วันต้นไม้แห่งชาติ

วนั ต้นไมป้ ระจาํ ปแี หง่ ชาติ ป่าไม้ถือเป็นทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีคุณค่า มีความสําคัญท่ีให้ประโยชน์อย่าง ยิ่งต่อสิ่งมีชีวิตท้ังมนุษย์และสัตว์อื่นๆ ได้ใช้เป็นแหล่งวัตถุดิบของปัจจัยส่ี ได้แก่ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค รวมทั้งใช้ในการรักษาสมดุลของ ส่ิงแวดล้อม ปัจจุบันป่าไม้ได้ถูกทําลายไปเป็นจํานวนมากส่งผลกระทบต่อ สภาพแวดล้อมท่ีเกี่ยวข้อง เช่น สัตว์ป่า ดิน นํ้า อากาศ ฯลฯ ก่อให้เกิดความ สูญเสียต่อส่ิงแวดล้อมและทรัพยากรอย่างมากมาย ขณะเดียวกันป่าไม้เป็น ทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีการปลูกทดแทนได้ แต่การปลูกทดแทนนั้นต้องใช้ระยะเวลาที่ ยาวนาน ใช้งบประมาณสูงในการดูแลทํานุบํารุง และต้องมีการปลูกอย่างต่อเนื่องเป็น แผนระยะยาวอีกด้วย จากปัญหาและผลกระทบดังกล่าวจึงได้มี การฟื้นฟูสภาพป่าไม้ ข้ึนในเกือบทุกประเทศทั้งในเอเชีย ยุโรป และสหรัฐอเมริกา ด้วยความร่วมมือกันทั้ง ภาครัฐ เอกชน และประชาชน โดยในแต่ละประเทศมีนโยบายด้านการจัดการป่าไม้ การพัฒนาและการจัดการทรัพยากรป่าไม้ของชาติข้ึน เพ่ือให้เกิดความสมดุลของ ธรรมชาติและมีทรัพยากรป่าไม้ไว้ใช้อย่างย่ังยืน ต่อไปในอนาคต จากการท่ีทุกชาติ ต่างตระหนกั ถึงความสาํ คัญของป่าไม้ “วันตน้ ไมป้ ระจาํ ปีแหง่ ชาติ” จึงถอื กําเนดิ ขึ้นใน แต่ละประเทศทั่วโลก

“วันต้นไม้ประจําปี” คร้ังแรกของโลกถือกําเนิดมาร้อยกว่าปีแล้วในมลรัฐเนบราสกา จัดให้มีการปลูกต้นไม้ในวันชาติ วันที่ ๒๔ มิถุนายน ๒๔๘๔ จึงถือเป็นวันต้นไม้ (Nebraska) ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยเม่ือวันท่ี ๑๐ เมษายน ๒๕๑๕ ประชาชนในมลรัฐได้ ร่วมกันปลูกต้นไม้กว่าหนึ่งล้านต้นและถือปฏิบัติเป็นประเพณีสืบต่อมา ซึ่งมลรัฐอื่น ๆ ได้ ประจาํ ปอี ยา่ งเป็นทางการคร้งั แรกในประเทศไทย ดาํ เนนิ การตามโครงการดังกล่าวพร้อมกําหนดวันต้นไม้ประจําปีของแต่ละมลรัฐข้ึนเช่นกันและ ตอ่ มาได้แพร่หลายไปทั่วโลก ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๙๔ ที่ประชุมใหญ่ขององค์การอาหารและเกษตรแห่ง สหประชาชาติ FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) มีมติให้ สําหรับประเทศไทย เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๑ กรมป่าไม้ได้เชิญชวนข้าราชการ พ่อค้าและ ประเทศสมาชิกจัดกิจกรรมปลูกตน้ ไมป้ ระจาํ ปขี องแตล่ ะประเทศข้นึ ซงึ่ ประเทศไทยโดยกรม ประชาชนร่วมกันปลูกต้นไม้ในวันชาติซึ่งในสมัยน้ันตรงกับ วันที่ ๒๔ มิถุนายน นับเป็นคร้ัง ป่าไม้ได้มีการดําเนินการมาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๘๑ โดยถือวันที่ ๒๔ มิถุนายน เป็นวัน แรกที่มีการปลูกต้นไม้ตามแบบฉบับท่ีปฏิบัติกันในต่างประเทศซึ่งเรียกว่า “วันปลูก ปลูกตน้ ไมป้ ระจาํ ปอี ยูแ่ ลว้ ซง่ึ ตอ่ มาในปี พ.ศ. ๒๔๙๕ คณะรัฐมนตรีมีมติเม่ือวันท่ี ๒๓ ต้นไม้ในสหรัฐอเมริกา” (Arbor Day) ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๘๔ กรมป่าไม้ส่ังการให้ เมษายน ๒๔๙๕ กําหนดให้วันชาติคือวันท่ี ๒๔ มิถุนายน เป็นวันปลูกต้นไม้ประจําปี เจา้ หนา้ ทีป่ า่ ไมใ้ นส่วนภูมิภาคดําเนนิ การรว่ มกับคณะกรรมการจังหวัดและคณะกรรมการอําเภอ ของทุกปี แต่ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ ได้มีประกาศสํานักนายกรัฐมนตรีลงวันท่ี ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๐๓ ให้ยกเลิกวันชาติคือวันที่ ๒๔ มิถุนายนและมีประกาศลงวันท่ี ๘ มถิ นุ ายน ๒๕๐๓ กาํ หนดใหว้ ันเข้าพรรษาของทุกปเี ปน็ “วนั ต้นไม้ประจําปีของชาติ” เมือ่ ปี พ.ศ. ๒๕๒๘ รัฐบาล พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ ได้มีมติคณะรัฐมนตรี ประกาศนโยบายป่าไม้แห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๒๘ เพ่ือให้การจัดการและพัฒนาทรัพยากร ป่าไม้ทําได้อย่างต่อเน่ืองเป็นแผนระยะยาวและประสานสอดคล้องกับการพัฒนา ทรัพยากรชนิดอื่น ๆ เพ่ือให้ส่วนราชการและเอกชนท่ีเกี่ยวข้องมีความเข้าใจร่วมกัน และปฏิบัติไปในทางเดียวกัน ซึ่งนโยบายป่าไม้แห่งชาติ กําหนดให้มีพื้นที่ป่าไม้ท่ัว ประเทศในอัตราร้อยละ ๔๐ ของพื้นที่ประเทศ กําหนดเป็นป่าเพ่ือการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อมและป้องกันภัยธรรมชาติอันเกิดจากน้ําท่วมและการพังทลายของดิน เพ่ือ ใช้ประโยชน์ในการศึกษาวิจัยและนันทนาการของประชาชนร้อยละ ๑๕ ของพื้นท่ี ประเทศ ส่วนร้อยละ ๒๕ กําหนดเป็นป่าเศรษฐกิจเพื่อการผลิตไม้และของป่า ตลอด ระยะเวลาทผี่ ่านมาป่าไม้ได้ถูกทําลายอย่างรวดเร็วทั้งจากภัยธรรมชาติและมนุษยชาติ รวมถงึ จากการใช้ป่าไมซ้ ึง่ มอี ยจู่ ํากัดอย่างขาดแผนการดูแลรกั ษาและการปลูกทดแทน

