ดนตรีสากล (9)

ดนตรีสากล international music

คํานาํ รายงานเลมนี้เปนสวนหน่ึง รายวิชาพ้ืนฐาน ดนตรี–นาฏศิลป ช้ันประถมศึกษาปที่ 4 เลม นี้จัดทํา ข้ึนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 โดยมีเปาหมายใหนักเรียน และครูผูสอนใชเปนสื่อในการจัดการเรียนรูเพื่อพัฒนานักเรียนใหมีคุณภาพตามสาระ มาตรฐานการ เรียนรู ตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางท่ีหลักสูตรกําหนด หวังเปนอยางยิ่งวางานเลมนี้จะสนับสนุนใหผูเรียนไดพัฒนาความรูดานดนตรี–นาฏศิลป และสนับสนุนการปฏิรูปการเรียนรูตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2542 ชารีฟ หมีนหีม ผูจัดทํา

สารบัญ เร่ือง หนา คํานํา สารบัญ แบบฝกหัดกอนเรียน ประเภทของเคร่ืองดนตรีสากล -

สารบัญ (ตอ) หนา เรื่อง เครื่องสาย (String Instruments) เครื่องลมไม (Woodwin Instruments)11 เครื่องลมทองเหลือง (Brass Instruments) เคร่ืองตี (Percussion Instruments) เครื่องดนตรีประเภทคียบอรด (Keyboard instruments) แบบฝกหัดหลังเรียน เฉลยแบบฝกหัด อางอิง

แบบฝกหัดกอนเรียน คาํ ชี้แจง : ใหนักเรียนเขียนเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก. ข. ค. ง. หนาคาํ ตอบท่ีถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว (10 คะแนน) ๑.ขอใดเปนเคร่ืองดนตรีประเภทเคร่ืองลมไม ก. กีตาร ข. ทรัมเปต ค. ทรอมโบน ง. แซกโซโฟน

๒. ขอใดเปนเคร่ืองดนตรีประเภทเคร่ืองสาย ก. ฮารป ข. คลาริเนต ค. รีคอรเดอร ง. แซกโซโฟน ๓. ขอใดเปนเครื่องตีท่ีมีระดับเสียง ก. ฉาบ ข. กลองชุด ค. ไซโลโฟน ง. แทมบูริน

๔. ขอใดเปนเครื่องตีท่ีไมมีระดับเสียง ก. ทิมปานี ข. ไซโลโฟน ค. แทมบูริน ง. ไวบราโฟน ๕. ขอใดเปนเครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองลมทองเหลือง ก. ทูบา ข. ฟลุท ค. เชลโล ง. คลาริเนต

เข้าส่บู ทเรยี น

เครื่องดนตรีสากล ประเภทของเครื่องดนตรีสากล เคร่ืองดนตรีไทยและเคร่ืองดนตรีสากล ไดมีการจัดแบงเปนประเภทใหญๆ โดยอาจแบงตามลักษณะของเสียง แบงตามลักษณะการบรรเลงการศึกษา เกี่ยวกับเคร่ืองดนตรี จึงควรรูเกี่ยวกับชื่อ รูปราง ลักษณะประเภทของ เครื่องดนตรี เพ่ือนําไปสูการเรียนทฤษฎีและปฏิบัติเครื่องดนตรีตอไป ๑.ประเภทของเคร่ืองดนตรีสากล ๒.ประเภทของวงดนตรีสากล

ประเภทของเครื่องดนตรีสากล เครื่องดนตรี คือเคร่ืองมือหรืออุปกรณท่ีใหกาเกิดเสียงดนตรีชนิด ตางๆ ซึ่งมนษยดคิดคนพัฒนาปรับปรุงมาต้ังแตโบราณจนถึงปจจุบัน เสียงของเครื่องดนตรีแตละชนิดมีความแตกตางกันออกไป เคร่ืองดนตรี สามารถจัดเปนประเภทใหญๆ ตามลักษณะของเสียงและลักษณะของ เครื่องมือเปนประเภทตางๆได๕ประเภท

ทรพั ยากรฟรี ใชไอคอนและภาพประกอบฟรีทเี่ ปลีย่ นสีไดเหลานใี้ นงานออกแบบ Canva ของคุณ

