สัมพันธภาพ Amity

เรย์ จากมุมุ มองของแพม แพมคิดิ ว่า่ เขาทำตัวั เหมืือนเด็ก็ “ถ้า้ คุณุ ถามฉัันนะ” เธอพููด “คุุณน่่าจะดีีใจที่่�แม่่ของคุุณกำลัังจะแต่่งงาน อย่า่ งน้อ้ ยเธอก็จ็ ะมีีใครบางคนคอยดููแล และทำให้ค้ ุณุ คลายกังั วล นอกจากนี้้ � ทุกุ คนมีีสิิทธิ์์ท� ี่จ่� ะมีีความสุุข” เรย์ถ์ ามว่่านั่่�นหมายความว่่าอย่า่ งไร “โอ้้ ก็็ไม่่มีีอะไร ยกเว้้นคุุณไม่่เคยมองเห็็นว่่าอะไรเกิิดขึ้�น ระหว่่างพ่อ่ กัับแม่่ของคุณุ คุุณรู้ไ�้ หมว่า่ แม่่ของคุณุ ไม่เ่ คยมีีความสุขุ กับั พ่่อของคุณุ เลย” “คุณุ รู้ไ�้ ด้ไ้ ง” เรย์ถ์ ามด้ว้ ยน้้ำเสีียงฉุนุ เฉีียวอย่า่ งที่ไ�่ ม่เ่ คยใช้ก้ ับั แพมมาก่่อน “รู้้�สิิ ความคุ้�นชินิ ก็็คืือความคุ้�นชิิน มัันไม่ใ่ ช่ค่ วามรักั ” เรย์ใ์ ห้ค้ วามสำคััญอยู่�แค่่สองสิ่ง� แพมและงานของเขา ที่ช่� ่่วย ให้้เขามีีความสมดุุลในชีีวิิต เขารู้้�สึ กขอบคุุณทั้้�งสองสิ่�งนี้้�อย่่างมาก เก้า้ ปีแี ล้ว้ ที่เ�่ ขาทำงานให้ก้ ับั รัฐั บาล เขาค่อ่ ยๆ เลื่อ�่ นขั้น� ขึ้น� อย่า่ งช้า้ ๆ และมั่ �นคง ไม่่มีีใครเหมาะสมกัับงานที่�่เขาได้้รัับมอบหมายไป • 99 •

เรย์ มากกว่่าเรย์์ ความแน่่วแน่่มั่�นคงและความขยัันหมั่่�นเพีียรของเขา ได้้รัับการกล่่าวถึึงในออฟฟิิศ ปััญหาทางบััญชีีที่�่สัับสนวุ่ �นวาย ถููกส่่งมาให้เ้ ขาแก้้ไขเราไม่่สามารถแกะถั่ว� เปลืือกแข็ง็ ได้โ้ ดยการเป่่า แต่่ทำได้้โดยการทุุบและตีีให้้แตก เรย์์ทำงานอย่่างใจเย็็นและเป็็น ระเบีียบแบบแผน เขามักั จะนั่่ง� ทำงานอยู่�ที่โ�่ ต๊ะ๊ ของเขาเป็น็ เวลานาน หลัังจากที่�่เขาได้้โบกมืือลาเพื่่�อนร่่วมงานที่่�เดิินออกจากประตููเพื่่�อ กลัับบ้้าน เขาไม่่รัังเกีียจที่จ่� ะทำงานเกินิ เวลาไปซัักหน่่อย ยกเว้น้ มันั จะทำให้้ภรรยาของเขาไม่่ชอบใจ เพื่�อ่ จะไถ่่โทษนั้้�น เขาจะเตรีียม ของขวััญชิ้้�นเล็็กๆ น่่ารัักๆ เป็็นดอกไม้้บ้้าง หรืือพาเธอไปทาน อาหารค่่ำในร้า้ นที่่ห� รููเลิิศ เรย์์เป็็นคนกระตุ้ �นให้้แพมหัันกลัับไปหาความสนใจเก่่าๆ สมัยั มัธั ยมปลายอีีกครั้ง� และเข้า้ ร่ว่ มกลุ่�มการละครสมัคั รเล่น่ เรย์ร์ู้�้สึก ดีีใจที่่�ภรรยาของเขากลัับมามีีชีีวิิตชีีวาอีีกครั้�ง เธอดููมีีความสุุข กว่่าเมื่�่อก่่อนมาก เธอสนุุกกัับเพื่�่อนกลุ่�มใหม่่ของเธอ เธอยัังลด น้้ำหนักั ลงได้ย้ ี่ส่� ิบิ ห้า้ ปอนด์เ์ พื่อ�่ ที่จ่� ะได้ม้ ีีสัดั ส่ว่ นที่ด�่ีีขึ้้น� เธอเคยพููดกับั เรย์์ว่่า “มันั เป็็นเรื่�อ่ งยากที่่�จะเล่่นเป็็น Blanche DuBois2 ด้ว้ ย น้้ำหนัักร้อ้ ยหกสิิบปอนด์์นะคุุณ” 2 แบลนช์์ ดููบััวส์์ : ตััวละครนำที่่�โดดเด่่นมากในเรื่่�อง A Streetcar Named Desire ประพัันธ์์โดย เทนเนสซีี วิลิ เลีียมส์์ • 100 •

เรย์ สิ่ง� ที่ช�่ ุบุ ชููจิติ ใจของเรย์อ์ ย่า่ งแท้จ้ ริงิ ก็ค็ ืือความจริงิ ที่ว่� ่า่ ภรรยา ของเขาสามารถแสดงได้จ้ ริงิ ๆ แน่น่ อนว่า่ เขาไม่ไ่ ด้ส้ รุปุ จากความชอบ ของเขาเอง เรย์ต์ ระหนักั ว่า่ เขาไม่ม่ ีีความรู้ใ�้ ดๆ เลยเกี่ย�่ วกับั การแสดง ที่ด�่ ีี แต่่จากการที่่ภ� รรยาของเขาได้ร้ ัับการปฏิบิ ัตั ิิตอนไปทดสอบบท หรืือจากการอ่า่ นหนังั สืือที่ถ�่ ููกทิ้้ง� ไว้ใ้ นห้อ้ งนั่่ง� เล่น่ ที่บ่� ้า้ น เขาเห็น็ ได้ว้ ่า่ ทุุกคนให้้ความเคารพแพม พวกเขาจะคล้้อยตามเธอ เธออยู่่�บน หนทางสู่ �การเป็็นดาวในโลกใบเล็็กของโรงละครท้้องถิ่ �น ตอนนี้้� ดููเหมืือนว่่าเธอจะออกไปข้้างนอกในตอนค่่ำบ่่อยกว่่าเขาเสีียอีีก เธอมัักจะออกไปซ้อ้ ม ไปทำงานกับั บริิษัทั ท้อ้ งถิ่น� ที่�ผ่ ลิติ ละคร หรืือ เข้้าไปร่่วมกัับบางสิ่ �งที่�่น่่าสงสััยที่�่เรีียกว่่าการทำเวิิร์์กชอป ความสุุข ของเธอฉายออกมาผ่่านสไตล์์การแต่่งตััวที่่�มีีสีีสััน และสำเนีียง อัันหลากหลายที่�่เธอใช้้พููดกัับเขา ไม่่ว่่าจะเป็็นสำเนีียงคนอัังกฤษ สำเนีียงชาวไอริชิ หรืือแม้แ้ ต่ส่ ำเนีียงคนเยอรมันั ตอนที่่เ� ธอพููดว่่า เธอกำลัังจะกลายเป็็นคนใหม่่ เรย์์ก็็เชื่่�อมั่่�นแบบนั้้�น บางครั้�งเขาก็็ รู้้�สึกว่า่ เขาไม่ร่ ู้�้ จักั เธอเลย จากนั้้น� เธอก็ไ็ ด้ห้ ยุดุ พักั การออกไปข้า้ งนอก เพราะผู้อ�้ ำนวยการ ศิิลปิินของบริิษััทมืืออาชีีพท้้องถิ่ �นบริิษััทหนึ่�่งได้้เสนอบทให้้เธอเล่่น มัันเป็็นบทเล็็กๆ บทหนึ่่�ง บทของนางพยาบาลในเรื่�่อง Equus3 • 101 •

เรย์ แต่่มัันเป็็นครั้�งแรกในชีีวิิตที่�่แพมได้้รัับเงิินจากการแสดง Equus เปิดิ แสดงเป็็นเวลาสองอาทิติ ย์์ และในระหว่า่ งที่่�เปิิดแสดง เรย์์ได้้ไป เข้้าชมสี่�ร่ อบ เขาพููดตลกๆ กัับนัักบััญชีีคนอื่�่นๆ ว่่า ถ้้าเขาไปเข้้าชม ทุุกรอบครบสิิบสี่�่รอบ เขาก็ย็ ังั ไม่ร่ ู้้�ว่่าละครเรื่�อ่ งนี้้เ� ป็น็ เรื่อ่� งเกี่ย่� วกับั อะไร เพราะเขาเป็็นคนทึ่�่มขนาดนั้้�นเลยจริิงๆ เมื่อ�่ ช่ว่ งเวลาสองอาทิติ ย์น์ั้้น� สิ้น� สุดุ ลง แพมก็ไ็ ด้เ้ ดินิ ออกจากชีีวิติ เขาไป เรย์ก์ ลับั มาถึึงบ้า้ นหลังั จากที่เ�่ ลิกิ งานดึึกและพบซองจดหมาย อ้้วนๆ ซองหนึ่่�งที่่�จ่่าหน้้าซองถึึงเขา วางอยู่่�บนโต๊๊ะในห้้องครััว จดหมายยาวเหยีียดอธิบิ ายว่า่ มันั ไม่ไ่ ด้เ้ กี่ย่� วกับั เขา แต่ม่ ันั เกี่ย่� วกับั เธอ สองเดืือนสุดุ ท้า้ ยของการทดสอบบท การซ้้อมละครและการแสดง ทำให้แ้ พมตื่น�่ ขึ้น� จากฝันั อันั น่า่ เบื่อ่� ที่ไ่� ม่จ่ บไม่ส่ิ้น� สุดุ ท้า้ ยแล้ว้ เธอก็ร็ู้�้ว่า อะไรคืือสิ่ง� ที่่เ� ธอต้อ้ งทำเพื่�อ่ ชีีวิติ ของเธอ เธอต้้องแสดง สิ่�งสำคััญที่่�เรย์์ต้้องทำความเข้้าใจคืือ เรื่่�องนี้้�ไม่่ใช่่ความผิิด ของใคร ชีีวิิตแต่่งงานของพวกเขาได้้ถููกลิิขิิตไว้้ตั้ �งแต่่แรกแล้้ว เพราะมัันเชื่่�อมโยงธรรมชาติิของทั้้�งสองสิ่ �งที่่�ไม่่เข้้ากัันไว้้ด้้วยกัันคืือ 2 อิคิ วััส : บทละครที่�่เขีียนขึ้�นโดย เชฟเฟอร์์ ปีีเตอร์์ เลเวน ชาวอังั กฤษ เป็น็ ละครที่่�เกี่ย่� วกัับศีีลธรรม คนป่่วย ทางจิติ เพศสภาพ ชนชั้�น โดยใช้้สััญลักั ษณ์์ทั้้�งม้้าและมนุุษย์์ เรีียงร้อ้ ยเข้้าไว้ด้ ้้วยกััน • 102 •

