คู่มือ ฐานการเรียนรู้ ไดโนเสาร์

สแกนเพ่ืออ่าน E-Book นางสาวกนั ตชิ า ภมู่ ี ศนู ย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศกึ ษาสระแก้ว

ฐานการเรียนรู้ เรอื่ ง ไดโนเสาร์ ประกอบดว้ ยแผนการจดั กิจกรรม เร่ือง ไดโนเสาร์ จานวน 15 นาที

แผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เรื่อง ไดโนเสาร์ แนวคิด ไดโนเสารเ์ ป็นฐานการเรยี นรู้ ผ่านนิทรรศการเก่ียวกบั ประเภทไดโนเสาร์และข้อมลู ไดโนเสารท์ ี่จดั แสดง โดยไดโนเสาร์จดั แสดงในรูปหุ่นจาลองปูนปน้ั พรอ้ มป้ายข้อมลู ในการจุดประกายความคดิ ทางด้านวิทยาศาสตร์ ให้กบั ผู้รับบริการ โดยผ้รู ับบริการสามารถแลกเปล่ียนเรียนรู้ร่วมกันกับส่ือการเรียนรจู้ ริง ทาใหผ้ ู้รับบริการเห็น ความสาคัญของการเรียนร้วู ิทยาศาสตรท์ ่สี อดคล้องกับชีวิตประจาวัน วตั ถปุ ระสงค์ แลกเปลี่ยนเรียนรู้และศึกษาเกี่ยวกับประเภทไดโนเสาร์ ข้อมูลไดโนเสาร์ที่จัดแสดง ความแตกต่าง ของไดโนเสาร์ในแตล่ ะยคุ เนอ้ื หา 1. ประเภทไดโนเสาร์ 1.1 ประเภทกินพืช 1.2 ประเภทกนิ เนื้อ 2. ข้อมูลนทิ รรศการท่ีจัดแสดง 2.1 ดิปโพลโดคัส 2.2 ไทรเซอราทอปส์ 2.3 สเตโกซอรสั 2.4 พาราซอโรโลฟัส 2.5 ยโู อโพลเซอฟารสั 2.6 ยูทาหแ์ รปเตอร์ 2.7 สโปโนซอรัส 2.8 ไทแรนโนซอรสั 2.9 เทอร์แรนโอดอนท์ ข้ันตอนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ขั้นท่ี 1 กจิ กรรมการเรยี นรู้ประสบการณท์ างวทิ ยาศาสตร์ (S : Science Expeience) 1. ผู้จัดกจิ กรรมทกั ทายและแนะนาตนเองแก่ผ้รู ับบรกิ าร และชี้แจงวัตถุประสงค์ของฐานการเรียนรู้ผ่าน นิทรรศการ เรือ่ ง ไดโนเสาร์ ซง่ึ ฐานการเรียนรู้นมี้ ีวตั ถุประสงคใ์ ห้ผู้รบั บริการแลกเปลี่ยนเรยี นรูเ้ กี่ยวกับประเภท ไดโนเสาร์และขอ้ มลู ไดโนเสาร์ท่จี ัดแสดง 2. ผ้จู ดั กิจกรรมแจกเอกสารประกอบการชมนิทรรศการ