ตอ่ มาองคก์ ารอาหารและเกษตรแหง่ สหประชาชาติได้ประกาศให้ ปี พ.ศ. ๒๕๒๘ เป็นปตี น้ ไมส้ ากล และ ประกอบกบั โครงการสง่ิ แวดลอ้ มแห่ง สหประชาชาติได้เชิญชวนให้ ประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิคประกาศให้ปี พ.ศ. ๒๕๓๑ เป็นปีต้นไม้ สากล ดังนั้นเพื่อเป็นการสนับสนุนและเพื่อให้ความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาการ บุกรุก ทําลายป่าไม้และสัตว์ป่า ส่งเสริมการช่วยกันปลูกต้นไม้และช่วยกันอนุรักษ์ ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่ารัฐบาลจึงมีมติประกาศให้ปี พ.ศ. ๒๕๒๘-๒๕๓๑ เป็นปี ต้นไม้แห่งชาติ และมีการจัดทําเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเนื่องในงานปีต้นไม้แห่งชาติ ปี พ.ศ. ๒๕๒๘-๒๕๓๑ ต่อมาปี พ.ศ. ๒๕๓๒ กรมป่าไม้ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ ส่ิงแวดล้อมได้เสนอคณะรัฐมนตรีว่าสภาพของฤดูกาลได้เปล่ียนแปลงไปมาก ต้นไม้ท่ี ปลูกในวันเข้าพรรษาซึ่งเป็นช่วงกลางฤดูฝนเม่ือฝนท้ิงช่วงเกิดสภาวะขาดแคลนนํ้าทํา ให้ได้รับความเสียหายได้ผลผลิตไม่เท่าที่ควร จึงขอให้พิจารณาอนุมัติให้วันวิสาขบูชา ซ่ึงอยู่ในช่วงเดือนพฤษภาคมซึ่งเป็นระยะเร่ิมต้นของฤดูฝนเป็นวันต้นไม้ประจําปีของ ชาติคณะรัฐมนตรีจึงมีมติอนุมัติ เมื่อวันที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๓๒ ให้วันวิสาขบูชาเป็น \"วนั ตน้ ไมป้ ระจําปีของชาต\"ิ ของประเทศไทยสืบมา เอกสารอ้างอิง ธนากิต. วนั สาํ คัญของไทย. ปริ ามดิ , กรงุ เทพฯ: ๒๕๔๑. ธนากติ . ประเพณี พิธีมงคล และวันสําคัญของไทย. ปิรามดิ กรุงเทพฯ :๒๕๓๙. วันต้นไม้ประจําปีของชาติ. [ข้อมูลออนไลน์]. สบื คน้ จาก: htt://www.go.th/index.php?option= com_content&view=article&id=408 [๓๑ มกราคม ๒๕๕๗] เหรยี ญกษาปณ์ที่ระลึกเนอ่ื งในงานปีตน้ ไมแ้ หง่ ชาติ. [ขอ้ มลู ออนไลน]์ . สบื คน้ จาก:       http://www.oknation.net/blog/print.php?id=244800 [๓๑ มกราคม ๒๕๕๗] ****สายฝน ดีงาม กลุ่มงานห้องสมดุ สํานักวิชาการ****