เรย์ ที่�่เกี่�่ยวกัับการใช้้ได้้จริิง และที่่�เกี่�่ยวกัับความงาม ถ้้าเพีียงเก็็บกด ธ ร ร ม ช า ติิ ข อ ง เ ธ อ ไ ว้้ แ ล ะ ปฏิิ เ ส ธ ค ว า ม เ ป็็ น ตัั ว ต น ที่�่ แ ท้้ จ ริิ ง ชีีวิิตแต่่งงานนี้้�ก็็จะคงอยู่�ต่่อไป เธอไม่่ได้้ตำหนิิเรย์์ว่่าความสััมพัันธ์์ แบบนี้้�ได้้หล่่อเลี้�ยงเขาไว้้ ในขณะที่�่มัันทำให้้เธอห่่อเหี่่�ยวโรยรา เหมืือนกับั ต้น้ ไม้ท้ ี่ไ่� ม่ส่ ามารถรับั น้้ำและแสงได้อ้ ีีกต่อ่ ไป ไม่ม่ ีีประโยชน์์ อะไรที่�่จะมาหาว่่าใครถููกใครผิิด แต่่ตอนนี้้�พวกเขาจำต้้องเดิิน แยกทางกันั สิ่่ง� ที่�่โหดร้้ายที่่ส� ุุดที่�เ่ ขาสามารถทำได้้คืือพยายามไม่ใ่ ห้้ เธอทำ “ตามความฝัันของเธอ” มีีอะไรอีีกมากมายอยู่�ในจดหมาย ฉบัับนั้้�น เกี่่�ยวข้้องกัับสิ่่�งสำคััญที่�่เรย์์จะต้้องทำเป็็นพิิเศษ แพมได้้ ถอนเงิินครึ่�่งหนึ่่�งออกจากบััญชีีที่่�พวกเขาเปิิดไว้้ร่่วมกัันและแนะนำ ว่่าเรย์์ควรจะขายบ้า้ นหลังั นี้้�ให้้เร็็วที่ส�่ ุดุ เพื่�่อจะได้้นำเงิินมาแบ่่งกััน เธอไม่่สามารถมาพบกับั เขาได้้แต่่เขาต้้องสัญั ญาว่่าจะดููแลตัวั เอง เรย์์รัับมืือกัับเรื่�่องนี้้�ได้้ไม่่ดีี แต่่เขาก็็รัับมืือมัันอย่่างเงี ยบๆ ตามนิสิ ัยั ของเขา ตอนที่อ�่ ยู่�คนเดีียว บางครั้ง� เขาก็ค็ ลุ้�มคลั่ง� คิดิ ฟุ้�งซ่า่ น พยายามหาทางออก แต่ท่ ุกุ ครั้ง� สายตาของเขาก็จ็ ะกลับั มามองที่ผ�่ นังั กำแพงอันั ว่า่ งเปล่า่ ตอนที่เ่� ขากำลังั พินิ ิจิ พิจิ ารณารููปร่า่ งของเสา หรืือ อ่า่ นหนังั สืือพิมิ พ์ ์ หรืือทำอาหารให้ต้ ัวั เองกินิ อยู่�ในห้อ้ งอะพาร์ต์ เมนต์์ • 103 •

เรย์ สำหรัับคนโสดที่เ�่ ขาเช่า่ อยู่่�หลัังจากขายบ้้านไป ผนัังกำแพงก็็มักั จะ ปรากฏอยู่่�ตรงหน้้า บังั คับั ให้้เขาดููความว่่างเปล่่าของมันั ดวงหน้้า ของเรย์์ซููบลงและซีีดเผืือดจากการพยายามที่�่จะหมุุนคออย่่าง ไร้้ประโยชน์์เพื่่�อจะได้้มองออกไปข้้างนอกและหลัังกำแพง เพื่�่อมองหาที่�่ที่�่แพมไป ในเวลาต่่อมา ความล้้มเหลวนี้้�ทำให้้เขา เฉยชาและลบรอยไร้เ้ ดีียงสาออกไปจากใบหน้า้ ของเขา ไม่ม่ ีีใครรู้�้ว่าภรรยาได้ท้ิ้้ง� เขาไป ถึึงแม้เ้ รย์จ์ ะมีีเพื่อ่� น เรย์ก์ ็ไ็ ม่รู่้�้ว่า จะพููดอะไรกัับเขา เพราะเขาไม่่อยากจะเชื่่�อเลยว่่าเรื่�่องนี้้�เกิิดขึ้�น กัับเขา แพมจะกลัับมาหาเขา ผู้้�คนในออฟฟิิศรู้้�ดีีว่่าอะไรเกิิดขึ้�น กับั เขา เพราะเขาน้้ำหนัักลดลง และทำงานผิิดพลาดในเรื่่�องที่่�ไม่ม่ ีี ใครเชื่่อ� ว่่า คนอย่า่ งเรย์์ แม็็ททิวิ ส์์ จะทำผิิดได้ ้ สุุดท้้ายพวกเขา สังั เกตเห็น็ สีีหน้้าที่เ่� ปลี่ย่� นแปลงไปอย่่างน่า่ หลอกหลอนของเรย์์ เมื่�่อทุุกสิ่�งมาถึึงจุุดที่�่แย่่ที่�่สุุด เรย์์ก็็เหมืือนจะได้้ยิินเสีียงแพม จากห้้องครััวในเช้้าวัันหนึ่�่งขณะที่�่เขากำลัังโกนหนวดอยู่่� มัันเป็็น เวลาหลายเดืือนแล้ว้ หลังั จากที่เ่� ขาได้เ้ ห็น็ หรืือได้ข้ ่า่ วคราวเกี่ย่� วกับั เธอ เสีียงของเธอทำให้เ้ ขารู้�้สึกสั่�นเทาอย่่างรุุนแรง จนเขาต้อ้ งวางเครื่่�อง โกนหนวดลงเพื่อ่� ที่จ่� ะไม่ใ่ ห้ม้ ันั บาดผิวิ ของเขา จากนั้้น� เขาก็เ็ ริ่ม� รู้�้ ตัวั ว่า่ • 104 •

เรย์ อะไรคืืออะไร แพมไม่ไ่ ด้ก้ ลัับมาหาเขาหรอก เธอกำลัังให้้สัมั ภาษณ์์ ในรายการวิิทยุุภาคเช้้าของสถานีีวิทิ ยุทุ ้้องถิ่น� CBC รายการหนึ่่�งอยู่� ต่่างหาก เรย์์ยืืนแน่่นิ่่�ง เขาตั้�งใจฟัังเสีียงที่�่ประกอบอยู่�ในเนื้้�อเสีียง ของภรรยาของเขา มันั มีีอะไรแปลกเกิดิ ขึ้น� เขาได้ย้ ินิ เสีียงดังั กระหึ่ม่� ของวงล้้อรถไฟที่่�วิ่ �งอย่่างรวดเร็็วอยู่่�บนรางที่�่บอบบาง ได้้ยิินเสีียง น้้ำแข็็งกระทบกัับขอบแก้้ว ได้้ยิินเสีียงพ่่อตะโกนบอกเรื่่�องตลกๆ ใส่เ่ ขาด้ว้ ยเสีียงดิบิ ๆ ได้ย้ ินิ เสีียงหัวั เราะของเด็ก็ ชายที่ไ�่ ม่ส่ ามารถเดา หรืือจินิ ตนาการได้ถ้ ึึงเขตแดนอัันโหดร้า้ ยที่่พ� ่อ่ ของเขาได้้ก้า้ วข้า้ มไป เพื่อ่� ที่จ่� ะพบตัวั เองที่ก่� ำลังั ยืืนอยู่�ที่ท�่ ี่พ่� ่อ่ ยืืนอยู่�ในคืืนนั้้น� บัดั นี้้เ� รย์ร์ู้แ�้ ล้ว้ ว่า่ เขากำลัังเดินิ ทางบนเส้้นทางเดีียวกับั พ่่ออย่่างสมบููรณ์์ เสีียงของแพมดังั แว่ว่ มาจากห้อ้ งอื่น่� เธอกำลังั พููดถึึงชายคนหนึ่ง่� ที่�่ชื่�่อ อิิบเซน หลายเดืือนที่่จ� ากกันั เสีียงของเธอได้้เปลี่่ย� นไป หรืือ เป็็นวิิธีีที่�่เขาได้้ยิินกัันแน่่ที่่�เปลี่่�ยนไป มัันออกมาจากความอ้้างว้้าง เสีียงของเธอดููแปลก ดููไม่จ่ ริงิ ใจ อะไรจะเหมืือนการแสดงได้ป้ านนั้้น� มัันทำให้้เรย์์รู้�้สึกว่่าเจ้้าของเสีียงนั้้�นอาจจะไม่่รู้�้ ว่่าสิ่�งที่�่อยู่�ในเสีียงนั้้�น ถููกรัับรู้้�ทั้ �งหมด มีีบางสิ่ �งบางอย่่างได้้ส่่งผ่่านไประหว่่างพ่่อของเขา • 105 •

เรย์ กับั เขา โดยมีีรถไฟของเล่่นของพี่่�ชายเป็็นสื่อ่� ซึ่่�งมัันมีีอะไรมากกว่า่ แค่ก่ ารแลกเปลี่�ย่ นเครื่อ�่ งดื่�่มและเศษสตางค์์ มันั อะไรนั้้�น คืือสิ่ง� ที่่� เขาต้อ้ งตััดสินิ ใจเอง เมื่่�อคิดิ มาถึึงตรงนี้้� เรย์์ก็ห็ ยิิบเครื่�่องโกนหนวดขึ้�นมา และเริ่�ม จััดท่่าเตรีียมจะโกนหนวดเพื่่�อจะได้้เผยให้้เห็็นใบหน้้าที่�่แท้้จริิง ของเขาเสีียทีี • 106 •

กาย แวนเดอรเ์ ฮกจ์ (Guy Vanderhaeghe) กายเกดิ ที่เมอื งเอสเตอร์เฮซี่ มณฑลซสั แคตเชวัน เม่อื ปี 2494 เขาเรียนด้านประวัติศาสตร์จากมหาวิทยาลัยซัสแคตเชวัน และดา้ นศกึ ษาศาสตรจ์ ากมหาวทิ ยาลยั เรจนิ า่ เปน็ นกั จดหมายเหตุ นักวิจยั และครูมัธยมปลาย ในชว่ งปี 2513-2522 กอ่ นจะผันตัว มาเปน็ นักเขยี นเตม็ เวลา หนงั สอื เรอ่ื งแรกของกาย คอื Man Descending ไดร้ บั การตีพมิ พ์ เมื่อปี 2525 และได้รับรางวัลวรรณกรรมของผู้สำ�เร็จราชการ และรางวลั Faber ในสหราชอาณาจกั ร หนงั สอื เล่มน้ียงั มเี ผยแพร่ ในฉบบั สหรฐั อเมรกิ าและฉบบั ภาษาดตั ชอ์ กี ดว้ ย My Present Age นิยายเล่มแรกของเขาในปี 2527 ได้รับการตีพิมพ์และเป็นที่รู้จัก ในสหราชอาณาจักร สหรฐั อเมรกิ า และมกี ารแปลเปน็ ภาษาดัตช์ ภาษาเดนิช ภาษานอร์วีเจียน และภาษาฟินนิช ในปี 2532 หนงั สอื นยิ ายของเขาเรอ่ื ง Homesick ไดร้ บั รางวลั หนงั สอื ชนะเลศิ ร่วมของเมืองโทรอนโต และได้รับการตีพิมพ์ในสหรัฐอเมริกา และเนเธอรแ์ ลนด ์ เรอ่ื งสน้ั ของกายยงั ปรากฏในหนงั สอื รวมเรอ่ื งสน้ั ในแคนาดา สหรฐั อเมรกิ า สหราชอาณาจกั ร ยุโรป และอเมริกาใต้ ผลงานนยิ ายของเขา ไดแ้ ก่ A Good Man, The Last Crossing, The Englishman’s Boy, My Present Age, Daddy Lenin and • 107 •

