ดนตรีสากล (14)

ดนตรสี ากล international music จัดทําโดย นาย ชารีฟ หมีนหีม

คํานาํ รายงานเลมนี้เปนสวนหน่ึง รายวิชาพ้ืนฐาน ดนตรี–นาฏศิลป ช้ันประถมศึกษาปที่ 4 เลม นี้จัดทํา ข้ึนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 โดยมีเปาหมายใหนักเรียน และครูผูสอนใชเปนสื่อในการจัดการเรียนรูเพื่อพัฒนานักเรียนใหมีคุณภาพตามสาระ มาตรฐานการ เรียนรู ตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางท่ีหลักสูตรกําหนด หวังเปนอยางยิ่งวางานเลมนี้จะสนับสนุนใหผูเรียนไดพัฒนาความรูดานดนตรี–นาฏศิลป และสนับสนุนการปฏิรูปการเรียนรูตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2542 ชารีฟ หมีนหีม ผูจัดทํา

สารบัญ ข เรื่อง หนา คาํ นํา สารบัญ ก แบบฝกหัดกอนเรียน ข ประเภทของเคร่ืองดนตรีสากล 1 2 -

สารบัญ (ตอ) ค เรื่อง หนา เคร่ืองสาย (String Instruments) 7 เคร่ืองลมไม (Woodwin Instruments)11 10 เคร่ืองลมทองเหลือง (Brass Instruments) 15 เคร่ืองตี (Percussion Instruments) 17 เคร่ืองดนตรีประเภทคียบอรด (Keyboard instruments) 22 แบบฝกหัดหลังเรียน 27 เฉลยแบบฝกหัด 31 อางอิง 32

แบบฝกหัดกอนเรียน 1 คาํ ชี้แจง : ใหนักเรียนเขียนเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก. ข. ค. ง. หนาคํา ตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว (10 คะแนน) ๑.ขอใดเปนเครื่องดนตรีประเภทเครื่องลมไม ก. กีตาร ข. ทรัมเปต ค. ทรอมโบน ง. แซกโซโฟน

2 ๒. ขอใดเปนเครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองสาย ก. ฮารป ข. คลาริเนต ค. รีคอรเดอร ง. แซกโซโฟน ๓. ขอใดเปนเคร่ืองตีที่มีระดับเสียง ก. ฉาบ ข. กลองชุด ค. ไซโลโฟน ง. แทมบูริน

3 ๔. ขอใดเปนเครื่องตีที่ไมมีระดับเสียง ก. ทิมปานี ข. ไซโลโฟน ค. แทมบูริน ง. ไวบราโฟน ๕. ขอใดเปนเครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองลมทองเหลือง ก. ทูบา ข. ฟลุท ค. เชลโล ง. คลาริเนต

4 เข้าส่บู ทเรยี น

5 เครื่องดนตรีสากล ประเภทของเคร่ืองดนตรีสากล เคร่ืองดนตรีไทยและเครื่องดนตรีสากล ไดมีการจัดแบงเปน ประเภทใหญๆโดยอาจแบงตามลักษณะของเสียง แบงตาม ลักษณะการบรรเลงการศึกษาเก่ียวกับเคร่ืองดนตรี จึงควรรู เกี่ยวกับช่ือ รูปราง ลักษณะประเภทของเครื่องดนตรี เพ่ือนํา ไปสูการเรียนทฤษฎีและปฏิบัติเครื่องดนตรีตอไป ๑.ประเภทของเคร่ืองดนตรีสากล ๒.ประเภทของวงดนตรีสากล

6 ประเภทของเคร่ืองดนตรีสากล เคร่ืองดนตรี คือเครื่องมือหรืออุปกรณท่ีใหกาเกิดเสียงดนตรีชนิด ตางๆ ซ่ึงมนษยดคิดคนพัฒนาปรับปรุงมาต้ังแตโบราณจนถึงปจจุบัน เสียงของเครื่องดนตรีแตละชนิดมีความแตกตางกันออกไป เคร่ืองดนตรี สามารถจัดเปนประเภทใหญๆ ตามลักษณะของเสียงและลักษณะของ เครื่องมือเปนประเภทตางๆได ๕ ประเภท

