ีท่ีเข้าข่าย “บุหรี่มวนเอง” เช่น พ้ืนบ้านทางภาคเหนือมี • แบบดม บดใบยาสูบให้ละเอียด แล้วผสมในรูปของ “บุหร่ีขี้โย” หรือ “บุหรี่พม่า” คนทางภาคเหนือท้ังหญิงและชาย ยานัตถ์ุ จะนิยมอมเมี่ยงและสูบบุหร่ีท่ีมวนด้วยใบตองกล้วย ซึ่งมีมวน • แบบอมและเค้ียว นำใบยาสูบแห้งมาห่ันเป็นฝอยนำมา ขนาดเท่าน้ิวมือ และยาวเกือบคืบ ลักษณะเป็นยาเส้นห่อและ เคี้ยวแล้วอมอยู่ระหว่างริมฝีปากกับเหงือก บางคร้ังเรียก มว้ นเองมวนโตๆ ว่า บุหร่ไี รค้ วัน คนบริโภคบุหรี่มวนเองมากน้อยแค่ไหนเมื่อแบ่งประเภทของ บุหรี่ เป็น ๓ ประเภท คือ บุหรี่ซอง (โรงงาน) บุหร่ีมวนเอง และ บุหรี่อ่ืนๆ เช่น ไปป์ ซิการ์ ขี้โย เป็นต้น จากการสำรวจของ สำนักงานสถิติแห่งชาติในโครงการสำรวจพฤติกรรมการสูบบุหรี่ และดื่มสุรา พบว่ามีสัดส่วนของผู้ที่สูบบุหรี่มวนเองจำนวน ๕,๑๑๗,๘๒๒ คน คิดเป็น ร้อยละ ๕๓.๙ ซึ่งเพิ่มจากปี พ.ศ. ๒๕๔๗ ที่มีจำนวน ๔,๗๗๕,๖๕๙ คน คิดเปน็ ร้อยละ ๔๙.๙ และ ส่วนทางภาคใต้นิยมบุหรี่มวนเองที่เรียกว่า “ยากลาย” ปลูก ในปี พ.ศ. ๒๕๕๐ นี้ มีสัดส่วนของผู้สูบบุหรี่มวนเองเพียงอย่าง กันไม่มากนัก แต่จะปลูกกันเกือบทุกบ้าน ผลิตกันเพื่อบริโภคใน เดียวมีจำนวนมากที่สุดถึง ร้อยละ ๔๘.๐๓ และผู้ที่สูบบุหร่ีมวน ครัวเรือน ทั้งใช้สูบเองและรับรองแขก นอกจากเส้นยากลายจะใช้ เอง และสูบบุหร่ีซองมีถึง ร้อยละ ๙.๖๗ (ผู้สูบเลือกสูบบุหรี่ สูบในรูปสูบยาใบจากแล้ว ยากลายยังใช้เหนียดคือเหน็บยาเส้นใน มวนเองเป็นประเภทแรกและบุหร่ีซองเป็นประเภทสอง (ร้อยละ ขณะกินหมากซ่ึงชาวบ้านเรียกว่า “เหนียดยา” มีความเชื่อว่าจะ ๕.๗๘) ดงั แผนภูมทิ ี่ ๑ ทำใหร้ สชาตขิ องหมากกลมกล่อมขน้ึ และป้องกันฟันผุ

เมื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการสูบ บุหรซี่ อง บุหรี่มวนเองระหว่างเพศ แยกตามเขต การปกครอง พบว่าผู้ท่ีสูบบุหรี่ประจำ ๙.๖๗% ๓๙.๙๖% ๐.๓๙% อายุ ๑๕ ปีข้ึนไปส่วนใหญ่เป็นเพศชาย รอ้ ยละ ๙๕.๖๐ เพศหญงิ รอ้ ยละ ๔.๔๐ • สัดส่วนของประเภทบุหร่ีท ่ี ผู้สูบบุหรี่ประจำอายุ ๑๕ ป ี ๔๘.๐๓% ๑.๘๐% ข้ึนไปสูบ จำแนกตามเขต การปกครอง แบ่งเป็นชาย ๙,๐๖๘,๐๐๒ คน, หญิง บหุ รีม่ วนเอง บุหร่อี ่ืนๆ ๔๑๘,๓๐๙ คน แบ่งเป็นใน (ไปป์ ซิการ์ ข้ีโย ฯลฯ) เขตเทศบาล ร้อยละ ๒๓.๙ ๐.๑๕% และ นอกเขตเทศบาล ร้อยละ ประเภทบุหรี่ (%) ๗๖.๑ เขตการปกครอง เพศ บุหร่ีซอง บุหร่มี วนเอง บหุ รี่อ่ืนๆ • ร้อยละ ๗๓.