Other Stories และ Things as they are ? (Short stories book) ในบรรดารางวลั ท้ังหลาย กายได้รับรางวัลวรรณกรรมของ ผูส้ �ำ เรจ็ ราชการถึงสามคร้งั และรางวัลสำ�หรับผลงานรวมทั้งหมด ไดแ้ ก่ Pierre Elliott Trudeau Fellowship รางวลั Writers’ Trust Timothy Findley และ รางวลั วรรณกรรม Harbourfront เขาไดร้ บั เกยี รติยศมากมาย รวมทั้งเครอื่ งราชอิสรยิ าภรณแ์ หง่ แคนาดา กายยังมีผลงานบทละคร I Had A Job I Liked. Once. ซึ่งเริ่มแสดงครั้งแรกในปี 2534 และได้รับรางวัลสมาคมนักเขียน แคนาดาสำ�หรับละคร บทละครเรื่องที่สอง Dancock’s Dance เริ่มแสดงในปี 2538 กาย แวนเดอร์เฮกจ์ อาศัยอยู่ที่เมืองซัสคาทูน ที่ซึ่งเขาเป็น อาจารย์พเิ ศษสาขาภาษาองั กฤษให้กบั วิทยาลยั S.T.M. เกศณี ไทยสนธิ (Gassanee Thaisonthi) นกั เขียน นักแปล ล่ามฉับพลัน คอลมั นน์ ิสต์ และนักเดินทาง ทอ่ งโลก มีผลงานตีพมิ พร์ วมเลม่ ทง้ั นวนยิ าย เรอ่ื งสน้ั และสารคดี มาแลว้ ทง้ั สน้ิ 10 เลม่ การทอ่ งเที่ยวในหลายประเทศเปน็ แรงผลกั ดนั ที่ส่งผลให้กับงานเขียนของเธอ และทีรามิสุคือบาปที่เธอห้ามใจ ไม่เคยได้เลย • 108 •



ร เรอื แคนู แปลจาก Canoe เรื่อง : เจน เออรค์ ารต์ แปล : ธัญพิสิษฐ์ วาณชิ ยเศรษฐกุล Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 110 •

เรือแคนู ฉัันเพิ่่�งอายุุได้้เก้้าปีีตอนที่่�ได้้รัับเหรีียญตราสััญลัักษณ์์ นัักพายเรืือแคนููระดัับกลาง เป็น็ เครื่่อ� งหมายรับั รองว่่าฉันั สามารถ ชี้ไ� ด้ท้ ุกุ ส่ว่ นของเรืือแคนููและบอกได้ว้ ่า่ แต่ล่ ะส่ว่ นมีีชื่อ�่ เรีียกอะไรบ้า้ ง รู้�้ วิิธีีลงฝีีพายในหลากหลายรููปแบบที่�่จำเป็็นในจัังหวะเร่่งความเร็็ว และควบคุุมทิิศทางเรืืออย่่างคล่่องแคล่่ว สามารถท่่องจำกฎ ความปลอดภัยั ในการใช้เ้ รืือแคนููทุกุ ข้อ้ (ห้า้ มยืืนขณะอยู่�ในเรืือแคนูู โดยเด็็ดขาด!) เคยแบกเรืือไปทางบกเพื่�่อหาจุุดล่่องเรืือถััดไปที่่� ปลอดภััยกว่่า1 (มีีคนช่่วยเหลืือนะคะ) สามารถนำเรืือเข้้าจอดได้้ โดยเรืือไม่ค่ รููดหรืือชนท่า่ เทีียบ ฉันั ผ่า่ นประสบการณ์ล์ ่อ่ งเรืือคิดิ เป็น็ ระยะทางที่ย�่ าวไกลไม่ใ่ ช่น่ ้อ้ ย ได้เ้ รีียนรู้�้ ทุกุ แง่ท่ ุกุ มุมุ ของการล่อ่ งลำน้้ำ ด้ว้ ยเรืือแคนููจนทะลุุปรุโุ ปร่ง่ และเคยวาดภาพสีีน้้ำมัันอยู่�สองภาพ ขณะนั่่�งขััดสมาธิิอยู่ �ในท้้องเรืือแคนููโดยหลัังพิิงที่่�นั่่�งที่�่พาดตามขวาง ของลำเรืือซึ่่ง� ไม่่ค่่อยให้ค้ วามสบายสักั เท่า่ ไร และเคยตีีกรรเชีียงแซง ขึ้ �นนำฝููงเรืือแคนููขนาดย่่อมซึ่�่งมีีทั้้�งหมดห้้าลำได้้อย่่างสบายๆ ทีีเดีียวแหละ และพร้อ้ มกับั เด็ก็ อื่น่� ที่ม่� ีีอายุรุุ่�นราวคราวเดีียวกันั ภายใต้้ การดููแลของเด็ก็ อายุสุ ิิบสี่�่สองคน พวกเราเคยออกลุุย “โดยอิิสระ 1 ในบางช่ว่ งของสายน้้ำอาจเชี่ย่� วกรากหรืือมีีอุปุ สรรคอื่น่� ที่ท่� ำให้เ้ รืือผ่า่ นไม่ไ่ ด้้ ผู้�้ ล่อ่ งเรืือแคนููอาจจำเป็น็ ต้อ้ งยกเรืือขึ้น� จากน้้ำเพื่่�อขนย้า้ ยไปทางบกจนกระทั่่ง� พบจุดุ ถัดั ไปที่่�สามารถล่่องเรืือต่่อไปได้้อย่่างปลอดภัยั Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 111 •

เรือแคนู ไร้ผ้ ู้ใ�้ หญ่่ควบคุมุ ” เป็น็ เวลาถึึงสี่�ว่ ันั ฉัันใช้้ช่ว่ งเวลานั้้น� ล่่องเรืือแคนูู ตลอดทั้้�งวันั ไม่่มีีอะไรอย่า่ งอื่น�่ ประทังั ชีีวิิตเลยนอกจากถั่�วและขนม มาร์์ชแมลโลว์์ และนอนกลางที่่�โล่่งแจ้้ง (มีีอยู่�ครั้ง� หนึ่ง�่ ต้อ้ งหลบอยู่� ใต้้เรืือแคนููเพราะมีีพายุุฝนฟ้้าคะนองส่ง่ เสีียงคำรามก้้องอยู่�เบื้้�องบน สวรรค์โ์ น่น่ แน่่ะ) ทั้้ง� นี้้�เหตุุผลก็็เหมืือนกัับเด็ก็ ชาวแคนาดาคนอื่�่นๆ นั่่�นแหละ พ่อ่ แม่ส่ ่ง่ ฉัันไปเข้า้ ค่่ายภาคฤดููร้อ้ นทางเหนืือคราวนั้้�นเอง พ่่อฉัันนั่่�นแหละที่�่กำชัับให้้ฉัันต้้องไปเข้้าค่่ายให้้ได้้ พ่่อรััก สายน้้ำของแคนาดาอย่า่ งยิ่ง� รวมทั้้ง� ชื่่�นชอบภาพภููมิิประเทศรกร้้าง ที่่�อยู่�เลยลึึกเข้้าไปตลอดแนวชายฝั่ง� เมื่่�อครั้ง� ที่พ�่ ่่อยัังเป็็นหนุ่่�มน้้อย วัยั รุ่�น พ่่อเคยออกเรืือพร้้อมกับั เพื่�อ่ นคนหนึ่่ง� จากบ้า้ นในอ่่าวควิินทีี ล่่องไปตลอดทางน้้ำเทรนท์์-เซเวิิร์์นเป็็นระยะทางยาว 240 ไมล์์ จนทะลุุอ่่าวจอร์์เจีียนแล้้วตีีเรืือกลัับ ไม่่นานหลัังจากฤดููร้้อน ในตำนานครั้ �งนั้้�นสิ้ �นสุุดลง มีีวิิศวกรเหมืืองแร่่คนหนึ่�่งมาพููด ในที่�่ประชุุมไฮสกููลของพ่่อในเมืืองเทรนตััน มณฑลออนแทรีีโอ และนัับตั้้�งแต่่บััดนั้้�นเป็็นต้้นมาพ่่อรู้�อ้ ย่่างมั่ �นใจว่่าสิ่�งที่�่พ่่อต้้องการทำ ในชีีวิิตคืืออะไร พ่่อของพ่่อตายในช่่วงไข้้หวััดใหญ่่สเปนระบาดเมื่่�อปีี 1918 Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 112 •

เรือแคนู ทิ้้ง� ภรรยาและลููกเล็ก็ สี่่ค� นไว้้เบื้้อ� งหลังั ไม่ง่ ่่ายเลยที่่พ� ่่อจะเข้้าเรีียนที่่� โรงเรีียนการทำเหมืืองแร่่ของมหาวิิทยาลััยแห่่งโทรอนโต แต่่อาศััยการเข้้าทำงานในร้้านขายของชำในเมืือง กััดฟัันสู้้�อย่่าง มานะบากบั่่น� อดทนต่่อความขัดั สน (พ่อ่ ยังั ส่ง่ เงิินกลับั ไปจุนุ เจืือ ครอบครัวั โดยตลอด) ในที่ส่� ุดุ พ่อ่ ก็ท็ ำได้ส้ ำเร็จ็ ตามที่ต�่ั้ง� ใจ การเข้า้ เรีียน เป็น็ สิ่ง� สำคัญั อย่า่ งยิ่ง� ยวดสำหรับั พ่อ่ มันั คืือใบเบิกิ ทางให้พ้ ่อ่ สามารถ คืืนกลัับถิ่่�นทางเหนืือที่่�พ่่อตกหลุมุ รักั เมื่�อ่ ครั้ง� ได้ไ้ ปล่่องเรืือแคนููที่่น� ั่่�น ในครั้ �งหนึ่�่งเรืือแคนููเคยเป็็นพาหนะเพีียงอย่่างเดีียวที่่�ชนเผ่่า พื้้�นเมืืองดั้�งเดิิมของแคนาดาเคยรู้�้ จัักและยัังคงรู้้�จัักกัันดีีจนถึึง ทุกุ วันั นี้้ท� ี่ส่� ามารถพาคุณุ ไปถึึงท้อ้ งถิ่น� ในชนบทที่อ่� ยู่�โดดเดี่ย่� วห่า่ งไกล ในบางส่่วนของประเทศนี้้� เหตุผุ ลสำคััญที่�ท่ ำให้้เกิดิ การค้า้ ขนสัตั ว์์ และไม้ข้ึ้น� มาได้ก้ ็็เพราะมีีเรืือแคนููนี่แ่� หละ รวมทั้้ง� การได้้ชนพื้้น� เมืือง ดั้ �งเดิิมเป็็นผู้้�นำทางและสอนคนยุุโรปให้้รู้้�วิิธีีการสร้้างและพายเรืือ แคนูู ธุรุ กิจิ การทำเหมืืองแร่ก่ ็ไ็ ม่ไ่ ด้แ้ ตกต่า่ งจากกันั เลย มีีเรื่อ�่ งเล่า่ ขาน มากมายเกี่�่ยวกัับการค้้นพบสิินแร่่มีีค่่าด้้วยคนที่�่ล่่องเรืือแคนููและ บางครั้ง� ค้้นพบโดยคนที่�ต่ กจากเรืือแคนููลงน้้ำด้้วยซ้้ำไป การค้้นพบ สายแร่่ซึ่�่งนำไปสู่่�การจััดตั้ �งเหมืืองทองคำลิิตเติ้ �ลลองแลคและเป็็น สาเหตุใุ ห้ฉ้ ันั ได้ม้ าเกิดิ ที่เ�่ ขตสังั ฆมณฑลมููสโซนีีคืือกรณีีที่ฉ�่ ันั อยากจะ Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 113 •

