ใบความรู้-ที่-3-การแยกสารเนื้อผสมอย่างง่าย

กล่มุ สาระการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ตามหลกั สตู รแกนกลาง พ.ศ. 2551 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. 2560) วทิ ยาศาสตร์ ป.6 หนว่ ยท่ี 2 การแยกสารเนอ้ื ผสม ใบความร้ทู ี่ 3 การแยกสารเนื้อผสมอยา่ งงา่ ย  อธบิ ายและเปรียบเทียบวิธกี ารแยกสารเนือ้ ผสม โดยการหยบิ ออก การรอ่ น การกรอง การใชแ้ มเ่ หลก็ ดึงดูด การตกตะกอน และการรนิ ออก  ระบุวธิ ีการแยกสารเพอ่ื นาไปใช้ประโยชนใ์ นการแกป้ ัญหาในชีวิตประจาวนั เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครกู ี้

หน่วยที่ การแยกสารเนอื้ ผสม วชิ า วิทยาศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 6 2 ใบความรทู้ ่ี 3 การแยกสารเนอื้ ผสมอยา่ งงา่ ย  ใหน้ ักเรยี นศึกษาใบความรู้ ประกอบการเรยี นออนไลน์ และทาแบบฝึกหัดที่ครูมอบหมาย รู้หรอื ไม่วา่ สารเน้ือผสม คืออะไร สารเนอ้ื ผสม คือ สารทม่ี ีองคป์ ระกอบต้งั แต่ 2 ชนิดขน้ึ ไป ผสมกัน โดยที่เราสามารถเห็นองค์ประกอบ ของสารนน้ั ได้อย่างชดั เจน เชน่ นา้ กับน้ามัน พรกิ เกลอื ส้มตา น้าจ้มิ ไก่ เป็นตน้ พรกิ เกลือ น้าจิ้มไก่ สารเนอื้ ผสม ส้มตา นา้ กบั น้ามัน 1 เพจ : รวมสอื่ วทิ ย์ ครูก้ี

ใบความรูท้ ่ี 3 การแยกสารเนอ้ื ผสมอย่างงา่ ย วชิ า วิทยาศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 6 ประเภทของสารเนอื้ ผสม แบง่ ตามสมบตั ิและลกั ษณะของสารที่มาผสมกนั 1. ของแขง็ ปนกับของแขง็ ได้แก่ ข้าวสารกับเปลือกข้าว ทรายปนกบั ถา่ น ผงแป้งกบั เมล็ดถว่ั ดา เป็นตน้ 2. ของแข็งปนกับของเหลว ไดแ้ ก่ นา้ จม้ิ ไก่ น้าโคลน น้ากะทิในกากมะพร้าว เป็นต้น 3. ของแข็งทีเ่ ป็นสารแม่เหลก็ ปนกบั สารอ่นื ไดแ้ ก่ ผงเหล็กในกองดนิ เศษตะปู ในกระบะทราย เปน็ ตน้ การเลอื กใชว้ ธิ กี ารแยกสารเนอ้ื ผสม ใหพ้ ิจารณาจากสมบตั ิและลกั ษณะของสารทีม่ าผสมกนั ดังน้ี 1. ของแข็งปนกบั ของแขง็ แบ่งเปน็ 1) มมี วลแตกตา่ งกัน >> ใชก้ ารฝัด เช่น เปลือกข้าวกับเมล็ดข้าว เปลอื กถัว่ ลสิ งกับเมล็ดถั่วลิสง 2) มีสีและรปู ร่างแตกต่างกัน >> ใช้การหยบิ ออก เชน่ ปากกาปนกับยางลบ ปลาปนกับหอย 3) มขี นาดต่างกันมาก >> ใช้การรอ่ น เช่น ผงแปง้ ปนกบั เมล็ดถั่วดา ทรายปนกับกอ้ นหิน 2. ของแขง็ ปนกับของเหลว 1) ใช้การกรอง เช่น กากถั่วเหลืองปนในน้านมถั่วเหลือง น้าจ้ิมไก่ น้ากะทิในกากมะพร้าว เป็นต้น 2) ใช้การทาใหต้ กตะกอนแล้วรนิ ออก เช่น นา้ โคลน น้าแปง้ 3.ของแขง็ ทเี่ ป็นสารแม่เหลก็ ปนกบั สารอ่นื >> ใช้แมเ่ หล็กดึงดูด เช่น ผงเหลก็ ในกองดิน เศษตะปูในกระบะทราย เป็นต้น 2 เพจ : รวมสอื่ วทิ ย์ ครกู ี้

