ประเพณีภาคอีสาน

ทุกปี ในวนั ข้นึ 15 คา่ เดอื นเมษายน จะมีเทศกาลข้นึ เขาพนมรงุ้ เพอ่ื ชม ปรากฎการณ์ อนั นา่ อศั จรรย์ นน่ั คอื พระอาทติ ยจ์ ะสาดแสงตรงเป็นลาทะลุชอ่ งประตปู ราสาท ทง้ั 15 บาน และพิธบี วงสรวงองคพ์ ระศวิ ะและสง่ิ ศกั ดส์ิ ิทธบิ์ นเขาพนมรุง้ การแสดง แสง สี เสยี ง สุดตระการตา



เทศกาลผีตาโขน เป็ นการรวมประเพณีทง้ั 4 ตามปฏิทินโบราณ ไดแ้ ก่ บุญเผวสใน เดือน 4, บุญสงกรานต์ ในเดือน 5, บุญบง้ั ไฟ ในเดือน 6 และบุญซาฮะ ในเดือน 7 มา จดั พรอ้ มกนั ในเดือน 8 ของทุกปี ซ่ึงไม่มีการอา้ งอิงถึงท่ีมาแต่มีการจดั ข้ึนตงั้ แต่สมยั โบราณมาจนถึงปัจจบุ นั มีวตั ถุประสงคเ์ พื่อบูชาบวงสรวงหลกั เมืองและดวงวญิ ญานส่ิง ศกั ดส์ิ ทิ ธิ์ บรรยากาศภายในงานจะเต็มไปดว้ ยผูค้ นทงั้ ชายและหญงิ นาหวดนึ่งขา้ วเหนียว มาทาเป็นลวดลาย คลา้ ยภูผีปีศาจ ซง่ึ ไดร้ บั ความนิยมจากนกั ทอ่ งเทย่ี วเป็นจานวนมาก



การถวายเทยี นพรรษาเป็ นประเพณีวนั เขา้ พรรษาของชาวพุทธทไ่ี ดก้ ระทาตอ่ เน่ืองมา แตพ่ ุทธกาลโดยมวี ตั ถุประสงคเ์ พื่อถวายเป็ นพุทธบูชา ธรรมบูชา และสงั ฆบูชา กอ่ นสมยั ของพระเจา้ บรมวงศเ์ ธอกรมหลวงสรรพสทิ ธปิ ระสงค์ ซง่ึ เป็ นผสู้ าเร็จ ราชการเมืองอุบลในสมยั นน้ั ในการทาเทยี นพรรษาและการแหเ่ ทยี นของชาวเมอื งอุบล ยงั ไมม่ ี ซงึ่ เมอื่ สมยั นน้ั เมื่อถึงวนั เทศกาลเขา้ พรรษา ชาวบา้ นจะฟ่ันเทยี นพนั รอบศรษี ะ นาไปถวายพระเพ่ือจดุ บูชาจาพรรษาพรอ้ มทงั้ หานา้ มนั เครืองไทยทาน และผา้ อาบนา้ ฝน ไปถวายพระ



ลกั ษณะบง้ั ไฟพญานาคเป็นดวงไฟขนาดเล็กเทา่ หวั แมม่ ือจนถึงขนาดเทา่ ไข่หา่ น หรอื ผลสม้ มสี แี ดงอมชมพอู อกสบี านเย็น หรอื สแี ดงทบั ทมิ ไมม่ ีควนั ไมม่ เี ขมา่ ไมม่ เี ปลว ไมม่ ีเสยี ง ไมม่ ีกลิ่น จะเรมิ่ ปรากฏจากเหนือผวิ นา้ ตงั้ แตร่ ะดบั 1–30 เมตร พุ่งสงู ข้ึนไปประมาณระดบั 50–150 เมตร เป็นเวลาประมาณ 5–10 วนิ าที แลว้ จะดบั หายวบั ไปในอากาศ ทง้ั ทด่ี วงไฟยงั โตอยู่ มิไดห้ รเ่ี ล็กลงแลว้ คอ่ ย ๆ ดบั และไมม่ ลี กั ษณะโคง้ ตกลงมาเหมอื นดอกไมไ้ ฟ



เรอื ทที่ าดว้ ยทอ่ นกลว้ ย ไมไ้ ผห่ รอื วสั ดุทลี่ อยนา้ มีโครงสรา้ งเป็นรูปตา่ งๆ ตามตอ้ งการ เมื่อจดุ ไฟใสโ่ ครงสรา้ ง เปลวไฟจะลุกเป็นรูปรา่ งตามโครงสรา้ งนน้ั งานประเพณีไหลเรอื ไฟ นิยมปฏิบตั ิกนั ในเทศกาล ออกพรรษาในวนั ข้นึ ๑๕ คา่ เดอื น ๑๑ หรอื วนั แรม ๑ คา่ เดอื น ๑๑



เป็นประเพณีหน่ึงของภาคอสี านของไทยรวมไปถึงลาว โดยมตี านานมาจากนิทาน พ้ืนบา้ นของภาคอสี านเรอื่ งพระยาคนั คาก เรอ่ื งผาแดงนางไอ่ ซงึ่ ในนิทางพ้ืนบา้ น ดงั กลา่ วไดก้ ลา่ วถึง การทช่ี าวบา้ นไดจ้ ดั งานบุญบง้ั ไฟ ข้นึ เพ่ือเป็นการบูชา พระยาแถน หรอื เทพวสั สกาลเทพบุตรซงึ่ ชาวบา้ นมีความเชอื่ วา่ พระยาแถนมีหนา้ ทค่ี อยดูแลใหฝ้ นตกถกู ตอ้ งตามฤดูกาล ประเพณีบุญบงั้ ไฟคอื เดอื นหกหรอื พฤษภาคมของทุกปี

ประเพณไี ทยภาคอสี าน น.ส.อภิชญา สรา้ งผล คอมพิวเตอรธ์ ุรกจิ