๙ ของผู้หญิงที่ สูบบุหรี่ อยู่นอกเขตเทศบาล ในเขตเทศบาล ชาย ๒๓.๘% ๗๖.๗ ๒๒.๔ ๑.๐ ส่งผลให้ภาพรวมทั่วประเทศ หญงิ ๒๖.๑% ๖๕.๙ ๓๐.๐ ๔.๑ ร้อยละ ๖๒.๙ ของเพศหญิง นอกเขตเทศบาล ชาย ๗๖.๒% ๓๔.๖ ๖๓.๓ ๒.๑ สูบบุหรม่ี วนเอง ดังตารางท่ี ๑ หญิง ๗๓.๙% ๑๕.๔ ๗๔.๕ ๑๐.๑ ทม่ี า : โครงการสำรวจพฤตกิ รรมการสูบบหุ ร่ขี องประชาชนไทยอายุ ๑๕ ปขี น้ึ ไป ปี พ.ศ. ๒๕๕๐ สำนักงานสถิติแห่งชาติ และศนู ยว์ จิ ัยและจดั การความรูเ้ พ่อื การควบคุมยาสูบ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล

หลายสิง่ ทเ ่ีตพอ้ อ่ื งลเรดิ่มภลยั งจมากอื ท“ำบ หุ รม่ี วนเอง” (๑) การปรับความเชื่อและการรณรงค์อนั ตรายจาก (๕) สร้างมาตรการทางสังคมในชุมชนท้ังการจำกัดเขตพ้ืนท่ี บุหร่ีมวนเอง ให้ประชาชนตระหนักถึงพิษภัยของบุหรี่ การสูบบุหรี่รวมถึงยาเส้น/บุหร่ีมวนเอง และการควบคุมร้านค้า และผลติ ภณั ฑย์ าสบู ทกุ ชนดิ เปน็ อนั ตรายตอ่ มนษุ ยท์ งั้ สนิ้ ของหมู่บา้ นในการจำหน่าย (๒) การจดทะเบียนเกษตรกรท่ีปลูกยาเส้น และ (๖) ปรบั มาตรการภาษี โดย เก็บข้อมูลปริมาณการผลิตยาเส้นในแต่ละพื้นท่ี • ควรกำหนดมาตรการการจัดเก็บภาษีเกษตรกรผู้ปลูก เน่ืองจากการมีข้อมูลท่ีชัดเจน นำไปสู่การวิเคราะห์ที่ ยาสูบพันธ์ุพ้ืนเมืองด้วย เน่ืองจากที่ผ่านมาการได้รับการ ถกู ตอ้ ง และการควบคุมยาสูบมีประสิทธภิ าพ ยกเว้นภาษี ทำให้เกิดปัญหาการลักลอบนำยาสูบพันธุ์ (๓) การเข้มงวดการติดฉลากคำเตือนและควร อน่ื ๆ ทน่ี ำไปใชใ้ นเชิงพาณิชย์มาสวมสิทธ์ ิ กำหนดให้เป็นภาพส่ีสีชัดเจน เพราะประชาชนจำนวน • เพิ่มภาษียาเส้นในอัตราท่ีสูงมากข้ึน เนื่องจากปัจจุบัน มากยังเข้าใจว่ายาเส้นมวนเองอันตรายน้อยกว่า และที่ เสียภาษีในอัตราเพียง ร้อยละ ๐.๑ เท่าน้ัน ทำให้บุหรี่ ผ่านมาภาครัฐกำหนดว่าบุหร่ีมวนเองเป็นธุรกิจในครัว มวนเองมรี าคาถกู มาก เมอ่ื เทยี บกบั บหุ ร่ปี ระเภทซอง เรือน แต่ปัจจุบันธุรกิจนี้เติบโตมากข้ึนต้องมีมาตรการที่ • เพิ่มค่าแสตมป์ยาเส้นตามกฎกระทรวง เรื่องกำหนด เข้มงวดขนึ้ อัตราคา่ แสตมปย์ าสบู (๔) ให้ความช่วยเหลือและจัดบริการเลิกบุหรี่รวม • เพ่ิมค่าธรรมเนียมใบอนุญาตจำหน่ายยาเส้นท้ังร้านค้า ถงึ ยาเสน้ /บุหรี่มวนเอง ในสถานบริการสขุ ภาพชมุ ชนให้ ปลกี และส่ง กับผู้ที่ต้องการเลิก และป้องกันลูกหลานไม่ให้เป็น นกั สูบหน้าใหม่ ส บู บหุ รม่ี วนเอง ปลอดภยั กว่าจริงหรือ ยังมีความเข้าใจผิดกันมากว่า