ใบความรูท้ ่ี 3 การแยกสารเน้ือผสมอยา่ งงา่ ย วชิ า วทิ ยาศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 6 แผนผงั สรปุ การเลอื กใชว้ ธิ ีการแยกสารเนอ้ื ผสม ของแขง็ ทเ่ี ปน็ สารแมเ่ หล็ก ใช้ การใชแ้ มเ่ หลก็ ดึงดูด ปนกับสารอน่ื การแยกสารเน้ือผสมอย่างง่าย ของแขง็ ปนกบั ของเหลว ใช้ การกรอง พจิ ารณาจาก การทาใหต้ กตะกอน แลว้ รนิ ออก มวลตา่ งใช้ การฝัด การรอ่ น ของแขง็ ปนกบั ของแขง็ ขนาดตา่ งใช้ ส/ี รปู รา่ งต่างใช้ การหยบิ ออก รู้วทิ ย์ คดิ สจ์ า น้ากับน้ามัน มวี ธิ ีการแยกออกจากกันได้อยา่ งไร นา้ กบั นา้ มนั เป็นสารเนือ้ ผสม ท่ีเกดิ จากนา้ มนั ซ่งึ เปน็ ของเหลว และนา้ ซึ่งเปน็ ของเหลว มาใสผ่ สมกัน แตส่ าร ทง้ั สองจะไมร่ วมกัน เนื่องจากมีความหนาแน่นต่างกนั วิธีการแยกสารทั้งสองให้วางภาชนะต้งั ทิ้งไว้สกั ครู่ สารทัง้ สองจะแยกช้นั กนั โดยนา้ มันมคี วามหนาแนน่ นอ้ ย กวา่ น้า จะลอยอยู่เหนอื ผวิ นา้ จากน้นั จึงค่อยๆรินนา้ มัน ออกจากนา้ 3 เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครูก้ี

ใบความรทู้ ่ี 3 การแยกสารเนื้อผสมอยา่ งงา่ ย วิชา วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 6 การแยกสารเนอ้ื ผสมแตล่ ะประเภทมวี ธิ กี ารอยา่ งไร ใช้มอื หยบิ สารท่มี สี ี และรปู รา่ งท่ตี ่างกันออกจากกนั การหยบิ ออก เลือกตะแกรงร่อนท่ีขนาดของรูเหมาะสมกับอนุภาคของ การรอ่ น สารที่ต้องการแยก แล้วส่ายตะแกรงไปมาอนุภาคของ สารท่ีเล็กกว่ารูตะแกรงจะตกลงไป ส่วนที่ใหญ่กว่ารู ตะแกรงจะคา้ งอย่ดู า้ นบนตะแกรง การใชแ้ มเ่ หลก็ ดูด ใช้แม่เหล็กดึงดูดสารท่ีมีสมบัติเป็นของแข็งที่เป็น สารแม่เหล็กออกจากสารอืน่ ๆ การตกตะกอนและรินออก ใช้สารส้มแกว่งในสารเน้ือผสม หรือวางสารเนื้อผสม การฝดั ตั้งทิง้ ไว้ เวลาผ่านไปของแข็งจะตกตะกอนอยู่ด้านล่าง แยกชน้ั กบั ของเหลว จากน้ันจึงคอ่ ยๆ รนิ ของเหลวออก การกรอง จากของแขง็ นาสารเนื้อผสมใส่ภาชนะ เช่น กระจาด ถาด แล้ว ใช้มือยกภาชนะขนึ้ มา เขย่าภาชนะข้ึนๆลงๆ ให้สารที่มี มวลนอ้ ยกวา่ สารอนื่ ๆ ถกู ลมพัดแยกออกไป นาสารเนื้อผสมเทลงบนวัสดุท่ีเป็นตัวกรอง เช่น กระดาษกรอง ผ้าขาวบาง สารท่ีมีขนาดอนุภาคเล็ก กว่ารูของกระดาษกรองหรือผ้าขาวบางจะแยกตกลงไป ส่วนสารที่ใหญ่กว่าจะค้างอยู่บนกระดาษกรองหรือผ้า ขาวบาง 4 เพจ : รวมสอื่ วทิ ย์ ครูกี้