7 ๑. เคร่ืองสาย (String Instruments) เคร่ืองสาย เปนเครื่องดนตรีท่ี เกิดเสียงจากการส่ันสะเทือนของสายดวยวิธีการดีด การสีสายจะมีขนาด ตาง ๆ วัสดุที่ใชทําสายทํามาจากเสนเอ็น เสนไหม ลวดโลหะ โดยนาํ มา ขึงใหตึงกับตัวเครื่องดนตรี ความดัง เบา ของเครื่องดนตรีขึ้นอยูกับขนาด รูปรางเคร่ืองดนตรี เเละวัสดุที่ใชทาํ ลาํ ตัวเครื่องดนตรี เคร่ืองสายแบง ออกเปน ๒ ประเภท คือ เคร่ืองสายที่ใชคันสีและเคร่ืองสายท่ีใชดีด เครื่องสายที่ใชคันสี ทําใหเกิดเสียงโดยใชคันสีซึ่งขึงดวยหางมาสีลง บนสาย

ไวโอลิน(Violin) 8 เปนเคร่ืองดนตรีเอกในวงออรเคสตรา เกิดเสียงจากการสี และดีด มีสาย ท้ังหมด ๔ สาย ใหเสียงท่ีแหลมและตาํ่ ปานกลาง วิโอลา (Viola) เปนเครื่องดนตรีท่ีมีลักษณะเดียวกับไวโอลิน แตมีขนาดท่ีใหญกวา ไวโอลินใชเลนแนวประสานเสียงกับไวโอลินในวงออรเคสตรา ใหเสียงไม แหลมสดใสเหมือนไวโอลิน และเสียงจะตํ่ากวาไวโอลิน ไวโอลิน(Violin) วิโอลา (Viola)

9 เครื่องสายท่ีใชดีด เเครื่องสายท่ีใชดีด ทําใหเกิดเสียงโดยใชนิ้วดีดสาย หรือใชแผน พลาสติกบางๆ เรียกวากระดีดหรือพิก (Pick) ดีดแทนนิ้ว กีตาร (Guitar) เปนเคร่ืองดนตรีท่ีนิยมเลนกันมากในปจจุบัน เกิดเสียงจากการดีด มีสาย ๖ สายมีท้ังกีตารอะคูสติค (Acoustic Guitar) หรือกีตารโปรง ซ่ึงเกิด เสียงจากกลองเสียงโดยธรรมชาติและกีตารไฟฟา (Electric Guitar) ซึ่งใชวงจรอิเล็กทรอนิกสชวยขยายเสียง กีตาร (Guitar)

10 ๒. เคร่ืองลมไม (Woodwin Instruments) เคร่ืองลมไม เปนเคร่ืองเปาท่ีเเตเดิมทํามาจากไม แตในปจจุบัน อาจทําดวยวัสดุอยางอ่ืนเชนโลหะพลาสติกเกิดเสียงไดโดยการเปา สามารถแบงเปน ๓ ชนิดใหญๆ คือ ๒.๑ เคร่ืองลมไมที่ไมมีลิ้น ๒.๒ เคร่ืองลมไมลิ้นเด่ียว (Single-reed Instruments) ๒.๓ เครื่องลมไมล้ินคู (Double-reed Instruments)

11 ๒.๑ เครื่องลมไมท่ีไมมีลิ้น ไดแก องดนตรีเอกในวงออรเคสตราเกิดเสียงจากการสีและดีดมีสายท้ังหมด ๔ สาย ใหเสียงที่แหลมและตา่ํ ปานกลาง ฟลุท (Flute) เปนเคร่ืองลมไมท่ีไมใชล้ิน มีทอกลวงเกิดเสียงไดโดยการเปาลม ผานทอลมที่ปากเปา มีนิ้วกดคียโลหะท่ีบุนวมสาํ หรับเปดปดเพ่ือใหเกิด ระดับเสียงเสียงสูงของฟลุทใชเสียงท่ีแหลมสดใสถาเลนเสียงต่าํ ก็ให เสียงที่นุมนวล ฟลุทในปจจุบันมักทาํ ดวยโลหะ ฟลุท (Flute)