3. ผู้จัดกิจกรรมแนะนารายละเอียดภาพของเน้ือหาในฐานการเรียนรู้ผ่านนิทรรศการ เรื่อง ไดโนเสาร์ ตามใบความรู้สาหรับผู้จัดกิจกรรม เร่ือง “แนะนารายละเอียดภาพรวมของเน้ือหาในฐานการเรียนรู้ผ่าน นทิ รรศการ เร่ือง ไดโนเสาร์” ข้นั ตอนท่ี 2 กิจกรรมการเรียนรวู้ ิทยาศาสตรท์ ีท่ ้าทาย ( C : Challenge Learning Activity) 1. ผ้จู ดั กจิ กรรมบรรยายให้ความรู้ และอธบิ ายวธิ กี ารใชเ้ ครือ่ งมือผา่ นนิทรรศการ เรื่อง ไดโนเสาร์ ตาม ใบความรู้สาหรับผู้จัดกิจกรรม เรือ่ ง ไดโนเสาร์ 2. เปดิ โอกาสใหผ้ ูร้ ับบริการพดู คยุ ซกั ถาม และแลกเปล่ยี นเรยี นร้รู ่วมกนั 3. ผจู้ ัดกจิ กรรมและผู้รบั บรกิ ารสรปุ ส่ิงทเี่ รียนรว่ มกนั ข้นั ตอนท่ี 3 กิจกรรมการสรปุ ผลการนาวิทยาศาสตร์ไปใชใ้ นชวี ิตประจาวนั (I : Implementation Conclusion Activity) 1. ผจู้ ัดกจิ กรรมสุ่มผู้รับบริการจานวน 1 – 2 คนท่ีสมัครใจให้ตอบคาถามในประเด็นทา่ นได้รับความรู้ อะไรบ้างผ่านนิทรรศการในฐานการเรียนรู้ เร่ือง ไดโนเสาร์ น้ี และ “ท่านคิดวา่ จะนาความรู้ทางนิทรรศการที่ ไดร้ ับไปใชใ้ นชวี ิตประจาวนั ของท่านได้อยา่ งไร” 2. ผู้จดั กจิ กรรมและผู้รบั บรกิ ารสรุปสิ่งท่เี รียนรว่ มกนั 3. ผู้จัดกิจกรรมให้ผู้รับบริการประเมินความพึงพอใจที่มีต่อฐานการจัดกิจกรรมการเรียรรู้ผ่าน นิทรรศการ เร่อื ง ไดโนเสาร์ สื่อ วสั ดอุ ปุ กรณ์ และแหล่งการเรยี นรู้ 1. เอกสารประกอบการชมนทิ รรศการ 2. ฐานการเรียนรู้ เรอื่ ง ไดโนเสาร์ การวดั และการประเมนิ ผล 1. สงั เกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วม ความต้งั ใจ ความสามารถของผู้รบั บริการ 2. ผลการประเมนิ ความพึงพอใจท่มี ตี ่อการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ผา่ นนิทรรศการ เรื่อง ไดโนเสาร์

บนั ทึกผลหลังการจักกิจกรรมการเรียนรู้ ผลการใชแ้ ผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ 1. จานวนเนื้อหากบั จานวนเวลา เหมาะสม ไม่เหมาะสม ระบุเหตผุ ล ................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................... 2. การเรียงลาดบั เนือ้ หากับความเข้าใจของผู้รบั บรกิ าร เหมาะสม ไมเ่ หมาะสม ระบเุ หตุผล ................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 3. การนาเขา้ สบู่ ทเรยี นกับเน้ือหาแต่ละหวั ข้อ เหมาะสม ไม่เหมาะสม ระบุเหตผุ ล ................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 4. วธิ กี ารจดั กจิ กรรมการเรียนรู้กับเนอื้ หาในแต่ละขอ้ เหมาะสม ไม่เหมาะสม ระบเุ หตผุ ล ................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 5. การประเมินผลกับวัตถปุ ระสงคใ์ นแต่ละเนอื้ หา เหมาะสม ไมเ่ หมาะสม ระบุเหตผุ ล ................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ผลการเรียนรู้ของผรู้ บั บริการ ........................................................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................................... ผลการจัดกิจกรรมการเรยี นรูข้ องผู้จดั กจิ กรรม ........................................................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................................... ขอ้ เสนอแนะ ........................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................

ใบความรู้ เร่ือง ไดโนเสาร์ วตั ถปุ ระสงค์ อธิบายประเภทไดโนเสาร์ และข้อมลู ไดโนเสาร์ทีจ่ ัดแสดง ไดโนเสารก์ นิ พืช Ornithischia|Ornithischia (เรยี กไดโนเสาร์ในอนั ดบั นี้ว่า ออร์นทิ สิ เชยี น) มีกระดูกเชงิ กรานแบบนกและ เปน็ พวกกนิ พชื ทัง้ หมด ไดโนเสารก์ ินสัตว์ ไดโนเสาร์สะโพกสัตว์เล้ือยคลาน หรือ ซอริสเชียน (จากภาษากรีก แปลว่าสะโพกสัตว์พวกก้ิงก่า) เป็น ไดโนเสาร์ที่คงโครงสร้างของกระดูกเชิงกรานตามบรรพบุรุษ ซอริสเชียนรวมไปถึงไดโนเสาร์ เทอโร พอด (theropod) (ไดโนเสารก์ นิ เนื้อเดินสองขา)

