หน่วยที่ 3 จรรยาบันของเทคโนโลยีสารสนเทศ

หน่วยท่ี 3จรรยาบรรณของเทคโนโลยี สารสนเทศ

หน่วยที่ 3จรรยาบรรณของเทคโนโลยสี ารสนเทศ คุณธรรม จริยธรรมในการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ หมายถึง กระบวนการตา่ งๆ และระบบงานท่ชี ่วยให้ได้ สารสนเทศหรือขา่ วสารที่ต้องการ โดยจะรวมถึง 1. เคร่ืองมือและอปุ กรณ์ตา่ งๆ หมายถึง เครื่องคอมพวิ เตอร์ เครื่องใช้สานกั งาน อปุ กรณ์ คมนาคมตา่ งๆ รวมทงั้ ซอฟต์แวร์ทงั้ ระบบสาเร็จรูปและพฒั นาขนึ ้ โดยเฉพาะด้าน 2. กระบวนการในการนาอปุ กรณ์เครื่องมือตา่ งๆ ข้างต้นมาใช้งาน รวบรวมข้อมลู จดั เก็บ ประมวลผล และแสดงผลลพั ธ์เป็นสารสนเทศในรูปแบบตา่ งๆ ท่ีสามารถนาไปใช้ประโยชน์ได้ตอ่ ไป

หน่วยท่ี 3จรรยาบรรณของเทคโนโลยสี ารสนเทศ คณุ ธรรม จริยธรรมในการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ ในปัจจบุ นั การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นส่ิงจาเป็นสาหรับทกุ องค์กร การเช่ือมโยง สารสนเทศผ่านทางคอมพิวเตอร์ ทาให้ส่ิงท่ีมีค่ามากที่สดุ ของระบบ คือ ข้อมลู และสารสนเทศ อาจ ถกู จารกรรม ถกู ปรับเปลี่ยน ถกู เข้าถงึ โดยเจ้าของไมร่ ู้ตวั ถกู ปิดกนั้ ขดั ขวางให้ไมส่ ามารถเข้าถงึ ข้อมลู ได้ หรือถกู ทาลายเสียหายไป ซึ่งสามารถเกิดขึน้ ได้ไม่ยากบนโลกของเครือข่าย โดยเฉพาะเมื่อย่บู น อนิ เทอร์เน็ต

หน่วยท่ี 3จรรยาบรรณของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ดังนน้ั การมีคุณธรรม และจริยธรรมในการใช้เทคโนโลยจี ึงเป็นเรอ่ื ง ที่สาคัญไมแ่ พ้กัน มรี ายละเอียดดงั นี้ 1.ไมค่ วรให้ข้อมลู ที่เป็นเทจ็ 2.ไมบ่ ิดเบือนความถกู ต้องของข้อมลู ให้ผ้รู ับคนตอ่ ไปได้ข้อมลู ที่ไมถ่ ูกต้อง 3.ไมค่ วรเข้าถงึ ข้อมลู ของผ้อู ื่นโดยไมไ่ ด้รับอนญุ าต 4.ไมค่ วรเปิดเผยข้อมลู กบั ผ้ทู ี่ไมไ่ ด้รับอนญุ าต 5.ไมท่ าลายข้อมลู 6.ไมเ่ ข้าควบคมุ ระบบบางสว่ น หรือทงั้ หมดโดยไมไ่ ด้รับอนญุ าต

หน่วยที่ 3 จรรยาบรรณของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ดังนัน้ การมคี ณุ ธรรม และจริยธรรมในการใช้เทคโนโลยจี งึ เป็นเรอ่ื ง ทสี่ าคญั ไม่แพก้ นั มรี ายละเอยี ดดงั น้ี (ต่อ) 7.ไมท่ าให้อีกฝ่ายหนง่ึ เข้าใจวา่ ตวั เองเป็นอีกบคุ คลหนง่ึ ตวั อยา่ งเช่น การปลอมอีเมล์ของผู้ สง่ เพื่อให้ผ้รู ับเข้าใจผดิ เพื่อการเข้าใจผิด หรือ ต้องการล้วงความลบั 8.การขดั ขวางการให้บริการของเซิร์ฟเวอร์ โดยการทาให้มีการใช้ทรัพยากรของเซิร์ฟเวอร์ จนหมด หรือถงึ ขีดจากดั ของมนั ตวั อยา่ งเช่น เว็บเซิร์ฟเวอร์ หรือ อีเมล์เซิร์ฟเวอร์ การโจมตีจะทาโดย กบาริกรเาปริดไดก้ารเช่ือมตอ่ กบั เซริ ์ฟเวอร์จนถงึ ขีดจากดั ของเซิร์ฟเวอร์ ทาให้ผ้ใู ช้คนอ่ืนๆไม่สามารถเข้ามาใช้ 9.ไมป่ ลอ่ ย หรือ สร้างโปรแกรมประสงค์ร้าย (Malicious Program) ซงึ่ เรียกย่อๆ วระา่ บ(บMคaอlมwพิวaเตrอeร)์ เป็นโปรแกรมท่ีถกู สร้างขนึ ้ มาเพื่อทาการ ก่อกวน ทาลาย หรือทาความเสียหาย