12 ๒.๒ เครื่องลมไมล้ินเดี่ยว (Single-reed Instruments) ไดแก คลาริเน็ต (Clarinet) เปนเครื่องลมไมชนิดล้ินเด่ียว ลําตัวคลาริเนตมีทั้งทาํ ดวยไมและพลาสติก เกิดระดับเสียงไดโดยการใชนิ้วกดคียโลหะท่ีบุนวม สาํ หรับเปดปดรู เสียงคลาริเนตใหสีสันหลายแบบ มีชวงเสียงท่ีกวางทุมลึก และสามารถทําเสียงแหลมสูงได คลาริเน็ต (Clarinet)

13 แซกโซโฟน (Saxophone) เปนเคร่ืองลมไมชนิดล้ินเด่ียว ผูคิดประดิษฐสราง ช่ืออดอฟ แซก (Adolph Sax) เเหงเมืองบรัสเซลส ประเทศเบลเยียม ลาํ ตัวแซกโซ โฟนทาํ ดวยโลหะทองเหลืองเกิดระดับเสียงไดโดยการใชน้ิวกดคียโลหะท่ี บุนวมสําหรับเปดปดรู แซกโซโฟน (Saxophone)

14 ๒.๓ เครื่องลมไมลิ้นคู (Double-reed Instruments) ไดแก โอโบ (Oboe) เปนเคร่ืองลมไมชนิดลิ้นคู ลักษณะทั่วไปคลายคลาริเนต ยกเวนตรงปากเปาจะมีทอเล็กยาวย่ืนออกมา เกิดระดับเสียงไดโดยการใช น้ิวกดคียโลหะท่ีบุนวมสาํ หรับเปดปดรูเสียงของโอโบมีความแหลมลักษณะ แบบเสียงนาสิก โอโบ (Oboe)

15 ๓. เครื่องลมทองเหลือง (Brass Instruments) เคร่ืองลมทองเหลือง เปนเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเปาท่ีทาํ ดวยโลหะทองเหลือง เกิดเสียงไดโดยการเปาลมผานทอโลหะท่ี ขดมวน และมีลูกสูบสําหรับกดดวยน้ิวเม่ือกาํ หนดความส้ัน ยาว ของทอโลหะใหเกิดการเปล่ียนระดับเสียง สาํ หรับปากเปาเรียก วา กําฟวด (Mouthpiece) ซ่ึงมีลักษณะคลายรูปถวยหรือระฆัง เคร่ืองดนตรีประเภทนี้มักเรียกวา “แตร” เครื่องดนตรีประเภท เครื่องลมทองเหลืองท่ีสําคัญ ไดแก

ทรัมเปต (Trumpet) 16 เปนเคร่ืองลมทองเหลืองที่ใชลูกสูบสําหรับกดดวยนิ้ว ๓ ลูกสูบ มี กาํ พวดสําหรับเชเปา เสียงทรัมเปตมีเสียงดังชัดเจน มีพลังเเละให เสียงที่สูงกวาเคร่ืองลมทองเหลืองดวยกัน รอมโบน(Ttombone) เปนเครื่องลมทองเหลืองที่ใหทอคันชักสวมรูปตัวยู เปลี่ยนระดับ เสียงดวยการเล่ือนทอคันชัก มีกําพวดสําหรับเปา ทรอมโบนใหเสียง ที่ดังทุมนุมนวล ทรัมเปต (Trumpet) รอมโบน(Ttombone)

17 ๔. เครื่องตี (Percussion Instruments) เครื่องตี หมายถึง เคร่ืองดนตรีประเภทที่เกิดเสียงโดยการตี เคาะ เขยา กระทบกันท่ีแผนหนัง หรือวัสดุที่เปนของแข็ง เชน ไม โลหะตางๆ เครื่องตีแบงออกเปน ๒ ปรเภท คือ ๔.๑ เครื่องตีที่ไมมีระดับเสียง (Indefinite Pitch Instruments ๔.๒ เคร่ืองตีที่มีระดับเสียง (Definite Pitch Instruments

18 ๔.๑ เคร่ืองตีท่ีไมมีระดับเสียง (Indefinite Pitch Instruments) เคร่ืองดนตรีกลุมนี้ไมมีระดับเสียงท่ีแนนอนทาํ หนาที่ประกอบจังหวะ เชน กลองใหญ กลองเล็ก แทมบูริน ก๋ิง ฉาบ ลูกแซ็ก เคาเบลลกลองชุด เปนตน