๑. เครื่องสาย (String Instruments) เคร่ืองสาย เปนเครื่องดนตรีที่ เกิดเสียงจากการสั่นสะเทือนของสายดวยวิธีการดีด การสีสายจะมีขนาด ตาง ๆ วัสดุท่ีใชทําสายทํามาจากเสนเอ็น เสนไหม ลวดโลหะ โดยนาํ มา ขึงใหตึงกับตัวเครื่องดนตรี ความดัง เบา ของเคร่ืองดนตรีขึ้นอยูกับขนาด รูปรางเคร่ืองดนตรี เเละวัสดุท่ีใชทําลําตัวเคร่ืองดนตรี เครื่องสายแบง ออกเปน ๒ ประเภท คือ เคร่ืองสายท่ีใชคันสีและเครื่องสายท่ีใชดีด เครื่องสายท่ีใชคันสี ทําใหเกิดเสียงโดยใชคันสีซ่ึงขึงดวยหางมาสีลง บนสาย

ไวโอลิน(Violin) เปนเคร่ืองดนตรีเอกในวงออรเคสตรา เกิดเสียงจากการสี และดีด มีสาย ท้ังหมด ๔ สาย ใหเสียงท่ีแหลมและตาํ่ ปานกลาง วิโอลา (Viola) เปนเครื่องดนตรีท่ีมีลักษณะเดียวกับไวโอลิน แตมีขนาดท่ีใหญกวา ไวโอลินใชเลนแนวประสานเสียงกับไวโอลินในวงออรเคสตรา ใหเสียงไม แหลมสดใสเหมือนไวโอลิน และเสียงจะตํ่ากวาไวโอลิน ไวโอลิน(Violin) วิโอลา (Viola)

เครื่องสายที่ใชดีด เเครื่องสายท่ีใชดีด ทําใหเกิดเสียงโดยใชน้ิวดีดสาย หรือใชแผน พลาสติกบางๆ เรียกวากระดีดหรือพิก (Pick) ดีดแทนนิ้ว กีตาร (Guitar) เปนเครื่องดนตรีที่นิยมเลนกันมากในปจจุบัน เกิดเสียงจากการดีด มีสาย ๖ สายมีทั้งกีตารอะคูสติค (Acoustic Guitar) หรือกีตารโปรง ซึ่งเกิด เสียงจากกลองเสียงโดยธรรมชาติและกีตารไฟฟา (Electric Guitar) ซ่ึงใชวงจรอิเล็กทรอนิกสชวยขยายเสียง กีตาร (Guitar)

๒. เครื่องลมไม (Woodwin Instruments) เครื่องลมไม เปนเคร่ืองเปาท่ีเเตเดิมทาํ มาจากไม แตในปจจุบัน อาจทําดวยวัสดุอยางอื่นเชนโลหะพลาสติกเกิดเสียงไดโดยการเปา สามารถแบงเปน ๓ ชนิดใหญๆ คือ ๒.๑ เครื่องลมไมท่ีไมมีล้ิน ๒.๒ เครื่องลมไมล้ินเดี่ยว (Single-reed Instruments) ๒.๓ เครื่องลมไมล้ินคู (Double-reed Instruments)

๒.๑ เครื่องลมไมที่ไมมีล้ิน ไดแก องดนตรีเอกในวงออรเคสตราเกิดเสียงจากการสีและดีดมีสายท้ังหมด ๔ สาย ใหเสียงท่ีแหลมและต่าํ ปานกลาง ฟลุท (Flute) เปนเคร่ืองลมไมท่ีไมใชลิ้น มีทอกลวงเกิดเสียงไดโดยการเปาลม ผานทอลมท่ีปากเปา มีน้ิวกดคียโลหะท่ีบุนวมสําหรับเปดปดเพื่อใหเกิด ระดับเสียงเสียงสูงของฟลุทใชเสียงที่แหลมสดใสถาเลนเสียงต่าํ ก็ให เสียงท่ีนุมนวล ฟลุทในปจจุบันมักทาํ ดวยโลหะ ฟลุท (Flute)

