หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง พลังงานเสียง ป.5

หนว่ ยการเรยี นรู้ เร่ือง... พลังงานเสียง ตวั ชว้ี ัด • อธิบายการได้ยนิ เสยี งผ่านตวั กลางจากหลกั ฐานเชงิ ประจักษ์ • ระบตุ ัวแปร ทดลอง และอธบิ ายลกั ษณะและการเกดิ เสียงสูง เสยี งต่า • ออกแบบการทดลองและอธิบายลกั ษณะและการเกดิ เสยี งดงั เสียงคอ่ ย • วัดระดบั เสยี งโดยใชเ้ ครอื งมือวัดระดบั เสียง • ตระหนักในคณุ คา่ ของความร้เู รอื งระดับเสียง โดยเสนอแนะแนวทางในการหลกี เลยี งและลดมลพษิ ทางเสียง

การได้ยินเสียงผ่านตวั กลาง แหลง่ ก่าเนดิ เสียงทมี นษุ ยส์ รา้ งข้ึน เชน่ คือ วัตถุหรอื สิงตา่ ง ๆ ทเี สยี งสามารถ เดนิ ทางผา่ นไดม้ ี 3 ประเภท ไดแ้ ก่ เสยี งกตี าร์ เสียงโทรทศั น์ ของแขง็ เสียงวทิ ยุ เสียงรถยนต์ ของเหลว แหลง่ ก่าเนดิ เสยี งตามธรรมชาติ เช่น เชน่ หขู องมนุษย์ อากาศ สนุ ัขเห่า นกรอ้ ง ฟ้าผา่

การได้ยนิ เสยี งผ่านตัวกลาง เสยี งตา่ ง ๆ เดินทางผา่ นตวั กลางทเี ป็นของแข็งไดด้ มี ากกวา่ ตวั กลางทเี ป็นของเหลว และอากาศ

การได้ยินเสียงผ่านตัวกลาง เมือแหลง่ กา่ เนิดเสยี งสนั สะเทอื น โมเลกุลของตวั กลางเริมสนั สะเทือนตอ่ กนั จะส่งพลังงานผา่ นตัวกลางของเสียง จนมาถงึ หขู องผูฟ้ ัง (ในทีน้ี คอื อากาศ) แหลง่ กาเนิดเสยี ง อวัยวะรับเสยี ง (ห)ู

การได้ยนิ เสยี งผา่ นตัวกลาง ใบหรู บั และสะทอ้ นคลนื เสยี งเขา้ ไปในรูหู ท่าให้เยือแก้วหูสนั กระดกู ค้อน กระดกู ทงั และกระดกู โกลน สันตามเยอื แกว้ หู ท่าใหเ้ สน้ ประสาท ภายในคอเคลียสัน พลังงานจากการสนั จะส่งคลนื เสียงผา่ นเส้นประสาท เขา้ สู่สมอง ทา่ ให้ผ้ฟู ังได้ยินเสียง

การได้ยินเสียงผา่ นตวั กลาง ใบหู ชว่ ยในการรบั คลืนเสียง เพอื ให้เสยี งเข้าสู่รหู ู 1. กระดกู คอ้ น เปน็ ส่วนทคี อยรับการสันสะเทอื น 2. กระดกู ท่ัง มาจากเยอื แก้วหู เมือไดร้ ับเสียงแลว้ จะส่ง 3. กระดกู โกลน การสันสะเทอื นไปสูส่ ว่ นนอกสุดของหชู ้นั ใน รูหู เป็นทางผ่านของคลนื เสียงเข้าสู่อวัยวะภายในหู คอเคลยี เยื่อแกว้ หู เปน็ ส่วนของหูทเี กดิ การสนั สะเทอื น เมือได้รบั เสยี ง เปน็ สว่ นทคี อยรบั การสนั สะเทอื นของคลนื เสียง ทมี าจากหชู นั้ กลาง และส่งไปยงั เส้นประสาท ในการรับฟงั

ลกั ษณะของเสียง เป็นสมบตั ิประการหนงึ ของเสียงทีมคี วามสมั พันธก์ ับแหลง่ กา่ เนิดเสยี ง เรยี กวา่ ระดบั เสยี ง เกดิ จากความเรว็ ในการสนั สะเทอื นของแหลง่ กา่ เนดิ เสยี ง การสนั สะเทอื นของแหล่งกา่ เนดิ เสียงใน 1 วนิ าที เรยี กว่า มหี นว่ ยเป็นคร้ังตอ่ วนิ าที เรยี ก ระดบั เสยี ง หรือการเกิดเสยี งสูง เสียงตา่ จะแตกต่างกันขึน้ อยู่กบั ปัจจัย ดงั น้ี ปจั จัย แหลง่ กาเนดิ เสยี ง การสน่ั สะเทือน ระดบั เสยี ง 1. ขนาดของ มขี นาดเล็ก เร็ว สูง แหล่งก่าเนดิ เสยี ง มขี นาดใหญ่ ชา้ ต่า 2. ความยาวของ มีความยาวนอ้ ย (มวลนอ้ ย) เรว็ สูง แหล่งก่าเนิดเสียง มีความยาวมาก (มวลมาก) ช้า ตา่ 3. ความตงึ ของ มีความตงึ มาก เรว็ สงู แหล่งกา่ เนิดเสียง มคี วามตึงนอ้ ย (หยอ่ น) ช้า ตา่