เรือแคนู ยกมาเล่่าให้้ฟัังเป็็นตััวอย่่างเกี่่�ยวกัับเรื่�่องนี้้� พ่่อฉัันบอกว่่าผู้้�สำรวจ แหล่่งแร่่ที่�่ชื่�่อทอม จอห์์นสัันอารามตื่�่นเต้้นดีีใจเมื่่�อมองเห็็นสิ่�งที่�่น่่า จะเป็น็ สายแร่ท่ องคำใต้น้ ้้ำแห่ง่ ทะเลสาบคีีโนกามิซิ ิสิ เขาถึึงกับั ละเมิดิ กฎความปลอดภััยผลุุนผลัันลุุกขึ้ �นจนทำให้้เขาพลััดตกจากเรืือแคนูู เมื่อ�่ เขาโผล่ข่ึ้น� มาที่่�ผิิวน้้ำอีีกครั้�ง เขาบอกกัับคนที่�่มากับั เขาชื่�่อ โทนี่่� อ๊๊อกเลนด์์ ผู้�้มีอาชีีพดักั สัตั ว์ซ์ ึ่ง�่ กำลังั ตกใจจนใบ้ก้ ิินอยู่�ที่�ท่ ้า้ ยเรืือว่า่ สายแร่เ่ ห็็นชััดขึ้น� เรื่อ�่ ยๆ เมื่่�อยิ่�งดำลึึกลงไปกว่่าเดิมิ เหมืืองแห่่งนี้้� เมื่�่อสร้า้ งเสร็จ็ แล้ว้ ก็็ทำงานใต้้น้้ำในทะเลสาบเป็น็ ส่ว่ นใหญ่่ ปิแิ อร์ ์ อิลิ เลีียต ทรููโด ผู้�้ มีีกิิริิยาดีีมากและมีีปััญญาหลักั แหลม เป็็นนายกรััฐมนตรีีคนที่่� 15 ของแคนาดา หากเขาจะเลืือกภาพถ่า่ ย สัักใบเพื่อ�่ ทำหน้้าปกหนังั สืืออัตั ชีีวประวัตั ิิของตััวเขา คงจะเป็น็ ภาพ ตััวเขาเองที่�่สวมแจ็็กเกตหนัังกวางกำลัังพายเรืือแคนูู เขาก็็เหมืือน พ่อ่ ฉันั แหละค่ะ่ เขารู้�้สึกเป็น็ ตัวั ของตัวั เองมากที่ส่� ุดุ ก็ต็ ่อ่ เมื่อ่� ได้อ้ อกไป ใช้้ชีีวิิตในที่�่โล่่งกว้้างใหญ่่อย่่างเช่่นเวลาไปเที่�่ยวล่่องแม่่น้้ำและ ทะเลสาบทางตอนเหนืือ ทรููโดหลงใหลการล่่องเรืือแคนููไม่่ใช่่เพีียงเพราะสถานที่่� ที่�เ่ รืือแคนููพาไปเยืือนน่่าดึึงดููดเพีียงเท่า่ นั้้น� แต่ย่ ัังเป็น็ เพราะการล่่อง Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 114 •

เรือแคนู เรืือแคนููสามารถช่ว่ ยให้เ้ กิดิ การเปลี่ย่� นแปลงทางจิติ วิทิ ยา2 อีีกต่า่ งหาก ตามที่�ต่ ัวั เขาเองได้้เขีียนไว้ใ้ น “ความเหนื่�่อยล้้าและความอิ่�มเอิิบใจ: ผู้้�บำเพ็็ญพรตในเรืือแคนูู” ซึ่�่งเป็็นความเรีียงที่�่เขาเขีียนไว้้ เมื่่�ออายุุได้้ยี่่ส� ิบิ ห้า้ ปีวี ่่า การเดิินทางในลักั ษณะนี้้ส� ามารถก่่อให้เ้ กิดิ การเปลี่่�ยนแปลงบางสิ่�งบางอย่่างและ “ช่่วยชำระจิิตใจคุุณได้้ อย่่างรวดเร็็วและไม่่อาจหลีีกเลี่�่ยงได้้ยิ่ �งกว่่ากิิจกรรมอย่่างอื่่�น… เพราะในการเดิินทางนี้้�คุุณได้้วางเงื่�อนไขประการหนึ่่�งกัับตััวคุุณเอง เป็็นสิ่�งที่�่คุุณต้้องรัับผิิดชอบคืือ จงปลดเปลื้้�องพัันธนาการทางโลก ทุุกอย่่างเพื่�่อกลับั คืืนสู่�ธรรมชาติิ” ฉันั จำเรื่�่องของตัวั เองเมื่�่ออายุุเก้า้ ปีีได้้ เมื่อ่� ครั้�งที่ไ่� ปออกค่่าย บนเกาะแห่่งหนึ่�่งที่่�เต็็มไปด้้วยหิินผาตั้ �งอยู่ �ในกลางทะเลสาบที่�่เต็็ม ไปด้้วยระลอกคลื่�่นสาดซััด ฉัันขดตััวอยู่�ใต้้เรืือแคนููในถุุงนอนที่่� เปีียกแฉะมากขึ้�นทุุกทีี ในขณะที่่�เสีียงฟ้้าร้้องคำรามคล้้ายกัับว่่า มีีใครกำลัังหกคะเมนตีีลัังกาอยู่่�บนท้้องฟ้้า และฉัันจดจำทุุกสิ่�ง ทุกุ อย่่างของเช้า้ วันั รุ่�งขึ้�นได้้เช่่นกััน ไม่่ว่า่ จะเป็น็ เรื่�่องที่่�ปรึึกษาวัยั รุ่�น 2 เปลี่่�ยนแปลงอย่่างเป็็นนััยสำคััญทางความคิิดและรููปแบบพฤติิกรรมของบุุคคล ซึ่�่งต้้องอาศััยการเปลี่�่ยนแปลง อย่า่ งเป็น็ นััยสำคัญั ในรููปแบบทางความคิิดและค่่านิยิ มของบุคุ คล ในทางจิติ วิเิ คราะห์ก์ ารเปลี่ย่� นแปลงดังั กล่่าว ช่่วยให้ส้ ามารถค้น้ พบความคิิดและแรงปรารถนาที่่�ซ่อ่ นเร้้นให้ป้ รากฏเด่่นชััดสู่่�จิติ สำนึึก Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 115 •

เรือแคนู ทั้้�งสองคนกำลัังคุุยกะหนุุงกะหนิิงกัับแฟนหนุ่่�มของพวกเธออยู่ � ข้้างกองไฟ ขนมปัังเปีียกชื้�นซึ่่�งกลายเป็็นขนมปัังปิ้้�งแสนอร่่อยใน บรรยากาศสดชื่่น� หลังั ฝนฉ่่ำ และที่ส่� นุกุ สนานเพลิดิ เพลิินไม่่แพ้้กััน คืือที่�่นั่่�นขาดความสะดวกสบายแบบคนเมืืองที่�่จััดการโดยผู้�้ใหญ่่ อย่า่ งสิ้�นเชิิง เมื่�่อกลัับมาสู่ �ความสะดวกสบายแบบคนเมืืองอีีกครั้ �งหนึ่�่ง ในค่่ำคืืนฤดููหนาวอัันยาวนานเมื่่�อเสีียงรถกวาดหิิมะปลุุกฉัันให้้รู้�้สึ ก ตััวตื่�่น ฉัันนึึกถึึงภาพของคลื่่�นลููกน้้อยที่�่ด้้านข้้างของเรืือแคนููใน ฤดููร้้อน ภาพของไม้้พายสีีทองเข้้มในช่่วงที่่�จ้้วงลงไปใต้้ผิิวน้้ำเข้้าสู่� ความทรงจำของฉััน และฉัันจำได้้ว่่าฉัันสามารถเปลี่่�ยนทิิศทางได้้ อย่่างสมบููรณ์์เพีียงด้้วยการหมุุนข้้อมืือของฉัันแค่่นั้้�นเอง ภาพใน ห้้วงคิิดคำนึึงเช่่นนี้้�ช่่างแปลกแยกและมหััศจรรย์์เสีียนี่่�กระไรใน ฤดููกาลปััจจุุบันั ที่่�มีีแต่ก่ ฎเกณฑ์ ์ ตารางเวลา และการอยู่�ในโอวาท Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 116 •

เจน เออร์คารต์ (Jane Urquhart) เจนเกดิ ที่เมอื งลติ เตล้ิ ลองแลค มณฑลออนแทรโี อ และเตบิ โตที่ นอรท์ ธัมเบอรแ์ ลนด์ เคาน์ตี้ และเมืองโทรอนโต เธอเขียนนิยาย ที่เป็นที่ร้จู ักในระดบั นานาชาติ 7 เล่ม ได้แก่ • The Whirlpool ซึ่งได้รบั รางวลั Le prix du meilleur livre étranger (รางวัลหนังสือต่างประเทศยอดยอดเยี่ยมของ ประเทศฝรั่งเศส) • Changing Heaven • Away ชนะเลศิ รางวลั Trillium Award และเขา้ รอบสดุ ทา้ ย รางวลั วรรณกรรม IMPAC Dublin • The Underpainter ชนะเลศิ รางวัล Governor General และเขา้ รอบสดุ ทา้ ยของ Rogers Communications Writers’ Trust ส�ำ หรับวรรณกรรมและได้รบั คัดเลอื กเข้ารอบ long list ส�ำ หรับ รางวลั the Orange ในประเทศองั กฤษ • The Stone Carvers ไดเ้ ขา้ รอบสดุ ทา้ ยรางวลั The Giller และรางวลั Governor General และได้รับคดั เลอื กเข้ารอบ long list สำ�หรบั รางวลั Booker • 117 •

• A Map of Glass เข้ารอบสดุ ท้ายรางวัลหนังสือยอดเยย่ี ม สำ�หรบั นักเขียนเครือจกั รภพ • Sanctuary Line เธอยังเป็นนักเขียนรวมเรื่องสั้นและรวมบทกวี ผลงานของเธอ ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศมากมาย เจนได้รับรางวัล มาเรียน เองเกล รางวัลวรรณกรรม Harbourfront และรางวลั Chevalier dans l’Ordre des Arts et des Lettres ของ ประเทศฝร่ังเศส รวมท้ังเครอื่ งราชอิสริยาภรณ์แห่งแคนาดา เจนไดร้ บั ปรญิ ญาดษุ ฎกี ติ ตมิ ศกั ด์ิ 10 ปรญิ ญาจากมหาวทิ ยาลยั ในประเทศแคนาดา เธอมกี จิ กรรมอา่ นหนงั สอื และบรรยายมากมาย ในประเทศแคนาดา อังกฤษ สหรัฐอเมริกา และออสเตรเลีย ในปี 2550 เธอเป็นบรรณาธกิ ารหนงั สอื รวมเรอ่ื งส้นั ของแคนาดา ใหก้ ับสำ�นักพิมพเ์ พนกวิน และในปี 2552 เธอได้จัดพิมพป์ ระวตั ิ ของลูซี่ โมด มอนตโ์ กเมอรี่ ใหก้ บั ชดุ หนงั สอื “คนแคนาดาที่โดดเดน่ ” ของสำ�นักพมิ พเ์ พนกวิน เจน เออรค์ ารต์ อาศยั อยทู่ ี่นอรท์ ธมั เบอรแ์ ลนด์ มณฑลออนแทรโี อ ประเทศแคนาดา และประเทศไอร์แลนดใ์ นบางคร้ัง • 118 •