๒.๒ เครื่องลมไมล้ินเด่ียว (Single-reed Instruments) ไดแก คลาริเน็ต (Clarinet) เปนเครื่องลมไมชนิดลิ้นเดี่ยว ลําตัวคลาริเนตมีท้ังทาํ ดวยไมและพลาสติก เกิดระดับเสียงไดโดยการใชนิ้วกดคียโลหะท่ีบุนวม สําหรับเปดปดรู เสียงคลาริเนตใหสีสันหลายแบบ มีชวงเสียงที่กวางทุมลึก และสามารถทําเสียงแหลมสูงได คลาริเน็ต (Clarinet)

แซกโซโฟน (Saxophone) เปนเคร่ืองลมไมชนิดลิ้นเดี่ยว ผูคิดประดิษฐสราง ชื่ออดอฟ แซก (Adolph Sax) เเหงเมืองบรัสเซลส ประเทศเบลเยียม ลําตัวแซกโซ โฟนทาํ ดวยโลหะทองเหลืองเกิดระดับเสียงไดโดยการใชน้ิวกดคียโลหะที่ บุนวมสําหรับเปดปดรู แซกโซโฟน (Saxophone)

๒.๓ เครื่องลมไมลิ้นคู (Double-reed Instruments) ไดแก โอโบ (Oboe) เปนเคร่ืองลมไมชนิดลิ้นคู ลักษณะทั่วไปคลายคลาริเนต ยกเวนตรงปากเปาจะมีทอเล็กยาวยื่นออกมา เกิดระดับเสียงไดโดยการใช น้ิวกดคียโลหะที่บุนวมสาํ หรับเปดปดรูเสียงของโอโบมีความแหลมลักษณะ แบบเสียงนาสิก โอโบ (Oboe)

๓. เคร่ืองลมทองเหลือง (Brass Instruments) เครื่องลมทองเหลือง เปนเครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองเปาท่ีทํา ดวยโลหะทองเหลือง เกิดเสียงไดโดยการเปาลมผานทอโลหะที่ ขดมวน และมีลูกสูบสําหรับกดดวยน้ิวเมื่อกาํ หนดความสั้น ยาว ของทอโลหะใหเกิดการเปลี่ยนระดับเสียง สาํ หรับปากเปาเรียก วา กําฟวด (Mouthpiece) ซึ่งมีลักษณะคลายรูปถวยหรือระฆัง เคร่ืองดนตรีประเภทนี้มักเรียกวา “แตร” เคร่ืองดนตรีประเภท เคร่ืองลมทองเหลืองที่สําคัญ ไดแก

ทรัมเปต (Trumpet) เปนเคร่ืองลมทองเหลืองท่ีใชลูกสูบสาํ หรับกดดวยนิ้ว ๓ ลูกสูบ มี กําพวดสําหรับเชเปา เสียงทรัมเปตมีเสียงดังชัดเจน มีพลังเเละให เสียงที่สูงกวาเครื่องลมทองเหลืองดวยกัน รอมโบน(Ttombone) เปนเคร่ืองลมทองเหลืองที่ใหทอคันชักสวมรูปตัวยู เปลี่ยนระดับ เสียงดวยการเลื่อนทอคันชัก มีกาํ พวดสาํ หรับเปา ทรอมโบนใหเสียง ท่ีดังทุมนุมนวล ทรัมเปต (Trumpet) รอมโบน(Ttombone)

๔. เครื่องตี (Percussion Instruments) เครื่องตี หมายถึง เครื่องดนตรีประเภทท่ีเกิดเสียงโดยการตี เคาะ เขยา กระทบกันท่ีแผนหนัง หรือวัสดุท่ีเปนของแข็ง เชน ไม โลหะตางๆ เครื่องตีแบงออกเปน ๒ ปรเภท คือ ๔.๑ เคร่ืองตีที่ไมมีระดับเสียง (Indefinite Pitch Instruments ๔.๒ เครื่องตีที่มีระดับเสียง (Definite Pitch Instruments

๔.๑ เครื่องตีท่ีไมมีระดับเสียง (Indefinite Pitch Instruments) เครื่องดนตรีกลุมน้ีไมมีระดับเสียงท่ีแนนอนทาํ หนาท่ีประกอบจังหวะ เชน กลองใหญ กลองเล็ก แทมบูริน กิ๋ง ฉาบ ลูกแซ็ก เคาเบลลกลองชุด เปนตน