ข้อมูลไดโนเสารท์ จี่ ดั แสดง ดปิ โพลโดคัส (Diplodocus) ช่ือ : ดิโพลโดคัศ ความหมาย : กิ่งก่าสนั คู่ ชว่ งเวลา : 155 - 145 ล้านปีก่อนปลายยุคจูแรสซกิ สถานท่ีพบ : รัฐโคโลราโด มอนแทนา ยูทาห์ แลไวโอมงิ สหรฐั อเมรกิ า ฟอสซิล : โครงกระดกู เกือบสมบูรณห์ ลายโครง ความยาว : 25 - 27 เมตร ดิโพลโดคัศ เป็นไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่ที่สุด จากโครงกระดูกที่พบสมบูรณ์ มีรูปร่างเพรียว ศรี ษะเลก็ เตย้ี และเอียงลาด ตาลกึ รูจมกู อยเู่ หนอื ตา จมูกกว้าง คอและหางยาวมาก ปลายแส้ที่หางยาวมากกว่า 6 เมตร จงึ ไดฉ้ ายาว่า “เจ้าหางแส้” ขาส่ีข้างใหญ่โตเหมือนเสา มเี ง่ยี งกระดูกเป็นคู่ยนื่ โผล่ออกมาจากกระดกู สัน หลัง ต้ังแต่หลังคอเรียงรายไปถึงหาง มีกระดูกสันหลังส่วนหางประมาณ 80 ท่อน ซ่ึงยาวกว่าไดโนเสาร์ยักษ์ ใหญ่ตัวอ่ืนๆ มันจะสะบดั หางท่เี หมือนแสข้ องมนั เพื่อปอ้ งกันตวั ตัวเอง เสียงที่ดงั สนนั่ หวั่นไหวจากการสะบดั หาง ข่มขนู่ ักล่าผู้หวิ กระหาย เช่น อลั โลซอรัส ฟันของมนั กไ็ ม่ธรรมดา ฟนั ยาว บาง และมียอดท่สี ามเหลยี่ ม ซง่ึ ลักษณะเชน่ นน้ี า่ จะใช้ตดั ดงึ ใบไม้ จากต้น แต่นักวิทยาศาสตร์คิดว่าเป็นไปไมไ่ ด้ที่มันจะยกหัวขึ้นสูงได้เช่นน้ี เน่ืองจากเป็นเร่ืองท่ียากมากท่ีหัวใจ จะสบู ฉีดเลือดขึน้ ไปสงู มากข้ึน ดโิ พลโดคัศ เปน็ ไดโนเสารท์ พี่ บไดใ้ นพิพิธภัณฑ์ทว่ั โลก

ไทรเซอราทอปส์ (Triceratops) ชื่อ : ไทรเซราทอปส์ ความหมาย : หน้ามี 3 เขา ช่วงเวลา : 72 – 65 ล้านปกี อ่ นปลายยุคทรีเทเซียส สถานทพ่ี บ : ภาคตะวนั ออกของแคนาดาและสหรัฐอเมรกิ า ฟอสซิล : กะโหลกประมาณ 50 หัวและโครงกระดกู บางส่วนหลายโครง ความยาว : 8 เมตร ไทรเซราทอปส์ เป็นไดโนเสาร์กินพืชในตระกูล Ceratopsians มีจะงอยปากคล้ายนกแก้ว มันจะ กลืนหินไปในกระเพาะเพื่อบดอาหาร หินนี้เรียกว่า แกสโตรลทิ มันมจี ุดเดน่ คือมีเขา 3 เขาบนหัว (ความจริงมี 2 เขา เรียกว่า Brow Horn ในขณะที่เขาตรงจมูกหรือ Nose Horn ที่เหมือนนอแรดน้ันไม่เขาแต่เป็นโปรตีนท่ีมี ความอ่อน ซ่ึงแทบจะไม่มีประโยชน์ในการต่อสู้เลย) แผงคอ (Frill) ของมันมีลักษณะเป็นเกราะหนา ใช้เปน็ ทั้ง เคร่ืองป้องกนั ตวั จากสตั ว์นักล่าและเป็นอวัยวะเพ่ือใช้ส่งสัญญาณถึงความแขง็ แรงของมันในฝงู รวมท้งั ใชด้ ึงดูด เพศตรงข้ามในฤดผู สมพนั ธุ์ สว่ นเขาใช้เป็นอาวุธในการป้องกันตัวและปะลองกาลงั กันเพ่ือแย่งชิงความเป็นจา่ ฝูง ไทรเซราทอปสจ์ ดั เปน็ ไดโนเสาร์ขนาดใหญท่ มี่ เี ขาชนิดสดุ ท้ายบนโลกน้ี ไทรเซราทอปส์ ใชจ้ ะงอยปากเล็มพืชต้นเตีย้ ๆ และตดั ใบไม้เหลา่ น้ันด้วยฟนั เล็กๆทั้ง 800 ซี่ เวลา เดนิ นวิ้ ตีนจะชี้ออกดา้ นข้างเช่นเดียวกบั ไดโนเสาร์ดั้งเดิมท่วั ไป มีน้าหนักตวั 6 – 8 ตันและยาวได้ 6 – 10 เมตร ทาใหเ้ ดินได้ไมเ่ ร็วนัก ไดโนเสารท์ ีช่ ื่อ “ไทโรซอรสั ”ปจั จบุ ันพบวา่ มันคือ “ไทรเซราทอปส์”เปน็ ไดโนเสารช์ นิดเดียวกนั ไม่ใช่คนละชนดิ