ธัญั พิสิ ิษิ ฐ์์ วาณิชิ ยเศรษฐกุลุ (Thanbhisidh Wanichsetakul) ผลงานที่�่ตีีพิิมพ์์แล้้วได้้แก่่ อาญาจารชน แปลจาก Strangers On The Bridge ของเจมส์์ บีี. โดโนแวน โดยร่่วมทีีมแปลของสำนักั พิมิ พ์์แพรว เดืือนตุุลาคม 2558 และเรื่่�องสั้�นหลักั 2 เรื่อ�่ งในหนัังสืือ รวมเรื่�่องสั้�น การมาเยืือนของนายแพทย์์ แปลจาก A Doctor’s Visit ของอัันตอน เชคอฟ (Anton Chekhov) ในโครงการแปล เรื่อ�่ งสั้น� โมเดิริ ์น์ คลาสสิกิ ประจำปีี พ.ศ.2560 โดยสำนักั พิมิ พ์ก์ ำมะหยี่่� ปััจจุุบัันกำลัังแปลชุุดนิิยายแฟนตาซีี เจ้้าชายแห่่งรััตติิกาล ของ ณ. นิิรนาม จำนวน 4 เล่ม่ จากฉบับั ภาษาไทยเป็น็ ภาษาอังั กฤษ ได้แ้ ก่่ ตำนานรัักกุหุ ลาบสีีน้้ำเงิินแห่ง่ อาลันั ดููร์์อินิ โดยสำนัักพิิมพ์์ อนัันตา บััลลัังก์์ที่่�ว่่างเปล่่า โดยสำนัักพิิมพ์์อามีีเดีียเวิิลด์์, เฟอร์ด์ าลัังกููร์ต์ ำนานผู้จ�้ าริิกแห่ง่ พงไพร โดยสำนัักพิิมพ์์แอ๊๊คคิิวเรท เพรส (เทวััญ ฉวางวงศานุุกููล) และบทกวีีธุุลีีดาว ซึ่่�งอยู่�ระหว่่าง การเขีียนโดย ณ. นิิรนาม • 119 •

เรย์ • 120 •

พ พลว้ิ คมมดี กรดี น�ำ้ แขง็ แปลจาก Skates เรอ่ื ง : เจน เออรค์ ารต์ แปล : กรวัลล์ิ Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 121 •

พลิ้วคมมีดกรีดน้ำ�แข็ง เราบางคนค่่อนข้้างโชคดีีที่่�อาศััยอยู่ �ใกล้้แหล่่งน้้ำซึ่่�งอาจใช้้ เล่่นสเกตในฤดููหนาวได้้ และคลองริิโดในกรุุงออตตาวาก็็เป็็นหนึ่่�ง ในนั้้�น ในช่่วงเช้้ากลางฤดููหนาวมัันจะกลายสภาพเป็็นทางหลวง สายน้้ำแข็ง็ ซึ่ง�่ ไม่แ่ ปลกที่จ่� ะเห็น็ นักั ธุรุ กิจิ ข้า้ ราชการ ครูู บรรณารักั ษ์์ นักั การเมืือง และเจ้้าหน้า้ ที่่�ตำรวจในเครื่่�องแบบต่า่ งก็็พลิ้�วสเกตไป ทำงานกััน แหล่่งน้้ำอีีกแห่ง่ คืือสระน้้ำเวลสเลย์์ในหมู่่�บ้้านเวลสเลย์์ รัฐั ออนแทรีีโอ ที่่�เราสามารถเล่น่ สเกตในสระนั้้�นได้้ทั้้ง� ใต้แ้ สงตะวััน และจันั ทรา และยังั สามารถใช้เ้ ป็น็ เส้น้ ทางสัญั จรไปไหนต่อ่ ไหนไกลๆ ได้้ด้้วย สระน้้ำนั้้�นเกิิดจากการสร้้างฝายกั้�นลำธารหรืือแม่่น้้ำ ซึ่่�งหลัังจากเพลิิดเพลิินกัับสระน้้ำแล้้ว คุุณยัังสามารถเล่่นสเกต ทวนน้้ำเข้้าไปในหนทางอัันลึึกลัับได้้ขณะลำห้้วยอัันเย็็นเยีียบ จนกลายเป็็นน้้ำแข็็งที่่�อยู่ �ใต้้คมมีีดของรองเท้้าสเกตคุุณเริ่ �มบางลง พฤกษ์์พัันธุ์์�หนาแน่่นขึ้�น มีีสิ่่�งที่่�น่่าสนใจมากขึ้�น แสงอาทิิตย์์หรืือ แสงจัันทร์์ที่�่ส่่องผ่่านกิ่ �งก้้านของแมกไม้้ก็็ทำให้้สิ่ �งที่�่เห็็นนั้้�นเปลี่่�ยน รููปแบบไป จนรู้้�สึ กอยู่�เรื่�่อยว่่ากำลัังไถลร่่อนไปสู่่�สภาวะอื่่�น ละทิ้้�ง ความธรรมดาไว้เ้ บื้้อ� งหลััง แน่่นอนว่่าสเกตนั้้�นยัังมีีด้้านอื่่�นๆ ให้้เห็น็ อีีกมากมาย อาทิิ กีีฬาฮอกกี้� และความตื่น่� เต้น้ ที่เ�่ กิดิ ขึ้�นรายรอบถ้ว้ ยสแตนลีีย์ค์ ัพั ของ Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 122 •

พลิ้วคมมีดกรีดน้ำ�แข็ง นัักฮอกกี้ �ชาย กัับถ้้วยคลาร์์กสัันคััพที่�่แสนจะยอดเยี่่�ยมสำหรัับ นัักฮอกกี้�หญิิง นอกจากนี้้� ยัังมีีเรื่่�องราวของนัักสเกตลีีลาผู้้�เปี่่�ยม พรสวรรค์์ กัับความรุ่�งโรจน์์ในการแข่่งขัันกีีฬาโอลิิมปิิก รวมถึึง ความทรงจำเกี่ย�่ วกับั การโฆษณาสินิ ค้า้ ที่ไ�่ ม่ท่ิ้้ง� เสน่ห่ ์ข์ องคณะการแสดง บนสเกตน้้ำแข็ง็ ‘ไอซ์์ คาเพดส์์’ ด้ว้ ย แต่ก่ ารเป็น็ นัักสเกตบนโลก ที่�่รายล้้อมไปด้้วยทุ่ �งนาหรืือป่่าไม้้ ก็็เป็็นประสบการณ์์ที่�่น่่าลิ้ �มลอง เช่่นกันั มัันจะมีีเสีียงเฉพาะที่่ช� ััดเจนไม่่ผิดิ เพี้้�ยน และบางครั้�งคุุณก็็ จะได้้ยิินเสีียงสะท้้อนก้้องกัังวานของใบมีีดที่�่กรีีดอยู่่�บนน้้ำแข็็ง มีีความขาวโพลนของโลกที่ค่� ลี่ค�่ ลายสองข้า้ งทางริมิ ห้ว้ ย และบางครั้ง� ก็็ยัังมีีผลึึกน้้ำใสแจ๋๋วราวคริิสตััลส่่องแสงระยิิบระยัับอยู่ �ในอากาศที่�่ แสงแดดส่่องประกาย ทั้้ง� ยังั ได้ส้ ัมั ผัสั ความรู้�ค้ วามเข้า้ ใจในของเหลว ที่�่ทะมึึนมืืดอยู่ �ภายใต้้แผ่่นน้้ำแข็็งที่�่วััชพืืชบางชนิิดอาศััยอยู่ �ในห้้วง ฤดููหนาว และหมู่่�ปลาซึึมเซา หากคุุณอาศััยอยู่่�ริิมสระน้้ำเวลสเลย์์อย่่างที่่�ฉัันอยู่ �มาเกืือบ สองทศวรรษ บางครั้ง� เพีียงคุณุ จ่อ่ มตััวนอนอ่่านหนังั สืืออยู่่�บนเตีียง ในค่่ำคืืนแห่่งฤดููหนาว คุุณก็็จะได้้ยิินเสีียงหััวเราะแผ่่วเบาลอยมา จากผืืนน้้ำแข็ง็ และเมื่อ่� เปิดิ ม่า่ นออก คุณุ จะเห็น็ เด็ก็ สาวสองสามคน ที่�่ถัักผมเปีีย สวมแจ็็กเกตผ้้าขนสััตว์์และกระโปรงยาวลายตาราง Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 123 •

พลิ้วคมมีดกรีดน้ำ�แข็ง กำลัังพลิ้�วสเกตอยู่่�บนน้้ำแข็็งอย่่างน่่าอััศจรรย์์ พวกเธอสอดแขน ประสานรับั กันั เป็น็ คู่�ๆ และเคลื่อ�่ นที่�่ไปรอบสระ รอบแล้ว้ รอบเล่่า พููดคุุยและหััวเราะกัันเบาๆ เด็็กสาวเหล่่านี้้�เป็็นชาวกลุ่�มเมโนไนต์์ ผู้้�เคร่่งครััดของชุุมชนโบราณที่�่นัับถืือนิิกายโปรเตสแตนต์์ มีีชีีวิิต เรีียบง่่าย และชอบความเป็็นส่่วนตััวที่�่ออกจะดููทึึมเทาหน่่อยๆ พวกเธอมาที่�่หมู่่�บ้้านน้้ำแข็็งนานแล้้ว บางครั้ �งขี่่�ม้้าหรืือไม่่ก็็ ขัับรถม้้าเข้้ามา โดยมากจะมาในคืืนวัันเสาร์์ พวกเธอล้้วนงดงาม มีีความลึึกลัับท่่ามกลางความสุุขุุมและความสุุขที่่�สััมผััสได้้ นัับเป็็นเกีียรติิอย่่างยิ่�งที่่�ได้้เห็็นพวกเธอเช่่นนี้้� เป็็นเครื่่�องแสดงให้้ เห็็นถึึงอดีีตที่�่ยัังคงปรากฏอยู่ �ในปััจจุุบัันได้้อย่่างเต็็มเปี่่�ยม ทั้้�งยััง ใกล้้ชิิดเสีียจนมองเห็็นลมหายใจของพวกเธอล่่องลอยอยู่ �ในอากาศ ของค่่ำคืืนอัันหนาวเหน็็บ ผ้้าโปร่่งสีีขาวที่�่คลุุมหน้้าพวกเธออยู่ �นั้ �น ฉาบไล้้ไปด้้วยแสงจัันทร์์ที่่�สาดส่่องมา และรองเท้้าสเกตสีีเข้้มของ พวกเธอก็ไ็ ด้ท้ ิ้้ง� ร่อ่ งรอยอันั แสนสง่า่ งามไว้ใ้ ห้ค้ ุณุ ได้ย้ ลยามเดินิ ออกไป ดููในเช้้าตะวัันรุ่�งหลังั พวกเธอจากไป Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 124 •