หน่วยที่ 3 จรรยาบรรณของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ดงั นน้ั การมคี ุณธรรม และจริยธรรมในการใชเ้ ทคโนโลยีจงึ เป็นเรอื่ ง ที่สาคญั ไม่แพ้กนั มีรายละเอียดดังน้ี (ต่อ) ไปยงั ผ้ใู ช้จ1า0น.ไวมนก่ ม่อาคกวาโดมยรามคีจาดุ ญปรใหะส้กงบั คผ์เ้อูพ่ืนื่อกโดารยโวฆิธษีกณาราต)า่ งๆ เชน่ สแปม (Spam) (การสง่ อีเมล อินเตอร์เน1ต็ 1เ.พไม่ือผ่แลอติบหสรง่ ือข้ใอชม้สลู ปสาว่ ยนแตววั รข์ (อSงpผ้นูyนั้wไปaใrหe้กบั)บโคุดคยลสหปราือยอแงวคร์ก์จระหใชน้ช่ึงอ่โดงยททางี่ผก้ใู าช้รไเมชท่ ่ือรมาตบอ่ ทาง 12.ไมส่ ร้างหรือใช้ไวรัส

หน่วยท่ี 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ จรรยาบรรณทผ่ี ูใ้ ชอ้ ินเทอร์เนต็ ยึดถอื ไวเ้ ปน็ บทการปฏบิ ัติเพื่อเตอื น ความจา 1. ต้องไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์ทาร้ายหรือละเมดิ ผ้อู ่ืน 2. ต้องไมร่ บกวนการทางานของผ้อู ื่น 3. ต้องไมส่ อดแนมหรือแก้ไขเปิดดใู นแฟม้ ของผ้อู ื่น 4. ต้องไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์เพื่อการโจรกรรมข้อมลู ขา่ วสาร 5. ต้องไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์สร้างหลกั ฐานท่ีเป็นเทจ็

หน่วยที่ 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ จรรยาบรรณที่ผใู้ ชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ ยึดถอื ไว้เปน็ บทการปฏบิ ตั ิเพือ่ เตอื น ความจา 6. ต้องไมค่ ดั ลอกโปรแกรมผ้อู ่ืนท่ีมีลขิ สทิ ธ์ิ 7. ต้องไมล่ ะเมดิ การใช้ทรัพยากรคอมพิวเตอร์โดยที่ตนเองไมม่ ีสทิ ธ์ิ 8. ต้องไมน่ าเอาผลงานของผ้อู ่ืนมาเป็นของตน 9. ต้องคานงึ ถงึ สง่ิ ที่จะเกิดขนึ ้ กบั สงั คมอนั ติดตามมาจากการกระทา 10.ต้องใช้คอมพวิ เตอร์โดยเคารพกฎระเบยี บ กตกิ ามารยาท

หน่วยท่ี 3 จรรยาบันของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ลินดา เฮอร์นดอน ได้กลา่ วถึงบัญญตั ิสบิ ประการของการ ใช้คอมพวิ เตอรไ์ ว้ดังน้ี 1. ไมใ่ ช้คอมพวิ เตอร์ทาร้ายผ้อู ่ืน 2. ไมร่ บกวนจนงานคอมพิวเตอร์ของผ้อู ื่น 3. ไมแ่ อบดแู ฟม้ ข้อมลู ของผ้อู ื่น 4. ไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์เพ่ือลกั ขโมย 5. ไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์เพื่อเป็นพยานเทจ็