สเตโกซอรัส (Stegosaurus) ชอ่ื : สเตโกซอรัส ความหมาย : กง่ิ กา่ มหี ลังคา ช่วงเวลา : 156 - 140 ลา้ นปีก่อนปลายยุคจูแรสซกิ สถานทพ่ี บ : รัฐโคโลราโด ยูทาห์ และไวโอมงิ สหรัฐอเมริกา ฟอสซลิ : กระดกู หลายสว่ น โครงกระดกู สมบูรณจ์ านวนมากและกะโหลกหลากหลาย ความยาว : 8 - 9 เมตร สเตโกซอรัส เป็นไดโนเสาร์ท่ีมีขนาดใหญ่ท่ีสุดในกลุ่มไดโนเสาร์กินพืชท่ีมีแผงหลังทั้งหลาย มีฉายาว่า “แผง หลงั หางหนาว”เพราะมแี ผงเกราะหลังเปน็ เกล็ดตั้งชนั ไว้ขู่ศัตรูและป้องกนั ตัวแผงหลงั โบกพดั ได้ นกั วิทยาศาสตรส์ ันนิษฐานว่า มีไว้ควบคุมอุณหภูมิหรือดึงดดู เพศตรงข้ามขาหลังมีความยาวมากและมีรูปร่างเหมือนเสาเพอื่ รับน้าหนักส่วนใหญ่ของร่างกาย ในขณะท่ีขาหนา้ แขง็ แรงแต่กส็ ัน้ มากดังน้ัน ร่างกายจึงเอียงลาดจากช่วงขาหลงั ไปทางดา้ นหวั ปากเล็กท่ีหางมีหนามแหลมเดือย แหลมสว่ นตรงหางใชเ้ ป็นอาวุธได้ มันสามารถเหวี่ยงหางขนาดใหญ่ด้วยกาลงั มหาศาลฟอสซิสกระดูกหางของสเตโกซอรัสมรี อง รอยแตกหักเสยี หายมากกวา่ การต่อสู้ นักบรรพชวี ินวทิ ยาพบวา่ กระดูกหางของอัลโลซอรสั ท่อนหน่ึงมรี ขู นาดเท่ากับเดือยทีห่ าง ของสเตโกซอรสั และรอยตีนของสเตโกซอรสั บอกได้วา่ พวกมนั เดนิ ทางกนั เปน็ กลุ่มครอบครวั แม้จะมีรูปร่างใหญ่โตน่ากลัว แต่สเตโกซอรัสได้ช่ือว่าเป็นไดโนเสาร์ท่ีโง่ที่สุด สมัยก่อนๆ นักวิทยาศาสตร์คิดว่ามันมีสมองเท่าเมล็ดถ่ัว แต่จากการใช้ CT Scan พบว่าสมองของมันใหญ่กว่านนั้ มากคือมขี นาด ประมาณลกู แมวทัว่ ไปไดโนเสาร์แทบทกุ ชนิดจะมสี มองแบง่ สองสว่ นเปน็ อยา่ งนอ้ ยสมองสว่ นแรกเปน็ เหมือนเซิร์ฟเวอร์หลักคอย ควบคุมระบบทวั่ ๆไปและสมองสว่ นที่สองชว่ ยควบคมุ ในเร่อื งของการเคลือ่ นไหว

