atom

อะตอมและโมเลกลุ By.Naruemon Bunsong

ความหมายของอะตอม อะตอมและแบบจาลองอะตอม แบบจาลอง อะตอม โมเลกลุ 2

ความหมายของอะตอม  เปน็ โครงสรา้ งขนาดเลก็ ทีพ่ บได้ในสิ่งของทุกๆ อย่างรอบตัว  อะตอมประกอบดว้ ยอนุภาค 3 ชนดิ คอื อิเลก็ ตรอน โปรตอน และนวิ ตรอน  อะตอมเปน็ องค์ประกอบพ้นื ฐานทางเคมที ่ี ไม่เปลีย่ นแปลงตามปฏิกริ ิยาเคมี  โปรตอนและนิวตรอนอยู่ในนิวเคลียสของ อะตอม ส่วนอิเล็กตรอนท่ีมีขนาดเล็กและมี มวลน้อยมากจะเคลื่อนท่ีอยู่รอบๆ นิวเคลียส ของอะตอม อะตอม 4

แบบจาลองอะตอม โบว์ ดอลตนั กลุม่ หมอก ทอมสัน 5 รัทเทอรฟ์ อร์ด

แบบจาลองอะตอม ดอลตัน (ค.ศ.1803)  มขี นาดเล็กที่สดุ ไม่สามารถแบ่งแยกไดอ้ ีก  สญู หาย เกิดข้นึ ใหม่ ไม่ได้  อะตอมธาตุชนิดเดยี วกนั จะมสี มบัติเหมอื นกัน แตแ่ ตกต่างจากสารอืน่ 5

แบบจาลองอะตอม ทอมสนั (ค.ศ.1803)  ทดลองโดยใช้ หลอดรังสแี คโทด แอโนด ทีป่ ระกอบด้วยอนภุ าคทม่ี ีประจุ ไฟฟ้าเรยี กวา่ อิเลก็ ตรอน  อะตอม มลี กั ษณะเปน็ ทรงกลม ประกอบดว้ ย โปรตรอน และนวิ ตรอน 6

สรปุ แบบจาลองของทอมสัน อะตอมมีลักษณะเป็นทรงกลมประกอบด้วยอนุภาคโปรตอนที่มีประจุ ไฟฟ้าเป็นบวกและอนุภาคอิเล็กตรอนที่มีประจุไฟฟ้าเป็นลบ กระจัดกระจาย อย่างสม่าเสมอในอะตอมอะตอมท่ีมีสภาพเป็นกลางทางไฟฟ้าจะมีจานวน ประจบุ วกเท่ากบั จานวนประจลุ บ 7

แบบจาลองอะตอม รทั เทอรฟ์ อรด์ (ค.ศ. 1911)  ใชอ้ นภุ าคแอลฟา ยงิ ไปยังแผ่นทองคา ซง่ึ อนุภาคส่วนใหญ่ทะลุ ผ่านแผน่ ทองคา บางอนุภาคเบนออก และบางอนุภาคสะท้อนกลบั  มีโปรตรอนรวมอย่ตู รงกลาง เรียกว่า นวิ เคลยี ส  อิเล็กตรอนวิ่งรอบๆ นวิ เครยี ส 8

สรุปแบบจาลองอะตอมของรทั เทอร์ฟอรด์ อะตอมประกอบด้วยนิวเคลียสท่ีมีโปรตอนรวมกันอยู่ตรงกลาง นิวเคลียสมีขนาดเล็ก แต่มีมวลมากและมีประจุเป็นบวก ส่วนอิเล็กตรอนซ่ึงมี ประจเุ ปน็ ลบ และมมี วลน้อยมาก จะวิ่งอยู่รอบนิวเคลียสเปน็ บริเวณกว้าง 9

แบบจาลองอะตอม โบว์  ศกึ ษาสเปกตรัม ของธาตุ H  พบวา่ อเิ ลก็ ตรอนมีการ คายพลงั งาน ในรปู ของแถบสีต่างๆ  อะตอมประกอบดว้ ยนิวเคลียส และ มีอเิ ลก็ ตรอนว่งิ รอบๆ ในระดบั พลังงานตา่ งๆ 10

โมเลกลุ ของสาร โมเลกุลเป็นหน่วยท่ีย่อยที่สุดของสารที่สามารถอยู่ได้อย่าง อิสระ โมเลกุลเกิดจากการรวมกันของอะตอมต้ังแต่ 2 อะตอมขึ้นไป แบง่ ออกเป็น 11

คาถาม

โครงสรา้ งอะตอม ใบความรู้ (Information Sheet) ชดุ ท่ี 1 เร่อื งแบบจาลองอะตอม ความหมายของอะตอม อะตอม เป็นโครงสร้างขนาดเล็กท่ีพบได้ในส่ิงของทุกๆ อย่างรอบตัวอะตอมประกอบด้วยอนุภาค 3 ชนดิ คือ อเิ ล็กตรอน โปรตอน และนิวตรอนอะตอมเป็นองค์ประกอบพ้ืนฐานทางเคมีท่ีไม่เปลี่ยนแปลงตาม ปฏิกิริยาเคมีโดยโปรตอนและนิวตรอนอยู่ในนิวเคลียสของอะตอม ส่วนอิเล็กตรอนท่ีมีขนาดเล็กและมีมวล น้อยมากจะเคล่อื นท่อี ยรู่ อบๆ นวิ เคลยี สของอะตอม อะตอมและอนุภาคมลู ฐานของอะตอม แบบจาลองอะตอม