หน่วยท่ี 3 จรรยาบันของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ลนิ ดา เฮอร์นดอน ไดก้ ลา่ วถึงบัญญตั สิ บิ ประการของการ ใช้คอมพวิ เตอร์ไวด้ งั น้ี 6. ไมใ่ ช้หรือทาสาเนาซอฟต์แวร์ท่ีตนไมไ่ ด้ซือ้ สทิ ธ์ิ 7. ไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์ของผ้อู ่ืนโดยไมม่ ีอานาจหน้าที่ 8. ไมฉ่ วยเอาทรัพย์ทางปัญญาของผ้อู ่ืนมาเป็นของตน 9. คิดถงึ ผลตอ่ เนื่องทางสงั คมของโปรแกรมท่ีเขียน 10. ใช้คอมพิวเตอร์ในทางทแี่ สดงถึงความใคร่ครวญและเคารพ

หน่วยที่ 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ จริยธรรมในการใชไ้ ปรษณียอ์ เิ ลก็ ทรอนิกส์ 1. ไมโ่ ฆษณาหรือเสนอขายสนิ ค้า 2. รู้ตวั วา่ กาลงั กลา่ วอะไร 3. ถ้าไมเ่ หน็ ด้วยกบั หลกั พืน้ ฐานของรายช่ือกลมุ่ ที่ตนเป็นสมาชิก กค็ วรออกจากกลมุ่ ไม่ ควรโต้แย้ง 4. คิดก่อนเขียน 5. อยา่ ใช้อารมณ์ 6. พยายามอา่ นคาถามที่ถามบรอย (FAQ) ก่อนเสมอ 7. ไมส่ ง่ ข่าวสารท่ีกลา่ วร้าย หลอกลวง หยาบคาย ข่มขู่

หน่วยท่ี 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ จรรยาบรรณทผ่ี ู้ใช้อินเทอร์เน็ตยดึ ถือไว้เปน็ บทการปฏบิ ัติเพอื่ เตือนความจา 8. ไมส่ ง่ ตอ่ จดหมายลกู โซ่ หรือเมล์ขยะ 9. ถ้าสงสยั ไมท่ าดีกวา่ 10. รู้ไว้ด้วยวา่ สาหรับผ้เู ขียน คือ บนั ทกึ ฉนั ท์เพื่อน แตส่ าหรับผ้รู ับ คือ ข้อความที่จารึกไว้ บนศิลาจารึก 11. ให้ความระมดั ระวงั กบั คาเสยี ดสี และอารมณ์ขนั 12. อา่ นข้อความในอเี มล์ ให้ละเอียดกอ่ นสง่ ความประณีตและตวั สะกด การันต์ เป็นส่งิ ท่ี ควรคานงึ ถงึ 13. ดรู ายช่ือผ้รู ับให้ดีวา่ เขาคอื คนที่เราตงั้ ใจจะสง่ ไปถงึ ผลกระทบด้านจริยธรรมและสงั คม ของระบบสารสนเทศ

หน่วยท่ี 3 จรรยาบันของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างคอมพิวเตอรแ์ ละปัญหาด้านจรยิ ธรรม (Computer-related ethical issues) ส่งิ ท่ตี อ้ งคานงึ ถึงและถือวา่ เป็นมิตขิ องจรรยาบรรณสาหรบั ผ้ทู างาน กับระบบข้อมูลข่าวสารสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 สว่ นดว้ ยกนั คือ (1) ความเป็นสว่ นตวั (Privacy) (2) ความถกู ต้อง (Accuracy) (3) ความเป็นเจ้าของ (Property) (4) การเข้ามาใช้ข้อมลู (Access)

หน่วยที่ 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ 1. ความเป็นสว่ นตวั (Privacy) เป็นความเก่ียวข้องกบั การรวบรวมและใช้ ข้อมลู สาหรับสว่ นบุคคล และ เก็บไว้ในระบบคอมพิวเตอร์ โดยทงั ไปชาวอเมริกนั ถือว่า ในเร่ือสิทธ์ิความเป็นส่วนตวั มาก โดยเฉพาะข้อมลู ข่าวสารต่าง ๆ หากไม่ได้รับอนุญาต แล้วจะเข้ามาสงั เกตและเรียกใช้ข้อมลู ไม่ได้ ทรัพยากรข้อมลู ที่มีอย่ถู ือว่าเป็นความลบั สว่ นบคุ คลทีเดี่ยวซงึ่ ตรงกนั ข้ามกบั วฒั นธรรมของชาวญ่ีป่นุ จะให้ความสาคญั ในเร่ืองนี ้ น้อยกวา่ ชาวอเมริกนั มาก