พาราซอโรโลฟัส ( Parasaurolophus) ชอ่ื : พาราซอโรโลพสั ความหมาย : เหมือนกงิ่ ก่าหงอน ช่วงเวลา : 72 – 65 ลา้ นปกี ่อนยคุ ทรเี ทเซยี ส สถานทพ่ี บ : รัฐนิวเม็กซโิ ก และยูทาห์ สหรฐั อเมริกา รฐั แอลเบอรด์ า แคนาดา ฟอสซลิ : โครงกระดกู หลายโครงและกระโหลก ความยาว : 10 เมตร พาราซอโรโลพัส เป็นไดโนเสาร์ปากเป็ดรุ่นสดุ ท้ายและเปน็ ท่ีรู้จักมากทสี่ ุดในกลุ่มไดโนเสาร์กินพืช มักอาศัยอยรู่ ่วมกันเป็นฝูงตามชายฝั่งทะเลสาบทีป่ กคมุ พ้ืนที่ซึ่งเป็นปา่ เขยี วชอุ่มเต็มไปดว้ ยต้นไมส้ เี ขยี วตลอดปี สามารถเดินได้ 2 ขา และ 4 ขา มีรูปร่างของหัวแปลก คือมีกะโหลกยื่นออกเป็นหลอดยาวแพร่ไปด้านหลังเป็น แนวโค้งเหมอื นหงอนแฟนซี ลักษณะเหมือนทอ่ กลวงยาว บางตวั อาจมหี งอนยาวถึง 1.5 เมตร สันนษิ ฐานว่ามีไว้ ใช้สง่ เสยี งส่ือสารกัน แตน่ ักบรรพชีวนิ วทิ ยาบางคนเชื่อว่าใช้รับกลิ่น ขับเกลือ หรอื หายใจในน้า เม่อื ยืนขึ้นด้วย 2 ขาจะมคี วามสูงประมาณ 4 เมตร เดวิด ไวแซมเปิล นักบรรพชีวนิ วิทยาทดลองทาเสียงจากหงอนของ พาราซอโรโลฟัส โดยใช้ท่อโคง้ จากหอ้ งน้า มาสร้างใหเ้ หมือนหงอนแล้วทดลองเป่าพบว่าความจริงมันเปน็ เหมือนทรัมเป็ตจากการทดลองทาใหร้ ู้ว่ามนั ให้เสียงต่าคลา้ ยเสยี ง ของช้างและวาฬที่ใช้สอ่ื สารระหว่างพวกเดียวกนั ในระยะไกล