แบบจาลองอะตอมของจอร์น ดอลตนั เ ส น อ ท ฤ ษ ฎี อ ะ ต อ ม เ พ่ื อ ใ ช้ อ ธิ บ า ย เก่ียวกับการเปล่ียนแปลงของสารก่อน และหลังทาปฏิกิริยา รวมท้ังอัตราส่วน โ ด ย ม ว ล ข อ ง ธ า ตุ ที่ ร ว ม กั น เ ป็ น สารประกอบ ซง่ึ สรุปได้ดงั นี้



ลกั ษณะแบบจาลองอะตอมของดอลตนั

แบบจาลองอะตอมของทอมสัน ได้ทาการศึกษาและ ทดลองเก่ยี วกับการนา ไฟฟา้ ของก๊าซโดยใช้หลอด รงั สีแคโทด

สรุปแบบจาลองของทอมสัน จากผลการทดลอง ทั้งของทอมสันและโกลด์สไตน์ ทาให้ทอมสันได้ข้อมูลเก่ียวกับอะตอมมากข้ึน จึง ได้เสนอแบบจาลองอะตอม ดังน้ี อะตอมมีลักษณะเป็นทรงกลมประกอบด้วยอนุภาคโปรตอนท่ีมีประจุ ไฟฟ้าเป็นบวกและอนุภาคอิเล็กตรอนท่ีมีประจุไฟฟ้าเป็นลบ กระจัดกระจายอย่างสม่าเสมอในอะตอม อะตอมทม่ี ีสภาพเป็นกลางทางไฟฟา้ จะมีจานวนประจบุ วกเทา่ กบั จานวนประจุลบ

แบบจาลองอะตอมของรทั เทอรฟ์ อรด์









นลี ส์ บอห์ร ( Neils Bohr 1885 - 1962 : Denmark ) จากความรู้เรื่องสเปกตรัม นีลส์ บอห์ร ได้เสนอแบบจาลองขึ้นมาใหม่โดยปรับปรุง แบบจาลองอะตอมของรัทเทอร์ฟอร์ด เพื่อให้เห็นลักษณะของอิเล็กตรอนที่อยู่รอบ ๆ นิวเคลยี ส เป็นวงคลา้ ยกับวงโคจรของดาวเคราะหร์ อบดวงอาทิตย์ ดงั รปู สรุปแบบจาลองอะตอมของบอหร์ 1. อิเล็กตรอนจะอย่เู ป็นช้นั ๆ แตล่ ะชั้นเรยี กวา่ “ ระดับพลงั งาน ” 2. แต่ละระดับพลงั งานจะมีอเิ ลก็ ตรอนบรรจไุ ดด้ งั น้ี จานวนอิเลก็ ตรอน = 2n2 3. อเิ ลก็ ตรอนทอ่ี ยูใ่ นระดับพลงั งานนอกสุดเรยี กวา่ เวเลนซอ์ ิเล็กตรอน ( Valence electron ) จะเปน็ อิเลก็ ตรอนทีเกิดปฏกิ ิรยิ าต่าง ๆ ได้ 4. อิเล็กตรอนทีอ่ ยู่ในระดบั พลงั งานวงใน อยใู่ กล้นวิ เคลยี สจะเสถยี รมาก เพราะประจุบวกจากนิวเคลียสดึงดดู เอาไว้อย่างดี ส่วนอเิ ล็กตรอนระดบั พลังงานวงนอกจะไมเ่ สถยี รเพราะนวิ เคลยี สส่งแรงไปดงึ ดดู ได้นอ้ ยมาก จึงทาใหอ้ ิเล็กตรอนเหล่าน้ีหลุดออก จากอะตอมไดง้ า่ ย 5. ระดับพลังงานวงในจะอยหู่ ่างกนั มาก ส่วนระดบั พลังงานวงนอกจะอยชู่ ดิ กันมาก 6. การเปลยี่ นระดบั พลังงานของอิเลก็ ตรอน ไมจ่ าเปน็ ตอ้ งเปลย่ี นในระดบั ถัดกัน อาจเปลย่ี นขา้ มระดับพลงั งานก็ได้

แบบจาลองอะตอมแบบกลุ่มหมอก แบบจาลองอะตอมแบบกลุ่มหมอก แบบจาลองอะตอมของโบร์ ใช้อธิบายเก่ียวกับเส้น สเปกตรัมของธาตุไฮโดรเจนได้ดี แต่ไม่สามารถอธิบายเส้นสเปกตรัมของอะตอมที่มีหลายอิเล็กตรอน ได้ จึงได้มีการศึกษาเพ่มิ เติม โดยใช้ความรู้ทางกลศาสตร์ควันตัม สร้างสมการเพื่อคานวณหาโอกาสที่ จะพบอิเลก็ ตรอนในระดบั พลังงานตา่ งๆ จงึ สามารถอธบิ ายเสน้ สเปกตรมั ของธาตุได้ถูกต้องกว่าอะตอม ของโบร์ ท่ีมา: http://www.scimath.org/lesson-chemistry/item/7121-atomic-mo

ใบงานท่ี 1 เรอ่ื งแบบจาลองอะตอม คาชแ้ี จง 1. ใหน้ ักเรยี นศกึ ษาขอ้ มลู จากใบความรู้ ชดุ ที่ 1 เรอ่ื งแบบจาลองอะตอม ที่เผยแพรท่ าง Facebook: Kru NAN 2. สรุปใจความสาคัญท่ไี ด้ จดั ทาแผนผงั ความคิด (Mind Map) ตามความเข้าใจ พร้อมระบายสีให้สวยงาม