หน่วยท่ี 3 จรรยาบันของเทคโนโลยสี ารสนเทศ 2. ความถกู ต้อง (Accuracy) การทางานในองค์กรนนั้ ขนึ ้ อย่กู บั ข้อมลู ข่าวสารเป็นสาคญั การเก็บฐานข้อมลู ไว้ในรูปข้อมลู อเิ ลก็ ทรอนิกส์นัน้ อาจมีข้อผิดพลาด ได้ อาจจะเก็บรวบรวมข้อมมุ ลู ท่ีไมถ่ กู ดต้อง หรือมีการแอบเข้ามาแก้ไขข้อมลู ที่ถกู ต้องก็ได้

หน่วยที่ 3 จรรยาบันของเทคโนโลยสี ารสนเทศ 3. ความเป็นเจ้าของ (Property) เน่ืองจากในปั จจุบันข้ อมูล อิเล็กทรอนิกส์สามารถแพร่กระจายไปได้ในรูปของสื่อสารแบบต่าง ๆ สิทธิ์ในการเป็น เจ้าของข้อมูลและโปรแกรมอย่างถูกต้องนัน้ ยังเป็นคาถามท่ียาต่อการตอบในเชิง จริยธรรมเป็นอย่างยิ่ง กฎหมายทรัพย์สินทางปัญญาได้มีผลค้มุ ครองต่อความถูกต้อง ของวิชาชีพและนกั เขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ถึงแม้วา่ ทรัพย์สินทางปัญญาของเขาจะ มีลกั ษณะแตกตา่ งจากทรัพย์สินชนดิ อ่ืน ๆ เชน่ บ้าน รถยนต์ อยา่ งไรก็ตามการพิจารณา ในเร่ืองข้อมลู ขา่ วสารและองค์ความรู้มกั เป็นเร่ืองที่ชีช้ ดั ให้เกิดความกระจ่างได้ยาก

หน่วยท่ี 3 จรรยาบันของเทคโนโลยสี ารสนเทศ 4. การเข้าถงึ ข้อมลู (Access) ธรรมชาติขิงผ้ใู ช้ในการเข้าถึงข้อมลู หรือใช้ข้อมลู นนั้ จะ พิจารณาถึงความสามารถท่ีใช้คือเอาข้อมูลจากฐานข้อมลู ขององค์กรมาใช้ได้อย่างเหมาะสมซึ่ง ข้อมูลจะถูกจัดลาดับความสาคัญไว้ในระดับที่แตกต่างกันไป ข้อมูลท่ีมีอิทธิ พลต่อการแข่งขัน จาเป็นต้องใช้รหสั พเิ ศษก่อนท่ีผ้ใู ช้จะมีสทิ ธิใช้งาน และ สามารถใช้ได้อยา่ งจากดั ดงั ตวั อยา่ ง บริษัทท่ี มีประวตั ิข้อมลู ลกู ค้าทงั้ ในอดีตและปัจจุบัน เจ้าของบริษัทสามารถเปล่ียนแปลงข้อมลู ของลกู ค้า เหล่านนั้ หรือไม่ และบริษัทดงั กลา่ วจะขายรายชื่อลกู ค้าพร้อมกบั รายละเอียดสว่ นตวั ให้กบั บริษัทอ่ืน ได้หรือไม่ คาถามเหลา่ นีล้ ้วนเกี่ยวข้องกบั จริยธรรมของผ้คู รอบครองข้อมลู ทงั้ สิน้

หน่วยที่ 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ทัศนะทางจริยธรรม 5 ประการ ของยุคสารสนเทศ (Five moral dimensions of the information age) มดี ังน้ี อoงbคl์กiาgรพa1งึt.มiีoสnทิ sธิ)ด้าสนทิ สธาิดร้สานนสเทาศรสแลนะเทพศนั อธะะไหรนท้า่ีอทงค่ี (์กInารfพoงึ rมmี แลaะtคiวoามnรับrผiิดgอhะtไรsทa่บี คุnคdลและ ของทรัพย2์ส.ิน สจะิทตธ้ิอของพงทจิ ราัพรณย์สาินสงั (คPมrนoนั้ pคeวรrจtะyมีกrาiรgปhกปtอ้sง)สใิทนธสิทงั รคัพมยท์สี่ไนิ มทม่ าีคงวปาัญมชญดั าเอจยนา่ในงไเรรื่องสทิ ธิ cบคุoคnลtสrทิo3ธl.ิข)อคงกวสาาารมรพสริจับนาเผทริดณศชาแอถลบงึ ะบใสนคุ ทิ หคธนลิข้ทาอที่จงทะี่แรเลปัพะ็นยกผ์สา้ทูินรี่รคับวผบิดคชุมอบ(ใAนcสิ่งcทoี่เกuิดnขtนึ ้ aท่ีbเปi็นlอitนั yตรายต่อสิทaธิขnอdง