19 กลองใหญ (Bass Drum) ตัวกลองลักษณะทรงกลมใหญ ขึงดวยหนังกลอง ๒ ขางเกิดเสียงโดย การใชไมสําหรับตีกลองเคาะท่ีหนังกลอง กลองใหญมีขนาดตางๆ ขื้นอยู กับการเลือกใช เชนวงออรเคสตราใซขนาดใหญสุด ๓๒ น้ิว สาํ หรับวงโย ธวาทิตอาจใชตั้งแต ๒๐-๓๒ นิ้ว เสียงกลองใหญถัามีขนาดใหญ เสียงจะ ทุมต่ํากวาขนาด เล็ก กลองใหญ (Bass Drum)

กลองเล็ก (Snare Drum) 20 เครื่องตีกระทบ มี 2 หนา ขึงดวยหนังกลอง ลักษณะเฉพาะก็คือหนากลองดาน ลางขึงคาดไวดวยสายสแนร ทําดวยเอ็นสัตว ในปจจุบันสายสะแนรมีท้ังท่ีทาํ ดวยไนลอนและทาํ ดวยเสนลวดโลหะ กลอง แทมบูริน (Tambourine) เปนเคร่ืองตีมีขอบลักษณะทรงกลมขนาดเล็กประมาณ ๑๐ นิ้วขอบทาํ ดวยไม โลหะ หรือพลาสติก มีลูกกระพรวนทาํ ดวยโลหะเวนเปนระยะ เกิดเสียงโดย การเคาะตีกระทบ สั่น หรือเขยากับมือใหเกิดเสียงดัง ใชเคาะประกอบจังหวะ กลองเล็ก (Snare Drum) แทมบูริน (Tambourine)

ฉาบ (Cymbals) 21 ทาํ ดวยโลหะเปนแผนทรงกลมหลายขนาด ใชตีคูโดยใชฝาฉาบ ๒ อันตีคลาย การปรบมือ หรือตีเด่ียวโดยใชไมเคาะซ่ึงใชกับกลองชุด ฉาบถามีขนาดใหญ มากเสียงก็จะดังกังวานมากกวาฉาบเล็ก กลองชุด (Drum Set) เปนเครื่องใชท่ีมีกลองขนาดตางๆ ประกอบเขาดวยกัน โดยมีท้ังกลองใหญ กลองเล็ก กลองทอม ฉาบ เคาเบลล ซ่ึงจัดไวเปนชุดเดียวกัน ใชผูเลนคนเดียว กลองชุดใชตีประกอบจังหวะกับดนตรีแทบทุกแนวในยุคปจจุบัน กลองชุด (Drum Set) ฉาบ (Cymbals)

22 ๕. เครื่องดนตรีประเภทคียบอรด (Keyboard instruments) เครื่องดนตรีประเภทคียบอรด เครื่องดนตรีประเภทน้ีจะมีลิ่มน้ิวสําหรับ ใชนิวกด ซ่ึงเรียกวาคีย (Key) หลายๆ ตัว โดยท่ัวไปจะเปนล่ิมน้ิวสีขาวและสี ดํา คียบอรดจะมีหลายคียหรือไมขึ้นอยูกับวาเปนเครื่องชนิดใด เคร่ืองดนตรี ประเภทคียบอรดมีทั้งระบบอะคูสติค ซึ่งไมใชไฟฟา ไดแก เปยโน ออรแกน ฮารปซิคอรด คลาวิคอรด เเละระบบอิเล็กทรอนิกสโดยใชวงจรไฟฟา หรือ อิเล็กทรอนิกสทําใหเกิดเสียงซึ่งปจจุบันพัฒนามาก โดยคียบอรดอิเล็กทรอนิกส สามารถเลียนแบบเสียงเครื่องดนตรีทุกชนิดและเสียงตางๆ ในธรรมชาติได อยางใกลเคียง

23 เปยโน (Piano) เปยโนนิยมเเพรหลายต้ังแตปลายศตวรรษที่ ๑๘ จนถึง ปจจุบัน เปยโนเกิดเสียงจากคอนของระบบภายในเปยโนเคาะท่ีสาย ขนาดตางๆ ซ่ืงขึงตึง เปยโนทาํ ใหเกิดเสียงยาว กองกังวานโดยการ เหยียบท่ีพีเดิล ๑ (Pedal) ชวงเสียงของเปยโนจะกวางมาก สามารถ ทําใหเกิดเสียงดัง-เบาไดจากแรงในการกดที่แผงล่ิมน้ิวของผูเลนเอง เปยโน (Piano)