ลกั ษณะของเสยี ง วางไม้บรรทัดยนื ออกมาจากขอบโตะ๊ ประมาณ 20 ซม. จากน้ันใชม้ อื กดทปี ลายไมบ้ รรทดั แลว้ ปลอ่ ย ตวั อยา่ ง ระดับเสียง วางไมบ้ รรทัดยนื ออกมาจากขอบโต๊ะ ประมาณ 10 ซม. จากนัน้ ใชม้ ือกดทปี ลายไมบ้ รรทดั แล้วปลอ่ ย 10 ซม. 20 ซม. สันเร็ว สนั ชา้ เสียงสูง เสยี งต่า

ลกั ษณะของเสียง เป็นสมบัติของเสยี งทีเรยี กว่า ขน้ึ อยกู่ บั ปรมิ าณพลังงานของเสยี งทีเดินทางมาถงึ หูเรา เชน่ เสียงเครอื งบนิ มพี ลังงานของเสียงมากท่าใหเ้ กดิ เสียงดัง เสยี งกระซบิ มพี ลงั งานนอ้ ยทา่ ให้เกิดเสยี งค่อย ซงึ เสยี งต่างๆ อาจมคี วามดงั ไมเ่ ท่ากันขึ้นอยกู่ ับปัจจยั ดังนี้ ปจั จัยทมี่ ีผลทาให้วตั ถุเกดิ เสยี งดัง เสยี งค่อย ความดงั ของเสยี ง เสยี งดัง เสียงค่อย 1. ระยะทางจากแหลง่ ก่าเนดิ เสียง • อยใู่ กล้แหลง่ กา่ เนดิ เสียง • อยู่ไกลแหล่งกา่ เนิดเสียง 2. พลงั งานในการสันสะเทอื นของ • สันดว้ ยพลงั งานมาก แหลง่ กา่ เนดิ เสียง • สันด้วยพลังงานนอ้ ย ในการวดั ความดังของเสยี ง จะใชเ้ ครืองมือวัดระดับความเขม้ ของเสยี ง เรยี กวา่ ซึงมหี น่วยเป็น

ลักษณะของเสียง ตวั อยา่ ง ความดังของเสียง เสยี งโทรทศั น์ดงั จงั เลย ได้ยินเสยี งโทรทัศน์ ออกแรงตีกลองนอ้ ย อยใู่ กล้แหล่งก่าเนดิ เสยี ง ไมค่ อ่ ยชัดเลย แหล่งก่าเนิดเสียงสันสะเทอื นนอ้ ย ไดย้ นิ เสยี งดงั เกิดเสยี งคอ่ ย อยไู่ กลแหลง่ กา่ เนิดเสยี ง ได้ยินเสียงค่อย ออกแรงตีกลองมาก แหลง่ ก่าเนิดเสียงสนั สะเทอื นมาก เกิดเสียงดัง

อนั ตรายจากมลพษิ ทางเสยี ง เสยี งตา่ งๆอาจท่าให้เกิดอันตรายกบั หไู ด้ เช่น หากมนษุ ยร์ ับฟงั เสยี งทดี งั เกิน 85 เดซิเบล ตดิ ต่อกันเป็นเวลานานๆ หรอื เกนิ วันละ 8 ชัวโมง จะทา่ ให้เกิดอันตรายต่อเยอื แกว้ หูได้ ดังนน้ั เราจึงควรรจู้ ักวธิ ีการป้องกนั หรอื หลีกเลียงเสียงทจี ะกอ่ ให้ เกดิ อนั ตรายต่อเยอื แกว้ หู ซึงการปอ้ งกนั หรือหลีกเลียงมลพิษทางเสียงทา่ ไดห้ ลายวิธี เชน่ ปลูกต้นไมส้ งู ๆ หรอื สรา้ งกาแพง ใชม้ ืออดุ หูทันที เมื่อได้ยินเสยี ง เพื่อใชเ้ ป็นแนวกันเสียง สาหรบั ดังมาก ๆ อย่างกะทันหัน บ้านทตี่ ิดถนน ใสอ่ ปุ กรณค์ รอบหู หากทางาน ลดความดังของเสยี งเพลง ในสถานทท่ี ่มี เี สียงดังมาก ๆ หากเปดิ เสยี งดงั มากเกินไป