กลองใหญ (Bass Drum) ตัวกลองลักษณะทรงกลมใหญ ขึงดวยหนังกลอง ๒ ขางเกิดเสียงโดย การใชไมสาํ หรับตีกลองเคาะที่หนังกลอง กลองใหญมีขนาดตางๆ ข้ืนอยู กับการเลือกใช เชนวงออรเคสตราใซขนาดใหญสุด ๓๒ นิ้ว สําหรับวงโย ธวาทิตอาจใชตั้งแต ๒๐-๓๒ น้ิว เสียงกลองใหญถัามีขนาดใหญ เสียงจะ ทุมต่ํากวาขนาด เล็ก กลองใหญ (Bass Drum)

กลองเล็ก (Snare Drum) เครื่องตีกระทบ มี 2 หนา ขึงดวยหนังกลอง ลักษณะเฉพาะก็คือหนากลองดาน ลางขึงคาดไวดวยสายสแนร ทําดวยเอ็นสัตว ในปจจุบันสายสะแนรมีทั้งท่ีทาํ ดวยไนลอนและทาํ ดวยเสนลวดโลหะ กลอง แทมบูริน (Tambourine) เปนเคร่ืองตีมีขอบลักษณะทรงกลมขนาดเล็กประมาณ ๑๐ น้ิวขอบทาํ ดวยไม โลหะ หรือพลาสติก มีลูกกระพรวนทาํ ดวยโลหะเวนเปนระยะ เกิดเสียงโดย การเคาะตีกระทบ ส่ัน หรือเขยากับมือใหเกิดเสียงดัง ใชเคาะประกอบจังหวะ กลองเล็ก (Snare Drum) แทมบูริน (Tambourine)

ฉาบ (Cymbals) ทาํ ดวยโลหะเปนแผนทรงกลมหลายขนาด ใชตีคูโดยใชฝาฉาบ ๒ อันตีคลาย การปรบมือ หรือตีเดี่ยวโดยใชไมเคาะซึ่งใชกับกลองชุด ฉาบถามีขนาดใหญ มากเสียงก็จะดังกังวานมากกวาฉาบเล็ก กลองชุด (Drum Set) เปนเคร่ืองใชท่ีมีกลองขนาดตางๆ ประกอบเขาดวยกัน โดยมีทั้งกลองใหญ กลองเล็ก กลองทอม ฉาบ เคาเบลล ซึ่งจัดไวเปนชุดเดียวกัน ใชผูเลนคนเดียว กลองชุดใชตีประกอบจังหวะกับดนตรีแทบทุกแนวในยุคปจจุบัน กลองชุด (Drum Set) ฉาบ (Cymbals)

๕. เคร่ืองดนตรีประเภทคียบอรด (Keyboard instruments) เคร่ืองดนตรีประเภทคียบอรด เคร่ืองดนตรีประเภทน้ีจะมีลิ่มน้ิวสําหรับ ใชนิวกด ซึ่งเรียกวาคีย (Key) หลายๆ ตัว โดยทั่วไปจะเปนล่ิมนิ้วสีขาวและสี ดาํ คียบอรดจะมีหลายคียหรือไมข้ึนอยูกับวาเปนเครื่องชนิดใด เคร่ืองดนตรี ประเภทคียบอรดมีทั้งระบบอะคูสติค ซึ่งไมใชไฟฟา ไดแก เปยโน ออรแกน ฮารปซิคอรด คลาวิคอรด เเละระบบอิเล็กทรอนิกสโดยใชวงจรไฟฟา หรือ อิเล็กทรอนิกสทาํ ใหเกิดเสียงซ่ึงปจจุบันพัฒนามาก โดยคียบอรดอิเล็กทรอนิกส สามารถเลียนแบบเสียงเคร่ืองดนตรีทุกชนิดและเสียงตางๆ ในธรรมชาติได อยางใกลเคียง

เปยโน (Piano) เปยโนนิยมเเพรหลายต้ังแตปลายศตวรรษที่ ๑๘ จนถึง ปจจุบัน เปยโนเกิดเสียงจากคอนของระบบภายในเปยโนเคาะที่สาย ขนาดตางๆ ซื่งขึงตึง เปยโนทาํ ใหเกิดเสียงยาว กองกังวานโดยการ เหยียบที่พีเดิล ๑ (Pedal) ชวงเสียงของเปยโนจะกวางมาก สามารถ ทําใหเกิดเสียงดัง-เบาไดจากแรงในการกดท่ีแผงล่ิมน้ิวของผูเลนเอง เปยโน (Piano)