บุหรี่มวนเองก่อ • ระดับโคตินินมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับ สาร อันตรายต่อร่างกายน้อยกว่าบุหรี่ซอง มีข้อมูลชัดเจนว่า ๑-HOP และ NNAL กล่าวคอื เมื่อมีระดบั โคตินนิ สูง ก็ นั่นเป็นความเข้าใจผิด เพราะบุหรี่มวนเองมีอันตรายต่อ พบว่ามีสารก่อมะเร็งในระดบั ความเขม้ ขน้ ท่ีสงู เชน่ กัน สุขภาพเทียบเท่ากับบุหรี่ก้นกรอง และเป็นสารเสพติด ได้ไม่ต่างกันฤทธ์ิเสพยาสูบ ไม่มีคำว่า “ปลอดภัย” จาก • บหุ รี่ทัง้ สองชนิดทำใหส้ มรรถภาพปอดเสื่อมพอกัน การศึกษา Clean Lung Project เร่ืองความปลอดภัย • ระดับของยูริน โคตินิน มีระดับไม่ต่างกัน นั่นคือ เป็น ตอ่ สุขภาพ โดย ผศ.นพ.สุทศั น์ รุง่ เรอื งหิรญั ญา ภาควิชา อายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มศว. และทีมนักวิจัย สารเสพตดิ เหมอื นกัน จากสหราชอาณาจักร พบวา่ • เมื่อเปรียบเทียบน้ำหนักกรัมต่อกรัมกับบุหร่ีก้นกรอง • ผู้สูบบุหรี่มวนเองมีระดับสาร ๑-HOP และ บุหร่มี วนเองมีระดบั นิโคตนิ เท่ากับกน้ กรอง NNAL ไม่แตกต่างจากผู้สูบบุหร่ีโรงงาน เมื่อ • ผลต่อระบบทางเดินหายใจ ๔ ลักษณะอาการ คือ ไอ แยกวิเคราะห์โดยการควบคุมอิทธิพลของ ตัวแปรแทรกซ้อนก็ให้ผลเช่นเดียวกัน อย่างไร มีเสมหะเร้ือรัง หายใจมีเสียงว๊ีด (สัญญาณของถุงลม ก็ตาม ไม่วา่ จะเปน็ การสบู บุหรีป่ ระเภทใด โป่งพอง) อาการหอบเหน่ือย พบว่า ผู้สูบบุหรี่ท้ังสอง กลุ่มมอี าการไม่ตา่ งกนั • มีระดับสารก่อมะเร็ง คือ Benzene Benzopyrene และระดบั TAR ไมต่ า่ งกนั

ปัญหาที่ยังรอการแกไ้ ข เกษตรกรผปู้ ลกู • เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบพันธ์ุพ้ืนเมืองแปรเปล่ียนไป • อัตราค่าธรรมเนียมใบอนุญาตจำหน่ายยาเส้นของร้าน ปลูกพันธ์ุเวอร์จิเนีย แต่กลับขายในโควต้าใบยาสูบ ค้ารายย่อยขายปลีก ต่ำมาก เพียงฉบับละ ๑๐ บาท พันธุพ์ ้ืนเมอื ง เพื่อหลบเลี่ยงภาษ ี ต่อปี • เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบท่ีได้รับโควต้าจากสถานี • อัตราค่าแสตมป์ยาเส้นตามกฎกระทรวง เร่ืองกำหนด ยาสบู มกี ารปลกู เกนิ โควตา้ อตั ราค่าแสตมปย์ าสูบ ตามมูลคา่ รอ้ ยละ ๐.๑ ปริมาณ ต่อหน่วย ๑๐ กรัม เศษของ ๑๐ กรัมให้นับเป็น ๑๐ การจำหนา่ ย กรัม หนว่ ยละ ๐.