เจน เออร์คารต์ (Jane Urquhart) เจนเกดิ ที่เมอื งลติ เตล้ิ ลองแลค มณฑลออนแทรโี อ และเตบิ โตที่ นอรท์ ธัมเบอรแ์ ลนด์ เคาน์ตี้ และเมืองโทรอนโต เธอเขียนนิยาย ที่เป็นที่ร้จู ักในระดบั นานาชาติ 7 เล่ม ได้แก่ • The Whirlpool ซึ่งได้รบั รางวลั Le prix du meilleur livre étranger (รางวัลหนังสือต่างประเทศยอดยอดเยี่ยมของ ประเทศฝรั่งเศส) • Changing Heaven • Away ชนะเลศิ รางวลั Trillium Award และเขา้ รอบสดุ ทา้ ย รางวลั วรรณกรรม IMPAC Dublin • The Underpainter ชนะเลศิ รางวัล Governor General และเขา้ รอบสดุ ทา้ ยของ Rogers Communications Writers’ Trust ส�ำ หรับวรรณกรรมและได้รบั คัดเลอื กเข้ารอบ long list ส�ำ หรับ รางวลั the Orange ในประเทศองั กฤษ • The Stone Carvers ไดเ้ ขา้ รอบสดุ ทา้ ยรางวลั The Giller และรางวลั Governor General และได้รับคดั เลอื กเข้ารอบ long list สำ�หรบั รางวลั Booker • 125 •

• A Map of Glass เข้ารอบสดุ ท้ายรางวัลหนังสือยอดเยย่ี ม สำ�หรบั นักเขียนเครือจกั รภพ • Sanctuary Line เธอยังเป็นนักเขียนรวมเรื่องสั้นและรวมบทกวี ผลงานของเธอ ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศมากมาย เจนได้รับรางวัล มาเรียน เองเกล รางวัลวรรณกรรม Harbourfront และรางวลั Chevalier dans l’Ordre des Arts et des Lettres ของ ประเทศฝร่ังเศส รวมท้ังเครอื่ งราชอิสริยาภรณ์แห่งแคนาดา เจนไดร้ บั ปรญิ ญาดษุ ฎกี ติ ตมิ ศกั ด์ิ 10 ปรญิ ญาจากมหาวทิ ยาลยั ในประเทศแคนาดา เธอมกี จิ กรรมอา่ นหนงั สอื และบรรยายมากมาย ในประเทศแคนาดา อังกฤษ สหรัฐอเมริกา และออสเตรเลีย ในปี 2550 เธอเป็นบรรณาธกิ ารหนงั สอื รวมเรอ่ื งส้นั ของแคนาดา ใหก้ ับสำ�นักพิมพเ์ พนกวิน และในปี 2552 เธอได้จัดพิมพป์ ระวตั ิ ของลูซี่ โมด มอนตโ์ กเมอรี่ ใหก้ บั ชดุ หนงั สอื “คนแคนาดาที่โดดเดน่ ” ของสำ�นักพมิ พเ์ พนกวิน เจน เออรค์ ารต์ อาศยั อยทู่ ี่นอรท์ ธมั เบอรแ์ ลนด์ มณฑลออนแทรโี อ ประเทศแคนาดา และประเทศไอร์แลนดใ์ นบางคร้ัง • 126 •

กรวลั ล์ิ (Korawan) เร่มิ การศึกษาข้ันตน้ ที่โรงเรยี นราชินีบน เตรียมอุดมศึกษา และ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ตามลำ�ดับ เข้าสู่แวดวงสื่อสารมวลชน ดว้ ยการท�ำ งานกบั นติ ยสารทางดา้ นการเงนิ การธนาคาร กอ่ นผนั ตวั สู่ หนงั สอื พิมพบ์ ันเทิงรายสปั ดาห์ คา่ ยเทปเพลงลูกท่งุ และนติ ยสาร วาไรตี้อื่นๆ อีกหลากหลาย รับผิดชอบงานทั้งทางด้านศิลปกรรม และกองบรรณาธกิ าร ทง้ั ในสว่ นของงานออกแบบสง่ิ พมิ พ์ งานเขยี น และงานแปล ปัจจุบันเป็นนักเขียนและนกั แปลอิสระ มีผลงานเขียนนวนยิ าย และงานแปลหลายรูปแบบ ทง้ั บทสัมภาษณ์ นวนยิ าย สารคดี และ บทพากษ์ • 127 •

เรย์ • 128 •

ต ตน้ ซากรุ ะ แปลจาก Cherry Tree เร่ือง : เจน เออร์คาร์ต แปล : เกศณี ไทยสนธิ Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 129 •

ต้นซากุระ เดืือนมิถิ ุนุ ายน ปีี 1953 ตอนนั้้น� ฉันั ยังั เป็น็ เพีียงแค่เ่ ด็ก็ วัยั เพิ่่ง� หัดั เดินิ เตาะแตะ ในช่ว่ งเวลาที่ม�่ ีีพิธิ ีีแต่ง่ ตั้ง� สมเด็จ็ พระบรมราชินิ ีีนาถ เอลิซิ าเบธที่ส่� อง ฉันั จำความได้เ้ พีียงเล็ก็ น้อ้ ยเกี่ย�่ วกับั การเฉลิมิ ฉลองนั้้น� มีีขบวนพาเหรดที่่�เป็็นตััวแทนจากหลายๆ กลุ่�มคน ได้้เคลื่�่อนขบวน ผ่่านถนนเจอรััลด์์ตััน เมืืองออนแทรีีโอ ซึ่่�งอยู่�ไม่่ไกลจากที่�่ ที่ค่� รอบครัวั ฉันั อาศัยั อยู่�ในเวลานั้้น� แต่ม่ ีีภาพหนึ่ง่� ภายในความทรงจำ ยังั คงสว่า่ งไสว มีีอยู่�ขบวนหนึ่ง่� ประดับั ประดาไปด้ว้ ยดอกซากุรุ ะบาน ที่่�ทำขึ้น� ด้้วยกระดาษอย่า่ งวิิจิติ รบรรจง ทั้้ง� ต้น้ ซากุุระจากกระดาษ ขนาดเท่่าของจริิง และระหว่่างต้้นซากุุระในขบวนพาเหรดพวกนี้้� ก็จ็ ะมีีเหล่า่ สุภุ าพสตรีีสวมชุดุ กิโิ มโน กางร่ม่ โค้ง้ คำนับั อย่า่ งสวยงาม เป็น็ ระยะๆ ให้ก้ ัับฝููงชนอีีกด้้วย คำถามที่่�ฉัันจะไม่่ถามเลยในตอนนั้้�นก็็คืือ กลุ่�มชาวแคนาดา เชื้�อสายญี่�่ปุ่่�นกลุ่�มเล็็กๆ นี้้�มาอยู่�ที่่�เมืืองนี้้� เมืืองที่่�เรีียกได้้ว่่าเป็็น ส่่วนหนึ่่�งของเมืืองออนแทรีีโอตอนเหนืืออัันห่่างไกลได้้อย่่างไร เพราะมันั น่า่ เศร้า้ ที่ค�่ ำตอบของคำถามนี้้อ� ธิบิ ายได้ด้ ้ว้ ยเหตุกุ ารณ์ห์ นึ่ง�่ ที่�่เรีียกได้้ว่า่ เป็็นการกระทำของแคนาดาในอดีีตที่น่� ่่าละอายอย่า่ งยิ่ง� Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 130 •

ต้นซากุระ ปีี 1942 ช่่วงสงครามโลกครั้�งที่่� 2 หลัังจากการประกาศ สงครามกัับประเทศญี่ป่� ุ่่น� ชาวแคนาดาเชื้อ� สายญี่่ป� ุ่่น� ถึึง 21,000 คน (75% ของคนญี่่�ปุ่่�นที่่�เกิิดในแคนาดาและบางคนที่�่เข้้าร่่วมรบใน สงครามโลกครั้ง� ที่่� 1) ได้้ถููกประกาศให้้เป็็นภััยความมั่น� คงและเป็น็ ฝ่่ายอริิ โดยรััฐบาลของนายกรััฐมนตรีีแมคเคนซีี คิิง ภายใต้้ พระราชบัญั ญัตั ิแิ ห่ง่ มาตรการทางสงคราม การปลดเปลื้้อ� งชาวแคนาดา เชื้อ� สายญี่ป�ุ่่่น� ที่อ�่ ยู่�อาศัยั ภายในระยะหนึ่ง่� ร้อ้ ยไมล์ข์ องชายฝั่ง� แปซิฟิ ิกิ ได้้ถููกดำเนินิ การ พวกเขาถููกนำตัวั ออกจากบ้้าน ทรััพย์์สมบััติแิ ละ ที่่�ดิินทั้้�งหมดถููกยึึดขายทอดตลาด และพวกเขาก็็ไม่่เคยได้้กลัับไป อีีกเลย คนเหล่่านี้้�ต้้องไปอยู่�ในศููนย์์กัักกัันหรืือไม่่ก็็จะถููกส่่งให้้ไป ทำงานโรงงานที่�่ฟาร์์มต่่างๆ โดยที่่�ไม่่ได้้รัับเงิินค่่าจ้้าง หนึ่�่งในค่่าย กัักกัันของแคมป์์คนงานสร้า้ งถนน ที่�ต่ั้ง� ขึ้�นมาเพื่่�อบำรุงุ และทำถนน ไฮเวย์์ก็็เป็็นส่่วนหนึ่่�งของชาวเมืืองออนแทรีีโอตอนเหนืือ ซึ่่�งฉัันเอง ก็็ได้้อาศััยอยู่� ซึ่�่งถ้้าลงมาทางใต้้อีีกนิิดก็็จะไม่่ไกลนัักจากถนนที่�่ฉััน ยืืนดููขบวนพาเหรดที่่เ� ฉลิมิ ฉลองพระราชพิิธีีแต่ง่ ตั้ง� นั้้น� จนถึึงปีี 1953 สงครามนั้้น� ก็จ็ บไปได้แ้ ปดปีพี อดีี พวกแคมป์ต์ ่า่ งๆ และค่่ายกัักกัันก็็ถููกปิิดไปหมดสิ้�น แต่่เรื่�่องราวของพวกเขายัังคง Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 131 •

ต้นซากุระ เป็็นเรื่่�องเล่่าขานอยู่ �ต่่อไป น่่าตกใจก็็ตรงที่่�บรรดาชาวแคนาดา เชื้ �อสายญี่่�ปุ่่�นผู้้�ซึ่่�งเคยถููกปฏิิบััติิอย่่างไม่่เป็็นธรรม ก็็ยัังคงไม่่เป็็นที่�่ ต้้อนรัับจากชายฝั่ �งของบ้้านของพวกเขา ที่�่เมืืองบริิติิชโคลััมเบีีย ยิ่ง� ไปกว่า่ นั้้น� บ้า้ นและทรัพั ย์ส์ ินิ ตลอดจนธุรุ กิจิ เรืือประมงของพวกเขา ถููกยึึดและขายทอดตลาดไปหมดสิ้ �น ยัังไงก็็ไม่่มีีอะไรหลงเหลืือให้้ กลัับไปตั้้�งตัวั อยู่่�ดีี ดังั นั้้�นบางคนในพวกเขาจึึงตั้ง� รกรากในภููมิิภาคที่�่ ที่พ�่ วกเขาเคยถููกกักั กันั นั่่�นเอง จอย (นาคายามา) โคงาวะ อายุุหกขวบ อาศััยในแวนคููเวอร์์ กัับพี่่�ชายและพ่่อแม่่ของเธอ ตอนที่�่รััฐบาลยึึดบ้้านเลขที่�่ 1450 ถนนหมายเลข 64 ตะวันั ตก และส่ง่ ครอบครัวั ของเธอไปยังั ค่า่ ยกักั กันั ที่ส�่ โลแคน เป็น็ หมู่่�บ้า้ นที่อ่� ยู่�ในเมืืองบริติ ิชิ โคลัมั เบีียอีีกทีี หลายปีตี ่อ่ มา ในปีี 2003 หลัังจากที่�่เธอได้้กลายมาเป็็นนัักเขีียนและได้้ตีีพิิมพ์์ ผลงานนวนิิยายเรื่่�องโอบาซัังอัันเป็็นผลงานที่�่ได้้รัับรางวััลชนะเลิิศ เป็น็ เรื่่�องราวที่่เ� กี่ย�่ วกัับช่ว่ งเวลาดังั กล่่าวของประวััติิศาสตร์์ จอยได้้ ไปเยี่�่ยมเยืือนเพื่�่อนบ้้านเก่่าๆ ของเธอที่�่นั่่�นและได้้สัังเกตว่่า บ้า้ นหลังั ที่เ่� ธอได้ใ้ ช้ช้ ีีวิติ ในช่ว่ งวัยั เด็ก็ ได้ถ้ ููกขายไปแล้ว้ มันั ถููกขายไป พร้้อมกัับต้้นซากุุระที่่�สวนหลัังบ้้าน ที่่�เธอโตขึ้้�นมาพร้้อมกัับมััน ในวัยั เด็็ก Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 132 •