ยูโอโพลเซอฟารสั ( Euoplocephalus) ชอ่ื : ยูโอโพลเซฟาลัส ความหมาย : ก่ิงก่าเกราะตดิ หัว ชว่ งเวลา : 76 – 70 ล้านปกี ่อนปลายยคุ ทรีเทเซียส สถานทพ่ี บ : รฐั แอลเบอร์ดา แคนาดา สหรัฐอเมริกา ฟอสซิล : โครงกระดกู 40 โครง จานวนมากเกือบครบสมบูรณ์ กะโหลก 15 หวั และฟนั ความยาว : 6 - 7 เมตร ยูโอโพลเซฟาลัส เปน็ ไดโนเสาร์ตัวโตคล้ายรถถังท่ียากจะถูกทาร้าย เพราะทวั่ ทั้งตัวของมันหุม้ ด้วย เกราะ แมแ้ ต่หนังตากย็ ังมเี กราะ มีกระดูกหนามที่อยูจ่ ากต้นลาคอใหญ่และเดน่ กวา่ จดุ อื่น 1 คู่ มีตมุ้ หางท่ีสรา้ ง มาจากกระดูก 7 ช้ิน หลอมรวมเข้าด้วยกันเป็นก้อนแข็งและหนักมาก นักวิทยาศาสตรเ์ ชื่อว่าถ้ามันฟาดเหวี่ยง อย่างแม่นยาจะทาให้กระดูกของผู้ถูกโจมตีแตกหักได้ แม้ว่ามันจะเคลื่อนที่ค่อนข้างช้าและตุ้มหางก็ไม่ได้ช่วย ป้องกันศัตรูอย่างไทรันโนซอรัส เร็กซ์ได้ แต่มันก็มีเกราะเหนียวป้องกันฟันท่ียาว 20 เซนติเมตรของไทรันโน ซอรสั เร็กซ์ได้ ยูโอโพลเซฟาลัส เป็นไดโนเสาร์ท่ีเดินท่องไปทั่วถิ่นท่ีอยู่เพื่อเล็มกินพืชชนิดต่างๆด้วยฟันรูปใบไม้ ขนาดเล็ก ไดโนเสาร์ตัวนี้มีฟันไม่มากเม่ือเทียบกับไดโนเสาร์ปากเป็ดและไดโนเสาร์มีเขาท่ีหากินอยู่ในโลก เดยี วกัน แต่บนทร่ี าบอันอบอุ่นและกวา้ งใหญ่มันยงั คงมีอาหารกนิ อย่างสมบูรณ์

ไดโนเสาร์กินเน้อื ยทู าห์แรปเตอร์ ( Utahraptor) ช่ือ : ยูทาหแ์ รปเตอร์ ความหมาย : หัวขโมยแห่งยทู าร์ ช่วงเวลา : 126 ล้านปกี อ่ นปลายยคุ ทรีเทเซยี ส สถานทพ่ี บ : รฐั ยทู าหแ์ ละรฐั โคโลราโด ประเทศสหรฐั อเมรกิ า ในภูเขาซีดาร์ ฟอสซิล : โครงกระดูก ยังไมส่ รปุ สายพันธ์ุ ความยาว : 5 - 7 เมตร ยูทาห์แรปเตอร์ เป็นไดโนเสาร์เทอโรพอดครอบครัว โดรมีโอซอร์ หรือ แรพเตอร์ ชนิดหน่ึง เป็น หนงึ่ ในไดโนเสารค์ รอบครวั โดรมีโอซอร์ทีม่ ชี อื่ เสยี งทสี่ ุด นอกจากนน้ั มันยังมีขนาด 7 เมตร ซึง่ ถือวา่ ใหญท่ ีส่ ดุ ใน ครอบครัวน้ี ฟอสซิลของมันพบทร่ี ฐั ยูทาห์ ประเทศสหรัฐอเมรกิ า ยูทาห์แรปเตอร์เคยได้เป็นตัวละครไดโนเสาร์ ตวั เอกในสารคดีของบีบซี ี ชุด ไดโนเสารอ์ าณาจกั รอศั จรรย์ ยูทาห์แรปเตอร์นั้นมีญาติหลายชนิด ชนิดที่คล้ายคลึงท่ีสุดคือ ไดโนนิคัส ซ่ึงพบในท่ีเดียวกันด้วย นอก จากนม้ี นั ยงั มีญาติท่ใี กล้ชิดอื่นๆเช่น เวโลซีแรปเตอร์ โดรมีโอซอรสั ลักษณะเด่น และช่วงเวลา มีกรงเล็บโค้งทเ่ี ท้าหลงั ยาวถึง 38.ซม กรามของมันเรียงรายไปด้วยฟัน ที่ยาวและแคบ ยดึ หลกั ไว้ดว้ ยขากรรไกรท่ีแขง็ แรง