ใบความรู้ท่ี 3 การแยกสารเน้อื ผสมอยา่ งง่าย วิชา วทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 6 การแยกสารเนอ้ื ผสมกบั การแกป้ ญั หาในชวี ติ ประจาวนั การทานา้ ตาลปกึ น้าตาลปกึ เป็นน้าตาลทไ่ี ด้จากงวงหรอื จน่ั มะพร้าว วิธีการทาน้าตาลปึกเรม่ิ ตัง้ แต่ การทาความสะอาดจั่นมะพร้าวโดยการรูดดอกมะพร้าว เก็บมดและแมลงต่างๆออกจากจั่น มะพร้าว ต่อมานวดจ่ันมะพร้าวให้นิ่ม จากนั้นใช้มีดปาดจ่ันมะพร้าวค่อยๆไหลไปใน กระบอกเกบ็ นา้ ตาล นาน้าตาลมะพรา้ วท่ีรวบรวมได้เทรวมกัน ซึ่งนา้ ตาลมะพร้าวท่ีได้อาจมีเศษฝุ่นหรือแมลง ปะปนอยู่ จากนั้นใช้ผ้าขาวบางกรองเศษฝุน่ และแมลงออกจากนา้ ตาลมะพร้าว นานา้ ตาลที่ ผา่ นการกรองลงเคี่ยวในกระทะจนเดือด ขณะเค่ยี วจะมฟี องทีผ่ วิ ของน้าตาลให้ตกั ฟองออก เม่ือเค่ียวต่อไปจนหนืดและไม่มีฟอง ให้ยกกระทะข้ึนจากเตา ใช้เหล็กกระทุ้งตาลใน กระทะข้นึ ๆลงๆ เพ่ือให้นา้ ตาลเย็นลง จะไดน้ ้าตาลเนอ้ื เนยี นสเี หลืองสวย จากน้ันตักน้าตาลทมี่ ีลกั ษณะข้นเหนยี วลงในแบบพมิ พแ์ ลว้ ตากให้แหง้ จะได้นาตาลปึก รปู แบบตามตอ้ งการ สรุปขนั้ ตอนการทานา้ ตาลปกึ กบั การประยกุ ตใ์ ชว้ ธิ กี ารแยกสารเนอ้ื ผสม รู้วิทย์ คิดสจ์ า นา้ ตาลมะพรา้ วปนกบั มด แมลงและฝุน่ ตา่ งๆ การหยบิ ออกและการกรอง น้าตาลมะพรา้ ว การเคยี่ ว น้าตาลมะพรา้ วทเี่ หนยี วขน้ มสี ีเหลอื ง นาไปรบั ประทานได้ 5 เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครูกี้

แบบฝกึ หัด เร่อื ง การแยกสารเนอื้ ผสมอยา่ งงา่ ย วิชา วทิ ยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 6 แบบฝกึ หดั : ให้นกั เรยี นตอบคาถามตอ่ ไปนใ้ี หถ้ กู ตอ้ ง 1. สารเนอื้ ผสม คอื ................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 2. ประเภทของสารเน้ือผสม แบ่งตามสมบัติและลักษณะของสารทมี่ าผสมกัน แบง่ เปน็ 1).............................................................. เช่น................................................................ ............................................................................................................................................ 2).............................................................. เช่น ................................................................ ............................................................................................................................................ 3).............................................................. เช่น ................................................................ ............................................................................................................................................ 3. จงระบุสมบัตแิ ละลกั ษณะของสารท่มี าผสมกันของสารเนอ้ื ผสมตอ่ ไปน้ีให้ถกู ตอ้ ง 1) ดนิ ผสมน้า 2) น็อตเหล็กปนกับกรวด ......................................... ......................................... 4) สีเทียนปนกบั สไี ม้ 3) กากถ่ัวเหลอื งปนใน ......................................... น้านมถว่ั เหลือง ......................................... 5) เปลอื กหอยกับเปลอื กขา้ ว 6) เนื้อไก่ในน้าซปุ ......................................... ......................................... 7) ยางลบปนกับลวดเสียบ 8) ขวดพลาสติกปน ......................................... กบั เปลอื กลกู อม ......................................... 6 เพจ : รวมสอื่ วทิ ย์ ครกู ้ี

แบบฝกึ หดั เรื่อง การแยกสารเนื้อผสมอยา่ งง่าย วชิ า วทิ ยาศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 6 4.จากข้อมูลสมบัตแิ ละลกั ษณะของสารท่มี าผสมกันด้านล่าง จงเติมวธิ ีการแยกสารเน้อื ผสม อยา่ งง่ายท่ใี ชใ้ หถ้ กู ต้องและสัมพนั ธ์กบั ขอ้ มลู ดังกลา่ ว ท่ี สมบัตแิ ละลักษณะของสารที่มาผสมกนั วธิ กี ารแยกสารที่ใช้ 1. ของแข็งทเ่ี ปน็ สารแมเ่ หลก็ ปนกบั สารอ่นื 1) 2. ของแขง็ ปนกบั มีมวลตา่ งกนั 2) ของแข็ง มสี แี ละรูปรา่ งตา่ งกนั 3) มขี นาดตา่ งกนั มาก 4) 3. ของแข็งปนกับของเหลว 5) 6) 5.จงโยงเสน้ จับคู่สารเน้อื ผสมและวธิ กี ารแยกให้ถูกต้องและสัมพนั ธก์ ัน ดินสอพองผสมน้า ใชแ้ มเ่ หล็กดงึ ดูด ขยะในนา้ ทาใหต้ กตะกอนแลว้ รนิ ออก เศษเหล็กปนกับเปลือกลูกอม การกรอง เปลอื กกระเทยี มกับกระเทียม การฝดั หอมปนกบั พริกและกระเทยี ม การร่อน แปง้ ทาขนมปนกับเม็ดพริกไทย การหยบิ ออก 6.จงยกตัวอย่างการนาวิธกี ารแยกสารเนื้อผสมไปใชใ้ นการแกป้ ัญหาในชีวิตประจาวนั มา 1 ตัวอยา่ ง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7 เพจ : รวมสอ่ื วทิ ย์ ครกู ้ี