หน่วยท่ี 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ ทัศนะทางจริยธรรม 5 ประการ ของยุคสารสนเทศ (Five moral dimensions of the information age) มีดงั น้ี 4. คณุ ภาพระบบ (System quality) เป็นการพจิ ารณาวา่ ระบบควรมีมาตรฐาน และคณุ ภาพ เพื่อการปกปอ้ งสทิ ธิสว่ นบคุ คล และความปลอดภยั ของสงั คม 5. คณุ ภาพชีวิต (Quality of life) เป็นการพิจารณาวา่ คา่ นิยมใดที่ควรจะรักษา ไว้ในสงั คมท่ีใช้ข่าวสารการมีความรู้พืน้ ฐาน สถาบนั ใดท่ีควรจะได้รับการปกปอ้ งให้พ้นจากการ ละเมดิ ฝ่าฝืน การละเมิดคา่ นิยม และความประพฤติด้านสงั คม การประพฤติเชิงสงั คมอย่างไรทค่ี วร จะได้รับการสนบั สนนุ จากระบบสารสนเทศ [Information systems (IS)] ใหม่ ๆ

หน่วยที่ 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ จรยิ ธรรมในสังคมสารสนเทศ (Ethics in an information society) เป็นเรือ่ งเก่ยี วกับทางเลอื กของบคุ คล เมือ่ ต้องเผชญิ ในการปฏิบัติ ซง่ึ จะต้อง พิจารณาว่า 1. ความรับผิดชอบ (Responsibility) เป็นลกั ษณะเฉพาะของบคุ คล และเป็น องค์ประกอบหลกั ในการกระทาในด้านจริยธรรม ความรับผดิ ชอบ การยอมรับในเร่ืองคา่ ใช้จ่าย หน้าท่ีการงาน ความรับผดิ ชอบที่ต้องเกิดขนึ ้ จากการตดั สนิ ใจ 2. ภาระหน้าท่ี (Accountability) เป็นลกั ษณะของระบบและสถาบนั ทางสงั คม ซงึ่ เป็นกลไกท่ีเป็นตวั กาหนดวา่ ใครจะเป็นผ้รู ับผิดชอบในการกระทา ระบบและสถาบนั ที่อยใู่ นสภาพ ท่ีหาคนรับผิดชอบไมไ่ ด้ ก็จะเป็นการยากที่จะวิเคราะห์ด้านจริยธรรม

หน่วยที่ 3 จรรยาบนั ของเทคโนโลยสี ารสนเทศ จรยิ ธรรมในสงั คมสารสนเทศ (Ethics in an information society) เปน็ เรอ่ื งเก่ยี วกบั ทางเลอื กของบคุ คล เม่ือต้องเผชญิ ในการปฏบิ ัติ ซงึ่ จะต้อง พิจารณาวา่ ข้อกาหนด3ต.าภมากรฎะหคมวาายมทรับี่ใหผ้บิดคุ (คLลiaชดbใiชl้คiา่tเyส)ียหเาปย็นทล่ีเกักษิดขณนึ ้ ะกขบั อบงรคุ ะคบลบอทื่นารงวกมาถรเึงมรือะงบหบมแาลยะถองึ งค์การ ด้วย ท่ีใช้กฎหม4า.ยกในระกบารวปนกกคารรใอนงกหามรยายื่นถองึทุ กธรระณบ์ ว(Dนกuาeรทาpงrกoฎหcมeาsยsท)่ีถกู เปใช็น้จลนกั เษป็ณนทะี่รทู้จี่เกักี่ยแวลขะ้อเงปก็นบั สงั คม ขบวนการตามขนั้ ตอนที่ทาให้บคุ คลสามารถย่ืนอทุ ธรณ์กบั เจ้าหน้าที่ระดบั สงู เพื่อตรวจสอบวา่ ได้มี การใช้กฎหมายอยา่ งถกู ต้อง