สไปโนซอรสั (Spinosaurus) ชื่อ : สไปโนซอรัส ความหมาย : กง่ิ กา่ มแี ผงหลัง ช่วงเวลา : 97.5 ล้านปกี อ่ นปลายยคุ ทรเี ทเซียส สถานที่พบ : อยี ิปต์ โมร็อกโก ฟอสซิล : โครงกระดูกบางสว่ นหลายโครง ความยาว : 15 - 18 เมตร สไปโนซอรสั เป็นไดโนเสาร์กนิ เน้ือท่ีเดนิ 4 ขา ตัวยาวทสี่ ุด แต่ไมใ่ ชไ่ ดโนเสาร์กินเนื้อท่หี นกั ที่สุด มี ขนาดความยาวประมาณ 15 – 18 เมตร กะโหลกศีรษะมีจงอยปากแคบที่เต็มไปด้วยฟันรูปกรวยมีหงอนคู่ ขนาดเลก็ อยู่เหนอื ดวงตา แขนแขง็ แรงมี 3 น้ิว สามารถใชเ้ ปน็ อาวุธและจับเย่ือได้ สไปโนซอรสั เปน็ ที่รูจ้ ักกระโดงผอมสูงเปน็ แผ่นคล้ายใบเรือรูปวงรี มี 11 ช้ิน ชนิ้ ที่ยาวท่ีสุดมคี วาม ยาว 16.9 เมตร เชื่อกันว่าใช้ควบคุมอุณหภูมิร่างกายในการระบายความร้อน เน่ืองจากบริเวณที่พบใกล้เส้น ศูนยส์ ตู รมอี ากาศรอ้ น หรืออาจใช้ในการดึงดดู เพศตรงขา้ ม หรอื ใช้ข่มขวญั พวกเดียวกันเองหรือนักล่าทีม่ ขี นาดเล็ก สไปโนซอรัส ไม่ใช่ไดโนเสาร์ชนิดเดียวท่ีมีกระโดงหลังที่อาศัยอยู่ในตอนเหนือของแอฟริกาในยุค นน้ั เพราะอูราโนซอรัส เปน็ ไดโนเสาร์กนิ พชื ขนาดใหญ่ก็มเี ชน่ กนั สไปโนซอรัส เป็นนักจับปลาเหมือน แบริโอมิกซ์ และเป็นนักกินซาก ด้วยรูจมูกซึ่งตั้งอยู่บน กะโหลกค่อนมาทางดวงตาช่วยใหห้ ายใจไดแ้ ม้ส่วนใหญ่ของหัวจะจมลงในนา้

ไทรันโนซอรสั เรก็ ซ์ (Tyrannosaurus Rex) ชื่อ : ไทรันโนซอรัส เร็กซ์ ความหมาย : ราชากิ่งกา่ ทรราช ช่วงเวลา : 65 ลา้ นปีกอ่ นปลายยุคครีเทเซียส สถานท่ีพบ : รฐั โคโลราโด มอนแทนา นิวเมก็ ซโิ ก เซท์ดาโคตาและไวโอมิง สหรฐั อมรกิ า รฐั แอลเบอรด์ า และซัสแคตเซวัน แคนาดา ฟอสซิล : โครงกระดูกมากกวา่ 20 โครง ท่สี มบรู ณ์ถึง 90 เปอร์เซ็นต์ ความยาว : 12 เมตร ไทรันโนซอรัส เรก็ ซ์ หรือ ท.ี เร็กซ์ เป็นไดโนเสาร์กินเน้อื ขนาดใหญ่ท่ฉี ลาดที่สดุ โด่งดงั ท่ีสุด และเป็น หนง่ึ ในไดโนเสาร์ทด่ี ุรา้ ยทสี่ ุด ได้ชอ่ื วา่ “ราชันไดโนเสาร์” มันมสี มองใหญ่กว่าไดโนเสาร์กินเนื้อขนากยกั ษ์อย่าง ไจแกโนโตซอรัส นอกจากน้ีมันยังว่องไวและสายตาดีด้วย หลังและหางค่อนข้างแข็ง ขาหลังยาวและแข็งแรง มากพอท่ีจะพยงุ น้าหนักตัวท่ีมขี นาดใหญ๋ ขาคลา้ ยนกมนี ิ้วใหญ่ 3 นิ้วช้ีไปข้างหน้าและมีอ้งุ เล็บท่โี ค้งงอช่วยจับ เหยอื่ มันสามารถเดินไดด้ ีบนสองขาหลงั มือและแขนมีขนาดเลก็ มาก มือมีเพียงนิ้วเล็ก ๆ 2 นวิ้ เพ่ือใช้เป็นหลัก ยดึ มั่นเมื่อต้องการยนื ขึ้นจากทา่ นอน แตก่ รามของมันแข็งแรงพอที่จะขยี้สัตว์ทุกชนิด กล่าวกันว่าธรรมชาติไม่ เคยสร้างอาวุธท่ีจะทรงพลังกว่ากรามของ ที. เร็กซ์ ฟันซ่ีใหญ่คม เป็นรอยยัก ทาให้มันบดกระดูกและฉีกเนื้อ เป็นร้อยปอนด์ได้ในการกัดครั้งเดียว คอหนาและแข็งแรงส่วนห่างยาวและมีน้าหนักมาก อาจจะมีกระดูก มากกว่า 40 ชิ้น ที. เร็กซ์ ถูกตัง้ ชื่อเมอ่ื 100 กว่าปกี ่อน แต่ ท.ี เร็กซ์ ที่สมบูรณ์ทีส่ ดุ มีช่ือว่า “ซู” ถูกค้นพบในเซาท์ดา โคตา เม่ือ 20 ปีก่อน โดยทีมขุดข้นจากพิพิธภัณฑ์ศิลปะลอสแอนเจลสิ เคาน์ดี และถูกนามาจัดแสดงในปี ค.ศ. 2011