ออรแกน (Organ) เปนคียบอรดที่ใชลมเปาผานทอแตละทอ เสียงออรแกนจะมีแผงล่ิมน้ิว และพีเดิลที่ใชเหยียบดวยเทา ออรแกนสามารถใหเสียงหลายชนิดและให เสียงที่ยาวตอเนื่องไมหยุดไดเน่ืองจากการใชลมเปา ปจจบันใชระบบ ไฟฟาบังคับลม ซ่ึงในอดีตใหลมจากการอัดลมดวยเทาผูเลน หรืออาจมีผู เหยียบ อัดลมแทน ออรแกน (Organ)

ฮารปซิคอรด (Harpsichord) เปนเครื่องดนตรีที่ใชมาต้ังแตศตวรรษที่ ๑๖-๑๘ เกิดกอนเปยโนการเกิด เสียงฮารปซิคอรดเกิดจากการถูกเกี่ยวดวยไมดีดในขณะที่กดลิ่มนิ้ว ฮารปซิคอรดไมสามารถเลนใหเสียงดังหรือเบาจากน้ิวผูเลนไดเหมือนเปย โน จึงมักจะมีแผงลิ่มน้ิว ๒ แผง เพื่อเลนเสียงดังและเสียงเบา ฮารปซิคอรด (Harpsichord)

ไปลยุ เเบบฝกหดั กนั เถอะ

แบบฝกหัดกอนเรียน คาํ ชี้แจง : ใหนักเรียนเขียนเคร่ืองหมาย X ทับตัวอักษร ก. ข. ค. ง. หนาคํา ตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว (10 คะแนน) 1.กีตาร จัดเปนเครื่องดนตรีประเภทใด ก. เคร่ืองเปาลมผานชองลม ข. เคร่ืองเปาลมผานลิ้น ค. เครื่องดีด ง. เครื่องสี

2.ขอใดจัดเปนเคร่ืองดนตรีประเภทเคร่ืองเปาลมผานล้ิน ก. แซ็กโซโฟน ข. ริคอรเดอร ค. ฮารป ง. วิโอลา 3.เคร่ืองดนตรีขอใดจัดอยูในประเภทเคร่ืองกระทบที่ทําทํานอง ก. ทอมบา ข. ทิมพะนี ค. เบลไลรา ง. กลองสแนร

4.ไวโอลินเปนเครื่องดนตรีประเภทใด ก. เคร่ืองสี ข. เคร่ืองดีด ค. เคร่ืองคียบอรด ง. เคร่ืองกระทบที่ทําทํานอง 5.เคร่ืองดนตรีในขอใด จัดอยูประเภทเครื่องกระทบทําทาํ นอง ก. กลองสแนร ข. ทิมพะนี ค. เบลไลรา ง. ทอมบา

ความสาํ เร็จไมไดม าจากความบงั เอญิ แตมาจาก ความเสียสละ ขยัน หม่ันเพยี ร ศึกษาเรียนรูอยางหนกั และเหนือส่งิ อน่ื ใด มันมาจากความ รกั ในส่ิงท่ีกําลังทาํ หรือเรยี นรูอยนู ัน่ เอง

เฉลยแบบฝกหัดกอนเรียน เฉลยแบบฝกหัดหลังเรียน 1 ง.แซ็กโซโฟน 1. ค. เคร่ืองดีด 2. ก.ฮารป 2. ก. แซ็กโซโฟน 3. ค.ไซโลโฟน 3. ง. กลองสแนร 4. ค.แทมบูริน 4. ก. เคร่ืองสี 5. ก.ทูบา 5. ค. เบลไลรา

อา งอิง 29 หนังสือเรียนรายวิชาพน้ื ฐาน วชิ าดนตรี นาฏศลิ ป ชนั้ ประถม ศกึ ษาปท ่ี 4 สืบคนเม่ือวนั ท่ี 8 สิงหาคม พ.ศ. 2564 เว็บไซต เคร่ืองดนตรสี ากล (เขาถึงไดท ี่ ทีม่ า : https://sites.google.com/site/hs2kvo/kheruxng-dntri- sakl?fbclid ) สบื คนเม่ือวนั ที่ 8 สงิ หาคม พ.ศ.2564

THANK YOU