๐๑ บาท • ภาพคำเตือนบนซองยาเส้นยังไม่ครอบคลุมทุกยี่ห้อ ทมี่ ีจำหน่ายในทอ้ งตลาด ผ้สู ูบ • จุดวางจำหน่าย การวางบุหรี่มวนเองโชว์ขายร่วมกับ • ความเขา้ ใจผดิ ของผสู้ บู ทคี่ ดิ วา่ พษิ ภยั จากบหุ รม่ี วนเอง สนิ คา้ ประเภทอื่นๆ ในที่ๆ มองเห็นสนิ คา้ ไดช้ ดั เจน นอ้ ยกวา่ บุหรีซ่ องจากโรงงาน ข้อมูลจาก ๑. สุทัศน์ รุ่งเรืองหิรัญญา. ๒๕๕๒. ผลกระทบของบุหร่ีมวนเอง. การนำเสนอในการประชุมวิชาการประจำปีบุหรี่กับสุขภาพ ครั้งที่ ๘, ๒๔-๒๕ สิงหาคม ๒๕๕๒ ทโ่ี รงแรมมริ าเคลิ แกรนด.์ ๒. บัวพันธุ์ พรหมพกั พงิ และคณะ. ๒๕๕๒. โครงการเส้นทาง”ยาเสน้ ”:เกษตรกรผ้ปู ลกู ผูผ้ ลิตยาเส้น ผู้จำหนา่ ย และผ้บู ริโภคการสูบบหุ รี่มวนเอง. การนำเสนอในการประชมุ วิชาการประจำปบี ุหรี่กบั สขุ ภาพ ครง้ั ท่ี ๘, ๒๔-๒๕ สงิ หาคม ๒๕๕๒ ท่โี รงแรมมิราเคลิ แกรนด ์ ๓. ปรีชา อุปโยคิน และสุรินทร์ ทำเพียร. ๒๕๕๑. โครงการวิจัยเร่ืองสถานการณ์และแนวโน้มการเพาะปลูกยาสูบพ้ืนบ้านในภาคเหนือตอนบน. มหาวิทยาลัยแมฟ่ า้ หลวง. ๔. อศิ รา ศานตศิ าสน.์ ๒๕๕๒. ภาษบี ุหรีม่ วนเอง. การนำเสนอในการประชุมวิชาการประจำปีบหุ รกี่ ับสขุ ภาพ คร้ังที่ ๘, ๒๔-๒๕ สงิ หาคม ๒๕๕๒ ทีโ่ รงแรมมริ าเคลิ แกรนด์. ๕. นริศรา เจริญพันธ์ุ. ๒๕๕๒. ผลกระทบของการขึ้นภาษีบุหรี่ต่ออุปสงค์ยาเส้น. วิทยานิพนธ์ปริญญา มหาบัณฑิต คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย. ๖. กฎกระทรวง กำหนดอตั ราค่าแสตมป์ยาสบู ประกาศในราชกจิ จานุเบกษา วันท่ี ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๕๒ ๗. กระทรวงการคลัง กรมสรรพสามติ สำนกั งานสรรพสามติ ภาคที่ ๕. รายละเอยี ดอตั ราคา่ ธรรมเนียมยาสูบ. แหลง่ ขอ้ มูล http://www.excise.go.th/law/tobaccolaw.html#jump2 เขา้ ถึงเมื่อ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๒. ๘. สุนิดา ปรีชาวงษ์. (แปลและเรียบเรียง). ๒๕๕๒. สาระจากงานวิจัยต่างประเทศ: สารก่อมะเร็งในบุหรี่มวนเอง ใน ศิริวรรณ พิทยรังสฤษฎ์ (บรรณาธกิ าร). กา้ วทนั วจิ ยั กบั ศจย. ๑ (๒) พฤศจิกายน. หนา้ ๗. กรงุ เทพฯ : ศูนย์วจิ ัยและจัดการความรเู้ พื่อการควบคมุ ยาสบู . ขอ้ มูลจาก ศูนยว์ จิ ยั และจดั การความรูเ้ พ่ือการควบคุมยาสูบ (ศจย.) ผลิตและเผยแพรโ่ ดย ศูนย์วิชาการ สำนักงานกองทนุ สนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ ๙๗๙ อาคารเอส เอม็ ทาวเวอร์ ชัน้ ๓๔ ถ.พหลโยธิน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงุ เทพฯ ๑๐๔๐๐ โทร. ๐-๒๒๙๘-๐๕๐๐ www.thaihealth.or.th