เทอราโนดอน (Pteranodon) ช่ือ : เทอราโนดอน ความหมาย : ปีกไรฟ้ ัน ชว่ งเวลา : 89.3 – 70.6 ล้านปกี ่อนยคุ ครีเทเซยี ส สถานทพี่ บ : อเมริกาเหนือและยโุ รป ฟอสซิล : โครงกระดกู ความยาว : เมอื่ กางปกี แลว้ มขี นาดยาวกว่า 9 เมตร เทอราโนดอน เป็นไดโนเสาร์ในกลมุ่ เทอโรซอร์ (pterosaur) เปน็ สตั วเ์ ล้ือยคลานบินได้ที่มขี นาดใหญ่ สุด มีฉายาว่า “ยักษ์เจ้าเวหา” มีความสูง 1.5 – 2.0 เมตร ความยาวของลาตัว 2.3 – 3.0 เมตร มีลักษณะ โครงสร้างโดยท่ัวไปคอ่ นไปทางไดโนเสาร์มากกว่านก บินได้โดยใช้หลกั การเดียวกับเคร่ืองรอ่ นมันมีสมองใหญ่ และสายตาดมี าก แต่มคี วามรู้สึกต่อกล่นิ ไมด่ ีพอ จงึ ตอ้ งมีสายตาดีเพื่อจับเยอื่ เทอราโนดอน มีลักษณะเดน่ ตรงหางสั้นและปีกกว้างมากถึง 6 เมตร ซึ่งช่วยควบคุมการบินร่อนได้ดี เหมือนเครอ่ื งรอ่ น โดยใช้แผนหนังทป่ี กี เป็นตัวต้านลมพาให้ตัวมันบินขน้ึ ไป การบนิ น้ีตอ้ งลงมาจากทีส่ ูงถงึ จะบิน ได้ ไม่ได้บินขึ้นจากพื้นได้แบบนก มันจึงมักอาศัยตามหน้าผาสูง มีสันกระดูกลักษณะเป็นหงอนยาวแข็งอยู่ บริเวณหวั ยนื่ ยาวไปขา้ งหลังเพื่อใหห้ ัวต้ังตรงในขณะทีบ่ ินอยใู่ นอากาศและร่อนอยู่เหนือทะเล มีจะงอยปากยาว ไม่มีฟัน กินปลาและแมลงเป็นอาหาร มีนิ้วขนาดเล็กโค้งงอเหมือนเล็บใช้สาหรับแขวนตัวบนก่ิงไม้หรือตาม บรเิ วณภเู ขา ขาหลังไมแ่ ขง็ แรง โดยพวกมนั จะคอ่ ยๆเดินย่องเงียบก่อนที่จะเขมือบเยอ่ื ถกู จัดในหมวดไดโนเสาร์ กินเนื้อ มีนิสัยก้าวร้าวฉุนเฉียวอยู่ตลอดเวลา แต่มันมักตกเป็นเยื่อของ อิลาสโนซอรัส (Elasmoasurus) หรือ โมซาซอรสั (mosasaurus) ซ่ึงเปน็ สัตวเ์ ลอ่ื ยคลานทะเลทม่ี กั จบั มนั เป็นอาหารเวลามนั บินโฉบไปเหนือผวิ น้า