24 ออรแกน (Organ) เปนคียบอรดที่ใชลมเปาผานทอแตละทอ เสียงออรแกนจะมีแผงลิ่มน้ิว และพีเดิลที่ใชเหยียบดวยเทา ออรแกนสามารถใหเสียงหลายชนิดและให เสียงท่ียาวตอเนื่องไมหยุดไดเน่ืองจากการใชลมเปา ปจจบันใชระบบ ไฟฟาบังคับลม ซ่ึงในอดีตใหลมจากการอัดลมดวยเทาผูเลน หรืออาจมีผู เหยียบ อัดลมแทน ออรแกน (Organ)

ฮารปซิคอรด (Harpsichord) 25 เปนเครื่องดนตรีที่ใชมาต้ังแตศตวรรษที่ ๑๖-๑๘ เกิดกอนเปยโนการเกิด เสียงฮารปซิคอรดเกิดจากการถูกเกี่ยวดวยไมดีดในขณะที่กดลิ่มนิ้ว ฮารปซิคอรดไมสามารถเลนใหเสียงดังหรือเบาจากน้ิวผูเลนไดเหมือนเปย โน จึงมักจะมีแผงลิ่มน้ิว ๒ แผง เพื่อเลนเสียงดังและเสียงเบา ฮารปซิคอรด (Harpsichord)

26 ไปลยุ เเบบฝกหัดกนั เถอะ

แบบฝกหัดกอนเรียน 27 คาํ ช้ีแจง : ใหนักเรียนเขียนเคร่ืองหมาย X ทับตัวอักษร ก. ข. ค. ง. หนาคาํ ตอบท่ีถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว (10 คะแนน) 1.กีตาร จัดเปนเครื่องดนตรีประเภทใด ก. เครื่องเปาลมผานชองลม ข. เคร่ืองเปาลมผานล้ิน ค. เคร่ืองดีด ง. เคร่ืองสี

28 2.ขอใดจัดเปนเครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองเปาลมผานลิ้น ก. แซ็กโซโฟน ข. ริคอรเดอร ค. ฮารป ง. วิโอลา 3.เคร่ืองดนตรีขอใดจัดอยูในประเภทเคร่ืองกระทบที่ทําทํานอง ก. ทอมบา ข. ทิมพะนี ค. เบลไลรา ง. กลองสแนร

29 4.ไวโอลินเปนเครื่องดนตรีประเภทใด ก. เคร่ืองสี ข. เคร่ืองดีด ค. เคร่ืองคียบอรด ง. เครื่องกระทบที่ทําทํานอง 5.เครื่องดนตรีในขอใด จัดอยูประเภทเคร่ืองกระทบทาํ ทํานอง ก. กลองสแนร ข. ทิมพะนี ค. เบลไลรา ง. ทอมบา

30 ความสาํ เร็จไมไดม าจากความบังเอญิ แตม าจาก ความเสียสละ ขยัน หม่ันเพยี ร ศึกษาเรียนรูอยางหนัก และเหนือสงิ่ อ่ืนใด มันมาจากความ รกั ในส่ิงท่ีกําลงั ทาํ หรือเรียนรอู ยนู ั่นเอง

31 เฉลยแบบฝกหัดกอนเรียน เฉลยแบบฝกหัดหลังเรียน 1 ง.แซ็กโซโฟน 1. ค. เครื่องดีด 2. ก.ฮารป 2. ก. แซ็กโซโฟน 3. ค.ไซโลโฟน 3. ง. กลองสแนร 4. ค.แทมบูริน 4. ก. เคร่ืองสี 5. ก.ทูบา 5. ค. เบลไลรา

อา งอิง 2392 หนังสือเรียนรายวิชาพน้ื ฐาน วชิ าดนตรี นาฏศลิ ป ช้ันประถม ศกึ ษาปท ่ี 4 สืบคนเมอ่ื วันท่ี 8 สงิ หาคม พ.ศ. 2564 เว็บไซต เคร่ืองดนตรสี ากล (เขาถึงไดท่ี ทม่ี า : https://sites.google.com/site/hs2kvo/kheruxng-dntri- sakl?fbclid ) สบื คนเมือ่ วันที่ 8 สงิ หาคม พ.ศ.2564

THANK YOU