ต้นซากุระ สองปีีต่่อมา หลัังจากการทำงานและพยายามอย่่างหนััก เพื่่�อที่่�จะรัักษาบ้้านของจอย โคงาวะ คณะกรรมการของ กรมการอนุุรัักษ์์ที่�่ดิินแห่่งเมืืองบริิติิชโคลััมเบีีย จึึงได้้ซื้ �อบ้้าน ประวัตั ิศิ าสตร์ข์ องจอย โคงาวะ คืืนกลับั มาได้แ้ ละมันั ได้ก้ ลายมาเป็น็ บ้า้ นที่่พ� ำนักั เป็็นครั้ง� คราวของเหล่า่ นักั เขีียน ต้น้ ซากุรุ ะต้น้ ดั้ง� เดิมิ นั้้น� ได้ต้ ายไปแล้ว้ อย่า่ งไรก็ต็ าม ต้น้ ซากุรุ ะ ต้น้ ใหม่ถ่ ึึงสองต้น้ ได้ถ้ ููกปลููกขึ้น� มาทดแทนต้น้ เก่า่ ซึ่ง่� เป็น็ ต้น้ ที่ต่� อนกิ่ง� มาจากต้้นเดิิมตอนที่่�มัันมีีชีีวิิตอยู่่�ต้้นแรกนั้้�น ได้้ถููกปลููกไว้้ที่�่สวน หลังั บ้า้ น ที่ท่� ี่เ�่ หล่า่ เด็ก็ นักั เรีียน นักั ศึึกษาที่ไ่� ด้เ้ คยอ่า่ นงานของ โคงาวะ ก็จ็ ะมาชมต้น้ ซากุรุ ะที่น่� ี่ ่� ส่ว่ นต้น้ ที่ส่� องนั้้น� วันั หนึ่ง�่ ในเดืือนพฤศจิกิ ายน ก็็ได้้ถููกนำไปปลููกไว้้ที่�่ศาลากลางแห่่งเมืืองแวนคููเวอร์์ ด้้วยตััวของ จอยเองและ จิิม กรีีน สมาชิิกสภาท้้องถิ่�น จนทุุกคนเรีียกว่่าเป็็น วัันแห่่งต้้นซากุุระโอบาซััง อัันเป็็นที่�่เข้้าใจของทุุกคนในเมืืองว่่าเป็็น ต้้นไม้แ้ ห่ง่ มิติ รภาพ เมื่อ�่ ฉันั ได้ห้ วนระลึึกถึึงความทรงจำเหล่า่ นี้้แ� ล้ว้ ฉันั ก็ต็ ระหนักั ว่า่ สิ่ง� ที่ฉ�่ ันั หยิบิ เอามาจากเมืืองออนแทรีีโอตอนเหนืือเมื่อ�่ คราวช่ว่ งสมโภช พระราชพิิธีีแต่ง่ ตั้�ง ในปีี 1953 นั้้�น คืือความรู้้�สึกที่่แ� สนจะอ่่อนโยน Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 133 •

ต้นซากุระ คืือโลกของดอกซากุุระกระดาษที่่�บอบบาง คืือท่่าทีีที่�่อ่่อนน้้อม มีีมารยาทและน่่าอััศจรรย์์ บนถนนของความหยาบกระด้้าง และขรุุขระจากความเร่่งรีีบของเมืืองที่่�ถููกล้้อมรอบไปด้้วยพื้้�นที่�่ ที่ม�่ ีีแต่ก่ ารขุุดเจาะมากมาย ฉันั ก็แ็ ค่เ่ ด็ก็ วัยั หัดั เดินิ เตาะแตะคนหนึ่ง�่ ฉันั ไม่ม่ ีีความคิดิ เห็น็ กับั ไอ้้เรื่�่องความเจ็็บปวดหรืือการถููกเย้้ยหยััน ที่่�นำเหล่่าบรรดาผู้้�คนที่�่ เข้ม้ แข็ง็ สง่า่ งามและมีีน้้ำใจเหล่า่ นั้้น� มายังั ที่ท่� ี่ฉ�่ ันั ได้เ้ กิดิ มาหรอกน่า่ Copyright © Jane Urquhart, 2016 • 134 •

เจน เออร์คารต์ (Jane Urquhart) เจนเกดิ ที่เมอื งลติ เตล้ิ ลองแลค มณฑลออนแทรโี อ และเตบิ โตที่ นอรท์ ธัมเบอรแ์ ลนด์ เคาน์ตี้ และเมืองโทรอนโต เธอเขียนนิยาย ที่เป็นที่ร้จู ักในระดบั นานาชาติ 7 เล่ม ได้แก่ • The Whirlpool ซึ่งได้รบั รางวลั Le prix du meilleur livre étranger (รางวัลหนังสือต่างประเทศยอดยอดเยี่ยมของ ประเทศฝรั่งเศส) • Changing Heaven • Away ชนะเลศิ รางวลั Trillium Award และเขา้ รอบสดุ ทา้ ย รางวลั วรรณกรรม IMPAC Dublin • The Underpainter ชนะเลศิ รางวัล Governor General และเขา้ รอบสดุ ทา้ ยของ Rogers Communications Writers’ Trust ส�ำ หรับวรรณกรรมและได้รบั คัดเลอื กเข้ารอบ long list ส�ำ หรับ รางวลั the Orange ในประเทศองั กฤษ • The Stone Carvers ไดเ้ ขา้ รอบสดุ ทา้ ยรางวลั The Giller และรางวลั Governor General และได้รับคดั เลอื กเข้ารอบ long list สำ�หรบั รางวลั Booker • 135 •

• A Map of Glass เข้ารอบสดุ ท้ายรางวัลหนังสือยอดเยย่ี ม สำ�หรบั นักเขียนเครือจกั รภพ • Sanctuary Line เธอยังเป็นนักเขียนรวมเรื่องสั้นและรวมบทกวี ผลงานของเธอ ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศมากมาย เจนได้รับรางวัล มาเรียน เองเกล รางวัลวรรณกรรม Harbourfront และรางวลั Chevalier dans l’Ordre des Arts et des Lettres ของ ประเทศฝร่ังเศส รวมท้ังเครอื่ งราชอิสริยาภรณ์แห่งแคนาดา เจนไดร้ บั ปรญิ ญาดษุ ฎกี ติ ตมิ ศกั ด์ิ 10 ปรญิ ญาจากมหาวทิ ยาลยั ในประเทศแคนาดา เธอมกี จิ กรรมอา่ นหนงั สอื และบรรยายมากมาย ในประเทศแคนาดา อังกฤษ สหรัฐอเมริกา และออสเตรเลีย ในปี 2550 เธอเป็นบรรณาธกิ ารหนงั สอื รวมเรอ่ื งส้นั ของแคนาดา ใหก้ ับสำ�นักพิมพเ์ พนกวิน และในปี 2552 เธอได้จัดพิมพป์ ระวตั ิ ของลูซี่ โมด มอนตโ์ กเมอรี่ ใหก้ บั ชดุ หนงั สอื “คนแคนาดาที่โดดเดน่ ” ของสำ�นักพมิ พเ์ พนกวิน เจน เออรค์ ารต์ อาศยั อยทู่ ี่นอรท์ ธมั เบอรแ์ ลนด์ มณฑลออนแทรโี อ ประเทศแคนาดา และประเทศไอร์แลนดใ์ นบางคร้ัง • 136 •

เกศณี ไทยสนธิ (Gassanee Thaisonthi) นกั เขียน นกั แปล ล่ามฉบั พลัน คอลัมนน์ สิ ต์ และนักเดินทาง ทอ่ งโลก มีผลงานตีพมิ พร์ วมเลม่ ทง้ั นวนยิ าย เรอ่ื งสน้ั และสารคดี มาแลว้ ทง้ั สน้ิ 10 เลม่ การทอ่ งเที่ยวในหลายประเทศเปน็ แรงผลกั ดนั ที่ส่งผลให้กับงานเขียนของเธอ และทีรามิสุคือบาปที่เธอห้ามใจ ไมเ่ คยได้เลย • 137 •



สมั พนั ธภาพแหง่ การมชี วี ติ อย:ู่ วถิ ที ศั นแ์ หง่ ชวี ติ ของความคดิ หวงั “ความคนุ้ ชนิ กค็ อื ความคนุ้ ชนิ ..... มนั หาใชค่ วามรกั แตอ่ ยา่ งใดไม่ !” สกลุ บณุ ยทตั ในความเปลี่�่ยนแปลงของยุุคสมััย มีีอยู่่�หลายครั้ �งหลายหน ที่�่เรามัักจะประจักั ษ์์ว่า่ ...วิถิ ีีภายในจิติ ใจนั้้น� ดููมีีคุุณค่า่ และเป็็นภาพ ที่ย่�ิ่ง� ใหญ่เ่ กินิ กว่่าใครจะกำหนดล่ว่ งหน้้าได้้... ภายในวิิถีีแห่่งจิิตใจนั้้�นมีีสาระความคิิดและความหวัังของ สำนึึกแห่่งการมีีชีีวิิตอยู่�เป็็นแกนนำอัันสููงค่่า ห้้วงแห่่งสถานการณ์์ ทั้้�งหมดนั้้�นได้้นำพารากฐานทางด้้านจิิตวิิญญาณของใครต่่อใครไปสู่่� ดินิ แดนอันั ไกลแสนไกล “ความเชื่�่อมั่่�นจะกระซิิบบอกกัับเราในบางครั้�ง ขณะที่่� ความถดถอยท้้อแท้้มัักจะลู่ �ลมไปตามกระแสธารของความผิิดบาป เสมอ” • 139 •

มีีเรื่่�องเล่่าหลายๆ เรื่�่องได้้ผ่่านหููผ่่านตาเราไปในรููปแบบ ต่่างๆ กััน ในยามที่่�ผู้้�คนของโลกต่่างล้้วนตีีบตัันทางความคิิด... ในยามที่ต่� ่า่ งคนต่า่ งเจ็็บป่่วยด้ว้ ยความวาดหวััง... โลกต่่างมีีเรื่อ่� งเล่า่ ต่่างๆ มากมายที่่ต� ิดิ ตรึึงใจเป็็นเครื่่อ� งเยีียวยาทางความรู้�้สึกเสมอ โดยส่่วนตััว...ผมมักั จะแหงนหน้า้ มองความเป็็นไปบนฟากฟ้า้ และมักั จะมองไม่เ่ ห็็นอะไรเลย ในทุกุ ๆ คราที่่ต� ัวั เองมีีทุกุ ข์์ แต่่ครั้�น ผมก้ม้ หน้า้ ลงมามองในสิ่ง� ที่อ่� ยู่�ในความทรงจำ ถ้อ้ ยคำจากวรรณกรรม บางเรื่�่อง ปรากฏการณ์์บางปรากฏการณ์์จากเหตุุการณ์์ของชีีวิิต นานา รวมทั้้�งภาพเคลื่�่อนไหวแห่่งสายตาหลายๆ ภาพ...ทั้้�งหมด ก็ล็ ้ว้ นแล้ว้ แต่ห่ ลอมรวมสั่ง� สมเป็น็ ประสบการณ์ ์ ตลอดจนได้ก้ ลายเป็น็ ภาวะสร้า้ งสรรค์ท์ ี่ส�่ ามารถแปรเปลี่ย�่ นความอ่อ่ นแอให้ก้ ลายเป็น็ พลังั อันั ยิ่ง� ใหญ่่ของชีีวิติ ที่บ่� ังั เกิดิ ขึ้�นมาอย่่างถ่อ่ งแท้้... ประสบการณ์์ที่่�ซ้้อนซ้้ำกัันครั้ �งแล้้วครั้ �งเล่่าเหล่่านี้้� จึึงเป็็น ประหนึ่่�งกลไกของชีีวิิตที่่�ดููสลัับสัับเปลี่ย�่ นกันั ไปมา แต่่กับั ความจริงิ ที่ป่� รากฏขึ้น� ภายในจิติ ใจ ก็ไ็ ด้ค้ ่อ่ ยๆ กลายร่า่ งและแปรค่า่ เติบิ โตขึ้้น� เป็็นนััยแห่่ง “สััมพัันธภาพ” ทางจิติ วิญิ ญาณโดยแท้้ • 140 •

ด้ว้ ยเรื่�อ่ งสั้�นจากแคนาดาทั้้�งหมด... ที่่�ถููกบัันทึึกไว้้ในหนัังสืือรวมเรื่�่องสั้ �นเล่่มนี้้� ผมได้้ค้้นพบ สัั ม พัั น ธ ภ า พ ที่�่ ยั่ � ง ยืื น ง ด ง า ม ข อ ง ชีีวิิ ตผ่ ่ า น สิ่ � ง ต่ ่ า ง ๆ อัั น เ ป็ ็ น ประสบการณ์์แห่่งการรู้้�เห็็นของนัักเขีียนแต่่ละคน ได้้ค้้นพบ วิิถีีทััศน์์อัันเป็็นทางออกในแก่่นสารหลายๆ แก่่นสารของชีีวิิต ที่่�เคยมีีทั้้�งผู้้�สร้้างและผู้้�ทำลายลงไปพร้้อมๆ กััน แน่่นอนว่่า...ในความเปลี่�่ยนแปรของยุุคสมััย...มีีผู้�้คนอยู่ � มากมายในโลกนี้้�ที่่�มัักจะสิ้ �นสุุดหนทางของการต่่อสู้้�บนวิิถีีแห่่ง ชะตากรรมของตนเอง ด้้วยการยอมจำนนอย่่างสิ้ �นคิิดและไร้้หวััง หากแต่่สำหรัับจิิตใจของผู้�้ที่�่มีีประกายไฟแห่่งความคิิดและ ความหวัังเคีียงคู่่�กััน พลัังแห่่งปััญญาย่่อมเกิิดขึ้ �นเป็็นประกายไฟ แห่่งจิิตวิญิ ญาณของความสุขุ อันั อ่อ่ นโยนได้ท้ ุุกเมื่อ�่ ... เรื่อ�่ งสั้น� ...ความบัังเอิิญ โดย คิมิ ทุยุ , เกลีียวใจในทรงจำ โดย ดาร์์เรล เจ. แมคคลาวด์์, ป้า้ ของผม และ ฝอยท่ว่ มเที่่�ยง โดย ไมเคิิล ออนดาต์์เจ, เรืือแคนูู พลิ้ว� คมมีีดกรีีดน้้ำแข็็ง และต้้นซากุรุ ะ โดย เจน เออร์ค์ าร์ต์ รวมทั้้ง� เรย์์ โดย กาย แวนเดอร์เ์ ฮกจ์.์ ..เหล่า่ นี้้ค� ืือ • 141 •

เรื่�อ่ งสั้�นที่�่สื่อ�่ แสดงถึึงสััมพันั ธภาพ ทางสำนึึกคิิดด้า้ นประพัันธกรรม ที่่�ต้้อง หยั่่�งเห็็น รัับรู้้� และ ตีีความ ผ่่านกระบวนการของ การตระหนัักรู้้�และเข้า้ ใจอย่่างซาบซึ้้�งและเป็น็ สุุนทรีียะ ผมมีีความเชื่่�อในสััมพัันธภาพแห่่งวรรณกรรมว่่า...ที่�่สุุดแล้้ว มันั จักั ต้อ้ งเป็น็ เครื่อ่� งมืือสืืบต่่อ ที่�่มีีนััยผสานสู่�ความรู้�แ้ จ้้ง อย่่างไม่่มีี ที่่�สิ้�นสุุด อัันจะนำไปสู่่� “ความประจัักษ์์แจ้้ง” ซึ่�่งหมายถึึง การไม่่คว่่ำจมอยู่่� หรืือ ถููกรััดรึึงไว้้แต่่ในโลกของทฤษฎีีชีีวิิต... แต่่หากเป็็นการเห็็นแจ้้งจากภายในมาสู่่�ชีีวิิตจริิงอัันเจิิดกระจ่่าง ภายนอก “มันั ควรเป็น็ สิ่�งที่เ่� ห็น็ ได้.้ ..ความเข้า้ ใจใดๆ ต้้องไม่่กลายเป็น็ ความคิิดที่่�เกี่�่ยวกัับความเข้้าใจ แต่่มัันควรต้้องเป็็นคุุณสมบััติิ ที่่�มีีอยู่�จริงิ ในตัวั ของมันั เอง...ในชีีวิิต มันั ควรเป็น็ สิ่ง� ที่ส�่ ามารถสัมั ผัสั และทดสอบได้.้ ..การปรากฏตัวั ของความเข้้าใจในรวมเรื่�่องสั้ �นชุุดนี้้� จึึงเท่่ากัับเป็็นบ่่อเกิิดของ ความสุุขและรอยยิ้�มที่�ไ่ หลหลั่่�งออกมาจากหััวใจ” • 142 •

สัังคมสมัยั ใหม่่ และผลแห่ง่ การกระทำ ที่�ซ่ ัับซ้อ้ นของผู้้�คน ทำให้ข้ ้อ้ สงสัยั ของมนุุษย์ม์ ีีแต่เ่ พิ่่ม� มากยิ่�งขึ้�น...จนน่า่ หวั่่น� วิติ ก ดังั นั้้�น...ปััญญาอันั เป็น็ บ่่อเกิิดของความเข้า้ ใจ จึึงได้ก้ ลายเป็น็ สิ่�งที่่� มืืดมนซึ่�่งจำเป็็นต้้องดั้ �นด้้นค้้นหาอย่่างยากลำบาก...การแยกแยะ สาระเนื้้�อหาของรวมเรื่่�องสั้ �นชุุดนี้้�ในแต่่ละเรื่�่อง จึึงเป็็นประหนึ่่�ง การดึึงเอาเจตจำนงอัันบริิสุุทธิ์์�ของตััวตนออกมาจากข้้อสงสััย แห่ง่ ชีีวิติ ซึ่ง�่ ถืือเป็น็ พันั ธะผููกพันั ที่�่ “มนุษุ ย์ย์ ุคุ ใหม่”่ จักั ต้อ้ งพิจิ ารณา และตรึึกตรองอย่่างใคร่ค่ รวญ... อาจกล่่าวได้้ว่่า...รวมเรื่�่องสั้�น “สััมพัันธภาพ Amity” เล่่มนี้้�...จะนำผู้้�อ่่านให้้ได้้เห็็นถึึงธรรมชาติิ และข้้อปฏิิบััติิที่่�ยิ่�งใหญ่่ และงดงามอัันแท้้จริิงที่�่ลอยล่่องอยู่่�ข้้างบนขอบเขตของชีีวิิตแห่่ง ความเข้้าใจ...อัันเนื่�่องมาแต่่การใช้้สััมพัันธภาพแห่่งใจต่่อใจเป็็น เครื่อ่� งพินิ ิจิ พิเิ คราะห์.์ .. “สัจั จะ ของสัมั พันั ธภาพแห่่งใจ จักั สามารถค้้นพบได้้จาก ชีีวิิตต่่อชีีวิิตเท่่านั้้�น หาใช่่จากความคิิดฝัันหรืือการคาดเดาใดๆ แต่อ่ ย่่างใดไม่่...” • 143 •

ผมเชื่�่อในวิิถีีทััศน์์อัันชวนหยั่่�งเห็็นเช่่นนี้้� และปรารถนาให้้ “สััมพัันธภาพ Amity”...ได้้กลายเป็็นหนัังสืือแห่่งเรื่่�องราว ข้้ามพรมแดนแห่่งโลกวรรณกรรมวัันนี้้�เป็็นภาพจำแห่่งความทรงจำ ของความรู้้�สึ กที่่�ตรึึงตรา และดำรงอยู่�อย่่างมีีความหมายต่่อชีีวิิต ของชีีวิิตสืืบไป จนเกิินกว่า่ ใครจะสามารถกำหนดนิยิ ามความหมาย ล่ว่ งหน้า้ ได้้... “ ค ว า ม คุ้ � น ชิิ น ก็็ คืื อ ค ว า ม คุ้ � น ชิิ น . . . มัั น ห า ใ ช่่ ค ว า ม รัั ก แต่่อย่่างใดไม่่...!” • 144 •



นกั เขยี น คมิ ทุย (Kim Thúy) Credit : Carl Lessard ดาร์เรล เจ. แมคคลาวด์ (Darrel J. McLeod) Credit : Ilja Herb ไมเคลิ ออนดาตเ์ จ (Michael Ondaatje) Credit : Daniel Mordzinski • 146 •

กาย แวนเดอร์เฮกจ์ (Guy Vanderhaeghe) Credit : Grant McConnell เจน เออรค์ าร์ต (Jane Urquhart) Credit : Elsa Trillat • 147 •

คณะทป่ี รกึ ษากติ ตมิ ศกั ด์ิ กระทรวงวฒั นธรรมราชอาณาจกั รไทย สถานเอกอัครราชทูตแคนาดาประจ�ำ ประเทศไทย กระทรวงการตา่ งประเทศราชอาณาจักรไทย คณะกรรมการรว่ มเพอ่ื ดำ�เนนิ โครงการแปลวรรณกรรม ในโอกาสฉลองครบรอบ ๖๐ ปี การสถาปนาความสมั พนั ธ์ ทางการทตู ระหวา่ งไทยและแคนาดา กิตติพันธ์ พานสุวรรณ สุทธนิ ี ยาวะประภาษ นาถนศิ า สขุ จติ ต ์ อรองค์ ชาคร สรณัฐ ไตลังคะ วัฒนาพร สขุ พรต ใจไทย อปุ การนติ เิ กษตร ดาวรัตน์ ชูทรพั ย์ หงษ์ฟ้า วีระนพรตั น์ ณพปวนั อนาวลิ กติ ตพิ ร ใจบุญ วรี อร วรวุฒิ สกลุ บณุ ยทตั (บรรณาธิการ) อรุ ษุ ยา อนิ ทรสขุ ศรี ธเนศ เวศร์ภาดา แสงทวิ า นราพชิ ญ์ ตรีชฎา อุน่ เรือน ณฐั กมล อิม่ อาเทศ ลลวรรณ ค�ำ ภรี ะ